Groep 1 t/m 8 Categorie Beeldend / Literair Het basisschoolproject Illustreren kun je leren! Inleiding Programmabeschrijvingen 4 pag. Factsheet (didactisch overzicht) Kijk op: www.illustrerenkunjeleren.nl Inleiding project omschrijving Illustreren kun je leren! is een bijzonder educatief project waarbij het illustreren centraal staat. Het is een schoolbreed project (gr 1 t/m 8) waarin de kinderen leren om tekeningen te maken bij verhalen en waarbij er uiteindelijk toegewerkt wordt naar een concreet eindproduct waarin de illustraties en het verhaal samenkomen. Dit kan variëren van, 1 illustratie voor de hele klas (groep 1/2), een prentenboek (groep 3/4), tot een compleet jeugdboek wat echt wordt gedrukt (groep 5 t/m 8) en wat de kinderen zelf mee naar huis kunnen nemen. 1 t/m 8 Het project Illustreren kun je leren bestaat uit een aantal verschillende programma s voor alle groepen van de basisschool, zie hieronder. Overzicht: Project Illustreren kun je leren! TITEL GROEP DUUR Illustreer je eigen jeugdboek Gr 7/8 Hele dag (5,5 uur) Mensfiguur tekenen Gr 5/6 Hele dag (5,5 uur) Druk met Stempels Gr 3/4 Ochtendprogramma De Onderwaterverfwereld Gr 1/2 Ochtendprogramma Workshops Illustreer je eigen jeugdboek Gr 7/8 Ochtendprogramma Koffers vol kleur Gr 7/8 Ochtendprogramma Mensfiguur tekenen Gr 5 t/m 8 Ochtendprogramma Walter Donker (Illustrator) Voor meer informatie kijk op www.illustrerenkunjeleren.nl info@illustrerenkunjeleren.nl Tel. 0570 670767 / 06 40442158 Hiky Helmantel (Illustratrice)
Groep 7/8 Categorie Beeldend / Literair Programma: Illustreer je eigen jeugdboek Ochtendprogramma 1. Introductie illustratie In dit programmaonderdeel vertelt Walter Donker over alle aspecten van zijn werk als illustrator. Daarbij laat hij illustraties zien zoals ze oorspronkelijk gemaakt zijn en vervolgens hoe ze er uiteindelijk uitzien in druk. 2. Kennisspel Koffers vol Kleur Dit is een ontdekkingsreis door de wereld van kleur, tekenen en tekenmaterialen. In groepsverband spelen de kinderen dit educatieve spel vol experimenten waarbij koffertjes met uiteenlopende kennis- en praktijkopdrachten over kleur en tekenmaterialen de revue passeren. De kinderen maken zelf verf uit echte pigmenten. Ze ontdekken wat er met kleur gebeurt als je licht mengt en wat, als je verf mengt. Wat zie je als je met een sterke loep naar een beeldscherm kijkt? Ze duiken in de magische wereld van beeld, beeldscherm en drukwerk en ontdekken o.a. dat je maar een paar kleuren nodig hebt om miljoenen kleuren te kunnen maken. 3. Quiz Na het kennisspel wordt er een quiz gespeeld, waarin de opgedane kennis op speelse wijze wordt getoetst. Voor de winnende groep is er een klein presentje in de vorm van een jeugdboek. 7/8 4. Tekentechnieken De kinderen krijgen uitleg over compositie, perspectief, hoe je diepte en ruimtewerking kunt creëren in een illustratie en hoe je d.m.v. een schetsproces kunt komen tot een veel betere tekening. Maar ook krijgen ze uitleg over de vertaling van tekst naar beeld. Dit alles wordt ondersteund door een diapresentatie met voorbeelden die direct tot de verbeelding spreken. Als beelddenkers kijken ze voor de rest van hun leven op een nieuwe manier naar tekeningen, illustraties en foto s. Middagprogramma 5. Illustreren In dit programmaonderdeel gaan ze daadwerkelijk aan de slag met het maken van een illustratie die later in een echt boek afgedrukt zal worden. In eerste instantie beginnen ze met de schetsfase waarin ze werken aan de beste compositie. Daarna gaan ze voor de echte illustratie op het mooie papier. Alle illustraties die door de kinderen gemaakt worden, krijgen een plek in het projectboek. Het projectboek is een compleet jeugdboek wat écht wordt gedrukt zodat de kinderen hun boekje met o.a. hun eigen illustratie zelf mee naar huis kunnen nemen. Hierin worden natuurlijk alle illustratoren met naam en toenaam genoemd en ook vind je er een paar leuke groepsfoto s.
Groep 5/6 Categorie Beeldend / Literair Programma: Mensfiguur tekenen Ochtendprogramma 1. Introductie illustratie In dit programmaonderdeel vertelt Walter Donker over alle aspecten van zijn werk als illustrator. Daarbij laat hij illustraties zien zoals ze oorspronkelijk gemaakt zijn en vervolgens hoe ze er uiteindelijk uitzien in druk. 2. Meten is weten Hoe zit de mens precies in elkaar? De leerlingen gaan met rolmaatjes aan de slag om te ontdekken welke beweringen over het menselijk lichaam waar en niet waar zijn. Ze leren daarbij het begrip verhouding kennen en komen tot verrassende ontdekkingen waar ze nog nooit bij stilgestaan hebben. Het uitgangspunt is de Vitruviusman waarvan we de afbeelding van Leonardo da Vinci wel kennen. Naar aanleiding van deze ontdekkingen wordt er door de kinderen een stramien opgezet, waarbinnen ze op een constructieve manier het mensfiguur kunnen tekenen. 3. Mensfiguur tekenen Met deze kennis gewapend gaan ze in dit onderdeel mensfiguren tekenen. Elke leerling krijgt een leuke ledenpop om mee te oefenen. Ze kunnen in allerlei standen worden gezet. De kinderen leren om op een goede manier te kijken en m.b.v. deze pop een mensfiguur frontaal en later ook en profil te tekenen. Een belangrijk onderdeel is dat de kinderen leren hoe je een verkorting kunt tekenen zodat ze hierna ook figuren kunnen tekenen met gebogen armen en benen. Zo leren ze hoe je een opgetrokken been kunt tekenen en hoe een arm eruit ziet wanneer je hem bijvoorbeeld schuin van voren ziet. 5/6 Middagprogramma 4. Illustreren In dit programmaonderdeel brengen de kinderen hun kennis over het mensfiguur tekenen in praktijk door illustraties te maken bij korte verhalen van auteur Tais Teng. Ze gaan aan de slag met het lezen van het verhaal en krijgen uitleg hoe ze een tekst moeten lezen en interpreteren. Daarna gaan ze de schetsfase in waarin ze nog alle kans hebben om te experimenteren. Het thema hierbij is beweging (de figuren die ze tekenen hebben waar mogelijk gebogen armen en/of benen). Tenslotte maken ze de echte illustratie. Alle illustraties die door de kinderen gemaakt worden, krijgen uiteindelijk een plek in het projectboek wat speciaal voor de klas wordt samengesteld. Het projectboek is een compleet jeugdboek wat écht wordt gedrukt zodat de kinderen hun boekje met o.a. hun eigen illustratie zelf mee naar huis kunnen nemen. Hierin worden natuurlijk alle illustratoren met naam en toenaam genoemd en ook vind je er een paar leuke groepsfoto s.
Groep 3/4 Categorie Beeldend Programma: Druk met stempels Ochtendprogramma: 1. Inleiding In dit programma voor groep 3/4 maken de kinderen illustraties bij een verhaal wat door illustratrice Hiky Helmantel voorgelezen wordt. Ze doen dit door gebruik te maken van stempeltechnieken. Eerst wordt er verteld over wat een illustrator zoal doet en natuurlijk kunnen de kinderen daarbij uitgebreid het werk van de illustratrice bewonderen. 2. Uitleg Daarna krijgen de kinderen uitleg hoe ze zelf stempels kunnen maken. Er wordt door de illustratrice een verhaal voorgelezen waar de kinderen de illustratie bij moeten maken. 3/4 3. Aan de slag De kinderen maken eerst een tekening op foam. Daarna wordt de tekening uitgeknipt en op een speciaal daarvoor bestemd blokje geplakt. Hierna gaan ze aan de slag met de verf en de rollertjes. Er wordt met mooie materialen gewerkt en met speciaal daarvoor geschikte stempelverf die een prachtig helder resultaat oplevert. Ook wordt met ouderwetse drukletters gewerkt waarmee mooie teksten kunnen worden gemaakt. Het leuke van een stempel is dat het een herhaalvorm is waarmee je op creatieve wijze grotere vormen kunt samenstellen. Bijvoorbeeld met de afdruk van een boomblaadje als kleinste element en een deel van een tak kun je al gauw een prachtige boom maken en zodoende ook een bos waar geen enkele boom hetzelfde is. Daarnaast geeft stempelen ook nog verrassende structuren. Helemaal leuk wordt het wanneer de kinderen ook elkaars stempels mogen gebruiken... 4. Het Boek Aan het einde van de ochtend, wanneer alle illustraties klaar zijn, worden ze door de illustratrice samengevoegd in een prachtig boek. Dit boek is meteen de kroon op al het werk en een geweldig aandenken aan deze leuke dag!
Groep 1/2 Categorie Beeldend Programma: De Onderwaterverfwereld Ochtendprogramma: 1. Introductie illustratie In dit programmaonderdeel vertelt Hiky Helmantel over allerlei aspecten van haar werk als illustratrice. Daarbij kunnen de kinderen haar illustraties bewonderen zoals ze oorspronkelijk gemaakt zijn en natuurlijk ook hoe ze er uiteindelijk uitzien in druk. 2. Het verhaal Er wordt een spannend verhaal voorgelezen over verschillende zeedieren. Het is een avontuur van Harry de haai (een grote schurk), Janus de octopus (de boevenvanger) maar ook over Krabbel de krab, Wally de Walvis, Stein de slimme dolfijn, Bobbel de kwal, Maartje het zeepaardje en nog vele andere onderzeevriendjes. 1/2 3. Aan de slag De kinderen kiezen nu één van de figuren uit het verhaal en gaan dit zeedier tekenen en kleuren. Er wordt gewerkt met potlood om mooie lijnen te kunnen maken en met ecoline vanwege de prachtige heldere kleuren en de mooie vloei-eigenschappen. De kinderen werken naar grafische voorbeelden waarin de meest basale eigenschappen zijn weergegeven zodat ze weten hoe zo n dier er eigenlijk uitziet. Een krab heeft ogen op steeltjes en een octopus heeft lange vangarmen met zuignapjes erop. 4. De illustratie De kinderen maken gezamelijk één grote illustratie bij het verhaal, waarbij elk kind zijn of haar eigen zeedier uit het verhaal maakt. Als alle dieren klaar zijn worden ze netjes uitgeknipt en op een grote (1 x 2 m.) voorgeprepareerde achterwand geplakt. Natuurlijk gaat dit allemaal in overleg en wordt het verhaal er nog eens goed naast gehouden. In een later stadium worden er nog waterplanten of ondere decoratieve objecten aan toegevoegd. Deze illustratie is meteen de kroon op al het werk en een geweldig aandenken aan deze leuke dag!
Factsheet Illustreren kun je leren! Programma s De Onderwaterverfwereld Druk met stempels Mensfiguur tekenen Illustreer je eigen jeugdboek Groep 1/2 3/4 5/6 7/8 Duur Ochtend Ochtend Gehele dag (5,5 u.) Gehele dag (5,5 u.) Categorie Beeldend Beeldend Beeldend / Literair Beeldend / Literair Competenties / vaardigheden Creërend vermogen Creërend vermogen Lettergebruik Creërend vermogen Onderzoeken Leesvaardigheid Creërend vermogen Onderzoeken Samenwerken Tekstinterpretatie Eindproduct / Illustratie Eén grote illustratie (1 x 2 m.) met daarop het verhaal. Eén prentenboek voor de hele klas met daarin het verhaal en alle tekeningen van alle kinderen. Een compleet jeugdboek incl. verhaal, illustraties van kinderen, colofon en klassenfoto s. Het jeugdboek wordt echt gedrukt. Een compleet jeugdboek incl.verhaal, illustraties van kinderen, colofon en klassenfoto s. Het jeugdboek wordt echt gedrukt. Kleur Kleur Zw/w Zw/w Materialen illustraties Ecoline / grafietpotlood Stempelverf / kleurpotlood Grafietpotlood/ Kleurpotlood Grafietpotlood Literair Verhaal wordt voorgelezen Verhaal wordt voorgelezen Kinderen lezen elk hun eigen korte verhaal. Het illustratiemoment binnen dit verhaal is vooraf bepaald. Belangrijke details zijn voor een deel al aangegeven. Kinderen illustreren samen één groot verhaal en lezen ieder hun eigen deel van het verhaal. Kinderen bepalen zelf hun eigen illustratiemoment binnen het verhaal. Kinderen interpreteren de tekst op plaats, details etc. Duidelijke uitleg over tekstinterpretatie. Voor meer informatie kijk op: www.illustrerenkunjeleren.nl