Natuurpunt vzw Afdeling. Hageve. Neerpelt. Inventarisatie. Groentje.

Vergelijkbare documenten
Het wel en wee van het gentiaanblauwtje in Kampina

GROOT MALPIEVEN. Fotoreportage: een jaar na ven-herstelwerken. (ge VALKENSWAARD. Jacques van Kessel

BOETELERVELD. ROUTE 4,3 km

LIFE Dommeldal. Grensoverschrijdend werken aan Natura Van bron tot Hageven - De Plateaux

Verjongen en uitbreiding van Jeneverbessen in de gewestbossen van Ravels

Verslag libellenmonitoring 2017 Leersumse Veld

MET DE VLINDERWERKGROEP NAAR DE HEEMTUIN RUCPHEN

De Groenzoom Struweelvogels

Weerkundig jaarverslag 2018

Donderdag 28-jan 6:30 8:27 11:54 12:54 15:34 17:23 19:20

Inventarisatie Dotterbloemen Rietlanden Kockengen. April 2012

Wat is een vlinderidylle?

Monitoren van klein zeegras, Oosterschelde, 7-14 juni 2013

Monitoren van klein zeegras, Oosterschelde, augustus 2008

Fosfaat en natuurontwikkeling

Bestuurlijke samenvatting. Laatste onderzoeksresultaten De Groote Meer op de Brabantse Wal

Monitoren van klein zeegras, Oosterschelde, september 2008

Kleinschalig heidebeheer maatregelen diverse terreinen

Weerkundig jaarverslag 2017

Dagpauwoog Hoe ziet hij eruit? Wanneer vliegt hij? Waar kun je hem vinden? Waar leven de rupsen? Atalanta

Project rosse sprinkhaan: monitoringverslag 2001

Bestrijding bladwespen bij rode bes in kassen en tunnels.

Veldbezoeken Het gebied is op 16 juli 2014 bezocht door Menno Reemer (EIS) samen met Hendrik Baas (gemeente Zoetermeer).

BMP Needse Achterveld 2006

Krabbenscheer en Groene glazenmaker in de gemeente Borger-Odoorn;

De invloed op de populatie van het gentiaanblauwtje in Kampina van het onderzoek OBN-Alternatieven voor Plaggen Stand van zaken juni 2012

Monitoren van klein zeegras, Oosterschelde, 31 augustus - 2 september 2009

VLINDERS. generatie van o.a. de Kleine vos en Gehakkelde aurelia NATUURRIJK TESPELDUYN AUGUSTUS 2018

Kleine schorseneer aan het infuus voortgang herstelplan in Drenthe

PROJECTNUMMER C ONZE REFERENTIE A

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 4 augustus 2015

De grond waarop wij wonen

Monitoren van klein zeegras, Oosterschelde, 29 juni-3 juli 2009

Is herstel hoogvenen succesvol? Bart van Tooren. Bjørn van den Boom, Senior beleidsmedewerker Natuurbeheer

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 24 april Beste natuurliefhebber/-ster,

Wandelroute het Witte Veen

Drukbegrazing en Chopperen als Alternatieven voor Plaggen van Natte heide

Het overzicht: Groene glazenmakers en Krabbenscheer in het Nieuwediep te Nieuwe Diep: 2008 t/m 2016.

Monitoren van klein zeegras, Oosterschelde, april 2009

Monitoren van klein zeegras, Oosterschelde, april 2013

Heideblauwtje Argus-Bläuling en Heivlinder Ockerbindinger Samtfalter. in de Nederlands-Duitse Grensstreek. Jan Hermans NHGL Peter Kolshorn - BSKS

memo INLEIDING GEBIEDSBESCHERMING ZAND/ZON/ c.c.: datum: 22 augustus 2013 Achterweg 48, Lisse

WERKPROTOCOLLEN VOOR WERKZAAMHEDEN IN HET KADER VAN BESTENDIG BEHEER EN ONDERHOUD.

Vraag 1. Waarom moet je goed voor de rupsen zorgen als je vlinders wilt hebben?

Uitvoering herstelmaatregelen voor kommavlinder en bruine eikenpage in Overijssel [Voer de ondertitel in]

inhoud 1. Dieren op reis 2. Waarom dieren reizen 3. Op zoek naar eten 4. Op zoek naar een broedplek 5. Weg uit de kou 6. Filmpje Pluskaarten Bronnen

Raadsel 1: Wat is het verschil tussen de westkant en de oostkant van de Grote Vlasroot?

BERGVENNEN. ROUTE 2,3 km

WINTER LENTE ZOMER HERFST Dec.-Jan.-Feb. Maa.-Apr.-Mei Jun.-Jul.-Aug. Sep.-Okt.-Nov.

Noodplan grote karekiet in de Noordelijke Randmeren

Beste natuurliefhebber/- ster,

Vlinders kijken. op Landgoed Schothorst

Marijn Nijssen, Toos van Noordwijk, Annemieke Kooijman, Herman van Oosten, Bart Wouters, Chris van Turnhout, Jasja Dekker, Michiel Wallis de Vries,

Oudste landschap van Nederland Natuurparel De Vilt

Nr. 3 Jaargang 4 VLINDERNIEUWS. Vlinderwerkgroep HESPERIA Nieuwsbrief maart 2015 Nr. 3 Jaargang 4

Greppel plas dras op Texel. Resultaten van een driejarig experiment

Biotoop heide. Cursus natuurmanagement, 2019

Januari Ma Di Wo Do Vr Za Zo. Vijf jaar campagne Tien voor 12! Met jaarkalender 2015

Monitoren van klein zeegras, Oosterschelde, 8-18 juni 2012

Lesbrief. Dijken. Kijken naar dijken. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta

1. De cocons van de Gewone Knuffelbijen (Rosse metselbijen) komen nog niet uit. Hoe kan dat?

AMFIBIEËN IN DE ACHTERHOEK DE BOOMKIKKER SAMEN WERKEN AAN EEN OPTIMAAL LANDSCHAP

Veldverslag zeegrasmitigatielocaties: begin augustus Wouter Suykerbuyk en Laura Govers

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag Beste natuurliefhebber/-ster,

Materiaal is gewonnen uit sloten en greppels langs de volgende wegen bij Arrierveld: Arrierveldweg, Noordelijke Dwarsweg, Dwarsweg en Boekweitakkers

Monitoren van klein zeegras, Oosterschelde, augustus 2010

Handleiding. Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 14 en woensdag 15 april 2015 vervolg. Dit is het vervolg op het eerste deel van mijn verslag.

Monitoren van klein zeegras, Oosterschelde, november 2012

Krabbenscheer en Groene glazenmaker in de gemeente Borger-Odoorn;

Natuurontwikkeling op voormalige landbouwgronden; herstel van blauwgraslanden

Monitoren van klein zeegras, Oosterschelde, oktober 2013

De Peelvenen. Hoogveenherstel op het randje. Gert-Jan van Duinen en vele anderen

30: Aquapark en omgeving:

Monitoren van klein zeegras, Oosterschelde, oktober 2010

Koloniebroeders in 2017 in Zuid-Holland Noord

Grote vos Nymphalis polychloros

Averboodse Baan (N165), Laakdal

Hier zien jullie alweer de een uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw.

3. Inventarisatie. Organisatie. Figuur 1: Grafiek met het aantal retour gezonden inventarisatieformulieren per organisatie.

Argusvlinder Lasiommata megera

Jaarverslag Meteo 2016

Resultaten Tuinvlindertelling

Vlinderstichting na kwart eeuw nog steeds hard nodig

Even (nou even..) bijpraten

DE BANEN NAAR EEN HOGER PEIL

2013 wordt het jaar van de Patrijs.

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 mei Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 21 april Beste natuurliefhebber/- ster,

Herstel en beheer van heideterreinen

De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 7 januari 2014

Actieplan Blauwe Brigade Brabant

Struinen door De Stille Kern

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag en donderdag Beste natuurliefhebber/-ster,

Passanten in de Leidse binnenstad 2013

Experts maakten zich in het voorjaar zorgen: waar blijven de zwaluwen? Nieuwsbrief augustus 2018

Het verloop van juveniele boomkikkers na het uitzetten. door. W. Ceron, J. Heuvelmans, T. Wetjens

Nee, dat is normaal. Het is te verwachten dat ongeveer 90% van de cocons uitkomt.

Transcriptie:

Natuurpunt vzw Afdeling Neerpelt Hageve en-plateaux Neerpelt-Lommel-Valkenswaard-Bergeijck Inventarisatie van de habitats en de aanwezigheid van: Gentiaanblauwtje, Heideblauwtje, Heivlinder en Groentje. Palmans G.., Pardon W., 2012

Inleiding. Verrassingen Met maar liefst 17 vrijwilligers hebben we het toch maar weer voor mekaar gebracht om de hele populatie in kaart te brengen. Verrassend genoeg zijn er elk jaar weer nieuwe gezichten bij. Er hebben zich zelfs al kandidaten aangemeld om volgend jaar mee te helpen te tellen. Als dat je geen goesting geeft om hier nog vele jaren mee door te gaan? Zeker als je weet dat we al 18 jaar op rij tellen, telkens met enthousiaste vrijwilligers. De eerste 3 jaren mogen we beschouwen als proeftijd een leerperiode waarin we enkel nog maar naar blauwe bloemen keken en de kleine groene knopjes over het hoofd zagen. Met het markeren met onze witte vlaggetjes (met dank aan de leerlingen van BuSO de Garve uit Stokkem) zijn de tellingen veel accurater geworden. Door tijdsgebrek zijn er 2 jaren niet gebiedsdekkend geteld, maar enkel de plots. Zo mogen we stellen dat uit een tijdslijn van 18 jaren toch 13 jaren als zeer betrouwbare tellingen gerekend mogen worden. Tijdens de telling van vlieggebied B1 (westelijke oever Voorste Ven Gemeentevijver) waren we aangenaam verrast door de hoge bezettingsgraad van de planten. Maar de verrassing was vooral het feit dat het vlindertje de meest oostelijke groeiende planten heeft gevonden. Hierdoor is niet alleen de volledige grote plagplaats bestreken, maar is de aansluiting met B2 ook weer mogelijk. De vlinders hoeven de gagelstruiken nog maar over te steken. Minder prettig was de verrassing in B5 (Sluizerven). Wat 2 jaar geleden nog het bastion was van het gehele gebied, was compleet verdwenen. Door het dempen van de diepe gracht aan de noordoostelijke zijde van het perceel kon het water niet weg. De hele laagte waar B5a en B5d in liggen stond compleet onder water. Geen enkele bloeiende plant. Eén enkel eitje op een miezerig knopje aan de rand van de plot. Ingrepen in het terrein hebben altijd gevolgen, positief of negatief. Negatief was de crash van dit vlieggebied, maar positief was de expansie van de vlinders. Omdat ze hier geen planten meer vonden zijn ze letterlijk alle kanten op gevlogen. In oostelijke richting vonden ze vlieggebied B3d en B4. In zuidelijke richting vlieggebied B3a. Weliswaar geen massale afzet, maar de kans dat hier een herkolonisatie plaats vindt is zeer reëel. Ook vlieggebied B8 is terug bezocht. Maar liefst 235 eitjes werden hier zeer verspreid over de hele groeiplaats van gentianen gevonden. Het grootste gedeelte van de vlinders heeft

richting B6 en B7 gekozen. In B6 kenden we een verdriedubbeling van het aantal eitjes en in B7 werden de meest noordelijke planten bezocht. De grootste verrassing kwam toch wel van uit Nederlandse zijde. Trudie en Theo tellen al verschillende jaren een leeg gebiedje. Het Klotven herbergt al 3 jaren geen vlindertjes meer. Ik kan me de verwonderde gezichten voorstellen wanneer je totaal onverwacht dan toch nog eitjes vindt. Op 9 augustus telden ze 23 eitjes. Op 22 augustus werd het Klotven opnieuw bezocht en werden er 38 eitjes gevonden. Blijkbaar heeft een dapper vrouwtje Gentiaanblauwtje de onmogelijke afstand vanuit het Vlaamse gedeelte weten te overbruggen. De corridor tussen de voormalige landbouwenclave en het Klotven heeft zijn nut bewezen. Om Trudie te citeren: Er is nog hoop! (voor het Nederlands gedeelte).

Litersneerslag/m²/maand 180 NeerslaginNeerpelt 160 140 120 100 80 60 40 20 0 jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec 2007 100 65 76 100 100 126 75 42 47 55 75 2008 59 52 102 48 77 67 98 79 33 40 47 98 2009 46 59 18 25 65 104 19 32 92 113 33 2010 9 44 62 22 56 4 64 132 99 63 127 39 2011 67 66 25 26 14 82 87 137 56 57 13 164 2012 100 26 20 65 48 125 140 30 Gegevens volgens Paul Seutens, amateur meteoroloog Het lenteweer in maart leek op die van een zonnige zomermaand. Ideaal vlinderweer! In april en mei werden terug met de voeten op de grond gezet. Begin mei op de Festa Natura happening in het Smeetshof bleef de thermometer op 4 C hangen. In juli kenden we het tegenovergesteld van wat een zomer zou moeten zijn. Veel regen en lage temperaturen voor de tijd van het jaar. Dus echt geen ideaal vlinderweer. We kenden zelfs de natste maanden juni en juli van de afgelopen jaren. Augustus was dan weer een maand met bijna hitterecords. Op zondag 19 augustus was het zelfs 39 C op de heide. Zelfs naar Heivlinder-normen veel te warm. De waterstand van de Dommel was ook uitzonderlijk hoog. Niet alleen in het voorjaar. In augustus stond het water aan het Lommelsschoor even hoog als het bruggetje, ondanks de kruidruiming einde juni. Dit maal is de hele Dommel niet gezuiverd maar een centrale geul werd gemaaid. Ruim genoeg om het water vlot te laten stromen, maar er waren nog voldoende waterplanten om het waterpeil niet te fel te laten zakken. De tegendruk die de Dommel veroorzaakte tegen het uitvloeien van grondwater uit het gebied, houdt de natte heide ook in goede conditie. Veenmossen behouden hun groene kleur, Gewone dopheide voelt zich niet gestresseerd, de vennen blijven zelfs in een droge augustusmaand voldoende gevuld. Een natte heide zoals het hoort en waar mieren zich goed in voelen.

Voorkomen van het Gentiaa anblauwtje: 17.000 Tota aaloverzichthag geven/neerpelt enplateaux/va alkenswaard,ber rgeyck 16.000 15.000 14.000 13.000 12.000 11.000 10.000 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 199 5 1996 1997 19 98 1999 2000 2 001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 aantal 609 9 1.007 2.166 4.7 751 4.502 5.307 6..083 13.982 16.179 9.721 9 12.556 14.395 5.943 5.787 13.219 12414 Geen totaal-te llingen in 2007 en 2008.

Vlieggebied B1 westelijke oever van het Voorste Ven (Gemeentevijver): 7.000 B1 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 1995 1996 1997 1998 19991 2000 2001 B1 239 145 64 56 383 551 221 2002 2003 2004 2005 2006 1084 831 1088 423 1270 2007 2008 2009 2010 2011 674 235 535 1362 6534 2012 6561 Op 2 juli troffen we hier het eerste mannetje aan. Op 4 julii vlogen er als 3 vrouwtjes en 2 mannetjes. Op 6 augustus, onze teldag, vlogen nog volop eiafzettende vrouwtjes rond. Het is nu veruit het bestee vlieggebied. Door het slecht weer inn juli is er spijtig genoegg geen dispersie naar de omgeving gebeurd. We zijn er zeker van dat dit de eerstvolgend gunstige julimaand wel gaat gebeuren. Vorig jaar 6.534 eitjes, dit jaar net iets meer 6. 561. Opvallend is dat het grootste gedeelte van de eitjes is afgezet op de grote plagplaats. Met 5.489 eitjes is bijna 85% buiten de oorspronkelijke vliegplaats afgezet. Blijkbaar vinden de vlindertjes het beter in de nieuwe zone dan in de oude. Of liever de mieren hebben het er beter naar hun zin. Structureel ziet het er compleet verschillend uit: de oude zone is een schoolvoorbeeld van natte heide met Witte snavelbies, Gewone dopheide, Beenbreek, Veenmos spec. en Gagel. De nieuwe zone is een dichte begroeiing van Gewoon haarmos, Pitrus, Gewone dopheide, Rolklaver en Veenmos spec. De dichtere begroeiing in de nieuwe situatie biedt de mieren een vochtiger biotoop en er zijn op het perceel voldoende planten om een grote populatie vlinders te herbergen. Maar een achteruitgang van 2.501 (2011) naar 1.072 (2012) is meer dan een halvering. Ook het aantal planten is op één jaar van 330 naar 167 gedaald. Plaggen in het orchideeënrijke perceel is uitgesloten. Aan de randen zijn nog wel veel mogelijkheden en zou verjonging wenselijk zijn. In zuidwestelijke richting

(richting B12) kunnen smalle stroken van 50 tot 70 cm. breed geplagd worden om een verbinding te maken met het zuidelijk deel van het natuurgebied. Tijdens het terreinbezoek van 18 augustus bleken de runderen volop te grazen buiten het uitgerasterde deel van het vlieggebied. Op 25 augustus is dit deel mee uitgerasterd om zeker te zijn dat alle eitjes kunnen uitkomen en de rupsen in de nesten opgenomen worden. De tijdelijke bescherming van het vlieggebied blijft tot 15 september. Groeigebied B2 ten westen van Klein Hageven: 800 B2 Klein Hageven 700 600 500 400 300 200 100 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 B2 Klein Hageven 104 210 337 561 245 179 278 761 745 502 238 379 31 113 0 0 0 In B2 staan nog maar enkele forse planten boven op de bulten pijpenstrootje. Door de constante hoge waterstand tussen de pollen is het biotoop niet geschikt voor mieren. Verjonging van planten op dit perceel kan enkel gebeuren aan de westelijke zijde, waar een hoge zandrug grenst aan de grote plagplaats van B1.

Vlieggebied B3 Craenenven: 3000 B3 Craenenven 2500 2000 1500 1000 500 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Plot B3 575 187 131 10 0 0 0 0 0 B3 Craenenven 76 233 449 847 1.644 1.136 1.018 2692 2668 925 1257 668 0 0 0 0 0 64 Na 5 jaar afwezigheid vliegt hier terug het vlindertje. Hier is in kader van Life een brede strook geplagd in de overgang van de moeraszone naar de droge duinen. De eitjes zijn enkel gevonden in de oude structuurrijke situatie. De planten in B3plot zijn terug gevallen van ruim 100 planten naar amper 20 planten. Maar ook de planten in de andere delen van B3 zijn oud. In B3a groeien nog ruim 40 planten, waar op 4 planten eitjes zijn gevonden. De planten groeien allemaal op oude pijpenstrootjesbulten in de buurt van de oever van het Craenenven. Plaggen is hier niet gemakkelijk. Om de herkolonisatie een kans te geven, zijn een paar plagstroken van slechts 10 m voldoende om de verjonging van de planten op gang te brengen.

Vlieggebied B4: 90 B4 Craeneven Noord 80 70 60 50 40 30 20 10 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 B4 Jagershuiske 26 0 0 78 10 0 0 17 0 0 0 0 0 18 De hele geplagde zone staat vol met Klokjesgentianen. Helaas is er zeer veel opslag van Zwarte Els en Berk. Het gaat nog om hele kleine plantjes, maar om te voorkomen dat dit prachtig stukje natte heide terug gaat verbossen is het uittrekken van de boompjes nodig. De afzet van eitjes is gebeurd op één plant in de oude zone, verdeeld over verschillende knoppen. Afwachten of de herkolonisatie zal slagen.

Vlieggebied B5 Sluizerven: 7.000 B5 Sluizerven 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 B5 Sluizerven 171 419 1.159 3.002 1.891 3.025 3.813 5559 5566 2698 4957 5923 2177 2220 5171 1369 Plot B5 1751 694 2358 1814 1582 738 939 656 1092 1 In B5 kenden we een verontrustende achteruitgang, waarvan we de oorzaak kennen: een te snelle vernatting. Zeg maar een langdurige overstroming van het vlieggebied. In het kader van de laatste grote werken van het Life-project Dommeldal werd een diepe afwateringssloot gedempt. Daardoor werd de afwatering van een groot deel van het Sluizerven gestopt. Bij terreinbezoeken in de winter 2011-2012 viel op dat het waterpeil in het Sluizerven veel hoger stond dan de vorige jaren. Ook tijdens de telling in augustus was de plot nog volledig onder water. Het warme weer in augustus heeft het waterpeil wel iets doen dalen, zodat er aan de rand slechts enkele planten zichtbaar waren, weliswaar zonder knoppen. Wij hadden nooit kunnen vermoeden dat de demping van een verderop gelegen, zijdelingse afvoersloot, zulk een effect zou hebben. Gedane zaken nemen geen keer. Ooit moet in het natuurbeheer ook beslist worden. Als we door het dempen van de afwateringssloten de oppervlakte natte heide gevoelig kunnen doen toenemen, moeten we daarvoor durven kiezen en achter onze keuze blijven staan. Gelukkig is deze vliegzone niet volledig verdwenen. In het zuidelijk deel is nog goede eiafzet geweest. In beide laagten (B5b en B5c) zijn niet alle planten tot bloei gekomen en is het aantal afgezette eitjes ook gedaald. De druk die ontstaan is door de plotse vernatting heeft een serieuze invloed gehad op het zoekgedrag van de vrouwtjes om hun eitjes af te zetten. Ze zijn letterlijk alle kanten op gevlogen. Alle omliggende groeiplaatsen zijn bezocht. Met de

zoektocht naar geschikte planten hebben ze zelfs B8 terug gekoloniseerd en het noordelijkste gedeelte van B7. Vlieggebied B6- Kuilenven zuid: B6 Kuilenven Zuid 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 B6 Kuilenven Zuid 124 48 6 34 64 679 1451 391 492 880 1740 1649 671 1771 De terugval van vorig jaar is volledig hersteld. Opvallend is de goede spreiding van de afzet van eitjes over de vele honderden planten, met meestal 1 of 2 eitjes per plant. Zelfs de meest oostelijke oever van het Kuilenven (B6e) langs de oude zandweg is gekoloniseerd.

Vlieggebied B7 Kuilenven noord: B7 Kuilenven Noord 3.250 3.000 2.750 2.500 2.250 2.000 1.750 1.500 1.250 1.000 750 500 250 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 B7 Kuilenven Noord 19 13 10 186 1866 2064 1356 2913 2892 1044 556 741 2337 Plot B7 327 496 241 391 383 371 152 16 229 680 Een verdrievoudiging van het aantal eitjes t.o.v. vorig jaar. Vooral in de plotzone is het herstel duidelijk zichtbaar. Na de ingreep in 2010, waar de 3 grote vliegdennen werden verwijderd, leek het er op dat deze ingreep fataal zou zijn voor deze deelpopulatie. Door de hoge waterstand in de vennen, zijn de randen weer een geschikt biotoop voor de mieren. Ook het aantal planten is dit jaar fors toegenomen. In de volledige laagte van het Kuilenven groeien enkele duizenden planten. Onbegonnen werk om deze allemaal te tellen. In het kader van Life is de westzijde van het ven geplagd om geschikte groeiplaatsen te creëren voor de Klokjesgentianen. Om hier de vruchten van te kunnen plukken, zullen we nog enkele jaren moeten wachten.

Vlieggebied B8: 2500 B8 2000 1500 1000 500 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 B8 20 237 226 119 294 551 2001 2026 1583 1339 1057 420 0 0 235 Nadat we hier 2 jaar geen eitjes meer vonden, zagen we op 13 augustus hier nog een vrouwtje rond fladderen. We telden 235 eitjes, goed verspreid over B8a en B8b. Het zware kleinschalig plagwerk van de voorbije jaren was dus toch niet voor niets geweest. Het grootste deel van de eitjes is afgezet op planten die groeien op de plagstroken. De planten op de plagstroken zijn inmiddels uitgegroeid tot forse planten, maar er zijn ook veel kiemplanten. Het opschieten van berken- en wilgenboompjes is wel een probleem

Vlieggebied B12: 350 B12 300 250 200 150 100 50 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 B12 14 53 89 53 317 124 81 0 0 40 21 Voor de negende keer worden er eitjes gevonden in dit kleine vlieggebiedje. Toch wil het hier niet echt lukken. Ondanks de sterke buur (B1) blijft het aantal laag. Het aantal planten is wel fors toegenomen, een vervijfvoudiging t.o.v. 2002. Vlieggebied B17: De kolonisatie van vorig jaar is niet gelukt. Met 62 eitjes zou je denken dat het zou kunnen lukken, maar helaas. De planten waren uitgerasterd om te voorkomen dat de koeien, die het ven naast de groeiplaats veelvuldig bezoeken, vraatschade zouden aanrichten. Er is in het voorjaar van 2012 een smalle strook geplagd van 15 m. lang. Met de overschot van zaad van 2010 is deze plagstrook ingezaaid en zijn tientallen kiemplantjes uitgeschoten. Volgens de literatuur is zaad van Klokjesgentianen maar één jaar kiemkrachtig. Blijkbaar klopt deze stelling niet. Het zaad werd wel droog bewaard.

Situering vlieggebieden Gentiaantblauwtje en groeiplaatsen Klokjesgentiaan Plateaux 2012 Vlieggebied N4 Klotven: 700 N4 Klotven 600 500 400 300 200 100 0 N4 Klotven 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 23 2455 193 643 550 491 593 2006 2007 20088 2009 2010 2011 2012 458 145 1966 0 0 0 38

Een nieuwe start? Na 3 jaar afwezigheid heeft het vlindertje de weg terug gevonden naar een compleet vernieuwd Klotven. De bomenopslag aan de zuidkant is verwijderd, de oppervlakte natte heide is verdubbeld en het waterpeil van het ven kan veel beter geregeld worden. Het aantal planten is verdrievoudigd en er staan veel kiemplanten tussen de andere vegetatie. Het afzetten van de eitjes gebeurde hoofdzakelijk aan de rand van een pijpenstrootjesruigte die gespaard werd tijdens de plagwerken. Of dit restant van leefgebied voor de mieren voldoende zal zijn om opnieuw een populatie te laten uitgroeien, is nog de vraag. De natte heide is nog onvoldoende ontwikkeld als geschikt biotoop voor de mieren, maar de oever van het ven biedt voldoende mogelijkheden.

Conclusie: Ondanks de achteruitgang t.o.v. 2011 nu 12.414 tegenover 13.219 vorig jaar blijven we zeer optimistisch over de toestand van de Gentiaanblauwtjes in het Hageven. De achteruitgang was praktisch alleen maar in B5, te wijten aan de overstroming. Op alle andere plaatsen doet het vlindertje het goed tot zeer goed. Met de regel van 50 eitjes per vrouwtje, herbergen we momenteel een populatie van net geen 500 vlinders. Ook in de Plateaux is het vlindertje terug. Een opsteker voor Trudie en Theo na jarenlang alleen maar planten te mogen tellen. Het leefgebied aan het Klotven is flink verbeterd door ingrepen in het kader van Life. Toch is de natte heide-zone onvoldoende ontwikkeld om als geschikt biotoop voor de mieren te bestempelen. De forse verbetering van de verschillende vlieggebieden, dankzij de ingrepen van Life en de hermeandering van de Dommel, zal ongetwijfeld vanaf de volgende jaren een positieve invloed hebben op de aantallen van het Gentiaanblauwtje. Vooraleer we de vruchten kunnen plukken van de ingrepen van Life blijft het voorzichtig beheren: zeer kleinschalig plaggen om vlieggebieden aan elkaar te breien, boomopslag verwijderen maar toch denken aan een vliegden die mag uitgroeien tot een monument, tijdig de vlieggebieden uitrasteren, tijdig het raster weg halen zodat de runderen toch nog het pijpenstrootje kunnen onderdrukken, dor pijpenstrootje in de wintermaanden uitkammen om het jonge gras weer aantrekkelijk te maken voor de runderen, Kortom zeer voorzichtig te werk gaan, met de gedachte dat je ingreep pas over 2 jaren resultaat zal opleveren.

Voorkomen van het Heideblauwtje: Het Heideblauwtje profiteert duidelijk van de korte heidestructuur. Op ieder perceel met korte heide vliegt het Heideblauwtje. Dit wil niett zeggen dat we enkel streven naar alleen maar korte heide. Hogeree struiken zijn er bijna niet in het hele gebied. Bepaaldee stukken kunnen gespaard worden van begrazing door uitrastering tijdens de wintermaanden. Op deze manier kan de heidee doorgroeien en zullen andere insecten profiteren van een structuurrijke heide. Voorkomen heideblauwtje 2012 Bron : www.waarnemingen.be en www.waarneming..nl

Hageven 2012 28/06 3 23/07 3 2/07 1 26/07 1 5/07 4 28/07 3 6/07 2 31/07 1 12/07 5 1/08 1 15/07 3 6/08 2 18/07 20 9/08 3 18/07 2 13/08 1 20/07 1 14/08 1 21/07 1 21/0/ 1 Plateaux 2012 1/07 1 18/07 1 13/07 3 25/07 12 18/07 21 27/07 1 18/07 23 28/07 5 18/07 52 31/07 2 18/07 6 31/07 2 18/07 7 1/08 4 18/07 2 1/08 4 18/07 14 9/08 1 18/07 21 10/08 1 18/07 21 15/08 1

Voorkomen van de Heivlinder: Het was duidelijk een goed heivlinder jaar, ook al durven doemdenkers te zeggen dat we de soort binnen een aantal jaren gaan verliezen. Op alle locaties waar hij traditioneel vliegt is hij in hogere aantallen gezien dan voordien. Het duinengebied aan het Kraaienven herbergt het meeste vlinders. Maar ook op de rand van de voormalige landbouwenclave vliegen meerdere vlinders tegelijk. De eerste vlinder werd op 18 juli gezien. Ook is er een betere spreiding. De Heivlinder heeft zelfs het meest westelijk deel van het gebied bereikt, de schrale randen langs de Bergeijckse dijk en de zone in de buurt van de vangstkraal. Verschillende duinen zijn open gemaakt met speciaal ontworpen gereedschap. Tussen de Stenen Brug en Tombe de Prince de Liège is 2 jaar geleden de duin open gemaakt met de veren-eg. De pollen pijpenstrootje zijn achteraf door vrijwilligers uitgeharkt. Naast een populatie van meer dan 5.000 Grijze zandbijen, vliegt de Heivlinder hier ook met meerdere exemplaren. De duinen achter de Provincievijver zijn ook met de veren-eg losgemaakt maar met een schudlichter gezuiverd van de wortels van pijpenstrootje. Hier is nog geen Heivlinder gezien, maar het biotoop ziet er zeer beloftevol uit. Het machinaal zuiveren van de duinen werkt snel en efficiënt. We kunnen op deze manier kleinschalig beheer uitvoeren om het biotoop van de Heivlinder te verbeteren en uit te breiden.

Voorkomen Heivlinder 2012 Bron : www.waarnemingen.be en www.waarneming.nl

Hageven 2012 18/07 1 8/08 7 14/08 2 20/07 1 8/08 2 14/08 1 22/07 1 8/08 3 14/08 3 23/07 3 8/08 6 16/08 3 25/07 1 9/08 6 17/08 8 25/07 1 9/08 3 18/08 4 25/07 2 9/08 1 18/08 25 27/07 1 9/08 8 18/08 3 27/07 9 9/08 1 19/08 1 28/07 1 11/08 8 20/08 3 1/08 2 11/08 1 21/08 3 1/08 8 13/08 3 23/08 1 6/08 1 13/08 6 23/08 3 6/08 2 24/08 1 Plateaux 2012 10/08 1 12/08 1 10/08 6 13/08 1 10/08 1 15/08 1 10/08 1 16/08 2 11/08 1 16/08 2 11/08 2 16/08 1 11/08 2 16/08 1 11/08 1 16/08 1 11/08 2 19/08 1 12/08 1 20/08 1 12/08 6 22/08 1 12/08 1 24/08 1

Voorkomen van het Groentje: Op alle vliegplaatsen van vorig jaar, zijn de vlinders weer waargenomen. Het blijven steeds lage aantallen. Aan de randen van het Kraaienven zijn extra beschermingsmaatregelen genomen om Blauwe bosbes en Sporkenhout de kans te geven om uitt te groeien. De bosbessenstruiken waren amper 10 cm hoog. Sporkenhout krijgtt de kans niet om uit te groeien tot een boom of grote struik. De planten die momenteel aan de oostzijde van het ven groeien zijn stompjess die constant aangevreten worden door de koeien. Grotere struiken en bomen bieden de Groentjes niet alleen goede territoriumplaatsen, maar ook mogelijkheid voor eiafzet en nectaraanbod. Voorkomen Groentje 2012 Bron : www.waarnemingen.be en www.waarneming.nl

Hageven 2012 21/05 2 Plateaux 2012 30/04 20/05 1 22/05 1 22/08 3