Samenvatting Natuurkunde Ioniserende straling
|
|
- Petra van de Berg
- 4 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Samenvatting Natuurkunde Ioniserende straling Samenvatting door een scholier 1947 woorden 26 augustus ,5 102 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Natuurkunde overal Samenvatting Natuurkunde VWO 3 Ioniserende straling Radioactieve stoffen: stoffen die vanzelf straling uitzenden. Radio betekent stralend, en actieve betekend vanzelf. Een radioactieve stof zendt straling uit die niet zichtbaar is. Bron, straling, ontvanger. Radioactieve bron: het voorwerp waarin zich de radioactieve stof bevind. Die bron zend dus onzichtbare straling uit. Deze straling komt ergens op terecht: de ontvanger. de ontvanger kan die straling opnemen. Besmet: als je besmet bent heb je zelf radioactieve stof op je huid gekregen of in geademd. je bent dan zelf ook een bron van straling. Bestraalt: als je bestraalt bent heb je zelf radioactieve stof geabsorbeerd. Je hebt zelf geen radioactieve stof binnen gekregen en je bent dus geen radioactieve bron geworden. Overal waar röntgenstraling of straling uit radioactieve bronnen komt, veranderd moleculen in ionen. Vandaar dat deze soorten straling ook wel aangeduid worden met ioniserende straling. Dankzij ioniserende straling kun je röntgenstraling of straling uit radioactieve bronnen aantonen met fotografisch papier. Achtergrondstraling: er is altijd straling aanwezig. Die straling is afkomstig van uit radioactieve bronnen uit de omgeving. Dat kan uit de bodem, wanden van gebouwen of de ruimte zijn. 4 soorten ioniserende straling. Alfa straling: bestaat uit een verzameling alfa deeltjes, Pagina 1 van 6
2 Beta straling: bestaat uit een verzameling beta deeltjes. De massa van beta deeltjes is ongeveer 7300 x zoo klein als die van de alfa straling. Wel is de snelheid van de beta deeltjes groter. Gamma straling: lijkt op gewone lichtstralen en bestaat dus niet uit deeltjes. Deze stralingssoort is, net als uv-straling onzichtbaar voor ons. Gamma straling heeft wel meer energie dan uv-straling. En bestaat uit een verzameling losse porties energie. Röntgenstraling: is een voor van ioniserende straling. Deze straling lijkt er op gamma straling, maar is niet uit een radioactieve stof afkomstig. Bestaat ook uit een verzameling van losse porties energie. Eigenschappen van ioniserende straling. 1. het doordringend vermogen. Straling kan door allerlei stoffen heengaan. Hoeveel van de straling word tegengehouden (absorptie) hang af van: de soort straling. Gamma straling wordt het minst geabsorbeerd, röntgenstraling iets meer (bv door botten). Dan volgt de beta straling, een blad papier houd de alfa straling al tegen. Soort materiaal waar het door heen gaat. Een metaal als lood houdt vergeleken met ander metalen het beste gamma straling tegen De dikte van het materiaal waar het door heen gaat. 2. Het ioniserend vermogen. Straling kan de atomen van de bestraalde stof veranderne. Dat heet ioniseren. Deze eigenschap maakt de straling soms gevaarlijk. Door de verandering van de atomen kunnen lichaamscellen gedood worden of zich zo snel gaan delen dat er kankergezwellen ontstaan. Bescherming tegen straling De beste manier om jezelf te beschermen tegen ioniserende straling is op grote afstand te blijven van radioactieve bronnen. Uit de proef met het gaskousje blijkt ook dat op grotere afstand van de bron de straling een stuk minder is. Een andere manier om je tegen straling te beschermen is om iets tussen de bron en jezelf (als ontvanger) te plaatsen. Daarbij is het doordringend vermogen van belang: a-straling wordt al geabsorbeerd door enkele centimeters lucht, of door de bovenste 50 micrometer van je huid; b-straling wordt geabsorbeerd door een laagje metaal van enkele millimeters of enkele centimeters weefsel van je lichaam; röntgenstraling wordt voor het grootste deel tegengehouden door botten of bijvoorbeeld een dunne plaat lood; y-straling wordt voor het grootste deel pas gestopt door een laag van enige centimeters lood of een paar meter beton. Die straling kan van buitenaf diep in een mens doordringen. Atomen. Pagina 2 van 6
3 Moleculen bestaan uit atomen. Er bestaan ruim honderd verschillende atoomstorten, alle met een nummer en hun naam. Het nummer word het atoomnummer genoemd. Dit is het rangnummer in het periodiek systeem. In dat systeem zijn alle atoomstorten op de grond van hun chemische eigenschappen geordend (figuur 8.16). In tabel 8.1 staan een aantal veel voorkomende atoomsoorten met hun rangnummer. Er zijn moleculen, die slechts uit één soort atomen bestaan. Een zuurstofmolecuul bestaat uit twee zuurstofatomen. En er zijn moleculen die uit meer dan één soort atomen bestaan. Een watermolecuul is bijvoorbeeld opgebouwd uit twee waterstofatomen en één zuurstofatoom. Het atoom model van Rutherford Rutherford veronderstelde dat het atoom bestond uit een atoomkern en elektronen, die zich om de kern heen bevinden. Ook nu nog is zijn model van een atoom bruikbaar om er allerlei dingen mee te verklaren. De elektronen hebben een heel kleine massa. De massa van een atoom zit voor 99,9 % in de kern. In de atoomkern zitten twee soorten deeltjes: protonen en neutronen. Het aantal protonen bepaalt welk soort atoom het is: dat aantal is precies even groot als het atoomnummer. Het aantal elektronen is precies even groot als het aantal protonen. De opbouw van een atoom De elektronen en protonen hebben tegengestelde elektrische eigenschappen. Dat wordt aangegeven door bij de elektronen een min-teken en bij de protonen een plus-teken te zetten. Neutronen zijn ongeveer even groot en zwaar als protonen, maar missen elektrische eigenschappen. Ze zijn neutraal. Meestal zitten er in de kern evenveel of meer neutronen dan protonen. Als geheel is een atoom elektrisch neutraal: de elektrische eigenschappen van protonen en elektronen compenseren elkaar. Het totale aantal protonen en neutronen wordt het massagetal genoemd. Achter de naam van de atoomsoort wordt soms het massagetal gezet. We bekijken als voorbeeld atoom van het edelgas neon. Neon-22 (symbool Ne) staat op de tiende plaats in het Periodiek Systeem. Het atoomnummer is dus 10. In de kern bevinden zich 10 protonen. En er bewegen 10 elektronen omheen. Een neonatoom met massagetal 22 heeft in zijn kern 22 deeltjes (figuur 8.17). Daarvan zijn er 10 protonen. Het aantal neutronen vind je door van het massagetal te verminderen met het atoomnummer. Er zijn = 12 neutronen in deze neonkern. Een atoom kun je je voorstellen met behulp van een schematische tekening. In figuur 8.18 zie je twee voorbeelden: De stof met atoomnummer 2 heet helium. In de kern zitten dus twee protonen. Meestal zitten er ook twee neutronen in. Om de kern heen bevinden zich twee elektronen. De stof met atoomnummer 6 is koolstof De kern daarvan bestaat meestal uit zes protonen en zes neutronen. Om de kern bewegen zes elektronen. Samengevat kun je het atoommodel van Rutherford als volgt beschrijven: Een atoom bestaat voor het overgrote deel uit lege ruimte. In het midden van die ruimte zit een kern met protonen en neutronen. Hun totale aantal wordt het Pagina 3 van 6
4 massagetal genoemd. Op grote afstand van de kern bevinden zich elektronen. Vergeleken met protonen hebben elektronen bijna geen massa. Het aantal elektronen is gelijk aan het aantal protonen. Het atoomnummer geeft het aantal protonen aan (en dus ook het aantal elektronen). Het aantal neutronen is het massagetal verminderd met het aantal protonen. Atomen en straling Niet alle atomen van één soort (dus met hetzelfde atoomnummer) hebben hetzelfde aantal neutronen. Atomen met alleen een ander aantal neutronen in de kern noemt men isotopen. Deze atoomsoorten zijn chemisch niet uit elkaar te houden. Ze staan op dezelfde (Grieks: iso) plaats in (Grieks: topos) in het Periodiek Systeem. In sommige kernen is de verhouding tussen protonen en neutronen niet helemaal goed. Het 'rommelt' er. De atoomkern is geen stabiel geheel. We noemen deze atomen instabiel. Door de verhouding tussen protonen en neutronen in de kern te veranderen, worden het stabiele atomen. Dit gebeurt door het uitzenden van (x- of _-straling, vaak vergezeld van "{-straling. Hoe dat precies gebeurt, begrijpen we nog niet helemaal. Wel weten we het volgende: a-deeltjes zijn flinke brokjes die uit een instabiele kern worden gestoten. Ze bestaan uit twee protonen en twee neutronen (heliumkernen dus!). b-deeltjes ontstaan als een neutron in de kern verandert in een proton en een elektron. Het elektron wordt uitgestoten. Dit is het b-deeltje. Y-straling ontstaat als bijproduct bij het uitzenden van a- of b-straling. Atomen met instabiel kernen zijn radioactief. Ze zenden ioniserende straling uit. Daarij veranderen ze van soort. Dit proces word radioactief verval genoemd. Na radioactief verval ontstaan uiteindelijk kernen die niet meer vervallen deze hebben een stabiele kern. Halveringstijd: hoelang een stof erover doet voor dat de helft van alle atomen van de stof is vervallen. De activiteit van een bron Het aantal stralingsdeeltjes dat een radioactieve bron uitzendt, hangt af van: - de tijdsduur waarin de bron straalt; - de hoeveelheid radioactieve stof die in de bron aanwezig is. - het soort radioactieve stof (atoomnummer en massagetal) Om radioactieve bronnen te vergelijken bepalen we het aantal kernen dat in een bepaalde tijdsduur vervalt. Dit aantal is even groot als het aantal uitgezonden a- of _- deeltjes.in die tijdsduur. Kiezen we die tijdsduur precies 1 s dan spreken we over de activiteit van een bron met als eenheid becquerel (Bq). Een voorbeeld: Een bron die a-straling uitzendt, heeft een activiteit van 850 Bq. Dat betekent dat er in één seconde 850 kernen vervallen en dat er 850 a-deeltjes worden uitgezonden. Pagina 4 van 6
5 De activiteit van een bron is het aantal a- of _-deeltjes dat door de bron in één seconde wordt uitgezonden. De eenheid voor de activiteit is de becquerel (symbool Bq). Hoe lang blijft een bron radioactief? Een radioactieve bron zendt straling uit als de atomen van de radioactieve stof vervallen. Daardoor komt er steeds minder van die radioactieve stof. Er zal dus ook steeds minder straling worden uitgezonden. Dat wil zeggen dat de activiteit afneemt. De activiteit neemt even sterk af als de hoeveelheid radioactieve stof zelf. Als je de activiteit in een diagram tegen de tijdsduur uitzet (figuur 8.24), krijg je dus precies hetzelfde verloop te zien als in figuur De halveringstijd kun je dus ook als volgt omschrijven: De halveringstijd is de tijdsduur waarin de activiteit van een radioactieve stof de helft is geworden. Het begintijdstip en de begin hoeveelheid zijn niet van belang. Straling en moleculen (a.- en b-deeltjes worden met grote snelheid uit een instabiele atoomkern gestoten. Ze hebben dus veel bewegingsenergie. Die energie kan gebruikt worden om één of meer elektronen uit een atoom in het weefsel te verwijderen. Wat overblijft, heet een (positief) ion. Vandaar dat we dit effect van straling de ioniserende werking noemen. Zo'n ion kan in het lichaam ongewenste verbindingen met andere atomen aangaan. Daardoor kunnen sommige cellen niet meer goed functioneren: ze sterven af of gaan zich juist extra delen. De bewegingsenergie van (a.- en b-deeltjes kan ook worden overdragen aan de moleculen in de lucht, het water of van het weefsel. Het gevolg hiervan is dat de moleculen kunnen breken. Daarbij kunnen positieve en negatieve ionen ontstaan. Negatieve ionen zijn atomen waar een of meer elektronen aan worden toegevoegd. Ook y-straling kan moleculen breken. Een verschil met (a- en b-straling is dat y-straling heel diep in het weefsel kan binnendringen. De energie van de straling neemt sterk af als moleculen breken of atomen ioniseren. De straling is daarna niet meer gevaarlijk. Straling kan energie overdragen aan atomen en moleculen. Daarbij kunnen moleculen breken of er ontstaan ionen. Als dit in een levende cel gebeurt kan deze dood gaan, beschadig_n of zich zonder reden delen. Schade, bij mensen door straling. Iedereen komt iedere dag in aanraking met straling. Denk maar aan de achtergrondstraling. In sommige beroepen heeft men extra veel te maken met straling. Die mensen lopen meer risico. Het is mogelijk de schade die de straling veroorzaakt te schatten. Dat gebeurt door naar de stralingsbelasting te kijken. Pagina 5 van 6
6 De stralingsbelasting wordt bepaald door: - de energie die de straling in de ontvanger afgeeft; - de soort straling; - het orgaan dat aan straling wordt blootgesteld; - de tijdsduur, waarin de ontvanger aan de straling is blootgesteld. Bij mensen wordt de straling ingedeeld in uitwendige straling en inwendige straling. Je loopt immers niet alleen schade op door straling die van buiten komt. Je kunt ook een radioactieve bron opeten, zoals bij de besmette spinazie. Ook kun je een bron opdrinken, zoals bij melk van koeien die besmet gras hebben gegeten. Of inademen, zoals bij radon gas uit bouwmaterialen. In je lichaam zendt zo'n bron dan straling uit. Omdat ook röntgenstraling een ioniserende en doordringende werking heeft, moet je de belasting van deze straling ook meerekenen. Het gebruik van ioniserende straling in ziekenhuizen geeft een extra stralingsbelasting. Daarbij kun je onderscheid maken in radio diagnose en radiotherapie. Pagina 6 van 6
5,5. Samenvatting door een scholier 1429 woorden 13 juli keer beoordeeld. Natuurkunde
Samenvatting door een scholier 1429 woorden 13 juli 2006 5,5 66 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Natuurkunde samenvatting hoofdstuk 3 ioniserende straling 3. 1 de bouw van de atoomkernen. * Atoom: - bestaat
Nadere informatie1 Uit welke deeltjes is de kern van een atoom opgebouwd? Protonen en neutronen.
SO Straling 1 Uit welke deeltjes is de kern van een atoom opgebouwd? Protonen en neutronen. 2 Waaruit bestaat de elektronenwolk van een atoom? Negatief geladen deeltjes, elektronen. 3 Wat bevindt zich
Nadere informatieRadioactiviteit werd ontdekt in 1898 door de Franse natuurkundige Henri Becquerel.
H7: Radioactiviteit Als een bepaalde kern van een element te veel of te weinig neutronen heeft is het onstabiel. Daardoor gaan ze na een zekere tijd uit elkaar vallen, op die manier bereiken ze een stabiele
Nadere informatieStabiliteit van atoomkernen
Stabiliteit van atoomkernen Wanneer is een atoomkern stabiel? Wat is een radioactieve stof? Wat doet een radioactieve stof? 1 Soorten ioniserende straling Alfa-straling of α-straling Bèta-straling of β-straling
Nadere informatieHoofdstuk 5 Straling. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal
Hoofdstuk 5 Straling Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 5.1 Straling en bronnen Eigenschappen van straling RA α γ β 1) Beweegt langs rechte lijnen vanuit een bron. 2) Zwakker als ze verder
Nadere informatieH8 straling les.notebook. June 11, 2014. Straling? Straling: Wordt doorgelaten of wordt geabsorbeerd. Stralingsbron en straling
Stralingsbron en straling Straling? Bron Soorten straling: Licht Zichtbaarlicht (Kleuren violet tot rood) Infrarood (warmte straling) Ultraviolet (maakt je bruin/rood) Elektromagnetische straling Magnetron
Nadere informatieHoofdstuk 5 Straling. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal
Hoofdstuk 5 Straling Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 5.1 Straling en bronnen Eigenschappen van straling RA α γ β 1) Beweegt langs rechte lijnen vanuit een bron. ) Zwakker als ze verder
Nadere informatieH7+8 kort les.notebook June 05, 2018
H78 kort les.notebook June 05, 2018 Hoofdstuk 7 en Materie We gaan eens goed naar die stoffen kijken. We gaan steeds een niveau dieper. Stoffen bijv. limonade (mengsel) Hoofdstuk 8 Straling Moleculen water
Nadere informatieIoniserende straling - samenvatting
Ioniserende straling - samenvatting Maak eerst zélf een samenvatting van de theorie over ioniserende straling. Zorg dat je samenvatting de volgende elementen bevat: Over straling: o een definitie van het
Nadere informatieOpgave 4 Het atoomnummer is het aantal protonen in de kern. Het massagetal is het aantal protonen plus het aantal neutronen in de kern.
Uitwerkingen 1 protonen en neutronen Opgave negatief positief neutraal positief neutraal Een atoom bevat twee soorten geladen deeltjes namelijk protonen en elektronen. Elk elektron is evenveel negatief
Nadere informatieHoofdstuk 9: Radioactiviteit
Hoofdstuk 9: Radioactiviteit Natuurkunde VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Hoofdstuk 9: Radioactiviteit Natuurkunde 1. Mechanica 2. Golven en straling 3. Elektriciteit en magnetisme 4. Warmteleer Rechtlijnige
Nadere informatieOpgave 4 Het atoomnummer is het aantal protonen in de kern. Het massagetal is het aantal protonen plus het aantal neutronen in de kern.
Uitwerkingen 1 Opgave 1 protonen en neutronen Opgave negatief positief neutraal positief neutraal Opgave 3 Een atoom bevat twee soorten geladen deeltjes namelijk protonen en elektronen. Elk elektron is
Nadere informatieDosisbegrippen stralingsbescherming. /stralingsbeschermingsdienst SBD-TU/e
13 Dosisbegrippen stralingsbescherming 1 13 Ioniserende straling ontvanger stralingsbron stralingsbundel zendt straling uit absorptie van energie dosis mogelijke biologische effecten 2 13 Ioniserende straling
Nadere informatieSamenvatting Natuurkunde Domein B2
Samenvatting Natuurkunde Domein B2 Samenvatting door R. 1964 woorden 2 mei 2017 7,1 4 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Domein B. Beeld- en geluidstechniek Subdomein B2. Medische beeldvorming 1. Uitzending,
Nadere informatieSamenvatting H5 straling Natuurkunde
Samenvatting H5 straling Natuurkunde Deze samenvatting bevat: Een begrippenlijst van dikgedrukte woorden uit de tekst Belangrijke getallen en/of eenheden (Alle) Formules van het hoofdstuk (Handige) tabellen
Nadere informatieLater heeft men ook nog een ongeladen deeltje met praktisch dezelfde massa als een proton ontdekt (1932). Dit deeltje heeft de naam neutron gekregen.
Atoombouw 1.1 onderwerpen: Elektrische structuur van de materie Atoommodel van Rutherford Elementaire deeltjes Massagetal en atoomnummer Ionen Lading Twee (met een metalen laagje bedekte) balletjes,, die
Nadere informatieDeze methoden worden vaak naar elkaar toegepast. Extraheren -> Filtreren -> Indampen.
Samenvatting door Lotte 2524 woorden 19 juni 2015 7,4 82 keer beoordeeld Vak NaSk 1 1 Stoffen gebruik je bij alles wat je doet. Veel van deze stoffen komen uit de natuur, deze zijn vaak niet zuiver maar
Nadere informatieBestaand (les)materiaal. Loran de Vries
Bestaand (les)materiaal Loran de Vries Database www.adrive.com Email: ldevries@amsterdams.com ww: Natuurkunde4life NiNa lesmateriaal Leerlingenboekje in Word Docentenhandleiding Antwoorden op de opgaven
Nadere informatieNationale instelling voor radioactief afval en verrijkte splijtstoffen. informatiefiche RADIOACTIVITEIT, EEN INLEIDING
Nationale instelling voor radioactief afval en verrijkte splijtstoffen informatiefiche RADIOACTIVITEIT, EEN INLEIDING NIRAS Brussel, 01-01-2001 1. Radioactiviteit en ioniserende straling Alles rondom ons
Nadere informatieNaam: Klas: Repetitie Radioactiviteit VWO (versie A)
Naam: Klas: Repetitie Radioactiviteit VWO (versie A) Aan het einde van de repetitie vind je de lijst met elementen en twee tabellen met weegfactoren voor het berekenen van de equivalente en effectieve
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Scheikunde Chemie overal H1 3 vwo
Samenvatting Scheikunde Scheikunde Chemie overal H1 3 vwo Samenvatting door een scholier 1193 woorden 30 oktober 2012 5,8 23 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Samenvatting Scheikunde
Nadere informatieBegripsvragen: Radioactiviteit
Handboek natuurkundedidactiek Hoofdstuk 4: Leerstofdomeinen 4.2 Domeinspecifieke leerstofopbouw 4.2.6 Radioactiviteit Begripsvragen: Radioactiviteit 1 Meerkeuzevragen Ioniserende straling 1 [H/V] Op welke
Nadere informatieHoofdstuk 1: Radioactiviteit
Hoofdstuk 1: Radioactiviteit Inleiding Het is belangrijk iets te weten over wat we in de natuurkunde radioactiviteit noemen. Ongetwijfeld heb je, zonder er direct mee in aanraking te zijn geweest, er ergens
Nadere informatieVoorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Fysica: Kernfysica. 25 juli 2015. dr. Brenda Casteleyn
Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts Fysica: Kernfysica 25 juli 2015 dr. Brenda Casteleyn Met dank aan: Atheneum van Veurne (http://www.natuurdigitaal.be/geneeskunde/fysica/wiskunde/wiskunde.htm),
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde H3 Door: Immanuel Bendahan
Samenvatting Scheikunde H3 Door: Immanuel Bendahan Inhoudsopgave 1 Atoommodel... 1 Moleculen... 1 De ontwikkeling van het atoommodel... 1 Atoommodel van Bohr... 2 Indicatoren van atomen... 3 2 Periodiek
Nadere informatie1 Bouw van atomen. Theorie Radioactiviteit, Bouw van atomen, www.roelhendriks.eu
Radioactiviteit 1 Bouw van atomen 2 Chemische reacties en kernreacties 3 Alfa-, bèta- en gammaverval 4 Halveringstijd van radioactieve stoffen 5 Activiteit van een radioactieve bron 6 Kernstraling: doordringend
Nadere informatie1 Atoom- en kernfysica TS VRS-D/MR vj Mieke Blaauw
1 Atoom- en kernfysica TS VRS-D/MR vj 2018 Mieke Blaauw 2 Atoom- en kernfysica TS VRS-D/MR vj 2018 1-3 Atoombouw en verval 4,5 Wisselwerking van straling met materie en afscherming 6-9 Röntgentoestellen,
Nadere informatieGroep 1 + 2 (klas 5), deel 1 Vraag 1 Vraag 2 Vraag 3 Vraag 4 Vraag 5
Groep 1 + 2 (klas 5), deel 1 Meerkeuzevragen + bijbehorende antwoorden aansluitend op hoofdstuk 2 paragraaf 1 t/m 3, Kromlijnige bewegingen (Systematische Natuurkunde) Vraag 1 Bij een horizontale worp
Nadere informatieVoorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Fysica: Kernfysica. 4 november Brenda Casteleyn, PhD
Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts Fysica: Kernfysica 4 november 2017 Brenda Casteleyn, PhD Met dank aan: Atheneum van Veurne, Leen Goyens (http://users.telenet.be/toelating) 1. Inleiding Dit
Nadere informatieFysische grondslagen radioprotectie deel 1. dhr. Rik Leyssen Fysicus Radiotherapie Limburgs Oncologisch Centrum
Fysische grondslagen radioprotectie deel 1 dhr. Rik Leyssen Fysicus Radiotherapie Limburgs Oncologisch Centrum rik.leyssen@jessazh.be Fysische grondslagen radioprotectie H1: INLEIDING H2: STRALING - RADIOACTIVITEIT
Nadere informatieHet atoom. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/95481
Auteur P.J. Dreef Laatst gewijzigd 07 februari 2017 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/95481 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs
Nadere informatieHoofdstuk 5 Straling. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal
Hoofdstuk 5 Straling Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 5.4 Activiteit en halveringstijd Activiteit = Het aantal vervalreacties per seconde 1 A t = A 0 Met 2 A(t) de activiteit na t seconden
Nadere informatieOpgave 3 N-16 in een kerncentrale 2014 II
Opgave 3 N-16 in een kerncentrale 2014 II In de reactor binnen in het reactorgebouw van een kerncentrale komt warmte vrij door kernsplijtingen. Die warmte wordt afgevoerd door het water in het primaire
Nadere informatieInleiding stralingsfysica
Inleiding stralingsfysica Historie 1896: Henri Becquerel ontdekt het verschijnsel radioactiviteit 1895: Wilhelm Conrad Röntgen ontdekt Röntgenstraling RadioNucliden: Inleiding Stralingsfysica 1 Wat maakt
Nadere informatieSamenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 7 + zonnestelsel en heelal
Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 7 + zonnestelsel en heelal Samenvatting door C. 1741 woorden 24 juni 2016 1,4 1 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Nu voor straks Natuurkunde H7 + Zonnestelsel en
Nadere informatie6,1. Werkstuk door een scholier 1691 woorden 21 mei keer beoordeeld. Natuurkunde
Werkstuk door een scholier 1691 woorden 21 mei 2002 6,1 171 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Inleiding. Pasgeleden las ik in de krant een artikel over een chirurg die een taartschijf had laten zitten bij
Nadere informatieFysische grondslagen radioprotectie deel 1. dhr. Rik Leyssen Fysicus Radiotherapie Limburgs Oncologisch Centrum
Fysische grondslagen radioprotectie deel 1 dhr. Rik Leyssen Fysicus Radiotherapie Limburgs Oncologisch Centrum rik.leyssen@jessazh.be Fysische grondslagen radioprotectie Wat is straling? Radioactiviteit?
Nadere informatieElementen; atomen en moleculen
Elementen; atomen en moleculen In de natuur komen veel stoffen voor die we niet meer kunnen splitsen in andere stoffen. Ze zijn dus te beschouwen als de grondstoffen. Deze stoffen worden elementen genoemd.
Nadere informatieAlfastraling bestaat uit positieve heliumkernen (2 protonen en 2 neutronen) met veel energie. Wordt gestopt door een blad papier.
Alfa -, bèta - en gammastraling Al in 1899 onderscheidde Ernest Rutherford bij de uraniumstraling "minstens twee" soorten: één die makkelijk wordt geabsorbeerd, voor het gemak de 'alfastraling' genoemd,
Nadere informatieExamentraining 2015. Leerlingmateriaal
Examentraining 2015 Leerlingmateriaal Vak Natuurkunde Klas 5 havo Bloknummer Docent(en) Blok IV Medische beeldvorming (B2) WAN Domein B: Beeld- en geluidstechniek Subdomein B2: Straling en gezondheid
Nadere informatieHet atoom. banner. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres P.J. Dreef 07 february 2017 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/95481 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 en 2
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door een scholier 918 woorden 13 januari 2005 6,3 193 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Hoofdstuk 1 1.2: De bouw van een atoom.
Nadere informatieBasiskennis inzake radioactiviteit en basisprincipes van de stralingsbescherming
Basiskennis inzake radioactiviteit en basisprincipes van de stralingsbescherming Nucleair?? Radioactiviteit?? Ioniserende straling!! Wat is dat? Basisprincipes Waar komen we radioactiviteit/ioniserende
Nadere informatieAntwoorden deel 1. Scheikunde Chemie overal
Antwoorden deel 1 Scheikunde Chemie overal Huiswerk 2. a. Zuivere berglucht is scheikundig gezien geen zuivere stof omdat er in lucht verschillende moleculen zitten (zuurstof, stikstof enz.) b. Niet vervuild
Nadere informatieOefenvragen Hoofdstuk 3 Bouwstenen van stoffen antwoorden
Vraag 1 Geef het symbool van: Oefenvragen Hoofdstuk 3 Bouwstenen van stoffen antwoorden I. IJzer Fe Aluminium Al Koolstof C IV. Lood Pb V. Chloor Cl VI. Silicium Si Vraag 2 Geef de naam van de atoomsoort.
Nadere informatie6.1 Ioniserende straling; eigenschappen en detectie
Uitwerkingen opgaven hoofdstuk 6 6.1 Ioniserende straling; eigenschappen en detectie Opgave 1 a Zie figuur 6.1. Figuur 6.1 Als je met het vliegtuig gaat, ontvang je de meeste straling, omdat je je op een
Nadere informatieWetenschappelijke Begrippen
Wetenschappelijke Begrippen Isotoop Als twee soorten atoomkernen hetzelfde aantal protonen heeft (en dus van hetzelfde element zijn), maar een ander aantal neutronen (en dus een andere massa), dan noemen
Nadere informatie1 Een lichtbron zendt licht uit met een golflengte van 589 nm in vacuüm.
Domein F: Moderne fysica Subdomein: Atoomfysica 1 Een lichtbron zendt licht uit met een golflengte van 589 nm in vacuüm. Bereken de energie van het foton in ev. E = h c/λ (1) E = (6,63 10-34 3 10 8 )/(589
Nadere informatieWednesday, 28September, :13:59 PM Netherlands Time. Chemie Overal. Sk Havo deel 1
Chemie Overal Sk Havo deel 1 Website van de methode www.h1.chemieoveral.epn.nl Probeer thuis of het werkt. Aanbevolen browser: internet explorer Neem onderstaande tabel over en rond af Atoomsoort Zuurstof
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2 Samenvatting door K. 1077 woorden 22 maart 2016 6,1 9 keer beoordeeld Vak Scheikunde Impact 3 vwo Scheikunde hoofdstuk 1 + 2 Paragraaf 1: Stoffen bijv. Glas en hout,
Nadere informatieAntwoorden deel 1. Scheikunde Chemie overal
Antwoorden deel 1 Scheikunde Chemie overal Huiswerk 2. a. Zuivere berglucht is scheikundig gezien geen zuivere stof omdat er in lucht verschillende moleculen zitten (zuurstof, stikstof enz.) b. Niet vervuild
Nadere informatienatuurkunde havo 2017-I
Molybdeen-99 In Petten staat een kerncentrale waar isotopen voor medische toepassingen worden geproduceerd. Eén van de belangrijkste producten is molybdeen-99 (Mo-99). Mo-99 wordt geproduceerd door een
Nadere informatieRelatieve massa. t.o.v. de atoommassaeenheid. m(kg) ,66 10 kg
. Atoombouw. Atoom Sommige Griekse filosofen (Democritus 4 v.c.) waren er al van overtuigd dat alle materie opgebouwd is uit massieve niet meer te delen bollen, de atomen. Dalton (88) kon op wetenschappelijke
Nadere informatie2 Van 1 liter vloeistof wordt door koken 1000 liter damp gemaakt.
Domein E: Materie en energie Subdomein: Energie 1 De dichtheid van een kubus P is 10 keer zo groot als de dichtheid van een kubus Q. De ribbe van kubus Q is 10 keer zo groot als de ribbe van kubus P. Hoe
Nadere informatieToets HAVO 4 Chemie Hfdst. 2 Schatkamer aarde
Toets HAVO 4 Chemie Hfdst. 2 Schatkamer aarde Opgave 1 Op het etiket van een pot pindakaas staat als een van de ingrediënten magnesium genoemd. Scheikundig is dit niet juist. Pindakaas bevat geen magnesium
Nadere informatieWisselwerking. van ioniserende straling met materie
Wisselwerking van ioniserende straling met materie Wisselwerkingsprocessen Energie afgifte en structuurverandering in ontvangende materie Aard van wisselwerking bepaalt het juiste afschermingsmateriaal
Nadere informatieHoeveel straling krijg ik eigenlijk? Prof. dr. ir. Wim Deferme
Hoeveel straling krijg ik eigenlijk? Prof. dr. ir. Wim Deferme 2 Geschiedenis -500 vcr.: ατοµοσ ( atomos ) bij de Grieken (Democritos) 1803: verhandeling van Dalton over atomen 1869: voorstelling van 92
Nadere informatieBasisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media
Hoofdstuk 2 Atoombouw bladzijde 1 Opgave 1 Hoeveel protonen, neutronen en elektronen hebben de volgende atomen? 7 3Li 11 5B 16 8O 36 17Cl 27 13Al In het symbool A ZX geldt: n p e 7 3Li 4 3 3 A geeft het
Nadere informatiePositronEmissieTomografie (PET) Een medische toepassing van deeltjesfysica
PositronEmissieTomografie (PET) Een medische toepassing van deeltjesfysica Wat zie je? PositronEmissieTomografie (PET) Nucleaire geneeskunde: basisprincipe Toepassing van nucleaire geneeskunde Vakgebieden
Nadere informatieIoniserende straling. Straling en gezondheid. Sectie natuurkunde - Thijs Harleman 1
Ioniserende straling Straling en gezondheid Sectie natuurkunde - Thijs Harleman 1 Inleiding: Fukushima Het kernongeluk van Fukushima vond plaats in de kerncentrale Fukushima I in Japan, in de dagen volgend
Nadere informatiePROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING TSG VMBO CURSUSJAAR 2014-2015 NIVEAU KADER
PROGRAMMA VA TOETSIG E AFSLUITIG TSG VMBO CURSUSAAR 04-05 IVEAU KADER VAK: ASK METHODE: u voor straks 4 KGT (ThiemeMeuenhoff) KLAS: 4 COTACTURE PER WEEK: 4 x uten per week P periode C code B Bron KEE wat
Nadere informatienatuurkunde 1,2 Compex
Examen VWO 27 tijdvak 1 donderdag 31 mei totale examentijd 3,5 uur natuurkunde 1,2 Compex Vragen 1 tot en met 15 In dit deel van het examen staan de vragen waarbij de computer niet wordt gebruikt. Bij
Nadere informatie"Naar de kern van de materie" legt uit wat radioactiviteit nu eigenlijk is. Er bestaan drie soorten straling.
Alles om ons heen is in zekere mate radioactief. Radioactiviteit is een volkomen natuurlijk verschijnsel. Zelfs ons lichaam is licht radioactief. De mens heeft het verschijnsel van de radioactiviteit dus
Nadere informatieAlles om je heen is opgebouwd uit atomen. En elk atoom is weer bestaat uit protonen, elektronen en neutronen.
2 ELEKTRICITEITSLEER 2.1. Inleiding Je hebt al geleerd dat elektriciteit kan worden opgewekt door allerlei energievormen om te zetten in elektrische energie. Maar hoe kan elektriciteit ontstaan? En waarom
Nadere informatieDiagnostische toets module 1-2. Udens College h/v. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Diagnostische toets module 1-2 Auteur Udens College h/v Laatst gewijzigd Licentie Webadres 21 September 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/85499 Dit lesmateriaal is
Nadere informatieDe Zon. N.G. Schultheiss
1 De Zon N.G. Schultheiss 1 Inleiding Deze module is direct vanaf de derde of vierde klas te volgen en wordt vervolgd met de module De Broglie of de module Zonnewind. Figuur 1.1: Een schema voor kernfusie
Nadere informatie1 Welk van onderstaande schakelingen is geschikt om de remspanning te meten?
Domein F: Moderne Fysica Subdomein: Atoomfysica 1 Welk van onderstaande schakelingen is geschikt om de remspanning te meten? 2 Bekijk de volgende beweringen. 1 In een fotocel worden elektronen geëmitteerd
Nadere informatieRADIOACTIEF VERVAL. Vervalsnelheid
/stralingsbeschermingsdienst 8385-I dictaat september 2000 RADIOACTIEF VERVAL Voor een beperkt aantal van nature voorkomende kernsoorten en voor de meeste kunstmatig gevormde nucliden wijkt de neutron/proton
Nadere informatieRadioactiviteit enkele begrippen
044 1 Radioactiviteit enkele begrippen Na het ongeval in de kerncentrale in Tsjernobyl (USSR) op 26 april 1986 is gebleken dat er behoefte bestaat de kennis omtrent radioactiviteit voor een breder publiek
Nadere informatieUitwerkingen opgaven hoofdstuk 5
Uitwerkingen opgaven hodstuk 5 5.1 Kernreacties Opgave 1 a Zie BINAS tabel 40A. Krypton heeft symbool Kr en atoomnummer 36 krypton 81 = 81 36 Kr 81 0 81 De vergelijking voor de K-vangst is: 36Kr 1e 35X
Nadere informatieNATUURKUNDE. a) Bereken voor alle drie kleuren licht de energie van een foton in ev.
NATUURKUNDE KLAS 5, INHAALPROEFWERK H7, 02/12/10 Het proefwerk bestaat uit 2 opgaven met samen 32 punten. (NB. Je mag GEEN gebruik maken van de CALC-intersect-functie van je GRM!) Opgave 1: Kwiklamp (17
Nadere informatieScheikunde Samenvatting H4+H5
Scheikunde Samenvatting H4+H5 Hoofdstuk 4 4.2 Stoffen worden ingedeeld op grond van hun eigenschappen. Er zijn niet-ontleedbare stoffen en ontleedbare stoffen. De niet-ontleedbare stoffen zijn verdeeld
Nadere informatie1 Wisselwerking en afscherming TS VRS-D/MR vj Mieke Blaauw
1 Wisselwerking en afscherming TS VRS-D/MR vj 2018 2 Wisselwerking en afscherming TS VRS-D/MR vj 2018 1-3 Atoombouw en verval 4,5 Wisselwerking van straling met materie en afscherming 6-9 Röntgentoestellen,
Nadere informatieEindexamen natuurkunde havo I
Opgave 1 Lord of the Flies Lees eerst de tekst in het kader. Er bestaan twee soorten brillenglazen: - bolle (met een positieve sterkte) en - holle (met een negatieve sterkte). In de figuren hiernaast is
Nadere informatie7.1 Het deeltjesmodel
Samenvatting door Mira 1711 woorden 24 juni 2017 10 3 keer beoordeeld Vak NaSk 7.1 Het deeltjesmodel Een model van een stof Elke stof heeft zijn eigen soort moleculen. Aangezien je niet kunt zien hoe een
Nadere informatiegelijk aan het aantal protonen in de kern. hebben allemaal hetzelfde aantal protonen in de kern.
1 Atoombouw 1.1 Atoomnummer en massagetal Er bestaan vele miljoenen verschillende stoffen, die allemaal zijn opgebouwd uit ongeveer 100 verschillende atomen. Deze atomen zijn zelf ook weer opgebouwd uit
Nadere informatieStraling. Onderdeel van het college Kernenergie
Straling Onderdeel van het college Kernenergie Tjeerd Ketel, 4 mei 2010 In 1946 ontworpen door Cyrill Orly van Berkeley (Radiation Lab) Nevelkamer met radioactiviteit, in dit geval geladen deeltjes vanuit
Nadere informatie(a) Noem twee eigenschappen die quarks en leptonen met elkaar gemeen hebben.
Uitwerkingen HiSPARC Elementaire deeltjes C.G.N. van Veen 1 Hadronen Opdracht 1: Elementaire deeltjes worden onderverdeeld in quarks en leptonen. (a) Noem twee eigenschappen die quarks en leptonen met
Nadere informatie- KLAS 5. c) Bereken de snelheid waarmee een elektron vrijkomt als het groene licht op de Rbkathode
NATUURKUNDE - KLAS 5 PROEFWERK H7 --- 26/11/10 Het proefwerk bestaat uit 3 opgaven; totaal 32 punten. Opgave 1: gasontladingsbuis (4 p) In een gasontladingsbuis (zoals een TL-buis) zijn het gassen die
Nadere informatieNatuurkunde Hoofdstuk 12 & 13 VWO 5 / SE IV
Natuurkunde Hoofdstuk 12 & 13 VWO 5 / SE IV 12.1 Een deel van het elektromagnetische spectrum is infrarood, dit zit naast het zichtbare licht en wordt vaak warmtestraling genoemd. Alle voorwerpen zenden
Nadere informatieRadioactiviteit en Kernfysica. Inhoud:
Radioactiviteit en Kernfysica Inhoud:. Atoommodel Rutherford Bohr. Bouw van atoomkernen A. Samenstelling B. Standaardmodel C. LHC D. Isotopen E. Binding F. Energieniveaus 3. Energie en massa A. Bindingsenergie
Nadere informatieAtoommodel van Rutherford
Samenvatting scheikunde havo 4 hoofdstuk 2 bouwstenen van stoffen 2.2 de bouw van een atoom Atoommodel val Een atoom is een massief bolletje. Elk atoomsoort heeft zijn eigen Dalton afmetingen Ook gaf hij
Nadere informatie1 ENERGIE Inleiding Het omzetten van energie Fossiele brandstoffen Duurzame energiebronnen
1 ENERGIE... 2 1.1. Inleiding... 2 1.2. Het omzetten van energie... 2 1.3. Fossiele brandstoffen... 5 1.4. Duurzame energiebronnen... 7 1.5. Kernenergie... 9 1.6. Energie besparen... 10 1.7. Energieverbruik
Nadere informatie1 Leerlingproject: Kosmische straling 28 februari 2002
1 Leerlingproject: Kosmische straling 28 februari 2002 1 Kosmische straling Onder kosmische straling verstaan we geladen deeltjes die vanuit de ruimte op de aarde terecht komen. Kosmische straling is onder
Nadere informatieQUARK_5-Thema-01-elektrische kracht Blz. 1
QUARK_5-Thema-01-elektrische kracht Blz. 1 THEMA 1: elektrische kracht Elektriciteit Elektrische lading Lading van een voorwerp Fenomeen: Sommige voorwerpen krijgen een lading door wrijving. Je kan aan
Nadere informatie21/05/2014. 3. Natuurlijke en kunstmatige radioactiviteit 3.1 3.1. 3.1 Soorten radioactieve straling en transmutatieregels. (blijft onveranderd)
3. Natuurlijke en kunstmatige radioactiviteit 3.1 Soorten radioactieve straling en transmutatieregels 3.2 Halveringstijd Detectiemethoden voor radioactieve straling 3.4 Oefeningen 3.1 Soorten radioactieve
Nadere informatieDe energievallei van de nucliden als nieuw didactisch concept
De energievallei van de nucliden als nieuw didactisch concept - Kernfysica: van beschrijven naar begrijpen Rita Van Peteghem Coördinator Wetenschappen-Wisk. CNO (Centrum Nascholing Onderwijs) Universiteit
Nadere informatiea Schrijf de eerste vier stappen op. b Waarom kunnen de β s die 234 Pa uitstoot, beter door een laagje plastic dringen dan de β s van
Toets v-08 Radioactiviteit 1 / 5 1 Protactinium 238 U vervalt in veel stappen tot 206 Pb. a Schrijf de eerste vier stappen op. b Waarom kunnen de β s die 234 Pa uitstoot, beter door een laagje plastic
Nadere informatienatuurkunde Compex natuurkunde 1,2 Compex
Examen HAVO 2009 tijdvak 1 donderdag 28 mei totale examentijd 3 uur tevens oud programma natuurkunde Compex natuurkunde 1,2 Compex Vragen 1 tot en met 14 In dit deel van het examen staan vragen waarbij
Nadere informatieMedische Beeldvorming
Medische Beeldvorming VWO 1 MEDISCHE BEELDVORMING Over deze lessenserie Colofon In deze module worden de natuurkundige principes en technieken uitgelegd die toegepast worden bij het maken van foto s en
Nadere informatieVoorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 27 mei totale examentijd 3 uur
natuurkunde 1,2 Examen VWO - Compex Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 27 mei totale examentijd 3 uur 20 05 Vragen 1 tot en met 17. In dit deel staan de vragen waarbij de computer
Nadere informatieHoofdstuk 6: Moleculen en Atomen 6.1) (1) Moleculen ( ( 6.1) Atomen ( ( 6.2) Rekenen aan reacties ( ( 6.3) Molecuulformules ( (
oofdstuk 6: Moleculen en Atomen Onderwerpen: Moleculen ( ( 6.1) Atomen ( ( 6.2) Rekenen aan reacties ( ( 6.3) 6.4) Reactievergelijkingen ( ( 6.5) Moleculen ( ( 6.1) (1) Uitleggen hoe is afgeleid dat moleculen
Nadere informatieHulpmiddelen: Niet grafische rekenmachine, binas 6 de druk. Let op dat je alle vragen beantwoordt.
Oefentoets schoolexamen 5 Vwo Natuurkunde Leerstof: Hoofdstukken 3, 5, 6 Tijdsduur: Versie: A Vragen: 24 Punten: Hulpmiddelen: Niet grafische rekenmachine, binas 6 de druk Opmerking: Let op dat je alle
Nadere informatieStoffen, structuur en bindingen
Hoofdstuk 1: Stoffen, structuur en bindingen Scheikunde vwo 2011/2012 www.lyceo.nl Onderwerpen Scheikunde 2011 2012 Stoffen, structuur en binding Kenmerken van Reacties Zuren en base Redox Chemische technieken
Nadere informatieAtoombinding structuurformules nader beschouwd (aanvulling 2.4)
Atoombinding structuurformules nader beschouwd (aanvulling 2.4) 1. Atoommodel van Bohr Uitgaande van het atoommodel van Rutherford (kern bestaande uit protonen en neutronen met daaromheen een elektronenwolk)
Nadere informatieChemie 4: Atoommodellen
Chemie 4: Atoommodellen Van de oude Grieken tot het kwantummodel Het woord atoom komt va, het Griekse woord atomos dat ondeelbaar betekent. Voor de Griekse geleerde Democritos die leefde in het jaar 400
Nadere informatieElektriciteit. Elektriciteit
Elektriciteit Alles wat we kunnen zien en alles wat we niet kunnen zien bestaat uit kleine deeltjes. Zo is een blok staal gemaakt van staaldeeltjes, bestaat water uit waterdeeltjes en hout uit houtdeeltjes.
Nadere informatieWerkstuk Natuurkunde Kernenergie
Werkstuk Natuurkunde Kernenergie Werkstuk door een scholier 1606 woorden 24 december 2003 5,8 121 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Onderzoeksvragen Wat is kernenergie? Bij een kernsplijtingsproces worden
Nadere informatie