Rapport Onderwerp: Effecten windpark Zeewolde op Oosterwold Auteur Projectnummer: 353942 Datum: 16-1-2017 Referen ienummer: SWNL500/353942/LV 10.2.e Onderzoek naar de effecten van windpark Zeewolde op de ontwikkelingsmogelijkheden van Oosterwold Definitief nl_rapport.docx 20161201 Sweco De Molen 48 3994 DB Houten T +31 88 811 66 00 www sweco.nl Sweco Nederland B.V. Houten Handelsregister 30129769 Statutair gevestigd te De Bilt 10.2.e 1 (31)
Verantwoording Titel Subtitel Effecten windpark Zeewolde op Oosterwold Onderzoek naar de effecten van windpark Zeewolde op de ontwikkelingsmogelijkheden van Oosterwold Projectnummer 353942 Referentienummer SWNL500/353942/LV Revisie D1 Datum 6 februari 2017 Auteur(s) E-mailadres 10.2.e Gecontroleerd door Goedgekeurd door nl_rapport.docx 20161201 2 (31)
Inhoudsopgave 1 Inleiding... 5 1.1 Aanleiding... 5 1.2 Doel... 5 1.3 Werkwijze... 6 2 Resultaten... 7 2.1 Stap 1: Nulsituatie voor woningbouw uitgeefbare gronden Oosterwold... 7 2.1.1 Doel...7 2.1.2 Uitgangspunt(en)...7 2.1.3 Resultaat...7 2.2 Stap 2: Bepalen overkoepelende hindercontour t.g.v. beoogde windturbines... 9 2.2.1 Doel...9 2.2.2 Uitgangspunt(en)...9 2.2.3 Resultaat... 10 2.3 Stap 3: Bepalen niet voor woningbouw uitgeefbare gronden t.g.v. windturbines. 12 2.3.1 Doel... 12 2.3.2 Uitgangspunt(en)... 12 2.3.3 Resultaat... 12 2.4 Stap 4: Verminderd aantal realiseerbare woningen... 15 2.4.1 Doel... 15 2.4.2 Uitgangspunt(en)... 15 2.4.3 Resultaat... 15 2.5 Stap 5: Niet voor woningbouw uitgeefbare gronden in eigendom RVB... 16 2.5.1 Doel... 16 2.5.2 Uitgangspunt(en)... 16 2.5.3 Resultaat... 16 2.6 Stap 6: Financiële gevolgen voor het Fonds Verstedelijking Almere... 19 2.6.1 Doel... 19 2.6.2 Uitgangspunten... 19 2.6.3 Resultaat... 19 2.7 Stap 7: Invloed op woonkwaliteit... 20 2.7.1 Doel... 20 2.7.2 Uitgangspunt(en)... 20 2.7.3 Resultaat... 20 3 (31)
2.8 Stap 8: Optimalisatiesuggesties... 23 2.8.1 Doel... 23 2.8.2 Uitgangspunten... 23 2.8.3 Resultaat... 23 3 Samenvatting... 29 4 (31)
Onderzoeksvragen 1. Welke invloed kan de realisatie van het windpark Zeewolde hebben op het aantal te realiseren woningen in Oosterwold (15.000 volgens ISVO) bij ongewijzigd beleid en de daarmee verbonden vulling van het Fonds Verstedelijking Almere vanuit de grondopbrengsten voor standaardkavels op gronden in eigendom van het Rijksvastgoedbedrijf? 2. In welke mate wordt de toevoeging van nieuwe woonmilieus beïnvloed door de komst van het windmolenpark? 3. Welke ruimtelijke optimalisaties zijn mogelijk, zowel met betrekking tot de beoogde gebiedsontwikkeling van Oosterwold als met betrekking tot het plan windpark Zeewolde? 1.3 Werkwijze Om de onderzoeksvragen te beantwoorden zijn acht stappen doorlopen. In hoofdstuk 2 worden deze stappen benoemd, wordt per stap aangegeven welke uitgangspunten daaraan ten grondslag liggen en wordt het resultaat per stap weergegeven en toegelicht. Bij stap 1 tot en met 4 wordt de invloed van windpark Zeewolde op de gronden van Oosterwold in het algemeen bekeken. Bij stap 5 tot en met 7 wordt specifiek gekeken naar de invloed van het windpark op de gronden in eigendom van het Rijksvastgoedbedrijf. In stap 8 worden maatregelen benoemd die ingezet kunnen worden ter beperking van de effecten. In de samenvatting in hoofdstuk 3 worden de drie onderzoeksvragen beantwoord, op basis van het onderzoek zoals beschreven in hoofdstuk 2. 6 (31)
2 Resultaten 2.1 Stap 1: Nulsituatie voor woningbouw uitgeefbare gronden Oosterwold 2.1.1 Doel De totaal voor woningbouw uitgeefbare gronden binnen Oosterwold ten tijde van de nulsituatie bepalen (exclusief invloed windpark Zeewolde, inclusief reeds voorziene beperkingen door de Eemvallei-zone, de reserveringszone windturbines en overige beperkingen zoals bestaande infrastructuur, bestaande bosgebieden en een deel landbouwkavels). 2.1.2 Uitgangspunt(en) Het gebied Oosterwold betreft de gronden van Oosterwold fase 1 en 2. Uitgangspunt is dat ten tijde van de nulsituatie 50% van de gronden binnen Oosterwold uitgeefbaar is voor woningbouw, de overige 50% is gereserveerd voor landbouw- en landschapskavels, bestaande en gereserveerde infrastructuur en gebieden waarvan ten tijde van de structuurvisie al bekend was dat deze niet voor woningbouw geschikt waren (waaronder een reservering voor nieuwe windturbines). De landschapskavels zijn in het Chw bestemmingsplan gepland in de Eemvallei, zoals die in de structuurvisie was aangewezen. In de structuurvisie Oosterwold is een reserveringszone voor windturbines opgenomen. In de structuurvisie is slechts een beperkte strook langs de rijksweg A27 opgenomen ter reservering van bestaande en nieuw te ontwikkelen windturbines. Het Rijksvastgoedbedrijf is echter vanaf de start uitgegaan van een zelfde reservering naast het overige zuidelijke deel van de rijksweg A27. Derhalve is deze zone in het onderzoek op vergelijkbare wijze doorgetrokken en geldt als uitgangspunt dat deze gronden in de nulsituatie reeds ongeschikt werden geacht voor woningbouw. Naast de gronden die voor de Eemvallei en de windturbines zijn gereserveerd, zijn gronden in Oosterwold ongeschikt voor woningbouw doordat zij gelegen zijn binnen bosgebieden, bestaande infrastructuur, reserveringen voor nieuwe (hoofd)infrastructuur of ontwikkeld kunnen worden tot landbouwkavels. Uitgangspunt is dat deze beperkingen voor woningbouw evenredig over Oosterwold zijn verdeeld. 2.1.3 Resultaat In figuur 2.1 is het plangebied Oosterwold weergegeven, met de Eemvallei en de reservering voor windturbines. Het totaal oppervlak van de gronden in Oosterwold bedraagt circa 4257,52 hectare. Conform het uitgangspunt dat 50% geschikt is voor woningbouw, wordt derhalve in de nulsituatie uitgegaan van 2128,76 hectare voor woningbouw uitgeefbare gronden binnen Oosterwold. Van de 50% niet uitgeefbare gronden bestaat 22,1% uit de Eemvallei-zone en/of de reserveringszone windturbines (zie tabel 2.1). Hieruit is af te leiden dat in de nulsituatie 27,9% van Oosterwold om een andere reden ongeschikt is voor woningbouw. 7 (31)
2.2 Stap 2: Bepalen overkoepelende hindercontour t.g.v. beoogde windturbines 2.2.1 Doel Op basis van de contouren voor geluid, slagschaduw en externe veiligheid wordt één nieuwe hindercontour bepaald waar volgens het wettelijk kader in beginsel (c.q. zonder bijzondere maatregelen) geen woningbouw kan plaatsvinden. 2.2.2 Uitgangspunt(en) Geluid: voor de geluidscontour geldt dat het toetsingskader uit het Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer (hierna: Activiteitenbesluit) van toepassing is op de windturbines. Op grond van artikel 3.14a Activiteitenbesluit mag het jaargemiddelde geluidniveau Lden veroorzaakt door een windturbine of windpark bij een geluidgevoelig object (bijvoorbeeld een woning) niet meer bedragen dan 47 db. Daarnaast geldt een ten hoogste toelaatbare waarde van 41 db voor het jaargemiddelde geluidniveau in de nachtperiode (Lnight). Aan deze norm moet worden voldaan op de gevel van een gevoelig gebouw of op de grens van een gevoelig terrein. Een gevoelig gebouw betreft een geluidsgevoelig gebouw conform artikel 1 van de Wet geluidhinder, zoals een burgerwoning. Aan de hand van dit wettelijk kader zijn in dit onderzoek de geluidscontouren Lden 47dB en Lnight 41 db gehanteerd. Binnen deze contouren zijn wettelijk gezien in principe geen geluidsgevoelige gebouwen toegestaan. De gronden binnen deze contouren zullen derhalve worden aangemerkt als ongeschikt voor woningbouw. Slagschaduw: bij het inwerking hebben van een windtrubine geldt op grond van artikel 3.12 Activiteitenregeling milieubeheer (van toepassing op grond van artikel 3.13 Activiteitenbesluit milieubeheer juncto artikel 3.11 Activiteitenregeling milieubeheer) dat een windturbine ten behoeve van het voorkomen of beperken van slagschaduw en lichtschittering voorzien dient te zijn van een automatische stilstandvoorziening die de windturbine afschakelt indien slagschaduw optreedt ter plaatse van gevoelige objecten voorzover de afstand tussen de windturbine en de gevoelige objecten minder dan 12 maal de rotordiameter bedraagt en gemiddeld meer dan 17 dagen per jaar gedurende meer dan 20 minuten per dag slagschaduw kan optreden en voorzover zich in de door de slagschaduw getroffen uitwendige scheidingsconstructie van gevoelige gebouwen of woonwagens ramen bevinden. De afstand geldt van een punt op ashoogte van de windturbine tot de gevel van het gevoelige object. Dit is vertaald in een toetswaarde voor de maximale schaduwduur van 6 uur per jaar. Dit betreft echter een afgeronde waarde waardoor in het inpassingsplan windpark Zeewolde voor het vaststellen van de slagschaduwcontour de schaduwduur van 5 uur per jaar is gehanteerd. Indien aan deze waarde niet wordt voldaan is het niet toegestaan de windturbine in werking te hebben. Derhalve zal deze contour als grens gelden waarbinnen de gronden in principe ongeschikt worden geacht voor woningbouw. Externe veiligheid: Windturbines zijn geen BEVI-plichtige objecten. De windturbines zijn gecertificeerd conform de voornorm NVN 11400_0 en de Europese norm IEC 61400_2 en voldoen daarmee aan alle in Nederland gangbare veiligheidseisen en normen. Uit artikel 3.15a Activiteitenbesluit blijkt dat binnen de contour van 10-5 rond een windturbine, geen bebouwing van kwetsbare of beperkt kwetsbare objecten is 9 (31)
2.3 Stap 3: Bepalen niet voor woningbouw uitgeefbare gronden t.g.v. windturbines 2.3.1 Doel Bepalen hoeveel van de in de nulsituatie beschikbare gronden niet uitgeefbaar zijn voor woningbouw ten gevolge van de hindercontour van windpark Zeewolde. 2.3.2 Uitgangspunt(en) Gronden gelegen binnen de hindercontour worden geacht niet uitgeefbaar te zijn voor woningbouw. 2.3.3 Resultaat Op basis van de hindercontour wordt bepaald hoeveel hectare van de voorheen geschikte gronden nu ongeschikt is voor woningbouw. In tabel 2.2 is de berekening opgenomen van deze oppervlakte. Daarbij is eerst de totale oppervlakte van het gebied binnen de hindercontour bepaald. Vervolgens is gekeken welke gronden binnen de hindercontour als Eemvallei of reserveringszone voor windturbines waren aangemerkt, en om die reden dus al ongeschikt waren. Naast de Eemvallei en de reserveringszone is in geheel Oosterwold 27,9% van de grond om een andere reden ongeschikt voor woningbouw (bijvoorbeeld vanwege bestaande infrastructuur, of omdat deze gronden als landbouwkavel worden uitgegeven). Uitgaande van een gelijke verdeling van deze beperkingen over Oosterwold, is dit percentage ook als ongeschikt voor woningbouw aangemerkt. Dan resteert een gebied van 877, 61 hectare dat als extra oppervlakte ten opzichte van de nulsituatie ongeschikt is als gevolg van de gecombineerde hindercontour van windpark Zeewolde. Gebied Oppervlakte Oosterwold binnen gecombineerde hindercontour windpark Reeds ongeschikt vanwege Eemvallei en reserveringszone windturbines Reeds ongeschikt vanwege overige redenen (27,9%) Extra oppervlakte ongeschikt voor woningbouw Oppervlakte 2.281,57 ha - 767,40 ha - 636,56 ha 877,61 ha Tabel 2.2: Bepaling extra oppervlakte ongeschikt voor woningbouw door windpark Zeewolde totaal Oosterwold Dat betekent dat ten opzichte van de nulsituatie, waarin 2.128,76 hectare voor woningbouw uitgeefbaar is, de voor woningbouw geschikte gronden door de gecombineerde hindercontour beperkt wordt tot 1.251,15 hectare. Dit is een afname van circa 41,23%. Omdat met name de slagschaduwcontour een aanzienlijk groter gebied van Oosterwold ongeschikt maakt voor woningbouw, is ook de situatie in beeld gebracht zonder rekening te houden met slagschaduw. In tabel 2.3 is de berekening opgenomen op basis van de enkel de hindercontouren van geluid en externe veiligheid. Dan resteert een gebied van 144,72 hectare dat als extra oppervlakte ten opzichte van de nulsituatie ongeschikt is als gevolg van de geluid- en veiligheidshindercontour van windpark Zeewolde (excl slagschaduwcontour). 12 (31)
13 (31)
Gebied Oppervlakte Oosterwold binnen hindercontour geluid en externe veiligheid windpark (excl slagschaduw) Reeds ongeschikt vanwege Eemvallei en reserveringszone windturbines Reeds ongeschikt vanwege overige redenen (27,9%) Extra oppervlakte ongeschikt voor woningbouw door geluid en externe veiligheid Oppervlakte 857,21 ha - 503,33 ha - 239,16 ha 114, 72 ha Tabel 2.3: Bepaling extra oppervlakte ongeschikt voor woningbouw door geluid en externe veiligheid van windpark Zeewolde zonder rekening te houden met slagschaduwhinder van het windpark Als geen rekening wordt gehouden met de slagschaduwhinder van het windpark resteert in Oosterwold 2.014,04 hectare voor woningbouw geschikte gronden. De afname bedraagt dan 5,39% ten opzichte van de nulsituatie. 14 (31)
2.4 Stap 4: Verminderd aantal realiseerbare woningen 2.4.1 Doel Berekend wordt hoeveel minder woningen in Oosterwold gerealiseerd kunnen worden ten gevolge van het windpark Zeewolde ten opzichte van het aantal woningen realiseerbaar in de nulsituatie. 2.4.2 Uitgangspunt(en) Oosterwold kent een woningbouwprogramma van 15.000 woningen. In dit onderzoek wordt uitgegaan van een evenredige verdeling van de woningen binnen Oosterwold over de voor woningbouw geschikte gronden. 2.4.3 Resultaat Uitgaande van een evenredige verdeling van woningen binnen Oosterwold betekent dat er 6.184 woningen ten gevolge van de gecombineerde hindercontour niet meer kunnen worden gerealiseerd. De hindercontour exclusief slagschaduw levert een beperking op van 808 woningen. Situatie Oppervlakte geschikt Aantal woningen voor woningbouw Nulsituatie 2.128,76 ha 15.000 woningen Na hindercontour (totaal) 1.251,15 ha 8.816 woningen Na hindercontour (excl slagschaduw) 2.014,04 ha 14.192 woningen Tabel 2.4: Bepaling invloed windpark Zeewolde op woningbouw totaal Oosterwold 15 (31)
In tabel 2.6 is de oppervlakte berekend van de gronden in eigendom van het Rijksvastgoedbedrijf die als gevolg van het windpark extra niet uitgeefbaar zijn voor woningbouw. Gebied Oppervlakte gronden Rijksvastgoedbedrijf binnen gecombineerde hindercontour windpark Reeds ongeschikt vanwege Eemvallei en reserveringszone windturbines Reeds ongeschikt vanwege overige redenen (27,9%) Extra oppervlakte ongeschikt voor woningbouw Oppervlakte 1.143,92 ha - 383,52 ha - 319,15 ha 441,25 ha Tabel 2.6: Bepaling extra oppervlakte ongeschikt voor woningbouw door windpark Zeewolde op gronden Rijksvastgoedbedrijf Van de 962,88 hectare voor woningbouw uitgeefbare gronden in de nulsitatie blijft na aftrek van de niet uitgeefbare gronden ten gevolge van de gecombineerde hindercontour nog 521,63 hectare voor woningbouw geschikte gronden over. Indien geen rekening wordt gehouden met slagschaduw is 46,71 hectare van de grond van het Rijksvastgoed niet langer geschikt voor woningbouw. In dat geval resteert 916,17 hectare van de 962,88 hectare voor woningbouw. 18 (31)
2.6 Stap 6: Financiële gevolgen voor het Fonds Verstedelijking Almere 2.6.1 Doel De financiële gevolgen voor storting in het Fonds Verstedelijking Almere weergeven van de ten gevolge van het windpark niet voor woningbouw uitgeefbare gronden in eigendom van het Rijksvastgoedbedrijf. 2.6.2 Uitgangspunten De prijs per m 2 in 2014 is 15,50. Gerekend wordt met het prijspeil van 2017. De prijs per vierkante meter uit 2014 wordt per jaar met 2% verhoogd, in 2017 is de prijs per m 2 16,45. 2.6.3 Resultaat Nu er 441,25 hectare extra van de in eigendom van het Rijksvastgoedbedrijf zijnde gronden niet voor woningbouw uitgeefbaar is (zie stap 5), betekent dat met een grondprijs van 16,45/m² in totaal 72,6 miljoen minder gestort wordt in het Fonds Verstedelijking Almere ten gevolge van de gecombineerde hindercontour van het windpark. Als geen rekening wordt gehouden met de slagschaduwcontour van het windpark, is sprake van 46,71 hectare minder uitgeefbare grond van het Rijksvastgoedbedrijf. In dat geval wordt 7,7 miljoen minder gestort in het Fonds Verstedelijking Almere ten gevolge van de geluiden externe veiligheidcontour van het windpark. 19 (31)
2.7 Stap 7: Invloed op woonkwaliteit 2.7.1 Doel Bepalen welke gronden binnen Oosterwold verminderd aantrekkelijk zijn voor woningbouw ten gevolge van het windpark. 2.7.2 Uitgangspunt(en) Om de invloed op woonkwaliteit objectief te bepalen, is de parallel getrokken naar planschade. Op basis van ervaring met planschadeberekeningen ten gevolge van het windpark Wieringermeer worden globaal drie zones, op uiteenlopende afstanden van de windturbines, bepaald. Binnen deze verschillende zones geldt een bandbreedte percentage waardevermindering van de daarbinnen gelegen gronden. De invloedszones zijn een schatting op basis van ervaring. Voor de gronden binnen een invloedszone die tevens vallen binnen de gecombineerde hindercontour geldt dat hier geen waardevermindering wordt berekend aangezien deze gronden ten gevolge van de hindercontour niet uitgeefbaar zijn voor woningbouw. 2.7.3 Resultaat Om de invloed van de windturbines op de aantrekkelijkheid van de gronden voor woningbouw te bepalen zijn er een drietal zones bepaald waarbinnen de aantrekkelijkheid van het woonmilieu wordt beïnvloed. Deze zones zijn vastgesteld op basis van ervaringen met windpark Wieringermeer. Zie voor de zones figuur 2.6. 20 (31)
2.8 Stap 8: Optimalisatiesuggesties 2.8.1 Doel Om de invloed van windpark Zeewolde op de ontwikkelmogelijkheden van Oosterwold te beperken, zijn maatregelen mogelijk. Het betreft zowel maatregelen aan het windpark, als maatregelen aan de gebiedsontwikkeling Oosterwold. In de tabel in paragraaf 2.8.3 zijn maatregelen opgenomen. Daarbij gaan we er vanuit dat zowel Oosterwold als windpark Zeewolde gerealiseerd worden. Maatregelen als minder of geen windturbines realiseren, of minder woningen in Oosterwold realiseren zijn hierbij niet beschouwd. Het gaat om maatregelen die ingezet kunnen worden bij de optimalisatie van de ruimtelijke inpassing van beide projecten. De tabel dient als overzicht van de mogelijke maatregelen en is nadrukkelijk geen advies om deze maatregelen daadwerkelijk toe te passen. Eerst zal een afweging gemaakt moeten worden of (aanvullende) maatregelen gewenst of vereist zijn om tot een aanvaardbare inpassing van het windpark en de planontwikkeling Oosterwold te komen. Vervolgens kan een keuze gemaakt worden welke maatregelen ingezet worden. 2.8.2 Uitgangspunten Daarbij gaan we er vanuit dat zowel Oosterwold als windpark Zeewolde gerealiseerd worden. 2.8.3 Resultaat Onderstaand zijn twee tabellen opgenomen met mogelijke maatregelen, respectievelijk aan Oosterwold en het windpark. Overzicht mogelijke maatregelen aan Oosterwold. Situering kavels Minder kavels die geschikt zijn voor woningbouw binnen hindercontour van het windpark situeren Door bij de verdeling van bijvoorbeeld landschaps-, landbouw- en reguliere kavels rekening te houden met de beperkingen voor woningbouw, wordt de invloed van het windpark Zeewolde op het ontwikkelprogramma Oosterwold veminderd. Aandachtspunten De landschapskavels worden grotendeels in de Eemvallei voorgeschreven, deze ligt vast in de structuurvisie en het Chw bestemmingsplan Oosterwold. De bestaande bosgebieden zijn ook uitgesloten voor woningbouw, deze liggen vast. Voor landbouwkavels is nu geen situeringseis voorgeschreven. Dat zou een aanvullende eis zijn ten opzichte van de structuurvisie en het Chw bestemmingsplan Oosterwold. 23 (31)
Functies ruimtelijk verdelen Het programma van Oosterwold kent naast woningbouw, ook ruimte voor onder meer werkfuncties en recreatieve functies. Door de niet gevoelige functies te situeren in de zones die niet geschikt zijn voor woningbouw, blijft de rest van Oosterwold gereserveerd voor woningbouw. Spelen met dichtheden In de berekeningen is nu uitgegaan van een gelijke verdeling van het programma over het gebied Oosterwold. Door in de geschikte gebieden een hogere dichtheid te realiseren, kan daar een groter deel van het ontwikkelprogramma gerealiseerd worden. Spelregels Oosterwold toepassen op windpark Op een windpark kunnen de spelregels van Oosterwold worden toegepast, zoals die ook gelden voor andere bedrijven. Het is dan aan het windpark om de hinderzone ook aan te kopen en te komen tot een invulling die past binnen de spelregels Oosterwold. Maatwerk aan kavelinrichting Woonbebouwing buiten hinderzone situeren Binnen een regulier kavel is slechts een beperkt deel geschikt voor woningbouw (het roodkavel ). De overige functies van een regulier kavel (stadslandbouw, verharding, water, groen etc) zijn niet gevoelig en kunnen binnen de hinderzone gerealiseerd worden. Maatregelen aan de woning Door de woning zodanig te situeren op de kavel en de gevels van de woning zodanig Het functionele programma is nu niet ruimtelijk verdeeld over Oosterwold. Dat zou een aanvullende eis kunnen zijn ten opzichte van de structuurvisie en het Chw bestemmingsplan Oosterwold. Tot op heden zijn vooral woonfuncties in ontwikkeling in Oosterwold en lijkt de animo om andere functies te ontwikkelen beperkt. Spelen met dichtheden is binnen de spelregels van Oosterwold al mogelijk. In het Chw bestemmingsplan gelden beperkingen aan de mogelijkheden om roodkavels uit te ruilen. De spelregels Oosterwold zijn nu niet van toepassing op windturbines, het Chw bestemmingsplan laat immers geen windturbines toe. Het gaat om een aanzienlijk gebied waar het windpark dan ook een ontwikkelplan voor dient op te stellen. Fase 2 Oosterwold is nog niet bestemd. Hier zijn de spelregels Oosterwold nog niet van toepassing. Aandachtspunten Deze maatregel leidt ertoe dat binnen de hinderzones toch (delen) van reguliere kavels uitgegeven kunnen worden.de invloed van het windpark Zeewolde op de ontwikkelingsmogelijkheden van Oosterwold wordt zo ingeperkt. Deze maatregel betreft een aanvullende eis, ten opzichte van de structuurvisie en het Chw bestemmingsplan Oosterwold. Aangezien niet de slagschaduwcontour maatgevend is, maar de feitelijke slagschaduw die op een gevoelige gevel van op een woning kan vallen 24 (31)
vorm te geven dat er geen ramen aanwezig zijn aan de zijde van de woning waar slagschaduw of directe geluidimmissie kan optreden, is woningbouw binnen de slagschaduwcontour mogelijk en kan de geluidbelasting binnen de norm blijven. Maatregelen bij de woning Door terreininrichting en situering van bijgebouwen kan slagschaduw op gevoelige gevels van het woonobject worden voorkomen of ingeperkt. kan met deze maatregel in een veel groter gebied van Oosterwold nog woningbouw plaatsvinden. Deze maatregel betreft een aanvullende eis, ten opzichte van de structuurvisie en het Chw bestemmingsplan Oosterwold. Bedrijfswoningen Woningen die behoren tot het windpark kwalificeren zijn op grond van de milieuregelgeving niet als hindergevoelig object voor geluid en slagschaduw vanwege het windpark Deze woningen kunnen dan ook binnen de hinderzones van het windpark gerealiseerd worden. Er gelden strikte voorwaarden wanneer een woning als bedrijfswoning kan worden aangemerkt, en die voorwaarden blijven ook van toepassing tijdens de exploitatiefase. Wonen in een bedrijfswoning brengt verplichtingen met zich mee, kan leiden tot een minder goede leefkwaliteit en kan invloed hebben op de waarde en courantheid van de woning. Overzicht van mogelijke maatregelen aan het windpark Situering windturbines Windturbines dicht op A27 situeren Door de windturbines op zo kort mogelijke afstand tot de A27 te situeren, overlappen de hinderzones van A27 en windpark optimaal. Windturbines ten oosten van Oosterwold op grotere afstand van het plangebied situeren Aandachtspunten Beperkingen vanuit de wegenfunctie van de Rijksweg A27 (reservering voor toekomstige verbreding, richtlijnen mbt overdraaien uit oogpunt van verkeersveiligheid). Situering dichter bij A27, leidt tot meer invloed van het windpark in fase 1 van Oosterwold en beperkt invloed windpark in fase 2 van Oosterwold. Bij de inpassing van windturbines speelt een groot aantal aspecten een rol die leiden tot een optimale inpassing. Verschuiving vanuit één 25 (31)
Door de windturbines verder buiten het plangebied te situeren, is er minder invloed van de hinderzones op het plangebied. Dimensies windturbines Verlagen ashoogte Een windturbine met een lagere ashoogte leidt tot een inperking van de hindercontouren. Verkleinen rotordiameter Een windturbine met een kleinere rotordiameter leidt tot een inperking van de hindercontouren. Verkleinen bandbreedte turbinetypes Door te kiezen voor één of enkele typen windturbines, kunnen de bijbehorende specifieke hindercontouren worden bepaald. Specifieke hindercontouren zijn doorgaans kleiner dan worst-case contouren zoals die nu zijn berekend. aspect leidt tot nieuwe uitdagingen elders. De windturbines aan de oostzijde van Oosterwold hebben een kleinere invloed op de ontwikkeling van Oosterwold dan de windturbines direct langs de Rijksweg A27. Aandachtspunten Verlagen van de ashoogte gaat ten koste van de energieopbrengsten en financieel rendement. nergieopbrengsten van een windpark kunnen bij een hogere ashoogte aanzienlijk toenemen. Verlagen van de ashoogte leidt tot een beperkte reductie van de geluid- en veiligheidscontouren, voor slagschaduw is de invloed wat groter. Verkleinen van de rotordiameter gaat ten koste van de energieopbrengsten en financieel rendement. Energieopbrengsten van een windpark nemen sterk toe bij een grotere rotordiameter. Verkleinen van de rotordiameter leidt tot een beperkte reductie van de geluiden veiligheidscontouren, voor slagschaduw is de invloed wat groter. De turbineselectie wordt bij voorkeur zo laat mogelijk gemaakt door de initiatiefnemer van het windpark, zodat rekening kan worden gehouden met nieuwe technieken, de onzekerheden in de businesscase (waaronder subsidie) kleiner zijn en de onderhandelingspositie bij een aanbesteding sterker is. Specifieke hindercontouren kunnen (aanzienlijk) kleiner zijn dan worst-case contouren met een grote bandbreedte. Het (permanent) inperken van ontwikkelmogelijkheden voor omliggende gronden gebaseerd op een 26 (31)
worst-case hindercontour is een grotere inperking dan uiteindelijk is vereist na selectie van het turbinetype. Maatwerk aan windpark Geluidreducerende maatregelen Windturbines kunnen ingeregeld worden om bij bepaalde tijden/ windsnelheden in een stillere geluidmodus te draaien, waardoor de geluidcontour kleiner kan worden. Stilstandvoorziening voor slagschaduw Windturbines moeten op grond van het activiteitenbesluit voorzien worden van een stilstandvoorziening die turbine(s) automatisch uitschakelt op het moment dat onaanvaardbare slagschaduw kan ontstaan. Pilot maatwerkvoorschriften Het activiteitenbesluit biedt het bevoegd gezag de mogelijkheid om in bijzondere situaties voor maatwerkvoorschriften op te leggen voor geluid en slagschaduw. Op dit moment is het alleen mogelijk om strengere normen op te nemen. Gelet op de pilotstatus van Oosterwold kan gekeken worden of geëxperimenteerd kan worden met ruimere normen. Aandachtspunten Geluidreducerende maatregelen hebben doorgaans grote invloed op de energieopbrengsten van het windpark. Geluidreducerende maatregelen zijn vooral toepasbaar bij een incidentele situatie voor 1 of 2 windturbines nabij een (bestaande woning) en zijn minder geschikt als oplossing om structureel de geluidcontour van het windpark te verkleinen. De invloed op energieopbrengsten van stilstand om slagschaduw te beperken is kleiner dan bij geluidreducerende maatregelen, omdat alleen voor de specifiek bepaalde woonobjecten op bepaalde tijden in bepaalde perioden van het jaar en alleen als de zon schijnt de turbine wordt stilgezet. Deze maatregel is vooral toepasbaar bij een geringe woningdichtheid en is niet geschikt als oplossing voor grote aantallen objecten Wettelijke basis nader uit te zoeken. 27 (31)
28 (31)