Gemeenschappelijk Landbouwbeleid Studiedag Vlaams Ruraal Netwerk 24 maart 2015 DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ

Gemeenschappelijk Landbouwbeleid Studiedag Vlaams Ruraal Netwerk 24 maart 2015 DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ

GLB = Gemeenschappelijk Landbouwbeleid Beleid gestuurd vanuit Europa sinds 1962 1962 1970 1980 1990 2000 2010 Oprichting GLB: gemeenschappelijke landbouwmarkt voedselzekerheid & goed inkomen voor landbouwer Structurele steunmaatregelen vr grotere & moderne lb-bedrijven Overproductie specifieke maatregelen om productie af te stemmen met markt McSharry: afbouw prijsbeleid, maar wel directe steun voor producenten. Braakverplichting en mogelijkheden voor agromilieu Agenda2000: ruimere scope, opname 2e pijler (plattelandsontwikkeling) Inkomenssteun losgekoppeld van productie, maar wel gekoppeld aan naleving voorw. voedselveiligheid, milieu en dierenwelzijn. Vergroenen van GLB, afbouw productiebeperkingen. Focus op innovatie, milieu, klimaat en groei in plattelandsgebieden.

GLB Landbouwuitgaven door de EU Aandeel landbouwuitgaven in de EU-begroting is sterk gedaald: 70% >> 40% Bron: Europese Commissie

GLB Geëvolueerd naar 2 pijlers Pijler 1 = ELGF Directe steun Budget 2015-2020: EU-28: 252 miljard euro België: 3,1 miljard euro Gemeenschappelijke ordening van de markten Pijler 2 = ELFPO Plattelandsontwikkeling Budget 2014-2020: EU-28: 95 miljard euro België: 552 miljoen euro

GLB Nieuwe periode 2014-2020 Okt. 2011: Europese Commissie publiceert voorstellen GLB 2014-2020 Dec. 2013: basisverordeningen goedgekeurd door Raad en EP Pijler1-verordening directe steun = (EU) nr. 1307/2013 Pijler 1-verordening markt = (EU) nr. 1308/2013 Pijler2-verordening = (EU) nr. 1305/2013 Horizontale verordening (P1 + P2) = (EU) nr. 1306/2013 Overgangsverordening (voor 2014) = (EU) nr. 1310/2013 2014: delegeerde en uitvoeringsverordeningen

Pijler 1 Directe steun Inkomenssteun aan actieve landbouwers o.b.v. nieuwe betalingsrechten Basisbetaling + vergroeningspremie + betaling aan jonge landbouwers Gekoppelde steun: premie voor behoud van de gespecialiseerde zoogkoeienhouderij premie voor het produceren van vleeskalveren Landbouwer moet voldoen aan minimale landbouwactiviteit en randvoorwaarden Gemeenschappelijke ordening van de markten Van 21 naar 1 gemeenschappelijke marktordening: Openbare interventie en particuliere opslag Erkenning van (unies van) producentenorganisaties en brancheorganisaties voor alle sectoren Schoolmelk en fruitprogramma s

Pijler 1 Schema directe steun: Vóór 2015 RVW Bedrijfstoeslag TOESLAGRECHT Gekoppelde steun Vanaf 2015 Randvoorwaarden (RVW) Betaling voor jonge landbouwers Vergroeningspremie Basisbetaling BETALINGSRECHT Gekoppelde steun

Pijler 2 ELFPO = Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling Waaier aan mogelijkheden, waarop lidstaat/regio kan inzetten 6 EU-prioriteiten (met een aantal focusgebieden per prioriteit) 19 EU-maatregelen (met telkens een aantal sub-maatregelen) Elke lidstaat/regio stelt programma 2014-2020 op Keuze prioriteiten en maatregelen obv omgevingsanalyse, swot, ex-ante evaluatie Valt onder Gemeenschappelijk Strategisch Kader (GSK) koepel voor alle Structuur- en Investeringsfondsen (ESI-fondsen) ELFPO: Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling EFMZV: Europees Fonds voor Maritieme Zaken en zeevisserij EFRO: Europees Fonds voor Regionale ontwikkeling ESF: Europees Sociaal Fonds CF: Cohesiefonds (niet in België) Elke lidstaat: partnerschapsovereenkomst (op nationaal niveau)

Pijler 2 Europese prioriteiten voor plattelandsontwikkeling: P1 Bevordering kennisoverdracht & innovatie in de land- en de bosbouwsector en in plattelandsgebieden P2 Versterking concurrentievermogen van alle landbouwtypen; verbetering rendabiliteit van de landbouwbedrijven P3 Bevordering organisatie voedselketen & risicobeheer in landbouw; P4 Herstel, instandhouding en verbetering van ecosystemen die aangewezen zijn op de landbouw en de bosbouw P5 Bevordering efficiënt gebruik van hulpbronnen & omslag naar koolstofarme en klimaatbestendige economie in de landbouw, de voedselen de bosbouwsector P6 Bevordering sociale inclusie, armoedebestrijding en economische ontwikkeling in plattelandsgebieden + 3 horizontale doelstellingen: innovatie - milieu - klimaat

Pijler 2 EUROPA 2020 werkt via "slimme, duurzame en inclusieve groei" aan 5 kerndoelstellingen: 2) Onderzoek & innovatie 1) We rkge Ie ge nhe id 3) Klimaatsverandering & energie 5) Armoe de & sociale uitsluiting 4) Onderwijs D Gemeenschappelijk Strategisch Kader (GSK) wei-kt via 11 gemeenschappelijke doelstellingen: 1) Onderzoek, technologische ontwikkelingen innovatie 2) Toegang tot, gebruik en kwaliteit van informatie en communicatietechnologie 3) Versterken van het concurre ntieve rmoge n van KMO's, de landbouwsectoren de visserij- en aquacultuurse ctor 4) Steun voor de verschuiving naar een koolstofarme economie in alle sectoren 5) Bevorderen van de aanpassing aan klim aatsve rande ring, risicopreventie en management 6) Milie ube sche rming en het promoten van het efficiënt gebruik van hulpbronnen 7) Bevorderen van duurzaam transporten we gne men van knelpunten in infrastructuurnetwerken 8) Bevorderen van we rkge Ie ge nhe id en arbeidsmobiliteit 9) Bevorderen van sociale inclusie en armoe de bestrijding 10) lnve ste ren in onderwijs, vaardigheden en levenslang Ieren 11) Versterken van institutione Ie capaciteiten een efficiënte overheidsadministratie COHESI EFONDS EFRO ESF 1 1 1 EFMZV 1 ELFPO 1 I r / -... Horizontale doe lste llinge n: innovatie-milieu-matigen van en aanpassing aan kli maatsve rande ring 1 ELF PO-prioriteit 1: ELF PO-prioriteit 2: ELF PO-prioriteit 3: ELF PO-prioriteit 4: ELF PO-prioriteit 5: ELF PO-prioriteit 6: Herstel, instandhouding en Bevordering van het effi ei ënte Bevordering van sociale Bevordering van de kennis- Versterking van het concur- Bevordering van de organi- overdracht en innovatie in de renti everm ogen van al Ie sati e van de voedsel keten verbetering van eco- gebruik van hulp bronnen en steun i nel usi e, armoede- landbouw en de bosbouw- landbouwtypen en en van het risicobeheer in systemen die aanger1ezen voor de om si ag naar een kool stof- best rij ding en econom i- sector en in pi att el andsgebi e- verbetering van de rendabi- de landbouw zijn op de landbouw en de arme en ki i m aatbestendi ge econo- sche ontwikkeling in den liteit van de landbouwbe- bosbouw mie in de landbouw, de voedsel en pi att el andsgebi eden drijven "" 1 de bosbouwsector.,j

Pijler 2 Invulling in België/Vlaanderen: Belgisch Partnerschapsovereenkomst (PA) Belgisch niveau voor alle ESI-fondsen (ELFPO, ESF, EFRO, EFMZV) Ingediend bij COM: 23/04/2014 Goedgekeurd door de COM op 29/10/2014 PDPO III Vlaamse Operationeel Programma voor ELFPO Programmadocument voor Plattelandsontwikkeling 2014-2020 Goedgekeurd door Vlaamse Regering op 24/01/2014 Ingediend bij COM: 24/04/2014 Opmerkingen door COM: 3/09/2014 Goedkeuring door COM: 13/02/2015

Pijler 2 PDPO III Lijvig document met 19 hoofdstukken, +500 blz Vlaanderen zet in op alle 6 prioriteiten maar niet op alle focusgebieden Vlaanderen heeft voor meerdere maatregelen gekozen om tegemoet te komen aan 4 strategische thema s 1. Jonge landbouwers 2. Innovatie & opleiding 3. Verhogen weerbaarheid & verduurzaming van de landbouwsector economisch en ecologisch aspect 4. Versterken kwaliteit en vitaliteit van het platteland

Pijler 2 PDPO III Maatregelen M01 = kennistransfer Naschoolse vorming Opleidingen en starterscursussen & stages, door erkende opleidingscentra Demonstratieprojecten Regelmatige oproep rond tonen van projecten rond nieuwe /duurzame landbouwpraktijken M02 = bedrijfsadviesdiensten Kratos (= BAS) Steun voor advies voor land- en tuinbouwers (betaald aan adviesbureau), 9 modules M04 = investeringen Productieve investeringen in de land- en tuinbouw (VLIF) Gesloten lijst met subsidiabele investeringen, min. landbouwinkomen en BBR, vakbekwaam Niet-productieve investeringen nieuw! o.a. aanplant kleine landschapselementen, kleinschalige waterinfrastructuur,

Pijler 2 PDPO III M04 = investeringen (vervolg) Projectsteun innovatie in de landbouw nieuw! Steun voor innovatieve investeringen in productie, verwerking of afzet (via specifieke oproep) Investeringssteun voor verwerking & afzet landbouwproducten Gericht op verwerkende bedrijven en land- of tuinbouwcoöperaties (via specifieke oproep) M06 = ontwikkeling landbedrijven en ondernemingen Overnamesteun jonge landbouwers Max. 40 jaar, min. lb-inkomen en BBR, vakbekwaam. Forfaitair steunbedrag van 40.000, 55.000 of 70.000 Ontwikkelingssteun voor kleine landbouwerbedrijven nieuw! BBR tussen 20.000 euro en 40.000 euro. Forfaitair steunbedrag van 7.000, 11.000 of 15.000 M07 = basisdiensten en dorpsvernieuwing in plattelandsgebieden Versterken omgevingskwaliteit en vitaliteit van het platteland Projecten voor o.a. erfgoed, hernieuwbare energie, streekproducten. Oproep via de provincie Inrichting ifv Natura2000 Natuurinrichting, Natuurprojectovereenkomst, Uitz. eenmalige inrichtingsmaatregelen binnen erkende reservaten, Investeringssubsidies natuur

Pijler 2 PDPO III M08 = bosbouwmaatregelen Agroforestry Aanlegkosten vergoed, minstens 10 jaar te behouden Bebossing Aanlegsubsidie / Onderhoudsubsidie / Inkomenscompensatie Herbebossing M09 = oprichting van producentengroeperingen en organisaties Oprichting voor producentenorganisaties nieuw! 5 jaar steun voor pas opgerichte PO s (na oproep) M10 = agromilieu- en klimaatsteun Agromilieumaatregelen landbouw Vlinderbloemigen, Mechanische onkruidbestrijding, Verwarringstechniek, Behoud lokale veerassen, Teelt van vlas & hennep zonder N Beheerovereenkomsten VLM 27 acties rond soortenbescherming, stroken, onderhoud kleine landschapselementen, waterkwaliteit, Natura2000

Pijler 2 PDPO III M11: Biologische landbouw Hectaresteun omzetting naar bio-landbouw Hectaresteun voortzetting bio-landbouw M16: Samenwerking Plattelandsontwikkeling door samenwerking met de stedelijke omgeving nieuw! Samenwerking rond lokale voedselvoorzieningen / hernieuwbare energie Steun voor oprichting van EIP landbouw - Operationele Groepen nieuw! Samenwerking tss land- en tuinbouwers, adviseurs, onderzoekers, ondernemers, M17: Risicobeheer Na regionalisering Rampenfonds M19: Leader Opmaak Lokale Ontwikkelingsstrategie - Uitvoering Lokale Ontwikkelingsstrategie Samenwerkingsprojecten - Werking Plaatselijke Groepen 2 à 3 Leader-gebieden per provincie. Per Leader-gebied: Plaatselijke groep (is PPP) Samenwerking individuen, organisaties, gemeenten. Bottom-up benadering

Pijler 2 PDPO III Budget 2014-2020 288 miljoen euro Vlaams 288 miljoen euro ELFPO Regulier programma 96 miljoen euro Europees Transfer Pijler 1

PDPO III maatregelen 1% ELFPO verdeling 2014-2020: regulier programma 1% 2% 0% 1% 5% 4% M 01: 11.140.826 euro M 02: 4.278.000 euro M 04: 154.072.226 euro 19% M 06: 18.196.644 euro M 07: 17.091.194 euro 0% 1% M 08: 3.934.462 euro M 09: 500.00 euro M 10: 53.825.589 euro 6% 54% M 11: 3.380.345 euro 6% M 16: 750.000 euro M 17: 2.000.000 euro M 19: 14.389.595 euro TB: 4.200.000 euro

PDPO III maatregelen ELFPO verdeling 2014-2020: transfer van Pijler 1 1% 0% 1% 5% 0% 4% 4% M 01: 3.941.827 euro M 02: 3.598.004 euro M 04: 52.215.837 euro 17% M 06: 13.336.963 euro 0% 0% 0% M 07: geen M 08: geen M 09: geen 14% 54% M 10: 15.736.947 euro M 11: 1.043.631 euro M 16: 190.492 euro M 17: 1.142.949 euro M 19: 4.800.350 euro TB: geen

Vragen?? Meer info: www.lv.vlaanderen.be www.vlaanderen.be/pdpo www.ruraalnetwerk.be Dank voor uw aandacht