Graafsepoort. Wijk- en buurtmonitor 2016

Wijk- en buurtmonitor 2016 Graafsepoort Graafsepoort ligt ten noordoosten van de Binnenstad. De wijk bestaat uit diverse stadsuitbreidingen die in een tijdsbestek van zo n negentig jaar tot stand zijn gekomen. In 1917 werd een begin gemaakt met de bouw van de eerste buurt: Hinthamerpoort ( de Bartjes ). In de wijk wonen bijna 14.000 inwoners. De bevolkingssamenstelling is ongeveer gelijk aan die van de gemeente s-hertogenbosch gemiddeld. Overigens is in Graafsepoort het zuidelijk deel van Hinthamerpoort aangewezen als aandachtsbuurt. Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort 1

Wijken s-hertogenbosch Graafsepoort 6 Inhoud Graafsepoort 3 4 1. Hinthamerpoort 7 5 2. Graafsebuurt zuid 11 1 2 3 3. Aawijk noord 15 4. Graafsebuurt noord 19 5. Hintham zuid 23 6. Hintham noord 27 Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort 2

Situatie 2016: gemiddeld Zeer sterk Sterk Gemiddeld Zwak Graafsepoort scoort in totaliteit een gemiddeld. Hetzelfde geldt voor de meeste achterliggende thema s en aspecten. Er zijn enkele negatieve uitschieters, zoals het thema bewoners. Dit komt door een zwakke inkomenspositie. Zo is het aandeel bewoners met een uitkering en niet werkende werkzoekenden hoger dan gemiddeld in s-hertogenbosch. Gezondheid Sociaal netwerk ZORG Openbare ruimte Veiligheid WOONOMGEVING Diversiteit BEWONERS SAMENLEVEN Voorzieningen met elkaar Omgaan Daarnaast hebben de aspecten cultuur, voortgezet onderwijs, gezondheid en woningen een zwakke score. Hier valt op dat relatief weinig bewoners een voorstelling, bioscoop of muziekconcert bezoeken. Het schoolverzuim onder 13 t/m 17 jarigen ligt hoger dan gemiddeld, terwijl het aandeel 15-jarigen dat een havo/vwo opleiding volgt juist lager is. scoort met name zwak, omdat er in de wijk relatief gezien meer goedkope huurwoningen staan die bewoners iets minder goed beoordelen dan gemiddeld. De eigen gezondheid beoordelen bewoners ook iets minder vaak met uitstekend of (zeer) goed. Overigens zien we in Graafsepoort een aantal positieve cijfers: het aandeel mantelzorgers is opvallend hoog en bewoners zijn meer dan gemiddeld tevreden met de speelmogelijkheden voor kinderen en de groenvoorzieningen in de wijk. Zeer zwak Binding Voortgezet onderwijs LEREN ACTIEF inzet Maatschappelijke Graafsepoort: situatie 2016 Basisonderwijs Cultuur Sport Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort 3

Ontwikkeling 2014-2016: gemiddeld Graafsepoort heeft zich, ten opzichte van 2014, over het algemeen gemiddeld ontwikkeld met enkele gunstige en ongunstige uitschieters. Twee aspecten hebben zich gunstiger dan gemiddeld ontwikkeld, namelijk voorzieningen en basisonderwijs. Wat betreft voorzieningen zijn bewoners meer tevreden met de speelmogelijkheden voor kinderen en de voorzieningen voor Gunstig Gemiddeld Ongunstig Sociaal netwerk ZORG Openbare ruimte Veiligheid WOONOMGEVING Diversiteit BEWONERS SAMENLEVEN Voorzieningen met elkaar Omgaan jongeren én die voor ouderen. De gunstige ontwikkeling van basisonderwijs is het gevolg van een daling van het verzuim onder 5 t/m 12 jarigen en een lichte stijging van de tevredenheid met het basisonderwijs. Bij het thema actief is een ongunstige ontwikkeling zichtbaar. Dit is te verklaren doordat zowel het aandeel vrijwilligers als het aandeel bewoners dat zich actief inzet voor de buurt, meer dan gemiddeld is gedaald. Men brengt ook minder vaak een bezoek aan een dance-/ Gezondheid Binding houseparty, voorstelling, bioscoop of muziekconcert. Een andere ongunstige ontwikkeling zien we bij veiligheid. Dit komt vooral Voortgezet onderwijs LEREN ACTIEF inzet Maatschappelijke omdat bewoners zich vaker onveilig voelen in de buurt. Graafsepoort: ontwikkeling 2014-2016 Basisonderwijs Cultuur Sport Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort 4

66 66 % Maandelijkse sporters Wijk in cijfers 2016 4,5 3,7 % Eenoudergezin Bewoners Graafsepoort s-hertogenbosch Aantal inwoners 13.922 151.619 % 0 t/m 19 jaar 21,2 21,9 % 20 t/m 64 jaar 61,4 61,4 % 65 jaar en ouder 17,4 16,7 % Autochtoon 80,5 80,5 % Niet-westers allochtoon 11,3 10,7 % Westers allochtoon 8,2 8,8 % Bijstandsuitkeringen (BUIG) 9 6 % Niet werkende werkzoekenden 11 9 13,0 10,7 % Laag inkomen 36 36 % Vrijwilligers Samenleven % (Zeer) tevreden winkels dagelijkse boodschappen 87 83 % (Zeer) tevreden speelmogelijkheden kinderen 75 64 % (Zeer) tevreden voorzieningen jongeren 37 32 % (Zeer) tevreden voorzieningen ouderen 36 33 % Prettig omgaan met elkaar 71 69 Verhuismobiliteit 12 12 % Medeverantwoordelijk leefbaarheid buurt 75 77 6,7 6,9 % 75 jaar en ouder 6,9 7,2 Rapportcijfer tolerantie 6,8 6,7 Rapportcijfer contacten buurtgenoten Actief % Actieve inzet in de buurt 21 22 % Lid sportvereniging 42 42 % Bezoekers voorstelling 41 48 % Bezoekers bioscoop 57 65 % Bezoekers muziekconcert 37 46 % Bezoekers dance-/houseparty 9 13 % Bezoekers museum 50 54 Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort 5

Leren Aantal inwoners 0 t/m 24 jaar 3.753 42.163 % 0 t/m 4 jaar 5,2 5,5 % 5 t/m 9 jaar 5,0 5,4 % 10 t/m 14 jaar 5,3 5,4 % 15 t/m 19 jaar 5,6 5,6 % 20 t/m 24 jaar 5,8 5,9 Zorg % Overgewicht 45 43 % Beperkt door gezondheid bij dagelijkse bezigheden 22 23 % Maximaal 1x per maand sociale contacten 10 10 % Voor hulp terecht bij sociaal netwerk 69 70 Woonomgeving Graafsepoort s-hertogenbosch Aantal woningen 6.573 68.771 % t/m 1944 14,6 9,8 % 1945 t/m 1969 41,2 25,7 % 1970 t/m 1989 17,2 33,2 % 1990 t/m 2004 15,6 17,2 % 2005 t/m 2014 10,2 11,4 % Koopwoningen 50,6 58,8 Schaalscore verloedering 4,0 3,5 % (Zeer) tevreden groenvoorzieningen in de buurt 83 75 % (Zeer) tevreden parkeergelegenheid in de buurt 53 56 Schaalscore sociale overlast 1,6 1,8 76 83 % (Zeer) tevreden gezondheid 26 22 % Mantelzorgers 284 ha 11.807 ha Landoppervlak 3,5 2,2 % Voelt zich vaak onveilig 92 100 Veiligheidsindex 72 70 % (Zeer) tevreden basisonderwijs 7,7 7,9 Rapportcijfer woning 7,3 7,5 Rapportcijfer woonomgeving E186.578 E220.800 Gemiddelde WOZ-waarde Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort 6

Deze buurt ligt in het westen van de wijk Graafsepoort en is compact opgezet. Binnen Hinthamerpoort (in 6 de volksmond de Bartjes genoemd) worden vaak twee subbuurten 4 onderscheiden: Barten noord en 5 Barten zuid. 2 3 Barten noord is na een rigoureuze sloop volledig nieuw opgebouwd. Daarbij zijn er ook woningen in het duurdere 1 segment gebouwd. In de totale buurt Hinthamerpoort staan naar verhouding veel huurwoningen. Er wonen ruim 2.100 1. Hinthamerpoort inwoners. Het aandeel bewoners met een uitkering en huishoudens met een laag inkomen is er hoger dan gemiddeld. Het zuidelijk deel van Hinthamerpoort is op dit moment een aandachtsbuurt. Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort - Hinthamerpoort 7

Situatie 2016: zwak Zeer sterk Sterk Gemiddeld Zwak Zeer zwak Hinthamerpoort scoort over het algemeen een zwak. Met uitzondering van de thema s samenleven en zorg scoren alle thema s zwakker dan gemiddeld. Het thema bewoners vooral vanwege een zwakke inkomenspositie. In de buurt wonen bijvoorbeeld relatief veel bewoners met een uitkering (13%). Gezondheid Sociaal netwerk ZORG Voortgezet onderwijs Openbare ruimte WOONOMGEVING LEREN Veiligheid Diversiteit BEWONERS ACTIEF SAMENLEVEN inzet Maatschappelijke Voorzieningen Binding met elkaar Omgaan Ten aanzien van actief zetten minder bewoners dan gemiddeld zich in voor de eigen buurt. Wat betreft leren is het hoge schoolverzuim onder 13 t/m 17 jarigen en de lage tevredenheid met het basisonderwijs opvallend. Bij woonomgeving scoren alle achterliggende aspecten minder positief dan gemiddeld. Er staan naar verhouding meer (goedkope) huurwoningen, bewoners zijn minder tevreden met de parkeergelegenheid in de buurt en de score op de veiligheidsindex is minder goed dan gemiddeld. Dit laatste heeft vooral betrekking op jongerenoverlast, auto-inbraken en geweldsincidenten. Daarnaast zien we nog een aantal zwakke uitkomsten: bewoners geven een lager rapportcijfer voor de tolerantie in de buurt, de verhuismobiliteit is vrij hoog en minder bewoners beoordelen de eigen gezondheid met uitstekend of (zeer) goed dan gemiddeld. Overigens hebben twee aspecten een sterke uitkomst, dit zijn voorzieningen en sociaal netwerk. Bewoners zijn tevreden met de speelmogelijkheden voor kinderen en de voorzieningen voor jongeren. Tot slot is het aandeel bewoners dat voor hulp terecht kan bij en hulp gebruikt van familie of vrienden, vrij hoog. Hinthamerpoort: situatie 2016 Basisonderwijs Cultuur Sport Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort - Hinthamerpoort 8

Gunstig Gemiddeld Ongunstig Hinthamerpoort: ontwikkeling 2014-2016 Ontwikkeling 2014-2016: gemiddeld Gezondheid Sociaal netwerk ZORG Voortgezet onderwijs Openbare ruimte LEREN Veiligheid WOONOMGEVING Basisonderwijs Diversiteit BEWONERS Cultuur ACTIEF Sport SAMENLEVEN inzet Maatschappelijke Voorzieningen Binding met elkaar Omgaan Hinthamerpoort heeft zich de afgelopen twee jaar over het algemeen gemiddeld ontwikkeld. Het thema samenleven heeft zich gunstiger dan gemiddeld ontwikkeld. De tevredenheid met de speelmogelijkheden voor kinderen, voorzieningen voor jongeren én die voor ouderen is toegenomen. Het aandeel bewoners dat vindt dat buurtgenoten prettig met elkaar omgaan, is zelfs behoorlijk verbeterd. Verder is het sociaal netwerk versterkt, met meer mantelzorgers en bewoners die voor hulp terecht kunnen bij en hulp gebruiken van familie of vrienden. Ongunstige uitschieters zijn de thema s actief en zorg. Het aandeel vrijwilligers en bewoners dat zich actief inzet voor de eigen buurt, is afgenomen. Op cultureel gebied is men ook minder actief geworden. Bij het thema zorg is de tevredenheid met de eigen gezondheid iets gedaald, terwijl het omgekeerde geldt voor het overgewicht. Bewoners laten zich minder positief uit over de openbare ruimte: de tevredenheid met de parkeergelegenheid en het rapportcijfer voor de eigen woonomgeving zijn (licht) achteruit gegaan. Ten opzichte van twee jaar geleden geven ze wel een iets hoger rapportcijfer voor de eigen woning. In Barten zuid is dan ook al langere tijd een intensief wijkverbeteringsplan in uitvoering. Zo heeft Brabant Wonen recentelijk woningen gerenoveerd en wordt de openbare ruimte aangepakt. Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort - Hinthamerpoort 9

Buurt in cijfers 2016 Bewoners Hinthamerpoort s-hertogenbosch Aantal inwoners 2.139 151.619 % 0 t/m 19 jaar 16,0 21,9 % 20 t/m 64 jaar 69,0 61,4 % 65 jaar en ouder 15,0 16,7 % Eenoudergezin 5,2 3,7 % Autochtoon 79,8 80,5 % Niet-westers allochtoon 11,4 10,7 % Westers allochtoon 8,8 8,8 % Bijstandsuitkeringen (BUIG) 13 6 % Niet werkende werkzoekenden 13 9 % Laag inkomen 17,9 10,7 Aantal woningen 1.134 68.771 % Koopwoningen 38,8 58,8 Gemiddelde WOZ-waarde (e) 159.190 220.800 % t/m 1944 31,0 9,8 % 1945 t/m 1969 8,6 25,7 % 1970 t/m 1989 9,9 33,2 % 1990 t/m 2004 7,2 17,2 % 2005 t/m 2014 41,5 11,4 Oppervlakte Landoppervlak (ha.) 17 11.807 Bevolkingsdichtheid (inw./ha.) 126,3 12,8 Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort - Hinthamerpoort 10

6 Graafsebuurt zuid wordt omsloten door de Lagelandstraat, de Graafseweg, de Doctor Poelstraat en de rivier de Aa. Het is een vrij 4 5 dichtbevolkte buurt met bijna 1.900 inwoners. 1 2 3 Er wonen naar verhouding minder 65-plussers (10%) 2. Graafsebuurt zuid dan gemiddeld in s-hertogenbosch (17%). Het aandeel eenoudergezinnen, bewoners met een uitkering, huishoudens met een laag inkomen en niet werkende werkzoekenden is vrij hoog. In deze buurt staan relatief veel goedkope huurwoningen. Het woningaanbod bestaat voornamelijk uit rijtjeswoningen en een aantal portiekflats. Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort - Graafsebuurt zuid 11

Situatie 2016: zwak Zeer sterk Sterk Gemiddeld Zwak Zeer zwak Op alle zes de thema s samen scoort Graafsebuurt zuid een zwak. De aspecten voorzieningen en openbare ruimte zijn zelfs als zeer zwak getypeerd. Dit komt omdat bewoners minder dan gemiddeld tevreden zijn over de voorzieningen voor ouderen en jongeren, speelmogelijkheden voor kinderen, groen- en parkeervoorzieningen en de eigen woonomgeving. Gezondheid Sociaal netwerk ZORG Voortgezet onderwijs Openbare ruimte WOONOMGEVING LEREN Veiligheid Diversiteit BEWONERS ACTIEF SAMENLEVEN inzet Maatschappelijke Voorzieningen Binding met elkaar Omgaan Overigens is er al een aantal initiatieven geweest om de openbare ruimte te verbeteren, zoals het opknappen van de Palmboomstraat ( Pimp onze Buurt ). Opvallende uitkomsten zijn verder dat in de buurt relatief meer eenoudergezinnen (7,4%) en niet werkende werkzoekenden (15%) wonen, bewoners het omgaan met elkaar en de tolerantie in de buurt als minder goed ervaren en het aandeel sporters en bewoners dat zich actief inzet voor hun buurt lager is dan gemiddeld. Wat betreft leren is de tevredenheid met het basisonderwijs vrij laag; het verzuim onder leerlingen op zowel het basisonderwijs als voorgezet onderwijs is juist hoog. Op het gebied van zorg geven relatief veel bewoners aan maximaal één keer per maand familie of vrienden te ontmoeten, terwijl weinig mensen voor hulp terecht kunnen bij hun sociaal netwerk. Er staan naar verhouding veel (goedkope) huurwoningen en de score op de veiligheidsindex is minder goed (woonomgeving). Alleen het aspect cultuur heeft een sterke uitkomst, doordat bewoners vaker dan gemiddeld een bioscoop, muziekconcert, voorstelling of dance-/houseparty bezoeken. Daarnaast valt het hoge aandeel mantelzorgers en de hoge tevredenheid met de winkels voor dagelijkse boodschappen op. Graafsebuurt zuid: situatie 2016 Basisonderwijs Cultuur Sport Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort - Graafsebuurt zuid 12

Gunstig Gemiddeld Ongunstig Graafsebuurt zuid: ontwikkeling 2014-2016 Ontwikkeling 2014-2016: gemiddeld Gezondheid Sociaal netwerk ZORG Voortgezet onderwijs Openbare ruimte LEREN Veiligheid WOONOMGEVING Basisonderwijs Diversiteit BEWONERS Cultuur ACTIEF Sport SAMENLEVEN inzet Maatschappelijke Voorzieningen Binding met elkaar Omgaan Graafsebuurt zuid heeft zich, ten opzichte van 2014, gemiddeld ontwikkeld. Gunstige uitschieters zijn de aspecten cultuur, gezondheid en woningen. Zo bezoeken bewoners vaker een bioscoop, muziekconcert of voorstelling vergeleken met twee jaar geleden. Relatief minder mensen voelen zich in het dagelijks leven beperkt door hun gezondheid. Bovendien geven ze een hoger rapportcijfer voor hun eigen woning. Mogelijke reden daarvoor is de renovatie van woningen door BrabantWonen. Ongunstige ontwikkelingen zien we bij actief en leren. Het aandeel vrijwilligers en bewoners dat zich actief inzet voor de eigen buurt, is bijvoorbeeld gedaald. Hetzelfde geldt voor het aandeel bewoners dat minimaal één keer per maand sport of lid is van een sportvereniging. Leren scoort ongunstig vanwege de lagere tevredenheid met het basisonderwijs. De aspecten inkomen, voorzieningen, sociaal netwerk en veiligheid ontwikkelen zich tevens ongunstig. Enkele voorbeelden zijn dat het aandeel niet werkende werkzoekenden sterker is gestegen dan gemiddeld, de lagere tevredenheid met de voorzieningen voor ouderen, minder bewoners die voor hulp terecht kunnen bij hun sociaal netwerk, terwijl meer bewoners aangeven maximaal één keer per maand familie of vrienden te ontmoeten. Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort - Graafsebuurt zuid 13

Buurt in cijfers 2016 Bewoners Graafsebuurt zuid s-hertogenbosch Aantal inwoners 1.870 151.619 % 0 t/m 19 jaar 21,9 21,9 % 20 t/m 64 jaar 67,8 61,4 % 65 jaar en ouder 10,3 16,7 % Eenoudergezin 7,4 3,7 % Autochtoon 74,2 80,5 % Niet-westers allochtoon 15,9 10,7 % Westers allochtoon 9,9 8,8 % Bijstandsuitkeringen (BUIG) 12 6 % Niet werkende werkzoekenden 15 9 % Laag inkomen 18,5 10,7 Aantal woningen 911 68.771 % Koopwoningen 31,5 58,8 Gemiddelde WOZ-waarde (e) 145.775 220.800 % t/m 1944 28,1 9,8 % 1945 t/m 1969 40,7 25,7 % 1970 t/m 1989 20,0 33,2 % 1990 t/m 2004 10,5 17,2 % 2005 t/m 2014 0,0 11,4 Oppervlakte Landoppervlak (ha.) 19 11.807 Bevolkingsdichtheid (inw./ha.) 100,8 12,8 Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort - Graafsebuurt zuid 14

6 Aawijk noord ligt tussen de Doctor Poelsstraat, Van Broeckhovelaan, het IJzeren Kind, de sportvelden en de 4 5 rivier Aa. De buurt heeft zo n 1.850 inwoners. 1 2 3 Het valt op dat het aandeel niet-westerse allochtonen duidelijk 3. Aawijk noord hoger is dan gemiddeld in s-hertogenbosch. Hetzelfde geldt voor het aandeel bewoners met een uitkering en niet werkende werkzoekenden. Bijna drie kwart van alle woningen is een huurwoning. In de buurt staan veelal rijtjeshuizen en een aantal flatgebouwen. De meeste woningen dateren uit de periode 1945-1969. Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort - Aawijk noord 15

Situatie 2016: zwak Zeer sterk Sterk Gemiddeld Zwak Op alle zes de thema s scoort Aawijk noord een zwak. Het aspect omgaan met elkaar is zelfs met zeer zwak beoordeeld. Het rapportcijfer voor de tolerantie in de buurt en het aandeel bewoners dat vindt dat buurtgenoten prettig met elkaar omgaan, is lager dan gemiddeld. Gezondheid Sociaal netwerk ZORG Openbare ruimte Veiligheid WOONOMGEVING Diversiteit BEWONERS SAMENLEVEN Voorzieningen met elkaar Omgaan Van de zwakke aspecten valt het hoge aandeel niet-westerse allochtonen (20%) en niet werkende werkzoekenden (14%) op. De culturele participatie is lager dan gemiddeld. Bij leren geldt hetzelfde voor de tevredenheid met het basisonderwijs en het aandeel jongeren met een startkwalificatie, terwijl het aandeel voortijdig schoolverlaters juist hoger ligt. Wat betreft zorg beoordelen minder bewoners de eigen gezondheid met uitstekend of (zeer) goed dan gemiddeld. Ze geven ook een (iets) lager rapportcijfer voor hun eigen woning en woonomgeving. Ten slotte staan er in Aawijk noord relatief veel (goedkope) huurwoningen en is de score op de veiligheidsindex minder goed. Overigens zien we ook nog een positief cijfer: bewoners zijn meer dan gemiddeld tevreden met de winkels voor dagelijkse boodschappen. Zeer zwak Binding Voortgezet onderwijs LEREN ACTIEF inzet Maatschappelijke Aawijk noord: situatie 2016 Basisonderwijs Cultuur Sport Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort - Aawijk noord 16

Ontwikkeling 2014-2016: gemiddeld Aawijk noord heeft zich, ten opzichte van 2014, over het algemeen gemiddeld tot ongunstig ontwikkeld. In ongunstige zin vallen de thema s samenleven, leren en woonomgeving op. Bij samenleven komt dit vooral door een lager percentage bewoners dat vindt dat buurtgenoten prettig met elkaar omgaan. Leren scoort met name ongunstig, omdat de tevredenheid met het basisonderwijs en het Gunstig Gemiddeld Ongunstig Sociaal netwerk ZORG Openbare ruimte Veiligheid WOONOMGEVING Diversiteit BEWONERS SAMENLEVEN Voorzieningen met elkaar Omgaan aandeel jongeren met een startkwalificatie is gedaald. Op het gebied van woonomgeving ervaren bewoners meer sociale overlast en is de score op de veiligheidsindex licht achteruit gegaan. Sinds medio 2014 is er in de buurt een hostel gevestigd. Wellicht speelt dit hostel een rol in de uitkomsten. Het is echter goed om te vermelden dat uit ander onderzoek blijkt dat de overlast en onveiligheid minder groot is dan voor de komst van het hostel door bewoners verwacht werd. De aspecten binding, maatschappelijke inzet, cultuur en sociaal netwerk hebben zich gunstiger dan gemiddeld ontwikkeld. Zo voelen relatief Gezondheid Binding meer bewoners zich medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid in de buurt, doen meer mensen vrijwilligerswerk, bezoekt men Voortgezet onderwijs LEREN ACTIEF inzet Maatschappelijke vaker een voorstelling of bioscoop en krijgen meer bewoners in het dagelijks leven hulp van familie of vrienden. Aawijk noord: ontwikkeling 2014-2016 Basisonderwijs Cultuur Sport Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort - Aawijk noord 17

Buurt in cijfers 2016 Aawijk Bewoners noord s-hertogenbosch Aantal inwoners 1.846 151.619 % 0 t/m 19 jaar 20,9 21,9 % 20 t/m 64 jaar 60,6 61,4 % 65 jaar en ouder 18,5 16,7 % Eenoudergezin 4,8 3,7 % Autochtoon 72,1 80,5 % Niet-westers allochtoon 19,5 10,7 % Westers allochtoon 8,4 8,8 % Bijstandsuitkeringen (BUIG) 12 6 % Niet werkende werkzoekenden 14 9 % Laag inkomen 13,1 10,7 Aantal woningen 849 68.771 % Koopwoningen 26,1 58,8 Gemiddelde WOZ-waarde (e) 147.847 220.800 % t/m 1944 0,0 9,8 % 1945 t/m 1969 77,9 25,7 % 1970 t/m 1989 1,1 33,2 % 1990 t/m 2004 12,6 17,2 % 2005 t/m 2014 6,4 11,4 Oppervlakte Landoppervlak (ha.) 28 11.807 Bevolkingsdichtheid (inw./ha.) 66,7 12,8 Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort - Aawijk noord 18

Graafsebuurt noord is vooral bekend door het Stadion de Vliert, Sportiom en Transferium de Vliert. Het buurtwinkelcentrum aan het Mgr. Van Roosmalenplein valt ook binnen de buurtgrenzen. 1 2 4 3 6 5 4. Graafsebuurt noord Graafsebuurt noord is relatief ruim opgezet en kent diverse woningtypen; van portiekflats tot (enkele) vrijstaande huizen. De buurt telt bijna 2.000 inwoners. Het aandeel bewoners met een uitkering en huishoudens met een laag inkomen is hier hoger dan gemiddeld. Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort - Graafsebuurt noord 19

Situatie 2016: gemiddeld Op alle zes de thema s samen krijgt Graafsebuurt noord een gemiddeld. Het aspect omgaan met elkaar scoort zeer sterk. Relatief veel bewoners vinden dat buurtgenoten op een prettige manier met elkaar omgaan. Dit zien we ook terug in het rapportcijfer voor de contacten met buurtgenoten. Het aandeel bewoners dat zich medeverantwoordelijk voelt voor de leefbaarheid in de buurt, is eveneens vrij hoog. Bij het thema actief zijn opvallend veel bewoners lid van een sportvereniging en bezoeken veel mensen wel eens een muziekconcert of museum. Ten aanzien van zorg beoordelen veel bewoners de eigen gezondheid met uitstekend of (zeer) goed, terwijl weinig mensen overgewicht hebben of zich in het dagelijks leven door hun gezondheid beperkt voelen. Zeer sterk Sterk Gemiddeld Zwak Sociaal netwerk ZORG Openbare ruimte Veiligheid WOONOMGEVING Diversiteit BEWONERS SAMENLEVEN Voorzieningen met elkaar Omgaan Het thema bewoners scoort zwakker dan gemiddeld in s-hertogenbosch. Dit heeft vooral te maken met de inkomenspositie. Relatief gezien wonen er meer bewoners met een uitkering (12%) dan gemiddeld (6%). De zwakke uitkomst van voortgezet onderwijs is met name vanwege het lage aandeel jongeren met een startkwalificatie en het hoge aandeel voortijdig schoolverlaters. Zeer zwak Gezondheid Binding Voortgezet onderwijs LEREN ACTIEF inzet Maatschappelijke Graafsebuurd noord: situatie 2016 Basisonderwijs Cultuur Sport Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort - Graafsebuurt noord 20

Gunstig Gemiddeld Ongunstig Graafsebuurd noord: ontwikkeling 2014-2016 Ontwikkeling 2014-2016: gemiddeld Gezondheid Sociaal netwerk ZORG Voortgezet onderwijs Openbare ruimte LEREN Veiligheid WOONOMGEVING Basisonderwijs Diversiteit BEWONERS Cultuur ACTIEF Sport SAMENLEVEN inzet Maatschappelijke Voorzieningen Binding met elkaar Omgaan De ontwikkeling in Graafsebuurt noord is tussen 2014 en 2016 over het algemeen gelijk aan het stedelijk gemiddelde. Hier zijn enkele uitzonderingen op. Het thema samenleven heeft zich gunstiger dan gemiddeld ontwikkeld. Opvallend is de hogere tevredenheid met de winkels voor dagelijkse boodschappen en speelmogelijkheden voor kinderen, een betere beoordeling van het omgaan met elkaar en meer bewoners die zich medeverantwoordelijk voelen voor hun buurt. Een positieve ontwikkeling is er ook voor basisonderwijs, gezondheid en openbare ruimte. Zo zijn bewoners meer tevreden over het basisonderwijs. Ze beoordelen hun eigen gezondheid beter, minder mensen voelen zich door hun gezondheid beperkt of hebben overgewicht. Tot slot is de tevredenheid met het openbaar groen en de parkeergelegenheid toegenomen. Ongunstige uitschieter is het thema zorg. Het aandeel mantelzorgers is bijvoorbeeld gedaald, terwijl meer mensen aangeven maximaal één keer per maand familie of vrienden te ontmoeten. Verder valt op dat het aandeel bewoners met een uitkering, aandeel voortijdig schoolverlaters en het schoolverzuim onder 13 t/m 17 jarigen in Graafsebuurt noord is toegenomen. Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort - Graafsebuurt noord 21

Buurt in cijfers 2016 Bewoners Graafsebuurt noord s-hertogenbosch Aantal inwoners 1.975 151.619 % 0 t/m 19 jaar 23,8 21,9 % 20 t/m 64 jaar 60,5 61,4 % 65 jaar en ouder 15,7 16,7 % Eenoudergezin 5,0 3,7 % Autochtoon 81,5 80,5 % Niet-westers allochtoon 11,1 10,7 % Westers allochtoon 7,4 8,8 % Bijstandsuitkeringen (BUIG) 12 6 % Niet werkende werkzoekenden 11 9 % Laag inkomen 15,3 10,7 Aantal woningen 852 68.771 % Koopwoningen 46,4 58,8 Gemiddelde WOZ-waarde (e) 233.207 220.800 % t/m 1944 24,8 9,8 % 1945 t/m 1969 62,8 25,7 % 1970 t/m 1989 0,6 33,2 % 1990 t/m 2004 11,0 17,2 % 2005 t/m 2014 0,4 11,4 Oppervlakte Landoppervlak (ha.) 77 11.807 Bevolkingsdichtheid (inw./ha.) 25,6 12,8 Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort - Graafsebuurt noord 22

Hintham zuid vormt samen met 6 de buurt Hintham noord de oude dorpskern Hintham. De straat Hintham (de oude dorpsstraat), de snelweg A2, de rivier de Aa en het 4 5 IJzeren Kind / Annapark vormen de begrenzingen van de buurt. 1 2 3 Aan de Pastoor van Thiellaan is een lokaal winkelcentrum. In de 5. Hintham zuid buurt komen verschillende woningtypen voor; van flatgebouwen tot bungalows. Aan het IJzeren Kind is een aantal nieuwe appartementencomplexen gebouwd. Hintham zuid is met ruim 3.900 inwoners de grootste buurt van de wijk Graafsepoort. De bevolkingssamenstelling en woningvoorraad is ongeveer gelijk aan die van de gemeente s-hertogenbosch gemiddeld. Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort - Hintham zuid 23

Situatie 2016: gemiddeld Zeer sterk Sterk Gemiddeld Zwak Hintham zuid scoort in totaliteit een gemiddeld. De thema s samenleven en leren krijgen een sterk. Bewoners laten zich vooral positiever dan gemiddeld uit over de voorzieningen voor ouderen en winkels voor dagelijkse boodschappen. Een mogelijke verklaring hiervoor is de aanwezigheid van het lokale winkelcentrum aan de Pastoor van Thiellaan. Gezondheid Sociaal netwerk ZORG Openbare ruimte Veiligheid WOONOMGEVING Diversiteit BEWONERS SAMENLEVEN Voorzieningen met elkaar Omgaan Wat betreft leren zijn bewoners opvallend tevreden met het basisonderwijs en is het schoolverzuim onder basisschoolleerlingen vrij laag. Op openbare ruimte scoort Hintham zuid tevens sterker dan gemiddeld. Noemenswaardig is de hoge tevredenheid met het openbaar groen en de parkeergelegenheid in de buurt. Eén thema heeft een zwakke score, namelijk actief. Relatief minder bewoners dan gemiddeld zetten zich actief in voor de eigen buurt of zijn lid van een sportvereniging. Het aspect cultuur scoort zelfs zeer zwak, omdat naar verhouding weinig bewoners een museum, muziekconcert, bioscoop, voorstelling of dance-/ houseparty bezoeken. Verder valt op dat het aspect gezondheid een zwak krijgt. Het aandeel bewoners dat de eigen gezondheid met uitstekend of (zeer) goed beoordeelt ligt lager dan gemiddeld, terwijl het aandeel bewoners met overgewicht juist hoger is. Zeer zwak Binding Voortgezet onderwijs LEREN ACTIEF inzet Maatschappelijke Hintham zuid: situatie 2016 Basisonderwijs Cultuur Sport Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort - Hintham zuid 24

Gunstig Gemiddeld Ongunstig Hintham zuid: ontwikkeling 2014-2016 Ontwikkeling 2014-2016: gemiddeld Gezondheid Sociaal netwerk ZORG Voortgezet onderwijs Openbare ruimte LEREN Veiligheid WOONOMGEVING Basisonderwijs Diversiteit BEWONERS Cultuur ACTIEF Sport SAMENLEVEN inzet Maatschappelijke Voorzieningen Binding met elkaar Omgaan Hintham zuid heeft zich, ten opzichte van 2014, over het algemeen gemiddeld ontwikkeld. Op onderdelen zijn er gunstige én ongunstige ontwikkelingen. In positieve zin vallen de thema s samenleven en leren op. Zo zijn bewoners meer tevreden met de voorzieningen voor ouderen en de winkels voor dagelijkse boodschappen. De tevredenheid met het basisonderwijs is gestegen, terwijl het verzuim onder 5 t/m 12 jarigen is gedaald. Sociaal netwerk scoort gunstig, doordat er meer mantelzorgers zijn en bewoners vaker voor hulp terecht kunnen bij familie of vrienden. De openbare ruimte wordt ook positiever beoordeeld. Bewoners geven een hoger rapportcijfer voor de eigen woonomgeving en zijn meer tevreden met het openbaar groen en de parkeergelegenheid. Waarschijnlijk speelt hierbij de herinrichting van de fysieke ruimte een rol. In het kader van Vitalisering Hintham zuid zijn bijvoorbeeld de riolering en parkeervoorzieningen aangepakt. We zien dat het thema actief zich ongunstig heeft ontwikkeld. Relatief minder bewoners zetten zich actief in voor hun buurt en op cultureel gebied is men minder actief geworden. Ten slotte is het aspect gezondheid achteruit gegaan. Het aandeel bewoners dat zich in het dagelijks leven door hun gezondheid beperkt voelt is iets gestegen, evenals het aandeel bewoners met overgewicht. Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort - Hintham zuid 25

Buurt in cijfers 2016 Bewoners Hintham zuid s-hertogenbosch Aantal inwoners 3.924 151.619 % 0 t/m 19 jaar 20,5 21,9 % 20 t/m 64 jaar 58,0 61,4 % 65 jaar en ouder 21,5 16,7 % Eenoudergezin 3,4 3,7 % Autochtoon 82,4 80,5 % Niet-westers allochtoon 9,7 10,7 % Westers allochtoon 7,9 8,8 % Bijstandsuitkeringen (BUIG) 5 6 % Niet werkende werkzoekenden 9 9 % Laag inkomen 8,9 10,7 Aantal woningen 1.885 68.771 % Koopwoningen 66,5 58,8 Gemiddelde WOZ-waarde (e) 185.127 220.800 % t/m 1944 2,2 9,8 % 1945 t/m 1969 47,3 25,7 % 1970 t/m 1989 36,1 33,2 % 1990 t/m 2004 6,5 17,2 % 2005 t/m 2014 6,7 11,4 Oppervlakte Landoppervlak (ha.) 77 11.807 Bevolkingsdichtheid (inw./ha.) 51,1 12,8 Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort - Hintham zuid 26

Hintham noord vormt samen met Hintham zuid de oude dorpskern 6 Hintham. De buurt grenst aan de Vliertsesteeg, het spoor, de rijksweg A2 en de weg Hintham. Hintham noord bestaat uit een oud deel (tot 4 5 aan de Wilhelminastraat) en een nieuw deel (ten noorden van de Wilhelminastraat). 1 2 3 Bijna acht op de tien woningen is een koopwoning. Helemaal 6. Hintham noord aan de noordoostzijde is bedrijvigheid gevestigd. De buurt telt bijna 2.200 inwoners. Het valt op dat het aandeel nietwesterse allochtonen beduidend lager is dan gemiddeld. Het aandeel niet werkende werkzoekenden en bewoners met een uitkering is eveneens laag; dit is zelfs het laagst van de hele wijk Graafsepoort. Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort - Hintham noord 27

Situatie 2016: sterk Zeer sterk Sterk Gemiddeld Zwak Op alle zes de thema s samen scoort Hintham noord een sterk. Dit geldt ook voor vijf van de zes thema s. Bij de meeste thema s is er sprake van een optelsom van indicatoren waarop Hintham noord (iets) beter scoort dan gemiddeld. Gezondheid Sociaal netwerk ZORG Openbare ruimte Veiligheid WOONOMGEVING Diversiteit BEWONERS SAMENLEVEN Voorzieningen met elkaar Omgaan Zo zijn bewoners opvallend tevreden met de winkels voor dagelijkse boodschappen, zetten veel bewoners zich actief in voor de eigen buurt en vinden veel bewoners dat buurtgenoten op een prettige manier met elkaar omgaan. Men is tevreden met het basisonderwijs en het schoolverzuim onder basisschoolleerlingen is vrij laag. Het aandeel mantelzorgers is juist opvallend hoog. Wat betreft woonomgeving staan er in Hintham noord naar verhouding veel koopwoningen, die door bewoners goed beoordeeld worden. Bewoners geven ook een hoog rapportcijfer voor hun eigen woonomgeving en de score op de veiligheidsindex is goed te noemen. In Hintham noord krijgt geen enkel thema een zwak, wel scoort het aspect sport zwak. Dit is vooral te verklaren doordat het aandeel bewoners dat minimaal één keer per maand sport, lager ligt dan gemiddeld in s-hertogenbosch. Zeer zwak Binding Voortgezet onderwijs LEREN ACTIEF inzet Maatschappelijke Hintham noord: situatie 2016 Basisonderwijs Cultuur Sport Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort - Hintham noord 28

Gunstig Gemiddeld Ongunstig Hintham noord: ontwikkeling 2014-2016 Ontwikkeling 2014-2016: gemiddeld Gezondheid Sociaal netwerk ZORG Voortgezet onderwijs Openbare ruimte LEREN Veiligheid WOONOMGEVING Basisonderwijs Diversiteit BEWONERS Cultuur ACTIEF Sport SAMENLEVEN inzet Maatschappelijke Voorzieningen Binding met elkaar Omgaan Hintham noord heeft zich, ten opzichte van 2014, in totaliteit gemiddeld ontwikkeld. Het thema zorg springt er in positieve zin uit. Enkele voorbeelden hiervan zijn dat minder bewoners zich in het dagelijks leven door hun gezondheid beperkt voelen, meer mensen mantelzorg geven of voor hulp terecht kunnen bij familie of vrienden. Daarnaast hebben de aspecten voorzieningen en basisonderwijs zich gunstiger dan gemiddeld ontwikkeld. Dit is het gevolg van een hogere tevredenheid van de bewoners met de winkels voor dagelijkse boodschappen, de speelmogelijkheden voor kinderen, de voorzieningen voor jongeren en het basisonderwijs. Twee thema s hebben zich ongunstiger dan gemiddeld ontwikkeld, namelijk samenleven en actief. Hoewel het aspect binding in 2016 nog altijd sterk scoort, is dit achteruit gegaan. Zo is het aandeel bewoners dat zich medeverantwoordelijk voelt voor de leefbaarheid in de buurt, iets gedaald. Ten aanzien van actief geldt hetzelfde voor het aandeel sporters en bewoners dat lid is van een sportvereniging. Verder brengen bewoners minder vaak een bezoek aan een voorstelling of dance-/houseparty dan twee jaar geleden. Bij het aspect veiligheid ervaren bewoners vooral iets meer sociale overlast in de buurt. Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort - Hintham noord 29

Buurt in cijfers 2016 Hintham Bewoners noord s-hertogenbosch Aantal inwoners 2.168 151.619 % 0 t/m 19 jaar 24,5 21,9 % 20 t/m 64 jaar 56,5 61,4 % 65 jaar en ouder 19,0 16,7 % Eenoudergezin 2,2 3,7 % Autochtoon 89,5 80,5 % Niet-westers allochtoon 3,6 10,7 % Westers allochtoon 6,9 8,8 % Bijstandsuitkeringen (BUIG) 3 6 % Niet werkende werkzoekenden 5 9 % Laag inkomen 7,5 10,7 Aantal woningen 942 68.771 % Koopwoningen 77,6 58,8 Gemiddelde WOZ-waarde (e) 254.195 220.800 % t/m 1944 10,5 9,8 % 1945 t/m 1969 16,3 25,7 % 1970 t/m 1989 15,3 33,2 % 1990 t/m 2004 55,7 17,2 % 2005 t/m 2014 1,7 11,4 Oppervlakte Landoppervlak (ha.) 67 11.807 Bevolkingsdichtheid (inw./ha.) 32,5 12,8 Wijk- en buurtmonitor 2016 - Graafsepoort - Hintham noord 30

Benieuwd naar de andere wijken? www.s-hertogenbosch.nl/wijkenbuurtmonitor