rapport 723 Verkoop en gebruik van vuurwerk 2017 Onderzoek naar gedrag en opinie Nederlandse huishoudens

rapport 723 Verkoop en gebruik van vuurwerk 2017 Onderzoek naar gedrag en opinie Nederlandse huishoudens

Disclaimer Bij de samenstelling van deze publicatie is de grootst mogelijke zorgvuldigheid in acht genomen. VeiligheidNL aanvaardt echter geen verantwoordelijkheid voor eventuele, in deze uitgave voorkomende, onjuistheden of onvolkomenheden. Overname van tekst of gedeelten van tekst is toegestaan, mits met de juiste bronvermelding. Indien tekst gebruikt wordt voor commerciële doelstellingen dient altijd vooraf schriftelijke toestemming verkregen te zijn.

Verkoop en gebruik van vuurwerk 2017 Onderzoek naar gedrag en opinie Nederlandse huishoudens Rapport nummer 723 Eindrapport vuurwerkgebruik 2017 Mieke van der Veer Susanne Nijman Huib Valkenberg Birgitte Blatter Uitgegeven door VeiligheidNL Postbus 75169 1070 AD Amsterdam www.veiligheid.nl juni 2018

Inhoudsopgave Hoofdstuk Pagina 1 Inleiding 5 2 Kopen van, afsteken van en kijken naar vuurwerk 6 2.1 Het budget en de voorkeur voor typen vuurwerk 6 2.1.1 Aankoop en budget - terugblik op de jaarwisseling van 2016-2017 6 2.1.2 Aankoop en budget - vooruitblik op de jaarwisseling van 2017-2018 6 2.1.3 Vuurwerktypen en voorkeur van kopers 7 2.1.4 Kenmerken van vuurwerkkopers 8 2.1.5 Intentie om de komende jaarwisseling buiten naar het vuurwerk te gaan kijken 8 2.2 Veiligheidsmaatregelen bij het afsteken van vuurwerk 8 2.2.1 Vuurwerk afsteken en toezicht op kinderen 9 2.2.2 Kenmerken van vuurwerkafstekers 9 2.2.3 Veiligheidsmaatregelen bij het afsteken van vuurwerk 9 2.2.4 Verschillen in de veiligheidsmaatregelen op basis van achtergrondkenmerken 10 2.2.5 Beschermen van de kinderen 10 2.2.6 Andere voorzorgsmaatregelen bij het afsteken van vuurwerk 10 2.3 Veiligheidsmaatregelen bij het kijken naar vuurwerk 11 2.4 Letsel 12 3 Mening over de vuurwerktraditie 13 3.1 Redenen om vuurwerk af te steken of dat juist te laten 13 3.2 Mening over overlast, initiatieven en wet- en regelgeving 14 4 Onderzoeksaanpak en verantwoording 17 Bijlage 1 Vragenlijst Vuurwerk in Nederland 18 Bijlage 2 Tabellenboek 23 Vragen over het omgaan met vuurwerk zelf afsteken 27 Vragen over het omgaan met vuurwerk kijken 29 Vraag over letsel 29 Vragen over wat je vindt van het afsteken van vuurwerk 30

1 Inleiding Jaarlijks presenteert VeiligheidNL in de eerste dagen van januari de cijfers omtrent vuurwerkongevallen. Hiertoe inventariseert VeiligheidNL de aantallen spoedeisende hulp (SEH)-behandelingen die zijn gerelateerd aan vuurwerk afsteken en kijken. Deze informatie komt uit het Letsel Informatie Systeem van VeiligheidNL en wordt aangevuld met cijfers die de overige Spoedeisende Hulpafdelingen op verzoek van de NOS en VeiligheidNL verzamelen. Bij VeiligheidNL is de wens ontstaan om de jaarlijkse ontwikkelingen in letsels als gevolg van vuurwerk in een bredere context van vuurwerkaankoop en -gebruik te plaatsen, zodat een interpretatie van deze ontwikkelingen beter mogelijk is. VeiligheidNL heeft daarom eind 2017 een landelijk onderzoek uitgevoerd onder een representatieve steekproef van Nederlandse huishoudens. De belangrijkste onderzoeksvragen hebben betrekking op de aantallen Nederlandse huishoudens die vuurwerk afsteken, de typen vuurwerk die zij kopen, en de veiligheidsmaatregelen die daarbij worden getroffen voor zichzelf en in gezinnen, welke voor kinderen worden getroffen. Ook is onderzocht hoeveel huishoudens buiten kijken naar vuurwerk en welke veiligheidsmaatregelen zij voor zichzelf en eventueel voor de kinderen treffen. Daarnaast is gevraagd welke motieven huishoudens hebben om vuurwerk af te steken of dat juist niet te doen, welke mening zij hebben over landelijke en lokale maatregelen om de overlast van (illegaal) vuurwerk te voorkomen en welke mening zij hebben over een mogelijk algeheel verbod op consumentenvuurwerk. Het doel van dit onderzoek is een brede inventarisatie van vuurwerkgebruik en gedrag in Nederland zodat vergelijkingen met komende jaren mogelijk zijn en trends kunnen worden gesignaleerd. VeiligheidNL gebruikt deze informatie in voorlichtingscampagnes gericht op een veilig gebruik van vuurwerk.

2 Kopen van, afsteken van en kijken naar vuurwerk 2.1 Het budget en de voorkeur voor typen vuurwerk In deze paragraaf wordt beschreven hoeveel huishoudens vuurwerk hebben gekocht bij de afgelopen jaarwisseling, hoeveel geld zij aan vuurwerk hebben uitgegeven en welk type vuurwerk zij hebben aangeschaft. Dezelfde vragen zijn voorgelegd over de komende jaarwisseling. Tot slot is beschreven hoeveel huishoudens die geen vuurwerk kopen, naar buiten gaan om te kijken. 2.1.1 Aankoop en budget - terugblik op de jaarwisseling van 2016-2017 Van alle ondervraagde huishoudens zegt een derde (34%) vorig jaar vuurwerk te hebben gekocht. Aan deze groep is een aantal vragen voorgelegd over het budget dat ze vorig jaar aan het vuurwerk hebben besteed en over welke soort vuurwerk zij hebben gekocht. De meeste kopers (43%) zeggen tussen de 25 euro en 75 euro te hebben uitgegeven. 29% geeft er minder dan 25 euro aan uit, 19% meer dan 75 euro maar minder dan 125 euro. 9% heeft er eind december 2016 meer dan 125 euro aan uitgegeven en 1% weet het niet meer. Siervuurwerk was vorig jaar het populairst. Een derde (32%) van de vuurwerkkopers heeft het budget uitsluitend aan siervuurwerk besteed. 71% van de kopers heeft overwegend siervuurwerk gekocht (75% van het budget of meer). Slechts 2% van de kopers heeft uitsluitend knalvuurwerk gekocht. Huishoudens die met een klein budget vuurwerk hebben gekocht (tot 25 euro), kochten gemiddeld naar verhouding iets meer siervuurwerk (81%). Hoe groter het budget hoe groter het aandeel knalvuurwerk wordt. Bij een budget boven de 125 euro is het aandeel siervuurwerk 73%. 2.1.2 Aankoop en budget - vooruitblik op de jaarwisseling van 2017-2018 Vooruitblikkend op de komende jaarwisseling is aan alle huishoudens gevraagd naar de intentie vuurwerk te kopen (de vragenlijst werd afgenomen eind november 2017). 22% geeft aan dat van plan te zijn. 54% is het niet van plan en 24% weet het nog niet. Er zijn weinig huishoudens die vorig jaar vuurwerk hebben gekocht en dat dit jaar niet van plan zijn (3%). Andersom zijn er weinig huishoudens die vorig jaar geen vuurwerk hebben gekocht en dat dit jaar wel van plan zijn (2%). 21% van de huishoudens heeft vorig jaar vuurwerk gekocht en is dat dit jaar ook weer van plan. 51% heeft eind 2016 niets gekocht en wil dat ook dit jaar niet. De groep die het nu niet weet (24%) is verdeeld: 46% van hen heeft vorig jaar vuurwerk gekocht en 54% niet. Daarmee lijkt de verdeling tussen kopers en niet-kopers vergelijkbaar met het afgelopen jaar. Aan de groep huishoudens die zich heeft voorgenomen vuurwerk te gaan kopen zijn vragen gesteld over het budget en het type vuurwerk dat zij willen kopen. De meeste huishoudens die zeggen vuurwerk te gaan kopen denken tussen de 25 euro en 75 euro te gaan uitgegeven (45%). 21% wil er minder dan 25 euro aan uitgeven, 20% meer dan 75 euro maar minder dan 125 euro. 11% denkt meer dan 125 euro te gaan uitgeven en 3% weet dat nog niet. Acht op de tien vuurwerkkopers denkt dit jaar hetzelfde bedrag te besteden als vorig jaar. De verdeling van het budget lijkt daarmee vrijwel hetzelfde als vorig jaar. Siervuurwerk is ook de komende jaarwisseling naar verwachting het populairst. Een derde (34%) van de vuurwerkkopers wil uitsluitend siervuurwerk kopen. 71% van de kopers zal overwegend siervuurwerk gaan kopen (75% van het budget of meer). Slechts 1% van de kopers verwacht uitsluitend knalvuurwerk te gaan kopen.

2.1.3 Vuurwerktypen en voorkeur van kopers In de onderstaande tabel is weergegeven welk type vuurwerk vorig jaar is gekocht én welk type vuurwerk huishoudens van plan zijn dit jaar te kopen. 74% van de vuurwerkkopers heeft combiboxen/cakeboxen, sierpotten of grondbloemen gekocht, en is dat ook eind 2017 van plan. Twee derde kocht vuurpijlen en bijna twee derde zal dat weer gaan doen. Andere typen vuurwerk zijn door minder dan de helft van de vuurwerkkopers gekocht. Er lijkt weinig verschuiving in voorkeur voor verschillende typen vuurwerk tussen vorig jaar en komend jaar. Tabel 2.1. Typen aangekocht vuurwerk december 2016 en intentie 2017 Typen aangekocht vuurwerk % 2016 (N=791) % 2017 (N=513) Combiboxen/cakeboxen, sierpotten, grondbloemen 73,9 73,5 Vuurpijlen 66,4 63,1 Rotjes, kanonslagen, single shots 40,0 35,8 Sterretjes of morning glory 36,5 31,9 Romeinse kaarsen, babypijlen 32,5 38,3 Compound/samengesteld vuurwerk n.v.t. 1 26,1 Strijkers, cobra s, vlinders of nitraten 14,2 15,9 Carbid 1,8 2,6 Anders, namelijk 1,7 1,4 De kopers is ook gevraagd naar vuurwerk waarvoor een verkoopverbod geldt. Strijkers, cobra s vlinders, nitraten zijn illegaal en hetzelfde geldt vanaf de jaarwisseling van 2015-2016 voor Romeinse kaarsen en babypijlen. 2 In de vragenlijst is niet direct gevraagd naar het aankopen van illegaal vuurwerk. Op deze manier is getracht sociaal wenselijke antwoorden te voorkomen. Bij de interpretatie van de gegeven percentages is het daarom belangrijk te beseffen dat huishoudens mogelijk (nog) niet in de gaten hebben dat Romeinse kaarsen en babypijlen vanaf de jaarwisseling van 2016 niet meer afgestoken mogen worden. 41% van alle vuurwerkkopers kocht vorig jaar illegaal vuurwerk. Dat betrof overwegend Romeinse kaarsen en/of babypijlen: een derde van alle vuurwerkkopers kocht dit vuurwerk, en dat is ook komende jaarwisseling het populairst. 14% kocht vorig jaar strijkers, cobra s, vlinders en/of nitraten. Van alle vuurwerkkopers kocht 5% zowel strijkers, cobra s, vlinders en/of nitraten als Romeinse kaarsen en/of babypijlen. In de categorie anders wordt enkele keren een mortier, of een duizendklapper of Chinese rol genoemd. 46% van de huishoudens die komende jaarwisseling zéker vuurwerk gaan afsteken, overweegt illegaal vuurwerk te gaan kopen. 3 16% overweegt strijkers, cobra s, vlinder of nitraten te kopen. 38% overweegt (ook) Romeinse kaarsen en babypijlen te kopen. Het is mogelijk dat deze groep huishoudens dus (nog) niet beseft dat laatstgenoemde typen vuurwerk niet meer legaal verkrijgbaar zijn. Van alle vuurwerkkopers denkt 8% zowel strijkers, cobra s, vlinder en/of nitraten als Romeinse kaarsen en/of babypijlen te gaan kopen. 1 Compound en samengesteld vuurwerk zijn eind 2017 voor het eerst verkrijgbaar via de reguliere verkoopkanalen. Dit type zal vanaf 2017-2018 ook worden geïnventariseerd bij de SEH-behandelingen. 2 Sinds de jaarwisseling van 2015-2016 is er een verbod op de verkoop van minivuurpijlen en losse Romeinse kaarsen aan consumenten. Het afsteken van Romeinse kaarsen mocht in de jaarwisseling van 2015-2016 nog wel, het afsteken van minivuurpijlen was in de jaarwisseling van 2015-2016 wel verboden. 3 Hierbij is de groep huishoudens die het aankopen van vuurwerk nog overweegt dus niet meegenomen.

2.1.4 Kenmerken van vuurwerkkopers Kopers van vuurwerk zijn vaker man, vaker in de leeftijd tot 40 jaar en vaker middelbaar of hoger opgeleid. Er is geen verschil tussen huishoudens in (hoog) stedelijke gebieden en andere woonomgevingen in het al dan niet kopen van vuurwerk. Vuurwerk wordt vaker gekocht door huishoudens met kinderen. De jongere huishoudens kopen naar verhouding iets meer knalvuurwerk dan de oudere huishoudens (boven de 40 jaar). Kopers van illegaal vuurwerk hebben vaker thuiswonende kinderen tot 19 jaar. Er is geen verschil in geslacht, leeftijd en opleidingsniveau van het hoofd van het huishouden en de stedelijkheid van de woonomgeving in het al dan niet kopen van illegaal vuurwerk. 2.1.5 Intentie om de komende jaarwisseling buiten naar het vuurwerk te gaan kijken Aan de huishoudens die geen vuurwerk gaan kopen of dat nog niet weten, is gevraagd of ze naar buiten gaan tijdens de jaarwisseling. 44% zegt dat te doen, 32% zegt van niet, 24% weet dit nog niet. Overzichtstabel Aangenomen dat de verdeling tussen kopers van vuurwerk en kijkers naar vuurwerk komende jaarwisseling ongeveer hetzelfde zal zijn als vorig jaar, en aangenomen dat de groep huishoudens die nu nog niet weten of ze naar buiten gaan ongeveer gelijk te verdelen is onder huishoudens die wél naar buiten zullen gaan en die niet naar buiten zullen gaan, kunnen we het volgende overzicht opstellen: Tabel 2.2. Overzicht verdeling kopers van en kijkers naar vuurwerk Vuurwerkkopers (N=791, 2016-2017) 34% van de huishoudens kocht vuurwerk: *20% kocht uitsluitend legaal vuurwerk *14% kocht (ook) illegaal vuurwerk Niet-kopers (N=1.259-1.805 4, 2017-2018) 66% van de huishoudens koopt geen vuurwerk: *37% gaat naar buiten om vuurwerk te kijken (% geschat) *29% blijft binnen (% geschat) Conclusie Huishoudens zijn gekeken naar beide jaarwisselingen behoorlijk standvastig in vuurwerkaankoop, het te besteden bedrag en de voorkeur voor het type vuurwerk. Een derde koopt vuurwerk. Siervuurwerk als vuurpijlen, combiboxen/cakeboxen, sierpotten en grondbloemen zijn het populairst. Vuurwerk wordt vooral door mannen gekocht en door huishoudens met kinderen. Vier op de tien vuurwerkkopers koopt (ook) illegaal vuurwerk. Dit zijn vaker huishoudens met thuiswonende kinderen tot 19 jaar. Van alle huishoudens gaat naar schatting 71% naar buiten tijdens de jaarwisseling, ofwel om vuurwerk af te steken, ofwel om te kijken. 2.2 Veiligheidsmaatregelen bij het afsteken van vuurwerk In deze paragraaf is beschreven wie vorig jaar het vuurwerk heeft afgestoken en welke veiligheidsmaatregelen huishoudens die vuurwerk gaan afsteken, of dit nog 4 N is nog niet bekend. Het aantal ligt tussen 1.259 (kopen zeker niet) en 1.805 (inclusief de huishoudens die nu nog niet weten of ze vuurwerk gaan kopen).

overwegen, willen treffen bij de komende jaarwisseling. Aan ouders van thuiswonende kinderen is gevraagd of, en zo ja, hoe zij hun kind of kinderen zullen beschermen. 2.2.1 Vuurwerk afsteken en toezicht op kinderen Van alle huishoudens die vuurwerk kopen, zegt 65% dat vorig jaar zelf te hebben afgestoken. 37% zegt dat (ook) de partner dat heeft gedaan. En 8% zegt dat iemand anders dat (ook) deed. Van alle gezinnen met kinderen tot en met 9 jaar oud 5 die vuurwerk hebben gekocht, heeft 43% van de kinderen vuurwerk afgestoken onder toezicht van een volwassene. Bij gezinnen met kinderen in de leeftijd van 10 tot en met 14 is dit 67%, en met kinderen in de leeftijd tussen de 15 en 19 jaar is dat 45%. Het laten afsteken van vuurwerk komt ook voor zonder dat ouders daarop toezicht houden. 3% van de gezinnen met de jongste kinderen (tot en met 9 jaar oud) zegt dat de kinderen dit zonder toezicht deden, 16% van alle gezinnen met kinderen tussen de 10 en 14 jaar oud, en 26% van de gezinnen met kinderen tussen de 15 en 19 jaar zegt hun kinderen dat vorig jaar zonder toezicht te hebben laten doen. 2.2.2 Kenmerken van vuurwerkafstekers Van alle mannen die zeggen vorig jaar vuurwerk te hebben gekocht, zegt 90% dat zij dat zelf hebben gedaan, dat geldt voor 31% van de vrouwen die vorig jaar vuurwerk hebben gekocht. Afstekers zijn relatief vaker jong (leeftijdscategorie tot 30 jaar) en vaker hoogopgeleid. Degenen die zeggen het vuurwerk zelf te hebben afgestoken, wonen vaker in (hoog) stedelijk gebied. 2.2.3 Veiligheidsmaatregelen bij het afsteken van vuurwerk De vragen over veiligheidsmaatregelen zijn gesteld aan de huishoudens die hebben aangegeven vuurwerk te gaan afsteken, of daarover zeggen dat nog te overwegen. Gekeken naar het aantal maatregelen, houdt een kwart van de huishoudens het bij één manier om zichzelf te beschermen. 20% van de vuurwerkafstekers treft vijf of meer maatregelen. Er zijn weinig huishoudens (3%) die helemaal geen maatregelen nemen om zichzelf te beschermen bij het afsteken van vuurwerk. 31% van de huishoudens met kinderen geeft aan dat ze hun kinderen helemaal geen vuurwerk (meer) laten afsteken. Dit zijn relatief vaker jongere kinderen tot 10 jaar (47% van deze gezinnen, tegenover 30% van de gezinnen met kinderen in de leeftijd tussen 10 en 14 jaar, en 15% van de gezinnen met kinderen tussen 15 en 19 jaar). In onderstaande tabel is weergegeven welke veiligheidsmaatregelen men voor zichzelf en welke de ouders voor hun kinderen treffen als ze hun kinderen vuurwerk laten afsteken. 5 De leeftijdscategorie bij gezinnen vanaf twee kinderen is vastgesteld op basis van de leeftijd van het jongste kind.

Tabel 2.3 Intentie toepassen van veiligheidsmaatregelen bij afsteken vuurwerk komende jaarwisseling Intentie toepassen van veiligheidsmaatregelen % beschermen van jezelf (N=1.059) % beschermen van je kind of kinderen (N=560) Ik houd afstand 79,1 Ik laat ze afstand houden 61,9 Ik gebruik een vuurwerklont 52,9 Ik laat ze een vuurwerklont gebruiken 46,2 Ik steek het vuurwerk af in een vastgezette fles of 41,3 Ik zet ze een veiligheidsbril op 46,1 pijp Ik zet een veiligheidsbril op 40,5 Ze dragen andere kleding (bijvoorbeeld geen jas 27,0 met een capuchon) Ik lees de gebruiksaanwijzing altijd 29,0 Geen van bovenstaande 16,0 Ik draag andere kleding (bijvoorbeeld geen jas met 24,9 Iets anders, namelijk 8,9 een capuchon) Ik lees de gebruiksaanwijzing als ik het vuurwerk 23,1 nog niet ken Iets anders, namelijk 3,3 Geen van bovenstaande 2,5 Vuurwerkafstekers die maatregelen treffen, beschermen zichzelf overwegend door afstand te houden (79%). Ongeveer de helft (53%) gebruikt een vuurwerklont en 41% steekt het vuurwerk af in een vastgezette pijp of fles, en 41% zet een veiligheidsbril op. Drie op de tien afstekers zegt altijd de gebruiksaanwijzing te lezen. Een kwart houdt rekening met zijn of haar kleding, en 23% zegt de gebruiksaanwijzing te lezen als hij of zij het vuurwerk nog niet kent. Andere genoemde maatregelen zijn het ophouden van de eigen bril (2x), oordoppen (1x), het door iemand anders laten afsteken van het vuurwerk ( 4x), het gebruiken van een pijlenstandaard (1x), het alvast loshalen van de lontjes zodat je kunt zien hoe je het moet afsteken (1x), of het afsteken op een open plaats (1x). 2.2.4 Verschillen in de veiligheidsmaatregelen op basis van achtergrondkenmerken Gekeken naar de achtergrondkenmerken zetten jongere afstekers (tot 30 jaar) relatief minder vaak een veiligheidsbril op dan oudere. Afstekers met een lage opleiding lezen de gebruiksaanwijzing minder vaak dan degenen met een middelbare of hogere opleiding. Hetzelfde geldt voor de afstekers tussen de 30 en 39 jaar. 2.2.5 Beschermen van de kinderen 62% van de ouders laat hun kind of kinderen afstand houden. Ouders kiezen minder vaak voor het gebruik van een veiligheidsbril door de kinderen (46%), een vuurwerklont (46%) of aangepaste kleding (27%). 16% van de ouders zegt geen enkele veiligheidsmaatregel te gaan toepassen, in deze groep ouders gaat het om 86% van de gevallen om gezinnen waarbij de kinderen ouder zijn dan 15 jaar. Andere genoemde maatregelen zijn gehoorkappen of oordopjes voor de kinderen (2x), binnen blijven om te kijken (21x). Ouders van volwassen kinderen geven aan dat hun kinderen oud genoeg zijn om zelf de verantwoordelijkheid te nemen, en een enkele ouder zegt dat te hopen: Ik praat met hem en ik hoop dat hij geen vuurwerk afsteekt maar ze zijn met een grote groep. Een enkele ouder geeft aan zijn of haar kinderen te begeleiden: Ik leer ze ook te kijken als ze zelf afsteken of dat op dat moment ook veilig [kan] qua ruimte dat andere mensen staan te kijken. 2.2.6 Andere voorzorgsmaatregelen bij het afsteken van vuurwerk Er is specifiek gevraagd of degenen die vuurwerk gaan afsteken hun alcoholgebruik op oudejaarsavond aanpassen. Bijna de helft zich dit te doen. 20% drinkt helemaal

geen alcohol en 28% drinkt minder alcohol voordat vuurwerk wordt afgestoken. 30% houdt er geen rekening mee en 23% drinkt überhaupt geen alcohol. Het zijn vaker mannen dan vrouwen die helemaal geen rekening houden met het alcoholgebruik, zij zijn vaker hoog opgeleid en vaker tussen de 20 en 29 jaar oud. De meeste huishoudens ruimen de eigen vuurwerkresten op (77%). Een kwart zegt (ook) een gedeelte van de straat op te ruimen en 7% heeft meegedaan aan veeg- of andere opruimacties. 8% zegt helemaal niets te hebben opgeruimd. De invloed van weersomstandigheden op het afsteken van vuurwerk Harde wind is de meest genoemde reden om het vuurwerk niet af te steken (67%). De helft van degenen die vuurwerk willen afsteken, doet dat niet als het regent. Een derde (34%) steekt het niet af als het mistig is. 16% zegt het vuurwerk altijd af te steken, ongeacht de weersomstandigheden. Een enkeling noemt gladheid of ijzel als reden om niet naar buiten te gaan. Conclusie Vuurwerk afsteken lijkt binnen gezinnen ook vaak door de kinderen te worden gedaan. Dat gebeurt overwegend onder toezicht, maar niet altijd. Er zijn weinig afstekers die helemaal geen veiligheidsmaatregelen treffen, maar aan de andere kant zijn er ook redelijk veel afstekers die slechts één maatregel nemen om zichzelf te beschermen. De meeste afstekers drinken minder of geen alcohol en de meeste huishoudens ruimen de vuurwerkresten op. Bij harde wind zijn de meeste afstekers geneigd het vuurwerk niet af te steken. 2.3 Veiligheidsmaatregelen bij het kijken naar vuurwerk In deze paragraaf is beschreven welke veiligheidsmaatregelen huishoudens treffen bij het kijken naar vuurwerk. Deze vragen zijn gesteld aan de huishoudens die zeggen naar buiten te gaan of die dat overwegen. Aan ouders van thuiswonende kinderen is gevraagd of, en zo ja, hoe zij hun kind of kinderen beschermen. Veiligheidsmaatregelen bij het kijken naar vuurwerk Gekeken naar het aantal maatregelen, zegt 70% van de kijkers het bij één manier te houden om zichzelf te beschermen. 20% van de kijkers treft twee of meer maatregelen. Er zijn weinig kijkers (7%) die helemaal geen maatregelen nemen om zichzelf te beschermen bij het kijken naar vuurwerk. 3% zegt naar een georganiseerde vuurwerkshow te gaan. Van alle gezinnen met kinderen houdt 20% van de ouders de kinderen binnen. In onderstaande tabel is weergegeven welke veiligheidsmaatregelen men voor zichzelf en welke de ouders voor hun kinderen treffen, als de kinderen naar buiten gaan.

Tabel 2.4. Intentie toepassen van veiligheidsmaatregelen bij kijken naar vuurwerk komende jaarwisseling Intentie toepassen van veiligheidsmaatregelen % beschermen van jezelf (N=1.231) % beschermen van je kind of kinderen (N=649) Ik houd afstand 85,4 Ik laat ze afstand houden 75,2 Ik draag andere kleding (bijvoorbeeld geen jas met een capuchon) 12,7 Ik zet ze een veiligheidsbril op 38,4 Ik zet een veiligheidsbril op 11,7 Ze dragen andere kleding (bijvoorbeeld geen jas met een capuchon) Geen van bovenstaande 7,1 Geen van bovenstaande 11,3 Iets anders, namelijk 4,2 Iets anders, namelijk 4,5 Niet van toepassing, ik ga naar een georganiseerde vuurwerkshow 3,1 Niet van toepassing, we gaan naar een georganiseerde vuurwerkshow 85% van degenen die naar buiten gaan om vuurwerk te gaan kijken zegt afstand te houden. Er zijn geen verschillen tussen kijkers op basis van achtergrondkenmerken als leeftijd, geslacht en opleidingsniveau. Een minderheid van 13% draagt andere kleding en 12% draagt een veiligheidsbril. 75% van de ouders laten hun kinderen afstand houden en 38% zet ze een veiligheidsbril op, 26% laat ze andere kleding dragen. 11% zegt geen enkele veiligheidsmaatregel voor hun kinderen te treffen, ook hier gaat het bij 85% van de huishoudens om gezinnen met kinderen ouder dan 15 jaar. 2% zegt de kinderen mee te nemen naar een georganiseerde vuurwerkshow. De invloed van weersomstandigheden Als het regent gaat driekwart van de kijkers niet naar buiten. 54% zegt niet naar buiten te gaan als het hard waait, 40% als het mistig is. Enkele andere genoemde redenen zijn: gladheid, vrieskou, sneeuw, onweer, als er een weeralarm is afgegeven of als het te gevaarlijk is of de sfeer slecht is. Conclusie Degenen die alleen naar buiten gaan om naar het vuurwerk te kijken, houden afstand, maar nemen verder minder veiligheidsmaatregelen dan vuurwerkafstekers. Voor deze groep is regen een spelbreker. 26,2 1,5 2.4 Letsel Eén vraag is gesteld met als doel het inventariseren van letsel als gevolg van vuurwerk. 11% van de huishoudens zegt dat zij zelf, of een van hun gezinsleden, ooit letsel heeft opgelopen als gevolg van vuurwerk. Bijna de helft daarvan (45%) zegt dat dit door eigen vuurwerk kwam, de anderen (55%) zeggen dat dit door vuurwerk van iemand anders kwam. Mannen en jongere hoofden van huishoudens (tussen de 20 en 29) rapporteren iets vaker letsel door eigen vuurwerk. Er is gekeken of de groep huishoudens waar ooit sprake was van vuurwerkletsel nu minder geneigd is vuurwerk af te steken of te kijken. Van alle respondenten die hebben aangegeven binnen het eigen huishouden ooit te maken te hebben gehad met letsel als gevolg van het zelf afsteken van vuurwerk, zegt de meerderheid vuurwerk te hebben gekocht vorig jaar (59%) en 42% zegt dat komende jaarwisseling zeker van plan te zijn. Dat is relatief meer dan het gemiddelde percentage van alle Nederlandse huishoudens. Van alle respondenten die hebben aangegeven binnen het eigen huishouden ooit te maken te hebben gehad met letsel als gevolg van vuurwerk van iemand anders, zegt 25% vorig jaar zelf vuurwerk te hebben gekocht en zegt 13% dat zeker van plan te zijn. Dit is relatief minder dan het gemiddelde percentage van alle Nederlandse huishoudens.

3 Mening over de vuurwerktraditie 3.1 Redenen om vuurwerk af te steken of dat juist te laten In deze paragraaf wordt ingegaan op de redenen die huishoudens hebben om vuurwerk af te steken of dat juist te laten. In de onderstaande tabel is weergegeven wat men de belangrijkste reden vindt voor het afsteken van vuurwerk. Deze vraag is gesteld aan de huishoudens die zeker vuurwerk gaan afsteken en aan de huishoudens die dit nog overwegen. Tabel 3.1. Redenen om vuurwerk af te steken Reden (N=1.059) Ik vind het een leuke traditie 32,6 Ik vind het mooi om naar te kijken 27,9 Ik vind het een belangrijk ritueel om de jaarwisseling te markeren 13,9 Ik vind het leuk voor de kinderen 10,5 Ik vind het leuk om vuurwerk zelf af te steken 10,0 Ik vind het spannend om vuurwerk zelf af te steken 2,1 Een andere reden, namelijk 3,2 Een derde van alle (potentiële) vuurwerkafstekers vindt de traditie de belangrijkste reden. Een andere veel genoemde reden (28%) is de aantrekkelijkheid van vuurwerk: het is mooi om naar te kijken. Minder vaak genoemd zijn: het ritueel (14%), het afsteken voor de kinderen (11%), de bezigheid zelf (10%), of de spanning die ermee gepaard kan gaan (2%). Een enkeling steekt vuurwerk af om iemand anders binnen het huishouden meestal de man) een plezier te doen. Twee respondenten vinden het leuk om vuurwerk af te steken omdat ze hun verjaardag zo kunnen vieren. De vraag naar redenen om géén vuurwerk af te steken, is gesteld aan de huishoudens die zeker geen vuurwerk gaan afsteken en ook aan de huishoudens die dit nog overwegen. % Tabel 3.2. Redenen om géén vuurwerk af te steken Reden (N=1.805) % Ik vind het te duur 36,2 Ik vind het te gevaarlijk 31,8 Ik vind het niet interessant 20,3 Een andere reden, namelijk 11,7 Het meest genoemde argument om geen vuurwerk af te steken is de prijs (36%). Bijna evenveel huishoudens (32%) vinden het gevaar de belangrijkste reden om niets te willen afsteken. 20% vindt het niet interessant en 12% noemt een andere reden: genoemd zijn het niet meer leuk vinden vanwege de hogere leeftijd, de overlast voor huisdieren of de belasting van het milieu. Drie respondenten doen het niet meer omdat ze een traumatische situatie hebben meegemaakt: de brand in Volendam, of de vuurwerkramp in Enschede of een posttraumatische stressstoornis hebben. Praktische redenen zijn er ook: moeten werken of op vakantie zijn.

Conclusie Vuurwerkafstekers vinden het leuk om de jaarwisseling met vuurwerk te vieren vanwege de traditie en ze genieten ervan naar het vuurwerk te kijken. Huishoudens die geen vuurwerk afsteken, noemen de prijs als argument, net als het gevaar. Ook de huisdieren en de belasting van het milieu zijn argumenten om geen vuurwerk af te willen steken. 3.2 Mening over overlast, initiatieven en wet- en regelgeving Aan iedereen is een aantal stellingen over de vuurwerktraditie, en mogelijke oplossingen om vuurwerkletsel en schade te voorkomen, voorgelegd. In deze paragraaf worden de uitkomsten hiervan beschreven. Mening over overlast De helft van de huishoudens vindt dat de overlast van vuurwerk de afgelopen jaren is toegenomen (54%). 61% van de huishoudens die zeggen vorig jaar géén vuurwerk te hebben gekocht is het hiermee eens tegenover 40% van de vuurwerkkopers. 26% is hier neutraal over en 14% is het niet eens met deze stelling. 7% weet het niet of heeft hier geen mening over. Mening over gemeentelijke initiatieven 62% van alle huishoudens vindt een gemeentelijke vuurwerkshow een goed alternatief voor het zelf afsteken van vuurwerk. 43% van alle huishoudens die vorig jaar vuurwerk hebben gekocht is het hiermee eens, tegenover 71% van alle huishoudens die geen vuurwerk kochten. 18% vindt dat geen goed alternatief. 18% is neutraal. 3% weet dit niet of heeft hier geen mening over. 71% vindt het een goede maatregel om vuurwerkvrije zones in te stellen. Dit zijn vaker degenen die vorig jaar geen vuurwerk kochten (79%) dan vuurwerkkopers (56%). 7% vindt dit niet en 19% is neutraal. 3% weet het niet of heeft hier geen mening over. Mening over landelijke wet- en regelgeving Onderstaande tabel bevat de uitkomsten van de stellingen over landelijke wet- en regelgeving en de voorlichting over vuurwerk.

Mening Tabel 3.3. Mening over landelijke wet- en regelgeving en de voorlichting over vuurwerk (N=2.318) Mee oneens Neutraal Mee eens Weet niet / geen mening % % % % Het afsteken van vuurwerk in de dagen voorafgaand aan 7,7 13,2 76,6 2,5 de jaarwisseling moet strenger worden beboet Er wordt onvoldoende gecontroleerd op de aankoop van 9,4 20,8 58,5 11,3 illegaal vuurwerk *notoir illegaal vuurwerk gekocht 23,2 29,5 38,4 8,9 *babypijlen en Romeinse kaarsen gekocht, maar géén 13,6 29,9 50,5 6,1 strijkers, cobra s en dergelijke Er is voldoende voorlichting over het veilig gebruiken van 16,1 29,0 48,6 6,3 vuurwerk Er is voldoende voorlichting over het veilig kijken naar 16,4 32,0 45,2 6,5 vuurwerk Vuurwerk afsteken mag op 31 december van 18:00 uur tot 29,1 23,7 44,6 2,6 1 januari 02:00 uur. De afsteektijden rond de jaarwisseling zijn te ruim Iedereen moet zelf kunnen beslissen of ze vuurwerk 26,5 27,1 42,9 3,5 willen afsteken Er moet een verbod komen op consumentenvuurwerk 33,0 27,3 34,7 4,9 Als er een verbod komt dan wordt illegaal vuurwerk voor 67,8 14,2 12,9 5,1 mij aantrekkelijk *notoir illegaal vuurwerk gekocht 29,5 33,9 34,8 1,8 *babypijlen en Romeinse kaarsen gekocht, maar géén strijkers, cobra s en dergelijke 53,7 16,8 23,8 5,6 Evenveel huishoudens zijn vóór als tegen een verbod op consumentenvuurwerk. 35% is vóór een verbod en 33% is tegen. Echter, als de groepen kopers en niet-kopers afzonderlijk worden bekeken, blijkt dat 18% van de vuurwerkkopers voor een verbod is, tegenover 44% van de niet-kopers. Aan degenen die vóór een verbod zijn, is gevraagd welke redenen zij daarvoor hebben. De meerderheid noemt een verbod een goede manier om letsels (76%) of schade (72%) te voorkomen. 63% van hen vindt het verbieden beter voor de huisdieren. Minder vaak genoemd zijn: angst voor vuurwerk (17%) of gezondheidsklachten (15%). De schade aan het milieu is een andere veelgenoemde reden. De meningen van Nederlandse huishoudens over enkele andere maatregelen sommen we hier op: Als er een verbod komt zegt 13% van de huishoudens dat illegaal vuurwerk dan aantrekkelijk wordt. Dit geldt voor 23% van de vuurwerkkopers en voor 28% van degenen die vorig jaar illegaal vuurwerk hebben gekocht (en voor 35% van de notoir illegaal vuurwerkkopers). 43% vindt dat mensen zelf moeten kunnen beslissen of ze vuurwerk afsteken. 63% van de vuurwerkkopers is het hiermee eens, tegenover 32% van degenen die geen vuurwerk kochten. De meesten (77%) willen dat het afsteken van vuurwerk in de dagen voorafgaand aan de jaarwisseling strenger wordt beboet. Van de vuurwerkkopers is 64% het hiermee eens, tegenover 83% van alle huishoudens die vorig jaar geen vuurwerk kochten. 59% vindt dat er te weinig wordt gecontroleerd op de aankoop van illegaal vuurwerk. Binnen de groep vuurwerkkopers is 48% het hiermee eens, onder degenen die geen vuurwerk hebben gekocht is dit 64%. Huishoudens die illegaal vuurwerk hebben gekocht zijn het hier iets vaker mee oneens (17%), 14% van de notoir illegaal vuurwerkkopers.

45% van alle huishoudens vindt de afsteektijden rond de jaarwisseling te ruim, dit is binnen de groep die geen vuurwerk koopt 50% en binnen de groep die dat vorig jaar wel deed 34%. Voorlichting over vuurwerk 16% van alle huishoudens vindt dat er onvoldoende voorlichting is over het veilig gebruiken van vuurwerk. Dit zijn naar verhouding iets vaker degenen die géén vuurwerk hebben gekocht (18%) dan huishoudens die dit wel hebben gedaan (13%). Evenveel huishoudens vinden dat er te weinig voorlichting is over het veilig kijken naar vuurwerk. Ook hier zijn de huishoudens die geen vuurwerk hebben gekocht naar verhouding iets kritischer. Conclusie De meningen over de vuurwerktraditie zijn verdeeld. Evenveel huishoudens zijn vóórals tegenstander van een verbod op consumentenvuurwerk. Maar de verschillen in mening tussen vuurwerkkopers en de anderen zijn evident. De overlast wordt als groot ervaren, en er is behoefte aan strenger optreden en controleren, vooral bij degenen die géén vuurwerk kopen. Er is vrij brede steun voor het instellen van vuurwerkvrije zones en het zwaarder beboeten van het afsteken van vuurwerk voorafgaand aan de jaarwisseling. Deze maatregelen kunnen rekenen op de waardering van de meerderheid van zowel de vuurwerkafstekers als de huishoudens die dat niet doen.

4 Onderzoeksaanpak en verantwoording Met een korte vragenlijst is geïnventariseerd hoeveel huishoudens vuurwerk kopen, wat ze kopen, wie het vuurwerk afsteekt, welke veiligheidsmaatregelen zij hierbij hanteren en welke mening zij hebben over diverse bestaande initiatieven en mogelijke wet- en regelgeving rond consumentenvuurwerk. In de vragenlijst wordt zowel teruggeblikt op het vuurwerkgebruik eind 2016 als vooruitgeblikt op de jaarwisseling van 2017-2018. De vragenlijst is opgesteld door VeiligheidNL en is eind november uitgezet onder een onderzoekspanel van Nederlanders tussen 20 en 75 jaar. Voor hun deelname ontvangen de panelleden een vergoeding in de vorm van spaarpunten die inwisselbaar zijn voor Bol.com vouchers. Het onderzoek is representatief op huishoudensniveau en op geslacht, leeftijd en opleidingsniveau van het hoofd of de partner van het hoofd van het huishouden, en op de stedelijkheid van de woonplaats van het huishouden. De vragenlijst is ingevuld door 2.309 personen 6. Op het databestand is een weging toegepast om een kleine ondervertegenwoordiging van laagopgeleiden, jongeren, mannen, en inwoners van steden te corrigeren. 6 Het gecorrigeerde aantal na weging is 2.318 respondenten.

Bijlage 1 Vragenlijst Vuurwerk in Nederland Inleiding Geachte meneer of mevrouw, VeiligheidNL voert momenteel een landelijk onderzoek uit naar het afsteken van vuurwerk door consumenten rond de jaarwisseling. Met deze vragenlijst willen we inzicht krijgen in of u zelf vuurwerk koopt en afsteekt, hoe u omgaat met vuurwerk en vragen we uw mening over enkele thema s rond het afsteken van vuurwerk door consumenten. De vragen die we stellen zijn gericht op uw huishouden. Dit betekent dat u als u samenwoont of een gezin vormt overal waar u staat, de vraag kunt beantwoorden voor al uw gezinsleden. Het invullen van de vragenlijst duurt ongeveer tien minuten. Wij willen u hartelijk danken voor uw medewerking. Vragen over het kopen van vuurwerk Wij willen u graag eerst enkele vragen stellen over het kopen van vuurwerk. 1. Heeft u vorig jaar vuurwerk gekocht? o Ja o Nee 2. Hoeveel geld heeft u vorig jaar uitgegeven aan vuurwerk? o Tot 25 euro o Tussen 25 euro en 75 euro o Tussen 75 en 125 euro o Meer dan 125 euro o Dat weet ik niet meer 3. Kunt u aangeven welk deel van uw budget u ongeveer aan knalvuurwerk en welk deel u ongeveer aan siervuurwerk heeft besteed? Instructie: u verdeelt hier de 100% van uw budget naar knalvuurwerk en siervuurwerk. o Knalvuurwerk procent o Siervuurwerk..procent 4. Wat voor soort vuurwerk heeft u vorig jaar gekocht? Meer antwoorden mogelijk o Sterretjes of morning glory o Vuurpijlen o Combiboxen/cakeboxen, sierpotten, grondbloemen o Rotjes, kanonslagen, single shots o Strijkers, cobra s, vlinders of nitraten o Romeinse kaarsen, babypijlen o Carbid o Anders, namelijk.. 5. Bent u van plan om dit jaar vuurwerk te kopen? o Ja o Nee o Dat weet ik nog niet

6. Hoeveel geld denkt u dit jaar uit te gaan geven aan vuurwerk? o Tot 25 euro o Tussen 25 euro en 75 euro o Tussen 75 en 125 euro o Meer dan 125 euro o Dat weet ik nog niet o 7. Kunt u aangeven welk deel van uw budget u ongeveer aan knalvuurwerk en welk deel van het budget u ongeveer aan siervuurwerk denkt te gaan uitgeven? Instructie: u verdeelt hier de 100% van uw budget naar knalvuurwerk en siervuurwerk. o Knalvuurwerk procent o Siervuurwerk..procent o Dat weet ik nog niet 8. Wat voor soort vuurwerk denkt u dit jaar te gaan kopen? Meer antwoorden mogelijk o Sterretjes of morning glory o Vuurpijlen o Combiboxen/cakeboxen, sierpotten, grondbloemen o Rotjes, kanonslagen, single shots o Compound/samengesteld vuurwerk o Strijkers, cobra s, vlinders of nitraten o Romeinse kaarsen, babypijlen o Carbid o Anders, namelijk.. o Dat weet ik nog niet Vragen over het omgaan met vuurwerk zelf afsteken De volgende vragen gaan over hoe u omgaat met het afsteken van vuurwerk. 9. Wie heeft vorig jaar het vuurwerk afgestoken? Meer antwoorden mogelijk o Ik zelf o Mijn partner o Mijn kind(eren), onder toezicht van een volwassene o Mijn kind(eren), zonder toezicht o Iemand anders

10. Wat is voor u de belangrijkste reden om dit jaar vuurwerk af te steken? o Ik vind het een belangrijk ritueel om de jaarwisseling te markeren o Ik vind het een leuke traditie o Ik vind het leuk om vuurwerk zelf af te steken o Ik vind het spannend om vuurwerk zelf af te steken o Ik vind het mooi om naar te kijken o Ik vind het leuk voor de kinderen o Een andere reden, namelijk.. 11. Wat is voor u de belangrijkste reden om dit jaar geen vuurwerk af te gaan steken? o Ik vind het niet interessant o Ik vind het te gevaarlijk o Ik vind het te duur o Een andere reden, namelijk. 12. Welke maatregelen neemt u dit jaar om uzelf te beschermen tijdens het afsteken van vuurwerk? Meer antwoorden mogelijk o Ik lees de gebruiksaanwijzing altijd o Ik lees de gebruiksaanwijzing als ik het vuurwerk nog niet ken o Ik zet een veiligheidsbril op o Ik gebruik een vuurwerklont o Ik steek het vuurwerk af in een vastgezette fles of pijp o Ik houd afstand o Ik draag andere kleding (bijvoorbeeld geen jas met een capuchon) o Iets anders, namelijk o Geen van bovenstaande 13. Welke maatregelen neemt u dit jaar om uw kind(eren) te beschermen tijdens het afsteken van vuurwerk? Meer antwoorden mogelijk o Ik laat ze helemaal geen vuurwerk (meer) afsteken o Ik zet ze een veiligheidsbril op o Ze dragen andere kleding (bijvoorbeeld geen jas met een capuchon) o Ik laat ze een vuurwerklont gebruiken o Ik laat ze afstand houden o Iets anders, namelijk o Geen van bovenstaande 14. Past u uw alcoholgebruik aan als u vuurwerk gaat afsteken? o Ja, ik drink geen alcohol voordat ik vuurwerk ga afsteken o Ja, ik drink minder alcohol voordat ik vuurwerk ga afsteken o Nee, ik hou er geen rekening mee o Ik drink nooit alcohol 15. Heeft u vorig jaar vuurwerkresten opgeruimd? Meer antwoorden mogelijk o Ja, zoveel mogelijk mijn eigen vuurwerkresten o Ja, (een gedeelte van) de straat o Ja, ik heb meegedaan aan veeg- of andere opruimacties o Nee

Vragen over het omgaan met vuurwerk kijken De volgende vragen gaan over of u naar buiten gaat om naar vuurwerk te kijken. 16. U heeft aangegeven dit jaar zelf geen vuurwerk af te steken of nog niet te weten of u dit gaat doen. Gaat u wel buiten naar het vuurwerk kijken? o Ja o Nee o Weet nog niet 17. Welke maatregelen neemt u om uzelf te beschermen tijdens het kijken naar het vuurwerk? Meer antwoorden mogelijk o Ik zet een veiligheidsbril op o Ik houd afstand o Ik draag andere kleding (bijvoorbeeld geen jas met een capuchon) o Iets anders, namelijk o Niet van toepassing, ik ga naar een georganiseerde vuurwerkshow o Geen van bovenstaande 18. Welke maatregelen neemt u om uw kind(eren) te beschermen tijdens het kijken naar het vuurwerk? Meer antwoorden mogelijk o Niet van toepassing, zij blijven binnen o Het opzetten van een veiligheidsbril o Ik laat ze afstand houden o Het dragen van andere kleding (bijvoorbeeld geen jas met een capuchon) o Iets anders, namelijk o Niet van toepassing, we gaan naar een georganiseerde vuurwerkshow o Geen van bovenstaande 19. Onder welke weersomstandigheden tijdens de jaarwisseling gaat u niet naar buiten naar het vuurwerk kijken? Meer antwoorden mogelijk o Als het regent o Als het hard waait o Als het mistig is o Anders, namelijk Vraag over letsel De volgende vraag gaat over of u wel eens gewond bent geraakt als gevolg van vuurwerk. 20. Heeft u of een van uw gezinsleden ooit letsel opgelopen als gevolg van vuurwerk? o Ja, tijdens het afsteken van vuurwerk o Ja, door het vuurwerk van iemand anders o Nee Vragen over wat u vindt van het afsteken van vuurwerk De volgende vragen gaan over wat u vindt van het afsteken van vuurwerk.

21. Bent u het eens met de volgende stellingen? Een gemeentelijke vuurwerkshow is een goed alternatief voor het zelf afsteken van vuurwerk Iedereen moet zelf kunnen beslissen of ze vuurwerk willen afsteken Het instellen van vuurwerkvrije zones is een goede maatregel Vuurwerk afsteken mag op 31 december van 18:00 uur tot 1 januari 02:00 uur De afsteektijden rond de jaarwisseling zijn te ruim Het afsteken van vuurwerk in de dagen voorafgaand aan de jaarwisseling moet strenger worden beboet De overlast van vuurwerk neemt de afgelopen jaren toe Er moet een verbod komen op consumentenvuurwerk Er wordt onvoldoende gecontroleerd op de aankoop van illegaal vuurwerk Er is voldoende voorlichting over het veilig gebruiken van vuurwerk Er is voldoende voorlichting over het veilig kijken naar vuurwerk Als er een verbod komt dan wordt illegaal vuurwerk voor mij aantrekkelijk Oneens Neutraal Eens Weet niet / geen mening 22. U heeft aangegeven een verbod op consumentenvuurwerk een goed plan te vinden. Kunt u aangeven waarom? Meer antwoorden mogelijk o Ik ben bang voor vuurwerk o Ik krijg gezondheidsklachten van vuurwerk o Ik vind het een goede manier om letsels te voorkomen o Ik vind het een goede manier om schade te voorkomen o Ik vind het voor de huisdieren beter o Een andere reden, namelijk..

Bijlage 2 Tabellenboek Vragen over het kopen van vuurwerk 1: Heb je vorig jaar vuurwerk gekocht? Frequentie (N=2.318) Ja 791 34,1 Nee 1.527 65,9 Totaal 2.318 100,0 2: Hoeveel geld heb je vorig jaar uitgegeven aan vuurwerk? Frequentie (N=791) Tot 25 euro 229 28,9 Tussen 25 euro en 75 euro 338 42,7 Tussen 75 en 125 euro 148 18,7 Meer dan 125 euro 68 8,6 Dat weet ik niet meer 9 1,1 3a: Knalvuurwerk - Kun je aangeven welk deel van jouw budget je ongeveer aan knalvuurwerk en welk deel je ongeveer aan siervuurwerk hebt besteed? Geschat deel in procenten Frequentie (N=791) 0 254 32,1 1 3 0,4 2 4 0,5 5 30 3,8 10 110 13,9 15 9 1,1 20 85 10,8 25 65 8,3 30 42 5,4 33 1 0,1 35 5 0,6 40 21 2,7 50 99 12,5 54 1 0,2 55 1 0,2 60 14 1,8 70 4 0,5 75 11 1,3 80 12 1,5 85 1 0,2 90 6 0,8 100 12 1,5

3b: Siervuurwerk - Kun je aangeven welk deel van jouw budget je ongeveer aan knalvuurwerk en welk deel je ongeveer aan siervuurwerk heeft besteed? Geschat deel in procenten Frequentie (N=791) 0 12 1,5 10 6 0,8 15 1 0,2 20 12 1,5 25 11 1,3 30 4 0,5 40 14 1,8 45 1 0,2 46 1 0,2 50 99 12,5 60 21 2,7 65 5 0,6 67 1 0,1 70 42 5,4 75 65 8,3 80 85 10,8 85 9 1,1 90 110 13,9 95 30 3,8 98 4 0,5 99 3 0,4 100 254 32,1 4: Wat voor soort vuurwerk heb je vorig jaar gekocht? Meer antwoorden mogelijk Frequentie (N=791) Sterretjes of morning glory 288 36,5 Vuurpijlen 525 66,4 Combiboxen/cakeboxen, sierpotten, grondbloemen 584 73,9 Rotjes, kanonslagen, single shots 316 40,0 Strijkers, cobra s, vlinders of nitraten 113 14,2 Romeinse kaarsen, babypijlen 257 32,5 Carbid 15 1,8 Anders, namelijk 13 1,7 5: Ben je van plan om dit jaar vuurwerk te kopen? Frequentie (N=2.318) Ja 513 22,1 Nee 1.259 54,3 Dat weet ik nog niet 546 23,6 Totaal 2.318 100,0

6: Hoeveel geld denk je dit jaar uit te gaan geven aan vuurwerk? Frequentie (N=513) Tot 25 euro 107 21,0 Tussen 25 euro en 75 euro 232 45,3 Tussen 75 en 125 euro 103 20,1 Meer dan 125 euro 55 10,7 Dat weet ik nog niet 15 3,0 7a: Knalvuurwerk - Kun je aangeven welk deel van jouw budget je ongeveer aan knalvuurwerk en welk deel van het budget je ongeveer aan siervuurwerk denkt te gaan uitgeven? Geschat deel in procenten Frequentie (N=513) 0 172 33,6 5 23 4,5 10 69 13,5 15 5 0,9 20 48 9,4 25 47 9,1 30 21 4,1 40 19 3,7 45 1 0,2 50 62 12,0 55 1 0,2 60 8 1,5 65 1 0,2 70 6 1,2 75 12 2,3 80 4 0,9 85 1 0,3 90 6 1,1 100 7 1,3

7b: Siervuurwerk - Kun je aangeven welk deel van jouw budget je ongeveer aan knalvuurwerk en welk deel van het budget je ongeveer aan siervuurwerk denkt te gaan uitgeven? Geschat deel in procenten Frequentie (N=513) 0 7 1,3 10 6 1,1 15 1 0,3 20 4 0,9 25 12 2,3 30 6 1,2 35 1 0,2 40 8 1,5 45 1 0,2 50 62 12,0 55 1 0,2 60 19 3,7 70 21 4,1 75 47 9,1 80 48 9,4 85 5 0,9 90 69 13,5 95 23 4,5 100 172 33,6 8: Wat voor soort vuurwerk denk je dit jaar te gaan kopen? Meer antwoorden mogelijk Frequentie (N=513) Sterretjes of morning glory 164 31,9 Vuurpijlen 324 63,1 Combiboxen/cakeboxen, sierpotten, grondbloemen 377 73,5 Rotjes, kanonslagen, single shots 184 35,8 Compound/samengesteld vuurwerk 134 26,1 Strijkers, cobra s, vlinders of nitraten 81 15,9 Romeinse kaarsen, babypijlen 196 38,3 Carbid 13 2,6 Anders, namelijk 7 1,4

Vragen over het omgaan met vuurwerk zelf afsteken 9: Wie heeft vorig jaar het vuurwerk afgestoken? Meer antwoorden mogelijk Frequentie (N=791) Ik zelf 515 65,1 Mijn partner 289 36,5 Mijn kind(eren), onder toezicht van een volwassene 201 25,4 Mijn kind(eren), zonder toezicht 71 8,9 Iemand anders 67 8,4 10: Wat is voor jou de belangrijkste reden om dit jaar vuurwerk af te steken? Ik vind het een belangrijk ritueel om de jaarwisseling te markeren Frequentie (N=1.059) 147 13,9 Ik vind het een leuke traditie 345 32,6 Ik vind het leuk om vuurwerk zelf af te steken 106 10,0 Ik vind het spannend om vuurwerk zelf af te steken 22 2,1 Ik vind het mooi om naar te kijken 296 27,9 Ik vind het leuk voor de kinderen 111 10,5 Een andere reden, namelijk 34 3,2 11: Wat is voor jou de belangrijkste reden om dit jaar geen vuurwerk af te gaan steken? Frequentie (N=1.805) Ik vind het niet interessant 367 20,3 Ik vind het te gevaarlijk 573 31,8 Ik vind het te duur 654 36,2 Een andere reden, namelijk 211 11,7 12: Welke maatregelen neem je dit jaar om jezelf te beschermen tijdens het afsteken van vuurwerk? Meer antwoorden mogelijk Frequentie (N=1.059) Ik lees de gebruiksaanwijzing altijd 307 29,0 Ik lees de gebruiksaanwijzing als ik het vuurwerk nog niet ken 245 23,1 Ik zet een veiligheidsbril op 429 40,5 Ik gebruik een vuurwerklont 561 52,9 Ik steek het vuurwerk af in een vastgezette fles of pijp 437 41,3 Ik houd afstand 838 79,1 Ik draag andere kleding (bijvoorbeeld geen jas met een capuchon) 264 24,9 Iets anders, namelijk 35 3,3 Geen van bovenstaande 26 2,5

13: Welke maatregelen neem je dit jaar om jouw kind(eren) te beschermen tijdens het afsteken van vuurwerk? Meer antwoorden mogelijk Frequentie (N=809) Ik laat ze helemaal geen vuurwerk (meer) afsteken 250 30,8 Ik zet ze een veiligheidsbril op 314 38,7 Ze dragen andere kleding (bijvoorbeeld geen jas met een capuchon) 175 21,6 Ik laat ze een vuurwerklont gebruiken 267 33,0 Ik laat ze afstand houden 442 54,7 Iets anders, namelijk 60 7,4 Geen van bovenstaande 90 11,1 14: Pas je jouw alcoholgebruik aan als je vuurwerk gaat afsteken? Ja, ik drink geen alcohol voordat ik vuurwerk ga afsteken Ja, ik drink minder alcohol voordat ik vuurwerk ga afsteken Frequentie (N=791) 159 20,1 218 27,5 Nee, ik hou er geen rekening mee 237 29,9 Ik drink nooit alcohol 178 22,5 15: Onder welke weersomstandigheden tijdens de jaarwisseling steek je het vuurwerk niet af? Meer antwoorden mogelijk Frequentie (N=1.059) Als het regent 530 50,0 Als het hard waait 705 66,6 Als het mistig is 365 34,4 Anders, namelijk.. 15 1,4 Niet van toepassing, ik steek het altijd af 169 15,9 16: Heb je vorig jaar vuurwerkresten opgeruimd? Meer antwoorden mogelijk Frequentie (N=791) Ja, zoveel mogelijk mijn eigen vuurwerkresten 609 77,0 Ja, (een gedeelte van) de straat 194 24,5 Ja, ik heb meegedaan aan veeg- of andere opruimacties 55 7,0 Nee 61 7,7

Vragen over het omgaan met vuurwerk kijken 17: Je hebt aangegeven dit jaar zelf geen vuurwerk af te steken of nog niet te weten of je dit gaat doen. Ga je wel buiten naar het vuurwerk kijken? Frequentie (N=1.805) Ja 793 43,9 Nee 574 31,8 Dat weet ik nog niet 438 24,3 Totaal 1.805 100,0 18: Welke maatregelen neem je om jezelf te beschermen tijdens het kijken naar het vuurwerk? Meer antwoorden mogelijk Frequentie (N=1.231) Ik zet een veiligheidsbril op 144 11,7 Ik houd afstand 1.052 85,4 Ik draag andere kleding (bijvoorbeeld geen jas met een capuchon) 156 12,7 Iets anders, namelijk 52 4,2 Niet van toepassing, ik ga naar een georganiseerde vuurwerkshow 38 3,1 Geen van bovenstaande 87 7,1 19: Welke maatregelen neem je om jouw kind(eren) te beschermen tijdens het kijken naar het vuurwerk? Meer antwoorden mogelijk Frequentie (N=809) Niet van toepassing, mijn (kind)eren blijven binnen 160 19,8 Het opzetten van een veiligheidsbril 258 31,8 Ik laat ze afstand houden 509 62,9 Het dragen van andere kleding (bijvoorbeeld geen jas met een capuchon) 177 21,8 Iets anders, namelijk 29 3,6 Niet van toepassing, we gaan naar een georganiseerde vuurwerkshow 10 1,2 Geen van bovenstaande 73 9,1 20: Onder welke weersomstandigheden tijdens de jaarwisseling ga je niet naar buiten naar het vuurwerk kijken? Meer antwoorden mogelijk Frequentie (N=793) Als het regent 594 74,9 Als het hard waait 427 53,9 Als het mistig is 318 40,2 Anders, namelijk 74 9,3 Vraag over letsel 21: Heb jij of een van jouw gezinsleden ooit letsel opgelopen als gevolg van vuurwerk? Frequentie (N=2.318) Ja, tijdens het afsteken van vuurwerk 110 4,8 Ja, door het vuurwerk van iemand anders 137 5,9 Nee 2.071 89,3