Aanbod Kunst- en Cultuureducatie voor de basisscholen in De Lier Dario Fo, ondernemers in de kunst Poeldijk, 13 december 2012 Inleiding Op de vraag van de gezamenlijke basisscholen uit De Lier voor een aanbod van kunst- en cultuureducatie voor de groepen 1 tot en met 8, hebben wij op 18 oktober een eerste voorstel gedaan. Daarop is de vraag gekomen dit zo concreet mogelijk uit te werken in een programma dat direct toepasbaar is voor de scholen. Wij gaan graag op deze uitnodiging in en hebben onderstaand een en ander uitgewerkt. Wij vertrouwen hiermee een goed voorstel te doen voor een inspirerend programma van kunst- en cultuureducatie voor alle leerlingen van de scholen in De Lier en een goede samenwerking met de leerkrachten. De vraag De vraag van de Lierse scholen betreft: Kunst- en cultuureducatie voor leerlingen in de groepen 1 t/m 8 Voor alle basisscholen in De Lier Totaal 5 scholen met ca. 1.200 leerlingen Budget gebaseerd op 8,00 per leerling per jaar Relevante beleidsomgeving Nota Cultuureducatie met kwaliteit van OCW. Subsidie Cultuureducatie met kwaliteit, matchingsregeling van rijk en gemeente voor de periode 2013 2016. Programma Cultuur in School, 10,90 per leerling voor cultuur in de prestatiebox. Subsidie op Kunstmenu (Kunstgebouw) stopt. Onze uitgangspunten De vraag en doelen van de scholen zijn het uitgangspunt. Ontdekken en plezier van de leerlingen staan voorop. Er wordt aangesloten op het leeftijdsniveau van de kinderen. Het aanbod voor de scholen sluit aan bij het aanbod in de vrije tijd, zodat doorstroming voor kinderen met gerichte belangstelling en / of talent mogelijk is. Er wordt aangesloten bij de relevante beleidsomgeving. Aanbod is gebaseerd op een jarenlange ervaring (sinds 1995) van Dario Fo met kunst- en cultuureducatie op theaterschool Koperen Kees en voor scholen. Aanbod is gestoeld op de door het SLO geformuleerde eindtermen. Er wordt gewerkt met gekwalificeerde docenten. Ons aanbod Ons aanbod is een samenhangend programma van activiteiten voor de groepen 1 tot en met 8 en voor alle scholen in De Lier. In het programma komen alle kunst- en cultuurdisciplines aan bod, wordt aangesloten bij de leeftijd en niveau van de leerlingen en wordt een afwisselend programma geboden van alle kunstdisciplines en in kijken en doen. 1
Bij het programma worden, als dat van toepassing is, lesbrieven en instructies aangeboden zodat de leerkracht onderdelen zelf kan uitvoeren met zijn of haar klas. Waar nodig kan coaching door vakdocenten van Dario Fo worden geboden. Met dit programma kan ieder jaar worden gewerkt. Wanneer een kind alle 8 leerjaren heeft gehad, heeft het de verschillende disciplines met werkvormen (zowel kijken als doen) gehad in een doorlopende leerlijn (wat ze bij de kleuters leren wordt meegenomen naar groep 3 en 4, enzovoorts). Deze doorlopende leerlijn gaat uit van: Groep 1 en 2: kennismaken en ervaren met het accent op kijken, meedoen, nieuwsgierigheid, spelplezier en fantasie. De leerlingen leren beelden, muziek, taal, spel en beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren. Groep 3, 4 en 5: leren en ontwikkelen van de eigen vaardigheden met het accent op zelf spelen en maken, naar elkaar kijken. De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren. Groep 6, 7 en 8: produceren en reflecteren met het accent op kijken en zelf doen, daarbij verbinding leggen van kunst naar het dagelijkse leven, thema s in de samenleving. De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van kunst en cultureel erfgoed. Het programma Het programma wordt aangeboden voor respectievelijk clusters van groep 1 t/m 4, groep 5 en 6 en groep 7 en 8. Er wordt per cluster gewerkt in zowel gezamenlijke activiteiten als per groep. Zie de nadere uitwerking hieronder. Er is in de gezamenlijke activiteiten per jaar een wisselend aanbod, zodat de leerlingen ieder schooljaar een andere activiteit doen. Groep 1 tot en met 4, voorstelling Op iedere school spelen docenten van Dario Fo / Koperen Kees voor alle kinderen van groep 1 t/m 4 een voorstelling (voor de Achtsprong worden twee voorstellingen gespeeld) naar een bekend kinderboek (Jip en Janneke van Annie M.G. Schmidt, Huis met zeven kamers van Joke van Leeuwen, ieder jaar een andere voorstelling). Voorafgaand aan deze voorstellingen is er voor de groepen 1 en 2 een workshop beeldende vorming (maken van silhouetten of tekeningen van de figuren in Jip en Janneke, maken van dierenmaskers voor Huis met zeven kamers, enz). Hiermee maken de kinderen kennis met de figuren uit de voorstelling zodat deze herkenbaar zijn. Deze workshops worden door de eigen leerkracht gegeven aan de hand van lesmateriaal dat door Dario Fo / Koperen Kees is ontwikkeld en wordt aangeboden. In groep 3 en 4 worden voorafgaand aan de voorstelling workshops zang- en/of muziek gegeven door docenten van Dario Fo / Koperen Kees. De kinderen maken zo kennis met enkele van de liedjes uit de voorstellingen en kunnen deze meezingen. 2
Groep 5 en 6, theaterworkshops In groep 5 en 6 krijgen de leerlingen twee workshops theater (bewegen, spel). In deze workshops wordt kennisgemaakt met de basis van theater. Door de levendige opdrachten leren leerlingen onder andere hun fantasie te gebruiken, vrijer te bewegen, houding te verbeteren en hun stem goed te gebruiken. Omdat de leerlingen zich moeten concentreren en op elkaar in moeten spelen, is samenwerking automatisch verweven in de lessen. De workshops voor groep 5 en 6 sluiten op elkaar aan. Er wordt gewerkt met een groepsgrootte van maximaal 20 kinderen. Zo nodig worden groepen gesplitst/samengevoegd. In overleg kan ook (in het vervolg) een workshopprogramma beeldende kunst, muziek of andere kunstdiscipline worden aangeboden. Groep 7 en 8, themavoorstelling en uitwerking Voor groep 7 en 8 spelen leerlingen van Theaterschool Koperen Kees een voorstelling. Deze voorstelling gaat in op een specifiek thema. Dit kan zijn een maatschappelijk thema als jongerencultuur, kleding, sociale media, uiterlijk, pesten en kindermishandeling. Een voorbeeld is de voorstelling Blauwe Plekken naar het boek van Anke de Vries. De leerlingen bezoeken de voorstelling in het Dario Fo theater (totaal vier voorstellingen à 80 leerlingen voor alle groepen 7 en 8). Vooraf en aansluitend worden door de eigen leerkracht opdrachten voor verwerking aan de leerlingen geboden op basis van lesmateriaal van Dario Fo / Koperen Kees. Er kan ook worden gekozen voor een erfgoedthema of verbinding met een vak als geschiedenis of aardrijkskunde. Een voorbeeld is het project Schaduw kleurt iedereen hetzelfde over betekenis en invloed van slavernij. Op 1 juli 2013 is het precies 150 jaar geleden dat de slavernij in de toenmalige Nederlandse koloniën Suriname en de Nederlandse Antillen werd afgeschaft. De leerlingen kijken de DVD Schaduw kleurt iedereen hetzelfde in het Dario Fo theater (vier voorstellingen à 80 leerlingen). Voor verwerking van het thema werken de eigen leerkrachten met opdrachten in de klas. Docenten van Dario Fo /Koperen Kees verzorgen een workshop dans (hambone) en poëzie (gedichten over vrijheid). Schema Kijken Voorstelling naar kinderboeken Themavoorstelling Doen Workshops beeldende vorming Workshops zang en muziek Theaterworkshops Workshops poëzie, dans, uitwerking thema Groep 1 2 3 4 5 6 7 8 3
Disciplines Groepen Discipline 1 t/m 2 Beeldende kunst, theater, literatuur 3 t/m 4 Zingen, muziek, theater, literatuur 5 t/m 6 Bewegen, spel, ritme, zingen, dans 7 t/m 8 Dans, literatuur, poëzie, erfgoed Agenda Wij stellen voor de verschillende onderdelen van het programma globaal als volgt te verdelen over het schooljaar. Daarbij kunnen we uiteraard afstemmen met het lesprogramma en overige activiteiten in de scholen. Periode sep dec 2013 jan mrt 2014 mrt jul 2014 Programma Voorstelling kinderboeken Themavoorstelling Theaterworkshops Groepen 1 t/m 4 7 t/ 8 5 t/m 6 Wat levert Dario Fo / Koperen Kees, wat doen de leerkrachten? Dario Fo / Koperen Kees ontwikkelt en onderhoudt het programma. Verzorgt de workshops zang, muziek, theater, dans en poëzie. Ontwikkelt en stelt lesmateriaal en handleidingen beschikbaar voor de workshops beeldende kunst en themaverwerking. Kostenraming In een open calculatie informeren wij u over de kosten die nodig zijn om dit programma te kunnen aanbieden. Daarbij merken wij op dat dit voor Dario Fo / Koperen kees geen gesubsidieerde activiteit is en alle kosten uit de omzet gedekt moeten worden. Wij zijn uitgegaan van het door de scholen aangegeven budget van 8,00 per leerling per jaar, gebaseerd op de door de scholen opgegeven aantallen groepen en leerlingen. Om tegemoet te komen aan dit huidige budget zijn wij bereid een investering te doen, gericht op een duurzame samenwerking met de Westlandse scholen in het primair onderwijs. We hebben gecalculeerd met een gereduceerd uurtarief, zodanig dat ontwikkeling en voorbereidingen voor onze rekening zijn. Wij vertrouwen erop dat bij voortzetting van de samenwerking wij voor de toekomst een herziening van onze calculatie met u kunnen bespreken. Tot slot Dario Fo / Koperen Kees heeft een jarenlange ervaring met ontwikkeling en uitvoering van een uitgebreid en divers kunst- en cultuureducatieaanbod voor het onderwijs. Onze docenten zijn allemaal gekwalificeerd voor het geven van kunst- en cultuuronderwijs op hun vakgebied. Zijn verbonden aan onze theaterschool en werken met veel enthousiasme met kinderen van alle leeftijden. Wij willen deze ervaring met heel veel motivatie inzetten voor de scholen in De Lier. 4
Samenvatting kostenraming Voorstelling Jip en Janneke (Huis met 7 kamers, enz), groep 1 t/m 4 aantal leerlingen 615 budget 4.920 aantal groepen 1, 2 14 aantal groepen 3, 4 12 aantal voorstellingen (op school) 6 500 3.000 lessen beeldend (silhouetten) eigen docenten p.m. lesbrieven/instructie 480 zangworkshops à 45 minuten 12 80 720 totaal groep 1 t/m 4 4.200 Theaterworkshops groep 5 en 6 aantal leerlingen 307 budget 2.456 aantal groepen 12 18 (max groepsgrootte: 20) aantal workshops/groep 2 totaal 36 duur 1,0 uur 36 80 2.880 ontwikkeling aanbod groep 6 5 80 400 totaal groep 5 en 6 3.280 Themavoorstelling groep 7 en 8, Blauwe plekken, thema pesten en kindermishandeling aantal leerlingen 313 budget 2.504 aantal groepen 12 voorstelling 4 à 80 ll in Dario Fo theater 1.920 voorbereidende lessen eigen docenten p.m. lesmateriaal, lesbrieven/instructie 480 materiaal p.m. totaal groep 7 en 8 2.400 Totaal kosten (speciaal tarief) repectievelijk budget van de scholen 9.880 9.880 Alternatief programma voor groep 7 en 8, afhankelijk van type themavoorstelling Schaduw kleur iedereen hetzelfde (DVD), thema slavernij DVD presentatie in de klas lesmateriaal, lesbrieven/instructies 480 dansworkshop 12 80 720 poëzieworkshop 12 80 720 lesmateriaal, lesbrieven/instructies 960 totaal groep 7 en 8 2.880 5
Bijlage, Overzicht van groepen leerlingen per school Totaal De Lier Pr Mauritsschool Julianaschool Pr Willem-Alexander De Achtsprong De Vlieten groep groepen leerlingen groep leerlingen groep leerlingen groep leerlingen groep leerlingen groep leerlingen 1/2 25 1 20 1/2 23 1/2 14 332 1/2 29 1/2 28 1/2 23 1 23 1/2 46 2 27 1/2 28 1/2 23 2 37 3 6 141 3 24 3 23 3 15 3 28 3 26 3 25 4 6 142 4 16 4 28 4 21 4 25 4 28 4 24 5 6 146 5 23 5 23 5 21 5 28 5 21 5 30 6 6 161 5/6 26 6 24 6 26 6 31 6 25 6 29 7 6 157 7 33 7 25 7 19 7 28 7 20 7 32 8 6 156 8 23 8 27 8 21 8 32 8 25 8 28 50 1235 9 191 9 226 8 179 16 434 8 205 6