REKENBELEID

2017-2018 REKENBELEID BRAVO! COLLEGE CRANENDONCK

Inhoud Inleiding... 1 Algemene doelstelling van het vak rekenen... 1 Basisvorming... 1 Examenprogramma... 2 Rekenonderwijs BRAVO! College schooljaar 2017-2018... 3 Algemeen... 3 Cito-metingen... 3 Invulling rekenen... 4 HAVO en VWO leerjaar 1 en 2... 4 VMBO (Basis en Kader) leerjaar 1 en 2... 5 MAVO leerjaar 1 en 2... 6 MAVO leerjaar 3... 7 MAVO leerjaar 4... 8 Resultaten rekentoets... 9 Plan van aanpak steunlessen rekenen... 10 Schematische weergave... 11 Dyscalculie, ernstige rekenproblemen... 12 Inleiding... 12 Basisvoorzieningen... 12 Bijlage 1... 13 Bijlage 2... 14

Inleiding Algemene doelstelling van het vak rekenen Rekenen is een vaardigheid die leerlingen moeten kunnen gebruiken in het dagelijkse leven. Iedere dag maak je onbewust gebruik van rekenen. In Nederland is uit onderzoek helaas gebleken dat de gemiddelde Nederlander niet meer het rekenniveau heeft van jaren geleden. Het bedrijfsleven, universiteiten en hogescholen klagen al jaren over de slechte rekenvaardigheden van jongeren en daarom heeft de Tweede Kamer besloten een toets in te voeren voor eindexamenkandidaten. Het onderwijs in het vak rekenen is erop gericht dat de leerlingen vaardigheden ontwikkelen waarmee ze in hun eigen situatie rekenkundige problemen herkennen en kunnen toepassen. Daarnaast zijn de lessen erop gericht dat de leerlingen kunnen voldoen aan de eisen die gesteld zijn in de referentiekaders van de door hen gevolgde opleiding (vmbo), de 2F toets en optimaal zijn toegerust voor deelname aan het daarop aansluitende vervolgonderwijs. Om dit te realiseren, gebruiken we op het BRAVO! College het digitale programma Studyflow. Deze methode biedt een complete leerlijn rekenen, die aansluit bij: - het opfrissen en het blijven onderhouden van de basisrekenvaardigheden die de leerlingen al hebben opgedaan; - het uitbreiden van die vaardigheden tot het gewenste niveau voor de rekentoets: 2F Voor de doelstellingen voor het vak rekenen in de basisvorming wordt ook gewerkt aan de kerndoelen (met overlap naar wiskunde) en de Wet op de Referentieniveaus. De domeinen van het vak rekenen zijn getallen, verhoudingen, meten en meetkunde en verbanden. In elk van deze domeinen worden telkens de drie onderdelen onderscheiden; notatie, taal en betekenis, met elkaar in verband brengen en gebruiken. Binnen elk onderdeel kent het referentiekader de drie soorten rekendoelen; paraat hebben, functioneel gebruiken en weten waarom. Basisvorming Het rekenonderwijs is erop gericht dat leerlingen: Kennis en inzicht verwerven van/in rekenkundige principes en verbanden; Rekenkundige principes en verbanden kunnen toepassen in hun dagelijkse omgeving; Rekenkundige problemen op een methodische wijze kunnen aanpakken; Toepassingen van rekenkundige kennis kunnen aangeven in het maatschappelijke leven, en waar van toepassing ook in de techniek en de technologie; Inzicht tonen in de sociale effecten die toepassingen van rekenen in de samenleving teweeg kunnen brengen; Kennis en vaardigheden op het terrein van rekenen (en wiskunde) verwerven met het oog op de doorstroom naar het mbo, beslissingen over vervolgopleidingen, de latere beroepsuitoefening en het maatschappelijk functioneren. Beleid rekenen Het BRAVO! College 1

Examenprogramma Het onderwijs in rekenen is naast de kerndoelen basisvorming gericht op het bereiken van de eisen die worden gesteld binnen de diverse referentiekaders en examenniveaus vmbo. Voor alle vo-leerlingen geldt dat de rekentoets een verplicht onderdeel is van het Eindexamen. Een leerling heeft vier kansen en moet de rekentoets ten minste één keer hebben afgelegd wil hij of zij een vo-diploma kunnen behalen. Daarmee is de rekentoets zelf al een onderdeel van de slaag/zak-regeling, want een leerling die de rekentoets niet heeft afgelegd kan geen vo-diploma behalen. Verder geldt voor alle vo-schooltypen dat de rekentoets al volledig is opgenomen in het Eindexamenbesluit vo maar dat op grond van de overgangsbepalingen, de artikelen 61 t/m 63, de werking daarvan voor havo en vmbo nog tot een nader te bepalen moment is uitgesteld. http://wetten.overheid.nl/bwbr0031573/2014-03-07 Beleid rekenen Het BRAVO! College 2

Rekenonderwijs BRAVO! College schooljaar 2017-2018 Algemeen Op Het BRAVO! College bieden we onderwijs aan op VMBO, HAVO en VWO-niveau voor leerjaar 1 en leerjaar 2. Op VMBO-T niveau wordt ook leerjaar 3 en leerjaar 4 aangeboden. Voor elk niveau is er een geschikte oplossing om leerlingen te begeleiden en ondersteunen in hun ontwikkeling voor het vak rekenen. Voor rekenen zijn per niveau de volgende domeinen beschreven: Getallen Verhoudingen Meten en meetkunde Verbanden Het is dus zaak om een methode te kiezen die de lesstof van deze domeinen dekt en waar leerlingen ook zelfstandig aan kunnen werken. Dit omdat het vak rekenen niet in alle groepen klassikaal wordt aangeboden en leerlingen dus zelfstandig de lesstof moeten doorlopen. Cito-metingen Bij de start van het schooljaar wordt bij alle brugklasleerlingen de 0-meting van Cito afgenomen. Ook wordt er bij alle leerlingen een instaptoets afgenomen m.b.v. studyflow. Aan de hand hiervan kan gekeken worden op welk niveau de leerlingen binnenkomen. In april wordt bij alle brugklasleerleerlingen, tweedejaars leerlingen en derdejaars leerlingen respectievelijk de 1-meting, 2-meting en 3-meting afgenomen. Voor de afname zorgen de taal- en rekencoördinatoren ervoor dat er antwoordbladen en boekjes aanwezig zijn. Deze worden opgeslagen in het archief. De leerlingen die recht hebben op een vergrote versie of luistertoetsen (dyslexie en zorg) krijgen dit indien gewenst aangeboden. De week voor de afname van de Cito-metingen is het toezichtrooster bekend. De instructies voor de metingen liggen in het lokaal samen met de opgavenboekjes en antwoordbladen. De coördinatoren zorgen voor de verspreiding van deze boekjes en antwoordbladen. De uitslagen van deze Cito-metingen geven een beeld van de capaciteiten van de binnengekomen leerlingen. We hebben dan ook de leerlingen die bij de rekenonderdelen minder goed scoren in beeld. Beleid rekenen Het BRAVO! College 3

Invulling rekenen HAVO en VWO leerjaar 1 en 2 Inhoud Op de lessentabel staat géén rekenen. De leerlingen krijgen via de wiskundedocent de inlogcodes en de instructie hoe ze moeten werken met het digitale programma Studyflow. Tevens krijgen ze een studiewijzer uitgereikt waarop staat aangegeven op welk moment ze tot een bepaald blok af moeten hebben. Als ze vragen hebben kunnen ze dit tijdens wiskundeles aan de docent vragen. Tijdens drie toetsweken worden er toetsen afgenomen welke de voortgang van de leerlingen laat zien. Het behaalde cijfer voor rekenen staat op het rapport en wordt meegenomen in de bevordering van de leerling. Rekenen valt onder de kernvakken bij de bevordering. Leerlingen worden tijdens de eerste weken van het schooljaar ingeschaald in niveau 2A/2F/3F. Het inschalen is afhankelijk van de instaptoets of de cito-meting. Wat heb je nodig Programma Studyflow Een inlogaccount voor alle leerlingen Leerlingen werken zelfstandig aan rekenen volgens de (gedifferentieerde) studiewijzer. De wiskundedocent biedt ondersteuning waar nodig. De wiskundedocent kan via het digitale systeem zien hoever de leerlingen zijn gevorderd. Waar de knelpunten liggen en hoe lang leerlingen aan de onderdelen heeft gewerkt. De inhoud van het programma wordt door de studyflow-coördinator klaar gezet Inhoud: Bijspijkeren en bijhouden van 2F. In uitzonderlijke gevallen ophogen naar 3F. Beleid rekenen Het BRAVO! College 4

VMBO (Basis en Kader) leerjaar 1 en 2 Inhoud Op de lessentabel staat één lesuur (50 minuten) rekenen. Tijdens deze lessen werken de leerlingen aan het rekenprogramma op Studyflow. De docent kan van iedere leerling op de docent-pagina direct zien hoever de leerlingen zijn en waar de knelpunten liggen. De docent kan er voor kiezen om deze leerling individueel te ondersteunen of om onderdelen klassikaal extra uit te leggen. Tijdens drie toetsweken worden er toetsen afgenomen welke de voortgang van de leerlingen laat zien. Het behaalde cijfer voor rekenen staat op het rapport en wordt meegenomen in de bevordering van de leerling. Rekenen valt onder de kernvakken bij de bevordering. Wat heb je nodig Programma Studyflow Het lesuur dient ingeroosterd te worden in het computerlokaal. De leerlingen hebben allemaal een inlogaccount nodig. Leerlingen werken zelfstandig aan rekenen volgens de studiewijzer. De docent geeft uitleg en biedt ondersteuning waar nodig Leerlingen worden tijdens de eerste weken van het schooljaar ingeschaald in niveau 2A/2F/3F. Het inschalen is afhankelijk van de instaptoets of de cito-meting. Inhoud: bijspijkeren naar 1F en ophogen naar 2F. Beleid rekenen Het BRAVO! College 5

MAVO leerjaar 1 en 2 Inhoud Op de lessentabel staat voor de Mavo 1 leerlingen één lesuur (50 minuten) rekenen. Voor de Mavo 2 leerlingen is dit één lesuur gedurende een half jaar (Het andere half jaar hebben deze leerlingen Taalles) Tijdens deze lessen werken de leerlingen aan het rekenprogramma op Studyflow. De docent kan van iedere leerling op de docentpagina direct zien hoever de leerlingen zijn en waar de knelpunten liggen. De docent kan er voor kiezen om deze leerling individueel te ondersteunen of om onderdelen klassikaal extra uit te leggen. Wat heb je nodig Programma Studyflow Het lesuur dient ingeroosterd te worden in het computerlokaal. De leerlingen hebben allemaal een inlogaccount nodig. Leerlingen werken zelfstandig aan rekenen volgens de studiewijzer. De docent geeft uitleg en biedt ondersteuning waar nodig Voor de Mavo 1 leerlingen zijn het drie toetsen in de proefwerkweek en voor de Mavo 2 leerlingen zijn dit twee toetsmomenten gedurende het schooljaar. Het behaalde cijfer voor rekenen staat op het rapport en wordt meegenomen in de bevordering van de leerling. Rekenen valt onder de kernvakken bij de bevordering. Leerlingen worden tijdens de eerste weken van het schooljaar ingeschaald in niveau 2A/2F/3F. Het inschalen is afhankelijk van de instaptoets of de cito-meting. Inhoud: bijspijkeren naar 1F en ophogen naar 2F. Beleid rekenen Het BRAVO! College 6

MAVO leerjaar 3 Inhoud Op de lessentabel staat één lesuur (50 minuten) rekenen. Tijdens deze lessen werken de leerlingen aan het rekenprogramma op Studyflow. De docent kan van iedere leerling op de docent-pagina direct zien hoever de leerlingen zijn en waar de knelpunten liggen. De docent kan er voor kiezen om deze leerling individueel te ondersteunen of om onderdelen klassikaal extra uit te leggen. Wat heb je nodig Programma Studyflow Het lesuur dient ingeroosterd te worden in het computerlokaal. De leerlingen hebben allemaal een inlogaccount nodig. Leerlingen werken zelfstandig aan rekenen volgens de studiewijzer. De docent geeft uitleg en biedt ondersteuning waar nodig Leerlingen worden tijdens de eerste weken van het schooljaar ingeschaald in niveau 2A/2F/3F. Het inschalen is afhankelijk van de instaptoets of de cito-meting. In juni nemen de 3 MAVO-leerlingen deel aan de rekentoets. Inhoud: Bijspijkeren en bijhouden van 2F. In uitzonderlijke gevallen ophogen naar 3F. Beleid rekenen Het BRAVO! College 7

MAVO leerjaar 4 Inhoud Op de lessentabel staat géén rekenen. Leerlingen die geen voldoende voor de rekentoets hebben gehaald krijgen een account van het programma Studyflow om de stof nog een keer te oefenen. Dit moeten ze zelfstandig doen en als ze vragen hebben kunnen ze terecht bij de wiskundedocent. In januari/april/juni kunnen de MAVO 4 - leerlingen deelnemen aan de rekentoets. Hiervoor kunnen zij zich inschrijven bij de rekencoördinator die de rekenexamens faciliteert. Wat heb je nodig Programma Studyflow Een inlogaccount voor de leerlingen die het rekenexamen nog niet gehaald hebben. Inhoud: Bijspijkeren en bijhouden van 2F. In uitzonderlijke gevallen ophogen naar 3F. Beleid rekenen Het BRAVO! College 8

Resultaten rekentoets In 2017/2018 nemen alle leerlingen uit 3 MAVO van Het BRAVO! College deel aan de rekentoets. In juni hebben zij de eerste mogelijkheid om deze rekentoets te halen. De leerlingen van MAVO 4 krijgen in januari en in maart de mogelijkheid om de rekentoets te herprofileren. Om de leerlingen en ouders te informeren over het aankomende rekenexamen krijgen ze een brief met info, waarop ook sites staan vermeld, waar ze een voorbeeldexamen kunnen oefenen. Het resultaat van de rekentoets is dit schooljaar nog geen onderdeel van de slaag-/zakregeling. Wel moeten alle leerlingen van MAVO 4 minimaal een keer hebben deelgenomen aan het rekenexamen. Leerlingen uit 3 MAVO die bij de eerste afname lager dan een 5 scoren, mogen pas in schooljaar 2017-2018 herkansen. De rekentoets van het cito is voor MAVO gericht op het niveau 2F rekenen. Beleid rekenen Het BRAVO! College 9

Plan van aanpak steunlessen rekenen Leerlingen die bij de Cito-metingen en/of de instaptoets onvoldoende scoren (zie bijlage 1), kunnen in de steunles worden geplaatst. De rekencoördinator maakt hier een overzicht van en deelt de leerlingen in voor de steunles. Klas 1 start met steunlessen in oktober. Klas 2 en/of 3 start met steunlessen in januari. De mentoren krijgen hier een overzicht van. De rekencoördinator maakt hiervan een notitie in Magister maken. De leerlingen krijgen vervolgens een brief (zie bijlage 2) mee waarin wordt aangegeven wanneer de steunles start. Aan dit formulier zit een antwoordstrookje wat de ouders moeten invullen en ondertekenen. Hierop moeten de ouders ook het mailadres vermelden zodat indien nodig de steunlesdocent of rekencoördinator contact op kan nemen met de ouders. Op het BRAVO! College wordt tijdens het schooljaar steunles gegeven op dinsdag aansluitend aan het lesrooster. Deze steunles wordt gegeven door Dhr. Chambille en Mevr. Van Der Velden. Leerlingen krijgen extra uitleg en opgaven m.b.t. de basisvaardigheden en daarnaast kunnen leerlingen zelf aangeven welke onderdelen ze extra willen oefenen. Leerlingen van klas 1 oefenen met opgaven over gekregen uitleg m.b.v. het digitale programma muiswerk in niveau 1F. Leerlingen van klas 2 oefenen met opgaven over gekregen uitleg m.b.v. het digitale programma studyflow in niveau 2A. Docent loopt rond, beantwoordt vragen en geeft extra uitleg aan zwakke rekenaars. Docent controleert of leerlingen de oefeningen goed maken/aanpakken. Bovenstaande wisselt zich voortdurend af. Na uitleg wordt er geoefend, dan weer uitleg gevolgd door oefening, enz. Beleid rekenen Het BRAVO! College 10

Schematische weergave Aantal Lessentabel Steunles toetsmomenten BK1 3 tijdens PWW 1 lesuur p/w Vanaf oktober BK2 3 tijdens PWW 1 lesuur p/w Vanaf januari Mavo 1 3 tijdens PWW 1 lesuur p/w Vanaf oktober Mavo 2 2 tijdens lessen 1 lesuur p/w Vanaf januari gedurende een half jaar Mavo 3 Rekenexamen in 1 lesuur p/w Vanaf januari mei/juni Havo/vwo 1 3 tijdens PWW Geen reguliere les Vanaf oktober Havo/vwo 2 3 tijdens PWW Geen reguliere les Vanaf januari Alle leerlingen met dyscalculie en ernstige rekenproblemen krijgen vanaf periode 1 steunles. Beleid rekenen Het BRAVO! College 11

Dyscalculie, ernstige rekenproblemen Inleiding In onderstaande paragraaf wordt de werkwijze en ondersteunings-structuur voor het vak rekenen van leerjaar 1 t/m 3 weergegeven. De ondersteuning voor leerlingen met ernstige rekenproblemen en dyscalculie wordt toegelicht. Basisvoorzieningen Indien er vermoedens bestaan van een ernstig rekenprobleem of dyscalculie, worden ouders verwezen naar een externe organisatie zodat een mogelijke diagnose kan vastgesteld worden. Indien een leerling in het bezit is van een onderzoek en verklaring waaruit blijkt dat de leerling een ernstig rekenprobleem of dyscalculie heeft, mag deze leerling gebruik maken van onderstaande faciliteiten: Tijdsverlenging bij toetsen waar rekenkundige elementen aan bod komen. Altijd voor de vakken economie, wiskunde en rekenen. Soms bij de vakken natuurkunde, scheikunde en aardrijkskunde Mogelijkheid tot het gebruik van de rekenmachine, enkel indien de te meten kennis geen hoofdrekenen betreft Mogelijkheid tot het gebruik van rekenkaarten. Het gebruik van niet-erkende ondersteunende rekenkaarten is niet wenselijk. Gebruik van deze kaarten dient enkel te worden toegelaten in leerjaar 1 en 2 én als de leerling bekend is met het gebruik (de leerling maakte op de basisschool ook gebruik van rekenkaarten). De rekendocent beslist welke kaarten gebruik mogen worden in de afbouwfase. Een leerling mag altijd de rekenkaarten opgesteld door het Ministerie van Onderwijs gebruiken. Deze kaarten zijn in het bezit van de examensecretaris. Deelname van minimaal één periode aan steunlessen voor leerlingen met ernstige rekenproblemen en dyscalculie. Leerlingen met een diagnose dyscalculie hebben niet vanzelfsprekend toegang tot de ondersteuning van individueel niveau 3. Indien de resultaten voor rekenen voldoende zijn, nemen de leerlingen deel aan de zorg op klasniveau. Indien de resultaten onvoldoende blijken stroomt de leerling eventueel door naar de zorg op individueel niveau 3. Voor alle leerlingen met dyscalculie wordt in een dossier bijgehouden welke zorg de leerling ontvangt. De mentor informeert de ouders tijdens de oudergesprekken van de voortgang bij rekenen. Mogelijkheid tot het kiezen van een vakkenpakket zonder wiskunde in leerjaar 4. Deze faciliteit kan uitsluitend vanaf leerjaar 2 worden aangeboden na zorgvuldig overleg met ouders, leerling, rekencoördinator, ondersteuningscoördinator, teamleider en inspectie. Wanneer bovenstaande aanvraag geaccordeerd wordt, zal de leerling tijdens de lesuren wiskunde, aangepast rekenonderwijs aangeboden worden bestaande uit economische rekenvaardigheden, redactiesommen, rekenen in context. Beleid rekenen Het BRAVO! College 12

Steunles start in oktober Steunles start in januari Bijlage 1 REKENEN Klas Niveau instaptoets Behaald cijfer Ingeschaald niveau Methode Steunles 1 1F 1-2 - 3 Niveau basisonderwijs Muiswerk X 1 1F 4-5 - 6 Niveau 2A Studyflow 1 1F 7-8 - 9-10 Niveau 2F Studyflow 2BK 1F 1-2 - 3 Niveau basisonderwijs Muiswerk X 2BK 1F 4-5 - 6 Niveau 2A Studyflow 2BK 1F 7-8 - 9-10 Niveau 2F Studyflow Klas Niveau instaptoets Cijfer Ingeschaald niveau Methode Steunles 2 2F 1-2 - 3 Niveau 2a Studyflow X 2 2F 4-5 Niveau 2A Studyflow 2 2F 6-7 - 8-9 - 10 Niveau 2F Studyflow 3 2F 1-2 - 3 Niveau 2a Studyflow X 3 2F 4-5 Niveau 2A Studyflow 3 2F 6-7 - 8-9 - 10 Niveau 2F Studyflow * 1F Leerlingen behalen dit niveau op de basisschool. * 2A Leerlingen hebben een beetje achterstand voor rekenen en zijn er nog niet aan toe om op niveau 2F te presteren. * 2F Leerlingen krijgen op dit niveau, in klas 3 examen. Momenteel is het cijfer nog niet bepalend wat betreft de slaag/zak regeling. Leerlingen moeten het examen minstens 1x gemaakt hebben. Herkansing is mogelijk. Beleid rekenen Het BRAVO! College 13

Bijlage 2 Budel, 25 september 2017 Betreft: steunles Rekenen Geachte ouder(s)/verzorger(s) van, Naar aanleiding van de instaptoets van rekenen nodig ik uw zoon/dochter uit voor de steunles Rekenen. De steunlessen zijn erop gericht om uw zoon of dochter op termijn bij te werken naar een hoger niveau. Het is de bedoeling dat uw zoon/dochter actief meedoet tijdens deze verplichte steunles en ook in de lessen rekenen goed zijn best doet, anders heeft de steunles geen meerwaarde voor uw zoon/dochter. De resultaten van uw zoon of dochter zullen regelmatig geëvalueerd worden. Afhankelijk van deze evaluatie bepaalt de docent of de steunles wel/niet verlengd wordt. Deze steunlessen worden gegeven op: Dinsdag het 7 e lesuur (15.00-15.50 uur) vanaf dinsdag 3 oktober 2017. Wij adviseren u dringend om uw zoon of dochter deel te laten nemen aan deze steunlessen. Om uw zoon/dochter aan te melden voor de steunlessen, kunt u onderstaand strookje inleveren tot uiterlijk 28 september bij mevrouw Van der Velden. Mocht u toch geen gebruik willen maken van de steunlessen, gelieve onderstaand strookje ook in te leveren. Uw zoon of dochter komt dan de rest van het schooljaar niet meer in aanmerking voor steunles. U kunt uw zoon of dochter ook aan/afmelden via w.vandervelden@lvo-weert.nl. Hierbij hopen wij u voldoende te hebben geïnformeerd. Met vriendelijke groet, Lonneke Janssen Jorg Chambille Paul Damgrave Wendy Van Der Velden -------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------- Naam leerling : Klas : Wenst gebruik te maken van de steunles Wenst geen gebruik te maken van de steunles Handtekening: Beleid rekenen Het BRAVO! College 14