Het periodieke informatiebulletin van de VERON afdeling Friese Meren A62 Editie september 2017 Power Quality Afdelingsbijeenkomst VERON Friese Meren september 2017 op: vrijdag 8 september 2017, aanvang 20.00 uur LT. Uitzending PI4AA op vrijdag 1 september 2017 om 21.00 uur LT op frequentie 430,125 MHz FM. Zie voor het laatste nieuws op: www.veronfriesemeren.nl
Bestuur VERON afdeling Friese Meren A62 Voor het seizoen 2017 is het bestuur samengesteld uit: Wil Stilma PE1JRA voorzitter E-mail: pe1jra@gmail.com Jacob Breimer PE1OTB penningmeester E-mail: jacobbreimer@online.nl Hans van der Veen PA2HSH 2e penningmeester E-mail: ham.v.d.veen@hetnet.nl Wil Stilma PE1JRA - secretaris ad interim E-mail: veronfriesemeren@gmail.com Rob Spijker PA7ROB bestuurslid E-mail: spijker22@hetnet.nl QSL-service Eddie van de Goot PA3FTF E-mail: pa3ftf@gmail.com Contactadressen VERON afdeling Friese Meren Facebook klik op: www.facebook.com/veronfriesemeren Twitter klik op: Website klik op: Correspondentie bij voorkeur per E-mail naar: Secretariaat VERON afdeling Friese Meren: www.twitter.com/veron_a62 www.veronfriesemeren.nl veronfriesemeren@gmail.com P/a Wilhelminastraat 27, 8561 AA Balk Verenigingsavond op vrijdag 8 september 2017 In het scoutinggebouw Jambowa aan de Thomasstraat 2 in Bolsward zal Richard Koopman PA3FLW een presentatie geven met als thema Power Quality (zie ook voorpagina). Power Quality is een verzamelnaam voor de kwaliteit van elektriciteit. Zoals vermogen beschreven kan worden als stroom en spanning, zo kan Power Quality beschreven worden als stroom- en spanningskwaliteit. Problemen met de kwaliteit van elektriciteit leiden tot een slechte Power Quality. Aanvang 20.00 uur LT en iedereen is welkom. 2
Rondes D-star Ronde op iedere dinsdag op 438,400 7,6 MHz GMSK via PI1DRA vanaf 20.30 uur LT. Pronkjewailronde iedere woensdag op 145.750 MHz FM via PI3GRN vanaf 19:00 uur LT. Friese Woudenronde iedere vrijdag op 144.340 MHz USB vanaf 21:00 uur 10-meter-ronde iedere zaterdag op 29.550 MHz FM vanaf 21:00 uur LT. Hunebedronde iedere zondag op 145.275 MHz FM. RX via PI2ASN vanaf 10.30 uur LT. Friese Ronde iedere zondag op 3660 KHz LSB +/- QRM vanaf 11:30 uur LT. Meppelronde iedere zondag op 145.650 MHz FM via PI3MEP vanaf 12:00 uur LT. Muntronde iedere zondag op 145.700 MHz FM via PI3HVN vanaf 20:00 uur LT. Drachtster Kei ronde iedere zondag op 7.080 MHz SSB +/- QRM vanaf 11:30 uur LT. Agenda en evenementen 2017 3 september 2017 - Radiomarkt Zuid Limburg 6 september 2017 - Zendexamens N en F te Veldhoven 8 september 2017 - Verenigingsavond VERON afdeling Friese Meren 9 september 2017 - Opendag FRAG Leeuwarden aanvang 10.00 uur LT 10 september 2017-39 e Ballonvossenjacht 13.00 uur ergens in NL 23 september 2017 - Radiobeurs Meppel 13 oktober 2017 - Verenigingsavond VERON afdeling Friese Meren 28 oktober 2017-34 e Radio Onderdelenmarkt te Eelde 1 november 2017 - Zendexamens N en F te Nieuwegein 4 november 2017-57 e Dag van de Radio Amateur 10 november 2017 - Verenigingsavond VERON afdeling Friese Meren 2 december 2017-47 e Dortmunder Amateurfunkmarkte 8 december 2017 - Verenigingsavond VERON afdeling Friese Meren 17 december 2017 - KAR Radiomarkt Bladel 3
Zaterdag 30 september en zondag 1 oktober 2017 Garnizoen Dit jaar is het 50 jaar geleden, dat het garnizoen uit Gorinchem vertrok. Met dit evenement wordt hierbij stilgestaan. Een bijzonder evenement Het grootste deel van het garnizoen bestond in die tijd uit een zeer speciaal onderdeel van de verbindingsdienst. KOEL is dan ook geen traditioneel vestingevenement, maar het is een mix van geschiedenis, radiotechniek en de spanning van spionage in de Koude Oorlog. Geschiedenis In 1955 werd een bijzondere radiocompagnie in Gorinchem gelegerd, die tot 1967 zou blijven. Hun taak was, om het Russische militaire radioverkeer af te luisteren. Dat werk was zeer geheim. Dat deden ze o.a. in De Luisterpost aan de Vijfde Uitgang en met radiowagens. Programma: Zaterdag 10:00 11:00 uur: Twee militaire muziekkorpsen en militairen marcheren van het Kazerneplein naar de Luisterpost. Route: Westwagenstraat, Kruisstraat, Hoogstraat, Burgstraat, Kalkhaven, Lombardstraat en Dalemwal. Zaterdag en zondag 11:00 17:00 uur: De Luisterpost is ingericht, met authentieke apparatuur en de gang van zaken tussen 1955 en 1967 wordt nagespeeld. Er worden daadwerkelijk Russen afgeluisterd! U kunt komen zien, luisteren en zelfs meedoen. Op eigen gelegenheid of door deelname aan de rondleidingen. Kampementen met radiowagens op de bastions aan de Soldatenwal (Dalemwal) met o.a. een demonstratie van het uitpeilen van de vijand. U krijgt hier tekst en uitleg. In de buskruitmagazijnen op Dalembolwerk is een expositie Garnizoen en Afluisterradio s. Jeugd en ouders kunnen meedoen aan een spannend spionagespel. De Luisterpost komt al aardig vol te staan met bijzondere interceptie, uitpeil, code- en spionage apparatuur, maar wij zijn nog op zoek naar de volgende interceptie ontvangers, wel of niet werkend: 4
AME RR10B AME 7G Hallicrafters SX-28 Hallicrafters SX-73 Collins R-388 Collins R-390 5
Wat is er specifiek voor de radio amateur te zien en te doen? Een radio interceptiepost, zoveel mogelijk teruggebracht naar de situatie 1964, volledig werkend met achter de ontvangers o.a. een aantal echte ex-interceptors van 898BAT en KLu. Encryptie en spionage apparatuur uit WO2 en de Koude Oorlog periode, waarbij men met de Enigma s zelf een interceptie rapport mag decoderen. Een bonte verzameling aan leger radiowagens uit de periode 1950 tot 1990, met werkende apparatuur uit de periode WO2 tot 1990. Een bonte verzameling aan interceptie ontvangers en andere professionele communicatie ontvangers uit de periode WO2 tot de jaren 90. Er zal een special event station actief zijn met de call PA898BAT, met speciale QSL kaarten, voor wie daarmee een verbinding maakt. Re-enactment dienstplicht op bivak met tenten, voertuigen, veldkeuken, telefooncentrale en radioapparatuur. Voor de liefhebbers is er ook een Geocaching activiteit. Op de vestingwerken binnen het evenement is een éénmalige Multi-Geocache aanwezig, waarvan de onderdelen m.b.v. eenvoudige decoderingstechnieken en aanwijzingen te vinden zijn. Deze activiteit wordt verzorgd door VERON afdeling 44 Walcheren. Dit alles in een prachtige sfeervolle setting op- en in de vestingwerken van Gorinchem in het gebied wat vroeger bekend stond als de Soldatenwal en tot 1967 door Defensie gebruikt werd. Er zijn ook geweldige uitzichten over het rivierenlandschap richting slot Loevestein en het vestingstadje Woudrichem. Er is een reünie voor de oudgedienden van het radiobataljon, zie bijgaande. Info. Versnaperingen verkrijgbaar in de kantine van de Luisterpost en bij de veldkeuken. Info: Hugo PA5PHO, pa5pho@veron.nl Deze activiteit wordt verzorgd door VERON A16, VERON A44, VRZA ZWN, Jan Corver Museum, SRS, DRCO, 41-DKO, Rijdend UNIFIL museum DT en MFC de Luisterpost. 6
Radioactiviteit meten Tsjernobyl, Harrisburg, Sellafield en Fukushima: we leven in het tijdperk van het atoom, het gebruik ervan en de mogelijke gevaren. Dit zijn slechts de meest bekende kernrampen, de totale lijst van belangrijke ongevallen in nucleaire installaties over de hele wereld is veel langer: er is een totaal van 33 incidenten van categorie 4 of hoger geteld! Kleinere incidenten zijn hierbij niet inbegrepen. De geigerteller is een stralingsdetector, waarmee ioniserende straling gemeten kan worden. Zulke straling kan niet door menselijke zintuigen worden waargenomen. Denk bijvoorbeeld aan röntgenstralen en radioactiviteit. Wat is precies nucleaire straling en hoe ontwikkelt het zich? Een atoom bestaat uit een zeer solide kern en elektronen. De positief geladen kern wordt omcirkeld door negatief geladen elektronen. In de atoomfysica is de kern van betekenis. Deze bestaat uit neutrale neutronen en positieve protonen die gewoonlijk aanwezig zijn in gelijke aantallen. Bij een verschillend aantal neutronen ontstaat er een zogenaamd isotoop resultaat, dat soms instabiel - en dus radioactief is. Bij verval van de atoomkern (natuurlijk bederf of kernsplitsing), kunnen de volgende geladen deeltjes blijven: Alfa straling Bèta straling Gamma straling Bereik en de stralingsafscherming De alfastraling kan al worden gestopt door een vel papier, omdat het slechts een bereik van enkele centimeters heeft. De bètastraling dringt door het papier en wordt niet weerhouden door aluminium of staal. Deze straling is breder dan de alfastraling en heeft een bereik van enkele meters. De gammastraling heeft de langste reikwijdte en gaat dus gemakkelijk door papier en aluminium/staal. Het kan alleen worden afgeschermd door dik beton en loden muren. Het meten van radioactiviteit: Wij mensen hebben geen zintuigen om straling te waarnemen. Echter, de radioactiviteit kan gemakkelijker worden gemeten dan bijvoorbeeld chemische stoffen, die ook met de zintuigen in de meeste gevallen niet waar te nemen zijn. Zelfs met een eenvoudig meetinstrument is het onder gunstige omstandigheden mogelijk een vervallen kern te detecteren onder 1 biljoen niet-radioactieve atomen. Om radioactiviteit te meten worden geigertellers (of Geiger-Müller-tellers) ingezet. Goede meetapparatuur meet zowel gamma-, alfa-en bètastraling. 7
Gevolgen van de radioactiviteit De straling kan door het inademen van lucht en via de huid in het menselijk lichaam komen. Maakt de werking van belangrijke enzymen onmogelijk Vernietigt celcomponenten Wijzigt genetische informatie Verhoogt het risico op kanker Stralingsziekte Verhoogt het risico op leukemie (bloedkanker) Belangrijke eenheden Radioactiviteit: Becquerel (Bq) is de eenheid van radioactiviteit. 1 Bq is wanneer er 1 kern vervalt in 1 seconde. De natuurlijke radioactiviteit in ons voedsel heeft een gemiddelde van 40 becquerel per kilogram. Dat wil zeggen, in 1 kg voedselbederf vervallen gemiddeld 40 kernen per seconde. Stralingsdosis: Sievert (Sv) is de eenheid van de stralingsdosis. Het beschrijft het effect van ioniserende straling op mensen. Een duizendste deel van de Sievert is de millisievert (msv). Bij deze dosis wordt rekening gehouden met de verschillende effecten van verschillende soorten straling en de stralingsgevoeligheid van organen. Daarom brengt dit ook de grootste risico s met zich mee. Dosislimieten: Met een lage dosis straling kan het lichaam goed omgaan: ongeveer twee tot vier millisievert (msv) per jaar is het normale stralingsniveau in Duitsland. Waarvan ongeveer 1,5 msv terug te voeren is naar röntgenfoto s. De rest is voornamelijk natuurlijke straling uit de ruimte en vanaf de grond. Maar dit is onschadelijk. Het wordt pas gevaarlijk wanneer de straling aanzienlijk verder reikt. Bij een gemiddelde blootstelling aan straling kan alleen statistisch worden bewezen dat het risico - de incidentie van 8
kanker, vooral leukemie - toeneemt in de populatie. Van ongeveer 250 msv, is de kans groot dat de straling het DNA beschadigd en vroeg of laat kanker veroorzaakt. Ook steriliteit of aangeboren afwijkingen en schade aan de hersenen bij het nageslacht kan een laat gevolg van straling zijn. Acute stralingsziektes treden alleen op bij doses van ongeveer 1 Sv. QSL-info Een nieuw en veelbelovend seizoen is weer gestart. Tevens een goede aanleiding om schoonschip te maken en dat doen we dus hierbij. Van onderstaande calls zijn al meer dan 2 jaar QSL-kaarten aanwezig, waar kennelijk geen belangstelling voor is: PA2HTM, PA3BGX, PE1DQT, PE1PKR, PE1SK PA3CUS, PA3FFD, PC1DB, PC5E, PD0RDX, PD4DX Wanneer deze kaarten niet opgehaald worden, zullen ze teruggestuurd worden naar het DQB- Arnhem. Teruggestuurd zijn om deze reden: PA0DMM, PA2JPW, PA3CMO, PD1ANS, PD1WE, PD4RC en PE1ASJ. 73, QSL-manager Friesland Martin Bak 9