Luchtkwaliteit, Verkeer en Gezondheid Maatregelen, kosten en bevoegdheden Luc Int Panis Conferentie Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling (FRDO) Residence Palace, Brussel 12/10/2018
Inleiding Luchtvervuiling Voornamelijk probleem van volksgezondheid Niet iedereen ondervindt dezelfde gevolgen Wegverkeer Belangrijke bron van luchtvervuiling Belangrijkste bron van ongezondheid Belangrijkste bron van gezondheidskosten
Verkeer verplaatst mensen blootstelling ~ waar mensen zijn (niet altijd thuis) Source: VUB & Uhasselt Dhondt et al. (2012)
Waar en wanneer worden mensen blootgesteld? Social & Leisure; 6,3% Shopping; 1,1% Work; 17,0% Tijd Time-activity Other; 3,9% Sleep; 35,5% Homebased activities; 29,9% Social & Leisure; 12,8% In transport; 6,3% Social & Leisure; 8,9% Contribution to dose Dosis Shopping; 3,2% Other; 5,6% In transport; 29,8% Blootstelling Contribution to exposure Shopping; 2,0% Work; 12,2% Sleep; 25,0% Other; 4,3% In transport; 21,0% Homebased activities; 26,7% Work; 12,8% Sleep; 13,9% Homebased activities; 21,8% Source: Uhasselt & VITO Dons et al. (2010-2018)
Hoogste blootstelling tijdens verplaatsingen 35000 30000 Urbanizatiegraad Wegtype Verkeersintensiteit (aantal voertuigen per uur) 25000 20000 15000 10000 5000 0 Source: Uhasselt Evi Dons
Gezondheidsrisico s Gelijkaardige eindpunten voor luchtvervuiling en fysieke inactiviteit Meeste eindpunten houden (on)rechtstreeks verband met verkeer Risico DALYs (gemiddeld/jaar) Verloren gezonde levensjaren (per persoon) Roken 144687 1.9 Obesitas 94750 1.3 Luchtvervuiling 79000 1.1 Fysieke inactiviteit 54134 0.7 Hypertensie 53690 0.7 Verkeersongevallen 36476 0.5 Hoge cholesterol 27930 0.4 Alcohol 10113 0.1 Passief roken 6600 0.1 Tuberculosis <1000 <0.01 Hepatitis B <1000 <0.01
Fietsen verlaagt de BMI Source: PASTA project & Uhasselt Evi Dons
Fietsen verbetert (soms) de longfunctie Source: PASTA project & VITO Laeremans et al 2018
Luchtkwaliteit verbeteren = kostenbesparing 10% reductie van PM10, PM2.5 en NO 2 Minder hospitalisaties voor: Ischemische hartklachten Geschatte jaarlijkse besparing 5.2 miljoen, 5.0 miljoen, en 8.4 miljoen resp. Hart ritme stoornissen 3.7 miljoen, 3.6 miljoen, en 5.9 miljoen Naleven WHO criteria: Besparing nog 3x hoger Source: Devos et al. 2015 (University Hospital Brussels & UHasselt)
Maatregelen en beleid Kosten efficiënt beleid legt de focus op: reductie van Black Carbon van wegverkeer reductie van blootstelling reductie van negatieve gezondheidseffecten Respiratoir incl. asthma & long kanker Cardiovasculair (belangrijkst) Kosten efficiënt beleid Domein overschrijdend Verkeer & Openbare werken, Volksgezondheid (preventie), Lokaal, Provinciaal, Gewest, Gemeenschap, Federaal
Fietsen : het meest kosten-efficiënte beleid Voorkomt emissies Voorkomt gezondheidsproblemen Ook + voor klimaat, geluidshinder, congestie,. Maatregelen zijn zeer kosten efficiënt Nieuwe fietsinfrastructuur Voorkomt cardiovasculaire ziektes Voorkomt tal van andere ziektes Voorkomt ongevallen Hoe minder fietsers vandaag hoe groter de Return-on-Investment (ROI)
Inzetten op gezondheid = investeren in fietsinfrastructuur Source: PASTA project Mueller et al., 2018
Case study: Provinciale fietssnelwegen of fietsostrades 13
Kostprijs van (vermeden) gezondheidsimpacts 14
Vergelijking van kosten en baten (gezondheid) 15
Provinciale fietssnelwegen (kosten << baten) 16
WHO Health Economic Assessment Tool (HEAT) fietsbrug Antwerpen-Berchem 17
Luchtvervuiling: nergens een reden om niet te fietsen Source: Tainio et al. Pers. communication, 2017 Is urban cycling worth the risk (FT) https://ig.ft.com/sites/urban-cycling/
Conclusies Evidence-based beleid nodig Bevoegdheden zijn versnipperd Milieu/Verkeer/Gezondheid/Preventie/Energie =>Maatregelen om bevoegdheidsoverschrijdend samen te werken Gemeenschappelijke budgetten? Quid Provinciale bevoegdheden? Zeer kostenefficiënt beleid is mogelijk ROI: 2, 3 en veel meer Rekenmodellen zijn beschikbaar bij WHO en VITO heatwalkingcycling.org https://sites.google.com/site/cwicalcnederlands/input
Bedankt voor uw aandacht! @LucIntPanis luc.intpanis@vito.be luc.intpanis@uhasselt.be