Milieuprestatie gebouwen (MPG) W/E adviseurs Ruud van Vliet 4 april 2018
W/E adviseurs Maakt moeilijke materie makkelijk Organisatie: Onafhankelijke stichting, sinds 1979 Missie: Bijdragen aan duurzaam gebouwde omgeving Projectadvies Procesondersteuning Onderzoek & Ontwikkeling Voor ambitieuze opdrachtgevers circa 30 medewerkers Utrecht - Eindhoven
Programma Basis van de Milieu Prestatie Gebouw (MPG) Waarom MPG? Beetje geschiedenis en de basis van de MPG Achtergrond Organisaties Regels en grenswaarde Bouwbesluit Toetsing en toezicht MPG-Checklist Stappen Grote vissen Eerste idee Proces
Zorg milieu & eindigheid grondstoffen Veel onderzoek Methodiekontwikkeling (LCA, ISO 14040)
Materialen in de tijd 1989 1993 1995 2002 2006 2013 2016 2018 X MPG=1
Welke organisaties welke rol? Ministerie van BZK Organisatie voortraject (harmonisatie) Verantwoordelijk voor Bouwbesluit / prestatie-eis Stichting Bouwkwaliteit Beheer milieudatabase Beheer en uitgifte bepalingsmethode Leveranciers en producenten Eigen onderzoek milieugegevens (LCA) + onafhankelijke toetsing Software aanbieders W/E adviseurs (GPR Bouwbesluit, GPR Gebouw) MPRI (MRPI-MPG) DGBC (DGBC-materialentool)
Methodiek Milieuprestatie Milieuprestatie van een element = [Hoeveelheid materiaal] X [schaduwprijs] Milieuprestatie van een gebouw = Optelling van de milieuprestatie van alle elementen, gerelateerd aan gebouwkenmerken (oppervlak en levensduur).
Relatie producten en gebouw Gebouwmodel (NL-SfB) Hoofdelement Product Invoer ontwerp Hoofdelement Product Bouwdeel Element Hoofdelement Product Product Gebouw Element Product hoofdelement Constructie Bouwdeel Product Hoofdelement Product
Resultaten LCA 3 niveaus: 1. 11 milieueffecten 2. 2 milieumaten 3. 1 MPG-score Ad 3. gewogen sommering Politieke weegfactoren: voor de overheid hoogste toelaatbare kostenniveau per eenheid emissiebestrijding. Omdat de weging op economische basis is, worden de effecten vertaald naar euro s en dan opgeteld. Deze euro s zijn alleen nodig voor de weging en kunnen niet vergeleken worden met echte kosten/baten. Formules 1. gewogen score = effectscore x weegfactor 2. één-getalsscore = som gewogen scores Grondstoffen Emissies
Het nationale MPG-systeem INDUSTRIE TC350 LCA product LCA product LCA product LCA product Toetsings- Toetsing Bepalings- Databases (Eco-Invent) NMD-cat 1 NMD-cat 2 Rekenregels NMD-cat 3 Validatie Validatie-set DuboCalc MPG MRPI GPR Gebouw BREEAM BOUW
Nationale Milieudatabase (NMD 2.1) SBK valideert aangeleverde milieugegevens 3 categorieën beschikbaar: Cat. 1: Product specifieke gegevens, gevalideerd [steenwol van fabrikant xx] Cat. 2: Branche specifieke gegevens, gevalideerd [steenwol als algemeen product] Cat. 3: Generieke materiaal gegevens, ongevalideerd
Methodiek Milieuprestatie Vergelijkbaar met EPC: Lagere MPG: minder milieubelasting door materialisatie Hogere MPG: meer milieubelasting door materialisatie Ontwerpkeuzen zijn belangrijk Ontwerpkeuzen beïnvloeden de prestatie Maar wel: makkelijker berekenen dan EPC
Regels en grenswaarde (1) Eis MPG 1 ( / m 2 bvo x jaar) Tot nader orde verhoging 0,4 bij NMD 2.0 of hoger (streven tot 1 juli 2018) Voor een te bouwen woonfunctie (niet met nevenfuncties) Voor een te bouwen kantoorfunctie (wél met nevenfuncties). Deze eis geldt NIET voor: voor kantoorfunctie in een combinatiegebouw, verbouw of tijdelijke bouw (max 15 jaar)
Regels en grenswaarde (2) De verplichting tot kwalificeren van: Uitstoot van broeikasgassen Uitputting van grondstoffen Volgens Bepalingsmethode Milieuprestatie van Gebouwen en GWW werken Zie: www.milieudatabase.nl
Hoe controleer je een MPG berekening? Regelgeving Bouwbesluit / Versies / checks / Maatvoering Meten / optellen / nagaan / navragen Materialisatie Type / merk / hoeveelheid / eenheid / toerekening bouwdeel / Aanwezigheid voorziening / installatie: (dak)ramen / Verwarming / Koeling / PV /
Afbakening Bouwbesluit (1) Nog niet scherp (BZK moet dit nog doen) Bouwgrens (niet kavel) Wat er op moment in het gebouw as built bij oplevering aanwezig is, om te kunnen voldoen aan de eisen (op andere gebieden) van het Bouwbesluit -> gebruik default waardes toegestaan BVO (NEN 2580), NIET overige gebruiksfunctie (garage, berging)
Afbakening Bouwbesluit (2) Bijlage J. Normatieve bijlage A.1: meest recente NMD A.3: alleen invoeren dat wat aangebracht is om te voldoen aan overige voorschriften Bouwbesluit. A.4: alleen procentueel installaties in rekening brengen wat nodig is voor gebouwgebonden energiegebruik (dus niet b.v. zonnestroom voor huishoudelijke toepassingen)
Maatvoering: BVO / GO Niet in GO: hoogte < 1,5 m trapgat /vide > 4m 2 liftschacht constructie > 0,5 m 2 leidingschacht > 0,5 m 2 dragende binnenwand BVO > nodig voor materiaalprestatie (MPG) GO/Ag > nodig voor energieprestatie (EPG)
Dak- en vloer, voorbeeld rijwoning vloer oppervlak voor MPG verliesoppervlak BG vloer NEN 1068 verliesoppervlak BG vloer ISSO MPG: Afhankelijk van oplegging
Vuistregels en principes Vuistregels: 80% van de woningen MPG zitten tussen 0,33 en 0,60 /m 2 bvo.jr 80% van de kantoren 0,36 en 0,79 /m 2 bvo.jr De Nationale milieudatabase is dynamische database.
Toezicht en handhaving? Dilemma: te weinig tijd en meeste gebouwen zullen voldoen MPG is een middel om iets te bereiken, niet hét middel Onderdeel van beleid Bouwwereld moet wennen, neem ze mee Doe niet alles en elk detail, maar doe steekproeven
Gebouwlevensduur Woningen 75 jaar en kantoren 50 jaar. Wanneer afwijken?
Combinatiegebouwen Alleen eis voor nieuwbouw woningen en nieuwbouw kantoren > 100 m 2 Gemeenschappelijke elementen (dak, fundering, etc) verhoudingsgewijs toebedelen Aanpak zoals bijlage 2 NEN 2580
MPG-Checklist Eenvoudige tool om snel inzicht te krijgen in MPG-berekening Onderscheid tussen toetsen en controleren op bouwplaats
Grote vissen Bijdrage bouwdelen (gemiddeld over alle typen) 35% 13% 7% 7% 16% 19% 2% Fundering Vloeren Draagconstructie Gevels Daken Installaties Inbouw
Basis opzet Fundering: Inleiding: <korte toelichting met basis info over hoofdelement> Impact: <Beperkt/Gemiddeld/Groot> Meest voorkomende fouten: - verkeerde producten ingevoerd - verkeerde maatvoering gebruikt Meer informatie: <link>
MPG-Checklist Veel voorkomende fouten: Verkeerde maatvoering Installaties: afwijkingen tov invoer EPG Materialen verkeerd ingevoerd Tijdens bouw andere materialen dan opgegeven in Omgevingsvergunning Zonnepanelen: aantal ipv m2
Voorbeeld PV (zonnestroom) Maatvoering/aantallen: In MPG is 20 m 2 paneel opgegeven, maar in de EPG (=correct) zijn 20 stuks opgegeven. Maar op de tekening is op het dak 28 m 2 gebruikte ruimte opgegeven.
Proces W/E maakt basisopzet en werkt deze uit Concept checklist ter beoordeling voorleggen aan BWT-ers (klankbord) W/E verwerkt feedback Vormgeving Beschikbaar stellen hard copy én online via www.bwtinfo.nl Praktijkervaringen ophalen en instrument verbeteren
BEDANKT VOOR UW AANDACHT W/E adviseurs is een enthousiast en creatief adviesbureau voor duurzaamheid in bouw, vastgoed en gebiedsontwikkeling. Al ruim 3 decennia. Wij bieden klanten maatwerk in praktisch projectadvies over energie, bouwfysica en duurzaam bouwen & renoveren. Organisaties ondersteunen we van visievorming tot handelen in de dagelijkse praktijk. We ontwikkelen kennis en software die duurzaamheid inzichtelijk, eenvoudig meetbaar en bespreekbaar maakt. In cursussen delen wij onze kennis en inzichten met u. W/E werkt voor en met iedereen met ambitie. Vestiging Utrecht Arthur van Schendelstraat 650 3511 MJ Utrecht 030 677 8777 Vestiging Eindhoven Jan van Hooffstraat 8E 5611 ED Eindhoven 040 235 8450