Uitvoeringsproces. VDK Engineering. November Sander Overdevest STAGIAIR HAAGSE HOGESCHOOL

Vergelijkbare documenten
Voorblad Stageverslag Werktuigbouwkunde, studiejaar

Competenties Luuk van Paridon. Analyseren

Stage VDK Engineering

Installatietechniek. Beroepsproduct: Groep: Periode: Blok H1.2. Ingeleverd op: Vrijdag 18 november 2011 om Projectleden: Ingeleverd door:

Partner voor het leveren van alle soorten (industrie) gebouwen.

Voorblad Stageverslag Werktuigbouwkunde, studiejaar

Haagse Hogeschool, Faculteit voor Technologie, Innovatie & Samenleving, Delft, Tel ,

Wat is BIM. BIM model

Handleiding uitwisseling Tekla Structures RFEM versie: Dlubal RFEM Tekla Structures 19.1

Staalberekening dakopbouw bouwdeel C, E en L

Niveau 1 Competenties uit het curriculum HBO Werktuigbouwkunde (aan de Haagse Hogeschool)

MatrixKozijn Hout. MxK Hout. Wijchenseweg SX Nijmegen T.: F.:

Kwaliteitsrichtlijn metalen gevels en daken 2010

Montage van apparaten en

Stirlingmotor project

Postbus AA Bezoekadres Martinbaan NN Bank Nederlandse Gemeenten

Hogeschool Rotterdam Instituut voor Communicatie, Media en Informatietechnologie Communicatie Digitale Media Inleiding Communicatie

2 e BIM- Bijeenkomst. 23 april 2013

BIM modelleer richtlijn, deel 3

BIM Laatste BIM ontwikkelingen efficiency, kwaliteit en euro s. A.M. Slockers Admea / Smits van Burgst

Taken en verantwoordelijkheden t.a.v. tekeningen en berekeningen

BIM in de bouwkolom. Inhoud opgave: 1 Wat is BIM en moet ik er nu al wat mee doen?: 2. 2 BIM vereist een andere wijze van samenwerken: 2

Willems Anker. Installatie

Afstudeercommissie: ir. E.R. Poortman TU Eindhoven voorzitter ir. M.M.J. Vissers TU Eindhoven lid dhr. F. van Ooijen Ballast Nedam lid

Bijlage. Bachelor opdracht Trends in Tech. Jessica Sennema S Universiteit Twente

Core Powertools - Koeling

WELKOM. Bouwen met Staal BIM event 12 november 2013

A DAM Toren - Amsterdam Indiening Staalprijs 2018

Je bent de eerste die het vraagt

Tips & Trucs KUBUS Spexx 001: Koppeling van BIM model naar KUBUS Spexx

3D prefab engineering besparen door intelligente inzet van BIM

Pontsteiger te Amsterdam Voor en Door Staalconstructeurs

Competenties met indicatoren bachelor Civiele Techniek.

Datum 14 december 2015 Betreft Oproep tot gegevenslevering Stagefonds Geachte voorzitter van het College,

Kerntaak 1: Monteert steigers en ondersteuningsconstructies

BIM ervaringen. Naam presentator: Patricia van Leeuwen

Bouwproces volgens de visie van Veelzijdigbouw

Projectmatig werken. De scope van de GIP

Building Information Modelling (BIM)

Ontwerpen 5. Bankschroef

Richtlijnen DSI Data Transformatie Tool

Rijnboutt. en de BIM basis ILS. Mariëlle Vissers. kwaliteitscoördinator en BIM specialist

Projectmanagement 2.0

Plan van aanpak. Project : Let s Drop. Bedrijf : DropCo BV

Doel ITANNEX: Verbeteren van de kwaliteit van de bebouwde omgeving en van het proces waarmee het ontworpen, gerealiseerd en beheerd wordt

VAN PLAN NAAR PROJECT

Verantwoordelijkheidsmatrix Constructieve Veiligheid bij verschillende contractvormen

ribcassettevloeren NIEUW! Vloerhoogte 350 mm Rc-waarde tot 5,0

QuikStart Beginnend Gebruiker - Algemeen. De werking van Vabi Elements in een vogelvlucht

Tips & Trucs KUBUS Spexx 001: Koppeling van BIM model naar KUBUS Spexx

Hieronder is een voorbeeld te zien die betrekking heeft tot deelcompetentie 1E die aantoont dat ik over competentie-niveau 1 beschik.

BIM Protocol De Jong Rutten BV

Onderwerp: Boorgegevens & boorbeelden

Communicatie met filialen

Contextbeschrijving. Joost van Hagen. Vonk Industrial Contracting

Rapportage Code: V Trapsparingen Atrium Procore Berekening deel A: Sterkteberekening verdieping 8 t.b.v. trapsparing

Voortgangsverslag. Frans Tuerlings Studentnummer:

Werken met een Architect. Jeroen de Vries Architecten

Zorgtoewijzing en factuurcontrole met Jeugd-Ned Handleiding voor de leverancier

Vakinhoudelijke uitwerking Keuzevak Applicatieontwikkeling van het profiel MVI vmbo beroepsgericht

Student Werk Begeleider SLB Begeleider Dosign Begeleider. Martijn van Wijngaarden Klaas Stroosma Kees Knegt Maarten van Geuns

Standaardisering..Waarom? Vanuit het oogpunt van de installateur. Alexander Hoos 09 mei 2016

Voorbereiding. Voorbereiding Start bouw Oplevering

Persoonlijk Opleidingsplan (POP) Leerjaar 1

REFERENTIE BIJLAGE 1 PRA-FORMULIER BIJLAGE 2 INTERACTIE MATRIX (VOORBEREIDING PRA

VEERPOOTLAGER EN SET Aanbevelingen

Afstudeeropdracht. Win - Win

Productie Machinale perfectie i.p.v. handwerk Fabrieksmatige bewerkingen t.b.v. montage i.p.v. bewerkingen op de bouwlocatie gerealiseerd

BIM Congres Anders denken anders doen Bouw Compleet 10 oktober 2013

Gebr. Beentjes GWW B.V. Kwaliteitsmanagementplan voor de inventaris

27 watervilla s op een unieke locatie aan het water. Verkoopproces

Communicatie met filialen

Memo gebruik BCF t.b.v. "Communicatie BIM

SAMENWERKINGSOVEREENKOMST T E A M S E C O N D L I F E V E H I C L E

Communicatieplan CO2-prestatieladder

OPDRACHT UTP KABEL. Door: Tomas Berends & Zubin Mathoera. Tomas Berends & Zubin Mathoera

Praktijkopdrachten Oriëntatie op de organisatie (niveau 3 en 4)

Voortgangsverslag werkend leren

Nieuw in MatrixKozijn Hout 3.2

BIM in de praktijk. Alexander Hoos / Kuijpers

Modelleren van roosterwensen

Contextbeschrijving Anko Grinwis Contextbeschrijving. Anko Grinwis

KLIK OM TE NAVIGEREN PRODUCTIE 4 GRAFISCHE ELEMENTEN 4 RIGGING 4 ANIMEREN 4 RENDEREN 5 BACKUP 5

EEN SUCCESVOL BOUWPROCES VRAAGT EEN SPECIFIEKE AANPAK

profielstaal voor industriehallen en de hoogbouw Hendrik Grüter ArcelorMittal Commercial Sections Benelux

Stappenplan. U (ver)bouwd uw huis niet zomaar. U wilt dat uw huis mooier wordt en beter bij u past. Daar heeft u ongetwijfeld al ideeën over.

24 nieuwbouwwoningen in Nieuwveense Landen. Verkoopproces

Voortgangsverslag werkend leren EDP2

BIM VOOR HET BOUWEN. BIM om (Virtueel) te Bouwen

Van Telefoonnummer adres Kenmerk NZa, directie Regulering Toelichting opties invoering DSM-5 16 februari 2016

Plan van Aanpak. Christophe Deloo, Roy Straver & Machiel Visser. Versie 4 ( )

Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP)

BIM en renovatie & Slim omgaan met het bestek

Artikel / Parametrisch ontwerpen en rekenen. Een hype of de toekomst?

Uitgebreide implementatieondersteuning

Building Information Modelling (BIM)

Transcriptie:

November 2017 Uitvoeringsproces VDK Engineering Sander Overdevest STAGIAIR HAAGSE HOGESCHOOL

Uitvoeringsproces Stage-opdracht Sander Overdevest Sassenheim November 2017 VDK Engineering 1

Voorwoord Dit rapport is geschreven vanuit de functie derdejaars werktuigbouwkunde student aan de Haagse Hogeschool in delft. Deze opdracht is tot stand gekomen doormiddel van de stage die elke derdejaars student moet volgen. Dit stageverslag is volledig informatief en is bedoeld voor de bedrijven VDK Engineering en ASK Romein. Als laatste wil ik de directeur van VDK Engineering Fred van Dam bedanken voor het beschikbaar stellen van een stage en stage-opdracht. Sassenheim, november 2017 2

Inhoud Voorwoord... 2 Samenvatting... 5 1. Inleiding... 6 2. Opdrachtoriëntatie... 7 2.1 Probleemstelling... 7 2.2 Opdrachtomschrijving... 7 2.3 Hoofdvraag... 8 2.4 Doelstelling... 8 3. Te ontvangen... 9 3.1 Programma van eisen... 9 3.2 Randvoorwaarden... 9 3.3 SWOT-analyse... 9 3.4 Gegevens materiaal... 9 3.5 Bestek met berekeningen... 10 3.6 Constructiemodel... 10 3.7 Overzichtstekeningen... 10 3.8 Montageplan... 10 4. Voorontwerp... 12 4.1 Detailberekeningen haalbaarheidsonderzoek... 12 4.2 Detailberekeningen document approval... 14 4.3 Modelleren Inkoop... 15 4.4 Plantekeningen approval... 16 4.5 Voorontwerp naar hoofdconstructeur... 17 5. Definitiefontwerp... 18 5.1 Detailberekeningen... 18 5.2 Detailberekeningen documenteren... 19 5.3 Modelleren Productie... 20 5.4 Productieset... 22 6. Op te leveren... 24 6.1 3D tekenmodel + Bimsight... 24 6.2 2D tekeningen + NC-Data... 24 6.3 Lijsten... 24 7. Aanbeveling... 25 7.1 Digitaliseren... 25 7.2 Dynamische planning... 25 3

7.3 Communiceren onderling... 26 7.4 5 Controlepunten... 26 Bibliografie... 27 Bijlage... 28 1. Interview vraag + antwoord voorontwerp... 28 2. Interview vraag + antwoord definitiefontwerp... 32 4

Samenvatting Dit rapport behandelt het uitvoeringsproces binnen het bedrijf ASK Romein. Dit rapport heeft als het doel het bewust maken van wat elke processtap inhoudt, welke betrokkenen er zijn, waarover gecommuniceerd kan worden en welke belemmeringen er binnen dit proces zijn. De hoofdstukken die behandeld worden in dit rapport geven weer hoe dit proces verloopt en wat er gedaan wordt binnen de processtappen: Opdrachtoriëntatie: hierin wordt duidelijk dat het probleem is dat sommige mensen binnen ASK Romein geen beeld hebben van waar zij zitten binnenin het uitvoeringsproces. Daarnaast wordt ook afgebakend, hierbij wordt duidelijk dat de opdracht alleen gaat over het ontwerpen van een staalconstructie. Te ontvangen: Hierbij wordt opgesomd en uitgelegd welke documenten er allemaal ontvangen moeten worden voordat er gestart kan worden met het uitvoeringsproces. Deze documenten zijn een PvE, randvoorwaarden, bestek met berekening, overzichtstekening, constructiemodel en een montageplan. Voorontwerp: Het voorontwerp bestaat uit vier stappen; Concepten voor detailberekeningen maken, concepten documenteren, concepten modelleren en van dit 3D model tekeningen aanmaken. De grootste belemmering tijdens het maken van de concepten is dat alles met de hand gedaan wordt. Alle gemaakte documenten worden aan het einde van het voorontwerp opgestuurd naar de hoofdconstructeur ter goedkeuring Definitiefontwerp: Als het voorontwerp is goedgekeurd kan er begonnen worden met het berekenen aan de concepten. Deze berekeningen worden gedocumenteerd en opgestuurd naar de modelleur die deze weer modelleert. Aan het einde van het voorontwerp wordt er een productieset gemaakt aan de hand van het 3D model. Op te leveren: Na het uitvoeringsproces moeten er ook documenten opgeleverd zijn, dit kunnen modellen, tekeningen en lijsten zijn. Uiteindelijk wordt er een aanbeveling gedaan met betrekking tot de belemmeringen. Er wordt geadviseerd om meer te digitaliseren bij het ontwerpen en het berekenen van de details. Ook wordt geadviseerd om beter te communiceren tijdens de processen zodat er minder uren verloren gaan dan nu het geval is, hier kan eventueel een logboek voor worden gebruikt. Als derde aanbeveling wordt geadviseerd om een dynamische planning aan te maken voor elk project, dit omdat er vaak niet duidelijk is wat er gedaan moet worden en wanneer het klaar moet zijn. Als laatste wordt er geadviseerd om elkaars werk altijd te controleren op de 5 punten geometrie, profilering, staalkwaliteit, zegen/togen en conservering. 5

1. Inleiding Dit rapport is opgesteld omdat binnen ASK Romein soms verwarring is met waar de mensen zich bevinden binnenin het proces en wat van hen verwacht wordt. Daarnaast zijn er ook belemmeringen aanwezig binnen het uitvoeringsproces waar nog geen oplossing voor is gevonden. Ook is er geen start document voor nieuwkomers om zich in te lezen in hoe het bedrijf te werk gaat. Dit rapport behandelt het uitvoeringsproces binnen ASK Romein. Er wordt als eerste beschreven wat er binnen komt in dit proces. Daarna wordt stap voor stap beschreven wat het proces inhoudt en wat er verwacht wordt van elke persoon binnenin een processtap. Ook wordt behandeld wat uiteindelijk opgeleverd moet worden aan het einde van het uitvoeringsproces. Als laatste wordt een aanbeveling gedaan over de belemmeringen binnen het uitvoeringsproces met daarbij een bijbehorende oplossing. In hoofdstuk 2 wordt de opdrachtoriëntatie behandeld, hierin wordt duidelijk wat de probleemstelling, opdracht en doelstelling is. Ook wordt hierin de afbakening beschreven. In het hoofdstuk daarna worden de te ontvangen documenten behandeld, hierin worden de documenten beschreven die ontvangen moeten worden voordat er begonnen kan worden aan het uitvoeringsproces. In hoofdstuk 4 wordt het voorontwerp beschreven en in hoofdstuk 5 het definitiefontwerp. Binnen deze twee hoofdstukken wordt duidelijk wat elke processtap inhoudt en wat en aan wie doorgegeven moet worden, ook worden de belemmeringen binnen de processtappen beschreven. In het volgende hoofdstuk wordt het op te leveren werk beschreven, hierin wordt duidelijk wat opgeleverd moet worden gedurende dit proces en wat deze documenten inhouden. Als laatste wordt een aanbeveling gedaan naar de belemmeringen die blijken uit de processtappen in hoofdstuk 4 en 5. 6

2. Opdrachtoriëntatie Voordat er aan een opdracht begonnen kan worden moet duidelijk zijn wat de opdracht is en waarom deze gedaan moet worden. Ook moet duidelijk zijn welke doelstellingen er vooraf worden opgesteld. 2.1 Probleemstelling Vaak is er onduidelijkheid bij het personeel van ASK Romein en VDK Engineering van waar zij zich in het uitvoeringsproces bevinden en wat er verwacht wordt van elk persoon. Ook is er niet duidelijk wat en hoe er gecommuniceerd wordt en naar wie iedereen zijn werk moet terugkoppelen. Vaak wordt het werk wat er gemaakt is door diezelfde persoon nagekeken, maar op deze manier worden de fouten die gemaakt zijn er niet uitgehaald. Hierdoor ontstaat vaak ruis tussen de processtappen. Er zijn ook veel belemmeringen binnen het proces waar nog geen oplossing voor is gevonden. Ook is er geen startdocument voor nieuwkomers waarin zij kunnen lezen hoe het proces binnen ASK Romein en VDK Engineering verloopt. 2.2 Opdrachtomschrijving De opdracht is om het volledige uitvoeringsproces binnen ASK Romein en VDK Engineering te onderzoeken, analyseren en te documenteren. Omdat VDK Engineering zich alleen bezighoudt met het ontwerpen van de staalconstructie, gaat deze opdracht dus ook alleen over de staalconstructie. Van tevoren is er een schema opgesteld door de directeur van VDK Engineering Fred van Dam. Dit startschema van het uitvoeringsproces is in figuur 1 weergegeven. Hierbij is te zien dat het uitvoeringsproces bestaat uit 8 stappen. Het begint bij stap 11 omdat hiervoor nog stappen zitten binnen het ontwerpproces. Ook is te zien dat deze 8 stappen weer onderverdeeld zijn in het voorontwerp (VO) en definitiefontwerp (DO). Voordat er begonnen kan worden aan het uitvoeringsproces moeten er documenten binnen komen, aan het einde van het uitvoeringsproces moeten er ook documenten opgeleverd zijn. Wat alle stappen inhouden en wat er verwacht wordt van elke persoon binnen deze stap wordt verderop binnen dit rapport beschreven. 7

Figuur 1: Startschema uitvoeringsproces 2.3 Hoofdvraag Aan de hand van de probleemstelling en opdrachtomschrijving kan er een hoofdvraag geformuleerd worden: Wat houdt elke processtap in binnen het uitvoeringsproces van ASK Romein en wat zijn de verbeterpunten. 2.4 Doelstelling Een duidelijk stappenplan van het uitvoeringsproces waarbij duidelijk wordt wanneer welke persoon aan zet is en wat er van hem verwacht wordt. Daarnaast moet er een oplossing geadviseerd worden waarmee de belemmeringen binnen het uitvoeringsproces verdwijnen. Ook moet er duidelijk worden aan wie welke persoon zijn werk moet terugkoppelen om eventuele fouten die gemaakt zijn eruit te halen. 8

3. Te ontvangen Voordat er begonnen kan worden aan het uitvoeringsproces moeten er documenten met gegevens ontvangen worden vanuit het ontwerpproces. De vraag is dus wat moet er ontvangen worden vanuit het ontwerpproces voordat er begonnen kan worden aan het uitvoeringsproces? Welke documenten er worden aangeleverd kan verschillen per project, maar hieronder worden documenten genoemd die verplicht zijn om aan te leveren bij elk project. 3.1 Programma van eisen Het programma van eisen wordt opgesteld om inzicht te krijgen in de gewenste functies en de bijbehorende prestaties waaraan de constructie moet voldoen. Dit programma van eisen is goedgekeurd door de opdrachtgever voordat deze verder gaat in het bouwproces. Ook zijn in het programma van eisen de normen waar het ontwerp aan moet voldoen opgenomen. 3.2 Randvoorwaarden Er worden randvoorwaarden van tevoren opgesteld met betrekking tot de staalbouwer. Hierin wordt duidelijk wat er aangeleverd wordt en welke werkzaamheden moeten worden uitgevoerd binnen VDK Engineering. Deze randvoorwaarden kunnen per project verschillen en worden vastgelegd in een offerte. In deze offerte worden ook tarieven bepaald voor eventueel werk dat wel gedaan moet worden maar wat buiten de randvoorwaarden valt. 3.3 SWOT-analyse Om inzicht te krijgen waar de risico s en de valkuilen liggen binnen een project, wordt er SWOT-analyse opgesteld. Hierin wordt duidelijk: - Waar de sterke punten (Strengths) van het bedrijf liggen binnen het project. - Waar de zwakke punten liggen (Weaknesses) van het bedrijf binnen het project. - Waar de kansen (Oppertunities) liggen voor het bedrijf binnen het project. - Waar de bedreigingen (Threats) liggen van het bedrijf binnen het project. Deze SWOT-analyse wordt altijd besproken tijdens de kick-off van een nieuw project. 3.4 Gegevens materiaal Voordat er berekeningen van details kunnen uitgevoerd worden moeten er gegevens van allerlei derde partijen verzameld worden. Deze gegevens bevatten informatie omtrent fundering en brandbestendigheid. Ook moeten er gegevens over de profielen en dak- en wandbeplating doorgegeven worden. Dit heeft betrekking tot welk materiaal, welk profiel en sterkte van het profiel. Hoe groot het profiel is en waar deze geplaatst wordt kan allemaal terug gevonden worden in het constructiemodel, bestek met berekeningen of de overzichtstekeningen. 9

3.5 Bestek met berekeningen Voordat begonnen kan worden aan de detailberekeningen komt een bestek met berekeningen binnen. Binnen dit bestek worden verschillende dingen berekend en bepaald: - Als eerste worden de projectgegevens beschreven, hierbij worden de constructie, uitgangspunten en normen genoemd die leidend zijn voor de berekeningen die volgen. - Als tweede worden de belastingen die staan op deze constructie berekend. Denk hierbij aan de belasting van wind, sneeuw, glas, personen en de constructie zelf. Ook wordt hierbij rekening gehouden met zomer en winter. - Aan de hand van de krachten wordt berekend welke profielen er nodig zijn en welke staalkwaliteit. - Als laatste wordt ook de vervorming van elk profiel berekend, dit is ook van invloed op je staalkwaliteit, maar er kan ook gekozen worden voor zegen of togen. De resultaten van deze berekeningen worden getoond in het bestek en de berekeningen worden toegevoegd in de bijlage. 3.6 Constructiemodel Ook wordt een constructiemodel opgestuurd binnen de software waarin gemodelleerd wordt. Hierbij is de volledige structuur gemodelleerd exclusief details. Dit heeft betrekking tot profielen, windverbanden, dak- en wandbeplating. Ook wordt in dit model duidelijk hoe groot de profielen zijn en waar deze geplaatst zijn. 3.7 Overzichtstekeningen Aan de hand van het constructiemodel uit hoofdstuk 3.6 zijn er overzichtstekeningen gegenereerd. Op deze overzichtstekeningen wordt duidelijk waar de profielen staan en welke profielen dit zijn. Dit heeft de constructeur al berekend in zijn bestek berekeningen. De maatvoering ligt vast op deze tekeningen en deze tekeningen worden digitaal beschikbaar gesteld. 3.8 Montageplan Het montageplan is een van de belangrijkste documenten die ontvangen moet worden. Deze wordt aangeleverd vanuit de montageleiding. Wat staat er allemaal in een montageplan: - Safe system of work: In het veilig systeem van werken zijn maatregelen waar iedereen zich aan moet houden. Hierin staat uitgelegd hoe balken gemonteerd moeten worden op de bouwplaats, maar ook hoelang een kolom en ligger maximaal mogen zijn en hoe zwaar deze maximaal mogen wegen. Welke maatregelen hierin staan verschilt per project. - Projectorganisatie op de bouwplaats - Te nemen veiligheidsmaatregelen zoals vangnetten, bouwplaats afzettingen en de 5 PPE (persoonlijke veiligheidsmiddelen). - Bijzondere situaties: Dit heeft betrekking tot werkzaamheden met hoogspanningskabels, breekbaar materiaal, extreme omstandigheden en werken met brandbare en ontplofbare stoffen. 10

- Noodprocedures: Mocht een ongeval gebeuren dan moet bekend zijn wat het noodnummer is, wie eerste hulp mag geven, waar het dichtstbijzijnde ziekenhuis is en wie de toegewezen brandweermannen zijn. - Bereikbaarheid en uitgang: Regels met betrekking tot de bereikbaarheid van de wegen en uitgangen van de bouwplaats. - Volgorde werkzaamheden. - Belichting: Hierbij wordt aangegeven welke partij voor de verlichting moet zorgen en hoe/waar deze geplaatst moeten zijn. - Voorzieningen die nodig zijn tijdens montage zoals steigers, kranen en hoogwerkers. - Certificaten, per functie moet duidelijk zijn welk certificaat vereist is. - Aanvoer en opslag materialen op de bouwplaats. - Afval: Waar het afval weggegooid kan worden en wie hier voor verantwoordelijk is. - Inrichting van werkplekken. - Risicoanalyse: Hierbij wordt duidelijk welke risico s een werknemer loopt en hoe vaak dit risico voorkomt. Hierboven staan alleen de hoofdpunten die in een montageplan dienen opgenomen te worden. Per project kunnen er nog enkele punten zijn die toegevoegd moeten worden maar dit verschilt per project. 11

4. Voorontwerp Aan de hand van de gegevens die binnen komen vanuit het ontwerpproces kan gestart worden met het voorontwerp binnen het uitvoeringsproces. Maar welke stappen worden doorlopen bij het voorontwerp binnen het uitvoeringsproces? Vanuit het ontwerpproces wordt een definitiefontwerp van de structuur in een 3D model opgestuurd. Dit model is exclusief details, deze worden in het uitvoeringsproces uitgewerkt. Het voorontwerp van het uitvoeringsproces bestaat uit vier stappen: Detailberekeningen haalbaarheidsonderzoek, het documenteren van de detailberekeningen, modelleren en tekeningen maken. Om erachter te komen hoe deze processen verlopen zijn er interviews afgelegd met mensen zowel intern als extern. Voor de detailberekeningen en het documenteren hiervan zijn er interviews afgelegd bij het moederbedrijf ASK Romein. Voor het modelleren en tekenen zijn er intern interviews afgelegd binnen VDK Engineering. 4.1 Detailberekeningen haalbaarheidsonderzoek Het hele uitvoeringsproces begint bij het haalbaarheidsonderzoek van de detailberekeningen. Als alle gegevens ontvangen zijn die in hoofdstuk 4 besproken zijn, kan er begonnen worden met het berekenen aan details. Maar wat wordt gedaan in deze processtap? Tijdens deze processtap wordt weinig berekend. Er wordt een concept bedacht voor elk detail, hierbij is veel communicatie vereist met de hoofdconstructeur. Al deze concepten worden bedacht en getekend met de hand. Hierbij worden concepten bedachten voor de volgende details: - Ankers (verbinding aan de fundering). - Kolom aan ligger. - Ligger aan ligger. - Knooppunten, hierbij komen verschillende balken en kolommen bij elkaar. - Verbindingen van dak- en wandbeplating. - Handrailing - Roostervloer - Montagestaal Van deze concepten worden alleen de hoofdmaten berekend waarmee modelleur deze details kan modelleren. Zo worden de lengte, breedte en dikte van platen berekend. Maar ook wordt al het type bout berekend. Tijdens het maken van deze concepten moet aan veel zaken worden voldaan. Deze zaken verschillen per project maar kunnen bijvoorbeeld zijn: - Brandbestendigheid: Vaak wordt dit gedaan doormiddel van een coating. Deze coating heeft weer invloed op de dikte van de profielen. En dus ook op de details. - Normen: Ook moet er rekening gehouden worden met normen waaraan een constructie moet voldoen. - Fundering: Dit heeft betrekking tot de ankers. Hierbij is van belang wat voor fundering het is en wat de sterkte van de fundering is. - Montageplan: In het montageplan staan berekeningen over stabiliteit tijdens de montage, dit heeft van grote invloed op de detailberekeningen. Zo kan het zijn dat er tijdelijk materiaal geplaatst moet worden om de kracht, die op de constructie staat, aan te kunnen. 12

- Praktijk: Tijdens deze berekeningen moet rekening gehouden worden met de praktijk. Hierbij moet de vraag gesteld worden, is het mogelijk om deze verbinding te monteren op de bouwplaats? - Valkuil: Tijdens het bedenken van deze concepten zit vooral de valkuil in de niet standaard verbindingen. Hierbij moet vooral gekeken worden naar of deze betrouwbaar zijn. De Structural engineer senior geeft uiteindelijk een volledig pakket met concepten door aan de Structural engineer junior. Hierbij moet ook worden aangegeven hoe vaak een detail voorkomt en waar deze zich bevinden. Betrokkenen Structural engineer (Senior): De Structural engineer senior is degene die zich bevindt in dit proces en ontwerpt de concepten. Hierbij wordt veel gecommuniceerd met de hoofdconstructeur over eventuele oplossingen en/of belemmeringen. Hoofdconstructeur: Tijdens deze processtap wordt veel overlegt met de constructeur over de concepten. Er moet uiteindelijk een concept tot stand komen die later gemodelleerd kan worden waardoor alvast gekeken kan worden naar inkoop. Structural engineer (Junior): De Structural engineer junior documenteert de concepten (zie hoofdstuk 5.2). Als deze gedocumenteerde concepten terug worden opgestuurd, dan moeten deze gecontroleerd worden door de Structural engineer Senior. Model engineer (Senior): Uiteindelijk worden de details opgestuurd naar de modelleur. Hij moet deze details modelleren in het 3D model. Communicatie Tijdens dit proces is er veel communicatie met de hoofdconstructeur. Dit zodat een concept gekozen wordt waar mee verder gegaan kan worden tijdens het modelleren. Deze communicatie kan plaats vinden op veel verschillende manieren: digitaal, telefonisch of persoonlijk. Ook wordt er gecommuniceerd met de Structural engineer Junior met betrekking tot het documenteren van de concepten. Deze worden of digitaal of hard copy doorgegeven. De uiteindelijk gedocumenteerde details worden gecontroleerd door de Structural engineer senior en daarna digitaal opgestuurd naar de Model engineer senior. Bij dit proces is er veel communicatie tussen de modelleur en detailconstructeur. Dit kan dan gaan over fouten en/of eventuele verbeteringen van de concepten. Belemmeringen Een grote belemmering tijdens dit proces is dat alle concepten gemaakt worden met de hand. Als dan wijzigingen in het concept doorgevoerd moeten worden kan er wel gegumd worden, maar dit ziet er vaak onoverzichtelijk uit. Daarom wordt er vaak voor gekozen om het hele concept overnieuw te tekenen. Dit neemt veel tijd in beslag en dus ook veel geld. 13

4.2 Detailberekeningen document approval Tijdens deze stap worden de concepten, die bepaald zijn in hoofdstuk 5.1, gedocumenteerd. Het ligt er per project aan wie het documenteren van de concepten doet, dit kan namelijk ook dezelfde persoon zijn als bij het bedenken van de concepten in hoofdstuk 5.1. Dit is een relatief eenvoudige stap binnen het uitvoeringsproces, maar deze is wel van belang voor het modelleren wat hierna volgt. Daarom moet nog wel aan enkele zaken voldaan worden: - Template: Bij elk project wordt een template opgesteld en beschikbaar gesteld voor de mensen die deze nodig hebben. Dit template verschilt per project maar is wel leidend voor de documenten. - Eisen: Ook worden er eisen meegegeven door de Structural engineer Senior. Deze eisen hebben betrekking tot hoe het concept gedocumenteerd moet worden. - Leesbaarheid: Het is van belang dat de concepten duidelijk worden opgesteld. Het moet uiteindelijk leesbaar en duidelijk zijn voor de Model engineer senior. - Normen: Als laatste worden ook normen van tevoren bepaald waar de Structural engineer junior zich aan moet houden tijdens het documenteren van de concepten. Deze moeten ook vermeld worden op de documenten. Ook moeten deze documenten een aantal dingen bevatten, dit zijn: - Maatvoering: Alle hoofdmaten van de verbindingen moeten duidelijk worden. - Profilering: Welke profielen aan elkaar verbonden zijn. - Staalkwaliteit: Welke staalkwaliteit elk profiel en verbinding heeft. - Bouten: Welke bouten voor de verbinding gebruikt worden. - Overige objecten: Welke overige objecten voor de verbindingen zijn gebruikt. - Toegepast normen: Welke normen ertoe zijn gepast op de verbindingen. In het document dat uiteindelijk opgesteld wordt door de Structural engineer junior moet duidelijk worden waar de details zich bevinden en hoe deze er ongeveer uit komen te zien. Om erachter te komen waar de details zitten worden er overzichtstekeningen aangemaakt. Er wordt van tevoren een nummer/letter toegekend aan het opgestelde conceptdetail. Dit nummer/letter wordt dan geplaatst op de overzichtstekening bij de plek waar dit detail zich bevindt. Dit document is leidend voor de Model engineer senior. Zonder dit document kan de Model engineer senior niet modelleren. Betrokkenen Structural engineer (Junior): De Structural engineer is degene die de concepten opstelt. Dit kan dezelfde persoon als bij het uitwerken van de concepten. Structural engineer (Senior): Mocht het niet zo zijn dat het bedenken en het uitwerken van de concepten dezelfde persoon is, dan is de Structural engineer senior ook betrokken bij deze stap. Deze heeft de documenten overgedragen aan de Structural engineer junior. 14

Communicatie Tijdens het opstellen van de concepten is er veel communicatie tussen de Structural engineer senior en junior. Dit kan dan gaan over eventuele onduidelijkheden van de concepten en de eisen die worden meegegeven met betrekking tot het opstellen. Belemmeringen Ook hierbij is de belemmering dat alles met de hand wordt gedaan. Dit kost veel tijd als er veranderingen worden doorgevoerd en dit kost dus ook veel geld. Ook hierbij wordt er dan vaak voor gekozen om het hele concept opnieuw te tekenen en maken. Ook is het probleem als het gemaakt wordt met de hand dat het soms onleesbaar kan zijn voor de modelleur, hierdoor ontstaat onduidelijkheid en dit kost weer tijd. 4.3 Modelleren Inkoop In deze stap worden de concepten die gedocumenteerd zijn bij hoofdstuk 4.2 verwerkt in een 3D model. Hierbij worden de documenten digitaal overgedragen door de Structural engineer senior die deze heeft gecontroleerd. In deze documenten staat de maatvoering en het materiaal aangegeven van het gekozen concept. Naast het uitwerken van de concepten zijn er ook andere taken die een model engineer senior moet uitvoeren: - Het detecteren van clashes met derde partijen in een BIM-model. - Communiceren met Structural engineer senior over fouten/onduidelijkheden over de gedocumenteerde concepten. - Communiceren met Structural engineer senior over verbeteringen m.b.t. veiligheid en monteerbaarheid. - Het doorgeven van meerwerken aan de projectleider: Het werk dat geleverd (randvoorwaarden) moet worden wordt vooraf bepaald in de offerte. Als een werkzaamheid buiten deze randvoorwaarden valt dan wordt dit meerwerk genoemd. - Wijzigingen binnen de concepten: Het kan zo zijn dat na een tijdje wijzigingen worden doorgevoerd aan de concepten, deze moeten dan ook weer gemodelleerd worden. - Inkoop bepalen: Aan de hand van het gemodelleerde voorontwerp inclusief verbindingen kan bepaald worden wat ingekocht moet worden voor dit ontwerp. Voordat de inkoop bepaald wordt moeten eerst de details gemodelleerd zijn. Hierbij moeten verschillende onderdelen gemodelleerd worden zoals: Platen, bouten, ankers, schotten en aangelaste onderdelen aan profielen. Bij het modelleren van deze details moet nog wel aan enkele zaken worden voldaan: - Normen: De normen die vooraf zijn opgesteld hebben vooral betrekking tot de Structural engineer senior. Wel moet er gecontroleerd worden door de Model engineer senior of hier ook aan gehouden is. - Praktijk: De Structural engineer senior houdt al rekening met de praktijk, wel moet dit gecontroleerd worden door Model engineer senior. Nu het volledige model in het voorontwerp gemodelleerd is kan ook gekeken worden naar inkoop. Hierbij wordt gekeken naar: 15

- Welke profielen en hoeveel van elk type profiel. - Welke bouten en hoeveel van elke type bout. - Welke platen en hoeveel van elke soort plaat. - Welke ankers en hoeveel van elke type anker. - Eventuele andere objecten. Aan de hand van deze lijst kan er gekeken worden naar een leverancier die dit materiaal kan leveren. Deze leverancier kan eventueel al gecontracteerd worden. Later in het proces, als de verbindingen volledig zijn berekend en gemodelleerd, wordt er pas gekeken naar de definitieve inkoop. Ook kan er aan de hand van deze lijst een prijs bepaald worden voor de constructie. Betrokkenen Model engineer (Senior): Dit is de functie die zich bevindt binnen deze processtap. Deze functie modelleert de ontvangen concepten in het 3D model binnen de software Tekla Structures. Structural engineer (Senior): Dit is de functie die de gedocumenteerde concepten doorgeeft aan de Model engineer senior. Model Engineer (Junior): Deze functie bevindt zich een stap later, binnen die processtap worden tekeningen gegenereerd met behulp van het model en dus moet dit model doorgegeven worden. Communicatie Tijdens deze processtap is er communicatie met twee andere functies. Allereerst wordt er veel gecommuniceerd met de Structural engineer senior. Er wordt dan overleg gedaan met betrekking tot details die praktisch niet maakbaar zijn. Ook worden er voorstellen gedaan door de Model engineer senior met betrekking tot veiligheid en efficiëntie. Naast de communicatie over de details wordt er gecommuniceerd over de tekeningen. Deze worden gemaakt in een stap verder door de Model engineer junior. Belemmeringen De grootste belemmering die optreedt is dat er vaak niet duidelijk is wat er gedaan moet worden binnen een project, wie dit moet doen en wanneer dit af moet zijn. Een tweede belemmering is als er veranderingen zijn aangebracht het soms niet te achterhalen is wie deze wijzigingen heeft aangebracht. 4.4 Plantekeningen approval Deze stap kan uitgevoerd worden door dezelfde persoon als in hoofdstuk 4.3, dit verscheelt per project. In deze stap worden er overzichtstekeningen gemaakt aan de hand van het gemodelleerde voorontwerp in de stap hiervoor. Alles wat bepaald, berekend en gemodelleerd is in de vorige stappen moet terugkomen op deze tekeningen. Wel worden deze tekeningen alleen gemaakt om goedkeuring te krijgen bij de hoofdconstructeur en de opdrachtgever. Daarom worden alleen overzichtstekeningen gemaakt. Deze tekeningen worden aangemaakt in het softwareprogramma Tekla Structures. Wel moeten er enkele dingen duidelijk worden op deze tekeningen: 16

- Maatvoering: Alle dimensies van het voorontwerp moeten duidelijk zijn aangegeven, ook van de details op de overzichtstekeningen. - Peilmaten: Deze peilmaten die aangeven op welke hoogte een balk zich bevindt moeten aanwezig zijn op de overzichtstekeningen. - Profilering: Welk profiel waar staat moet ook duidelijk zijn op de tekeningen. - General notes: Deze zijn op alleen specifieke tekeningen hetzelfde en staan op dezelfde plek. In de deze general notes staan wat algemene gegevens, welke gegevens dit zijn verschilt per project. - Toegepaste normen: Welke normen zijn toegepast om tot dit voorontwerp te komen. Betrokkenen Model engineer (Junior): Dit kan dezelfde persoon zijn als de Model engineer senior, dit verschilt per project. Deze persoon maakt de tekeningen en zorgt dat alle hierboven genoemde punten aanwezig en duidelijk zijn. Model engineer (Senior): Dit is de persoon die de verbindingen heeft gemodelleerd in de stap hiervoor. Als verbindingen fout zijn gemodelleerd en dit is te zien op de tekening dan moet dit worden doorgegeven. Communicatie Bij deze stap is er eigenlijk maar met één andere functie communicatie en dit is met de Model engineer senior. Als dingen niet kloppen en dit is te zien op de tekeningen dan moet dat door gegeven worden aan hem. Hij neemt dan indien nodig contact op met de Structural engineer. Ook is er communicatie met de Model engineer senior over wat er op de tekeningen zichtbaar is. Deze tekeningen worden uiteindelijk nog gecontroleerd door de Model engineer senior voordat ze verder gaan in het proces. Belemmeringen Als er niet goed gecommuniceerd wordt tussen de Model engineer senior en de Model engineer Junior met betrekking tot wijzigingen die worden doorgevoerd binnen het 3D model, dan kan dit grote gevolgen hebben voor de plantekeningen. Hierbij kunnen veel uren verloren gaan als dit niet goed of niet wordt doorgegeven. 4.5 Voorontwerp naar hoofdconstructeur Als het voorontwerp volledig is uitgewerkt en een prijs is gevormd voor de constructie, dan gaat het volledige voorontwerp naar de hoofdconstructeur. De hoofdconstructeur controleert het voorontwerp en keurt deze af of goed. Als het voorontwerp wordt afgekeurd dan gaan de documenten weer terug naar het voorontwerp. 17

5. Definitiefontwerp Nadat het voorontwerp is opgestuurd naar de constructeur en goedgekeurd is, kan er gestart worden met het definitiefontwerp. Maar welke stappen worden doorlopen bij het definitiefontwerp binnen het uitvoeringsproces? Het definitiefontwerp bestaat ook uit vier stappen: Detailberekeningen, het documenteren van de detailberekeningen, het modelleren van de productie en het ontwikkelen van de productieset. Bij de detailberekeningen wordt verder geborduurd op de detailberekeningen van het voorontwerp. Ook bij deze stappen zijn er interviews afgelegd. Voor de detailberekeningen en het documenteren hiervan zijn interviews afgelegd bij ASK Romein. Voor het modelleren en tekenen zijn er interviews afgelegd binnen VDK Engineering. 5.1 Detailberekeningen Bij deze stap is het gekozen concept goedgekeurd door de hoofdconstructeur en dus kunnen er berekeningen uitgevoerd gaan worden. Al deze berekeningen worden met de hand gedaan. Het concept wordt volledig doorberekend met alle maatvoeringen en materiaal. Hierbij worden berekeningen gemaakt aan de concepten van: - Ankers - Kolom aan ligger - Ligger aan ligger - Knooppunten - Verbindingen van dak- en wandbeplating - Handrailing - Roostervloer - Montagestaal Net als bij het bedenken van de concepten moet er ook bij het berekenen aan enkele zaken voldaan worden: - Montageplan: In het montageplan staan veel zaken die van toepassing zijn op de detailberekeningen. Denk hierbij aan fasering, stabiliteitsberekeningen en veiligheidsmaatregelen. - Praktijk: Ook moet met de praktijk rekening gehouden worden. Hierbij moet gekeken worden naar of de verbinding gemonteerd kan worden op de bouwplaats. - Valkuilen: Ook bij het definitiefontwerp zit de valkuil hem in de niet standaard verbindingen. - Normen: Bij berekeningen komen ook normen kijken die van toepassing zijn. Hierbij kan gedacht worden aan veiligheidsnormen maar ook aan normen met betrekking tot de modelleur. De Structural engineer senior geeft uiteindelijk een volledig pakket met berekeningen door aan de Structural engineer junior. Hierbij moet ook worden aangegeven hoe vaak een detail voorkomt en waar deze zich bevindt. Uiteindelijk controleert de Structural engineer Senior de gedocumenteerde berekeningen. Betrokkenen Structural engineer (Senior): Dit is de functie die zich binnen deze stap bevindt. De Structural engineer senior maakt de berekeningen en moet dus rekening houden met alle boven genoemde punten. 18

Structural engineer (Junior): Deze functie bevindt zich in de stap hierna maar is wel betrokken bij de berekeningen. Hij krijgt de berekeningen en documenteert deze. Model engineer (Senior): De belangrijkste betrokkene buiten deze stap is de modelleur. Hij moet uiteindelijk de details modelleren in het 3D model. Communicatie Tijdens deze berekeningen is er communicatie met de Structural engineer junior. De berekeningen worden digitaal of hard copy overhandigd en tussendoor is er digitaal, telefonisch of persoonlijk contact over eventuele problemen of verbeteringen. De uiteindelijk gedocumenteerde berekeningen worden terug opgestuurd naar de Structural engineer en worden door hem gecontroleerd. Ook is er communicatie met de Model engineer senior. De uiteindelijk gedocumenteerde berekeningen worden digitaal overhandigd aan de modelleur. Tussendoor is hier veel communicatie telefonisch, digitaal of persoonlijk over met betrekking tot eventuele fouten en verbeteringen in de details. Belemmeringen Binnen dit proces treedt dezelfde belemmering op als in het voorontwerp, dit is dat alles met de hand wordt gedaan. Voor uitgebreide uitleg wordt u doorverwezen naar hoofdstuk 4.1. 5.2 Detailberekeningen documenteren In deze stap worden de berekeningen die gemaakt zijn in hoofdstuk 5.1 gedocumenteerd. Dit wordt gedaan door een Structural engineer junior maar kan ook gedaan worden door dezelfde persoon als in hoofdstuk 5.1. Deze stap is relatief eenvoudig en wordt daarom ook vaak door een junior uitgevoerd. Toch moet nog wel aan enkele zaken voldaan worden: - Template: Dit template kan verschillen met wat bij hoofdstuk 4.2 is besproken. Het template dat gebruikt moet worden verschilt per project en wordt altijd van tevoren aangemaakt. - Leesbaarheid: Ook moet het leesbaar zijn voor de Structural engineer senior en voor de Model engineer senior. Als het detail niet inzichtelijk is dan ontstaat er onduidelijkheid en dit kost weer tijd. - Normen: Welke normen toegepast moeten worden verschild per project, maar hier moet wel rekening mee worden gehouden tijdens het documenteren van de detailberekeningen. Deze normen moeten ook vermeld worden. Ook moeten deze documenten een aantal dingen bevatten, dit zijn: - Maatvoering: Alle maten van de verbindingen moeten duidelijk worden. - Profilering: Welke profielen aan elkaar verbonden zijn. - Staalkwaliteit: Welke staalkwaliteit elk profiel heeft. - Bouten: Welke bouten voor de verbindingen gebruikt worden. - Toegepast normen: Welke normen toe zijn gepast op de berekende verbindingen. In het document dat uiteindelijk opgesteld wordt door de Structural engineer junior moet duidelijk worden waar de details zich bevinden, hoe deze eruit zien 19

en hoe deze verbinding tot stand is gekomen (berekeningen). Het kan zijn dat een detail meerdere keren voorkomt binnen een constructie, dit wordt dan aangegeven doormiddel van een overzichtstekening. Hierbij wordt dan van tevoren een nummer/letter toegekend aan het berekende detail. Deze nummer/letter wordt dan getoond op de overzichtstekening bij de plek waar dit detail zich bevindt. Dit document is leidend voor de Model engineer senior. Zonder dit document kan de Model engineer senior niet modelleren. Betrokkenen Structural engineer (Junior): Deze functie bevindt zich binnen deze stap en documenteert de berekeningen die worden overgedragen vanuit hoofdstuk 6.1. Structural engineer (Senior): Wanneer het niet het geval is dat deze stap door dezelfde persoon wordt gedaan als de stap in hoofdstuk 6.1, dan is de Structural engineer senior ook betrokken bij deze stap. Dit omdat hij de berekeningen overdraagt aan de junior en uiteindelijk deze documentatie controleert. Communicatie Tijdens dit proces is er veel communicatie met de Structural engineer senior. Dit heeft betrekking op eventuele onduidelijkheden en/of verbeterpunten van de berekeningen. Belemmeringen Hierbij is de belemmering hetzelfde als bij die van het voorontwerp; het alles met de hand doen. Voor uitgebreide uitleg wordt u door verwezen naar hoofdstuk 4.2. 5.3 Modelleren Productie In deze stap worden de details, die volledig berekend en gedocumenteerd zijn, gemodelleerd binnen het modelleerprogramma Tekla Structures. Deze gedocumenteerde berekeningen uit stap 5.2 worden digitaal beschikbaar gesteld aan de Model engineer senior door de Structural engineer senior die deze heeft gecontroleerd. In deze documenten moet alles aanwezig zijn om de verbindingen te kunnen modelleren, dit is maatvoering, staalkwaliteit, profilering en bouttype. Ook moet een overzicht aanwezig zijn met waar het detail zich bevindt in de constructie. Naast het modelleren van de verbindingen heeft de Model engineer senior nog andere taken om uit te voeren die invloed hebben op de staalconstructie: - BIM: Het detecteren van clashes met derde partijen in een BIM-model. - Communiceren met de Structural engineer senior met betrekking tot veiligheid en monteerbaarheid. - Communiceren met Structural engineer senior over onduidelijkheden en fouten in de gedocumenteerde berekeningen. - Wijzigingen in de verbindingen: Gedurende een project kunnen wijzigingen doorgevoerd worden in een verbinding, dit moet dan ook weer opnieuw gemodelleerd worden. - Meerwerken: Tijdens een project kan het zijn dat er werk verricht moet worden dat buiten de randvoorwaarden valt die voor een project vastgesteld zijn. Dit moet dan doorgegeven worden aan de projectleider. 20

- Definitieve inkoop: Als alles gemodelleerd is kan gekeken worden naar de definitieve inkoop. Hierbij kan al het materiaal bepaald worden dat nodig is om de constructie te realiseren. Bij het modelleren van de details moet er nog wel aan wat zaken voldaan worden: - Normen: Aan het begin van een project worden normen vastgesteld waaraan voldaan moet worden. Dit heeft vooral betrekking op het berekenen van de details maar ook of het modelleren hiervan. Dit heeft vooral betrekking op het controleren of die normen wel goed zijn toegepast. - Valkuil: Concepten die op het oog hetzelfde lijken maar toch anders zijn. - Praktijk: De modelleur moet ook controleren of de details wel maakbaar zijn in de praktijk, dit heeft betrekking tot het monteren op de bouwplaats. Naast het modelleren in Tekla en de definitieve inkoop bepalen, moet er ook een Bimsight worden aangemaakt. Dit kan ook in andere programma s zoals BIM360 of Naviswork. Hierin kunnen alle modellen van derde partijen samengevoegd worden tot één model en kan er een clash check gehouden worden. Mocht er een clash zijn dat moet dit met een derde partij overlegd worden. Betrokkenen Model engineer (Senior): Dit is de functie die zich bevindt binnen in deze processtap. Deze functie modelleert de gedocumenteerde details binnen het softwareprogramma Tekla Structures. Structural engineer (Senior): Deze functie geeft de gedocumenteerde berekeningen door aan de Model engineer senior. Deze functie heeft de details berekend is hier dus verantwoordelijk voor. Model engineer (Junior): Dit is de functie die zich bevindt in de processtap hierna. Deze functie maakt tekeningen aan de hand van het 3D model, hij is dus afhankelijk van dit model. Communicatie Binnen in deze processtap is er communicatie met twee andere functies, met de Structural engineer senior en de Model engineer junior. Met de Structural engineer senior wordt gecommuniceerd over de berekende details, dit kan gaan over: - Een clash met een derde partij. - Veiligheid en monteerbaarheid. - Onduidelijkheden over de gedocumenteerde details. - Wijzigingen in de details gedurende het project. Over al deze punten wordt er zowel digitaal als persoonlijk gecommuniceerd. Daarnaast wordt er ook veel gecommuniceerd met de Model engineer junior. Belemmeringen De belemmeringen die in deze processtap optreden zijn dezelfde als de belemmeringen van hoofdstuk 4.3. 21

5.4 Productieset In deze stap wordt een productieset gemaakt in Tekla aan de hand van het 3D model dat is gemodelleerd in de stap hiervoor. Het kan zo zijn dat dezelfde persoon deze tekeningen aanmaakt die ook het model gemodelleerd heeft. Of dit zo is hangt af van de grootte van het project. Alles wat bepaald, berekend en gemodelleerd is in de voorgaande stappen komt terug op deze tekeningen. Maar wat voor tekeningen en lijsten worden er gemaakt? De tekeningen en lijsten die worden gemaakt zijn: - Werkplaatstekeningen: Hierop wordt duidelijk hoe een merk is opgebouwd en uit welke onderdelen deze bestaat. - Montagetekeningen: Deze tekening geeft aan hoe een constructie verbonden is en welke verbinding hiervoor gebruikt is, hierbij worden ook de bouten weergegeven. - Merklijst: Deze lijst geeft aan welke merken er zijn en hoe vaak een merk voorkomt binnen de constructie. - Boutlijst: Deze lijst geeft aan welke bouten in de constructie zijn en hoe vaak deze voorkomen. - Materiaallijst: Deze lijst geeft aan welk en hoeveel materiaal er nodig is om alle merken te produceren. - NC-Data: Dit zijn codes waarmee een machine aangestuurd kan worden om het desbetreffende merk te produceren. Dit kunnen codes zijn voor meerdere machines. Op deze tekeningen moeten er een aantal gegevens duidelijk worden, deze gegevens zijn van belang om de constructie te monteren: - Maatvoering: Alle dimensies op de tekeningen moeten duidelijk zijn. Ook worden de dimensies op elke tekening aangegeven en deze moeten dus met elkaar overeenkomen. - Peilmaten: Alle peilmaten, die aangeven op welke hoogte een balk gemonteerd moet worden, moeten aanwezig zijn op de tekeningen. - Profilering: Op de overzichts- en merktekeningen moet duidelijk zijn welk profiel gebruikt wordt en waar deze geplaatst is in de constructie. - Staalkwaliteit: De staalkwaliteit is van belang op een merktekening. Als niet de goede staalkwaliteit wordt gebruikt kan het zijn dat het merk de kracht niet aankan. - Bouten: Op de merktekeningen moet er duidelijk zijn welke bouten er gebruikt worden voor een verbinding en hoeveel. - General notes: Hierin staan gegevens die op alle tekeningen van toepassing zijn, deze general notes zijn dus ook terug te vinden op elke tekening. - Toegepaste normen: Deze moeten aangegeven worden om later te kunnen controleren of de juiste normen zijn toegepast. Betrokkenen Model engineer (Junior): Dit is de functie die zich bevindt binnen deze processtap. Deze maakt tekeningen en zorgt dat alle bovengenoemde gegevens duidelijk zijn aangegeven. Model engineer (Senior): Dit is de functie die zich bevindt in de stap hiervoor. Hij heeft het model gemodelleerd en is dus verantwoordelijk voor wat er staat op de tekeningen. 22

Werkvoorbereiding: Werkvoorbereiding bevindt zich in de stappen na het uitvoeringsproces. Wel zijn zij hierbij betrokken omdat zij de tekeningen ontvangen en de merken produceren. Communicatie Tijdens deze processtap is er veel communicatie met de Model engineer senior. Als er fouten of onduidelijkheden in het model te zien zijn op de tekeningen dan wordt dit aan hem doorgegeven. Ook worden de tekeningen gecontroleerd door de Model engineer senior voordat ze doorgaan naar werkvoorbereiding. De communicatie verloopt digitaal of persoonlijk. Ook is er veel communicatie met werkvoorbereiding, aan hen worden de tekeningen en lijsten doorgegeven. Als hier tussendoor onduidelijkheden over ontstaan dan wordt hier telefonisch of digitaal over gecommuniceerd. Belemmeringen De belemmering die vooral optreedt binnen deze processtap is dezelfde als in hoofdstuk 4.4. Dat er soms niet goed gecommuniceerd wordt binnen dit proces en dit kan grote gevolgen hebben voor de tekeningen en de tijd die hierin heeft gezeten. 23

6. Op te leveren Tijdens het uitvoeringsproces moeten ook documenten opgeleverd worden waarmee werkvoorbereiding door kan gaan in het bouwproces. De vraag is dus wat moet er opgeleverd zijn aan het einde van het uitvoeringsproces? Deze documenten worden hieronder een voor een toegelicht en zijn van tevoren bepaald bij de offerte. Deze documenten verschillen per project maar hieronder zijn de hoofddocumenten benoemd. 6.1 3D tekenmodel + Bimsight Het definitiefontwerp moet volledig gemodelleerd zijn, dit wordt gedaan in de software Tekla Structures. Dit model wordt als referentie model gebruikt voor de tekeningen. Als iets niet te zien is op de tekeningen dan kan gekeken worden in het model. Dit model wordt dus vooral gebruikt na deze 8 processtappen om onduidelijkheden te beantwoorden en eventuele fouten op de tekeningen. Bimsight is ook een model dat opgeleverd wordt, hierin kunnen alle modellen inclusief die van derde partijen samengevoegd worden tot één model. Hierin kan dan gekeken worden naar eventuele clashes met andere partijen. 6.2 2D tekeningen + NC-Data - Werkplaatstekeningen: Hierop wordt duidelijk uit welke onderdelen een merk bestaat en hoe deze is samengesteld. Deze wordt gebruikt in de productiehal waar de merken worden samengesteld. - Montagetekeningen: Op deze tekeningen staat aangegeven hoe bouwdelen aan elkaar gemonteerd zijn. Hierbij is duidelijk welke merken aan elkaar gemonteerd zijn en welke verbinding hiervoor gebruikt is. Ook voor deze verbinding is aangegeven welke onderdelen (bouten) gebruikt zijn. - NC-Data: Dit is een code waarmee een machine aangestuurd kan worden om een merk te produceren, dit wordt vanuit Tekla gegenereerd. 6.3 Lijsten - Materiaallijst: Dit is de Nederlandse vertaling van Bill Of Materials en deze lijst omvat alle materialen die nodig zijn om uiteindelijk een constructie te assembleren. Hierbij worden geen merken getoond, maar wel de onderdelen waaruit een merk bestaat. De lijst wordt gegenereerd vanuit het Tekla model. - Merkenlijst: Op deze lijst is te zien welke merken er allemaal zijn binnen in de constructie. Het kan zo zijn dat een merk vaker voorkomt binnen een constructie en dit wordt dan ook aangegeven op de lijst. - Boutlijst: Deze lijst wordt gemaakt om te kunnen zien welke bouten en hoeveel van elke soort ingekocht moet worden en aanwezig moet zijn op de bouwplaats. Deze lijst wordt gegenereerd vanuit het Tekla model. 24

7. Aanbeveling Nu alle belemmeringen in de voorgaande hoofdstukken zijn onderzocht en uitgelegd kan er per belemmering een advies worden gegeven over hoe deze belemmering kan verdwijnen binnen dit proces. Dit zorgt voor wel voor extra handelingen binnen het proces en dus moet de afweging worden gemaakt of de oplossing meer tijd kost dan de belemmering die in het huidige proces aanwezig is. 7.1 Digitaliseren De grootste belemmering bij het maken van detailberekeningen is dat alles nog met de hand gedaan wordt. Als er wijzigingen worden aangebracht in een later stadium dan moet de hele verbindingen opnieuw getekend worden. Om deze belemmering tegen te gaan is digitalisatie de perfecte oplossing. Hierbij kunnen componenten binnen de verbinding aangepast worden zonder dat het er niet leesbaar meer uit ziet. Dit zal veel tijd, en dus ook geld, gaan schelen. Wel moeten hiervoor licenties aangeschaft gaan worden voor een software waarbinnen deze berekeningen gemaakt kunnen worden. Een geschikt programma voor de digitalisering van de detailberekeningen is IDEA StatiCa. Binnen dit programma kunnen details worden doorberekend en getekend. Ook kunnen binnen dit programma sterkte- en stijfheid berekeningen worden gemaakt. Hierdoor kan dus ook gekeken worden naar waar de grootste kracht op komt te staan en waar er eventueel nog materiaal bespaard kan worden. Binnen in dit programma kunnen ook tekeningen worden vervaardigd van de verbindingen. 7.2 Dynamische planning De grootste belemmering bij het modelleren is dat er vaak niet duidelijk is wat er gedaan moet worden, wie het moet doen en wanneer het af moet. Ook is er soms niet te achterhalen als er wijzigingen zijn doorgevoerd wie dit heeft gedaan. Een dynamische planning is de ideale oplossing voor deze belemmeringen. Een aantal zaken kunnen in een dynamische planning worden opgenomen: 1. Het werk wat gedaan moet worden. 2. Wie het werk moet doen. 3. Wanneer het werk af moet. 4. Uiteindelijke datum wanneer het werk af is. Voor deze dynamische planning kan een programma gebruikt worden zoals Microsoft Project. Hierin kan een planning worden aangemaakt en in de loop van het project ook worden aangepast. Deze planning kan ook beschikbaar worden gesteld voor alle werknemers die werken binnen dat project. 25

7.3 Communiceren onderling Bij het aanmaken van de overzichtstekeningen, werkplaatstekeningen en montage tekeningen is de belemmering dat er soms niet gecommuniceerd wordt als wat verandert in het model. Hierdoor kan werk verloren gaan en dit kost veel tijd. De ideale oplossing hiervoor is om een logboek bij te houden, hierin kan opgenomen wat en waaraan gewerkt is en door wie. Als dan op een later moment iemand gaat werken aan de tekeningen kan er gekeken worden naar of er nog veranderingen zijn doorgevoerd in het model. Mochten dan problemen ontstaan dan kan er eenvoudig opgezocht worden wie gecontacteerd moet worden. Dit kost een paar minuten per dag maar kan veel tijd schelen bij het maken van de verschillende tekeningen. 7.4 5 Controlepunten Naast de twee bovengenoemde punten moet ook altijd het werk dat wordt ontvangen vanuit de processtap hiervoor gecontroleerd worden. Hierbij zijn er 5 punten van belang die altijd gecontroleerd moeten worden: 1. Geometrie: Is de geometrie duidelijk en zijn alle maten hierbij aangegeven? 2. Profilering: Is van elk profiel aangeven welk profiel dit is? 3. Staalkwaliteit: Is van elk profiel de staalkwaliteit aangegeven? 4. Zegen/Togen: Is duidelijk welk profiel een ronding heeft in de tegengestelde richting van de kracht die staat op het profiel en is hier de maatvoering van aangegeven? 5. Conservering: Is er duidelijk hoelang de constructie mee moet gaan en hoe hiervoor gezorgd wordt? Mocht een gegeven ontbreken dan moet er contact opgenomen worden met de persoon die hierover gaat. 26