Landelijke Kwalificaties MBO Sector: Orde en veiligheid Branche: Beveiliging Beroepengroep: Particuliere beveiliging Versie 2007-2008
Particuliere beveiliging 2007-2008 2
Inhoudsopgave Inleiding... 4 Deel A: Beeld van de beroepengroep... 5 Deel B: De kwalificaties... 8 1. Inleiding...8 2. Algemene informatie...8 2.1 Colofon...8 2.2 Formele vereisten...9 2.3 Typering Beroepengroep...10 2.4 Loopbaanperspectief...11 2.5 Trends en innovaties...12 3. Overzicht van het kwalificatiedossier...15 4. Beschrijving van de uitstromen...17 4.1 Beveiliger...18 4.2 Mobiel surveillant...20 4.3 Persoonsbeveiliger...22 4.4 Winkelsurveillant...24 4.5 Coördinator beveiliging...26 5. Beschrijving van de kerntaken...28 5.1 Kerntaak 1 Houdt preventief toezicht op de veiligheid...28 5.2 Kerntaak 2 Treedt repressief op...30 5.3 Kerntaak 3 Voert dienstverlenende werkzaamheden uit...32 5.4 Kerntaak 4 Beveiligt personen...33 5.6 Kerntaak 6 Rapporteert en draagt bij aan plannen...37 6. Totaal overzicht proces-competentie-matrices...39 6.1 Proces-competentie-matrix 1 Houdt preventief toezicht op de veiligheid...40 6.2 Proces-competentie-matrix 2 Treedt repressief op...41 6.3 Proces-competentie-matrix 3 Voert dienstverlenende werkzaamheden uit...42 6.4 Proces-competentie-matrix 4 Beveiligt personen...43 6.5 Proces-competentie-matrix 5 Coördineert beveiligingswerkzaamheden...44 6.6 Proces-competentie-matrix 6 Rapporteert en draagt bij aan plannen...45 Deel C: Uitwerking van de kwalificaties... 46 1. Inleiding...46 2.1 Beveiliger...46 2.2 Mobiel surveillant...63 2.3 Persoonsbeveiliger...73 2.4 Winkelsurveillant...84 2.5 Coördinator beveiliging...98 3. Certificeerbare eenheden...113 Deel D: Verantwoording... 114 1. Inleiding...114 2. Proces- en inhoudsinformatie...114 2.1 Betrokkenen...114 2.2 Verwantschap...115 2.3 Vertaling beroepscompetentieprofielen in kwalificatiedossier...116 2.4 Discussiepunten...116 3. Ontwikkel- en onderhoudsperspectief...117 Particuliere beveiliging 2007-2008 3
Inleiding Voor u ligt het kwalificatiedossier Particuliere beveiliging. Dit dossier bestaat uit een aantal onderdelen. In deel A wordt voor alle geïnteresseerden een korte omschrijving gegeven van de beroepengroep en de taken die de beroepsbeoefenaar zoal uitvoert en de competenties die hij/zij daarbij nodig heeft. In deel B, de kwalificaties, worden op hoofdlijnen de diploma-eisen beschreven. Deze eisen geven samen weer wat de gediplomeerde moet kunnen als hij/zij op de arbeidsmarkt start. Deze diploma-eisen worden vastgesteld door de minister van OCW/LNV en vormen daarmee de wettelijke basis voor de instellingen om het onderwijs vorm te geven en voor de inspectie en KCE voor het toezicht hierop. In deel C wordt een uitwerking gegeven aan hetgeen in deel B is gesteld. Deel C is zowel inhoudelijk als methodologisch aan deel B gekoppeld, er is een 1-1 relatie tussen respectievelijk de kerntaken, de proces-competentie-matrices en de daarin opgenomen werkprocessen, de certificeerbare eenheden met deze entiteiten in deel C. Deel C is vastgesteld door het bestuur van het kenniscentrum op advies van de paritaire commissie. In deel D wordt verantwoording afgelegd over de totstandkoming van dit kwalificatiedossier. Ook vindt u hier de verwijzingen naar het voor dit dossier relevante bronnenmateriaal. Hieronder vindt u de grafische weergave van de relaties tussen de verschillende elementen van dit kwalificatiedossier. dossier beeld van beroep alg. / spec. informatie typering trends / innovatie uitstroom (diploma) verantwoording kerntaak diploma eisen certificeerb. eenheden deel A deel B proces competentie matrix vaste lijst competenties deel D werk proces resultaat competentie = heeft nul of meerdere deel C gedrags componenten prestatie indicator vakkennis vaardigheden Particuliere beveiliging 2007-2008 4
Deel A: Beeld van de beroepengroep Wat doet een beveiliger? Het werk van een beveiliger bestaat uit drie kerntaken: 1. Hij controleert en surveilleert en zorgt er zo voor dat hij risico s voortijdig signaleert en op tijd maatregelen kan nemen. Dit heet preventief toezicht houden. 2. Hij handelt als er een incident of calamiteit optreedt. Dat is bijvoorbeeld het geval bij ongevallen, brand en inbraak. Afhankelijk van de aard van het incident of de calamiteit onderneemt hij actie. Als de beveiliger iemand op heterdaad betrapt, kan hij overgaan tot aanhouding van de verdachte. 3. Hij voert dienstverlenende werkzaamheden uit. Hij wijst bezoekers de weg, adviseert mensen over een parkeerplaats etc. Daarnaast ontvangt hij bezoekers vanuit een (portiers)loge, of vanachter een balie. Deze kerntaken zijn opgenomen in de uitstroom Beveiliger. Dit is de basisopleiding die iedere beveiliger moet volgen. Binnen de beveiliging bestaan verschillende specialisaties. Voor een aantal daarvan is een uitstroom in dit kwalificatieprofiel opgenomen. Het betreft: mobiele surveillance, persoonsbeveiliging en winkelsurveillance. Mobiel surveillanten rijden meestal s nachts een bepaalde route langs verschillende bedrijven waar ze openen en sluiten en controles uitvoeren. Alarmopvolging is ook een taak van de mobiel surveillant. Persoonsbeveiligers beveiligen een VIP. Zij voeren daartoe preventieve observatie uit, verkennen een situatie voordat de VIP daar aankomt en beveiligen de VIP vervolgens op verschillende manieren. Afhankelijk van de mate van dreiging is de beveiliging meer of minder intensief. Persoonsbeveiligers treden ook op als beveiligingschauffeur, waarbij ze de VIP op een veilige en snelle manier naar zijn bestemming brengen. Winkelsurveillanten werken in een winkel of winkelgebied en houden daar toezicht op de veiligheid. Zo n surveillant houdt de winkel in de gaten en treedt op bij onregelmatigheden. Het feit dat een winkel een open object is, waar iedereen binnen kan komen, maakt de kans groter dat de winkelsurveillant met agressie en geweld te maken krijgt. Voor beveiligers die een team aansturen is er de uitstroom Coördinator beveiliging. De coördinator is verantwoordelijk voor de veiligheid van een specifiek object en is verantwoordelijk voor de operationele aansturing van een team beveiligers. Daarnaast draagt hij bij aan het opstellen van procedures en plannen, door zijn leidinggevende te informeren en te adviseren; hij kent de situatie ter plaatse namelijk het beste. Indien nodig springt de coördinator bij en voert hij uitvoerende taken uit. Waar werkt een beveiliger? Beveiligers werken bij een bedrijf dat hen detacheert bij een klantbedrijf of werken bij een bedrijfsbeveiligingsdienst. In geval van detacheren werken ze vaak wel langere tijd bij één bedrijf, maar het kan ook zo zijn dat ze steeds ergens anders werken. Beveiligers voeren werkzaamheden uit in kantoren, havens, op vliegvelden, in alarmcentrales, op bedrijventerreinen, in scholen, winkels, musea, ministeries, bij evenementen, als arrestantenbewaker en detentietoezichthouder en als geld- en waardetransporteur etc. Bewakers in gevangenissen volgen ook vaak de opleiding Beveiliger aangevuld met interne cursussen. Persoonsbeveiligers met de opleiding uit dit kwalificatieprofiel zullen in het algemeen alleen beveiligingswerkzaamheden uitvoeren in het particuliere domein. Het beveiligen van diplomaten, politici en leden van het koninklijk huis wordt vrijwel alleen gedaan door de marechaussee en de politie. Particuliere beveiliging 2007-2008 5
Wat moet een beveiliger kunnen? Juridische eisen De beveiligingsbranche is gebonden aan regelgeving, de zogenaamde Wet particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus. Dit houdt o.a. in dat beveiligers (ook coördinatoren) die werken voor bedrijven die onder die wetgeving vallen over het diploma Beveiliger moeten beschikken afgegeven door de Stichting Vakexamens voor de Particuliere beveiligingsorganisaties (SVPB). Daarna kunnen ze zich eventueel specialiseren of verticaal doorstromen. Overigens mag met het diploma Beveiliger ook gewerkt worden als mobiel surveillant, winkelsurveillant of persoonsbeveiliger. Echter, om ongeuniformeerd te werken is het SVPB-certificaat winkelsurveillance en persoonsbeveiliging weer wel verplicht. Om in de beveiliging te mogen werken, ook om de beroepspraktijkvorming te kunnen doen, is een zogenaamd grijs legitimatiebewijs nodig. Een onderzoek naar de betrouwbaarheid van de persoon uitgevoerd door de politie, de zogenaamde screening, maakt onderdeel uit van de aanvraagprocedure. Het legitimatiebewijs voor beveiligers die in opleiding zijn, de zogenaamde aspirant-beveiligers, is maximaal 1 jaar geldig. Competenties Beveiligers zijn alert zijn op verstoringen en potentiële risico s en actief in het nemen van maatregelen, treden (ook in hectische situaties) professioneel en zakelijk op, hebben een dienstverlenende instelling, zijn representatief en integer en kunnen mondeling en schriftelijk rapporteren. Beveiligers zijn in staat om ook als er lange tijd niets gebeurt, toch oplettend te blijven. Bij de meeste functies is het van belang om lang te kunnen lopen of staan. Coördinatoren moeten daarnaast in eerste instantie veel ervaring hebben in de beveiliging. De beveiligingsbranche neemt in de regel alleen ervaren beveiligers aan als coördinator. Coördinatoren moeten sterk in hun schoenen staan, goed kunnen organiseren en plannen, moeten streng kunnen zijn maar ook sociaal, heel goed op de hoogte zijn van beveiligingstechnische zaken en wet- en regelgeving en contacten kunnen onderhouden met mensen op verschillende niveaus. Particuliere beveiliging 2007-2008 6
Kwalificaties in beeld VREDE EN VEILIGHEID (1 KP) TOEZICHT EN VEILIGHEID (1KP) BEVEILIGING (1 KP) Niveau 4 Toezicht en veiligheid Niveau 3 is in ontwikkeling Particuliere beveiliging: Coördinator beveiliging * Niveau 3 Niveau 2 Vrede en veiligheid Medewerker vrede en veiligheid Toezicht en veiligheid Medewerker toezicht en veiligheid Particuliere beveiliging: - Beveiliger - Mobiel surveillant * - Persoonsbeveiliger * - Winkelsurveillant * Niveau 1 Vrede en veiligheid Assistent vrede en veiligheid Toezicht en veiligheid Assistent toezicht en veiligheid * om te werken in een van deze functies bij bedrijven die vallen onder de Wet Particuliere Beveiligingsorganisaties en recherchebureaus is het diploma Beveiliger noodzakelijk. Particuliere beveiliging 2007-2008 7
Deel B: De kwalificaties 1. Inleiding Voor u ligt Deel B van het kwalificatiedossier Particuliere beveiliging. In dit deel worden op hoofdlijnen de diploma-eisen beschreven voor: I II III IV V Beveiliger Mobiel surveillant Persoonsbeveiliger Winkelsurveillant Coördinator beveiliging 2. Algemene informatie 2.1 Colofon Onder regie van Ontwikkeld door Verantwoording Kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven ECABO Kenniscentrum ECABO, afdeling Ontwikkeling en Innovatie, in samenwerking met vertegenwoordigers van de branche en het middelbaar beroepsonderwijs Vastgesteld door het bestuur van ECABO op het advies van de Paritaire commissie beroepsonderwijs bedrijfsleven ECABO, op 14 december 2006, te Amersfoort Particuliere beveiliging 2007-2008 8
2.2 Formele vereisten Diploma(s) Beveiliger, niveau 2 Mobiel surveillant, niveau 2 Persoonsbeveiliger, niveau 2 Winkelsurveillant, niveau 2 Coördinator beveiliging, niveau 3 In- en doorstroomrechten Voor instroom- en doorstroomrechten worden de wettelijke bepalingen aangehouden zoals vermeld in: - de Doorstroomregeling VMBO-Beroepsonderwijs (ministerie van OCW, 2003) - WEB: Wet educatie en beroepsonderwijs (Staatsblad 501, 31 oktober 1995) - WHW: Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek, stb. 1992, 593) Certificeerbare eenheden geen Omschrijving Wettelijke beroepsvereisten nee X ja Branchevereisten nee X ja Bron- en referentiedocumenten - In dit kwalificatiedossier is gebruik gemaakt van het referentiedocument (Moderne) Vreemde talen en Nederlands (juni 2004). - Onlosmakelijk met dit kwalificatiedossier verbonden is het Brondocument Leren, Loopbaan en Burgerschap (september 2006). De kwalificatie-eisen die in dit brondocument worden beschreven vormen samen met de diplomavereisten in dit kwalificatiedossier de wettelijke basis voor het onderwijs. Het brondocument is te vinden op www.coordinatiepunt.nl - De volgende BCP s vormen de basis voor dit dossier: - Beveiliger (25 maart 2004) - Mobiel beveiliger (25 maart 2004) - Persoonsbeveiliger (25 maart 2004) - Winkelsurveillant (25 maart 2004) - Coördinator beveiliging (25 maart 2004) Particuliere beveiliging 2007-2008 9
2.3 Typering Beroepengroep Sector en Branche De beveiligingsberoepen maken deel uit van de orde- en veiligheidsberoepen. De andere branches binnen deze sector zijn de Publieke veiligheid en Defensie. Het kwalificatieprofiel richt zich op het beroep van beveiliger binnen de particuliere beveiligingsbranche. Het kwalificatieprofiel bestaat uit vijf uitstromen. Een van de uitstromen is Beveiliger. Deze uitstroom moet door iedereen die als beveiliger wil werken in een organisatie die valt onder de Wet particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus verplicht gevolgd worden. Context Beveiligers werken bij bedrijfsbeveiligingsdiensten of zijn in dienst van particuliere beveiligingsorganisaties die ze plaatst bij een opdrachtgever. Beveiligers werken bij allerlei soorten bedrijven en organisaties, van olieraffinaderijen tot ministeries. Zij kunnen werkzaam zijn als objectbeveiliger, mobiel surveillant, persoonsbeveiliger, winkelsurveillant, detentietoezichthouder, evenementenbeveiliger, geld- en waardetransporteur etc. Voor deze beroepen, behalve voor evenementenbeveiliger, is het diploma Beveiliger vereist als het werk valt onder de Wet particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus. Voor evenementenbeveiliger bestaat een branchecertificaat. Voor mobiele surveillance, persoonsbeveiliging en winkelsurveillance zijn uitstromen opgenomen in dit profiel. Op niveau 3 is er de uitstroom Coördinator beveiliging, bedoeld voor teamleiders en objectcoördinatoren in de particuliere beveiliging. Aard van de werkzaamheden Beveiligers houden toezicht op de veiligheid, de bedrijfsregels en/of wet- en regelgeving. Ze signaleren gevaarlijke of ongewenste situaties en nemen adequate maatregelen. Hoewel de beveiliger voornamelijk preventief toezicht houdt, is het soms ook nodig om repressief op te treden. Hierbij kan gedacht worden aan het optreden bij brand, veelvoorkomende criminaliteit en ongevallen. De beveiliger probeert de schade dan te beperken en roept indien nodig de hulp van anderen in. Beveiligers werken alleen of in teamverband, zowel overdag als s nachts. De coördinator beveiliging heeft de operationele leiding over de beveiliging en/of controle van een gebouw, een cluster van gebouwen, een terrein of alarmcentrale. Hij heeft de taak ervoor te zorgen dat de beveiligingsdiensten zo goed mogelijk worden uitgevoerd, conform de afspraken/het beveiligingsplan. Hij stuurt een team van beveiligers aan. Hij schrijft werkinstructies en draagt bij aan beveiligings- en veiligheidsplannen en aan rapportages die het management moet opleveren. Essentiële beroepshouding Kernproblemen van het werk zijn gelegen in de combinatie van dienstverlening en controle, preventie en repressie, klantvriendelijkheid en overwicht. Beveiligers dienen integer, hulpvaardig en waakzaam te zijn, doortastend op te kunnen treden en een representatief voorkomen te hebben. Ze moeten alert blijven, ook als er lange tijd niets gebeurt en zich verantwoordelijk voelen voor de veiligheid. Een dienstverlenende instelling hebben is daarbij erg belangrijk. Particuliere beveiliging 2007-2008 10
2.4 Loopbaanperspectief Beveiliger: De beveiliger kan zowel horizontaal naar specialistenfuncties doorstromen als verticaal naar meer leidinggevende functies. Een passende opleiding hiervoor binnen het mbo is Coördinator beveiliging. Mobiel surveillant: De mobiel surveillant kan doorgroeien naar de functie van alarmopvolger, teamleider, hoofdbeveiliger, coördinator, planner etc. Een passende opleiding hiervoor binnen het mbo is Coördinator beveiliging Persoonsbeveiliger: De persoonsbeveiliger kan, afhankelijk van de grootte van het bedrijf, doorstromen naar de functie van leidinggevende of naar een coördinerende functie. Hiervoor bestaat geen mbokwalificatie, bedrijven maken gebruik van (vaak buitenlandse) trainingen en opleidingen. Winkelsurveillant: Winkelsurveillanten kunnen doorgroeien naar de functie van leidinggevende/coördinator of deel uit gaan maken van een mobiel interventieteam. Voor coördinator is coördinator beveiliging geschikt. Voor inhoudelijke specialisatie binnen de winkelsurveillance bestaat geen mbokwalificatie. Coördinator beveiliging: De coördinator beveiliging kan binnen de beveiliging doorgroeien naar de functie van unitassistent, unitmanager, regiomanager, ondernemer, beveiligingsadviseur en veiligheidsadviseur. Voor geen van deze functies/beroepen bestaat een mbo-kwalificatie. Een doorgroeifunctie buiten de beveiliging is facilitair manager. Hiervoor is de mbo-kwalificatie Facilitair manager geschikt. Doorstroom naar het HBO: Relevante hbo-opleidingen zijn Integrale veiligheidskunde of Integrale veiligheidszorg. Geen van de uitstromen biedt echter formeel toegang tot het hbo. Een mogelijke leerroute kan zijn om eerst een niveau 4 diploma te behalen in bijvoorbeeld Facilitair management of Sociaal juridische dienstverlening en vervolgens door te stromen naar genoemde opleidingen. Particuliere beveiliging 2007-2008 11
2.5 Trends en innovaties Hieronder worden enkele, voor de in dit kwalificatiedossier beschreven beroepen relevante ontwikkelingen beschreven. Het gaat hierbij om ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en de beroepspraktijkvorming, ontwikkelingen in wetgeving en overheidsregulering en ontwikkelingen in de beroepsuitoefening zelf (b.v. technologische veranderingen of marktontwikkelingen in de sector). Deze ontwikkelingen worden beschreven om instellingen daarmee de mogelijkheid te bieden in de opleiding al rekening te houden met toekomstige veranderingen in de beroepsuitoefening. Arbeidsmarkt en Beroepspraktijkvorming Ontwikkelingen algemeen - De beveiligingsbranche is in de afgelopen decennia flink gegroeid. Verklaringen hiervoor kunnen zijn: toenemende gevoelens van onveiligheid, de verstedelijking in combinatie met eigen verantwoordelijkheid van ondernemers voor de veiligheid, economische ontwikkeling, overheidsbeleid (publiek-private samenwerking), een dalend vertrouwen in de politie, de professionalisering van de branche. - De Nederlandse markt wordt gedomineerd door drie zeer grote beveiligingsbedrijven die gezamenlijk 70% van de werknemers in dienst hebben. - In 2005 werkten er ca. 28.000 mensen (23.630 fte s) in de particuliere beveiliging. Ontwikkelingen arbeidsmarkt - Jaarlijks voert ECABO een onderzoek uit naar de arbeidsmarktontwikkelingen en de beschikbaarheid van BPV-plaatsen. Het rapport Monitor arbeidsmarkt en beroepsonderwijs 2005-2006 is te vinden is op www.ecabo.nl. - Ten opzichte van de afgelopen jaren verbetert het arbeidsmarktperspectief voor beveiligingspersoneel. De branche verwacht vanaf 2006 een groeiende vraag naar personeel. Deze vraag betreft met name algemeen beveiligers, winkelsurveillanten en mobiel surveillanten. - Baanopeningen (uitbreidingsvraag + vervangingsvraag) voor de beveiliging zijn verspreid over heel Nederland, maar er is een sterke concentratie in de Randstad (vooral in het district Midden-West). - Voor de coördinator beveiliging is de kans matig dat alle werkzoekende gediplomeerden een passende arbeidsmarktplaats vinden in het verlengde van hun opleiding. Ontwikkelingen beroepspraktijkvorming - De beschikbaarheid van BPV-plaatsen heeft betrekking op zowel de kwantiteit als de kwaliteit. - Sinds de invoering van de WEB zijn de activiteiten er vooral op gericht te zorgen voor voldoende BPV-plaatsen. Deze zijn opgenomen in het bedrijvenregister. In kwantitatieve zin zijn voldoende bedrijven beschikbaar. Het bedrijvenregister is te raadplegen via www.ecabo.nl. Over de beveiligingsopleidingen wordt in de arbeidsmarktmonitor Particuliere beveiliging 2007-2008 12
Wetgeving en regelgeving gezegd dat er voor Beveiliger een evenwicht te verwachten is tussen vraag en aanbod van BPV-plaatsen. Voor de uitstroom Coördinator beveiliging geldt dat er sprake is van een geringe overschrijving van deelnemers, hetgeen enige druk legt op de beschikbaarheid van BPV-plaatsen voor BOL deelnemers. - M.b.t. de uitvoering van en de controle op de BPV is door het ministerie van Justitie aanvullende regelgeving gepubliceerd, die niet verandert door de invoering van de competentiegerichte kwalificatiestructuur. Nationale wet- en regelgeving - Beveiligers die werken bij een organisatie die valt onder de Wet particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus, moeten in het bezit zijn van een beveiligingsdiploma zoals genoemd in die wet (Wpbr) en de bijbehorende Regeling (Rpbr). Dit is het diploma Beveiliger uit dit kwalificatieprofiel en het is alleen geldig als het is afgegeven door de Stichting Vakexamens Particuliere Beveiligingsorganisaties (SVPB). Verder zijn de certificaten Persoonsbeveiliging en Winkelsurveillance opgenomen in de Rpbr. Deze certificaten geven, onder aanvullende voorwaarden, het recht om in burger te mogen werken. In de Rpbr is tevens het certificaat Event Security Officer opgenomen. De Wpbr wordt geëvalueerd en in 2007 worden waarschijnlijk aanpassingen gepubliceerd. - In de Wpbr is de regeling Kwaliteitsbevorderende dienstverlening opgenomen. Deze houdt in dat ECABOadviseurs de kwaliteit van leerbedrijven controleren en bevorderen. Deze dienstverlening wordt betaald door het opleidingsfonds van de beveiligingsbranche (SOBB) en door de leerbedrijven. Voor beveiligers die in opleiding zijn betekent dit een betere kwaliteit van hun beroepspraktijkvorming. Jaarlijks worden de punten waarop de KBD zich richt geëvalueerd en bijgesteld. - De CAO Particuliere Beveiliging 2005-2007 kent een aantal artikelen die verband houden met de verplichte opleiding Beveiliger en dus consequenties hebben voor de beveiliger die in opleiding is. In 2007 komt er een nieuwe CAO. Internationale wet- en regelgeving - De Europese Commissie is van mening dat private beveiliging in Nederland zo streng gereguleerd is dat de vrije dienstverlening binnen Europa in gevaar komt. Daarom is er is een procedure opgesteld om te beoordelen of in het buitenland gediplomeerde beveiligers in Nederland in de particuliere beveiliging mogen werken, eventueel met aanvullende opleiding en examinering. - Op Europees niveau wordt door beveiligingsbedrijven geprobeerd om de regelgeving omtrent particuliere beveiliging op één niveau te brengen. Dit zou het makkelijker maken voor beveiligers om in het buitenland te werken. Particuliere beveiliging 2007-2008 13
Ontwikkelingen in de beroepsuitoefening Algemene ontwikkelingen in de beroepsuitoefening - Een belangrijk thema voor de toekomst is de uitbreiding van het takenpakket van de beveiliger. Particuliere beveiligers gaan steeds meer werkzaamheden uitvoeren in de openbare ruimte. De politiek staat steeds positiever tegenover deze ontwikkeling en ook de VNG is welwillend. Particuliere beveiligers werken al als parkeercontroleur en als beveiliger in het openbaar vervoer. Voor sommige van deze functies is het BOA-certificaat verplicht, het certificaat dat het Ministerie van Justitie verplicht stelt aan nietpolitieagenten die opsporingstaken verrichten. - Uit onderzoek dat AO Consult in opdracht van de SOBB in 2006 heeft uitgevoerd en dat als doel had om de opleiding tot Beveiliger te evalueren, blijkt een sterke behoefte van de branche aan beveiligers die dienstverlenend en communicatief vaardig zijn. De branche beschouwt dit als essentiële elementen van het beroep, waar meer aandacht aan besteed moet worden. Technologische ontwikkelingen - Technologie krijgt een steeds belangrijker plaats binnen de beveiliging. Te denken valt aan diverse soorten elektronische toegangs- en uitgangssystemen, communicatieapparatuur, alarmsystemen en track-en-trace systemen (m.n. in alarmcentrales). Het moeten kennen van deze systemen en het ermee moeten omgaan maken het werk van de beveiliger complexer en vragen om aanvullende competenties. - Beveiligingsbedrijven gaan steeds vaker totaaloplossingen bieden aan klanten, meer maatwerk en vaak een combinatie van technische oplossingen en manbeveiliging. Bedrijfsorganisatorische ontwikkelingen - Fusies, bedrijfsovernames en het daardoor steeds groter worden van bedrijven, vormen een duidelijke trend in de branche. Internationale ontwikkelingen - Amerikaanse eisen aan beveiliging en veiligheid beïnvloeden de beveiliging van met name havens en luchthavens. Dit heeft voor beveiligers gevolgen wat betreft groei van de werkgelegenheid en de inhoud van het werk. Particuliere beveiliging 2007-2008 14
3. Overzicht van het kwalificatiedossier Een kwalificatiedossier kan één of meerdere uitstromen bevatten. Met behulp van onderstaande matrix wordt, door te markeren welke kerntaken en werkprocessen de verschillende uitstromen gemeen hebben, duidelijk gemaakt waar de verwantschap tussen de verschillende uitstromen zich bevindt en waar uitstromen van elkaar verschillen. Indien een dossier slechts 1 uitstroom bevat, wordt in deze matrix alleen het overzicht gegeven van de kerntaken en werkprocessen die bij deze uitstroom horen. Kerntaak Werkproces Uitstroom Beveiliger Mobiel surveillant Persoonsbeveiliger Winkelsurveillant Coördinator beveiliging 1 Houdt preventief toezicht op de veiligheid 2 Treedt repressief op 3 Voert dienstverlenende werkzaamheden uit 4 Beveiligt personen 1.1 Voert toegangs- en uitgangscontroles x uit 1.2 Voert surveillances en controles uit x x x 1.3 Houdt toezicht op personen x x 1.4 Geeft voorlichting over preventie van winkelcriminaliteit x 2.1 Treedt op bij incidenten en calamiteiten x 2.2 Houdt verdachten aan x 2.3 Voert alarmopvolging uit binnen de mobiele surveillance 3.1 Biedt service en hulp x x 3.2 Voert eenvoudige baliewerkzaamheden x uit 4.1 Voert een preventieve observatieopdracht x uit 4.2 Voert een voorverkenning uit x 4.3 Begeleidt een VIP x 4.4 Vervoert een VIP x 4.5 Voert een nabij-beveiliging van een x VIP uit x x Particuliere beveiliging 2007-2008 15
5 Coördineert beveiligingswerkzaamheden 6 Rapporteert en draagt bij aan plannen 4.6 Treedt op in acuut bedreigende situaties 5.1 Plant en organiseert de dienstuitvoering x 5.2 Coördineert dagelijkse werkzaamheden x 5.3 Voert personeelsbeleid uit x 5.4 Coördineert bij incidenten en calamiteiten x 6.1 Rapporteert aan het management x 6.2 Draagt bij aan (werk)instructies en x stelt draaiboeken op 6.3 Draagt bij aan beveiligings- en x veiligheidsplannen x Particuliere beveiliging 2007-2008 16
4. Beschrijving van de uitstromen In dit hoofdstuk worden de verschillende uitstromen van dit kwalificatiedossier nader omschreven. De uitstromen welke deel uit maken van dit dossier zijn: I II III IV V Beveiliger Mobiel surveillant Persoonsbeveiliger Winkelsurveillant Coördinator beveiliging Particuliere beveiliging 2007-2008 17
4.1 Beveiliger Algemene informatie Context van de uitstroom Typerende beroepshouding Niveau van beroepsuitoefening Rol en verantwoordelijkheden Complexiteit Wettelijke beroepsvereisten nee X ja Branchevereisten De uitstroom Beveiliger betreft de basisopleiding die alle mensen die in de particuliere beveiliging willen werken moeten volgen. Denk hierbij aan objectbeveiliger, winkelsurveillant, mobiel surveillant, geld-, persoonsbeveiliger, geld- en waardetransporteur, detentietoezichthouder, luchthavenbeveiliger. De context van de uitstroom Beveiliger is daarom heel divers. Veel beveiligers werken gedetacheerd bij een opdrachtgever alwaar ze alleen of in een team werken. Er zijn ook beveiligers die bij een vast bedrijf werken, bij een bedrijfsbeveiligingsdienst. De beveiliger heeft een dienstverlenende instelling en is representatief, zelfstandig, flexibel, sociaal vaardig, taalvaardig, evenwichtig, straalt overwicht uit, beschikt over verantwoordelijkheidsgevoel en kan samenwerken. niveau 1 X niveau 2 niveau 3 niveau 4 De beveiliger voert het werk in een uitvoerende rol uit. Hij werkt vaak alleen en is verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn eigen werk. Het uniform wekt bij derden bepaalde verwachtingen die de beveiliger moet waarmaken. Er wordt veelal gewerkt volgens procedures, maar er kan bij deze werkzaamheden niet worden volstaan met het louter uitvoeren van routinematige standaardprocedures; er wordt van de beveiliger ook creativiteit verwacht. Bepaalde omstandigheden vergroten de complexiteit van het werk. Wanneer men s nachts moet werken en/of alleen moet werken wordt een groter beroep gedaan op het zelfstandig kunnen werken en het verstandig maken van keuzes. Ook het werken bij of in ingewikkelde, heel specifieke objecten of situaties maken het werk complexer. Verder moet de beveiliger steeds een balans vinden tussen beveiligen en dienstverlenen wat niet altijd even gemakkelijk is. Beveiligers die werken bij een bedrijf dat valt onder de Wet particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus (Wpbr) moeten in het bezit zijn van een beveiligingsdiploma zoals genoemd in die wet. Dit is het diploma Beveiliger uit dit kwalificatieprofiel en het is alleen geldig als het is afgegeven door de Stichting Vakexamens Particuliere Beveiligingsorganisaties. X nee ja Particuliere beveiliging 2007-2008 18
Nederlands en (Moderne) Vreemde Talen Standaard is in onderstaande matrix uitgewerkt wat voor de startend beroepsbeoefenaar de eisen zijn voor de beheersing van het Nederlands. De (Moderne) Vreemde Taal of Talen zijn voor zover relevant voor de beroepsuitoefening uitgewerkt. Nederlands Begrijpen Spreken Schrijven Luisteren Lezen Productie Interactie C2 C1 B2 B1 A2 A1 Engels C2 C1 B2 B1 A2 A1 Begrijpen Spreken Schrijven Luisteren Lezen Productie Interactie Particuliere beveiliging 2007-2008 19
4.2 Mobiel surveillant Algemene informatie Context van de uitstroom Typerende beroepshouding Niveau van beroepsuitoefening Rol en verantwoordelijkheden Complexiteit Wettelijke beroepsvereisten nee X ja Branchevereisten De mobiel surveillant werkt zeer zelfstandig, rijdt vaak alleen in een auto en surveilleert meestal in de nachtelijke uren. Zijn werk bestaat enerzijds uit een routinematig deel, namelijk het uitvoeren van controles van objecten volgens een vaststaand schema, en anderzijds uit alarmopvolging, wat een onvoorspelbaar karakter heeft. De werkzaamheden vinden zowel op privaat terrein als op de (semi)openbare weg plaats, al dan niet georganiseerd binnen een beveiligingscollectief. Elk object heeft zijn eigen instructies, sleutels, wachtwoorden etc. De mobiel surveillant toont zich discreet en representatief. Hij toont zelfbeheersing, overwicht en doortastendheid en kan in complexe, onveilige situaties prioriteiten stellen en keuzes maken wat betreft de volgorde waarin beveiligingsmiddelen worden ingezet. De mobiel surveillant is niet bang aangelegd en kan goed alleen werken, ook in het donker. Hij is handelingsgericht, maar niet onbesuisd; hij weet wanneer risico s te groot zijn om zelf een object binnen te gaan. niveau 1 X niveau 2 niveau 3 niveau 4 De mobiel surveillant voert het werk in een uitvoerende rol uit. Hij werkt vrijwel altijd alleen, wat veel vraagt van zijn zelfstandigheid. De mobiel surveillant is verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn eigen werk. Er wordt veelal gewerkt volgens procedures. Echter regelmatig wordt de mobiel surveillant geconfronteerd met unieke situaties waarvoor geen passende procedures bestaan. Hij zal dan zelf een keuze moeten maken tussen wel of niet optreden en hoe moet worden opgetreden. De mobiel surveillant staat er tijdens zijn dagelijkse werkzaamheden alleen voor en moet over allerlei praktische kwesties zelf beslissen, eventueel in overleg met de meldkamer of leidinggevende. Complicerend is ook dat er wordt gesurveilleerd voor verschillende opdrachtgevers met allemaal hun eigen eisen. Files, deadlines, plus de druk van het onbekende maken het werk ook complex. Mobiel surveillanten die werken bij een bedrijf dat valt onder de Wet particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus (Wpbr) moeten in het bezit zijn van een beveiligingsdiploma zoals genoemd in die wet. Dit is het diploma Beveiliger uit dit kwalificatieprofiel en het is alleen geldig als het is afgegeven door de Stichting Vakexamens Particuliere Beveiligingsorganisaties. X nee ja Particuliere beveiliging 2007-2008 20
Nederlands en (Moderne) Vreemde Talen Standaard is in onderstaande matrix uitgewerkt wat voor de startend beroepsbeoefenaar de eisen zijn voor de beheersing van het Nederlands. De (Moderne) Vreemde Taal of Talen zijn voor zover relevant voor de beroepsuitoefening uitgewerkt. Nederlands Begrijpen Spreken Schrijven Luisteren Lezen Productie Interactie C2 C1 B2 B1 A2 A1 Particuliere beveiliging 2007-2008 21
4.3 Persoonsbeveiliger Algemene informatie Context van de uitstroom Typerende beroepshouding Niveau van beroepsuitoefening Rol en verantwoordelijkheden Complexiteit Wettelijke beroepsvereisten nee X ja Branchevereisten Nederlands en (Moderne) Vreemde Talen De persoonsbeveiliger draagt zorg voor de beveiliging en bescherming van mensen die op grond van hun bekendheid, functie, vermogen of anderszins gevaar (dreigen te) lopen. Opdrachten tot beveiliging worden verstrekt door zowel particulieren, overheid als bedrijfsleven. Het beveiligen van leden van het koninklijk huis en aangewezen diplomaten is overigens voorbehouden aan speciaal opgeleide politiefunctionarissen en marechaussees. Persoonsbeveiligers kunnen incidenteel worden ingezet, waarbij telkens andere VIP s worden beveiligd, maar zij kunnen ook als vaste beveiliger van een VIP worden aangesteld. De werktijden van een persoonsbeveiliger zijn onregelmatig, op elk uur van de dag/nacht kan de persoonsbeveiliger worden ingezet. De taken zijn zowel van beveiligende als van dienstverlenende aard, waarbij de beveiligende taak altijd de belangrijkste is. De persoonsbeveiliger is stressbestendig, flexibel, oplettend, betrouwbaar, discreet en sociaal zeer vaardig. Hij heeft een goede lichamelijke conditie, een uitstekend observatievermogen en een groot verantwoordelijkheidsgevoel. niveau 1 X niveau 2 niveau 3 niveau 4 De persoonsbeveiliger werkt alleen of in een team en is verantwoording verschuldigd aan de coördinator. Een persoonsbeveiliger moet uiterst discreet zijn en mag vrijwel niets over zijn werk vertellen aan derden omdat dit risicoverhogend kan werken; dit legt een grote druk op hem. De taakuitvoering gebeurt aan de hand van standaard richtlijnen, maar de functie vereist wel het creatief oplossen van gevarieerde problemen, waarbij de persoonsbeveiliger gegevens combineert, risico s inschat en naar eigen inzicht maatregelen neemt. Persoonsbeveiligers die werken bij een bedrijf dat valt onder de Wet particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus (Wpbr) moeten in het bezit zijn van een beveiligingsdiploma zoals genoemd in die wet. Dit is het diploma Beveiliger uit dit kwalificatieprofiel en het is alleen geldig als het is afgegeven door de Stichting Vakexamens Particuliere Beveiligingsorganisaties. Daarnaast dienen persoonsbeveiligers die ongeuniformeerd willen werken te beschikken over het certificaat Persoonsbeveiliging van SVPB/ECABO (Rpbr). X nee ja Standaard is in onderstaande matrix uitgewerkt wat voor de startend beroepsbeoefenaar de eisen zijn voor de beheersing van het Nederlands. Particuliere beveiliging 2007-2008 22
De (Moderne) Vreemde Taal of Talen zijn voor zover relevant voor de beroepsuitoefening uitgewerkt. Nederlands Begrijpen Spreken Schrijven Luisteren Lezen Productie Interactie C2 C1 B2 B1 A2 A1 Engels C2 C1 B2 B1 A2 A1 Begrijpen Spreken Schrijven Luisteren Lezen Productie Interactie Particuliere beveiliging 2007-2008 23
4.4 Winkelsurveillant Algemene informatie Context van de uitstroom Typerende beroepshouding Niveau van beroepsuitoefening Rol en verantwoordelijkheden Complexiteit Wettelijke beroepsvereisten nee X ja De beveiliger die werkzaam is als winkelsurveillant werkt in een omgeving die een semi-publiek karakter heeft: winkels zijn meestal open objecten. Het werk kan het beveiligen van een individuele winkel betreffen, maar ook van een winkelcentrum, hetgeen het publieke karakter nog meer benadrukt. Er zijn ook winkelsurveillanten die in een winkel werken die niet openbaar toegankelijk is, zoals groothandels. De context kenmerkt zich door een grote diversiteit aan mensen, uit verschillende culturen en met verschillende normen en waarden. De winkelsurveillant is alert, rustig, evenwichtig, behulpzaam actief, zelfverzekerd, representatief, gedisciplineerd, sociaal vaardig, taalvaardig, gezond achterdochtig. Hij kan inschatten wat mensen van plan zijn, hij durft initiatief te nemen en is dienstverlenend. niveau 1 X niveau 2 niveau 3 niveau 4 De winkelsurveillant heeft een uitvoerende rol. Hij werkt vaak in teamverband, maar loopt zijn rondes meestal alleen en hij moet dus ook alleen kunnen werken. De werkzaamheden zijn van controlerende aard. Het winkelpersoneel beschouwt de winkelsurveillant als de persoon die ervoor zorgt dat het veilig is. Hij is verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn eigen werk. Het uniform wekt bij derden bepaalde verwachtingen die de winkelsurveillant moet waarmaken. Gediplomeerde winkelsurveillanten mogen onder voorwaarden ook in burger werken. Het is daarom relevant dat de winkelsurveillant beseft wat het verschil is tussen werken in burger en in uniform. Het werk is complexer naarmate het publiek diverser is. Dat verhoogt namelijk de kans op onderlinge irritatie. In open objecten (wat winkels zijn) komt gemiddeld meer agressie voor dan in gesloten objecten. Een tweede factor die de complexiteit vergroot is het verschil in huisregels van verschillende winkels; de winkelsurveillant moet steeds de juiste huisregels toepassen. Verder is het een uitdaging voor de winkelsurveillant om alert te blijven ook als er langere tijd niets bijzonders gebeurt. De diefstalgevoeligheid van de aangeboden goederen speelt ook een rol in de complexiteit van het werk. De winkelsurveillant moet ervoor zorgen dat de drempel om naar binnen te gaan voor klanten laag is, maar voor kwaadwillende mensen hoog. Dit is een spanningsveld. Winkelsurveillanten die werken bij een bedrijf dat valt onder de Wet particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus (Wpbr) moeten in het bezit zijn van een beveiligingsdiploma zoals genoemd in die wet. Dit is het diploma Beveiliger uit dit kwalificatieprofiel en het is alleen geldig als het is afgegeven Particuliere beveiliging 2007-2008 24
Branchevereisten Nederlands en (Moderne) Vreemde Talen door de Stichting Vakexamens Particuliere Beveiligingsorganisaties. Daarnaast dienen winkelsurveillanten die ongeuniformeerd willen werken te beschikken over het certificaat Winkelsurveillance van SVPB/ECABO (Rpbr) X nee ja Standaard is in onderstaande matrix uitgewerkt wat voor de startend beroepsbeoefenaar de eisen zijn voor de beheersing van het Nederlands. De (Moderne) Vreemde Taal of Talen zijn voor zover relevant voor de beroepsuitoefening uitgewerkt. Nederlands Begrijpen Spreken Schrijven Luisteren Lezen Productie Interactie C2 C1 B2 B1 A2 A1 Engels C2 C1 B2 B1 A2 A1 Begrijpen Spreken Schrijven Luisteren Lezen Productie Interactie Particuliere beveiliging 2007-2008 25
4.5 Coördinator beveiliging Algemene informatie Context van de uitstroom Typerende beroepshouding Niveau van beroepsuitoefening Rol en verantwoordelijkheden Complexiteit Wettelijke beroepsvereisten nee X ja De uitstroom betreft de opleiding tot coördinator (teamleider, groepsleider, meewerkend voorman) in de particuliere beveiliging. De coördinator beveiliging heeft de operationele leiding over de beveiliging en/of controle van een gebouw, een cluster van gebouwen of terreinen. Hij heeft de taak ervoor te zorgen dat de beveiligingsdiensten zo goed mogelijk worden uitgevoerd, conform de afspraken/het beveiligingsplan. De coördinator beveiliging is meewerkend voorman/leidinggevende van een team op een object of meerdere teams op verschillende objecten. dat in grootte sterk kan variëren tussen ongeveer 10 tot 30 medewerkers. De coördinator beveiliging is besluitvaardig, heeft inzicht in de arbeidsorganisatie, is representatief, zelfstandig, klantvriendelijk, kan goed samenwerken, is flexibel, kan goed omgaan met kritiek, heeft verantwoordelijkheidsgevoel, kan planmatig werken en heeft improvisatievermogen. niveau 1 niveau 2 X niveau 3 niveau 4 De coördinator beveiliging is er verantwoordelijk voor dat de dagelijkse werkzaamheden volgens afspraak worden uitgevoerd. Hij is hiervoor verantwoording verschuldigd aan zijn leidinggevende. Deze leidinggevende werkt vrijwel altijd op afstand van de coördinator, en de coördinator moet dus zeer zelfstandig werken. De meeste coördinatoren voeren naast hun coördinerende ook uitvoerende beveiligingstaken uit. De mate waarin onverwachte situaties voorkomen en de wensen/eisen van opdrachtgever/leidinggevende veranderen, vergroten de complexiteit. Met name de flexibiliteit, stressbestendigheid en organisatievaardigheden worden op de proef gesteld. Het werken in de rol van meewerkend voorman brengt met zich mee dat hij zich steeds moet afvragen of hij zelf moet gaan meewerken of coördinerende taken moet uitvoeren. Verder is zijn rol ten opzichte van de collega s complex: hij heeft een zogenaamde sandwichpositie, waarbij hij zowel de belangen van de medewerkers als die van het management moet behartigen. Omdat coördinatoren beveiliging ook uitvoerend beveiligingswerk verrichten gelden dezelfde eisen als voor beveiligers. Beveiligers die werken bij een bedrijf dat valt onder de Wet particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus (Wpbr) moeten in het bezit zijn van een beveiligingsdiploma zoals genoemd in die wet. Dit is het diploma Beveiliger uit dit kwalificatieprofiel en het is alleen geldig als het is afgegeven door de Stichting Vakexamens Particuliere Beveiligingsorganisaties. Particuliere beveiliging 2007-2008 26
Branchevereisten nee X ja In de CAO voor de particuliere beveiliging wordt voor een aantal functies het diploma Coördinator beveiliging geëist. Nederlands en (Moderne) Vreemde Talen Standaard is in onderstaande matrix uitgewerkt wat voor de startend beroepsbeoefenaar de eisen zijn voor de beheersing van het Nederlands. De (Moderne) Vreemde Taal of Talen zijn voor zover relevant voor de beroepsuitoefening uitgewerkt. Nederlands Begrijpen Spreken Schrijven Luisteren Lezen Productie Interactie C2 C1 B2 B1 A2 A1 Engels C2 C1 B2 B1 A2 A1 Begrijpen Spreken Schrijven Luisteren Lezen Productie Interactie Particuliere beveiliging 2007-2008 27
5. Beschrijving van de kerntaken In dit hoofdstuk zijn de verschillende kerntaken in dit kwalificatiedossier beschreven. 5.1 Kerntaak 1 Houdt preventief toezicht op de veiligheid Kerntaak 1 Houdt preventief toezicht op de veiligheid Werkprocessen bij kerntaak 1 Beschrijving kerntaak: De beveiliger controleert of bezoekers en personeel aan de toelatingseisen voldoen respectievelijk aan de eisen om het pand te mogen verlaten en spreekt hen aan. Hij weigert personen die niet aan de eisen voldoen en neemt voorwerpen in bewaring of in beslag als daar aanleiding voor is. Hij voert visitaties uit volgens bedrijfsregels. Hij herkent hierbij ongeoorloofde voorwerpen en handelt conform wettelijke kaders/huisregels. Hij gebruikt bij de toegangscontrole en uitgangscontroles verschillende systemen, zoals CCTV en pasjessystemen. Hij rapporteert mondeling en/of schriftelijk volgens instructies en draagt zijn dienst over. 1.1 Voert toegangs- en uitgangscontroles uit 1.2 Voert surveillances en controles uit 1.3 Houdt toezicht op personen 1.4 Geeft voorlichting over preventie van winkelcriminaliteit De beveiliger opent en sluit panden, loopt openings-, brand- en sluitrondes en rondes gedurende openstelling van het object. Hij voert afgesproken controlerende werkzaamheden uit (bijvoorbeeld het controleren van brandblusapparatuur). Hij signaleert onveilige of ongezonde situaties en neemt maatregelen om risico s te beperken of weg te nemen. Hij ziet toe op naleving van huisregels en relevante andere wetgeving. Hiertoe spreekt hij mensen zonodig aan. Als hij gevoelige gegevens (bijvoorbeeld documenten) aantreft zijn zorgt hij ervoor dat die niet in verkeerde handen vallen. Hij rapporteert mondeling en/of schriftelijk volgens instructies en draagt zijn dienst over. Hij maakt tijdens het werk gebruik van communicatieapparatuur. Mobiel surveillanten verplaatsen zich hierbij per auto van object naar object waarbij ze aan het begin van de dienst de auto controleren. Specifieke werkzaamheden voor de mobiel surveillant zijn het uitvoeren van sluitbegeleiding en het in- en uitschakelen van alarminstallaties. De winkelsurveillant zorgt er voor dat goederen- en geldstromen veilig kunnen plaatsvinden, houdt toezicht middels camera s en let op derving en ordeverstoringen. De mobiel surveillant en de winkelsurveillant houden volgens instructies toezicht op Particuliere beveiliging 2007-2008 28
publiek, winkelpersoneel en personeel van derden. Hij voert visitaties en andere soorten controles uit. Hij handelt adequaat bij onregelmatigheden. Hij rapporteert mondeling/schriftelijk volgens bedrijfsinstructies en draagt de dienst over. Dilemma voor de winkelsurveillant hierbij is het controleren van personeelsleden die je ook als collega s beschouwt. De winkelsurveillant signaleert diefstalgevoelige omstandigheden. Hij adviseert het winkelpersoneel omtrent een winkelopstelling die tot minder winkelcriminaliteit leidt. Hij bevordert security awareness/beveiligingsbewustzijn bij het personeel door het geven een presentatie. Hij geeft advies aan de bedrijfsleiding m.b.t. de beveiliging van goederen- en geldstromen. Hij bevordert security awareness/beveiligingsbewustzijn bij het publiek door te wijzen op risicovol gedrag. Voor alle werkprocessen geldt het volgende: De beveiliger voert controlerende werkzaamheden uit en ziet toe op het naleven van bedrijfsregels en algemene wet- en regelgeving. De beveiliger is voortdurend alert op het signaleren van onveilig(e), ongezond(e) en afwijkend(e) situaties en gedrag en hij treedt indien nodig corrigerend op, vriendelijk maar wel duidelijk, waarbij hij gezag uitstraalt. Bij alle vormen van preventief toezicht houden stelt de beveiliger algemene en specifieke rapporten op waarin hij vastlegt wat hij heeft gesignaleerd en indien van toepassing welke maatregelen hij heeft genomen, wat belangrijk is voor de opvolging van onregelmatigheden. Toelichting: De beveiliger heeft oog voor onveilige situaties en probeert door alert, kordaat en klantvriendelijk optreden, problemen te voorkomen. De beveiliger toont zich discreet en representatief. Hij toont zelfbeheersing, overwicht en doortastendheid en kan in complexe en/of onveilige situaties prioriteiten stellen en de juiste keuzes maken. Hij moet steeds bepalen welke houding het meest geschikt is om zijn doel te bereiken, de beveiligende of de dienstverlenende. Om op tijd hulp in te kunnen roepen van anderen is het belangrijk dat hij een goede relatie opbouwt en houdt met andere afdelingen. Particuliere beveiliging 2007-2008 29
5.2 Kerntaak 2 Treedt repressief op Kerntaak 2 Treedt repressief op Werkprocessen bij kerntaak 2 Beschrijving kerntaak: De beveiliger treedt op bij incidenten zoals brand, ongevallen en veelvoorkomende criminaliteit en bij calamiteiten. De beveiliger ontvangt een alarm of constateert zelf een incident of calamiteit. Hij handelt volgens procedures waarbij hij maatregelen neemt om de schade te beperken, rekening houdend met eigen veiligheid. Hij draagt bij aan de veiligheid van bezoekers en personeel bijvoorbeeld door assistentie te verlenen bij (gedeeltelijke) ontruiming en door de plaats van het incident af te zetten. De winkelsurveillant treedt vooral op bij poortalarm, diefstal en overvallen. Bij calamiteiten krijgt de beveiliger instructies die hij uitvoert. Hij stelt eventuele slachtoffers gerust. Hij waarschuwt indien nodig hulpdiensten, houdt de weg vrij en ontvangt de hulpdiensten. Hij communiceert met de verschillende betrokkenen en rapporteert mondeling/schriftelijk volgens instructies zowel tijdens het proces als na afloop. 2.1 Treedt op bij incidenten en calamiteiten 2.2 Houdt verdachten aan 2.3 Voert alarmopvolging uit binnen de mobiele surveillance De beveiliger houdt op heterdaad aan op grond van eigen waarneming of op basis van informatie van iemand anders. Hij stelt vast van welk strafbaar feit er sprake is, of er juridische grond is om aan te houden en of het volgens de huisregels wenselijk is om aan te houden. Hij informeert de back-up (collega, meldkamer) en zorgt voor de eigen veiligheid. Hij kiest een goed moment om aan te houden. Hij houdt de verdachte aan, neemt eventueel voorwerpen in beslag en draagt de verdachte over volgens procedures. Hij reageert doeltreffend op agressief gedrag. Hij rapporteert mondeling/schriftelijk volgens instructies. De mobiel surveillant beoordeelt of het verantwoord is om de werkzaamheden te onderbreken om het alarm op te volgen. Hij leest de objectinformatie en begeeft zich (meestal per auto) naar de plaats van het alarm. Hij benadert de plaats van het alarm en volgt het alarm op volgens procedures. Hij onderhoudt daarbij contact met de meldkamer en zorgt in eerste instantie voor eigen veiligheid. Hij schakelt indien nodig een of meer hulpdiensten in. Hij onderneemt actie om herhaling van het incident te voorkomen en rapporteert mondeling/schriftelijk volgens instructies. Hij hervat de onderbroken werkzaamheden. Particuliere beveiliging 2007-2008 30
Toelichting: De beveiliger moet steeds bepalen of hij de bevoegdheid en vaardigheid heeft om zelf te handelen of dat hij een beroep op anderen moet doen. Vaak kan de beveiliger gebruik maken van specifieke instructies. Die zijn er echter niet voor elke situatie en dan moet de beveiliger zelf bedenken wat hij het beste kan doen, rekening houdend met de belangen van de verschillende partijen. Als de beveiliger handelt, houdt hij in alle gevallen rekening met eigen veiligheid. Het is verder belangrijk dat hij zich zakelijk opstelt en zich niet laat meeslepen door emoties en dat hij overzicht krijgt en houdt over een incident of calamiteit. Particuliere beveiliging 2007-2008 31