Inhoud Voorwoord... 3 Inleiding... 4 1. Centrum LIB voor Lezen en Leren, Informeren en Beleven... 5 1.1 Waarom Centrum LIB?... 5 1.2 Wat is Centrum LIB?... 5 1.3 Doel... 6 1.4 Doelgroepen... 6 1.5 Samenwerkingspartners... 6 1.6 Synergie... 7 2. Impressie... 8 3. Beschrijvingen themapleinen...10 3.1 Plein Lezen...10 3.2 Plein Educatie en Ontwikkeling...11 3.3 Plein Samenleving...12 3.4 Plein Gezondheid en Welzijn...13 3.5 Plein Cultuur en Stad...14 4. Huisvesting en organisatie...15 4.1 Huisvesting...15 4.2 Serviceorganisatie...15 5. Omschrijvingen samenwerkingspartners...16 2
Voorwoord Met trots presenteer ik u het rapport Centrum LIB op de tekentafel. Dit rapport is de neerslag van de ontwikkeling van een nieuw concept: het Centrum voor lezen en leren, informeren en beleven 1 op het Stadhuisplein. In dit concept werken ruim dertig organisaties op educatief, cultureel en maatschappelijk gebied samen. Al deze organisaties spannen zich, ieder vanuit de eigen doelstellingen, in voor de Zoetermeerse burger. Gedurende de gezamenlijke ontwikkeling van het concept werd het mij en de andere partners steeds duidelijker dat wij met de realisatie van dit concept nóg meer zullen kunnen betekenen voor Zoetermeerders dan de som van ieders inspanningen. Dit concept plaatst de Zoetermeerder nog nadrukkelijker op de positie waar hij of zij thuishoort: centraal in de dienstverlening én centraal in de stad. Ik ben dan ook overtuigd van de waarde van het concept. Ik heb er vertrouwen in dat dat ook geldt voor de lezer van dit rapport. De samenwerkende organisaties hebben een waardevolle bijdrage geleverd aan de uitwerking van het concept, waarvoor ik hen hartelijk wil danken. Ik wens u met dit rapport veel leesplezier en inspiratie toe. Joke Mos Bibliotheek Zoetermeer Directeur/bestuurder 1 Centrum LIB is een werknaam. 3
Inleiding De maatschappij is in verandering. Digitalisering, een groter beroep op de zelfredzaamheid van mensen en een veranderende vrijetijdsbesteding beïnvloeden ook de rol van het bibliotheekwerk. Bibliotheek Zoetermeer speelt op deze veranderingen in. De bibliotheek ontwikkelt een nieuw concept in het gebouw aan het Stadhuisplein: het Centrum voor Lezen en Leren, Informeren en Beleven. Ruim dertig Zoetermeerse organisaties hebben het idee van samenwerking in dit concept vol enthousiasme opgepakt. Samen met deze partners streeft de bibliotheek ernaar op deze plek Centrum LIB te realiseren, waar de bibliotheek, de gemeente en andere maatschappelijke, educatieve en culturele organisaties gaan samenwerken onder één dak. Voor de uitwerking van het plan werd aansluiting gezocht met de herinrichtingsplannen van de gemeente voor het stadhuis. De ontwikkeling van het concept toonde aan dat realisatie hiervan grote voordelen biedt voor de Zoetermeerse burger en de betrokken organisaties. Het plan kan dan ook rekenen op groot enthousiasme van de partnerorganisaties (zie hoofdstuk 5). De bibliotheek heeft zich het afgelopen jaar ingespannen om het concept samen met de partnerorganisaties uit te werken. Deze uitwerking op hoofdlijnen leest u in dit rapport. Volksuniversiteit Zoetermeer: Het aanbod van alle organisaties sluit goed op elkaar aan. Elkaars aanbod kennen, actief naar elkaar doorverwijzen: alles ten dienste van de klant, die alles onder één dak vindt en nooit met lege handen de deur uitgaat. 4
1. Centrum LIB voor Lezen en Leren, Informeren en Beleven 1.1 Waarom Centrum LIB? De maatschappij is de afgelopen jaren enorm veranderd en verandert nog steeds. Er wordt een steeds groter beroep gedaan op de zelfredzaamheid van burgers. Dit terwijl het aantal laaggeletterden in Nederland nog steeds toeneemt. Het risico bestaat dat mensen hierdoor buiten de boot gaan vallen. Ook in Zoetermeer doet dit risico zich voor. De bibliotheek en haar partners bouwen met Centrum LIB aan een concept dat inspeelt op deze maatschappelijke veranderingen. Een concept dat uitzicht biedt op een toekomst waarin Zoetermeerse burgers bij ruim dertig culturele, educatieve en maatschappelijke organisaties op één centrale plek terecht kunnen voor lezen, leren, informatie en advies. Een grote meerwaarde van het concept betreft dan ook het belang voor de Zoetermeerse burger, die door realisatie van Centrum LIB zeer laagdrempelig toegang zal hebben tot tal van belangrijke diensten. Voor de samenwerkende organisaties betekent het centrum een toename van de zichtbaarheid en vindbaarheid. De uitstraling van de organisaties wordt vergroot en de samenwerking levert synergie op, waardoor de Zoetermeerder kan profiteren van een nog vollediger dienstverlening met korte lijnen tussen de verschillende disciplines. De bibliotheek versterkt met Centrum LIB haar informatie- en adviesrol en verbreedt en verdiept haar leesbevorderingsactiviteiten om laaggeletterdheid terug te dringen. Met dit plan kan de Bibliotheek Zoetermeer naast een toekomstbestendige organisatie tevens haar door de gemeente opgelegde bezuinigingstaakstelling van 500.000 euro realiseren door het afnemen van minder vierkante meters. 1.2 Wat is Centrum LIB? De bibliotheek vormt zich om tot een netwerkorganisatie, waarbinnen wordt samengewerkt met ongeveer dertig Zoetermeerse organisaties. De medewerkers van deze organisaties zijn deskundig, verwijzen door, vullen elkaar inhoudelijk aan en geven handen en voeten aan de samenwerking tussen de organisaties. Dit uit zich ook in gezamenlijke projecten en activiteiten. Het centrum vormt een geheel in aanpak en uitstraling en bestaat uit vijf pleinen, die elk een eigen thema hebben: Lezen Educatie en Ontwikkeling Samenleving Gezondheid en Welzijn Cultuur en Stad Op elk plein werken de partners samen om de bezoekers van dienst te zijn. De samenwerkende organisaties behouden hun eigen identiteit en dienstverlening. 5
1.3 Doel De partners in Centrum LIB dragen er aan bij dat de participatie en het welbevinden van de Zoetermeerse burger wordt vergroot. Met de producten en diensten die de partners gezamenlijk aanbieden kunnen burgers zich verder ontwikkelen, zelfredzamer worden en krachtiger in de samenleving staan. De partners doen dit door op een laagdrempelige manier voor alle Zoetermeerders een gevarieerd aanbod te verzorgen op het gebied van lezen en leren, (digitale) informatie en activiteiten, op een breed maatschappelijk, educatief en cultureel terrein. Het centrum draagt daarnaast ook bij aan bruis op het Stadhuisplein door een plezierige vrijetijdsbesteding aan te bieden. 1.4 Doelgroepen Iedereen is welkom. Het Centrum is er voor alle Zoetermeerders, van jong tot oud. De samenwerkende organisaties bedienen daarbinnen ook hun eigen specifieke doelgroepen, die elk eigen wensen en behoeften hebben. Voorbeelden hiervan zijn laaggeletterden, kinderen met een ontwikkelingsachterstand en vrijwilligers/mantelzorgers. Het Centrum heeft een sterk lokaal karakter. 1.5 Samenwerkingspartners Het gebouw omvat het stadhuis en Centrum LIB. De verschillende organisaties functioneren binnen het Centrum, zodat zij zich kunnen profileren als onderdeel van het geheel, maar ook hun eigen organisatie goed over het voetlicht kunnen brengen. Op het Publieksplein van de gemeente (onderdeel stadhuis) kunnen bezoekers terecht voor burgerzaken en andere loketten. Het Publieksplein en Centrum LIB hebben een gezamenlijke entree en bezoekers worden hier gastvrij ontvangen en snel en vakkundig wegwijs gemaakt of begeleid naar de juiste locatie of organisatie. De onderstaande organisaties werken samen met elkaar en de bibliotheek in Centrum LIB. Deze opsomming is niet statisch. Het is waarschijnlijk dat er in de loop van de tijd nieuwe partners bijkomen en er zal incidenteel met andere organisaties worden samengewerkt aan kortdurende projecten of activiteiten. Erasmus College Essisme Stichting Filmtheater Zoetermeer (Filmhuis) Stichting Floravontuur Promotie Zoetermeer Stichting Fonteynenburg Free Musketeers uitgeverij Gemeentearchief Zoetermeer Gemeente Zoetermeer Gilde Samenspraak Humanitas Zoetermeer Jongeren Informatie Punt Zoetermeer Stichting Kwadraad Limonadebrigade Stichting MEE Zuid-Holland Noord 6
CJG Meerpunt Zoetermeer Stichting MOOI Zoetermeer e.o. Stichting OnderwijsAdvies Opvoedpoli / Care Express Palet Welzijn Stichting Piëzo Stichting Present Zoetermeer Stichting Seniorweb Zoetermeer Silvester Boek en Spel Stadstheater Zoetermeer Stichting Stedelijk Voortgezet Onderwijs Zoetermeer / Scholen Combinatie Zoetermeer Storytellers Terra Art Projects VIP voor vrijwilligers Volksuniversiteit Zoetermeer Stichting Vrijwilligerscentrale Zoetermeer Zoetermeer Actief Stichting Zoetermeer FM Zie hoofdstuk 5 voor een korte beschrijving van de deelnemende organisaties. 1.6 Synergie De samenwerking tussen de verschillende organisaties levert synergie op. Bezoekers zien één gebouw waar ze voor vele vragen terechtkunnen. Omdat het aanbod van de organisaties op elkaar aansluit en er veelzijdige expertise en afstemming aanwezig is binnen één gebouw ontstaan nieuwe mogelijkheden om de Zoetermeerders van dienst te zijn. Een aantal samenwerkingspartners zal (deels) gevestigd zijn in het centrum, maar een aantal andere organisaties zal vooral functioneel gebruik maken van een of meer ruimtes in het centrum. 7
2. Impressie Een bezoek aan Centrum LIB betekent allereerst een warm welkom. Een gastvrouw/- heer ontvangt de bezoeker en maakt deze indien nodig wegwijs. Daarnaast kan gebruik worden gemaakt van digitale informatie die verwijst naar de verschillende pleinen en organisaties. Centrum LIB heeft een open uitstraling; het gebouw is goed toegankelijk en het is overzichtelijk ingedeeld. De bezoeker weet snel waar hij of zij moet zijn. Of het nu gaat om het vinden van een boek, het volgen van een cursus, om adviesvragen of om praktische hulp op het gebied van opvoeding, gezondheid, financiën of werk: het is er allemaal in Centrum LIB. Via open themapleinen is het gemakkelijk specifieke informatie te vinden, terwijl de bezoeker makkelijk van het ene naar het andere plein kan switchen. Bezoekers worden verrast met actuele boeken, interessante informatie en leuke activiteiten. Centrum LIB is een aantrekkelijke plek waar het prettig is om langer te verblijven. Gemakkelijke zitplekken en een horecavoorziening nodigen hiertoe uit. Op elk plein staat een collectie actuele boeken. In de buurt van de horeca bevindt zich een keur aan kranten en tijdschriften. E-books kunnen worden gedownload. Bezoekers kunnen gebruik maken van diverse digitale toepassingen. Via een snelle Wi-Fi verbinding kunnen zij (ook met hun eigen laptop of tablet) gebruik maken van internet. Stadstheater: Wij kijken ernaar uit de doelgroepen van de verschillende partners effectief te kunnen ontmoeten en inspireren. Het is een gezellige drukte in het gebouw. Er is altijd wel iets te beleven en zowel kinderen als volwassenen voelen zich er thuis. Door het gebouw heen zijn er ook rustige plekken waar scholieren en studenten kunnen werken of waar (vertrouwelijke) gesprekken kunnen worden gevoerd. Verder is het Centrum ingericht met ruimtes waar cursussen en activiteiten worden verzorgd door diverse samenwerkingspartners. Het LIB-café ondersteunt de activiteiten in het centrum. Bezoekers kunnen er terecht om bij een kop goede koffie of iets anders een krant of tijdschrift te lezen, deel te nemen aan een debat of aan een van de andere activiteiten mee te doen. Het is bovendien een prettige plek om af te spreken en bij te praten met vrienden. Bezoekers kunnen vrijblijvend rondlopen in Centrum LIB of kunnen terecht met een vraag. In beide gevallen gaat iedere bezoeker tevreden de deur uit, al dan niet met geleende boeken of andere materialen bij zich De medewerkers op de pleinen zijn het eerste contact voor mensen met een informatieof adviesvraag. Zij signaleren hulpvragen en zorgen waar nodig voor vraagverheldering. De medewerkers hebben allemaal hun eigen gespecialiseerde kennis over hun doelgroepen en aanbod en delen deze kennis binnen de verschillende pleinen maar ook 8
daarbuiten. De bezoeker wordt direct geholpen of door de medewerker begeleid naar een van de partnerorganisaties. Om de bezoeker extra service te bieden, gaat Centrum LIB plaats bieden aan vrijwilligers via partnerorganisaties als Stichting Piëzo, Gilde Samenspraak en/of VIP. Ook worden er leerwerkplekken voor lerende vrijwilligers en stagiairs van Piëzo gecreëerd. Het inzetten van vrijwilligers met een afstand tot de arbeidsmarkt heeft tevens een maatschappelijke meerwaarde. Voor alle medewerkers en vrijwilligers geldt dat zij samenwerkingsgericht en ondernemend zijn. Zij maken gebruik van elkaars specifieke kennis. Zij hebben een klantgerichte houding en treden de bezoeker proactief, open en uitnodigend tegemoet. 9
3. Beschrijvingen themapleinen Zoals in hoofdstuk 1 staat beschreven is de indeling van Centrum LIB gebaseerd op vijf themapleinen. Deze thema s zijn bepaald op basis van de gesprekken met de samenwerkingspartners. Binnen de pleinen wordt nauw samengewerkt door de organisaties die hier deel van uitmaken. Er staan echter, zowel letterlijk als figuurlijk, geen muren tussen de verschillende pleinen; niet het aanbod, maar de behoefte van de bezoekers staat centraal. 3.1 Plein Lezen Doel Het delen en stimuleren van leesplezier staat op dit plein centraal. Behalve een prettige vrijetijdsbesteding is lezen de sleutel tot ontwikkeling en daardoor tot het welbevinden van mensen. Hierbij wordt extra ingezet op het voorkomen en terugdringen van laaggeletterdheid. Doelgroepen Lezen is belangrijk én leuk voor alle mensen van jong tot oud. Vanaf de babytijd kan lezen al worden gestimuleerd door voor te lezen. Zowel kinderen en jongeren als volwassenen vormen belangrijke doelgroepen. Laaggeletterden vormen daarbij een geprioriteerde doelgroep. Deelnemende partners Bibliotheek Zoetermeer Silvester Boek en Spel Free Musketeers Uitgeverij Stichting Piëzo/VoorleesExpress Dienstverlening Het delen van verhalen in allerlei vormen is de kern van dit plein. Plein Lezen biedt een ruime, actuele en aantrekkelijke collectie boeken, die is toegesneden op de wensen en de behoefte van de klant. Medewerkers adviseren, verleiden en inspireren bij het kiezen van materialen. Er zijn multimediale lees- en speeltafels en een downloadspot voor E-books. Op het plein worden regelmatig activiteiten georganiseerd, zoals auteursbezoeken, schrijfworkshops of wedstrijden, kinderfeestjes, knutselactiviteiten en literaire introducties bij voorstellingen. Plein Lezen is een ultieme plek voor ontmoeting, inspiratie, ontwikkeling en verbinding. 10
3.2 Plein Educatie en Ontwikkeling Doel Mensen die zich ontwikkelen zijn beter in staat tot participatie in de samenleving. Het plein Educatie en Ontwikkeling beoogt mensen te stimuleren tot een leven lang leren en het zich ontwikkelen op allerlei gebied. Het plein biedt activiteiten en moderne faciliteiten om gebruikers uit te dagen tot leren en studeren. Het kunnen omgaan met informatie in de digitale wereld (mediawijsheid) is een van de speerpunten op het plein. Er wordt hierin nauw samengewerkt met voorschoolse instellingen, primair- en voortgezet onderwijs. Doelgroepen Een leven lang leren betekent dat de doelgroep breed is: van kinderen met hun ouders en jongeren tot volwassenen. Ook groepen met een heel specifieke leerbehoefte, zoals laaggeletterden, vormen hier een belangrijke doelgroep. Voorschoolse instellingen, primair onderwijs, voortgezet onderwijs, cultuurinstellingen en instellingen voor volwasseneneducatie zijn voor dit plein eveneens belangrijke doelgroepen. Deelnemende partners Bibliotheek Zoetermeer SVCZ/Gilde SamenSpraak Stichting OnderwijsAdvies Stichting Seniorweb Zoetermeer Stichting Piëzo Volksuniversiteit Zoetermeer Stichting MOOI Stichting MOOI: Over de grenzen van elkaars dienstverlening kijken, dat is belangrijk. We doen het samen voor de burger. Dienstverlening De diensten van de verschillende partnerorganisaties vullen elkaar aan. Hieronder valt een actuele informatieve collectie op uiteenlopend gebied. Medewerkers helpen bij het vinden van de juiste materialen en beantwoorden inhoudelijke vragen. Er zijn goed ingerichte studieplekken beschikbaar, waar bezoekers ook met hun eigen laptop of tablet gebruik van kunnen maken. Er worden cursussen en trainingen aangeboden op allerlei gebied. Ook worden instellingen ondersteund bij de educatie aan allerlei doelgroepen. Bezoekers kunnen gebruik maken van diverse digitale toepassingen. Via een snelle Wi-Fi verbinding kunnen zij (ook met hun eigen laptop of tablet) gebruik maken van internet. Een onderdeel van het plein is het Taalhuis, een plek waar Zoetermeerders die moeite hebben met lezen en schrijven mogelijkheden aangereikt krijgen om dit te leren en waar mensen een vreemde taal leren. Ook anderstaligen krijgen op dit plein mogelijkheden aangereikt de Nederlandse taal (beter) onder de knie te krijgen. 11
3.3 Plein Samenleving Doel Het plein Samenleving biedt informatie en advies op het gebied van wonen, werk en inkomen. Daarnaast is het plein in het kader van het Sociaal Domein het eerste contacten adviespunt van Zoetermeerders, waarbij preventie, zelfredzaamheid en participatie belangrijke speerpunten zijn. Doelgroepen Het plein biedt informatie en advies aan alle Zoetermeerders met een informatie- en/of adviesvraag. Daarbinnen is vanuit de verschillende partners specifieke aandacht voor ouders met kinderen van 0 tot 18 jaar, jongeren, ouderen en mensen met een beperking. Deelnemende partners Bibliotheek Zoetermeer Gemeente Zoetermeer Stichting Humanitas Zoetermeer JIP Zoetermeer CJG Meerpunt Zoetermeer Stichting MEE ZHN Stichting MOOI Zoetermeer e.o. Stichting Present Zoetermeer VIP voor vrijwilligers Dienstverlening De medewerkers op dit plein zijn goed op de hoogte van de sociale kaart. Zij verstaan de kunst om te achterhalen waar de behoefte van de klant precies ligt en zijn in staat om vragen te verhelderen en daar indien nodig de juiste organisatie bij te betrekken. Dit gebeurt op een zo laagdrempelig mogelijke manier, desgewenst zelfs anoniem. Zij maken bezoekers op verzoek wegwijs in de aanwezige collectie op het gebied van wonen, werken en geld. De partners bieden schuldhulpverlening en adviezen op het gebied van budgettering. Daarnaast verstrekken zij aan mensen met een beperking informatie over voorzieningen waarop een beroep kan worden gedaan en organiseren ondersteuning voor mensen die eenzaam zijn of zich in een rouwverwerkingsproces bevinden. Ouders kunnen er terecht voor informatie en advies over opgroeien en opvoeden. Er is specifieke informatie en advies aan jongeren over zaken als inkomen, werk, stage, seksualiteit, drugs en schulden. Bij de inrichting van het plein is rekening gehouden met de diversiteit van de bezoekers; de toegang is voor alle groepen aantrekkelijk en laagdrempelig. Zo kunnen volwassenen in alle rust hun vraag stellen en kunnen jongeren onopgemerkt en anoniem bij het JIP terecht. Ook is het mogelijk op het plein een vrijwilligersfunctie te vinden of aan te bieden. 12
3.4 Plein Gezondheid en Welzijn Doel Het plein Gezondheid en Welzijn biedt kennis, voorlichting, advies en ondersteuning op het gebied van gezondheid, welzijn, maatschappelijk functioneren en participatie. Doelgroepen Kinderen en jongeren en hun ouders vormen een belangrijke doelgroep van dit plein. Daarnaast is er speciale aandacht voor ouderen en mensen met een beperking of chronische ziekte en hun naasten. Een specifieke doelgroep wordt gevormd door mantelzorgers en vrijwilligers. Deelnemende partners Bibliotheek Zoetermeer Stichting Fonteynenburg Stichting Humanitas Zoetermeer Limonadebrigade Opvoedpoli / Care Express Palet Welzijn Stichting Kwadraad Stichting MEE ZHN Stichting Mooi Zoetermeer e.o. Dienstverlening Op het plein Gezondheid en Welzijn vinden individuele begeleidingsgesprekken op afspraak plaats, maar ook open spreekuren. Daarnaast zijn er groepsactiviteiten met een open en/of verbindend karakter, zoals informatiebijeenkomsten en bijeenkomsten voor en door lotgenoten. Er is een uitgebreide collectie te vinden die is toegesneden op de dienstverlening op dit plein. De medewerkers op dit plein kunnen hierover informatie verstrekken en adviseren. Door middel van lezingen en trainingen kunnen bezoekers kennis en vaardigheden opdoen. Er vinden speelse activiteiten plaats ter ondersteuning van de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. 13
3.5 Plein Cultuur en Stad Doel Het plein Cultuur en Stad laat inwoners (waaronder nieuwkomers) van de stad het verleden, heden en de toekomst van Zoetermeer beleven. Daarnaast vinden bezoekers informatie over actualiteiten en activiteiten in de stad op het gebied van cultuur, uitgaan, sport, leisure en lokale prestaties. Hierdoor groeit de binding van de inwoners met Zoetermeer. Een goed cultureel aanbod vergroot bovenal de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van de stad. Centrum LIB draagt hier aan bij. Doelgroepen Kinderen en hun ouders en volwassenen die van cultuur houden en graag gebruikmaken van het culturele aanbod in de stad vormen de voornaamste doelgroepen. Nieuwkomers kunnen op het plein snel wegwijs worden gemaakt in de stad. Deelnemende partners Bibliotheek Zoetermeer Stadstheater Zoetermeer Gemeentearchief Zoetermeer Terra Art Projects Stichting Floravontuur Promotie Zoetermeer Gemeente/Stadspromotie Zoetermeer FM Storytellers Zoetermeer Actief Terra Art Projects: Het is belangrijk om een centraal punt in de stad te hebben als het gaat om cultuur en uitgaan. De toegankelijkheid tot cultuur moet worden vergroot en dat kan door te centraliseren in Centrum LIB. Dienstverlening Het plein Cultuur en Stad geeft bezoekers een indruk van de vele mogelijkheden die er in de stad zijn voor vrijetijdsbesteding. Het biedt informatie over het aanbod op het gebied van kunst en cultuur, leisure, sport en allerlei evenementen in de stad. Er is niet alleen informatie, maar er is daadwerkelijk ook veel te zien en te beleven, zodat bezoekers een levendig voorproefje krijgen van het veelzijdige aanbod in Zoetermeer. Daarnaast is er ook aandacht voor het verleden van Zoetermeer in de vorm van presentaties, tentoonstellingen en lezingen. Er is een aantrekkelijke collectie beschikbaar op het gebied van kunst en cultuur en vrijetijdsbesteding. De medewerkers op het plein kunnen hierover adviseren. 14
4. Huisvesting en organisatie 4.1 Huisvesting In het gemeentelijk complex zullen, behalve het stadhuis en Centrum LIB, ook een vergadercentrum en backoffice worden gerealiseerd. Partnerorganisaties van Centrum LIB zullen ook van het vergadercentrum gebruikmaken. De bibliotheek zal tevens gebruikmaken van de backofficeruimte van de gemeente. Voor de andere organisaties bestaat hier, als zij dit willen, ook de mogelijkheid toe. 4.2 Serviceorganisatie Om ervoor te zorgen dat alle partners in het centrum hun werkzaamheden goed kunnen uitvoeren is het noodzakelijk dat een serviceorganisatie wordt ingericht die zorgt voor zaken als facilitair beheer van de ruimten, gebruikersbeheer, organisatorische ondersteuning van gezamenlijke publieksactiviteiten, beheer van de horeca en ICT. Deze serviceorganisatie maakt onderdeel uit van de bedrijfsvoering van het centrum. De serviceorganisatie verzorgt een basisdienstverlening aan de partners. De serviceorganisatie brengt de kosten voor extra dienstverlening bij de partnerorganisaties in rekening o.b.v. verschillende mogelijkheden. Tussen Centrum LIB en de partners worden hiervoor dienstverleningsovereenkomsten opgesteld. Een vertegenwoordiging van de partners zal inspraak krijgen in de wijze waarop de serviceorganisatie invulling geeft aan haar dienstverlening; in eerste instantie vanuit een adviesgroep, die later zal overgaan in een stuurgroep. Deze stuurgroep zal zó worden vormgegeven dat ook partners die hier geen zetel in hebben, een mogelijkheid tot inbreng hebben. 15
5. Omschrijvingen samenwerkingspartners In dit hoofdstuk staan omschrijvingen van de bibliotheek en de samenwerkingspartners die in Centrum LIB zullen participeren. Bibliotheek Zoetermeer De Bibliotheek ontwikkelt zich naar een participatiebibliotheek, die samen met andere organisaties de burger voorziet van inspiratie, leesplezier, kennis en informatie. Ontwikkeling van mensen staat daarbij centraal. Door te lezen en te leren, kunnen mensen hun horizon verbreden en hun kansen in de samenleving verder vergroten. De bibliotheek bevordert lezen en leren door leesplezier en nieuwsgierigheid te stimuleren, vooral gericht op kinderen en laaggeletterden. Daartoe zet zij diverse middelen in, fysiek en digitaal, zowel in de bieb als daarbuiten. Mensen moeten in toenemende mate zelfredzaam zijn. De participatiebibliotheek is de lokale gids en makelaar, die met haar partnerorganisaties mensen in staat stelt informatie en advies te krijgen over een breed scala aan onderwerpen. Erasmus College Het Erasmus College is een samenwerkingsschool en een daltonschool. Het uitgangspunt van de samenwerkingsschool is dat mensen met verschillende levensovertuigingen verdraagzaam met elkaar moeten samenleven en dat dit bevorderd wordt door jonge mensen te leren samenwerken, te leren omgaan met verschillen, en talenten van elkaar te leren kennen en waarderen. Het uitgangspunt van het daltononderwijs is dat volwassenen in een democratische samenleving pas goed kunnen functioneren als men zelfstandig en verantwoordelijk kan omgaan met vrijheid. Zelfstandig keuzes maken, verantwoordelijkheid dragen en verdraagzaam kunnen samenwerken met anderen, moet je leren. De school is dan ook een beschermde oefenplaats' om dit te leren, zodat je beter bent voorbereid op het leven zelf. Essisme Essisme is een organisatie die zich bezig houdt met het verspreiden van de visie Zijn wie je bent. Deze visie ondersteunt opvoeders en kinderen om bewust te worden van hoe zij worden gevormd. Door positieve boodschappen bij kinderen te zaaien kunnen zij in hun eigen kracht staan. Essisme heeft een programma ontwikkeld met trainingen en tools die bijdragen aan te zijn wie je bent! Stichting Filmtheater Zoetermeer ( Het Filmhuis ) Filmhuis Zoetermeer vertoont wekelijks een kwaliteitsfilm (arthousefilm). Er wordt enkele keren per jaar rond bijzondere films of onderwerpen een special georganiseerd, bijvoorbeeld met een literaire inleiding bij een boekverfilming of een spreker bij een film met een maatschappelijk relevant thema. Ook organiseert het Filmhuis jaarlijks een driedaags filmfestival. Vrienden van het Filmhuis ( 12,50 per jaar) krijgen korting op het filmkaartje. Het Filmhuis heeft de ambitie om het aanbod aan kwaliteitsfilms te vergroten en te verdiepen en ziet in het Centrum LIB daartoe goede mogelijkheden. 16
Stichting Floravontuur Promotie Zoetermeer Stichting Floravontuur Promotie Zoetermeer zet zich al meer dan 15 jaar in voor de bewoners, de bezoekers én het bedrijfsleven van Zoetermeer. Dat doet zij niet alleen met de vele evenementen die speciaal ontwikkeld en ondersteund worden, maar ook door hand in hand met het bedrijfsleven te kijken hoe ze iets kunnen betekenen voor de stad Zoetermeer! Floravontuur werkt nauw samen met de gemeente, evenementaanbieders, verenigingen, instellingen en bedrijven. Stichting Fonteynenburg Fonteynenburg levert langdurige woonbegeleiding aan mensen met psychiatrische en comorbide problematiek (verslavings-, forensische-, licht-verstandelijke beperking, dovenproblematiek). Dit kan zowel in zogenaamde beschermde woonvormen, maar ook bij cliënten die zelfstandig wonen. Fonteynenburg doet dit door aantoonbaar bij te dragen aan een veilige en leefbare buurt. Ze brengt hulpvragen snel in kaart en zet een begeleidingstraject in dat leidt tot resultaat op cliëntniveau. Fonteynenburg profileert zich met professionele psychiatrische wijkwerkers. Free Musketeers uitgeverij Free Musketeers is een uitgever waarbij iedereen welkom is. Zonder voorwaarden, zonder een oordeel over het hebben van talent of niet. Dus ook een beginnend schrijver. Wij laten alle schrijvers in hun waarde en gaan met respect en grote betrokkenheid met elk manuscript om. We streven ernaar de toegankelijkheid voor iedereen te blijven vergroten zodat iedereen zich welkom voelt! Gemeentearchief Zoetermeer Het Gemeentearchief Zoetermeer is een gemeentelijke instelling met een cultuurhistorische taak. Zij beheert historische informatie in archieven en collecties en stelt deze beschikbaar aan iedereen die daarvan gebruik wil maken. Deze archieven en collecties gaan over Zoetermeer en de vroegere dorpen Zegwaart en Zoetermeer. Bij de beschikbaarstelling van de historische informatie werkt het gemeentearchief nauw samen met het Historisch Genootschap Oud Soetermeer (website, beeldbank). Gilde SamenSpraak Gilde SamenSpraak is een taal- en integratieproject. Via SamenSpraak worden Nederlanders en anderstaligen met elkaar in contact gebracht om de Nederlandse taal en cultuur te delen. Bij dit project helpen Nederlandstalige vrijwilligers mee de spreekvaardigheid en de woordenschat van anderstaligen te vergroten. Hierdoor wordt het voor anderstaligen makkelijker om de inburgeringscursus te volgen en spreekangst te overwinnen. Samen wordt er ook begrip gecreëerd voor elkaars cultuur. In het kort houdt SamenSpraak in dat het goed is voor de communicatie, de integratie en het werk van de anderstaligen. Gilde SamenSpraak is één van de projecten van de Stichting Vrijwilligerscentrale Zoetermeer. 17
Humanitas Zoetermeer Humanitas is er voor mensen die het even niet in hun eentje redden. Ze vinden steun in een van onze meer dan 600 projecten, variërend van maatjescontacten bij inburgering tot het doorbreken van eenzaamheid. En van opvoedingsondersteuning tot rouwverwerking. De afdeling in Zoetermeer is met bijna 250 vrijwilligers een organisatie die midden in de Zoetermeerse samenleving staat. De Humanitas waarden staan hierbij centraal. Daarbij kijkt ze naar de mogelijkheden die Humanitas als vrijwilligersorganisatie kan bieden. Uitgangspunt is dat zij zoveel mogelijk de ondersteuning wil bieden die er in de samenleving (nog) niet is of die door collega aanbieders op het gebied van welzijn en zorg niet wordt geboden. JIP Jongeren Informatie Punt Zoetermeer Jongeren tussen de 12 en 25 jaar kunnen bij het JIP terecht voor informatie, advies en ondersteuning. We zijn de wandelende sociale kaart voor jongeren en opvoeders in de stad. We helpen bij vragen over geld, gezondheid, jong ouderschap, onderwijs, recht, seks, verslaving, vrije tijd, werk, wonen en meer. Alles wat we doen is gratis en vertrouwelijk. Onze bezoekers hechten waarde aan hun anonimiteit en aan een gelijkwaardige behandeling. Onze jongerenadviseurs geven in veel gevallen direct antwoord op de vraag of weten waar zij antwoord kunnen vinden. Wij zijn alert op de vraag achter de vraag en werken met de domeincheck van het Meerpunt. Als er specialistische hulp of langdurige ondersteuning nodig is verwijzen we door naar andere instellingen. Ouders, opvoeders en professionals kunnen natuurlijk ook bij ons terecht. Stichting Kwadraad Kwadraad Maatschappelijk Werk speelt in op de uitdagingen die mensen tegenkomen in hun leven. We bieden maatschappelijk werk, zorg en welzijn en geven mensen een opstap naar een beter bestaan. We hebben daarvoor een breed en veelzijdig dienstverleningsaanbod. Uitgangspunt in ons werk is om mensen sterker te maken, zodat zij op eigen kracht de draad weer op kunnen pakken. Limonadebrigade De LimonadeBrigade (project van stichting De InspiratieCompagnie) is een samenwerkingsverband in een bepaalde regio om ouders op een leuke en laagdrempelige manier te inspireren zich bewust te worden van de mooie en belangrijke taak die ze hebben om hun kind op te laten groeien en te ontwikkelen. Wij geven ouders tips en tools met een grote funfactor voor bewust ouderschap! Zoals de OntdekPleinen met ouder-kind activiteiten, een MamaCafé voor het kunnen delen van ervaringen en allerhande inspiratie in een gezellige omgeving; mogelijk gemaakt door de inzet van vrijwilligers. Verder wordt ouderbetrokkenheid in volle breedte in de regio neergezet in samenwerking met de scholen. CJG Meerpunt Meerpunt is het Zoetermeerse Centrum voor Jeugd en Gezin. Meerpunt is de verbinding tussen 26 kernpartners die samen een netwerkorganisatie vormen rondom jeugd en gezin in Zoetermeer. Deze kernpartners lopen uiteen van jeugdzorg, onderwijs, kinderopvang tot welzijnsorganisaties. Meerpunt heeft een inlooppunt in de Hoofdbibliotheek van Zoetermeer. Ouders/verzorgers en ook professionals kunnen hier terecht voor informatie, advies of een gesprek over opvoeden en opgroeien. De 18
medewerkers informatie & advies hebben goede kennis over de sociale kaart van Zoetermeer en hebben een verwijzende functie. Het Meerpunt inlooppunt is laagdrempelig, anoniem en kosteloos. Stichting MEE Zuid-Holland Noord MEE ondersteunt alle mensen met een beperking (lichamelijk, zintuiglijk, verstandelijk), niet-aangeboren hersenletsel, chronisch ziek en/of een stoornis in het autistisch spectrum, die belemmeringen ondervinden in het meedoen in de samenleving. MEE is er voor deze mensen, maar ook voor ouders of andere direct betrokkenen. Insteek van MEE is dat de cliënt zelf de regie houdt, versterkt wordt in de eigen kracht en zoveel mogelijk gebruik maakt van het eigen sociaal netwerk. Uitgangspunt van MEE is dat iedereen mee moet kunnen doen in deze samenleving. Stichting MOOI Zoetermeer e.o. MOOI Zoetermeer staat als welzijnsorganisatie voor Maatschappelijke Ondersteuning van Omgeving en Individu. Wij hebben één motto en één visie: 'MOOI verbindt mensen'. MOOI is een professionele organisatie die als maatschappelijk ondernemer samen met burgers, instellingen, bedrijven en gemeenten vorm en inhoud geeft aan modern welzijnswerk. MOOI Zoetermeer is er voor kinderen, tieners en jongeren, voor als je actief wilt zijn als vrijwilliger in de wijk, voor bemiddeling tussen en met buren, en voor het doen van Brede Schoolactiviteiten. Stichting OnderwijsAdvies OnderwijsAdvies is een ondernemende en innovatieve organisatie die zich richt op klanten in onderwijs, opvoeding en zorg. Bij OnderwijsAdvies werken ruim 300 mensen die zich dagelijks op professionele wijze en met passie inzetten voor onze klanten waarbij de optimale ontwikkeling van ieder kind centraal staat. Wij leveren producten en diensten met een hoge toegevoegde waarde die zich hebben bewezen in de praktijk. De adviseurs werken resultaatgericht, zijn experts op eigen vakgebied en werken altijd vanuit een integrale visie. Opvoedpoli /Care-Express De Opvoedpoli is er voor alle vragen rondom ouderschap opvoeding en ontwikkeling van kinderen van 0 tot 23 jaar. De Missie van de Opvoedpoli luidt: optimale kansen voor kinderen en ouders. Wij kennen geen wachtlijsten, wij zijn 24/7 bereikbaar voor cliënten in crisis. Wij maken combinaties van preventie, zorg, maatschappelijke dienstverlening & onderwijs en behandeling (zowel kinderen & of ouders). Hiermee realiseren wij integrale oplossingen voor cliënten. De Care-Express Zoetermeer is een partner van De Opvoedpoli (zitten in hetzelfde pand). Wij zijn er speciaal voor jongeren van 12 tot 25 jaar die in de problemen zitten. We bieden diagnostiek en behandeling (tweedelijns GGZ) en praktische hulp. We kijken bij elke jongere wat er nodig is en bieden hulp op alle leefgebieden. 19
Palet Welzijn Palet Welzijn biedt een kleurrijk palet aan activiteiten, diensten en ondersteuning aan ouderen en mantelzorgers om op eigen kracht mee te doen in de samenleving. Wij zijn in de wijken aanwezig om ondersteuning te bieden om de belastbaarheid van mantelzorgers in balans te houden en het isolement onder kwetsbare burgers te voorkomen. Stichting Piëzo Stichting Piëzo is een sociaal-maatschappelijke organisatie die mensen in de gelegenheid stelt hun talenten en vaardigheden te ontdekken en verder te ontwikkelen. Stichting Piëzo gebruikt de PiëzoMethodiek bij de begeleiding en ontwikkeling van mensen zodat zij gericht deelnemen aan trainingen en activiteiten, lerend vrijwilligerswerk doen en/of stage lopen binnen de PiëzoCentra of bij een van de partnerorganisaties in Zoetermeer. Stichting Present Zoetermeer Stichting Present Zoetermeer slaat een brug tussen groepen mensen die iets te bieden hebben en mensen die hiermee geholpen worden. Als sociaal makelaar brengen wij een beweging op gang waardoor mensen het vanzelfsprekend gaan vinden om naar de ander om te zien. Op basis van het aanbod en de talenten van de groep vrijwilligers organiseren wij eenmalige kortdurende projecten. Met deze projecten helpen wij mensen zonder geld, zonder netwerk en/of met een lichamelijke of geestelijke beperking tijdens een dag of dagdeel. Zo kan de gewone hulpverlening ook weer verder. Stichting Seniorweb Zoetermeer Wij maken deel uit van de landelijke organisatie Seniorweb. Seniorweb stelt zich ten doel om ouderen te helpen op computergebied. We organiseren cursussen en workshops voor Windows en tablets. We geven ook samen met de Bibliotheek een inloopspreekuur waar mensen met hun computervragen komen. Ten slotte hebben we een thuishulporganisatie waar ouderen, mits lid, tegen een geringe vergoeding thuishulp kunnen krijgen. Silvester Boek en Spel Silvester is een nostalgische kinderwinkel vol met boeken voor 0 t/m 25 jaar (ook Engels), spelletjes, houten speelgoed, posters en wenskaarten. Er vinden regelmatig voorleesuurtjes plaats voor de allerkleinsten, workshops voor de wat groteren, schrijversbezoeken en allerlei andere activiteiten die aansluiten bij dat wat de Dorpsstraat te bieden heeft. In samenwerking met Pannenkoekenrestaurant De Binnentuin verzorgt Silvester kinderfeestjes. Silvester koestert dat wat van waarde is. Stadstheater Zoetermeer Het Stadstheater is het culturele hart van Zoetermeer en omgeving. Ieder seizoen zijn er 250 hilarische, mooie, ontspannende en indrukwekkende voorstellingen te zien. Dit theater is dé ideale locatie voor zakelijke bijeenkomsten, presentaties en vergaderingen. De verschillende theaterzalen en foyers bieden een bijzondere sfeer. Stichting Stedelijk Voortgezet Onderwijs Zoetermeer / Scholen Combinatie Zoetermeer Het Picasso Lyceum en het Stedelijk College zijn openbare scholen, ressorterend onder de Stichting Stedelijk Voortgezet Onderwijs Zoetermeer. Ook Het Atrium, school voor 20
Praktijkonderwijs valt onder dit bestuur. De identiteit van het openbaar onderwijs komt tot uitdrukking in het respect voor ieder individu, ongeacht afkomst, ras, geloof of persoonlijke overtuiging, en het actief nastreven van een pluriform maatschappijbeeld. De Scholen Combinatie Zoetermeer kent naast deze opvatting een specifieke inbreng van levensbeschouwelijke aard, die door statuten en bestuurlijke samenstelling gewaarborgd wordt. Storytellers Storytellers ontwikkelt concepten voor theater, evenementen en leisure. Als projectorganisator zorgt Storytellers voor samenwerkingsverbanden van verschillende culturele partijen binnen Zoetermeer en ondersteunt partijen bij het cultureel ondernemerschap. TERRA Art Projects Kunstorganisatie TERRA Art Projects organiseert kunstprojecten op locatie en in de wijken van de stad. Ze vertegenwoordigt tientallen professionele Zoetermeerse kunstenaars. TERRA biedt hen mogelijkheden om naamsbekendheid te vergroten, te exposeren, te verkopen en zich verder te ontwikkelen. Ook werkt TERRA regelmatig samen met (inter)nationaal bekende kunstenaars bij de realisatie van exposities en participatieprojecten. En verder ook met culturele partners, lokale overheid en ondernemers om met professionele kunstuitingen een positieve bijdrage te leveren aan het leef- en werkklimaat en aan de profilering van de stad. VIP voor vrijwilligers VIP voor vrijwilligers is er voor al het vrijwilligerswerk in Zoetermeer. We bemiddelen potentiële vrijwilligers naar werk, we bemiddelen in thuiszorgsituaties en we geven advies en informatie over vrijwilligerswerk Een andere, belangrijke taak voor Vip is het versterken van de vrijwilligersorganisaties, door o.a. scholing aan te bieden, hen te helpen met het werven van vrijwilligers en in contact te brengen met het bedrijfsleven. Volksuniversiteit Zoetermeer De Volksuniversiteit Zoetermeer levert laagdrempelige, georganiseerde volwasseneneducatie buiten schoolverband via gerichte cursussen. Gekwalificeerde docenten verzorgen cursussen op de terreinen Talen en culturen, Communicatie en persoonlijke ontwikkeling, Computer en digitale fotografie en Kunst, cultuur en literatuur. Onze cursussen zijn bedoeld voor mensen met verschillende sociale en culturele achtergronden, van jong tot oud, van laagopgeleid tot hoogopgeleid. Ook personen die vanwege hun specifieke situatie een extra stimulans kunnen gebruiken tot zelfontplooiing hebben onze bijzondere aandacht. Het cursusprogramma is niet gericht op het halen van diploma s - leren met plezier staat voorop. Stichting Vrijwilligerscentrale Zoetermeer De Vrijwilligerscentrale Zoetermeer ondersteunt de Zoetermeerse gilden: SamenSpraak met Het PraatHuis, Stadsgidsen, Klussendienst en Infobalie. Bij de gilden kunnen mensen zich blijven ontwikkelen door het delen van hun kennis, kunde en ervaring en daarmee zetten zij zich belangeloos in voor de maatschappij. De Gilde- 21
vrijwilligers leveren een belangrijke bijdrage aan het sociale kapitaal in Zoetermeer door mensen in staat te stellen beter te functioneren binnen hun sociale omgeving of op de arbeidsmarkt en door hen bewust te maken van hun leefomgeving en lokale geschiedenis. Zoetermeer Actief Zoetermeer Actief is een organisatie die Zoetermeerders actief bij het laatste nieuws wil betrekken. Onze nieuwssite brengt het laatste nieuws uit Zoetermeer (sport, politiek, kunst, cultuur, 112 enz) en heeft daarnaast vele overzichten met activiteiten, cursussen en evenementen. Zoetermeer Actief is te vinden op internet en social media zoals Facebook, Twitter en Linkedin. De site wordt ondersteund door een team van vrijwilligers, werkervaringsplaatsen en (Mas) stagiaires die door de organisatie begeleid en ondersteund worden. Stichting Zoetermeer FM Zoetermeer FM (ZFM) is sinds 1994 de lokale publieke omroep. ZFM informeert en entertaint, 24 uur per dag, met een 100% vrijwilligersteam (in zowel staf als uitvoering) via diverse programma s op radio, televisie en met mediapublicaties de stad. 22
23