1 van 6 23-12-2015 11:51 Voorpagina /) Groningen /groningen/) Drenthe /drenthe/) Sport /sport/) Meer /archief/) Abonneren (https://abonneren.dvhn.nl) woldring@groningerkerken.nl Service /service/) (http://m.dvhn.nl) Proefabonnement? 10 weken voor 11 25,- (/weer) 0 km (/verkeer) (https://abonneren.dvhn.nl/proef /?utm_source=website%20nieuw& utm_medium=banner& utm_campaign=proefwerving) 18 december Justin Kroesen Plus /plus/) Oud kerkinterieur (https://www.facebook.com/sharer/sharer.php?u=http://www.dvhn.nl/plus/opinie-oud-ker (https://twitter.com/intent/tweet?status=opinie:%20oud%20kerkinterieur%20loopt% (mailto:?subject=opinie:%20oud%20kerkinterieur%20loopt%20groot%20gevaar%20&body=op Er is steeds meer oog voor de culturele waarde van oude kerken, maar vooral het kerkinterieur loopt nog altijd groot gevaar. Kerken, en dan vooral hun interieurs, staan onder grote druk. Door de voortschrijdende ontkerkelijking worden kerken op veel plaatsen afgestoten of verkocht, waarbij de inrichting vaak het eerst voor de bijl gaat. Kerken werden verbouwd tot woonhuis, winkel, hotel,
pinie: Oud kerkinterieur loopt groot gevaar - Plus - DVHN.nl van 6 23-12-2015 11:51 tandartsenpraktijk, hotel of restaurant, waarbij niet altijd met evenveel respect is omgegaan met het monumentale interieur. Champing Nederland staat hierin uiteraard niet op zichzelf. In Engeland is onlangs een nieuw fenomeen ontstaan in de vorm van champing, oftewel kamperen in de kerk. Om de matrassen kwijt te kunnen, moeten uiteraard wel alle banken worden verwijderd. Zelfs in het altijd als katholiek beschouwde Spanje is een leegstaande kerk onlangs door een kunstenaar beschilderd en omgebouwd tot skatekerk. Hoewel deze vormen van omgang met religieus erfgoed op zichzelf heel interessante studieonderwerpen zijn, mogen we ons gelukkig prijzen dat in onze streken twee professionele stichtingen de zorg voor veel oude kerken op zich hebben genomen. Al bijna een halve eeuw spannen de Stichting Oude Groninger Kerken en de Alde Fryske Tsjerken zich in voor het behoud van bijzondere Groningse en Friese kerken. Hun motto luidt: veelvormig gebruik is mooi, maar het behoud van het historische monument gaat voor. Niet alleen voor Nederland maar zelfs internationaal is dat een unieke formule. 'Veelvormig gebruik is mooi, maar het behoud van het historische monument gaat voor' Anno 2015 staat het kerkgebouw voor veel mensen, kerkelijk of niet, nog altijd herkenbaar overeind als een baken van geschiedenis en cultuur. Veel Nederlanders bezoeken in hun vakantie graag oude kerken in binnen- en buitenland en lokale gemeenschappen identificeren zich nog altijd sterk met hun oude kerken. Torens spelen daarbij overigens
3 van 6 23-12-2015 11:51 vaak een hoofdrol; wat zou Groningen nu zijn zonder de Martinitoren, Leeuwarden zonder de Oldehove en Utrecht zonder de Domtoren? Herkenbaarheid 'Kerken zijn als cultureel erfgoed juist heel sterk in opkomst' Heel intrigerend vind ik ook de bouw van kerkachtige gebouwen in nieuwbouwwijken, zoals we die in de laatste jaren op verschillende plaatsen gezien hebben. Voor de nieuwe woonwijk Jabikswoude bij Leeuwarden ontwierp het bureau TWA architecten een zogenoemde 'woonkerk' (http://www.lc.nl/archief/goutum-s%c3%bad-krijgt-%e2%80 %98woonkerk-20888701.html), die eruit ziet als een kerk met grote vensters, maar waarin vier woningen zijn ondergebracht. Volgens Bauke Tuinstra van TWA architecten is de kerk bedoeld om de wijk een herkenbaar midden te geven, en tegelijk omdat oude kerken,,plekken zijn van verzamelde verhalen over het leven zelf en over gemeenschapszin''. Hij liet zich voor zijn ontwerp inspireren door de ligging en de vorm van de kerk in het dorp Easterein. Op grond van deze twee voorbeelden lijkt er een gedeeld besef te bestaan dat kerkgebouwen nodig zijn als historische ankers en als herkenningspunten in de bebouwing, en dat ze alleen al door er te zijn bijdragen aan de vorming van gemeenschappen. 'Oude' kerken in 'nieuwe' dorpen Met de terugkeer van oude' kerken in nieuwe' dorpen mogen we constateren dat ik bij mijn vertrek naar Noorwegen in januari een heel ander kerkenlandschap achterlaat dan dat waarin mijn voorganger Regnerus Steensma zo'n vijftig jaar geleden zijn werkzaamheden begon. Terwijl de kerkelijkheid en daardoor het religieuze gebruik van kerken sterk is teruggelopen, zijn de gebouwen als cultureel erfgoed juist heel sterk in opkomst. Regnerus zelf verwoordde nog in 2012 dat er in en om de Groninger kerken sprake was van minder religie en meer cultuur'. Steeds meer mensen en organisaties spannen zich in voor hun behoud en in de laatste jaren zijn de kerken en hun unieke waarden veelvuldig in de media aan bod gekomen. Ten aanzien van de kwetsbare interieurs is er een sterker gevoel van urgentie ontstaan, al is er met name op dit punt nog altijd veel in gevaar. Boost In 2018, wanneer Leeuwarden culturele hoofdstad van Europa (http://www.2018.nl/) is, zal
4 van 6 23-12-2015 11:51 de organisatie Future of Religious Heritage hier haar Europese jaarcongres houden, wat een boost voor de oude Friese kerken betekent en ongetwijfeld vele nieuwe inzichten zal opleveren. In het jaar erna viert de Stichting Oude Groninger Kerken haar vijftigjarige bestaan met de verschijning van een prachtboek waarin naast wetenschappelijke kennis ook uitvoerig aandacht zal zijn voor de beleving van de oude kerken. Justin Kroesen is universitair docent Kunstgeschiedenis van het Christendom aan de Rijksuniversiteit Groningen. Op 1 januari gaat hij aan de slag aan de Universiteit van Bergen in Noorwegen. Dit is een deel van de Regnerus Steensmalezing Vroomheid in hout en steen die Kroesen gisteren in Jorwert hield. (https://www.facebook.com/sharer/sharer.php?u=http://www.dvhn.nl/plus/opinie-oud-ker (https://twitter.com/intent/tweet?status=opinie:%20oud%20kerkinterieur%20loopt% (mailto:?subject=opinie:%20oud%20kerkinterieur%20loopt%20groot%20gevaar%20&body=op Toon reacties LEES MEER /plus/ Chirurgen-moetenbij-beving-veilig-kunnenopereren-21099149.html) /plus/terugblik-nieuw- Dordrecht-in-de-clinche- met-ierse-travellers- 21099143.html) /plus/ Zonder-slapelozekerstnacht-is-de-kerstniet-compleet-21099081.html)
5 van 6 23-12-2015 11:51 /plus/ Breukwas-eigenlijk-wel-een-beetjenodig-21099159.html) /plus/beijum-schrijft-eigenkerstverhaal-21099079.html) /plus/bukken-oprapen- en-vooral-weggooien- 21099024.html) VERDER VANDAAG Het Drents Museum haalt volgend jaar topkunst uit Rusland naar Assen. Het gaat om werken van kunstenaars als Ilya Repin (waaronder zijn... /groningen/provincie-legt-werk-bij-noodopvangstil-21099274.html) /drenthe /Russische-topkunst- naar-drents-museum- 21099249.html) /drenthe /Preventietruck-politiein-Emmen-21099130.html) /plus/ Breukwas-eigenlijk-wel-een-beetjenodig-21099159.html) /groningen /Betaalbare-kerstrecepten- van-een-sterrenkok- 21098931.html)
6 van 6 23-12-2015 11:51 Aanmelden DVHN-nieuwsbrief Blijf op de hoogte van het belangrijke nieuws AANMELDEN Lezersservice Abonneren (https://abonneren.dvhn.nl/) Vakantieservice /vakantieservice/) Veelgestelde vragen (https://abonneren.dvhn.nl /producten/) Meer DVHN Familieberichten lezen (http://www.mensenlinq.nl) Familiebericht doorgeven (http://www.familieberichtenonline.nl /famonline/) I-Krant (http://dvhn.x-cago.net /login.vm?act=login) Uitagenda (http://www.vanplan.nl) Archief (http://www.dekrantvantoen.nl/) Apps (https://abonneren.dvhn.nl /producten/) Over DVHN Adverteren (http://www.ndcmediagroep.nl /kanaal/dagblad-van-het-noorden/) Privacy Statement /privacy) Algemene Voorwaarden (http://www.ndcmediagroep.nl /algemene-voorwaarden/) Over NDC Mediagroep (http://www.ndcmediagroep.nl/)