Openheid geven over je psychische problemen op school of stage
Of Hoe Wie Wanneer Wat
DAG 1 Kennismaken DAG 2 Aanpak & Onderzoek (Lies Korevaar) Aanleiding en opzet project Oefening 3: Wanneer vertel ik het? Oefening 1: Vertel ik het? Oefening 4: Wat vertel ik en hoe? Oefening 2: Aan wie vertel ik het? Vervolgafspraken en afsluiting Afsluiting
6% van de studenten in het hoger onderwijs heeft een psychische aandoening (Broenink & Gorter, 2001; Verwey-Jonker instituut, 2005) Psychiatrische aandoeningen komen vaak voor het eerst tot uiting in de leeftijd van 17-24 jaar: de studententijd.
EEN PSYCHISCHE EN EMOTIONELE GESTELDHEID DIE HET DENKEN, VOELEN EN HANDELEN ZODANIG BEÏNVLOEDT DAT MEN NIET OPTIMAAL KAN FUNCTIONEREN IN HET DAGELIJKSE LEVEN. Stemmingsstoornissen Angststoornissen Verslavingsproblematiek Persoonlijkheidsstoornissen Eetstoornissen Psychose/schizofrenie ADHD Autisme
55% van deze studenten wordt (ernstig) gehinderd door hun psychische problemen bij het studeren en heeft extra hulp nodig om de opleiding af te kunnen ronden (Van den Broek, Muskens, & Winkels, 2013) Lagere cijfers en minder EC s terwijl er harder gestudeerd wordt Grotere kans op het vroegtijdig stoppen met de studie (2x zo hoog als studenten zonder functiebeperking) Het huidige begeleidingsaanbod voldoet niet aan de behoeften / er wordt onvoldoende steun en aanpassingen geboden (o.a. Zijlstra, 2012; Van Erp & Kroon, 2002).
Groningen: Hanzehogeschool en Rijksuniversiteit 56.000 studenten 6% = 3.360 studenten met een psychische aandoening 55% = 1.848 studenten: potentiële lang-studeerders/ voortijdig schoolverlaters) Leeuwarden: NHL hogeschool, Stenden hogeschool en Van Hall Larenstein 24.700 studenten 6% = 1.482 studenten met een psychische aandoening 55% = 815 studenten: potentiele lang-studeerders/voortijdig schoolverlaters)
Gebaseerd op de Individuele Rehabilitatie Benadering: Mensen met ernstige, langdurige beperkingen helpen beter te functioneren, zodat ze met succes en naar tevredenheid kunnen wonen, werken, leren en sociale contacten kunnen hebben in de omgeving van eigen keuze met zo min mogelijk professionele hulp (Anthony e.a., 2002).
Studenten met psychiatrische beperkingen helpen bij het via een reguliere opleiding bereiken van hun leerdoelen, door hen de begeleiding te geven die zij wensen en nodig hebben, zodat zij met succes en naar tevredenheid kunnen functioneren in de onderwijsomgeving van eigen keuze met zo min mogelijk professionele hulp. Ondersteuning bij het kiezen, verkrijgen en behouden van een opleiding (Unger et al., 1987; Anthony, 2002)
Begeleid Leren: Studentrol + opleiding van eigen keuze Vaardigheden + Hulpbronnen Succes + Tevredenheid
Toolkit Begeleid Leren Kiezen-Verkrijgen- Behouden
Twee subgroepen Uitvallers uit het onderwijs Huidige studenten Instroom bevorderen Kiezen & verkrijgen Voortijdig schoolverlaten voorkomen Behouden
EERST INVENTARISEREN: WAT HINDERT EN WAT HELPT?
Literatuur onderzoek: Wetenschappelijke en niet-wetenschappelijke literatuur > Weinig literatuur beschikbaar in de vier landen 30 vragenlijsten ingevuld door deskundigen op het gebied van het begeleiden van de doelgroep bij het studeren (onderwijs- en GGz professionals) Interviews met 27 studenten met psychische klachten (focusgroepen)
Drie categorieën van belemmeringen Belemmeringen gerelateerd aan de onderwijsomgeving Belemmeringen gerelateerd aan de sociale omgeving Persoonlijke belemmeringen Hanze University Groningen / Department of Rehabilitation
Kiezen Verkrijgen Behouden Belemmeringen in de onderwijsomgeving Geen match tussen onderwijsaanbod en behoefte van de student Moeite met aanmeldingsprocedure Gebrek aan ondersteuning Inflexibele structuur van het onderwijssysteem Gebrek aan informatie over ondersteunende diensten Veel betrokkenen en geen communicatie tussen hen Gebrek aan begrip, deskundigheid en empathie van het personeel Onbekendheid met ondersteunende diensten bij het personeel Onduidelijke en vage informatie over ondersteunende diensten Weinig tot geen steun van medestudenten Stigmatisering/discriminatie door medestudenten Stigmatisering/discriminatie door docenten
Kiezen Verkrijgen Behouden Belemmeringen in de sociale omgeving Gebrek aan financiele, emotionele en praktisch steun door familie Gebrek aan emotionele en praktische steun door GGZ-professionals Gebrek aan kennis over de rechten van mensen met psychiatrische aandoeningen Weinig tot geen ondersteuning van familie en vrienden Weinig tot geen ondersteuning van ggzprofessionals Stigmatisering door GGZ- professionals Gebrek aan samenwerking tussen onderwijs, medische en sociale diensten
Kiezen Verkrijgen Behouden Persoonlijke belemmeringen Eerdere negatieve ervaringen met naar school gaan Gebrek aan zelfvertrouwen Angst voor stigmatisering Aanwezigheid van (residue) symptomen en bijwerkingen medicatie Angst om te falen Directe gevolgen van de psychiatrische aandoening (concentreren, vermoeidheid, opname) Moeite met studievaardigheden als plannen/structureren Zelf-stigma Gebrek aan zelfvertrouwen Moeite met kiezen Gebrek aan financiële middelen Dilemma vertel ik het wel of vertel ik het niet Gevoel gestigmatiseerd te worden
Kiezen Verkrijgen Behouden Duidelijke informatie over aanwezige ondersteunende diensten op school Een cursus Keuzes maken Steun van de sociale omgeving Steun van hulpverleners (GGZ) met de aanmeldingsprocedure en met het vinden van speciale regelingen Informatie over wat te doen, waar informatie te vinden is en waar heen te gaan met vragen Frequent persoonlijk contact over studiegerelateerde zaken met een deskundige op het gebied van studeren met psychische klachten Flexibel onderwijssysteem Lotgenotengroep (Bondgenotengroep) Steun bij het geven van openheid over de psychiatrische achtergrond op school/stage
Persoonlijke ervaringen
Mensen die ondersteuning krijgen bij de beslissing om wel of geen openheid te geven ervaren minder stigmastress (Rusch et al., 2006), minder besluitvormingsconflicten en behouden vaker hun betaalde baan (Henderson et al, 2013) dan mensen die geen ondersteuning krijgen bij deze beslissing
Een toeleidingscursus Impuls > hulp bij het kiezen en verkrijgen van een opleiding Tools voor vaardigheden- en hulpbronnendiagnostiek > hulp bij het ontwikkelen en verbeteren van vaardigheden en hulpbronnen Vertel ik het wel of vertel ik het niet > hulp bij het nemen van de beslissing om wel of geen openheid te geven Bondgenotengroep > informatie over wat een dergelijke groep is en hoe dit te organiseren Advies, consultatie en coordinatie: ondersteuning voor onderwijspersoneel. Informatie over waar onderwijspersoneel naar toe kan gaan met vragen en workshops ter deskundigheidsbevordering
Of Hoe Wie Wanneer Wat
Samenwerking HG Lectoraat Rehabilitatie en NHL Lectoraat Zorg & Innovatie in de Psychiatrie Doel: doorontwikkelen, uitvoeren en evalueren van een openheid-instrument, genaamd Vertel ik het wel of vertel ik het niet. Looptijd: april 2016 - april 2018
Minimaal 10 onderwijsprofessionals (studieloopbaanbegeleiders, decanen, studieadviseurs) zijn geschoold in het geven van het openheid-instrument Minimaal 50 jongeren met psychische problemen zijn ondersteund met gebruikmaking van het instrument (25 jongeren per hogeschool) Een rapport waarin de opzet, uitvoering, uitkomsten en evaluatie van het project staan beschreven; Een werkboek Openheid voor jongeren met psychische problemen;
Een handleiding Openheid voor onderwijsprofessionals; Een training voor onderwijs- en GGz-professionals voor het verzorgen van het openheid-instrument ; Structurele inbedding in het aanbod van de participerende onderwijsinstellingen. Disseminatie van de uitkomsten onder jongeren zelf (jongeren- en studentenorganisaties) en onder onderwijs- en GGz-instellingen: afsluitend mini-symposium
Voorbereidingsfase (april-juli 2016): training professionals ontwikkeld en uitgevoerd; 1 e bijeenkomst klankbordgroep; ontwikkeling onderzoeksinstrumenten Uitvoeringsfase (augustus 2016 juni 2017): minimaal 25 studenten per locatie worden ondersteund met de methodiek; 2 e en 3 e bijeenkomst klankbordgroep Monitorings- en evaluatiefase (augustus-december 2017); studievoortgang gemonitord en gehele traject wordt met de studenten en de professionals geëvalueerd; 4 e bijeenkomst klankbordgroep Afrondingsfase (januari-april 2018): implementatie, disseminatie en rapportage (januari-april 2018); bijstellen interventie; brochures/persberichten/website; afsluitend minisymposium; eindrapportages; 5 e bijeenkomst klankbordgroep
Of Hoe Wie Wanneer Wat
2 groepen Per groep 2 flip-over vellen: voordelen & nadelen Helft van de groep start bij de voordelen; andere helft bij de nadelen Ronde 1: 10 minuten in stilte discussieren: schrijf voor- (of nadelen) op; reageer op elkaar; vul aan; voorbeelden? Mee eens? Oneens? Ronde 2: wissel van flip-over: 10 minuten in stilte discussieren Ronde 3: terug naar flip-over waar je mee begonnen bent: 5 minuten: aanvullen
Verkrijgen van aanpassingen Beter worden begrepen en geaccepteerd Meer emotionele ondersteuning Meer interesse, zorg en begeleiding door onderwijzend personeel Verkrijgen van bestaande rechten Niet worden gezien als een moeilijke student Verkrijgen van een advies en pleitbezorging
Angst dat er niet voldoende steun zou zijn Mensen kunnen zich bedreigd voelen door onwetendheid en persoonlijke ervaringen De belasting die je voelt om je beperking uit te leggen Angst voor discriminatie Bang voor afwijzing Angst om buitengesloten te worden door je medestudenten Onbegrip bij anderen over de impact van je beperking
Terugblik Overzicht Presentatie Oefening Samenvatting
Openheid over je psychiatrische achtergrond Denk aan je eigen situatie Wel of niet vertellen? a. Wat zijn de voordelen van het geven van openheid? b. Wat zijn de nadelen van het geven van openheid? c. Vergelijk de voordelen en de nadelen. Welke zijn het belangrijkst voor jou? Rangschik de voordelen en nadelen van het geven van openheid in volgorde van meest belangrijk tot minst belangrijk. D. Heb je een keuze kunnen maken? Vertel je het of vertel je het niet?
Of Hoe Wie Wanneer Wat
De ontvanger (s): Wat zijn relevante anderen? Waarom moeten zij het weten? Wat weet je over hun houding en kennis mbt je boodschap? Zorgvuldigheid
Openheid over je psychiatrische achtergrond Denk aan je eigen situatie Wie vertel je het? a. Schrijf de namen van relevante personen op b. Selecteer de beste keuze (en geef aan waarom)
Samenvatting Evaluatie Volgende keer: Aanvang 9:45; inloop vanaf 9:15 B0.04 Onderzoek (Lies Korevaar) Aspect Wanneer Aspecten Wat en Hoe > rollenspelen
Bedankt en tot ziens op 2 juni!