Werkstuk, spreekbeurt en boekverslag Op deze kaart staat in het kort de opbouw van spreekbeurten, werkstukken en boekverslagen beschreven van groep 5 tot en met 8 en het stappenplan dat we gebruiken. Ook hebben we beschreven op welke manier u als ouders uw kind kunt begeleiden. Deze kaart is ontwikkeld omdat veel ouders hebben aangegeven te willen weten wat de school verwacht van de ouders in de begeleiding. We hopen dan ook dat u deze kaart als ondersteunend ervaart. Het is niet de bedoeling om bepaalde dingen op te leggen. Heeft u nog aanvullingen of tips, dan horen wij het graag! SPREEKBEURT DOEL, OPBOUW EN BEOORDELING Groep 5 Groep 6 Groep 7 Groep 8 spreekbeurt spreekbeurt spreekbeurt spreekbeurt werkstuk werkstuk Werkstuk boekenbeurt boekbespreking boekbespreking Door middel van een spreekbeurt leren kinderen voor de groep iets te vertellen en te presenteren. Daarnaast leren kinderen informatie zoeken en ordenen. In groep 5 houden de kinderen voor het eerst een spreekbeurt. In de lagere groepen is het vertellen in de kring en het presenteren van werk al wel aan de orde geweest. De volgende doelen staan centraal per groep: Voor groep 5: Leerlingen durven te spreken voor een groep. Voor groep 6: idem gr. 5, daarbij geven lln. informatie en hebben contact met de groep. Voor groep 7: idem gr. 6, halen info op groepsniveau uit verschillende bronnen, vatten dit samen en vertellen/presenteren dit in de groep d.m.v. een powerpoint of digitaal bord. Voor groep 8: idem gr. 7, kunnen info heel gestructureerd aan de groep uitleggen en durven interactief met de groep te zijn. In groep 5 en 6 krijgen de leerlingen op school tijd om de eerste opzet te maken. Het is de bedoeling dat de leerlingen dit thuis verder uitwerken. In groep 7 en 8 worden de spreekbeurten bijna helemaal thuis gemaakt. In groep 5 en 6 zal u uw kind thuis wat meer kunnen begeleiden dan in groep 7 en 8. Zeker in groep 8 is het de bedoeling dat kinderen dit zelfstandig kunnen. De leerkracht bepaalt hoe een spreekbeurt in de klas wordt beoordeeld. Soms worden klasgenoten hierbij betrokken, soms niet. De groepssamenstelling kan hierbij een rol spelen. De eisen in groep 5 zijn natuurlijk anders dan in groep 8. In groep 5 vinden we het belangrijk dat kinderen spreekdurf ontwikkelen en een positieve ervaring opdoen. In groep 8 verwachten we een grote mate van zelfstandigheid en interactie. Globaal wordt er op de volgende punten beoordeeld;
A: Spreken Vlot, duidelijk, slikt woorden in, maakt zinnen wel/niet af, etc B: Tempo Vlot, lange pauzes tussen zinnen, langzaam, etc C: Materiaal Plaatjes, tekeningen, bordgebruik, voorwerpen D: Houding Staat stil, beweeglijk, nerveus, ontspannen etc E: Inhoud Interessant/nieuw, volgorde, voldoende informatie etc F: Uit t hoofd Kijkt veel/weinig op papier, kijkt de klas wel/niet in etc. G: Tijd Duur v.d. spreekbeurt, meer of minder dan 5 min., te lang etc H: Vragen Is het antwoord op de vragen uit de klas goed etc ALGEMENE BEGELEIDINGSTIPS Wat verwachten wij als school van u als ouder? Ouders hebben veel invloed op het schoolsucces van hun kind (Marzano, 2007). De volgende (algemene ) tips zijn belangrijk: Laat merken aan uw kind dat u betrokken bent en het schoolwerk belangrijk vindt. Praat met uw kind over school. Help uw kind om de rust te creëren om aan het werk te gaan; een vaste, rustige, opgeruimde plek, zonder TV of andere prikkels. Een kind dat uitgerust is, kan zich beter concentreren. Zoek samen naar een tijdstip waarop uw kind het beste kan werken. Laat aan uw kind merken dat u vertrouwen in hem/ haar heeft. Dat u ervan overtuigd bent dat het gaat lukken. Benoem wat goed gaat en vier successen. Het is fijn als u uw kind helpt bij het maken van een spreekbeurt. Voor sommige kinderen is het moeilijk om te plannen en om het maken van de spreekbeurt te overzien. Het is niet de bedoeling dat u de spreekbeurt maakt, dan zou uw kind een aantal leerdoelen missen. Het maken van werkstukken en spreekbeurten en het presenteren van iets voor de groep, zijn vaardigheden die de kinderen nog vaak nodig zullen hebben. Uw rol is dan ook stimuleren, ondersteunen en voorwaarden scheppen. U kunt er ook op toezien dat uw kind niet alles letterlijk overneemt van internet. Leer uw kind aan om zelf hulp te vragen en laat hem/ haar op zijn/ haar eigen manier leren. In het stappenplan staan nog diverse tips. STAPPENPLAN In het kader hebben we tips voor u als ouder opgenomen. Begin op tijd! Stap 1 Onderwerp Probeer in één woord op te schrijven waar jouw spreekbeurt/werkstuk over gaat. Als ouder is het raadzaam om niet zelf een onderwerp voor uw kind uit te zoeken, maar u kunt hem/ haar natuurlijk wel sturen bij deze keuze. U kunt tips geven en u kunt bijvoorbeeld met hem/ haar achter de computer gaan zitten om onderwerpen te 2
bekijken. Ook kunt u samen naar de bibliotheek gaan. Weet uw kind het echt niet, dan kunt u samen met hem/ haar drie onderwerpen die het kind interesseren. Op basis daarvan kan uw kind dan zelf een onderwerp kiezen. Let erop dat uw kind geen gebruik maakt van een kant en klare spreekbeurt die te vinden zijn op diverse sites. Het kan goed als informatiebron gebruikt worden, maar door het kant en klare materiaal te gebruiken, loopt het leerproces van de spreekbeurt een groot doel mis. Laat hem/ haar het dus slechts als inspiratie gebruiken voor een onderwerp voor de spreekbeurt of om informatie te verzamelen over het gekozen onderwerp. Hoe u hier het beste mee om kunt gaat als ouder hangt natuurlijk af van de opvoedingsstijl die u hanteert als ouder. Stap 2 Wat weet je al? Maak een woordspin over jouw onderwerp. Schrijf in het midden van een vel papier het onderwerp. Daaromheen schrijf je allemaal woorden die te maken hebben met jouw onderwerp. dierenarts zoogdier lapjeskat kittens katten voedsel kat-achtigen Stap 3 Wat wil je weten? Verzin vragen over jouw onderwerp. Schrijf de vragen ook op in het woordveld. Hieronder staan enkele voorbeeldvragen. Diplomazwemmen - Welke diploma s zijn er? - Wat moet je kunnen om een diploma te halen? - Kun je in elk zwembad een diploma halen? Stap 4 Informatie zoeken Informatie kun je halen uit boeken, tijdschriften, van websites, folders, enz. Je kunt natuurlijk veel boeken halen in de bibliotheek, maar ook op school is veel te vinden, bijvoorbeeld in het documentatiecentrum. Pas op met informatie die op het internet 3
staat! Niet alles klopt. Websites die door kinderen gemaakt zijn kúnnen onzorgvuldigheden bevatten. Controleer dus je informatie door verschillende bronnen te gebruiken. Heel vaak kun je bij allerlei instanties leuke en handige informatie voor je spreekbeurt krijgen. Soms zelfs hele pakketten. Vaak kost het niets, of alleen verzendkosten. Maar ook bij winkels en zo kun je vaak dingen krijgen, als je vertelt dat het voor je spreekbeurt is. Als je al je informatie verzameld hebt, ga je kijken wat voor jouw spreekbeurt belangrijk is. Meestal heb je namelijk véél te veel materiaal. Dat kun je nooit allemaal vertellen. Bekijk samen met uw kind wat er van al het verzamelde materiaal gebruikt kan worden. Laat uw kind de informatie uitzoeken en laat hem/ haar bijvoorbeeld twee stapels maken met nuttige en onnuttige informatie. U kunt het daarna met hem/ haar doornemen en samen bespreken of het artikel van de nuttige stapel echt nuttig is of toch juist weer niet en waarom wel of niet. Geef uw kind dus tips, zonder het natuurlijk voor hem/ haar te bepalen Stap 5. Hoofdstukken maken Als je alle informatie opsplitst in verschillende hoofdstukjes heeft dat een paar voordelen: het wordt een stuk overzichtelijker je kunt je spreekbeurt makkelijker uit je hoofd leren Stap 6. Informatie opschrijven Gebruik woorden die je zelf (en je klasgenoten) ook snapt. Dus geen moeilijke boekentaal, kopiëren uit websites, e.d. Daarna ga je uit elk hoofdstukje de sleutelwoorden eruit halen. Niet te veel! Zet deze kernwoorden op een stuk papier. Zeker bij de eerste keer is het aan te raden om een spreekbeurt helemaal uit te schrijven. Laat uw kind dan precies opschrijven wat hij/ zij gaat vertellen. Let er als ouder op dat uw kind niet alles letterlijk overneemt uit het boek of van het internet, maar stuur hem/ haar juist om in zijn/ haar eigen woorden op te schrijven. Op deze manier is het voor hem/ haar namelijk makkelijker om de spreekbeurt te onthouden en om het te vertellen. Een bijkomend voordeel hierbij is dat uw kind hiermee ook meteen zijn/ haar schrijfvaardigheid verbetert. Stap 7. Oefenen Probeer de spreekbeurt zoveel mogelijk uit je hoofd te leren. Want een spreekbeurt is geen voorleesbeurt. Oefen voor de spiegel, voor je vader of moeder, je broertje of zusje. Vraag hoe het gaat en of ze nog tips hebben. Een spreekbeurt duurt ongeveer 10 minuten. 4
De spreekbeurt oefenen, oefenen, oefenen. Uw kind kan nu de spreekbeurt hardop voorlezen. Eerst een aantal keer voor zichzelf, om te oefenen en om de spreekbeurt beter te onthouden. En daarbij kan uw kind in de war raken als hij/ zij de uitgeschreven versie gebruikt. Hij/ zij kan vergeten waar hij/ zij was tijdens het vertellen. Of het kan ervoor zorgen dat uw kind het voor gaat lezen, zonder op of om te kijken. Gaat dit beter, dan kunt u samen met hem/ haar een samenvatting maken met trefwoorden. Dit op basis van de uitgeschreven spreekbeurt. Op deze manier zal uw kind tijdens de spreekbeurt zoveel mogelijk uit zijn/ haar hoofd vertellen. Vindt uw kind dit toch heel erg eng, geef hem/ haar dan in ieder geval de uitgeschreven versie mee, dit zorgt vaak voor heel wat meer zekerheid. Laat uw kind ook eens voor de spiegel oefenen, zodat hij/ zij zichzelf kan zien en ziet hoe hij/ zij het doet en hoe zijn/ haar houding is. En uiteindelijk is het natuurlijk ook goed voor uw kind om ook nog een aantal keer te oefenen voor u en andere familieleden en/ of kennissen. Neem er de tijd voor en nodig desnoods een aantal mensen uit, zodat uw kind alvast went aan alle ogen die hem/ haar aankijken. Stap 8. In de klas Uiteindelijk ga je de spreekbeurt in de klas houden. Spreek met je juf en meester af wanneer je alles kunt klaarzetten. Probeer zoveel mogelijk de klas in te kijken. Kijk naar verschillende kanten en niet alleen naar de juf, meester, of je vriendje of vriendinnetje. Ga niet aan je kleren of je haar zitten frummelen. Houd je handen naast je lichaam of op de rand van de tafel waar je achter staat. Tips die u kunt geven aan uw kind voor tijdens de spreekbeurt: Kijk tijdens je spreekbeurt niet op je blaadje of naar de grond, maar probeer zoveel mogelijk naar de andere kinderen te kijken. Het is geen probleem als je zenuwachtig bent. Zelfs de grootste bazen van bedrijven kunnen zenuwachtig zijn. Het zenuwachtige gevoel gaat na veel oefenen en een goede voorbereiding na verloop van tijd over. Doe alsof je een presentator bent tijdens je spreekbeurt (u kunt hierbij een naam noemen van een presentator van die uw kind leuk vindt); vraag uw kind dan: Hoe doet die en die het tijdens het presenteren? Laat eens zien ). 5
Overige tips: Plaatjes Als je plaatjes meeneemt, zorg er dan voor dat iedereen ze goed kan zien. Je kunt plaatjes projecteren op het digibord of maak een grote duidelijke tekening van tevoren op het bord of een groot stuk papier. Geef ze NIET door tijdens je spreekbeurt, want dan luisteren de kinderen niet meer naar jouw verhaal. Het is ook erg onrustig. Beter is aan het eind. Dieren Een spreekbeurt over een dier is natuurlijk erg leuk. Maar sommige huisdieren kunnen erg zenuwachtig zijn. Houd daar dus rekening mee. Het beste kun je een huisdier aan het begin van je spreekbeurt even laten zien en nog een keertje aan het eind, of zo. Anders blijven de kinderen alleen maar naar het dier kijken en luisteren niet naar jou. Filmpjes Aan het eind van je spreekbeurt kun je misschien nog een kort filmpje laten zien als het mag. Maar nooit langer dan 1 à 2 minuten. Het gaat per slot van rekening om jouw spreekbeurt. Powerpoint of Prezi Je mag bij je spreekbeurt een powerpoint of prezi maken. Misschien kunnen je vader of moeder, broer of zus erbij helpen. Anders kan iemand op school je daarbij helpen. Het hoeft niet, het gaat om wat je vertelt! NIET ALLE KINDEREN ZIJN HETZELFDE! Merkt u dat het maken van een werkstuk of spreekbeurt nog erg moeilijk is voor uw kind? Overleg dan met de leerkracht of er aanpassingen kunnen worden gedaan. Misschien kan uw kind een maatje krijgen op school of kunnen de eisen worden aangepast. Tips voor kinderen met dyslexie: Op veel sites staat de knop; Maak afspraken met de leerkracht over de hoeveelheid Maak afspraken met de leerkracht over spellingsfouten Misschien kan uw kind op school gebruik (leren ) maken van Claroread. 6
WERKSTUK OPBOUW EN BEOORDELING Groep 5 Groep 6 Groep 7 Groep 8 spreekbeurt spreekbeurt spreekbeurt spreekbeurt werkstuk werkstuk Werkstuk boekenbeurt boekbespreking boekbespreking In groep 6 maken de kinderen voor het eerst een werkstuk. Het doel is om de opbouw en de verschillende onderdelen van het werkstuk te leren kennen. Wat is een voorwoord? Wat moet er in een voorwoord staan? Ook leren ze om met de computer te werken. Hoe kan ik typen? Hoe voeg ik een plaatje toe? Ze zoeken informatie, leren steekwoorden te gebruiken, om zo de tekst in eigen woorden te schrijven. Kinderen leren op deze manier informatie te zoeken en te ordenen. Daarnaast leren kinderen teksten schrijven. Kinderen kunnen hier in het voorgezet onderwijs veel profijt van hebben. De kinderen passen toe was ze geleerd hebben bij taal en begrijpend lezen. In de groepen 7 en 8 hebben de kinderen al ervaring opgedaan en verwachten we een stapje verder. Het huisdier is dan geen goed onderwerp meer. Kinderen kiezen dan een redelijk onbekend onderwerp (een land, een natuurverschijnsel, onderwerpen in de geschiedenis, enz.). De leerkracht bepaalt hoe een werkstuk in de klas wordt beoordeeld.. De eisen in groep 6 zijn natuurlijk anders dan in groep 8. Globaal wordt er op de volgende punten beoordeeld; 1. Heb je van het onderwerp veel kunnen leren? Was de informatie nieuw voor jou? 2. Is de voorkant voorzien van titel, naam, groep en datum? 3. Is er een kloppende inhoudsopgave aanwezig? 4. Staat er in de inleiding waarom het onderwerp is gekozen en een korte beschrijving van hetgeen aan de orde komt? 5. Is er een goede verdeling in hoofdstukken? Bestaat dit deel uit minimaal 5 bladzijden? 6. Is er een slotwoord gemaakt? Staat de eigen mening over het onderwerp erin? Staat erin hoe het maken van het werkstuk is gegaan? 7. Heb je de gebruikte bronnen vermeld? 8. Is er paginanummering aanwezig? Staat dit op de juiste bladzijden en steeds op dezelfde plaats? 9. Ziet het werkstuk er verzorgd uit? Zijn er goede plaatjes gebruikt? Is het lettertype steeds hetzelfde? 10. Is het werkstuk in je eigen taal geschreven, of is het boekentaal/gekopieerd van internet? 7
ALGEMENE BEGELEIDINGSTIPS Wat verwachten wij als school van u als ouder? Ouders hebben veel invloed op het schoolsucces van hun kind (Marzano, 2007). De volgende (algemene ) tips zijn belangrijk: Laat merken aan uw kind dat u betrokken bent en het schoolwerk belangrijk vindt. Praat met uw kind over school en vertel dat u school belangrijk vindt. Help uw kind om de rust te creëren om aan het werk te gaan; een vaste, rustige, opgeruimde plek, zonder TV of andere prikkels. Een kind dat uitgerust is, kan zich beter concentreren. Zoek samen naar een tijdstip waarop uw kind het beste kan werken. Laat aan uw kind merken dat u vertrouwen in hem/ haar heeft. Dat u ervan overtuigd bent dat het gaat lukken. Benoem wat goed gaat en vier successen. Het is fijn als u uw kind helpt bij het maken van een werkstuk. Voor sommige kinderen is het moeilijk om te plannen en om het maken van een werkstuk te overzien. Het is niet de bedoeling dat u het werkstuk maakt, dan zou uw kind een aantal leerdoelen missen. Uw rol is dan ook stimuleren, ondersteunen en voorwaarden scheppen. Aan het begin van het werkstuk kunt u samen een planning maken en u kunt vervolgens steeds volgen of de planning lukt. U kunt er ook op toezien dat uw kind niet alles letterlijk overneemt van internet. Leer uw kind aan om zelf hulp te vragen en laat hem/ haar op zijn eigen manier leren. Merkt u dat het maken van een werkstuk nog niet lukt of zorgt het thuis voor veel frustraties, overleg dan met de leerkracht van u of de leerkracht kan doen. In het stappenplan staan nog diverse tips. STAPPENPLAN In het kader hebben we tips voor u als ouder opgenomen. Begin op tijd en maak een planning! Stap 1 Onderwerp Probeer in één woord op te schrijven waar jouw werkstuk over gaat. Het moet een onderwerp zijn waar je nog niet zoveel vanaf weet en dus nog veel van kunt leren. Als ouder is het raadzaam om niet zelf een onderwerp voor uw kind uit te zoeken, maar u kunt hem/ haar natuurlijk wel sturen bij deze keuze. U kunt tips geven en u kunt bijvoorbeeld met hem/ haar achter de computer gaan zitten om onderwerpen te bekijken. Weet uw kind het echt niet, dan kunt u samen met hem/ haar drie onderwerpen die het kind interesseren. Op basis daarvan kan uw kind dan zelf een onderwerp kiezen. 8
Stap 2 Wat weet je al? Maak een woordspin over jouw onderwerp. Schrijf in het midden van een vel papier het onderwerp. Daaromheen schrijf je allemaal woorden die te maken hebben met jouw onderwerp. Een woordspin is een middel om te brainstormen. Bij het brainstormen mag alles worden opgeschreven. Een woordspin helpt om de informatie te ordenen; wat hoort bij wat. Een mindmap betreft soms geen woord, maar een gedachte, een probleem of een opdracht. Met een mindmap kun je ook op nieuwe ideeën komen (net als met een woordspin), maar je kunt er een probleem mee structureren of een samenvattingen mee maken. Op dit filmpje kun je zien hoe je een mindmap kunt maken. Je gebruikt woorden, tekeningen en kleuren. Een mindmap maak je op papier, op een computer of zelfs op het smartboard in de klas! http://www.youtube.com/watch?v=8zlctarhaze dierenarts zoogdier lapjeskat kittens katten voedsel kat-achtigen Stap 3 Wat wil je weten? Verzin vragen over jouw onderwerp. Schrijf de vragen ook op in het woordveld. Hieronder staan enkele voorbeeldvragen. Diplomazwemmen - Welke diploma s zijn er? - Wat moet je kunnen om een diploma te halen? - Kun je in elk zwembad een diploma halen? Stap 4 Informatie zoeken 9
Informatie kun je halen uit boeken, tijdschriften, van websites, folders, enz. Je kunt natuurlijk veel boeken halen in de bibliotheek, maar ook op school is veel te vinden, bijvoorbeeld in de bibliotheek. Pas op met informatie die op het internet staat! Niet alles klopt. Websites die door kinderen gemaakt zijn kúnnen onzorgvuldigheden bevatten. Controleer dus je informatie door verschillende bronnen te gebruiken. Heel vaak kun je bij allerlei instanties leuke en handige informatie voor je werkstuk krijgen. Soms zelfs hele pakketten. Vaak kost het niets, of alleen verzendkosten. Maar ook bij winkels en zo kun je vaak dingen krijgen, als je vertelt dat het voor je werkstuk is. Als je al je informatie verzameld hebt, ga je kijken wat voor jouw werkstuk belangrijk is. Meestal heb je namelijk véél te veel materiaal. Dat kun je nooit allemaal vertellen. Verzamelen en sorteren van materialen: Lees de informatie en maak aantekeningen. Welke onderwerpen zijn belangrijk / interessant? Wat gebruik je wel en wat gebruik je niet? Bekijk samen met uw kind wat er van al het verzamelde materiaal gebruikt kan worden. Laat uw kind de informatie uitzoeken en laat hem/ haar bijvoorbeeld twee stapels maken met nuttige en onnuttige informatie. U kunt het daarna met hem/ haar doornemen en samen bespreken of het artikel van de nuttige stapel echt nuttig is of toch juist weer niet en waarom wel of niet. Geef uw kind dus tips, zonder het natuurlijk voor hem/ haar te bepalen Stap 5. Hoofdstukken maken Gebruik de woordspin of mindmap om hoofdstukken te maken. Welke onderwerpen vormen samen een hoofdstuk? Bedenk titels voor de hoofdstukken. Zet de hoofdstukken op goede volgorde. Zoek eventueel nog aanvullende informatie. Stap 6. Informatie opschrijven Je gaat nu het werkstuk schijven. Begin met het schrijven van de hoofdstukken. Schrijf daarna een inleiding: Waarom heb je dit onderwerp gekozen? Vertel vast kort wat er in het werkstuk aan de orde komt. Schrijf het slotwoord: Hierin geef jij je eigen mening over het onderwerp en je vertelt hoe het maken van het werkstuk je is vergaan. Schrijf een bronvermelding: Welke boeken, folders, websites, etc heb je gebruikt voor het maken van je werkstuk? Schrijf de titel van het boek, de schrijver en het jaartal wanneer het boek is uitgegeven. Maak een voorkant met de titel, jouw naam, groep en datum. Maak een achterkant Maak een inhoudsopgave; Op welke bladzijde kun je iets terugvinden? Stap 7. Verzorging Paginanummering: Altijd op dezelfde plaats op de bladzijden. (Niet op de voorkant, de inhoudsopgave en de achterkant). 10
Zorg dat het werkstuk er verzorgd uitziet. Het maakt voor de beoordeling niets uit of je het werkstuk schrijft of typt. Zorg dat je een goede verdeling hebt van plaatjes en tekst. NIET ALLE KINDEREN ZIJN HETZELFDE! Merkt u dat het maken van een werkstuk of spreekbeurt nog erg moeilijk is voor uw kind? Overleg dan met de leerkracht of er aanpassingen kunnen worden gedaan. Misschien kan uw kind een maatje krijgen op school of kunnen de eisen worden aangepast. Tips voor kinderen met dyslexie: Op veel sites staat de knop; Maak afspraken met de leerkracht over de hoeveelheid Maak afspraken met de leerkracht over spellingsfouten Misschien kan uw kind op school gebruik (leren ) maken van Claroread. 11
BOEKBESPREKING DOEL, OPBOUW EN BEOORDELING Groep 5 Groep 6 Groep 7 Groep 8 spreekbeurt spreekbeurt spreekbeurt spreekbeurt werkstuk werkstuk Werkstuk boekenbeurt boekbespreking Boekbespreking met boekverslag Door middel van een boekbespreking en een boekverslag leren de kinderen voor de groep iets te vertellen en te presenteren. Bij een boekbespreking leren de kinderen hierbij hun eigen mening te geven. Daarnaast willen we op deze manier boeken onder de aandacht brengen en het lezen stimuleren. In groep 5 houden de kinderen voor het eerst een boekenbeurt. De volgende doelen staan centraal per groep: Voor groep 5: Leerlingen durven voor de groep iets te vertellen over een boek en hierbij hun eigen mening te geven. Voor groep 6: In groep 6 wordt er geen boekbespreking gedaan omdat het werkstuk dit schooljaar centraal staat. Voor groep 7:Het ordenen en structuren van informatie en dit presenteren aan de groep, hierbij geven de leerlingen hun eigen mening. Voor groep 8: idem gr. 7, kunnen daarnaast een betogende tekst schrijven ( in het boekverslag geven de leerlingen hun eigen mening). In groep 5 zal u uw kind thuis wat meer kunnen begeleiden dan in groep 7 en 8. Zeker in groep 8 is het de bedoeling dat kinderen dit zelfstandig kunnen. De leerkracht bepaalt hoe een boekbespreking in de klas wordt beoordeeld. Soms worden klasgenoten hierbij betrokken, soms niet. De groepssamenstelling kan hierbij een rol spelen. De eisen in groep 5 zijn natuurlijk anders dan in groep 8. In groep 5 vinden we het belangrijk dat kinderen spreekdurf ontwikkelen en een positieve ervaring opdoen. In groep 8 verwachten we een grote mate van zelfstandigheid en interactie. Globaal wordt er op de volgende punten beoordeeld; ie A. Presentatie B. Informatie C. Eigen mening Bij het boekverslag zullen de volgende punten worden beoordeeld: 1. Vormgeving en verzorging: voorkant, inhoudsopgave, paginanummers e.d. 2. De inhoud; hoofdstukken, hoofdpersonen, de schrijver, samenvatting. 3. Slotwoord met eigen mening 12
ALGEMENE BEGELEIDINGSTIPS Wat verwachten wij als school van u als ouder? Ouders hebben veel invloed op het schoolsucces van hun kind (Marzano, 2007). De volgende (algemene) tips zijn belangrijk: Laat merken aan uw kind dat u betrokken bent en het schoolwerk belangrijk vindt. Praat met uw kind over school. Help uw kind om de rust te creëren om aan het werk te gaan; een vaste, rustige, opgeruimde plek, zonder TV of andere prikkels. Een kind dat uitgerust is, kan zich beter concentreren. Zoek samen naar een tijdstip waarop uw kind het beste kan werken. Laat aan uw kind merken dat u vertrouwen in hem/ haar heeft. Dat u ervan overtuigd bent dat het gaat lukken. Benoem wat goed gaat en vier successen. Het is fijn als u uw kind helpt bij het maken van een boekbespreking. Voor sommige kinderen is het moeilijk om een planning te maken en om het maken van de boekenbeurt te overzien. Het is niet de bedoeling dat u de boekenbeurt maakt, dan zou uw kind een aantal leerdoelen missen. Het maken van werkstukken, spreekbeurten en boekenbeurten, waarbij de kinderen iets presenteren voor de groep, zijn vaardigheden die de kinderen nog vaak nodig zullen hebben. Uw rol is dan ook stimuleren, ondersteunen en voorwaarden scheppen. U kunt er ook op toezien dat uw kind niet alles letterlijk overneemt van internet. Leer uw kind aan om zelf hulp te vragen en laat hem/ haar op zijn/ haar eigen manier leren. In het stappenplan staan nog diverse tips. STAPPENPLAN In het kader hebben we tips voor u als ouder opgenomen. Begin op tijd! Stap 1 Boek kiezen Kies een boek wat je leuk of interessant vond om te lezen en waar je wat over kunt vertellen. Als ouder is het raadzaam om niet zelf een boek voor uw kind uit te zoeken, maar u kunt hem/ haar natuurlijk wel sturen bij deze keuze. Weet uw kind het echt niet, dan kunt u samen met hem/ haar drie boeken kiezen die het kind interesseren. Op basis daarvan kan uw kind dan zelf een boek kiezen. Ook kunt u samen naar de bibliotheek gaan. Als uw kind vaak boeken leest van een bepaalde schrijver, is het handig van deze schrijver een boek te kiezen. Stap 2 Lees het boek Als het goed is heb je het boek al gelezen. Je leest het nu nog eens door. Je kunt hierbij al belangrijke stukjes opschrijven en zoeken naar een stukje wat je straks in de klas kunt voorlezen. Hoe kun je andere kinderen nieuwsgierig maken naar het boek, zodat ze het ook willen lezen? 13
Stap 3 Informatie over de schrijver Zoek op internet of in het boek informatie over de schrijver. Heeft de schrijver meerdere boeken geschreven? Waar schrijft de schrijver vaak over? Zijn er ook illustraties (tekeningen) bij het verhaal gemaakt? Wie heeft die gemaakt? Op de sites van uitgeverijen zijn vaak biografieën te vinden van schrijvers. Op deze manier kan uw kind informatie vinden over de schrijver. Bijvoorbeeld: http://www.kluitman.nl/auteurs/. Ook hebben veel schrijvers een eigen website. Stap 4 Boekbespreking schrijven In groep 5 en 7 kun je in steekwoorden je boekbespreking schrijven. In de boekbespreking moet het gaan over de volgende onderwerpen: De schrijver (Wie is de schrijver, heeft hij/ zij meer boeken geschreven?) Het boek: wat is het voor een soort boek (genre)? Wanneer is het boek geschreven? Wie heeft de tekeningen gemaakt? Kijk goed naar het boek; hoe ziet de voorkant eruit, wat is de titel? Heeft het boek een prijs gewonnen? Wat is het voor een soort prijs? Is het een los verhaal of is het onderdeel van een serie of reeks? Het verhaal: wie zijn de hoofdpersonen in het verhaal? En waar gaat het verhaal over? Vertel niet hoe het verhaal afloopt, dan willen andere kinderen het misschien ook gaan lezen. Eigen mening: wat vind jij van het verhaal en waarom? Denk je dat andere kinderen dit boek ook zouden willen lezen? Stap 5. Voorbereiden Oefen je boekverslag een paar keer. Bedenk wat je wilt laten zien en welk stukje je wilt voorlezen. Dit moet een stukje zijn van ongeveer 3 minuten. Let er als ouder op dat uw kind niet alles letterlijk overneemt uit het boek of van het internet, maar stuur hem/ haar juist om in zijn/ haar eigen woorden op te schrijven. Op deze manier is het voor hem/ haar namelijk makkelijker om de boekenbeurt te onthouden en om het te vertellen. Een bijkomend voordeel hierbij is dat uw kind hiermee ook meteen zijn/ haar schrijfvaardigheid verbetert. Zie verder ook de tips bij spreekbeurt. Stap 6. Boekverslag maken (alleen voor groep 8) Gebruik woorden die je zelf (en je klasgenoten) ook snapt. Dus geen moeilijke boekentaal, kopiëren uit websites, e.d. Het boekverslag moet er ongeveer zo uitzien: De voorkant: titel van het boek, naam van de schrijver, je eigen naam, groep, datum. Het moet een zelf getekende voorkant over het boek zijn. De inhoudsopgave: Op welke bladzijde kun je iets terugvinden? De inleiding: Waarom heb je dit boek gekozen? Vertel vast kort wat er in het boekverslag aan de orde komt. 14
De hoofdstukken: 1. Informatie over de schrijver en uitgever (Biografie, andere boeken, druk, jaar van uitgave, etc ) 2. De hoofdpersonen (Beschrijving van de karakters van tenminste 4 belangrijke personen in het boek. Denk aan leeftijd, gedrag, gevoel, dilemma s, etc ) 3. Samenvatting van het verhaal (In een paar zinnen wat het boek volgens jou wil vertellen en daarna een samenvatting van ongeveer een pagina over het hele boek) Slotwoord: Hierin geef jij je eigen mening over het boek en je vertelt hoe het maken van het boekverslag je is vergaan. Achterkant: Een leeg blad. Stap 7. In de klas Uiteindelijk ga je de spreekbeurt in de klas houden. Spreek met je juf en meester af wanneer je alles kunt klaarzetten. Probeer zoveel mogelijk de klas in te kijken. Kijk naar verschillende kanten en niet alleen naar de juf, meester, of je vriendje of vriendinnetje. Ga niet aan je kleren of je haar zitten frummelen. Houd je handen naast je lichaam of op de rand van de tafel waar je achter staat. Aan het begin van de boekbespreking vertel je aan de kinderen wie de schrijver en de tekenaar is. Je laat het boek goed zien. Daarna ga je over het boek vertellen. Weet je nog dat je de belangrijkste gebeurtenissen had opgeschreven? Daar ga je nu wat over vertellen. Niet alles natuurlijk, want je wilt de kinderen nieuwsgierig maken naar het boek. Ben je klaar met vertellen dan ga je een stukje voorlezen. Een leuk, spannend of mooi stukje wat je al uitgekozen had. Dit stukje is ongeveer een bladzijde. Aan het einde van je boekbespreking stel je de klas twee vragen die je van te voren hebt bedacht. Bijvoorbeeld: Wie zou dit boek ook wel willen lezen en waarom. NIET ALLE KINDEREN ZIJN HETZELFDE! Merkt u dat het maken van een boekverslag nog erg moeilijk is voor uw kind? Overleg dan met de leerkracht of er aanpassingen kunnen worden gedaan. Misschien kan uw kind een maatje krijgen op school of kunnen de eisen worden aangepast. Tips voor kinderen met dyslexie: Op veel sites staat de knop; Maak afspraken met de leerkracht over de hoeveelheid Maak afspraken met de leerkracht over spellingsfouten Misschien kan uw kind op school gebruik (leren ) maken van Claroread. Er zijn speciale boeken voor kinderen met dyslexie, zoals de Zoeklicht-reeks, de Kokkelreeks en de Troefreeks. Meer infromatie kunt u vinden op www.makkelijklezenplein.nl. Ook zijn er tegenwoordig veel luisterboeken in de bibliotheek. 15