Informatienota Aan: Commissie Ruimte Van: Onderwerp: Portefeuillehouder: M. Melissen Datum collegebesluit: 9 mei 2017 Geheim: Nee Kennisnemen van: Het collegebesluit om: 1. de volgende criteria vast te stellen voor het reserveren van parkeerplaatsen voor elektrische voertuigen in en om de binnenstad: a. op alle parkeerterreinen in en rond de binnenstad is minimaal één openbaar oplaadpunt aanwezig; b. extra oplaadpunten worden aangelegd indien de bestaande openbare laadpunten over een periode van een maand op maandag tot en met zaterdag tussen 8:00 uur en 22:00 uur en op koopzondagen tussen 12:00 uur en 17:00 uur meer dan 50 % van de tijd in gebruik zijn c. voor bewoners en ondernemers in de binnenstad - op verzoek de keuze te bieden tussen een oplaadpunt op één van de parkeerterreinen rond de binnenstad dan wel buiten winkelopeningstijden een exclusief oplaadpunt nabij hun woon- of werkadres. 2. Gemeente Tiel aan te melden als deelnemer in de concessieverlening door de provincies Gelderland en Overijssel voor het plaatsen van laadpalen; 1. Inleiding Het college heeft in de vergadering van de commissie Ruimte van 4 oktober 2016 toegezegd dat zij een voorstel zal voorgeleggen aan de raad voor het vaststellen van de criteria voor het reserveren van parkeerplaatsen voor elektrische voertuigen in en rond de binnenstad. Het vaststellen van dergelijke criteria is een bevoegdheid van het college. Volstaan wordt met het informeren van de commissie Ruimte over het genomen besluit. 2. Kernboodschap We willen het gebruik van elektrische voertuigen faciliteren door op basis van aangetoonde behoefte parkeerplaatsen te reserveren voor het opladen van elektrische voertuigen. Tevens willen we het efficiënte gebruik van de parkeerplaatsen in en rondom de binnenstad waarborgen. Argumenten (want ) 1.a.1. Laadvoorzieningen passen in ons duurzaamheidsbeleid Door op elk parkeerterrein rondom de binnenstad tenminste één parkeerplaats te reserveren voor elektrische voertuigen faciliteren we het gebruik van schone, duurzame energie in het algemeen, en in het bijzonder door het wegverkeer. Pagina 1 van 6
1.b.1 We willen de parkeerplaatsen in en rond de binnenstad zo efficiënt mogelijk blijven gebruiken Het aantal elektrische voertuigen in Nederland is de laatste jaren sterk toegenomen, mede door stimuleringsmaatregelen vanuit de Rijksoverheid. De komende jaren zal het aantal verder toenemen. Het tempo waarin dit gaat gebeuren is onzeker. We willen voorkomen dat gereserveerde parkeerplaatsen voor het opladen van elektrische voertuigen weinig worden gebruik. Daarom nemen we besluiten tot het plaatsen van extra oplaadpunten op basis van aangetoond gebruik van reeds bestaande oplaadpunten. 1.c.1. We willen bewoners en ondernemers in de binnenstad de mogelijkheid bieden om hun elektrische voertuigen op te laden, zonder de bereikbaarheid van de winkels in de binnenstad te beperken De parkeerplaatsen in de binnenstad zijn primair bedoeld voor korte bezoeken aan de winkels. Met het oog daarop is voor deze plaatsen tijdens winkelopeningstijden een maximum parkeertijd ingesteld en is het parkeertarief hoger dan op de parkeerterreinen rondom de binnenstad. Het reserveren van parkeerplaatsen voor het opladen van elektrische voertuigen van bewoners en ondernemers gaat ten koste van parkeergelegenheid voor de bezoekers. Daarom reserveren we geen parkeerplaatsen voor bewoners en ondernemers tijdens winkelopeningstijden. Buiten winkelopeningstijden is de bezetting van de parkeerplaatsen in de binnenstad laag. In die periodes kan voor bewoners en ondernemers zonder bezwaar een parkeerplaats worden gereserveerd voor het opladen van hun elektrische voertuigen. De keuze voor de locatie van een oplaadpunt in de binnenstad laten we aan de gebruiker: gedurende het hele etmaal op één van de parkeerterreinen rondom de binnenstad; buiten winkelopeningstijden nabij het woon- of werkadres een. 2.1 Een gezamenlijke aanbesteding is financieel voordelig De provincies Gelderland en Overijssel bereiden gezamenlijk een aanbesteding voor van een concessie voor het plaatsen van oplaadpunten in hun provincies. Op basis van ervaringen gaan zij er vanuit, dat een gezamenlijke aanbesteding financieel voordelig is. Zij hebben gemeenten uitgenodigd om hierin deel te nemen, zodat dit voordeel ook voor hen en via hen voor hun inwoners - kan gelden. 2.2 De provincie ontzorgt De provincie treedt namens de deelnemende gemeenten op als opdrachtgever voor de aanbesteding van het plaatsen van oplaadpalen. Kanttekeningen (maar ) 1.b.1 Er is geen ervaring met het vastleggen van toetsingscriteria voor het uitbreiden van oplaadfaciliteiten Het huidige gebruik van de oplaadpunten op het Bleekveld, de Oude Haven en het Burgemeester Hasselmanplein in de beoogde venstertijden varieert van ca. 10% tot ruim 35%. Er zijn geen signalen dat hierdoor het gewenste gebruik wordt belemmerd. Op basis van vragen en klachten van gebruikers van elektrische voertuigen kan dit criterium worden aangepast. Pagina 2 van 6
3. Gevolgen De personele inzet van de gemeente bestaat uit het indienen van aanvragen voor nieuwe oplaadpunten bij de toekomstige concessiehouder en toezicht op de uitvoering. Op dit moment zijn er reeds laadvoorzieningen aanwezig op parkeerterreinen Bleekveld, Burgemeester Hasselmanplein en Oude Haven. De parkeerterreinen Poort van Santwyck, Waalkade, Brugstraat en Taluud worden elk voorzien van één oplaadpunt. Deelname in de gezamenlijke concessie van de provincies Gelderland en Overijssel kost maximaal 500,- per oplaadpunt. De kosten voor het aanbrengen van de genoemde oplaadvoorzieningen bedragen maximaal 2.000,-. De uiteindelijke kosten kunnen lager zijn, afhankelijk van de inschrijving door kandidaatconcessiehouders. De kosten voor het plaatsen en bijplaatsen van laadpunten worden gedekt uit het parkeerfonds. 4. Vervolg Jaarlijks wordt het gebruik van de laadpalen op de parkeerterreinen rond de binnenstad gemonitord. Op basis van het werkelijke gebruik neemt het college een besluit om het aantal palen al dan niet uit te breiden. In het kader van de jaarlijkse begrotingscyclus wordt hierover gerapporteerd. Bijlagen 1. aanbod Provincies Gelderland en Overijssel voor deelname in de gezamenlijke aanbesteding van de concessie voor het plaatsen van oplaadpalen Meer informatie: Team: Beleid Contactpersoon: P. Stienstra Telefoon: 0344-637403 E-mail: pstienstra@tiel.nl Pagina 3 van 6
BIJLAGE 1 De uitgangspunten van de Gelderse/Overijsselse aanpak De Gelderse/Overijsselse aanpak heeft het volgende doel en uitgangspunten: Gemeenten maximaal ontzorgen bij de uitrol van laadinfrastructuur, waarbij de inspanning voor de gemeente zo beperkt mogelijk is én de gemeente altijd zeggenschap heeft over de laadlocaties; Zorgen voor marktwerking, oftewel het realiseren van laadinfrastructuur is aan de markt. De praktijk leert dat via een aanbesteding op regionaal of provinciaal niveau laadinfrastructuur exploitanten met elkaar kunnen en willen concurreren. Op gemeentelijk niveau ontstaat deze marktwerking (voorlopig nog) niet. Marktpartijen zien een drempel in het afzonderlijk maken van afspraken met elke gemeente. Met de concessie zorgen we voor gestandaardiseerde afspraken en processen, waarbij de provincies Gelderland en Overijssel zorgen voor de aanbesteding en het contractmanagement; Lage kosten voor gebruikers én overheden. Voor het realiseren van laadinfrastructuur kan nog een eenmalige bijdrage per laadlocatie nodig zijn. Een marktconsultatie en praktijkvoorbeelden (o.a. aanbesteding Brabant/Limburg en regio Rotterdam) laten zien dat door schaalgrootte en nieuwe verdienmodellen marktpartijen bereid zijn om te investeren en geen of een beperkte overheidsbijdrage nodig is. Het uitgangspunt van de Overijsselse/Gelderse concessie is dat het laadtarief voor de EV-rijder in ieder geval concurrerend is ten opzichte van brandstof, maar liefst nog lager. In deze aanbesteding zetten we daar vol op in. Het tarievenmodel wordt daarbij toekomstbestendig ingericht, o.a. door onderscheid te maken in de tarieven voor het leveren van duurzame energie en het gebruik van de infrastructuur. Ondanks een lang exploitatiecontract voorkomen we daarmee een zogenaamde lock-in. In de aanbesteding wordt ook de eis opgenomen dat de geleverde stroom moet bestaan uit volledig groene stroom, met Nederlandse garanties van oorsprong. Het Gelderse aanbod aan gemeenten Voor het Gelderse aanbod sluiten we zoveel als mogelijk aan bij de aanpak van Overijssel. Die aanpak gaat uit van: Maximale ontzorging van gemeenten bij de uitrol van laadinfrastructuur; Zorgen voor marktwerking, oftewel het realiseren van laadinfrastructuur is aan de markt; Lage kosten voor EV-rijders én overheden. Het aanbod voor gemeenten die deelnemen aan de Gelderse/Overijsselse concessie bestaat uit: 1. Ontzorgen bij de aanbesteding de Provincie verzorgt namens de deelnemende gemeenten de aanbesteding van publieke laadinfrastructuur. na gunning is de Provincie namens de deelnemende gemeenten verantwoordelijk voor het contractmanagement met de marktpartij gedurende de gehele exploitatietermijn van 10 jaar. 2. Eenvoudig aanvraag- en realisatieproces Tijdens de plaatsingstermijn wordt een eenduidig aanvraag- en realisatieproces gehanteerd. Dit is een standaard proces, met één aanspreekpunt voor de gemeente bij de marktpartij. Hiermee wordt de gemeente zoveel mogelijk ontzorgd en besparen gemeenten op ambtelijke capaciteit. Aanvragen voor laadinfrastructuur vanuit EV-rijders, bedrijven en gemeenten komen binnen bij één centraal digitaal portaal. Voor elke aanvraag geldt dat deze dient te voldoen aan de aanvraagvoorwaarden zoals opgenomen in de samenwerkingsovereenkomst. In alle gevallen bepaalt de gemeente uiteindelijk of de paal er wel/niet komt. Binnen het centrale aanvraagportaal is door de gemeente en aanvrager de voortgang van het aanvraag- en realisatieproces te volgen. Zo heeft de klant en de gemeente een goed inzicht in de voortgang. Pagina 4 van 6
3. Plankaart openbare laadinfrastructuur Het bepalen van een geschikte locatie is voor zowel gemeente als voor de marktpartij een tijdrovend proces. Om de gemeente zoveel mogelijk te ontzorgen in de keuze voor laadlocaties faciliteert de provincie het proces om in samenwerking met de gemeente (zonder extra kosten voor de gemeente) een plankaart met de mogelijke laadlocaties in de gemeente op te stellen. Gemeenten zijn niet verplicht om de plankaart op te laten stellen en kunnen hier dus vanaf zien. 4. Laadpalen op maat: laadinfrastructuur op aanvraag, basis op orde en strategische locaties De volgende typen laadlocaties kunnen gerealiseerd worden binnen de concessie: Paal volgt auto: bij verzoek voor een laadlocatie van een EV-rijder. Basis op orde: om te komen tot een gedegen basisinfrastructuur van laadlocaties kan ook in gemeentekernen (met minimaal 1.000 inwoners) waar nog geen publieke laadpaal aanwezig is per kern maximaal één basis op orde laadpaal geplaatst worden. Deze (in aantal gelimiteerde) laadlocaties worden door de opdrachtnemer tegen dezelfde voorwaarden geplaatste en geëxploiteerd als bij paal volgt auto. Strategische locaties: plaatsing van een laadpaal zonder aanvraag van een EV-rijder (bijvoorbeeld voor locaties waar veel bezoekers komen). Voorwaarde hierbij is dat er op deze locatie aantoonbaar behoefte aan een laadpaal is. Uitgangspunt is dat deze laadpalen tegen dezelfde voorwaarden en tarieven gerealiseerd en geëxploiteerd worden als bij paal volgt auto. Indien de marktpartij in alle redelijkheid en billijkheid kan aantonen dat hier minder of geen transacties te verwachten zijn, of de kosten voor het realiseren van deze locatie onredelijk hoog zijn, dan kan de marktpartij de betreffende initiatiefnemer een voorstel doen voor eventuele meerkosten aanvullend op de eenmalige bijdrage per laadlocatie. 5. Verkeersbord bij de laadpaal Tijdens de plaatsingstermijn wordt een eenduidig aanvraag- en realisatieproces gehanteerd. Dit is een standaard proces, met één aanspreekpunt voor de gemeente bij de marktpartij. Hiermee wordt de gemeente zoveel mogelijk ontzorgd en besparen gemeenten op ambtelijke capaciteit. Het optioneel plaatsen van het verkeersbord op de laadlocatie door de marktpartij is onderdeel van het all-in aanbod en dus zonder extra kosten voor de gemeente. De gemeente is vrij om hier wel of niet gebruik van te maken. 6. Tussenoplossing Gemeenten die gebruik maken van de huidige concessie krijgen te maken met een tussenperiode waarin de huidige concessie is verlopen en de nieuwe nog niet is ingegaan. Voor die gemeenten bieden we een tussenoplossing aan. Voor de tussenperiode kunnen gemeenten laadpalen plaatsen onder de voorwaarden van de concessie van gemeente Arnhem. Dit is met de concessiehouder (Allego, via een concessie en niet het open markt model) afgesproken en wordt momenteel verder uitgewerkt. Mee doen? Aan gemeenten die van dit aanbod gebruik willen maken vragen we het volgende: 1. Een eenmalige all-in bijdrage van maximaal 500,- per laadinfrastructuur locatie. Gezien de ervaringen in Noord-Brabant en Regio Rotterdam kan het goed zijn dat de bijdrage voor de gemeente lager uitvalt. 2. Verlenen van exclusiviteit tijdens de plaatsingstermijn 3. Een collegebesluit over deelname aan de concessie Hieronder per punt een korte toelichting. Financiële bijdrage Het aanbod voor gemeenten is een all-in aanbod en bestaat uit de ontzorging van de voorbereiding, financiering, de aanbesteding, het contractmanagement, plaatsen- en beheren van de laadinfrastructuur door de marktpartij, het opstellen van plankaarten voor laadlocaties en, indien gewenst, het plaatsen van een verkeersbord. Om de aanbesteding mogelijk te maken financiert de provincie de proceskosten. Voor de financiering van laadinfrastructuur vragen we een bijdrage van de gemeenten en een rijksbijdrage van 500,- via de Pagina 5 van 6
Green Deal Openbaar Toegankelijke Elektrische Laadinfrastructuur. Per laadinfrastructuur locatie wordt van de gemeente voor het all-in aanbod een bijdrage van maximaal 500,- gevraagd. Alleen met deze bijdrage van de gemeente kan er een beroep worden gedaan op de landelijke green deal en wordt de aanbesteding mogelijk. Door deze bundeling van bijdragen van de verschillende partijen is voor de aanbesteding een bedrag van 1.000,- per laadinfrastructuur locatie beschikbaar. Het kan zijn dat de bijdrage voor de gemeente lager uitvalt bij een gunstig aanbestedingsresultaat. Exclusiviteit Voorwaarde voor de aanbesteding is dat er tijdens de plaatsingstermijn van drie jaar (met optionele verlenging van één maal één jaar) het exclusieve recht voor het plaatsen van openbare laadinfrastructuur aan de CPO wordt verleend. Dit houdt in dat er geen andere partij laadinfrastructuur mag realiseren in de openbare ruimte gedurende deze periode. In paragraaf 5 is een toelichting op de exclusiviteit opgenomen. De reeds bestaande laadinfrastructuur blijft in eigendom en exploitatie bij dezelfde partij als deze nu is. Gemeenten die met CPO s afspraken hebben over het realiseren van nieuwe laadlocaties worden ondersteund om de afspraken aan te passen op de Overijsselse aanpak. Neem hiervoor contact op met Willem Knol. Collegebesluit Voor deelname aan de Gelderse/Overijsselse aanpak vragen wij een collegebesluit van uw gemeente met daarin de volgende punten. Gemeente Ede heeft aangeboden om hiervoor een format op te stellen. De concept samenwerkingsovereenkomst volgt zo snel mogelijk. Het zal in ieder geval de volgende punten bevatten: 1. De gemeente verleent de provincie machtiging en mandaat om een openbare Europese aanbesteding te organiseren ten behoeve van en namens alle deelnemende gemeenten, voor het aangaan van een concessieovereenkomst met één marktpartij die zorg draagt voor het realiseren en exploiteren van laadpalen in de gemeente. In deze concessieovereenkomst wordt vastgelegd dat de marktpartij gedurende de plaatsingstermijn (3 jaar met eenmaal verlengingsmogelijkheid van 1 jaar) het exclusieve recht en de verplichting heeft voor het plaatsen van laadpalen in de openbare ruimte op grondgebied in eigendom van de gemeente; 2. De gemeente verleent de provincie machtiging en mandaat om namens de gemeente het contractmanagement met de marktpartij te voeren gedurende de looptijd van de overeenkomst (10 jaar). 3. De gemeente is er mee bekend dat voor de financiering van de aanbesteding de provincie Overijssel een beroep doet op de Green Deal Publiek Toegankelijke Elektrische Laadinfrastructuur en hiervoor een bestuursovereenkomst aan gaat met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland; 4. De gemeente sluit een samenwerkingsovereenkomst met de provincie Gelderland, waarin de afspraken zijn vastgelegd. Deze overeenkomst is in concept bijgevoegd. Pagina 6 van 6