PROJECTPLAN CITY RANCH, LEEGHWATERKWARTIER, HOOFDDORP Tejo Remy & René Veenhuizen Voor een klein, nieuw in te richten park in het Leeghwaterkwartier in Hoofddorp zochten woningcorporatie Ymere en Gemeente Haarlemmermeer naar een ontworpen element dat een verhaal vertelt, dat een verbinding maakt met het verleden van de Haarlemmermeer en tegelijkertijd de bewoners aan de plek bindt. Tejo Remy en René Veenhuizen willen een klein buurtpark transformeren tot wat zij een City Ranch noemen, een erf in de stad. Opdrachtgevers Ymere en Gemeente Haarlemmermeer en de betrokken architect, landschapsarchitect en bewoners zijn enthousiast over de manier waarop de identiteit van de buurt hierdoor vorm krijgt. Aanleiding Het Leeghwaterkwartier ligt dichtbij het centrum van Hoofddorp en aan een groene strook het traject van een voormalige spoorlijn. Als het ware op de grens van landelijk en stedelijk kan een dorps karakter ontstaan. LEVS architecten kreeg daarom opdracht om op deze sloop-nieuwlocatie een buurt met een dorps karakter te ontwerpen. Het klassieke tuindorp vormde een kader voor de architecten: groene omgeving, voor- en achtertuin, dakkappen, dakkapellen, ingetogen, erkers, veranda s. 140 woningen zijn gerealiseerd, 84 koopwoningen en 56 huurwoningen. De woningen zijn rondom een hof opgezet, met veel ruimte voor groen, ontmoeting en spelen. PROJECTPLAN CITY RANCH 1
Locatie De openbare ruimte is vormgegeven door Buro VlugP en heeft een detaillering die ambachtelijk, duurzaam en helder is. De diverse ruimtes, zowel privé als openbaar, zijn groen omkaderd. Zo ontstaat een hoogwaardige groene plint. Waar mogelijk zijn bestaande bomen behouden. Het stedenbouwkundig plan biedt in de hoven en het park ruimte voor speelplekken afgestemd op diverse leeftijdsgroepen. Inrichtingselementen zoals ondergrondse vuilcontainers, verlichting- en zitelementen maken deel uit van het totale stedenbouwkundig ontwerp en worden zorgvuldig ingepast. Een informele voetgangersroute verbindt de hoven. City Ranch Tejo Remy en René Veenhuizen hebben voorgesteld een deel van het groen in te richten als City Ranch, een erf in de stad. Zo willen ze het actief gebruik van de openbare ruimte faciliteren. De vormgeving is ontleend aan de eerste boerderijen in de Haarlemmermeer, en verwijst zo naar een traditioneel boerenerf. Het voorstel is in samenwerking met landschapsarchitect Henk Schuitemaker van Bureau VlugP ontwikkeld. Remy en Veenhuizen houden een pleidooi voor vormgeving die ontmoeting of activiteiten mogelijk maakt. In hun eerste schetsen onderzochten ze wat ze een wijk kunnen bieden, hoe ze een gebaar naar de wijk toe te kunnen maken, een plek waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. PROJECTPLAN CITY RANCH 2
Schetsen Atelier Remy en Veenhuizen PROJECTPLAN CITY RANCH 3
Om dit te realiseren, stellen zij in hun definitieve ontwerp voor in het buurtpark een aantal objecten te plaatsen: - centraal een kralenschuur, een open constructie die in vorm verwijst naar een boerenschuur; - een icoon van saamhorigheid in de vorm van een buitenoven; - een spiegelende watertoren uit RVS plaatmateriaal dat als lichtbaken werkt; - een lage omheining, uit eiken balken, bakent het erf af. PROJECTPLAN CITY RANCH 4
Betekenis Het wonen in een rustige omgeving met de voordelen van de voorzieningen van een grote stad om de hoek, is voor velen aantrekkelijk. Het landelijke komt in het Leeghwaterkwartier tot uitdrukking in gedetailleerde gevelopbouw, in groen en ruimte, in aandacht voor eerlijke materialen en de menselijke maat. Met de eerste schetsen van LEVS architecten en Buro VlugP als basis, en het nieuwe tuindorp als referentie vormde de combinatie van ambacht en detaillering het uitgangspunt voor een aanvullende ontwerpopdracht. Remy en Veenhuizen werd gevraagd hoe hedendaagse arts and crafts kunnen worden ingezet in de vormgeving van de publieke ruimte, en het geven van betekenis daaraan. Remy en Veenhuizen kennen we als trendsetters in Nederlands design. Hun voorkeur voor het recyclen van materialen levert steeds onverwachte objecten op. Hun ontwerpen voor stoelen, verlichting, hekken ook in de openbare ruimte zijn confrontaties, hun inventiviteit verbaast en verrast. De manier waarop lichtvoetigheid met degelijkheid en functionaliteit wordt gecombineerd, wordt door de bij deze opdracht betrokkenen zeer gewaardeerd en zien zij graag een plek krijgen in deze Hoofddorpse buurt. Terwijl zij de opdracht kregen om het tuindorp te markeren door bijvoorbeeld de grens of het begin ervan te ontwerpen, hebben Remy en Veenhuizen ervoor gekozen juist het karakter ervan te vormen in een erf dat de beleving van de net gebouwde buurt accentueert of versterkt. Een vorm die de opdrachtgevers en betrokkenen positief heeft verrast, en een mooie stap is in het werk van het Atelier Remy en Veenhuizen. Het mogelijk maken van ontmoeting en dialoog, in plaats van het ontwerpen van een markering, of gemarkeerde ontmoetingsplek. Samen geven we vorm De afdeling Cultuur van de Gemeente Haarlemmermeer en woningcorporatie Ymere hebben samen de opdracht verleend aan Atelier Remy & Veenhuizen. Ymere coördineert het proces en straks de productie van de elementen, net als de plaatsing daarvan. Daartoe heeft zij intensief overleg met zowel de afdeling Cultuur van de Gemeente Haarlemmermeer, als met de afdelingen die verantwoordelijk zijn voor de Openbare ruimte, Groenvoorziening en Beheer. De afdeling Cultuur van de Gemeente Haarlemmermeer onderhoudt daarbij het contact met de verschillende verantwoordelijke wethouders. Na oplevering is het werk eigendom van de Gemeente Haarlemmermeer, zij draagt zorg voor het beheer van het werk. PROJECTPLAN CITY RANCH 5
Binnen het project werken de ontwerpers samen met de betrokken architect en landschapsarchitect, de betrokken projectontwikkelaar van Ymere en aannemer Thunissen. Vooral met de landschapsarchitect is intensief samengewerkt, omdat de twee ontwerpen invloed hebben op elkaar: speelfuncties, beplanting, bezonning, informele routes, wandelpaden. Uiteraard is er een rol voor de bewoners. Die waren bij aanvang van het project niet bekend (2013), maar sinds eind vorig jaar wel. Zij zijn via digitale media en een papieren nieuwsbrief geïnformeerd over het ontwerp van de openbare ruimte, en de rol die wij daarin zien voor City Ranch. Een inloopavond over de inrichting van de openbare ruimte werd door ruim 75 bewoners bezocht. In gesprek met de ontwerpers werd het ontwerp van City Ranch gefinetuned, denk aan het afsluiten van de oven. Planning Maart 2016 Mei 2016 Juni 2016 Juni-juli 2016 Augustus 2016 Definitief ontwerp wordt vastgesteld Omgevingsvergunning wordt verleend Start aanleg openbare ruimte, hoven, speelplaatsen Productie City Ranch Plaatsing City Ranch PROJECTPLAN CITY RANCH 6