AVONDCAUSERIE ActualiaWegverkeer Mr. Gert Geerts 2
Inhoud INLEIDING: 15 JAAR POLITIERECHTBANK DEEL 1: DE POLITIERECHTBANK ALS STRAFRECHTER A. Verstrenging 1. Herindeling misdrijven 2. Nieuwe misdrijven 3. Onmiddellijke inning 4. Nieuwe vaststellingsmethodes 5. Nieuwe sancties 6. Uitbreiding kring van overtreders B. Nuancering van de verstrenging 3
Inhoud(2) DEEL 2: DE POLITIERECHTBANK ALS BURGERLIJKE RECHTER A. Naar een uitgekristalliseerd recht? Ja, alhoewel 1. Voorrang van rechts 2. Ritsen B. Zoektocht naar alternatieve vergoedingsgrondslagen 1. Art. 1382 B.W. 2. Arbeidsongevallenwet 3. Art. 29bis WAM 4. Art. 19bis-11, 1 WAM 5. Art. 19bis-11, 2 WAM 6. Art. 1384, lid 1 B.W. 4
INLEIDING 15 JAAR POLITIERECHTBANK 5
sinds 1995: politierechtbank volwaardige verkeersrechtbank specialisatie loont! RS m.b.t. wegverkeersreglement stilaan uitgekristalliseerd indicatieve tabel gerechtelijke achterstand ingedijkt? ja, maar Brussel blijft probleem geleidelijk meer ruimte voor daadwerkelijke zware ongevallen slachtofferbejegening forensisch terrein blijft uitdaging! niet-prioritair snelle ontruiming stilaan een daadwerkelijk vervolgingsbeleid én strafrechtelijk beleid (onaanvaardbare) regionale verschillen blijven 6
DEEL 1 DE POLITIERECHTBANK ALS STRAFRECHTER 7
A. Verstrenging 1. Herindeling misdrijven indelingin graden(1-4) sinds31 maart2006 http://www.wegcode.be/wet.php?wet=98 oogmerk: passender(lees: zwaardere) straffen http://www.wegcode.be/wet.php?wet=87 graad4 : sowiesorechtbank examens 2. Nieuwe misdrijven ladingzekering 8
A. Verstrenging(2) inhaalverbod vrachtwagens +3,5 MTM fluo-vestje, kinderbeveiliging, enz... 3. Onmiddellijke inning (OI) afschaffing boetezegels en superboetes logischer en uniformer systeem ook voor vrachtvervoer! rij- en rusttijden, tachograaf overlading, ladingzekering technische eisen uitgebreide boetecatalogus http://www.wegcode.be/wet.php?wet=28&node=bijl1 9
A. Verstrenging(3) OI vergt akkoord overtreder: dilemma! hoe? handtekening op document OI gevolg: overtreding kan niet meer betwist worden! probleem: overtreder(chauffeur) moetonmiddellijkbeslissen! indien onbetwistbaar: OI voordeliger lagere boete, geen rijverbod minder rompslomp minder risico op meervoudige bestraffing geen strafblad(erkenning) oplossing: opleiding chauffeur niet akkoord gaan, PV, démarche bij parket 10
A. Verstrenging(4) 4. Nieuwe vaststellingsmethodes technologische vooruitgang: weigh in motion: overlading forensisch onderzoek camera s afstand houden trajectcontrole speekseltest voor drugs 5. Nieuwe sancties verplicht ondergaan van onderzoeken en examens alcoholslot 11
A. Verstrenging(5) 6. Uitbreiding kring van overtreders art. 67ter Wegverkeerswet! jonge bestuurders! strafrechtelijke aansprakelijkheid van de rechtspersoon(art. 5 Sw.) mogelijke cumul(np + RP) mildering: enkel zwaarste fout moeilijke afweging belangentegenstrijdigheidtussennp en RP afzonderlijke raadslieden; evt. zelfs lasthebber ad hoc rechtsbijstandsverzekeraar! uitz.: publieke RP! => keerzijde: mandatarissen persoonlijk (burgemeester Damme) 12
A. Verstrenging(6) => geheelvan onderscheidenmaatregelenleidttot ontwikkelingvan ondernemingstransportstrafrecht misdrijven: rij-en rusttijden, tachograaf, overlading(zievolgendeslide), ladingzekering, technische eisen, enz art. 5 Sw. mix van handhavingsmaatregelen onmiddellijke inning nieuwe vaststellingsmethodes 13
A. Verstrenging(7) specifiek m.b.t. overlading probleem: VAB-studie http://www.vab.be/nl/actueel/dossiers/printdossier.aspx?id=275 Vlaams Aslastendecreet Vlaams strafrecht Vlaams handhavingssysteem: Wegeninspectie Vlaams Infrastructuurfonds Weigh in motion + onmiddellijke inning (federaal): http://www.wegcode.be/wet.php?wet=28&node=bijl1 + uitdieping handhaving (federaal): gedetailleerde vragenlijst = performanter van uitzonderlijke bestraffing over 936 PV s naar 3000 PV s 14
B. Nuancering van de verstrenging bestaande sancties worden lang niet altijd opgelegd gevangenisstraf immobilisering/ verbeurdverklaring werkstraf bij boete rekening houden met inkomen alternatieve straffen cursus BIVV behandeling alcoholprobleem(cfr. alcoholslot) 15
DEEL 2 DE POLITIERECHTBANK ALS BURGERLIJKE RECHTER 16
A. Naar een uitgekristalliseerd recht? Ja, alhoewel 1. Voorrang van rechts vroeger: voorrang absoluut over de ganse breedte van de rijbaan en onafhankelijk van de rijwijze van de voorrangsgerechtigde vanaf1 januari2004: slechts t.o.v. regelmatige van rechts komende voertuigen interpretatiemoeilijkheden tesnelrijdend onvoldoende rechts rijdend onder invloed van alcohol 17
A. Naar een uitgekristalliseerd recht? Ja, alhoewel (2) vanaf1 maart2007 vervalt niet langer bij stilstand regelmatig : vervalt http://bivvweb.ipower.be/bivv/comm/info/0702_voorrang_van_rechts.pdf nognietverinnerlijkt=> toepassingsmoeilijkhedenin de (rechts)praktijk: bv. Pol. Mechelen 18
A. Naar een uitgekristalliseerd recht? Ja, alhoewel (3) 2. Ritsen 19
A. Naar een uitgekristalliseerd recht? Ja, alhoewel (4) huidige situatie = problematisch geen bijzondere regeling, doch geregeld via algemene regels m.b.t. het manoeuvre(art. 12.4) voorrang van rechts(art. 12.3.1) terwijl de overheid ritsen propageert! 20
B. Zoektocht naar alternatieve vergoedingsgrondslagen 1. Art. 1382 B.W.: F-S-CV FOUT: geringste onvoorzichtigheid volstaat doch, inbreuk op wettelijke norm verlicht bewijslast: klassiek: Wegverkeersreglement recent: Welzijnswet4 augustus1996, K.B. 27 maart1998, K.B. tijdelijke en mobiele bouwplaatsen 25 januari 2001 nieuwe set van gedetailleerde regels bovendienop maatgesnedenvan die specifiekewerfvia de coördinatieinstrumenten(risico-analyse, plan van aanpak, VGP, CD, PID enz ) 21
B. Zoektocht naar alternatieve vergoedingsgrondslagen(2) 2. Arbeidsongevallenwet enkel werknemer enkel lichamelijke schade geen fout, slechts letsel tijdens uitvoering van het werk 3. Art. 29bis WAM voetganger, fietser, passagier enkel lichamelijke schade(ook kledijschade) geen fout, slechts betrokkenheid 22
B. Zoektocht naar alternatieve vergoedingsgrondslagen(3) 4. Art. 19bis-11, 1 WAM: GMWF 1 faillissement verzekeraar 2 intrekking toelating verzekeraar 3 toevallig feit 4 diefstal voertuig 5 3 maanden uitblijven reactie verzekeraar 6 verzekeraar wees geen schaderegelaar aan 7 niet geïdentificeerd voertuig 8 niet verzekering of verzekeraar onbekend FOUT blijft vereist! Indien aanzienlijke lichamelijke schade wordt ook de materiële schade vergoed bij niet geïdentificeerd voertuig 23
B. Zoektocht naar alternatieve vergoedingsgrondslagen(4) 5. Art. 19bis-11, 2 WAM in afwijking van 7 van de voorgaande paragraaf, indien verscheidene voertuigenbijhet ongevalzijnbetrokkenénindienhet nietmogelijkis vast testellenwelkvoertuighet ongevalheeftveroorzaakt, wordtde schadevergoeding van de benadeelde persoon in gelijke delen verdeeld onderde verzekeraarsdie de burgerrechtelijkeaansprakelijkheidvan de bestuurders van deze voertuigen dekken, met uitzondering van degenen wier aansprakelijkheid ongetwijfeld niet in het gedrang komt 24
B. Zoektocht naar alternatieve vergoedingsgrondslagen(5) toepassingsvoorwaarden art. 19bis-11, 2 WAM INDIEN verscheidene voertuigen twee of meer? indien uitsluitend voertuigen : drie indien andere derde schadelijdende partij: twee ook mogelijk onmogelijk om de aansprakelijkheid vast te stellen dient eerst vastgesteld te zijn: vergt in principe procedure 25
B. Zoektocht naar alternatieve vergoedingsgrondslagen(6) DAN WAM-verzekeraars bestuurders betrokken voertuigen met uitzonderingvan WAM-verzekeraarvan de bestuurder, die ongetwijfeld niet aansprakelijk is DUS iedereen komt in aanmerking, ook bestuurder vooralleschade, nietalleenls dus ook materiële schade van de 29bis gerechtigden 26
B. Zoektocht naar alternatieve vergoedingsgrondslagen(7) 6. Art. 1384, lid 1 B.W. aansprakelijkheid voor gebrekkige zaken eengebrekkigezaakis eenzaakbeheptmet een kenmerk dat abnormaal is én van aardomschadetekunnenveroorzaken wie is aansprakelijk?: de bewaarder feitelijk gegeven(niet juridisch!) in context van verkeersinfrastructuur wegbeheerder evt. aannemer(openbare weg al dan niet afgesloten) 27
B. Zoektocht naar alternatieve vergoedingsgrondslagen(8) vermoeden van aansprakelijkheid iuris tantum enkel weerlegbaar indien de schade(en niet het gebrek) werd veroorzaakt door overmacht of fout van een derde DUS aansprakelijkheid ongeacht intrinsiek/ extrinsiek zichtbaar/ onzichtbaar kennisdoor SO oorsprong(bv. fout derde) 28
B. Zoektocht naar alternatieve vergoedingsgrondslagen(9) toepassingsgevallen voorwerpen op de rijbaan olie, smurrie, slijk plasvorming, waterophoping sneeuw, ijzel gebrekkigesignalisatie(ontbrekendeof dubbelzinnigesignalisatie), verkeerslichten gebrekkige verkeersorganisatie sterkbetwistekwestiesmet wisselenders! 29
B. Zoektocht naar alternatieve vergoedingsgrondslagen(10) conclusieinzakeart. 1384, lid 1 B.W. makkelijkere aansprakelijkheidsgrondslag! probleem: geen onmiddellijke, onafhankelijke, tegensprekelijke vaststellingen => rol voor makelaar alsnog vaststellingen(klant, zelf, detective,...) alsnogpv bij wegenwerken signalisatievergunning coördinatie-instrumenten Welzijnswet/K.B. TMB VGP, CD en PID art. 94bis: onderzoek ernstig arbeidsongeval 30