Verwachting voor week 46 Verwachtingen Komende week Power NL Power BE Power DE Gas TTF Crude Oil Coal Emissierechten Weer & temperatuur Macro economisch Bullish Neutraal Bearish 1
Power NL Power NL spot, lagere prijzen verwacht De spot prijzen op de APX handelden vorige week licht lager en kwamen uit op een gemiddeld niveau van 40.10 /MWh. De week daarvoor was dat 41.22 /MWh. De gemiddelde prijs voor november tot dus ver komt uit op 38.96 /MWh voor het base product (oktober kwam gemiddeld uit op 41.44 /MWh). Het weersignaal voor deze week is neutraal tot bearish vanwege de combinatie van hoge temperaturen en een bovengemiddelde aanwezigheid van wind. Verder staan ook de brandstofprijzen onder druk en zorgen deze op hun buurt ook voor prijsdruk. Voor de komende week verwachten we lagere niveaus te zullen gaan zien op de APX spot markt. Power NL (APX), Day Ahead Base Peak 27/10/2015 41.61 48.23 28/10/2015 43.06 49.70 29/10/2015 49.14 58.87 30/10/2015 43.23 49.04 31/10/2015 37.06 40.12 01/11/2015 33.91 34.67 02/11/2015 39.75 46.47 03/11/2015 41.27 46.47 04/11/2015 42.25 48.64 05/11/2015 44.00 51.04 06/11/2015 37.57 42.60 07/11/2015 37.66 39.09 08/11/2015 38.18 40.71 09/11/2015 36.07 41.02 Gemiddeld nov. 38.96 2
Power NL Power NL forwards, lagere prijzen verwacht Het is een beetje hetzelfde verhaal als vorige week. De Nederlandse power prijzen blijven onder invloed van de dalende gas en kolenprijzen verder afkomen. Ook de front maanden staan onder druk van de bearish weersomstandigheden en de dalende brandstofprijzen. Ook deze week zal de Nederlandse power curve onder invloed staan van de zwakke de TTF gasprijzen en de dalende kolenprijzen. De opleving zou moeten komen vanuit hogere spot prijzen of een verdere opleving van de olieprijzen. Ook voor de aankomende week verwachten we lagere niveaus te gaan zien op de Nederlandse power curve. Power NL 06/11/2015 30/10/2015 Dec-15 36.85-0.35 37.20 Jan-16 37.75-0.53 38.28 Feb-16 37.65-1.05 38.70 Q1-16 36.93-0.83 37.76 Q2-16 34.45-0.95 35.40 Q3-16 33.40-1.10 34.50 Q4-16 35.40-0.90 36.30 Cal-16 35.04-0.95 35.99 Cal-17 33.35-1.10 34.45 Cal-18 32.30-1.31 33.61 Cal-19 32.65-2.15 34.80 3
Power BE Power BE spot, lagere prijzen verwacht De Belgische spotprijzen kwamen vorige week zoals verwacht wederom lager uit op een gemiddelde van 41.67 /MWh voor het base product. De week daarvoor kwam uit op gemiddeld 44.12 /MWh voor de spot in België. November komt tot dusver uit op een gemiddelde prijs van 40.38 /MWh voor het base product (oktober kwam gemiddeld uit op 55.44 /MWh). We blijven benadrukken dat er in geval van uitblijven van problemen aan het Belgische productiepark en een gezond aanbod van grenscapaciteit er geen reden voor hoge spotprijzen op de Belpex is. Met het huidige neutraal tot bearishe weersomstandigheden (warm en wind) verwachten we deze week wat lagere gelijke prijzen te zullen zien. Power BE (Belpex), Day Ahead Base Peak 27/10/2015 45.38 51.64 28/10/2015 49.31 58.35 29/10/2015 51.62 58.87 30/10/2015 45.21 49.85 31/10/2015 37.62 40.22 01/11/2015 33.04 34.26 02/11/2015 42.50 50.80 03/11/2015 45.10 51.51 04/11/2015 45.60 52.44 05/11/2015 46.24 53.35 06/11/2015 39.49 42.77 07/11/2015 35.65 37.88 08/11/2015 37.09 37.71 09/11/2015 38.75 44.24 Gemiddeld nov. 40.38 4
Power BE Power BE forwards, lagere prijzen verwacht De Belgische forward curve lijkt zich niet heel veel aan te trekken van de dalende spot en brandstofprijzen. Ook de prijsbewegingen in de omringende landen lijken voorlopig aan de Belgische markt voorbij te gaan. Mogelijk is dit te verklaren vanwege het ontbreken aan liquiditeit. Ook blijft het risico op krapte en dus hoge prijzen aanwezig. Er zijn gewoon te weinig partijen die op deze niveaus stroom willen verkopen. Gezien de omstandigheden verwachten we voor deze week toch lagere niveaus te gaan zien op de Belgische power curve. Power BE 06/11/2015 30/10/2015 Dec-15 48.00-0.40 48.40 Jan-16 49.37-0.38 49.74 Feb-16 49.70-0.41 50.10 Q1-16 47.40-0.38 47.78 Q2-16 42.86 0.59 42.27 Q3-16 39.74 0.13 39.61 Q4-16 45.24 0.00 45.24 Cal-16 43.80 0.08 43.72 Cal-17 41.15 0.09 41.06 Cal-18 40.18 0.02 40.16 5
Gas TTF Gas TTF spot, lagere prijzen verwacht De gas TTF spot prijzen blijven verder afkomen en zijn de afgelopen week uitgekomen op een gemiddeld niveau van 17.27 /MWh. De week daarvoor kwam gemiddeld uit op een niveau van 17.93 /MWh. Het gemiddelde niveau voor november komt tot dusver uit op 17.24 /MWh (oktober kwam gemiddeld uit op 18.18 /MWh). De lage vraag en het gezonde aanbod blijven de prijzen onder druk zetten. Zeker met de voorlopig aanhoudende hoge temperaturen verwachten we ook deze week lagere TTF spot prijzen te gaan zien. Gas TTF (Ice Endex) End of day 27/10/2015 18.11 28/10/2015 18.07 29/10/2015 18.07 30/10/2015 18.09 31/10/2015 17.47 01/11/2015 17.47 02/11/2015 17.57 03/11/2015 17.54 04/11/2015 17.55 05/11/2015 17.62 06/11/2015 17.23 07/11/2015 16.67 08/11/2015 16.67 09/11/2015 16.79 Gemiddeld nov. 17.24 6
Gas TTF Gas TTF forwards, lagere prijzen verwacht De TTF forward curve is zwak. Ook de afgelopen week was er sprake van rode pijlen over de gehele linie. Opvallende is dat met name de back end van de curve fors lager komt te liggen. Deze back end staat onder invloed van de olieprijzen maar lijkt nu ook te reageren op ander factoren. Welke factoren dit precies zijn is nog onduidelijk. Mogelijk heeft dit ook te maken met het toenemende aanbod van LNG. Met de aanhoudende hoge temperaturen en dus lagere spotprijzen verwachten we ook deze week lagere prijzen te zullen zien op de TTF curve. Gas TTF 06/11/2015 30/10/2015 Dec-15 17.871-0.118 17.989 Jan-16 18.006-0.132 18.138 Feb-16 18.052-0.164 18.216 Q1-16 17.975-0.146 18.121 Q2-16 17.393-0.128 17.521 Q3-16 17.064-0.323 17.387 Q4-16 18.101-0.582 18.683 Cal-16 17.633-0.295 17.928 Cal-17 17.400-0.785 18.185 Cal-18 17.063-1.021 18.084 Cal-19 17.013-1.070 18.083 7
Overige producten Power DE (Phelix) Ook de Duitse CAL 16 leek niet geheel bestand tegen de daling van de brandstofprijzen (kolen, gas en C02) en sloot de afgelopen week op een niveau van 29.29 /MWh, de week daarvoor was dat 29.70 /MWh. Toch is de Duitse CAL 16 relatief sterk, zeker t.o.v. de Nederlandse CAL 16. Voor de komende week verwachten we wel lagere prijzen te zullen gaan zien. Coal De opleving van vorige week was van korte duur en met name getriggerde door de toen hogere olieprijzen. Het Cal-16 contract sloot de week lager af op 47.70 $/Mt (week daarvoor op 48.00 $/Mt). Ook voor de komende week verwachten we aanhoudende (lichte) neerwaartse druk op de kolenprijzen. 8
Overige producten Crude Oil, Brent De handel begon vorige week in een positieve stemming waarbij we koersen tot boven het 50 $ niveau zagen. Dit hoge niveau kon echter niet lang worden vastgehouden en halverwege de week daalden de prijzen weer snel onder de 50 $. De aansterkende US Dollar legde hierbij nog extra gewicht in de schaal en uiteindelijk werd de handelsweek lager afgesloten. Het Dec-15 contract sloot de week lager af op 47.42 $/bbl (week daarvoor 49.56 $/bbl). De olie minister van Kuwait sprak de verwachting uit dat de markt nog voor vijf jaar met overaanbod te maken zal hebben gezien de aanhoudend hoge productie. Saoedi Arabië verwacht dat de vraag uit Azië zal aantrekken als gevolg van de lage prijzen. Zolang de wereldwijde vraag achterblijft zal dit de prijzen onder druk blijven zetten. Crude Oil, WTI WTI moest net als Brent de aan het begin van de week behaalde koerswinsten prijsgeven. Het Dec- 15 contract sloot de week lager af op 44.29 $/bbl (week daarvoor 46.59 $/bbl). Het aantal boorplatforms blijft, mede als gevolg van de lagere olieprijzen, gestaag dalen. De daling is echter niet voldoende om te spreken van een fors verminderd aanbod om de huidige overaanbod te doen slinken. Ondertussen is in de VS besloten om de verdere aanleg van de Keystone XL pijplijn te stoppen. De Keystone XL pijplijn is bedoeld om olie vanuit Canada naar de Amerikaanse westkust (de Golf van Mexico) te transporteren. Hiermee wordt de exploitatie van de olievelden in Canada minder lucratief. Brent-WTI spread is stabiel rond US$ 3.00 (eind vorige week circa US$ 3.00). 9
Overige producten Emissierechten De EUA s waren tot kort het enige sterke product binnen het gehele energiecomplex. Het EUA DEC15 product sloot de handelsweek lager af op 8.41 /Mt (vorige week 8.64 /Mt). De clean dark spread kwam in Duitsland afgelopen week onder druk te staan. Daardoor werd de inzet van kolencentrales minder aantrekkelijk, wat voor neerwaartse prijsdruk voor de CO2-prijs zorgde. Het technische beeld blijft de komende week weer bearish. Daarom verwachten we lagere EUA s te zullen zien. 10
Dark & Spark Spreads De Clean Spark Spread (CSS) en de Clean Dark Spread (CDS) is een manier om de winstgevendheid van gas en kolen gestookte elektriciteitscentrales weer te geven. De onderstaande figuren geven de forward-spreads van Nederland en Duitsland weer. De gemiddelde efficiëntie van de centrale is gezet op 53% voor een gascentrale en 39% voor een kolencentrale. De emissie factor voor gas is 0.187 en voor kolen is het 0.34. De calorische waarde van kolen is 25.12 MJ/kg. En de wisselkoers euro/dollar is voor vandaag ($1 = 0.93). De spreads zijn berekend met de Duitse en Nederlandse CAL16 power future (Ice-Endex en EEX), TTF en NCG gas (Ice Endex), API2 coal futures (EEX) en EUA s (Ice-ECX). De gas correctie factor van 35.17/31.65 is uiteraard van toepassing op de gas prijs. Onderhoud en andere kosten worden in deze berekening niet meegenomen. Clean Dark Spread Clean Spark Spread 11
Weersvooruitzicht Het weer doet deze week echt denken aan de herfst. Met name wind e bewolking, en van tijd tot tijd wat regen, domineren het weerbeeld. Dat komt doordat hogedruk boven Centraal- en Zuid-Europa en lagedruk op de oceaan samen voor een vrij stevige aanvoer uit het zuidwesten zorgen. Deze situatie houdt naar verwachting de hele week aan. Wel zullen lagedruk en hogedruk af en toe een miniem streepje voor hebben waardoor zij net iets nadrukkelijker hun stempel op het weerbeeld drukken. Bij dit alles zullen de temperaturen de hele week weer te hoog voor de tijd van het jaar zijn, al liggen vrijdag en zaterdag de temperaturen op een iets gemiddeld niveau. Met name de wind geeft het deze week een duidelijk bearish beeld. Temperatuur: Bearish Nadat de afgelopen week al enkele temperatuurrecords zijn gesneuveld gaat het weer van maandag tot donderdag verder op de warme toer. Omdat het in de nacht nauwelijks afkoelt komen de daggemiddeldes ruim boven de 10 graden uit, terwijl 11 graden als maximum heel gewoon is voor half november. In de middag is het meest 15 graden, in de nachten een paar graden lager. Pas als op vrijdag en zaterdag hogedruk iets nadrukkelijker aanwezig is kunnen de nachten en middagen iets frisser uitpakken. Ook is er dan meteen kans op wat mist en deze kan op zijn beurt een enkele frissere dag veroorzaken op vrijdag of zaterdag. Op zondag arriceert nieuwe warmere lucht en stijgen de temperaturen wederom naar 15 graden. Het beeld is daarom weer erg bearish. Zon: Bullish De zon heeft de komende week weinig in te brengen. Met de zuidwestenwind wordt niet alleen warme, maar ook vochtige lucht richting de Benelux aangevoerd. Daarmee is het grote delen van de dag bewolkt. Mogelijk liggen er met name op maandag, donderdag en zaterdag de beste kansen voor een paar uurtjes zon. De andere dagen is het waarschijnlijk meest bewolkt omdat met de nabijheid van lagedruk veel bewolking richting de Benelux trekt. Ook de korte daglichtperiode werkt dan uiteraard niet mee in het creëren van zonkansen. Het beeld is daarom bullish. 12
Weersvooruitzicht Wind: Bearish De wind is de meest uitgesproken factor van deze week. Tussen hogedruk boven Centraal-Europa en lagedruk boven de oceaan wordt bijna permanent een behoorlijk drukverschil veroorzaakt en daarmee veel wind boven de Benelux. Vooral wanneer lagedrukgebiedjes net iets dichter bij onze omgeving liggen is het behoorlijk winderig. Maandag, donderdag en vrijdag lijken de meeste kans op een flinke portie wind te hebben. Dinsdag, woensdag en zondag is het even iets rustiger, maar de wind zal op die dagen ook een gemiddelde snelheid voor november bereiken. De andere dagen zitten daar waarschijnlijk (ruim) boven. Het windbeeld is daarmee van een duidelijk bearish karakter. 13
Macro economische agenda Dinsdag 10 november: VS: API Wekelijkse Olie voorraden Woensdag 11 november: DE: Wholesale Price Index Donderdag 12 november: NL: Retail Sales DE: Inflation CPI EU: Industrial Production VS: EIA Wekelijkse Olie voorraden Vrijdag 13 november: EU: GDP Flash VS: Inflation, CPI, PPI Legal Disclaimer 1. No offer This market report is intended to give an overview. No information contained in this report should be considered as an offer, an invitation to offer or a recommendation to enter into any transaction. Prices and valuations contained in this report are indicative and they and other information published are for information purposes only. 2. No investment advice Information made available in this market report should not be considered as investment advice or any form of recommendation to purchase products described therein. 3. Historical performance Past performance information contained in this market report is not to be considered as an indication of future results. 4. No warranties Although details included in this market report were taken from sources considered to be reliable, no warranty is made as to its accuracy, completeness and adequacy. All quotations and prices are subject to change. All opinions expressed reflect the current assessment of E.ON Benelux N.V. which is subject to change without prior notice. 5. Copyright All rights reserved. Duplication and distribution requires the prior written consent of E.ON Benelux N.V. 14