Werken met het Curves-gereedschap in Photoshop Curves is een krachtig gereedschap in Photoshop. Het heeft vele mogelijkheden om iets aan een foto te doen zonder dat het echt al te ingewikkeld wordt. Ik kan een heel verhaal houden, maar ook met behulp van plaatjes wat uitleggen. Aangezien we allemaal fotografen zijn, denk ik dat het makkelijker is als ik het met plaatjes doe. Dat werkt gewoon wat makkelijker. Niet dan? Ja toch? Men openen in Photoshop een foto. Dit is vrij essentieel, want je kunt zonder een foto geen bewerkingen doen. Dat is hetzelfde als een huis willen bouwen zonder stenen. Je hebt een origineel nodig. Geen probleem, die heb ik voor je. Nordic Walking, let echt niet op het onderwerp. Ik blijf het langlaufen vinden. Maar dan zonder sneeuw en ski's. Dit was tijdens een clinic voor het diabetsfonds. Voor de foto lieten we de deelnemers langs een helling omhoog lopen. Want dat was toch veel mooier? Achteraf heb ik als fotograaf best wel een beetje spijt van deze keus. D'r waren er een hoop behoorlijk afgepijgerd toen ze boven kwamen. Maar ja, alles voor een foto moet je maar denken. Het was lekker zonnig in het bos, en op zich is er weinig echt mis met deze foto. Als je rechts in het histogram kijkt, dan zie je aan de linkerkant daarvan wel dat het in het zwart wat dichtgelopen is, maar dit is in de foto niet echt hinderlijk. Door het vele bruin en groen springen de mensen er genoeg uit. Maar we zullen eens zien waar we uit kunnen komen. Ik pas als het kan de filters non-destructief toe. Huh? Non-destructief. Dat betekend dat je altijd nog terugkunt in je bewerking. Je gaat dus niet bovenin naar Image > Adjustment > Curves of door gebruik van de sneltoets CTRL+M. Wanneer je namelijk op deze manier curves gebruikt, dan gebruik je dat meteen op de afbeelding. En wat als ik nu later niet tevreden ben? Dan kun je natuurlijk altijd nog wel een stapje terug, maar dan kan het zijn dat je ook terugmoet met andere bewerkingen. Nee, er is iets makkelijkers. Photoshop heeft een aantal filters die bovenop de laag met de foto gelegd kunnen worden. Deze filters zijn altijd te openen en liggen er los bovenop. Ze doen niets met de pixels zolang ze er boven liggen. Als je ze weer flattened, dan wordt de onderliggende afbeelding opnieuw berekend. Je kunt op deze manier dus ook in een later stadium altijd nog veranderingen aanbrengen. Wist je dit al? Goed voor jou, maar onthoud dat er ook mensen zijn die nog niet alles weten. Hoe pas je dan een filter als Curves op de juiste manier toe? Onderin het venster met je layers vindt je wat icoontjes. Je klikt op het bolletje wat half zwart en half wit is, en je ziet er een menu met filters verschijnen. Hier staat ook Curves in. Klik er op en je ziet dat Curves geopend wordt. Wanneer we nu in Curves niets doen, en op OK klikken, dan gebeurd er niets met de foto (Duh, we
hebben toch ook niets veranderd). Maar je ziet wel dat er rechts, boven de layer met je foto een aanpassingslaag is bijgekomen. Eentje met het filter Curves erin. En dat moeten we hebben. Op dit moment ligt het Curves filter boven uje foto en kunnen we erin klooien wat we willen zonder dat er iets gebeurd. Hieronder nogmaals de locaties. De onderste pijl waar je het half zwarte, half witte bolletje kunt vinden en bovenin de pijl met de aanpassingslaag nadat we Curves op die manier hebben toegevoegd. Maar we zijn nog niet klaar. We willen met Curves iets gaan veranderen in onze foto, anders zit je ook maar te klooien achter je computer, nee, we willen reultaten gaan boeken, dat is immers de kracht van fotobewerken; je kunt het fraaier maken. Dubbelklik op het zwart/witte-bolletje van het aanpassingsfilter. In de bovenstaande afbeelding is dat dus bij de bovenste pijl. Je ziet dan dat Curves opnieuw wordt geopend. Hierboven zie je dus het Curves gereedschap. Je ziet dat het histogram wordt weergegeven en dat er een stijgende lijn door de foto loopt. Met deze lijn kunnen we dus de curve maken. Daar komt de naam ook vandaan. Ja, het is echt logisch wat ze bij Adobe verzinnen. Het histogram heeft rechts de lichte partijen en links de donkere partijen. Hoe hoger het histogram, hoe meer tinten er in zitten. Nogmaals, er zit hier dus niet zoveel licht gebeuren in de foto, want het histogram is rechts ook niet voorzien van hoge pieken. Er is overigens geen formule voor wat een perfect histogram is hoor. Wat zie je nog meer in het Curves gereedschap.
We zien bovenin, bij de blauwe pijl, Presets staan. Als je op het pull-down-menu klikt, wat ik heb gedaan, dan zie je de presets ook tevoorschijn komen. Je kunt hier een preset selecteren die meteen je afbeelding van extra contrast voorziet, of die hem negatief maakt (als je dus een oud negatief inscant, kun je hem hiermee natuurlijk ook in n keer positief maken) Maar wij zijn natuurlijk natuurtalenten in Photoshop, dus we laten de Presets links liggen, we doen het allemaal zelf. En als we alleen met deze presets zouden werken, dan was het stukje hier natuurlijk al ten einde, en dat is ook weer zo'n zonde. Dan is er ook nog de optie voor de kanalen bij het kopje Channel: Je ziet hierin dat je de keuze hebt uit 'RGB', 'Red', 'Green' & 'Blue'. Oftewel met RGB alle kleurkanalen in n keer, of ieder kanaal los. Dit kan erg handig zijn wanneer je een zweempje zoals bijvoorbeeld blauwzweem hebt. Dan kun je een curve toepassen in het blauwe kanaal en de andere kanalen ongemoeid laten. We zullen later ook wel zien dat die kanelen ook kunnen verschillen en dat het het resultaat allemaal ten goede komt.
De volgende optie die we tegenkomen is de manier waarop we de curves kunnen aanpassen: Standaard staat hij op het boogje, en niet op het potlood. Je kunt met het boogje een ankerpunt toevoegen in je curve en die dan verslepen. Met het potlood kun je meteen tekeken. Gebruik alleen het boogje, dus laat deze optie ongemoeid. Zelf tekenen levert vaak niet de wijzigingen op die je voor ogen hebt. Maar experimenteer naar hartelust, zoals eerder uitgelegd werken we in een aanpassingslaag en kunnen we dus altijd nog terug zolans de aanpassingslaag niet toegepast is op de onderliggende afbeelding. Nu komt er iets interessants: De pipetjes (je had natuurlijk al geraden dat ik ze aanwijs met een blauwe pijl) zijn een heel handig hulptooltje. Je komt ze wel vaker tegen bij filters. Wat kun je ermee? Met de linker kun je het donkerste punt bepalen en met de rechter het lichtste punt. Met de middelste is te bepalen wat er 'midden grijs' moet zijn (de rgb-waarde 128,128,128). Dit is allemaal erg makkelijk, want jij kunt, als je bijvoorbeeld het witte pipetje selecteert en vervolgens ergens in je afbeelding klikt, met n druk op de knop bepalen waar de lichtste partijen moeten liggen. Ga ik later nog op terugkomen.
Daarnaast treffen we aan 'show clipping'. Wanneer je dit aanvinkt, dan zul je in de foto zien welke gebieden er onderbelicht of overbelicht zullen blijven. Dit is gekoppeld aan je pipetje, dus als je het zwarte pipetje hebt geselecteerd, dan zie je de onderbelichte gebieden en met het witte pipetje de overbelichte gebieden. We laten de opties even voor wat ze zijn. En we gaan ons eens richten op het venster van de curves zelf. In het midden zie je een lijn van linksonder naar rechtsboven lopen. Dit is je huidige curve. Vrij recht dus. Maar dat gaat veranderen. Hij begint linksonder, daar waar de donkere partijen zitten. Links voor zwart en laag voor donker. Ja, het venster werkt een beetje als een grafiek. Alles wat laag zit is donker en alles wat hoog zit is lichter. Zet je dat grafisch uit, dan krijg je dus de stijgende lijn. Wanneer we dus punten links van de lijn gaan leggen, dan gaan we dingen lichter maken, en als we rechts punten gaan leggen, dan maken we alles donkerder. Laten we stoppen met de saaie theorie en gewoon gaan beginnen, want ik kan uit blijven leggen en het is toch allemaal een kwesite van dingen doen. Wanneer ik met de muiscursor in de buurt van de lijn door het midden kom, dan zie je dat deze veranderd van een pijltje naar een kruisje. Ik kan nu een ankerpunt maken en dat verslepen. Dus als het een kruisje is, klik met de linkermuistoets en houdt de toets ingedrukt. Sleep nu het ankerpunt naar rechts waar ik het ongeveer heb staan:
Je ziet dat we het boogje wat hebben in laten zakken. Zoals ik eerder al schreef is dit dus donkerder maken. Maar wel geleidelijk. Het zwartste punt (helemaal linksonder) blijft net zo zwart en het lichtste punt (helemaal rechtsboven) is ook niet verplaatst en dus ook ongemoeid gelaten. De gehele foto is dus donkerder, maar de hoeveelheid donker of lichter is minder naarmate het bij het absolute punt van donker of licht komt. Zo, dit is toch wel even pittig. Maar laten we eens kijken wat voor foto we hier aan overhouden. Je ziet dat de complete foto veel donkerder is dan het origineel. Dat is ook logisch, want we hebben net de curves aangepast naar donkerder. Hoewel er niet meer donkere delen onderbelicht zijn (het absolute zwartepunt bleef immers linksonder staan) is deze foto toch te donker naar mijn smaak. We gaan weer terug naar het Curves-filter. Ik had je verteld dat het allemaal non-destructief is, en dat foutjes zoals deze te donkere foto makkelijk hersteld zijn. Dubbelklik dus weer op het half zwarte en half witte bolletje bij de aanpassingslaag. Dit is dus boven de layer met je foto en niet onderin. We willen terug naar het oorspronkelijke filter en geen nieuwe aanmaken. Je zit nu weer in het filter (als het goed is). Je ziet de curve die we net gemaakt hebben. Ga nu met de muis op het ankerpunt staan, klik op de linkerknop en houdt hem ingedrukt. Sleep nu het ankerpunt naar de andere kant van de lijn. Zover totdat je iets hebt wat hier op lijkt:
Aangezien we net rechts van de rechte lijn zaten en het donkerder werd, kun je wel raden wat er nu gebeurd. Ja, inderdaad, alles wordt lichter. Foto daarvan zien? Dat kan. Klik op ok en je ziet wat je gedaan hebt. Bij mij werd dat dit: Dit is te licht naar mijn smaak, maar goed, het gaat om het voorbeeld. Je hebt nu dus gezien hoe je een foto donkerder en lichter kunt maken met een enkel ankerpunt. Maar je kunt ook verschillende dingen met de informatie in je foto doen. Je kunt in Curves donkere partijen iets donkerder maken en lichtere partijen iets lichter. Allemaal in n keer. Heel simpel. We gaan weer terug naar het curves-filer in de aanpassingslaag. We zien nog steeds de curve die iets naar links opbolt. Deze wil ik weer helemaal origineel hebben. Hier is een foefje voor. Je ziet linksboven in het filter de knop OK staan, en daaronde Cancel. Druk nu de ALT-toets eens in, zie je wat er gebeurd met Cancel? Precies, hier staat opeens Reset. Houdt de ALT-toets ingedrukt en klik op het nieuw verschenen Cancel. Voila, je curve is weer een rechte lijn. En we kunnen dus weer opnieuw beginnen. Kom je er dus later achter dat je een curve hebt gemaakt waar je helemaal niet over tevreden bent, dan hoef je niet eerst die aanpassingslaag te verwijderen en hem opnieuw terug te brengen, nee, met n druk op de knop heb je alles gereset. Ik wil in de foto het contrast een klein beetje oppeppen. De foto is immers op een hele zonnige vrijdagmiddag gemaakt in de bossen. Waar het zonlicht dus door de bomen heenkomt zal het erg fel zijn en in de schaduw zal het donkerder zijn. Daarnaast komen mijn kleuren dan ook levendiger
over en dit is wel mijn smaak. Ik wil het lichte dus lichter en het donker dus donkerder. Immers is contrast het verschil tussen licht en donker in de fotografie en als ik dat groter wil hebben, dan moet ik donder donkerder maken licht juist lichter. Ik maak in het Curves-filter dus een curve aan die dat voor me gaat doen, beide dingen in n keer. En dat kan heel simpel door twee ankerpunten te maken. Maak een ankerpunt een beetje linksonderin, rechts van de lijn en rechtsbovenin aan de andere kant van de lijn. Het lijkt ongeveer hierop dan: Het ankerpunt linksonder (h, denk er die pijltjes zelf maar eens een keer bij hoor) zorgt ervoor dat de donkere partijen donkerder worden en het ankerpunt rechtsboven dat de lichte punten lichter werden. Je ziet de lijn ook door het midden kruisen. We hebben nu een echte curve die ons contrast een klein beetje aanpast. En dat ziet er dus zo uit: Je kunt even helemaal naar boven scrollen om het origineel te zien, maar ik kan het je ook makkelijker maken en beide foto's hieronder even bij elkaar zetten:
Het origineel: En de bewerkte versie (het gaat er even niet om dat het mooier is, want ik vind het te hard, maar wel dat je het verschil dus goed kunt zien) Goed, genoeg Nordic Walking denk ik zo, laten we een andere foto openen. Je zult het misschien niet denken, maar soms fotografeer ik ook modellen. Een tijdje terug was Daisy op bezoek:
De originele foto hierboven heeft onderin de achtergrond een klein grijs verloopje en ik vind dat hij een klein beetje rood zweemt (de witte vakjes op haar blouse zijn niet echt helemaal wit). Ik had de achtergrond gewoon beter uit moeten lichten en misschien niet op de witbalansinstelling van flitslicht moeten werken. Maar dit kan gelukkig met een paar drukken op de knop allemaal verholpen worden met behulp van het Curves Gereedschap. Zoals ik al eerder vertelde werken we nooit rechtstreeks op de layer met een filter als dat niet hoeft. Dus via het half zwarte & half witte bolletje onderin maken we een nieuwe aanpassingslaag aan met het filter Curves. Zorg ervoor dat het filter een beetje aan de kant staat, zodat je de foto goed kunt zien. Dat is belangrijk, want we gaan met het pipetje aan de slag. En daarvoor moet je in bepaalde delen van de foto klikken. En dat werkt natuurlijk niet als je het niet kunt zien. Nu gaan we met 1 klik ervoor zorgen dat de achtergrond gewoon netjes wit is. Nee, we gaan hier niet heel uitgebreid voor zitten selecteren en dat met een witte kwast inverven. Dat zijn zaken die erg tijdrovend zijn en laten we eerlijk wezen, alle tijd die ik niet achter de computer zit, kan ik ook spenderen aan het drinken van een biertje (het is momenteel op moment van schrijven namelijk erg zonnig en ongeveer 25 graden) Hoe kan ik er dan vrij eenvoudig voor zorgen dat het wit wit is? Met Curves natuurlijk, als het alleen met een ander filter kon, dan was ik er hierover niet begonnen. Wat je moet gaan doen is met het
filter zeggen dat vanaf een bepaald waarde van de pixels alles in de foto wit is. Hier komt het pipetje om de hoek kijken. Klik met het witte pipetje bij de rode pijl. (Ja, nu rode pijlen) en klik vervolgens linksonder in de foto waar het in mijn geval een beetje smoezelig grijs is. Wat er nu gebeurd is dat Curves dit smoezelig grijs als nieuwe referentie voor wit in gaat stellen. Alle pixels met deze waarde en daarboven zullen nu spierwit worden. De achtergrond bovenin was al wit, dus die zal niet witter worden. Maar alle grijze pixels onderin doen lekker mee en worden wit. Je ziet al meteen effect: De achtergrond is mooi wit. Daisy is ook een beetje lichter. Laten we even inzoomen op het filter wat er staat nadat je alleen op het witte pipetje hebt geklikt om iets beter te kunnen bekijken wat er is gebeurd: Het eerste wat opvalt is dat mijn pijlen nu genummerd zijn. Da's puur voor de duidelijkheid hoor. Maar ik wil ze alle drie even met je doorlopen. Bij pijl 1 zie je wat er gebeurd is door het filter en het witte pipetje. Van alle kleurkanalen (daarom zie je ook een rood, groen en blauw lijntje) zijn er pixels lichter gemaakt. Je ziet dat de lijn sneller stijgt als de lijn door het midden. Dat klopt ook wel hoor. Waar ik met het witte pipetje heb geklikt waren de RGB-waardes 223, 219 en 224. En door te klikken met het witte pipetje maakten we in 1 keer alles met die waarde de rgb-waarde van 255, 255 en 255. Aangezien we niets in de donkere partijen hebben gedaan beginnen de lijnen nog steeds helemaal linksonderaan en stijgt de lijn dus
sneller omdat we pixels met het witte pipetje lichter hebben gemaakt. Je ziet bij pijl 2 dat de lijn die de algehele helderheid regelt, niet is veranderd. Dat klopt ook, want met de pipetjes ben je echt bezig in de losse kleurkanalen. We kunnen nu dus eventueel ook nog contrasten veranderen door handmatig in deze lijn te tekenen. Maar dat doen we nu even niet. Wat zie je bij pijl 3? Een klein recht lijntje. Dit rechte lijntje is allemaal informatie van pixels die absoluut wit zijn (de rgb-waarde 255, 255 en 255 hebben) Het begint iets naar links vanuit de rechterbovenhoek en dat klopt, want het omslagpunt ligt daar waar we geklikt hebben; het puntje met de waarder 223, 219 en 224. Dat punt werd helemaal naar boven gezet en dan gewoon direct naar rechts. Dus alles erna werd wit. En omdat rood een andere waarde had dan groen (rood was 223 en groen 219) snap je dus ook dat de kleurkanalen allemaal net ietsjes anders lopen. Immers moest groen iets sneller stijgen dan rood of blauw. Maar je ziet ook dat er linksonderin bij zwart niets is gebeurd. Als je ook goed naar de foto kijkt, dan is Daisy ook wat lichter geworden. En ik wil graag wat 'popping contrast' in de foto hebben. Dus ik wil aan de andere kant van mijn histogram ook de zwarte partijen wat donkerder hebben. Op die manier haal ik het hele contrast omhoog. Immers wordt het donker donkerder en het licht was al lichter. We gaan dus, heel logisch, aan de slag met het zwarte pipetje. Klik dus ook op dat zwarte pipetje. En dan moet je op zoek naar het donkerste gedeelte in de foto. In mijn geval is dat de pupil aan de, voor ons, linkerkant. Voor Daisy zou het haar rechteroog zijn. Met het zwarte pipetje klikken we daar op. Dat gaat dus inhouden dat de pixels die daar zitten absoluut zwart gaan worden en alle pixels die een lagere waarde hebben ook: Nemen we even het filter er zelf bij na deze actie:
Bij de pijl bovenin zie je wat we gedaan hadden in het wit. En onderin zie je nu het nieuwe resultaat voor al onze donkere pixels. Je ziet dat het bodempunt iets naar rechts is opgeschoven. Ik heb geklikt in de pupil en de RGB-waardes waren daar ongeveer 20, 16 en 19. En dat is nu allemaal echt zwart geworden, dus alle kanalen hebben daar de waarde van 0 gekregen. En alles wat onder de RGB-waardes van de pupil lag (als die er al waren) zijn nu ook allemaal 0,0 en 0. Dus het donkere is nu ook echt zwart. Voor het mooie vind ik het net ietsjes te hard allemaal. Het door de pipetjes gefabriceerde effect mag eigenlijk nog wel iets getemperd worden. En ook dat is geen enkel probleem. Dat kan gelukkig simpel in een aanpassingslaag. Had je curves toegepast rechtstreeks op de laag, dan had je een klein probleempje. Maar we kunnen met n handeling de aanpassingslaag minder maken. Hoe? Heel simpel. Je selecteert de aanpassingslaag in het lagenvenster en dan zie je twee waardes staan. De dekking van de laag moet minder worden en ik heb die Opacity dus teruggeschroefd naar 70%. Dit is geen absolute waarde. Kijk naar je scherm totdat je iets hebt wat voor jou goed is. Dat kan 95% zijn, maar ook 14%, wat werkt is goed. Zetten we ze tot slot nog eens even naast elkaar zodat je goed kunt zien wat ik nu precies gedaan heb:
Je ziet het verschil dus goed. En hoe lang heb ik hier voor nodig gehad? Nog geen tien muisklikken en nog geen minuutje werk. Kind kan de was doen. En dat laatste is heel mooi, want ik heb zelf een hekel aan de was doen. Curves is nog ietsjes uitgebreider dan dit. Je kunt met het witte pipetje wel met n klik alles de RGB-waarde van 255, 255 en 255 geven, maar je kunt ook anders kleuren. Dubbelklik maar eens op het pipetje. Dan opent zich een kleurenkiezer en kun je een nieuwe waarde kiezen die onder het witte pipetje moet komen. Kies je hier dus voor de RGB-waardes 240, 240 en 240, dan maak je, als je met het witte pipetje ergens op klikt, alles niet spierwit, maar net het witte eraf. Gebroken wit zeg maar. Dit kan natuurlijk ook met zwart. En dan was er ook nog het grijze pipetje. Wat kun je daar mee? Men neme weer een foto, en deze keer heb ik gekozen voor deze Marcos. Voor de gein (en voor deze uitleg) heb ik in de RAW-editor de witbalans helemaal verkeerd gezet. Natuurlijk rollen de foto's niet in deze kwaliteit uit onze camera's, maar het gaat om het voorbeeld Open nu het curvesgereedschap weer in een nieuwe aanpassingslaag. Zet het weer zo neer in je scherm dat je duidelijk iets van de foto kunt zien. Selecteer in het gereedschap vervolgens het middelste pipetje. Dit pipetje heeft de waarde
middelgrijs (RGB: 128, 128 en 128, eventueel dubbelklikken en veranderen als dat nodig is) en met dat pipetje ga ik dus tegen Photoshop zeggen wat er grijs moet worden. Drie maal raden. Natuurlijk het asfalt. Dus ik klik met het pipetje in het asfalt. En je ziet meteen wat er gebeurd: Het asfalt is grijs, en niet meer gelig. Gelukkig, want het was drie keer niks; asfalt met geelzucht. Nemen we het filter na deze bewerking er even bij: Je ziet wat er gebeurd; het gele is eraf door het blauw te verhogen en rood te temperen. Je ziet dat er in de hoeken niets gebeurd is. Dat klopt ook, want we hebben met het pipetje het middengebied aangepast. De absolute donkere delen en lichte delen blijven onaangetast. Eventueel kun je met het zwarte en witte pipetje deze nog wel opnieuw bepalen. Ook kun je nog steeds een curve tekenen voor het algehele contrast. Leef je uit, ben creatief. Waar kun je dit grijze pipetje nu ook heeeeel handig (da's dus heel handig, geen typefout met al die e's) gebruiken? Bij een grijskaart. Dus als je in de studio een grijskaart gebruikt, dan kun je ook op deze manier je witbalans even aanpassen. Beter is het om dat echter wel gewoon bij het fotograferen zelf al voor elkaar te hebben, maar toch; het kan ook met Curves. Je ziet dus dat je in Curves in een handomdraai kleurbalans kan veranderen of contrast aan kunt brengen (of er weer uithalen natuurlijk). Het is daardoor een erg krachtig filter wat dus echt niet al te moeilijk is. En het is gewoon snel. Scheelt je weren uren foto's bewerken.