Zorginformatie OVC VMBO bovenbouw Schooljaar 2010-2011 GK/jan. 2011
INHOUDSOPGAVE INLEIDING 3 AANMELDPROCEDURE ZORG SECTOR 2 3 ZORGTEAM (ZT) 3 ZORGADVIESTEAM (ZAT) 4 ORTHOPEDAGOOG 4 COUNSELOR 4 TEAMLEERLINGBEGELEIDERS 4 BEGELEIDING LGF-LEERLINGEN 4 REMEDIAL TEACHING 4 LOKAAL 055 ( zorglokaal ) 4 DYSLEXIE 5 DYSCALCULIE 5 AUTISME SPECTRUM STOORNIS 5 GEHOORSTOORNIS 6 2
INLEIDING Deze folder beschrijft de verschillende onderdelen van de leerlingbegeleiding op het Oostvaarders College (OVC) met betrekking tot schooljaar 2010-2011. Het gaat hier om de (aanvullende) begeleiding of zorg. Naast de aanmeldprocedure worden de verschillende zorgonderdelen kort besproken en toegelicht. AANMELDPROCEDURE ZORG SECTOR 2 Een leerling wordt eerst in het team besproken tijdens een leerlingenbespreking / klassenteamoverleg. Indien het team het probleem niet zelf kan oplossen, wordt de leerling aangemeld bij het zorgloket voor counseling, remediale ondersteuning, bespreking in het zorgteam (ZT) of zorgadviesteam (ZAT), eventueel onderzoek, faalangstreductie-/examenvreesreductietraining, huiswerkbegeleiding, externe hulp, etc.. Schematische weergave van de aanmeldingsprocedure leerling wordt besproken in mentorteam team gaat zelf aan de slag leerling wordt aangemeld bij zorgloket evaluatie na ca. 4 weken leerling wordt besproken door zorgteam probleem is verminderd / opgelost probleem is niet verminderd plan / strategie leerling wordt naar ZAT verwezen HIEP HOI! evaluatie / terugkoppeling plan / strategie evaluatie / terugkoppeling HET ZORGTEAM Het zorgteam bestaat uit de orthopedagoog, de counselor en de teamleerlingbegeleiders. De leden van het zorgteam komen regelmatig bij elkaar. Door vroegtijdige signalering, bespreking en het opstellen van een handelingsplan wordt geprobeerd om verdere problematiek van een leerling te voorkomen dan wel te verminderen. Hierbij wordt gekeken naar zowel de didactische als de sociaal-emotionele kant. Mentoren worden uitgenodigd om hun leerlingen te bespreken met de orthopedagoog en de counselor. Alle klassen worden eenmaal met de mentor besproken. Aanmeldprocedure De leerling wordt eerst besproken in de leerlingenbespreking en/of het klassenteamoverleg. Tijdens dit overleg kan samen met de teamleider en/of de teamleerlingbegeleidster besloten worden de leerling aan te melden bij het zorgloket voor bespreking in het Zorgteam. 3
HET ZORGADVIESTEAM (ZAT) Het zorgadviesteam komt maandelijks bij elkaar.. Externe specialisten die aan dit overleg deelnemen zijn de contactfunctionaris van Bureau Jeugdzorg, de leerplichtambtenaar, de schoolarts, de jeugdmaatschappelijk werkster en een afgevaardigde van de PCL (plaatsingscommissie leerlingenzorg Almere). Daarnaast zijn ook de counselor, de orthopedagoog en de teamleider aanwezig. In een aantal gevallen kan een andere partij worden uitgenodigd. Aanmeldprocedure De leerling wordt eerst besproken in het zorgteam. Hier wordt besloten of de leerling in het ZAT wordt ingebracht. Ouders worden vooraf op de hoogte gebracht dat hun kind in het ZAT besproken wordt. ORTHOPEDAGOOG De orthopedagoog met zorgcoördinerende taken fungeert als zorgloket. Een leerling kan worden aangemeld als er sprake is van problemen die aanvullende zorg vereisen. Het kan gaan om leerproblemen zoals dyslexie en studievaardigheden, maar ook om problemen op het sociaalemotionele vlak zoals pesten. D.m.v. gesprekken en/of onderzoek wordt het probleem in kaart gebracht en wordt eventueel een handelingsplan opgesteld. De orthopedagoog zorgt ook voor aanmelding van dyslectische leerlingen bij het examensecretariaat. Bereikbaar: maandag t/m donderdag. COUNSELOR De counselor draagt zorg voor de begeleiding van leerlingen met sociaal-emotionele en/of gedragsproblemen. De problematiek van de leerlingen heeft vaak te maken met teruglopende studieresultaten veroorzaakt door allerlei situaties zoals bijvoorbeeld: scheiding van ouders, gepest worden in de klas, bedreiging, te veel druk van thuis uit, niet (meer) gemotiveerd zijn, niet kunnen organiseren van huiswerk of intimidatie door klasgenoten. Ze probeert tijdens enkele gesprekken de problemen in kaart te brengen. Waarna met de leerling wordt gekeken hoe tot een oplossing gekomen kan worden. Meestal worden de ouders bij dit proces betrokken. Indien externe begeleiding nodig is neemt de counselor hiervoor de benodigde stappen. Bereikbaar: donderdag TEAMLEERLINGBEGELEIDERS De teamleerlingbegeleiders zijn naast de teamleider het eerste aanspreekpunt voor de leerkrachten als het gaat om extra begeleiding of zorg. Wanneer een docent een bepaalde leerling wil bespreken, geeft hij/zij dit aan de teamleerlingbegeleider door. De teamleerlingbegeleiders zorgen ervoor dat de leerlingen besproken worden binnen het teamoverleg. BEGELEIDING LGF-LEERLINGEN LGF-leerlingen zijn leerlingen met een leerling gebonden financiering (LGF), de zogenoemde rugzakleerlingen. Deze leerlingen hebben een diagnose zoals bijvoorbeeld het Syndroom van Asperger of PDD-NOS. Ze krijgen extra begeleiding van een zorgmentor en externe ondersteuning van Stichting Gewoon Anders (SGA). De zorgmentor heeft gesprekken met de leerling, stelt een handelingsplan op, ondersteunt de mentor en onderhoudt contact met SGA. De mentor blijft verantwoordelijk voor de gewone mentorzaken. REMEDIAL TEACHING In de onderbouw wordt remedial teaching gegeven. In de bovenbouw wordt er in beperkte mate remediale ondersteuning gegeven. Deze ondersteuning richt zich vooral op planning, het aanleren van leerstrategieën, het vergroten van het zelfvertrouwen en/of ondersteuning bij dyslexie. De begeleiding (onder supervisie van de orthopedagoog) zal met name door pedagogen in opleiding plaats vinden. LOKAAL 055 het zorglokaal Lokaal 055 is bedoeld voor leerlingen met een hulpvraag. Deze vragen zijn divers. Leerlingen komen: - omdat een veilige setting nodig hebben. - omdat ze onacceptabel gedrag vertonen. - omdat ze uit de les zijn gestuurd. Het is géén straflokaal. De uitstuur leerlingen komen op advies van de teamleider! Indien de teamleider niet bereikbaar is, kan een leerling wel door een leerkracht doorverwezen worden. 4
Leerlingen kunnen in lokaal 055 hun uitstuurbrief invullen. Samen met de leerling wordt geprobeerd helder te krijgen wat er is gebeurd en hoe de problemen in de toekomst voorkomen kunnen worden. - omdat ze problemen hebben op het gebied van studievaardigheden en/of veel moeite hebben met bepaalde vakken. Ze krijgen ondersteuning bij de aanpak. - om een toets te maken (bijvoorbeeld omdat de toets moet worden voorgelezen) - om te praten over persoonlijke problemen (gepest worden, problemen met vrienden, ouders, leerkrachten, etc..) - omdat ze een vierkant rooster hebben. Ze zullen dan de tijden dat ze geen les hebben in het zorglokaal doorbrengen. De capaciteit is maximaal 8 leerlingen. Lokaal 055 is open van maandag t/m donderdag van 8.30 16.00 uur. Pedagogiekstudenten van de Educatieve Hoge school van Amsterdam (EHvA) bemannen het zorglokaal. De coördinatie ligt in handen van de orthopedagoog. DYSLEXIE Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van het lezen (woordidentificatie) en/of het spellen (schriftbeeldvorming). De kenmerken en symptomen van dyslexie kunnen zijn: Het vaardigheidsniveau van lezen en/of spellen ligt significant onder het niveau van leeftijdsgenoten. Het tekort aan automatisering kan ook op andere plaatsen tot problemen leiden (bijvoorbeeld leren van tafels, leren van rijtjes woorden en plannen). Het werktempo en/of de accuratesse zijn laag. Ook wanneer wordt voorzien in extra instructie en oefening blijven de problemen bestaan. DYSCALCULIE Dyscalculie is een rekenstoornis die dikwijls samengaat met nog een aantal andere beperkingen, zoals moeite hebben met ruimtelijk inzicht en/of klokkijken, slechter geheugen, spellingsproblemen, gebrek aan inzicht. De kenmerken en symptomen kunnen zijn: Problemen met tellen (cijferreeksen) Problemen bij het begrijpen van de basis van de rekenkunde, zoals: breuken, waarde van de getallen, verbanden tussen getallen. Problemen met inzicht: hoofdrekenen en schatten. Problemen met volgorden: recepten lezen, klokkijken. Problemen met ruimtelijke oriëntatie en ruimtelijk inzicht: links-rechts oriëntatie, problemen met het lezen of onthouden van cijferreeksen, lezen en interpreteren van kaarten, tabellen en afmetingen. Problemen met teamsporten op een groot veld (hockey, voetbal). Problemen met het interpreteren van codes, patronen (muzieknoten), steno en talen. Afkeer voor strategie spelletjes en speelgoed. Afkeer voor rekenen. Traagheid. AUTISME SPECTRUM STOORNIS Autismespectrum stoornissen vormen een groep ontwikkelingsstoornissen die wordt gekenmerkt door: een verminderd vermogen tot sociaal contact een verminderd vermogen tot communiceren een verminderd gebruik van de fantasie een star patroon van steeds terugkerende stereotype bezigheden. 5
Leerlingen bij ons op school met een ASS-diagnose hebben voornamelijk het syndroom van Asperger of PDD-NOS. Dit zijn twee van de drie meest voorkomende stoornissen binnen het autistisch spectrum. - Syndroom van Asperger: Er is sprake van een onhandige motoriek, moeite met het lezen van sociale situaties, gebrek aan inlevingsvermogen en empathie, moeite met veranderingen, een neiging tot vaste gewoonten, een voorkeur voor bezigheden en interesses met sterk herhalende of systematische elementen, obsessief gedrag, en makkelijk opgaan in een fantasiewereld. Belangrijke verschillen met klassiek autisme zijn de praktisch normale taalontwikkeling, de normale of zelfs hoge intelligentie en de normale neiging contacten met anderen te leggen (hoewel dat doorgaans niet goed lukt). - PDD-NOS: Mensen met PDD-NOS hebben (vaak) veel structuur nodig. Ze zijn niet (altijd) in staat goed te reageren op een niet vooraf geplande gebeurtenis. Vaak hebben ze ook minder controle over hun lichamelijke bewegingen, maar het grootste probleem is dat ze zich niet goed kunnen inleven in anderen. Ze kunnen erg op zichzelf gericht zijn en hebben vaak achterstanden op emotioneel, sociaal en/of motorisch gebied. GEHOORSTOORNIS Er zijn twee typen gehoorstoornissen. Bij geleidingstoornissen kan het geluid het binnenoor niet goed bereiken. Dit kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door vocht of een infectie in het oor. Ook problemen met het trommelvlies of de gehoorbeentjes kunnen de oorzaak zijn van geleidingstoornissen. Bij perceptief gehoorverlies is er meestal sprake van een afwijking van het binnenoor, zoals niet goed functionerende haarcellen. Ook kan er een afwijking aan de gehoorzenuw zijn of een probleem met de overdracht van haarcellen naar de gehoorzenuw. Kenmerken en symptomen: De leerling kan de leerkracht en zijn medeleerlingen niet goed verstaan. Daarnaast zijn apparaten zoals een tv of radio waar veel ruis doorheen komt moeilijk te verstaan. 6