IL-KUMMISSJONI EWROPEA STQARRIJA GĦALL-ISTAMPA Brussell, 26 Settembru 2012 Vervoer: Nieuwe vooruitzichten voor de EU-luchtvaart De mondiale luchtvaart verandert razendsnel en Europa is zwaarder getroffen door de recessie dan andere regio's. De Europese Commissie heeft vandaag een ambitieus pakket voorstellen gepresenteerd om de internationale concurrentiekracht van de EUluchtvaartsector te stimuleren, door met belangrijke partners onderhandelingen te openen over de toegang tot nieuwe bedrijfskansen in snel groeiende markten, door nieuwe instrumenten ter bestrijding van oneerlijke concurrentie te ontwikkelen en door de juiste regelgevingsvoorwaarden te creëren om investeringen aan te moedigen. De luchtvaart levert een cruciale bijdrage tot de Europese economie wat werkgelegenheid, handel en de verbindingsmogelijkheden van miljoenen bedrijven en mensen met de rest van de wereld betreft. De concurrentiepositie van de EU-luchtvaartsector, met name de internationale luchtvaartmaatschappijen, staat echter onder grote druk. De snelst groeiende markten bevinden zich tegenwoordig buiten Europa. De Europese luchtvaartsector niet alleen de luchtvaartmaatschappijen, maar ook de vliegtuigfabrikanten, luchthavens, verleners van luchtverkeersbeheersdiensten en andere dienstensectoren hebben te kampen met zwakke groei in de EU en intense internationale concurrentie. Vicevoorzitter Siim Kallas, Europees commissaris voor vervoer: "Het is van strategisch belang dat Europa een luchtvaartsector behoudt die wereldwijd toonaangevend is en de kern vormt van een netwerk dat de EU met de rest van de wereld verbindt. Het voorbije decennium hebben onze externe betrekkingen nieuwe bedrijfskansen gecreëerd, hetgeen grote economische voordelen heeft opgeleverd. De huidige systemen voldoen echter niet meer aan de behoeften. We moeten dringend een nieuwe stap zetten. Nu we geconfronteerd worden met dramatische wijzigingen in de mondiale luchtvaart, moet Europa zich snel aanpassen en met een antwoord komen, anders raken we achterop." De Europese Commissie stelt voor om maatregelen te nemen op drie fronten: IP/12/1027
1. Nieuwe overeenkomsten met onze buren en internationale partners Om de EU-luchtvaartsector betere toegang te verschaffen tot bedrijfsopportuniteiten in nieuwe markten stelt de Commissie voor: luchtvervoersovereenkomsten op EU-niveau te sluiten met steeds belangrijker wordende luchtvaartpartners als China, Rusland, De Golfstaten, Japan, India en de ASEAN-landen* in Zuid-Oost Azië; tegen 2015 luchtvaartovereenkomsten op EU-niveau te sluiten met buurlanden als Oekraïne, Azerbeidzjan, Tunesië, Turkije en Egypte. Om dit proces sneller te laten verlopen, moeten de lidstaten de Commissie een algemeen mandaat verlenen om te onderhandelen met de resterende buurlanden. De totale economische voordelen van al deze overeenkomsten worden geraamd op 12 miljard euro per jaar. De Commissie is voornemens begin 2013 een lijst van prioriteiten voor de EU-onderhandelingsmandaten voor deze overeenkomsten voor te stellen aan de lidstaten. Voorts moeten industriële en technologische overeenkomsten worden ondertekend met belangrijke partners en andere landen op gebieden als luchtverkeersbeheer, inclusief samenwerking met het SESAR-programma van de EU, en veiligheid, inclusief de certificering van luchtvaartproducten. 2. Eerlijke concurrentie De EU is van mening dat open markten de beste basis zijn voor de ontwikkeling van internationale luchtvaartbetrekkingen en juicht concurrentie dan ook toe. Dit is een fundamentele les die getrokken is uit het succesverhaal van de interne luchtvaartmarkt van de EU. De concurrentie moet echter open en eerlijk zijn. Om eerlijke concurrentie te garanderen, stelt de Commissie voor om, na overleg met de belanghebbenden, nieuwe en effectievere EU-instrumenten te ontwikkelen om de Europese belangen te beschermen tegen oneerlijke praktijken. De bestaande EUverordening (Verordening 868/2004) is onpraktisch gebleken. Er moet een nieuw instrument worden vastgesteld dat beter is aangepast aan de realiteit van de huidige mondiale luchtvaartsector. De Commissie stelt voor om, bij wijze van aanvullende garantie, standaardbepalingen inzake eerlijke concurrentie op te stellen, liefst op EU-niveau. Deze bepalingen moeten worden opgenomen in de bestaande bilaterale overeenkomsten voor luchtdiensten tussen EU-lidstaten en niet-eu-landen. 3. Investeringen Archaïsche beperkingen op eigendom en controle opheffen De huidige beperkingen op eigendom en controle die door de meeste landen worden toegepast, verhinderen luchtvaartmaatschappijen om toegang te krijgen tot belangrijke nieuwe kapitaalbronnen. Het is tijd om dit probleem krachtdadig aan te pakken en de aanvullende, bij de luchtvervoersovereenkomst tussen de EU en de VS voorziene stappen te nemen om de eigendom en controle van luchtvaartmaatschappijen te liberaliseren, zodat luchtvaartmaatschappijen de benodigde investeringen kunnen consolideren en aantrekken. Dit dient op het niveau van de ICAO te gebeuren, onder meer tijdens de Air Traffic Conference van maart 2013. 2
Wat gebeurt hierna? Na overleg met de lidstaten in de Raad Vervoer van december dit jaar zal de Commissie verder werk maken van deze voorstellen. Begin 2013 zal zij bijvoorbeeld een lijst van prioriteiten voor de EU-onderhandelingsmandaten voorstellen. Voor nadere informatie zie: MEMO/12/714 De externe luchtvaartbetrekkingen van de EU: http://ec.europa.eu/transport/air/international_aviation/external_aviation_policy/why_p olicy_en.htm 3
Belangrijke feiten en cijfers De luchtvaart is een belangrijke sector: ze creëert werk voor 5,1 miljoen mensen en draagt 365 miljard euro bij tot het Europees BBP (2,4 % 1 ). Ze levert een cruciale bijdrage tot economische groei, werkgelegenheid, toerisme, contacten tussen mensen en tot de regionale en sociale cohesie in de Unie. verbindingsmogelijkheden vormen de sleutel tot concurrentiekracht. De Europese luchtvaartmaatschappijen zijn bijzonder hard getroffen door de recessie. IATA voorspelt dat de resultaten van de Europese commerciële luchtvaartmaatschappijen zullen verslechteren van een winst van 0,5 miljard dollar in 2011 tot een nettoverlies van 1,1 miljard dollar in 2012. De Europese luchtvaartsector in haar geheel is nog steeds een wereldspeler. Ze omvat vliegtuigfabrikanten, luchtvaartmaatschappijen en luchthavenhubs van mondiaal belang en is ook toonaangevend wat onderzoek en technologie op het gebied van luchtverkeersbeheer betreft (inclusief het SESAR-programma). Deze positie wordt echter bedreigd door een aantal nieuwe uitdagingen, intense internationale concurrentie en nieuwe spelers op de markt. Ondanks de huidige economische crisis zal het mondiale luchtvervoer op lange termijn naar verwachting met ongeveer 5 % per jaar toenemen tot 2030 2, wat neerkomt op een totale groei met meer dan 150%. De mondiale luchtvaart ondergaat drastische wijzigingen. De belangrijkste motor achter de vraag naar luchtvervoer is economische groei en welvaart. De verwachte jaarlijkse groei van het BBP in Europa bedraagt 1,9 % 3 tussen 2011 en 2030, tegenover 7,5 % en 7,2 % in respectievelijk India en China. Dit betekent dat het zwaartepunt van de luchtvaart verschuift naar gebieden buiten de EU. Met name Azië en het Midden-Oosten zullen het centrum van de internationale luchtverkeersstromen worden. De helft van het nieuwe verkeer in de volgende 20 jaar vindt plaats naar, van of in de regio Azië-Stille Oceaan, die tegen 2030 de VS zal inhalen als grootste luchtverkeersregio ter wereld, met een marktaandeel van 38 %. Omdat het groeitempo van de EU-luchtvaartmaatschappijen lager ligt dan het gemiddelde, zullen zij in de meeste regio's marktaandeel verliezen aan niet-euluchtvaartmaatschappijen. In 2003 hadden de EU-luchtvaartmaatschappijen een marktaandeel van 29 % van alle intercontinentale capaciteit ter wereld. Tegen 2025 zal dit aandeel terugvallen tot 20 %. Als deze tendens niet wordt omgebogen, zullen de Europese luchtvaartmaatschappijen minder groei kunnen creëren voor de Europese economie. 1 "Aviation: Benefits Beyond Borders", verslag van Oxford Economics voor ATAG, maart 2012. 2 Airbus: "Delivering the Future: Global Market Forecast 2011-2030". 3 Bombardier/Global Insight. 4
Tezelfdertijd versterken de niet-eu-luchtvaartmaatschappijen hun mondiale positie. De snelst groeiende regionale markt ter wereld is bijvoorbeeld het Midden-Oosten. De luchtvaartmaatschappijen uit deze regio zullen tegen 2030 11 % van het wereldverkeer vertegenwoordigen, tegenover 7 % in 2010. Kuntatti : Helen Kearns (+32 2 298 76 38) Dale Kidd (+32 2 295 74 61) 5