ANALYSE GEBRUIKSMOGELIJKHEDEN

Transcriptie

1 ANALYSE GEBRUIKSMOGELIJKHEDEN Datum Van B. Vogelaar Pondera Consult Betreft Analyse van de gebruiksmogelijkheden van terreinen op bedrijventerrein Elzenburg / De Geer als gevolg van de plaatsing van een windturbine Projectnummer Inleiding Deze analyse beschrijft de potentiële risico s en de effecten van plaatsing van een windturbine op bedrijventerrein Elzenburg / De Geer en hoe dit mogelijk van invloed is op de verwachte verblijfstijden van personen die in de buurt van een windturbine werken. Dit staat los van de wettelijke beperkingen van de ligging van kwetsbare en//of beperkt kwetsbare objecten op of nabij de betreffende windturbine. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen de hoeveelheid te verwachten mensen en de te verwachten verblijfsduren en er wordt een aanbeveling gedaan met betrekking tot het gebruik van het terrein, uitgaande van een net zo strenge bescherming van personen zoals voortkomt uit de Nederlandse wetgeving over kwetsbare en beperkt kwetsbare objecten. Beoordelingsmaten persoonsrisico s In de Nederlandse wetgeving over de veiligheid en risico s van windturbines wordt bescherming geboden aan kwetsbare objecten en beperkt kwetsbare objecten. De kwetsbaarheid van de objecten wordt bepaald aan de hand van de kans op aanwezigheid van personen zowel in verblijfstijd als in hoeveelheid personen. Hierbij wordt ook nog rekening gehouden met een derde aspect: Zelfredzaamheid. Zelfredzaamheid is van toepassing op personen die minder zelfredzaam zijn zoals: kinderen, ouderen, zieken en andere minder zelfredzame groepen. Deze analyse gaat over de effecten van windturbines op een bedrijventerrein waarop minder zelfredzame personen niet aanwezig worden geacht. Gezien de aanwezige bestemmingen in het bestemmingsplan Bedrijventerreinen Elzenburg-De Geer-Oss-2011 en de daarop volgende partiële herzieningen worden er geen kwetsbare objecten toegestaan de kans op aanwezigheid van minder zelfredzame personen is daarmee nihil. De analyse gaat daarom enkel over de verblijfstijden en hoeveelheid te verwachten personen. In Nederland worden er eisen gesteld aan kwetsbare en beperkt kwetsbare objecten met als doelstelling om personen te beschermen. Zo worden gebouwen waar geen personen aanwezig zullen zijn gezien als niet-kwetsbare objecten en gelden hiervoor geen normeringen. De normeringen zijn qua beoordelingsmaat gebaseerd op berekening van het plaatsgebonden risico. Dit is het risico wat maximaal kan optreden per vierkante meter voor een individu (persoon) die hier 24 uur per dag gedurende 365 dagen per jaar zou staan. Dit betekent dat de ligging van de PR-contouren iets zegt over de trefkans van deze locatie. Deze trefkans wordt echter nog verminderd met de werkelijke verblijfstijd van personen binnen de aanwezige zones en voor grote groepen personen geldt een andere normstelling qua maximaal acceptabel risico. Pagina 1 van 7

2 Indien rekening wordt gehouden met de verblijfstijden van personen dan zegt de mate van bescherming die wordt geboden aan kwetsbare en beperkt kwetsbare objecten ook iets over de gewenste mate van bescherming met betrekking tot de persoonsrisicos. De maximale risico s waartegen objecten worden beschermd in heel Nederland kunnen daarmee ook als acceptabel worden beschouwd op bedrijventerreinen waar mensen wel buiten, in de buurt van een windturbine werkzaam zijn. Hiermee wordt weliswaar een strenger niveau beoordeeld dan voor andere bedrijfsterreinen geldt, maar er kan wel een inschatting worden gemaakt of er aan de hand van de verblijfstijden van personen sprake is van mogelijke risico s Het uitgangspunt voor deze analyse is dat de terreinen rondom de windturbine op bedrijventerrein Elzenburg / De Geer net zo veilig dienen te zijn als alle overige gebieden in heel Nederland, waarbij er geen extra risico wordt toegestaan omdat dit een bedrijventerrein is. Bepaling plaatsgebonden risico windturbines Door middel van de berekeningsmethodieken zoals opgeschreven in bijlage C van het handboek risicozonering windturbines 2014 (v3.1) kunnen we de specifieke PR-contouren en PR-waarden per vierkante meter berekenen. Als uitgangspunt voor deze analyse worden de eigenschappen, dimensies en berekeningen voor een Nordex N op 144 meter ashoogte gebruikt als onderzoekswindturbine. De totale trefkans per m 2 per strekkende meter afstand tot het hart van de windturbine is weergegeven in onderstaand figuur. Figuur 1.1 Plaatsgebonden risico per vierkante meter voor elke strekkende meter afstand vanaf het hart van een Nordex N131 op 144 meter ashoogte. Pagina 2 van 7

3 Maximaal risico voor 1 tot 9 personen Een indicatie van het maximaal risico wat wordt geaccepteerd voor een kleine hoeveelheid personen kan worden gevonden uit de definities van een beperkt kwetsbaar object en kwetsbaar object met betrekking tot de permanente aanwezigheid van enkele personen. Zo worden enkele losliggende woningen (minder dan 2 woningen per hectare) gezien als beperkt kwetsbare objecten maar worden niet-losliggende woningen gezien als kwetsbare objecten conform het Bevi waarbij windturbines voor de definitie van kwetsbaarheid aansluiten. Als we er van uitgaan dat er circa drie losliggende woningen binnen een PR10-6 contour zouden kunnen worden gerealiseerd en per woning één tot enkele personen permanent kunnen verblijven (24 uur x 365 dagen) dan wordt een persoonsrisico van maximaal 1x10-5 per jaar geaccepteerd voor 1 tot ca. 9 personen. Dit sluit aan bij de gestelde norm voor beperkt kwetsbare objecten. Dit betekent specifiek voor het gebruik van het bedrijventerrein Elzenburg / de Geer dat de volgende verblijfstijden en afstanden tot de windturbine nog acceptabel zouden zijn: Aanwezigheid van 1 tot 9 personen gedurende 40 uur per week met 46 werkweken per jaar op een afstand groter dan 7 meter uit het hart van de windturbine. In de praktijk betekent dit het voorkomen van aanwezigheid van 1 tot 3 personen op het fundament van de windturbine zelf gedurende meer dan 40 uur per week per jaar oftewel het voorkomen van een permanente werkplek op het fundament van de windturbine; Aanwezigheid van 1 tot 9 personen gedurende 10 uur per week met 46 werkweken per jaar op een afstand groter dan 3 meter uit het hart van de windturbine. In de praktijk betekent dit voorkomen van aanwezigheid van 1 tot 3 personen binnen in de windturbine (in de mast) gedurende meer dan 10 uur per week per jaar; Incidentele aanwezigheid van 1 tot 9 personen voor 2 uur per week voor 46 werkweken per jaar is in het gehele gebied acceptabel. Pagina 3 van 7

4 Figuur 1.2 Risicozones voor één tot negen personen Maximaal risico voor 10 tot 50 personen Een indicatie van het maximaal risico wat wordt geaccepteerd voor een gemiddelde hoeveelheid personen kan worden gevonden uit de definities van een beperkt kwetsbaar object en kwetsbaar object met betrekking tot de permanente aanwezigheid van enkele personen. Zo worden enkele woningen (meer dan 2 woningen per hectare) gezien als een kwetsbaar object. Als we ervan uitgaan dat in enkele woningen 4 tot 50 personen permanent kunnen verblijven (24 uur x 365 dagen) dan wordt een persoonsrisico van maximaal 1x10-6 per jaar geaccepteerd voor 10 tot ca. 50 personen. Dit betekent specifiek voor het gebruik van het bedrijventerrein Elzenburg / de Geer dat de volgende verblijfstijden en afstanden tot de windturbines nog acceptabel zouden zijn: Aanwezigheid van 10 tot 50 personen gedurende 40 uur per week met 46 werkweken per jaar op een afstand groter dan 66 meter uit het hart van de windturbine. In de praktijk betekent dit het voorkomen van aanwezigheid van 10 tot 50 personen onder het gebied met rotoroverslag gedurende meer dan 40 uur per week; Aanwezigheid van 10 tot 50 personen gedurende 10 uur per week met 46 werkweken per jaar op een afstand groter dan 18 meter uit het hart van de windturbine. In de praktijk betekent dit het voorkomen van aanwezigheid van 10 tot 50 personen in de directe nabijheid van de windturbine gedurende meer dan 10 uur per week per jaar; Buiten een afstand vanaf circa 4 meter vanaf het hart van de windturbine zijn er geen restricties voor de aanwezigheid van 10 tot 50 personen. Dit betekent dat de incidentele aanwezigheid van 10 tot 50 personen binnen in de mast gedurende meer dan 2 uur per week per jaar dient te worden voorkomen. Pagina 4 van 7

5 Figuur 1.3 Risicozones voor tien tot 50 personen Maximaal risico voor meer dan 50 personen Naast bescherming van mogelijk permanent aanwezige personen geven de definities van beperkt kwetsbare en kwetsbare objecten ook inzicht in de gewenste maat van bescherming van grotere groepen personen. Zo wordt de tijdelijke aanwezigheid van meer dan 50 personen ook beschermd door het opnemen van een PR-norm voor kantoren waar de niet permanente aanwezigheid van meer dan 50 personen (1.500 m 2 aan bruto kantoorvloeroppervlak) wordt verwacht. Dergelijke grotere groepen dienen te zijn geplaatst buiten de PR10-6 contour. Rekening houdend met een verblijfstijd van kantoorpersoneel van 40 uur per week gedurende 46 werkweken wordt daarmee een jaarlijks persoonsrisico voor minimaal 50 personen van 2,1 x 10-7 acceptabel geacht 1. Dit betekent specifiek voor het gebruik van het bedrijventerrein Elzenburg / de Geer dat de volgende verblijfstijden en afstanden tot de windturbines voor groepen van meer dan 50 personen nog acceptabel zouden zijn: Aanwezigheid van meer dan 50 personen gedurende 40 uur per week met 46 werkweken per jaar op een afstand groter dan 177 meter uit het hart van de windturbine. In de praktijk betekent dit het voorkomen van langdurige aanwezigheid gedurende meer dan 40 uur per week van groepen van meer dan 50 personen; Aanwezigheid van meer dan 50 personen gedurende 10 uur per week met 46 werkweken per jaar op een afstand groter dan 106 meter uit het hart van de windturbine. In de praktijk betekent dit dat op een beperkt deel van het terrein langdurige aanwezigheid van groepen dient te worden voorkomen. Bij normaal gebruik van het terrein wordt deze aanwezigheidsduur van groepen niet verwacht. 1 Dit sluit aan bij de definitie van kantoren met een oppervlakte van meer dan m 2 of meer dan 50 personen als kwetsbare objecten conform het besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi). Pagina 5 van 7

6 Buiten een afstand vanaf circa 20 meter vanaf het hart van de windturbine zijn er geen restricties voor de incidentele aanwezigheid van groepen van meer dan 50 personen. Binnen deze afstand van 20 meter luidt het advies om de incidentele aanwezigheid van meer dan 50 personen nabij de fundering van de windturbine gedurende meer dan 2 uur per week per jaar te voorkomen. Dit betekent dat het uitvoeren van wekelijkse rondleidingen van grote groepen mensen inclusief een verblijf naast de mast (ca. 20 meter) dient te worden voorkomen. Figuur 1.4 Risicozone voor meer dan 50 personen Opname regels in bestemmingsplan en overige adviezen voor betrokken bedrijventerrein In het uit te voeren bestemmingsplan worden reeds regels opgenomen die enkele van bovenstaande situaties reeds voorkomen als het gaat om de aanwezigheid van beperkt kwetsbare en kwetsbare objecten. Zo wordt er in het bestemmingsplan geregeld dat er binnen een zone van een halve rotordiameter (66 meter) geen gebouwen van derden mogen worden gerealiseerd. Dit ter bescherming van de tijdelijke aanwezigheid van personen met een maximaal optredend risico van PR10-5. Tevens wordt er in het bestemmingsplan binnen een afstand van 181 meter geen ontwikkeling van kwetsbare objecten toegestaan. Dit om objecten waar grote groepen mensen in aanwezig kunnen zijn (>50 personen) en objecten waar permanent verblijvende personen (woningen) of minder zelfredzame mensen (ziekenhuis / scholen) in aanwezig kunnen zijn te beschermen tegen een PR risico van maximaal Objecten die behoren bij de eigen inrichting worden ruimtelijk en vergunning technisch altijd gezien als niet kwetsbare objecten. Om toch inzicht te verlenen in de mate van veiligheid voor de eigen terreinen en werkzame personen geeft deze notitie enkele voorbeelden van Pagina 6 van 7

7 acceptabele situaties. Uitvoering van de volgende adviezen voor gebruik biedt daarmee een veiligheidsniveau wat gelijk is aan de normstelling voor alle overige locaties in Nederland. De aanwezigheid van 1 tot 9 personen in de mast of op het fundament te reduceren tot maximaal 2 uur per werkweek (of 92 uur per jaar). Dit kan uitgevoerd worden door toegang tot het fundament van de windturbine af te bakenen met een hek en alleen geautoriseerd windturbinepersoneel toegang tot het fundament te geven. De permanente aanwezigheid van 10 tot 50 personen nabij de windturbine (circa 66 meter) te voorkomen voor meer dan 40 uur per werkweek (1.840 uur per jaar). Dit kan gerealiseerd worden door geen permanente werklocaties voor kleine groepen werknemers of gebouwen of kantoren bedoeld voor kleine groepen mensen binnen de zone van rotoroverslag te realiseren of in gebruik te nemen. Enkele lokale werkplekken, openbaar toegankelijk terrein of plekken voor aanwezigheid van enkele personen (<10) is acceptabel tot aan het fundament van de windturbine. Geen langdurige aanwezigheid van grote groepen personen (>50 personen) toe te staan op het terrein binnen een afstand van circa 177 meter vanaf de windturbine. Het wordt aanbevolen om dergelijke grote groepen ook slechts incidenteel toe te staan in de directe nabijheid van de windturbines (20 meter) voor niet meer dan 2 uur per werkweek (92 uur per jaar). Het niet uitvoeren van deze maatregelen betekent nog niet dat er sprake is van een onveilige situatie. Het verdient echter wel aanbeveling dat als het gebruik van het terrein door personen intensiever wordt geacht als de hierboven beschreven waarden en afstanden dat een veiligheidsplan of calamiteitenplan wordt opgesteld om de gevolgen bij het optreden van incidenten te minimaliseren. Een dergelijk veiligheidsplan kan gebruikt worden om de zelfredzaamheid van het personeel op de terreinen te vergroten. Een veiligheidsplan is niet benodigd indien gedurende normaal gebruik van de bedrijven op het terrein rondom de windturbine binnen de aangegeven afstanden en onder de aangegeven verblijfstijden de aangegeven hoeveelheid aanwezige personen zal verblijven. Pagina 7 van 7