Eamenprogramma WISKUNDE D H.A.V.O. LANDSEXAMEN HAVO 2018-2019 1 Het eindeamen Wiskunde D kent slechts het commissie-eamen. Er is voor wiskunde D dus geen centraal eamen. Het commissie-eamen wordt schriftelijk in maart afgenomen. Dit schriftelijk gedeelte duurt 2 ½ uur. 2 Het eamenprogramma Het eamenprogramma voor het commissie-eamen Wiskunde D bestaat uit de volgende (sub)domeinen: Eamenprogramma Wiskunde D Havo Domeinen Sub domeinen en eindtermen Commissieeamen A Vaardigheden A1: Algemene vaardigheden A2: Profiel specifieke vaardigheden A3: Wiskundige vaardigheden B Statistiek en Kansrekening B1: Visualisatie en interpretatie van data B2: Combinatoriek B3: Kans begrip B4: Kansverdelingen B5: Toepassing van statistische verwerkingsmethoden B6: Profiel specifieke verdieping C Ruimtemeetkunde C1: Oppervlakte en inhoud C2: Fragmenttekeningen van ruimtelijke objecten C3: Onderlinge ligging van punten, lijnen, vlakken in concrete situaties C4: Coördinaten en vectoren D Wiskunde in technologie E Keuzeonderwerpen 3 Het commissie-eamen Wiskunde D Het commissie-eamen Wiskunde D heeft betrekking op de eindtermen van de (sub)domeinen A (A1 t/m A3), B (B1 t/m B6), C (C1 t/m C4), D en E.
4 De leerstofomschrijving De te bestuderen leerstof omvat de methode Getal en ruimte havo wiskunde D Deel 1, 2 en 3 Boek Getal & Ruimte Havo Leerboek Deel 1 Wiskunde D (ISBN 978.90.01.84212.3) Hoofdstuk 1 Combinatoriek Hoofdstuk 2 Oppervlakte en inhoud Hoofdstuk 3 Kanrekening Hoofdstuk 4 Aanzichten en doorsneden Boek Getal & Ruimte Havo Leerboek Deel 2 Wiskunde D (ISBN 978.90.01.84211.6) Hoofdstuk 5 Kansverdelingen Hoofdstuk 6 Vectormeetkunde Hoofdstuk 7 De normale verdeling Hoofdstuk 8 Groeiprocessen Boek Getal & Ruimte Havo Leerboek Deel 3 Wiskunde D (ISBN 978.90.01.84210.9) Hoofdstuk 9 Afgeleide en tweede afgeleide Hoofdstuk 10 Toetsen van hypothesen Hoofdstuk 11 Periodieke functies Hoofdstuk 12 Functies met e-machten en natuurlijke logaritmen Uitw. Getal & Ruimte Havo Wiskunde Getal & Ruimte Online (ISBN 871.79.27.07788.7) 5 Toegestane hulpmiddelen tijdens het eamen - De GRM (Grafische Rekenmachine) met een geblokkeerd geheugen. Zie bijlage 2 voor meer informatie. - Roosterpapier in cm 2. - Een ééndelig verklarend woordenboek NE of een woordenboek van NE naar een vreemde taal (de thuistaal van de kandidaat).
Bijlage 1 De eamenstof Domein A: Vaardigheden Subdomein A1: Algemene vaardigheden 1. De kandidaat heeft kennis van de rol van wiskunde in de maatschappij, kan hierover gericht informatie verzamelen en de resultaten communiceren met anderen. Subdomein A2: Profielspecifieke vaardigheden 2. De kandidaat kan profielspecifieke probleemsituaties in wiskundige termen analyseren, oplossen en het resultaat naar het oorspronkelijke probleem terugvertalen. Subdomein A3: Wiskundige vaardigheden 3. De kandidaat beheerst de bij het eamenprogramma passende wiskundige denkactiviteiten - te weten modelleren en algebraïseren, ordenen en structureren, analytisch denken en probleemoplossen, formules manipuleren, abstraheren, en logisch redeneren en bewijzen - en kan daarbij ICT functioneel gebruiken. Domein B: Statistiek en kansrekening Subdomein B1: Visualisatie en interpretatie van data 4. De kandidaat kan data verwerken in een geschikte tabel of grafiek, daarbij centrum- en spreidingsmaten hanteren, de statistische relatie tussen twee variabelen uitdrukken in een maat en deze gebruiken bij een voorspelling. Subdomein B2: Combinatoriek 5. De kandidaat kan permutaties en combinaties herkennen en toepassen op combinatorische problemen en de bijbehorende formules interpreteren en verklaren. Subdomein B3: Kansbegrip 6. De kandidaat kan een toevalsproces de kans op een bepaalde uitkomst of gebeurtenis bepalen aan de hand van een diagram, combinatoriek, kansregels en simulatie. Subdomein B4: Kansverdelingen 7. De kandidaat kan aangeven in welke situatie een toevalsvariabele binomiaal of normaal verdeeld is en kan met behulp van die verdeling kansen, verwachtingswaarden en standaardafwijkingen berekenen. Subdomein B5: Toepassingen van statistische verwerkingsmethoden 8. De kandidaat kan in een gegeven probleemsituatie statistische conclusies trekken, bijvoorbeeld door middel van hypothesetoetsing of correlatie- en regressierekening, en kan daarbij statistische software adequaat gebruiken.
Subdomein B6: Profielspecifieke verdieping 9. De kandidaat kan met behulp van probleemsituaties uit andere bètavakken verdieping geven aan dit domein. Domein C: Ruimtemeetkunde Subdomein C1: Oppervlakte en inhoud 10. De kandidaat kan de oppervlakte van vlakke en ruimtelijke figuren berekenen, van ruimtelijke figuren de inhoud berekenen en schatten en het effect van schaalvergroting op zowel inhoud als oppervlakte beargumenteren. Subdomein C2: Fragmenttekeningen van ruimtelijke objecten 11. De kandidaat kan van een ruimtelijk object aanzichten, uitslagen en vlakke doorsneden construeren, tekenen, interpreteren, er berekeningen aan uitvoeren en uit een serie parallelle doorsneden conclusies trekken over vorm en inhoud van zo n object. Subdomein C3: Onderlinge ligging van punten, lijnen, vlakken in concrete situaties 12. De kandidaat kan de onderlinge ligging van punten, lijnen en vlakken bepalen en kan daarbij de begrippen kruisen, snijden, evenwijdig en samenvallen hanteren. Subdomein C4: Coördinaten en vectoren 13. De kandidaat kan eenvoudige berekeningen uitvoeren met coördinaten en vectoren in de twee- en driedimensionale ruimte en kan, ook in een profielspecifieke contet, gebruikmaken van het inwendige product. Domein D: Wiskunde in technologie 14. De kandidaat heeft kennis van een profielspecifiek onderwerp dat aansluit bij de wijze waarop wiskunde wordt gebruikt in het hoger onderwijs. Domein E: Keuzeonderwerpen
Bijlage 2 GRM met geblokkeerd geheugen Alleen de in de Regeling toegestane hulpmiddelen voor de centrale eamens VO 2019 genoemde grafische rekenmachines zijn nog toegestaan op havo. Toegestane grafische rekenmachines (GRM's) Bij wiskunde A en B van HAVO/VWO en wiskunde C van VWO zijn de GRM's als hulpmiddel toegestaan. Deze GRM's worden niet verstrekt door het Eamenbureau. Toegestane GRM s in 2018 Teas Instruments: - TI-84 Plus T vanaf versie OS 5.1, de basisversie met LED-lampje; - TI-84 Plus CE-T vanaf versie OS 5.1.5 - TI-Nspire CX vanaf versie OS 4.4.0. 532* (alleen de versie zonder CAS) N.B.1 Op machines die over CAS-functionaliteiten beschikken dient deze functionaliteit te worden geblokkeerd in de eamenstand. N.B.2 In machines met een SD-slot mag tijdens het CE geen SD-kaart zitten. N.B.3 Oudere types, ook die eerder wel waren toegestaan, zijn NIET meer toegestaan Casio: - F-9860Gll (SD) met reset of eamenstand: OS 2.07 en hoger - F-CG20 met reset of eamenstand en OS 2.01 en hoger Hewlett Packard: HP Prime,mits in de eamenstand de volgende instellingen zijn gerealiseerd: - De time-out is ingesteld op 4 uur. - Het geheugen is gewist. - De knipperende LED staat aan. - Gebruikerstoepassingen zijn uitgeschakeld. - CAS is uitgeschakeld. - Opmerkingen en programma s zijn gewist en onbereikbaar gemaakt. - Nieuwe opmerkingen en programma s aanmaken is geblokkeerd. Verder geldt het volgende. a. Een grafische rekenmachine mag tijdens het eamen niet op het lichtnet worden aangesloten of met andere apparatuur worden verbonden. b. Het is een kandidaat niet toegestaan tijdens het eamen gebruik te maken van de grafische rekenmachine van een andere kandidaat. c. Het is niet toegestaan dat de kandidaat tegelijkertijd de beschikking heeft over twee grafische rekenmachines. d. Tijdens de centrale eamens wiskunde A, B en C dient het geheugen van de grafische rekenmachine te zijn geblokkeerd door een eamenstand, dan wel te zijn gewist door een reset van de gehele machine. Meer gedetailleerde informatie hierover ontvangt u via de Septembermededeling en/of Maartmededeling voor het betreffende eamenjaar op www.eamenblad.nl. Voor de meest recente informatie kunt u terecht op de websites van de verschillende fabrikanten: casioeducatie.nl, hp-prime.nl, education.ti.com/nederland. Het is niet toegestaan dat de kandidaat tegelijkertijd de beschikking heeft over twee (grafische) rekenmachines. Bovengenoemde informatie is te vinden op www.eamenblad.nl bij Regeling toegestane hulpmiddelen 2019, artikel 1 bijlage 1B punt 3.5.2 Grafische rekenmachines.