De snelste route naar aardgasvrije wijken Smart Energy NL, 5 juni 2018 Marijke Kellner, Gasunie #2 Energieverbruik: gebouwde omgeving 32% Bron: NEV 2017. Aandeel van sectoren in het bruto eindverbruik in 2015. Exclusief grondstoffen. Elektriciteitsverbruik is gearceerd. Smart Energy NL, 1
#3 Opgesteld vermogen zon en wind groeit sterk Zon: 8 x groter Wind: 4 x groter Bron: NEV 2017. Opgesteld elektrisch vermogen in Nederland in periode 2017-2035 #4 Verduurzamen van woningen Dan doen we dat toch gewoon met zonnepanelen? Smart Energy NL, 2
#5 Gemiddelde woning energieverbruik 17.000 kwh 3.000 kwh elektriciteit 14.000 kwh gas (bijna 5x zoveel) #6 Huidig CO 2 emissie woning via gas én elektriciteit 17.000 kwh Bron: Energietrends 2016 (ECN, Energie Nederland, Netbeheer Nederland) Smart Energy NL, 3
#7 17.000 kwh: hoeveel energie is dat eigenlijk? ZON 68 zonnepanelen, 1 woning 1 Zonnepaneel 250 kwh per jaar WIND 1 dorpsmolen voor 88 woningen Dorpsmolen Reduzum (45 meter hoog): 1,5 mln kwh GROEN GAS 1 vergister: 6.000 woningen Vergister Suikerunie: 100 mln kwh #8 Totale gas en elektriciteitsverbruik 2017 in NL Smart Energy NL, 4
#9 met het aandeel duurzame opwek in 2017 #10 en het aandeel duurzame opwek in 2035 Smart Energy NL, 5
#11 Transport gas is 20x efficiënter dan elektriciteit Elektriciteit 260 km 600 mln 1 GW capacity 230 per kw/100 km Gas 230 km 500 mln 20 GW 11 per kw/100 km 9 per kw/100 km #12 Gas en elektriciteit 2017 huishoudens in NL Smart Energy NL, 6
#13 Als warmtevraag huishoudens elektrificeren #14 Zonenergie beperkt in seizoen hoge warmtevraag Smart Energy NL, 7
#15 Elektriciteit vraag huishoudens met hybride wp #16 Gasopslag veel groter dan accu en 1000x goedkoper Auto accu Volume Kosten <1 kwh 10 /kwh/yr Norg Gasopslag Volume 30.000.000.000 kwh Kosten 0,005 /kwh/yr Verwarming woning in de winter: 10.000 kwh ( 1.000 m 3 ) Smart Energy NL, 8
#17 Duurzame warmte voor huishoudens DUURZAME STROOM DUURZAAM GAS DUURZAME WARMTE #18 Duurzame warmte voor huishoudens Kosten en CO 2 emissies op woning- en systeemniveau DUURZAME STROOM - Zeer sterke isolatie - Elektr. warmtepomp - Warmte afgifte - Verzwaren e-net - Piekcentrale met duurzaam gas DUURZAAM GAS - Isolatie - Hybr. warmtepomp - Aanpassen gasnet DUURZAME WARMTE - - Isolatie - Warmte afgifte - Aanleg warmtenet - Centrale, hulpketel in wijk voor piek emet duurzaam gas Smart Energy NL, 9
#19 Conclusies (1) De huidige hoeveelheid duurzame energie is op dit moment nog uitermate beperkt. De productie van duurzame elektriciteit (zon, wind) is niet stuurbaar en het aanbod profiel sluit (ook na opschaling) niet aan bij het vraagprofiel. De warmtevraag van woningen kenmerkt zich door een hoge energievraag in de winter. Deze winterpiek vraagt bij elke duurzame warmtevoorziening naar de inzet van gas: Bij elektrische wp met duurzame stroom: hulpcentrales op fossiel Bij hybride wp met duurzaam stroom/gas: piek ketel in woning op gas Bij warmtenetten op duurzame warmte: wijkcentrales /hulpketels op gas #20 Conclusies (2) Aardgas moet worden vervangen door iets anders. Naast duurzame elektriciteit en duurzame warmte is duurzaam gas een interessante optie, omdat gas kan worden opgeslagen en ingezet voor seizoenen met hoge energievraag en gas efficiënt kan worden getransporteerd. Hybride systemen met duurzaam gas zijn de snelste route naar een duurzame, betrouwbare en betaalbare warmtevoorziening. Maar geen one size fits all. Bij de afweging van duurzame warmteopties in wijken moet rekening worden gehouden met totale kosten en CO 2 emissies in woning én op systeemniveau. Het landelijke afwegingskader dient leidend te zijn voor infrastructuur om CO 2 reductie en betaalbaarheid te waarborgen. Smart Energy NL, 10
#21 Vragen? Smart Energy NL, 11