Themabijeenkomst Ambtelijk Overleg Laaggeletterdheid i.r.t. gezondheid hoe geef je het een plek binnen het lokaal (gezondheids)beleid? 12 maart 2018
Welkom!
Programma Opening en welkom Korte oefening: positieve gezondheid Presentatie laaggeletterdheid i.r.t. gezondheid Hella Wolschrijn, Stichting Lezen en Schrijven Koffie Aanpak laaggeletterdheid in Nijmegen José Ketelaars, GGD Gelderland Zuid Discussie Afsluiting
Gezondheid is het vermogen om je aan te passen en eigen regie te voeren in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven. Gezondheid door de bril van een laaggeletterde
Aanpak van laaggeletterdheid GGD
Voorstellen GGD IJsselland beschermen en bevorderen gezondheid, verminderen van de ongelijkheid in de kans op een goede gezondheid onder de inwoners van de regio IJsselland Voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid. Agenderen. Ondersteuningsprogramma voor lokale samenwerking ter bevordering van een breed aanbod. 20 maart 2018 6
Definitie Geletterdheid omvat het kunnen toepassen in het dagelijks leven en in werksituaties van luisteren, spreken, lezen en schrijven, rekenen en digitale vaardigheden. 20 maart 2018 7
Tel mee met Taal Actieprogramma van de ministeries van OCW, SZW en VWS en diverse partners en loopt tot en met 2018 Alle betrokken partners op lokaal en regionaal niveau structureel beter laten samenwerken. Preventie (bevorderen lezen en leesplezier) Curatie (Taalsamenwerking: Taalhuis/Taalpunt in gemeente) 20 maart 2018 8
Wat is laaggeletterdheid? 20 maart 2018 9
Samenvatting 1 op de 9 tussen 16-65 jaar (12%) 1 op de 5 tussen 55-65 jaar (22%) 65% is autochtoon 57% werkt hoe hoger de opleiding, hoe lager het percentage laaggeletterden (Bron: PIAAC 2012. Meer informatie klik hier.)
Zes talen 1. Gezonde taal 2. Werktaal 3. Financiële taal 4. Familietaal 5. Digitale taal 6. Dagelijkse taal Dr. M. de Greef en prof. dr. M. Segers, Van gezonde taal tot familietaal naar werktaal. Een literatuuronderzoek naar de problematiek van taal en impact van specifieke taalprogramma s in zes levensdomeinen. 20 maart 2018 taa 11
Levensfasen Schoolopleiding Zelfstandig wonen/verhuizen Werk vinden, behouden, verliezen Geboorte/begeleiden kinderen Overlijden partner Schulden Ziekte 20 maart 2018 12
Nivel-onderzoek 20 maart 2018 13
Laaggeletterdheid & Zorg 20 maart 2018 14
Kennismaking met Leen 20 maart 2018 15
Kennismaken met Dicky 20 maart 2018 16
Kenmerken doelgroep Met name kenmerken voor de autochtone doelgroep: Schaamte Taboe zowel bij de verwijzer als de doelgroep zelf Onzichtbaar, door compensatiegedrag of ontwikkelde strategieën Onbewust onwetend Onwetend over de mogelijkheden Onzekerheid 20 maart 2018 17
Oorzaken Thuissituatie Onderwijs Individuele oorzaken Weggezakte vaardigheden Er is altijd sprake van een combinatie van oorzaken. 20 maart 2018 18
Herkennen Welke uitspraken gebruiken laaggeletterden om hun beperking te camoufleren? Welke trucs zouden ze kunnen gebruiken? Welke overige signalen kunnen wijzen op beperkte lees- en schrijfvaardigheden? 20 maart 2018 19
Herkennen 20 maart 2018 20
mprove Albert Schweitzer Ziekenhuis, Isala Zwolle, Jeroen Bosch Ziekenhuis in s-hertogenbosch, Máxima Medisch Centrum in Veldhoven en Rijnstate in Arnhem, werken we samen aan een paar overkoepelende thema s, waaronder de communicatie met patiënten die moeite hebben met lezen en schrijven. 20 maart 2018 21
CJG Rijnmond CJG Rijnmond heeft besloten alle peuterconsulenten te scholen, het thema staat eenmaal per halfjaar op de agenda van het werkoverleg, aanpassing intakeformulier. 20 maart 2018 22
GGZ Antes De Rotterdamse GGZ-instelling Antes merkte dat veel cliënten niet verschenen bij hun intake. Na onderzoek bleek dat zij moeite hadden met het lezen van de brieven en andere teksten. Reden om alle brieven eens kritisch door te lezen en te herschrijven in toegankelijke taal. Daarna pakte Antes door, met onder andere filmpjes, presentaties aan medewerkers en een aanbod van taallessen voor cliënten. 20 maart 2018 23
Pharos Bij Pharos proberen we daar wat aan te doen, vooral door zorgverleners te ondersteunen met bijvoorbeeld trainingen en online informatie. Wij roepen hen ook op om rekening te houden met mensen die moeite hebben met lezen, schrijven of rekenen. Veel informatie in de zorg sluit niet goed aan op het taalniveau van de gebruikers. 20 maart 2018 24
Wat weet je nog? Onlangs hebben we onderzoek begeleid naar wat mensen zich herinneren na een bezoek aan de apotheek. We vroegen hen bij de uitgang wat voor advies ze hadden gekregen. De helft van alle bezoekers had moeite om het advies te reproduceren. 20 maart 2018 25
Testpanel Amphia ziekenhuis, Bravis ziekenhuis en GGD WestBrabant wilden graag met een testpanel onderzoeken hoe toegankelijk ze nu echt zijn. Een testpanel bestaat uit twee ex-laaggeletterden en een coach die samen met medewerkers van de zorginstelling een product bekijken en feedback op geven. Zo n product is bijvoorbeeld een flyer, folder, website, looproute of inloggedeelte. 20 maart 2018 26
E-learning 20 maart 2018 27
Taal is van levensbelang Praktijkvoorbeelden: In de uitgave Taal is van levensbelang delen partners hun ervaringen en activiteiten op gebied van gezondheid en geletterdheid. Een overzicht waarmee we elkaar kunnen inspireren en verder helpen. Download hier de digitale uitgave Taal is van levensbelang. 20 maart 2018 28
Winst aanpak laaggeletterdheid Uit onderzoek blijkt dat aanpak laaggeletterdheid al na een half jaar impact heeft op het leven van het individu, de laaggeletterde zelf. 70% kan taalvaardigheden beter toepassen 50-65% toename sociale inclusie 53% voelt zich psychisch gezonder 39% voelt zich fysieke gezonder 20-35% heeft betere arbeidsmarktpositie 20 maart 2018 29
Winst aanpak beperkte gezondheidsvaardigheden Patiënten kunnen informatie beter begrijpen en toepassen (bv. medicijnen, dieetvoorschriften, leefstijladviezen) Communicatie verloopt effectiever Zorg is meer duurzaam Bevordering lichamelijke en psychische gezondheid Patiënt wordt meer zelfredzaam = besparing in tijd = geld 20 maart 2018 30
Slim combineren? Hoe kun je met verschillende budgetten meer bereiken? Gids! Participatie WEB 20 maart 2018 31
Aan het werk Actief meedoen in de samenleving (betaald- of vrijwilligerswerk, het volgen van een opleiding of anderszins), maakt mensen gezond en andersom. Gemeenten leggen bijvoorbeeld verbindingen tussen de beleidsterreinen Werk en inkomen (armoedebeleid), Wmo, Volksgezondheid, Onderwijs en Sport. 20 maart 2018 32
Terugkijken 20 maart 2018 33
www.taalvoorhetleven.nl
Nijmeegse aanpak laaggeletterdheid José Keetelaar Projectleider laaggeletterdheid en gezondheidsvaardigheden GGD Gelderland-Zuid
Bouwstenen aanpak Laaggeletterdheid Financiering Maak een plan van aanpak per afdeling Stel een projectleider aan Vraag commitment voor je projectplan Formeer een werkgroep LGH Schrijf een projectplan
Bewustwording E-learning: https://elearning.lezenenschrijven.nl/#/login Workshop / Presentatie laaggeletterdheid Verhaal van een ambassadeur
Een stapje verder Herkennen van laaggeletterdheid en bespreekbaar maken
Nog een stapje verder Begrijpelijk communiceren
Doorverwijzen
Gezondheidsmakelaars
Gezonde school https://ggdgelderlandzuid.nl/scholen/laaggeletterdheid/
Schriftelijke communicatie De nieuwe website, brieven, flyers en folders op B1 niveau Taalambassadeurs als testpanel
Schriftelijke communicatie
Schriftelijke communicatie
Klinkende Taal
Zichtbaarheid
Toolkit laaggeletterdheid
Wat werkt? Word Bondgenoot van een Bondgenootschap LGH Vier successen Blijf het onderwerp agenderen Bouw een netwerk op Werk samen met de doelgroep
De afbeelding k an momenteel niet worden weergegev en. Vragen?