EDRL- proof argumenteren Advies Stibbe 05/03/2018
Advies Stibbe: argumentatie EDRL 1. Wettelijk kader: Europese Dienstenrichtlijn (EDRL) en decreet Integraal handelsvestigingsbeleid (IHB) 2. Verhouding EDRL en IHB en rechtspraak Hof van Justitie van de Europese Unie 3. Rechtsvergelijking en internationale benchmark 4. Structuur en richtlijnen voor argumentatie + voorbeeldargumentatie doelstellingen IHB Advies en voorbeelden komen ter beschikking via digitaal handboek KWAZ!
INTEGRAAL LHANDELSVESTIGINGSBELEID Lokaal Provinciaal Gewestelijk INTEGRAAL HANDELSVESTIGINGSBELEID 4 BASISDOELSTELLINGEN VOOR VISIE, PLANNING EN VERGUNNINGEN VISIE PLANNING VERGUNNINGEN RUP s Gewestelijke, provinciale en gemeentelijke detailhandelsvisie Stedenbouwkundige verordeningen Handelsvestigingsconvenant Omgevingsvergunning voor kleinhandelsactiviteiten EDRL Eis Vergunningsstelsel
1 2 De gemeente stelt vast dat de voorgenomen maatregel kwalificeert als een "eis" in de zin van artikel 4, 7) van de Dienstenrichtlijn. De gemeente stelt vast dat de voorgenomen maatregel geen verboden eis is in de zin van artikel 14 van de Dienstenrichtlijn. De gemeente stelt vast dat de voorgenomen maatregel een "aan evaluatie onderworpen eis" is, zoals bedoeld in artikel 15 van de Dienstenrichtlijn en identificeert over welke in artikel 15, lid 2 van de Dienstenrichtlijn opgesomde eis het gaat. 3 4 De gemeente wijst erop dat de voorgenomen maatregel is gerechtvaardigd, indien aan drie voorwaarden is voldaan. De gemeente toetst de voorgenomen maatregel aan de eerste voorwaarde, d.i. vaststellen dat de beperking zonder onderscheid op eenieder van toepassing is. 5 De gemeente toetst de voorgenomen maatregel aan de tweede voorwaarde, d.i. vaststellen dat de beperking een dwingende reden van algemeen belang nastreeft. 6 De gemeente toetst de voorgenomen maatregel aan de derde voorwaarde, d.i.: (i) vaststellen dat de beperking geschikt is om de dwingende reden van algemeen belang te benaarstigen; (ii) vaststellen dat de beperking niet door minder restrictieve maatregelen kan worden bereikt. De gemeente concludeert dat op grond van de eerdere motivering de voorgenomen maatregel is gerechtvaardigd.
1 De voorgenomen maatregel is een eis volgens EDRL Bevat een beslissing (plan, vergunning) bepaalde voorschriften of voorwaarden die specifiek gericht zijn tot dienstverleners en worden de dienstverlenende activiteiten hiermee beperkt of zelfs onmogelijk gemaakt? Een weigering van een vergunning Een voorwaarde bij een vergunning Een ruimtelijke uitvoeringsplan of stedenbouwkundige verordening met voorschriften specifiek voor detailhandel Een handelsvestigingsconvenant met afspraken over de handelsactiviteit
2 Verboden eisen: art.14 EDRL Discriminerende eisen o.b.v. nationaliteit Het verbod op vestiging of inschrijving in een ander lidstaat Beperkingen op de vrijheid van locatiekeuze van hoofd- of nevenvestigingen Wederkerigheidsvoorwaarden ten aanzien van de lidstaat waar er al een vestiging is (met uitzondering m.b.t. energie) De toepassing per geval van economische criteria De directe of indirecte betrokkenheid van concurrerende marktdeelnemers bij de verlening van vergunningen of andere besluiten Verplichting van financiële waarborg of verzekering bij een op het eigen grondgebied gevestigde dienstverrichter of instelling Verplichting om bepaalde tijd ingeschreven of gevestigd te blijven
2 Aan evaluatie onderworpen eisen: art.15 EDRL Kwantitatieve of territoriale beperkingen Eis tot bepaalde rechtsvorm Eis aangaande aandeelhouderschap van een vennootschap Verbod op meer dan één vestiging op het grondgebied Eis om bepaalde dienst wegens specifieke aard voor te behouden aan betrokken dienstenactiviteit Eis tot minimum aantal werknemer Vaste minimum- of maximumtarieven Verplichting tot het opnemen van andere diensten 3
3 Maatregel is gerechtvaardigd: 3 voorwaarden 4 Non-discriminatie: de beperking geldt zonder onderscheid naar nationaliteit of naar de plaats van de statutaire zetel 5 Noodzakelijkheid: de beperking is ingegeven door een dwingende reden van algemeen belang 6 3 Evenredigheid: de beperking is geschikt om het doel te bereiken en gaat niet verder dan nodig om dit doel te bereiken
5 Dwingende redenen van algemeen belang Het creëren van duurzame vestigingsmogelijkheden voor kleinhandel, met inbegrip van het vermijden van ongewenste kleinhandelslinten; Het waarborgen van een toegankelijk aanbod voor consumenten; Het waarborgen en versterken van de leefbaarheid in het stedelijk milieu, met inbegrip van het versterken van kernwinkelgebieden; Het bewerkstelligen van een duurzame mobiliteit.
5 Noodzakelijkheid 1. Verwijzing naar doelstelling(en) van het decreet IHB 2. Verhouding van de gemeentelijke doelstellingen tot de doelstelling van het decreet 3. Verwijzing naar eigen publiek bekendgemaakte beleidsdocumenten (ruimtelijke structuurplan, detailhandelsvisie, mobiliteitsplan) en/of studies 4. Erkenning doelstelling in EDRL en/of door Hof van Justitie van de Europese Unie
6 Evenredigheidstoets Aangeven causaal verband tussen de beperking en het nagestreefde doel wordt gemotiveerd Een bestuur moet CONSISTENT zijn in het opleggen van beperkingen Bestaan er minder beperkende maatregelen Zijn er ALTERNATIEVEN ter beschikking om zich te vestigen?
Doelstelling 1: het creëren van duurzame vestigingsmogelijkheden en het vermijden van ongewenste kleinhandelslinten Voorbeeld 1: verbod op kleinhandel in de open ruimte van de gemeente Noodzakelijkheid: Open ruimte vrijwaren Kwalitatief en intensief gebruik van de bebouwde ruimte waarborgen De bescherming van de ruimtelijke ordening is door de dienstenrichtlijn als een dwingende reden van algemeen belang wordt benoemd en reeds door het Hof van Justitie werd aanvaard
Verbod op kleinhandel in open ruimte Evenredigheid Door kleinhandel uit te sluiten in het gebied dat gevrijwaard moet worden dat zich uitstrekt van tot of is aangeduid als zone. kan het maximaal als open ruimtegebied behouden worden Exploitatie kan in specifieke zone kwalitatief gebruiken van de reeds bebouwde ruimte de beperking heeft geen aanzienlijke invloed op de mogelijkheid tot vestiging binnen de gemeente
Doelstelling 2 en 3: toegankelijk aanbod voor consumenten en leefbaarheid van het stedelijk milieu Voorbeeld 1: voorzien van maximum aantal m² per categorie van kleinhandel in de periferie Voorbeeld 2: Uitsluiten van welbepaalde kleinhandelsactiviteiten in de periferie
Maximum aantal m² per categorie van kleinhandel in de periferie Noodzakelijkheid Voldoende aanbod op aanvaardbare afstand te waarborgen Het evenwichtig aanbod en gezonde mix van functies in het centrum te garanderen De aantrekkingskracht van het centrum en de kernfunctie te behouden Leegstandsdynamiek te temperen. De bescherming van het stedelijk milieu en de consumentenbescherming worden in de EDRL en door het Hof van Justitie aanvaard als dwingende reden van alg. belang
Maximum aantal m² per categorie van kleinhandel in de periferie Evenredigheid Beperking is geschikt want maximumdrempels per categorie van kleinhandelsactiviteiten waarborgen dat: Minder beperkend als een volledige verbod Er zich nog een aanbod per categorie kleinhandel kan vestigen in de periferie: Eén categorie kan niet alle mogelijke oppervlakte innemen het winkelaanbod in het centrum niet structureel bedreigd of duurzaam ontwricht wordt: + indien mogelijk verwijzen naar alternatieve vestigingsmogelijkheden
Doelstelling 4: duurzame mobiliteit Maximumoppervlakte (1000m² NVO) voor verkeersgenererende activiteiten in het stadscentrum Noodzakelijkheid Negatieve impact op bestaande mobiliteitssituatie in het stadscentrum vermijden -> Objectieve gegevens, zeker ook om drempel te motiveren! Vermijden negatieve milieu impact Leefbaarheid van het stadscentrum vrijwaren Bescherming stedelijk milieu wordt in EDRL opgenomen als dwingende reden van algemeen belang en milieubescherming is reeds door Hof van Justitie aanvaard
Maximumdrempels in het stadscentrum Evenredigheid Maximumdrempel is nodig want: Bijkomende verkeersstromen door groter verzorgingsgebied Enkel een verbod kan de leefbaarheid van het stadscentrum vrijwaren. Drempelwaarde moet onderbouwd worden! Het gaat niet om een volledig verbod op het grondgebied -> er zijn alternatieve locaties binnen de gemeente +^specifiëren alternatieve locaties
Belangrijke vereisten voor vergunningsvoorwaarden Vergunningsvoorwaarden moeten ook voldoen aan algemene principes: Aanvraag mag niet essentieel gewijzigd worden Voorwaarde moet voldoende precies zijn Voorwaarde mag niet afhankelijk zijn van een bijkomende beoordeling door de overheid Aanvrager moet de voorwaarde zelf kunnen realiseren Geen vermomde economische eis! Consistent handelen!
Succes! Vragen: Eline.horemans@vlaio.be