ThiemeMeulenhoff Zorg Niveau 4 3.2 Werkt aan het bevorderen en bewaken van kwaliteitszorg Antwoordmodellen
Inhoudsopgave 1 Kiezen voor kwaliteit en lage kosten 5 1.1 Kostenbewuste en efficiënte zorgverlening 5 Praktijk: De kopieerkosten op afdeling West 5 Kennisopdracht 5 2 Kwaliteit verbeteren 9 2.1 Kwaliteit verbeteren 9 Praktijk: Oud, ziek en verdrietig 9 Praktijk: Indicatieformulier 9 Praktijk: Te weinig personeel 9 Kennisopdracht 9
1 Kiezen voor kwaliteit en lage kosten Kostenbewuste en efficiënte zorgverlening PRAKTIJK: DE KOPIEERKOSTEN OP AFDELING WEST 1 Hoeveel bedraagt de afschrijving van het kopieerapparaat van afdeling West per jaar? De afschrijving van het kopieerapparaat bedraagt: 2000 euro gedeeld door 5 jaar, is 400 euro per jaar. 2 Hoeveel bedragen de totale kopieerkosten per jaar? De kosten van: afschrijving: 400 euro; reparatie en onderhoud: 250 euro; kopieerpapier: (per jaar) 12 maal 15.000 is 180.000 vellen. Dat is 180 pakken maal 12 euro, in totaal: 2.160 euro; aanvullende materiële kosten: 12 maal 100 euro is 1.200 euro. Tel deze kostenposten bij elkaar op. Je komt dan op de totale materiële kopieerkosten per jaar: 4.010 euro. 3 Hoeveel bedragen de totale kopieerkosten per jaar, inclusief de kosten van de administratief medewerkster? De materiële kosten zijn 4.010 euro per jaar. De personele kosten zijn: 46 weken, maal 5 dagen, maal 1 uur is 230 uur, maal 12 euro, is 2.760 euro per jaar. De totale kopieerkosten komen op 6.770 euro per jaar. 4 Hoeveel kost gemiddeld één kopie op afdeling West? Eén kopie kost gemiddeld: 6.770 euro, gedeeld door 180.000 kopieën is 0,0376 euro, afgerond 0,04 euro. KENNISOPDRACHT 1 Een verpleegkundige verdient bruto 1.700 euro per maand. Op het salaris wordt 150 euro pensioenpremie en 350 loonheffing ingehouden. De instelling betaalt voor hem per maand 250 euro pensioenpremie, en nog 200 euro andere sociale kosten. Hoeveel kost deze verpleegkundige per jaar? De verpleegkundige kost per maand: 1700 euro, plus 250 euro, plus 200 euro is 2150 euro. Dat is per jaar: 12 maal 2150 euro is 25.800 euro. Let op: de bedragen 150 euro en 350 euro behoren tot het brutosalaris van 1700 euro. ThiemeMeulenhoff 5
3.2 Werkt aan het bevorderen en bewaken van kwaliteitszorg 2 Een groepsleider heeft een 20-urige werkweek. Per jaar is hij ongeveer 24 uur afwezig vanwege feestdagen, 80 uur vanwege zijn vakantie, 16 uur vanwege cursussen en 20 uur vanwege ziekte. Per jaar kost hij 20.000 euro. Hoeveel kost de groepsleider per productief uur? De groepsleider werkt bruto 52 weken, maal 20 uur is 1040 uur per jaar (als je een jaar verdeelt in 52 weken). Netto werkt hij: 1040 min 24 (feestdagen), min 80 (vakantie), min 16 (cursussen), min 20 (ziek) is 900 productieve uren per jaar. Per productief uur kost hij dus: 20.000 euro gedeeld door 900 = 22,22 euro. 3 De verpleegkundigen in een polikliniek maken regelmatig gebruik van desinfecteermiddelen. Eén liter desinfectans kost 15 euro. Per keer gebruiken de verpleegkundigen 5 centiliter desinfectans, én 2 tampons die 0,25 euro per stuk kosten. Per jaar desinfecteren de verpleegkundigen ongeveer 1000 keer. Hoeveel kost het desinfecteren per jaar? Het desinfectans kost 0,15 euro per centiliter. Eén keer desinfecteren kost 5 maal 0,15 euro (desinfectiemiddel), plus 2 maal 0,25 euro (tampons), in totaal 1,25 euro. Duizend keer desinfecteren per jaar kost dus 1.250 euro. 4 Een afdeling heeft een complete computer aangeschaft. De kosten zijn 3000 euro. De verwachte levensduur is 4 jaar. Hoeveel bedraagt de afschrijving per jaar? De afschrijving per jaar bedraagt 3000 euro, gedeeld door 4 is 750 euro. 5 Wat is overmatige zuinigheid, wat is verspilling, en wat is bezuiniging? Het weggooien van overgebleven koffie; steriele wegwerphandschoenen meermalen gebruiken; het licht uitdoen in een werkruimte als er niemand is. Het weggooien van overgebleven koffie is verspilling, steriele wegwerphandschoenen meermalen gebruiken, is overmatige zuinigheid en het licht uitdoen in een werkruimte als er niemand is, is bezuiniging. 6 Een woongroep kocht elke week tien flessen cola à 2 euro. Om te bezuinigen koopt de groep voortaan maar acht flessen, die samen 12 euro kosten. Welke manier(en) van bezuiniging is/zijn dit? Dit is een bezuiniging door minder aan te schaffen, namelijk acht flessen in plaats van tien. Maar het is ook een bezuiniging vanwege de goedkopere aanschaf: de groep koopt nu cola die 1,50 euro per fles kost, in plaats van 2 euro per fles. 7 Het hoofd van een zorgeenheid heeft bepaald dat de bewoners volgend jaar voor 2500 euro aan uitstapjes mogen doen. Is dit een begroting of een budget? Licht je antwoord toe. Het is een budget: vooraf wordt vastgesteld hoeveel er uitgegeven mag worden. 8 Een verpleegafdeling heeft berekend dat volgend jaar waarschijnlijk 2000 euro nodig zal zijn voor koffie (400 pakken à 5 euro). Is dit een begroting of een budget? Licht je antwoord toe. Dit is een begroting: een schatting van de hoogte van de uitgaven naar verwachting. 9 Een incontinente zorgvrager moet volgens het zorgplan 5 maal per dag een droge luier krijgen. Hoeveel pakken luiers zul je ten minste per maand voor haar moeten bestellen? Eén pak bevat 24 luiers. Per maand heeft deze zorgvrager (maximaal) 31 maal 5, is 155 luiers nodig. Als je 155 deelt door 24, kom je op 6,46 uit. Daarom zijn 6 pakken te weinig (dan heb je maar 144 luiers). Je hebt minimaal 7 pakken nodig, tenzij er luiers zijn overgebleven van de vorige maand. 6 ThiemeMeulenhoff
Kiezen voor kwaliteit en lage kosten Kostenbewuste en efficiënte zorgverlening 10 Verpleegafdeling A heeft 20 bedden. Daarvan zijn 18 bedden bezet. Verpleegafdeling B heeft twee units van elk 15 bedden. Op deze afdeling zijn 28 bedden bezet. Welke afdeling heeft de hoogste bezettingsgraad? Verpleegafdeling A heeft 20 bedden, waarvan 18 bezet, daarom deel je 18 door 20, is 0,90. De bezettingsgraad is 90 procent. Afdeling B heeft (in totaal) 30 bedden, waarvan 28 bezet zijn. Je deelt 28 door 30, is 0,93. Dat levert een bezettingsgraad van 93 procent op. Afdeling B heeft dus de hoogste bezettingsgraad. ThiemeMeulenhoff 7
2 Kwaliteit verbeteren Kwaliteit verbeteren PRAKTIJK: OUD, ZIEK EN VERDRIETIG 1 Van welke zorgaspecten in dit verhaal kan de kwaliteit verbeterd worden? Het zich houden aan afspraken van de arts, het voorkomen van complicaties van bedverpleging (decubitus moet worden voorkomen) en serieus ingaan op de euthanasievraag. PRAKTIJK: INDICATIEFORMULIER 1 Welke standaarden kun je uit de tekst halen? Verpleegplan, indicatieformulier, verzorgingsstandaard, richtlijnen van de instelling (onder meer over hygiëne en ergonomisch werken). 2 Leg uit waarom de bij vraag 1 genoemde antwoorden standaarden zijn. Omdat ze aangeven hoe verpleegkundigen volgens vastgestelde richtlijnen moeten werken. 3 Kies één van de standaarden en bedenk er tenminste twee criteria bij. Geen antwoordmodel PRAKTIJK: TE WEINIG PERSONEEL 1 In het praktijkvoorbeeld is duidelijk sprake van een lage kwaliteit van zorg. Eén van die verpleegkundige standaarden in dit ziekenhuis is: Alle zorgvragers krijgen voldoende aandacht. Bedenk bij deze standaard tenminste één criterium dat voldoet aan de RUMBA-eisen. Bijvoorbeeld: elke verpleegkundige in de vroege dienst bespreekt met elke aan haar toegewezen zorgvrager de vorige middag/avond. Of: een zorgvrager die de bel gebruikt hoeft niet langer dan twee minuten te wachten op een verpleegkundige. 2 Wat vind je, komt de situatie op afdeling 4 in aanmerking voor afdelingsgebonden kwaliteitstoetsing? Waarom wel of niet? Afdelingsgebonden kwaliteitstoetsing ligt hier niet voor de hand. Het probleem van het personeelstekort, dat aan de basis ligt van fouten die gemaakt worden en een tekort aan aandacht, geldt voor het gehele ziekenhuis. Er zou op een centraal niveau iets aan gedaan moeten worden. KENNISOPDRACHT 1 Leg uit waarom het zo belangrijk is dat verpleegkundigen werken volgens standaarden en criteria. Geef ten minste drie redenen. Kwaliteit van zorg is een uiterst subjectief begrip. Als je geen standaarden en criteria zou hanteren, zou de een een zorgaspect van goede kwaliteit vinden, terwijl een ander het om andere redenen onder de maat vindt. Door het ontwikkelen van standaarden en criteria wordt ThiemeMeulenhoff 9
3.2 Werkt aan het bevorderen en bewaken van kwaliteitszorg eenduidigheid en een zekere mate van objectiviteit bereikt, waardoor meting en verbetering mogelijk wordt. 2 Geef twee voorbeelden van verpleegkundige situaties waarbij feiten verschillend geïnterpreteerd kunnen worden. Geen antwoordmodel. Ter beoordeling van de docent. 3 Leg uit wat de begrippen probleemoplossend vermogen en deskundigen consulteren met elkaar te maken kunnen hebben. Op het moment dat je niet in staat bent het probleem zelf op te lossen omdat het buiten je deskundigheid of verantwoordelijkheid gaat, consulteer je een deskundige, daarmee geef je aan dat je het probleem wel overziet en tegelijkertijd weet welke deskundige je nodig hebt om het op te lossen. 4 Wat voor soort vereniging is de V&VN en wat kan die vereniging voor jou en andere verpleegkundigen betekenen als het om zorgkwaliteit gaat? De V&VN is een koepelorganisatie voor enkele tientallen (rond de 50, dat fluctueert) beroepsorganisaties van verpleegkundigen en verzorgenden. De V&VN voert op een centraal niveau een groot aantal projecten uit, die uiteindelijk bedoeld zijn om de verpleegkundige en verzorgende beroepsgroep een steviger positie te laten innemen. Zorg voor kwaliteit is daarbij een belangrijk speerpunt. Er is veel informatie daarover gratis beschikbaar, o.a. via de website. 5 Kijk eens goed naar de RUMBA-eisen, met name de eisen meetbaar en in termen van gedrag. Beredeneer de samenhang tussen die twee eisen. Criteria (waarvoor de RUMBA-eisen gelden) worden meetbaar door ze te stellen in termen van gedrag. Gedrag is namelijk waarneembaar en daardoor meetbaar. Meetbaarheid wordt overigens ook bereikt door een getal of voorwaarde te formuleren (als het niet over gedrag gaat). Bijvoorbeeld: De verpleegkundige overdracht duurt niet langer dan 20 minuten. 10 ThiemeMeulenhoff