Projectplan Restauratie van Erfgoed. Restauratie van Coops Mölle te Zelhem Inhoudelijke projectplan. Opgesteld december 2016, herzien december 2017.

Vergelijkbare documenten
Restauratie verslag De Himpenserpoldermole te Wergea

Jaarrekening Stichting De 's-gravenzandse Korenmolen

Verduurzaming molen De Hersteller te Sint Johannesga

Jaarrekening Stichting De 's-gravenzandse Korenmolen

Beleidsplan

AANVRAAGFORMULIER SUBSIDIE RESTAURATIE RIJKSMONUMENTEN PROVINCIE ZEELAND 2017

Subsidieregeling instandhouding erfgoed gemeente Schagen 2018

B.. Budget restauratie rijksmonumenten provincie Groningen

Investeren in monumentaal vastgoed. 14 mei 2014

2. In de periode daarna verschijnen diverse (kranten)artikelen over de waarde van de molenromp.

Toelichting op de restauratie van poldermolen Het Noorden te Oosterend

BELEIDSPLAN

Geluidsproductie Coopsmolen te Zelhem

Concordiacomplex Ede

Stichting Buitenplaats Villa Sanoer. Jaarverslag 2017

Vereniging Wooninitiatief de Nederhof. Beleidsplan

RAADSVOORSTEL. Onderwerp: Restauratie Oostbeer aan de Commandoweg

TOELICHTING aanvraagformulier Subsidieregeling stimulering herbestemming monumenten ONDERZOEK NAAR HERBESTEMMING VAN GEBOUWDE MONUMENTEN

Onderwerp: Aanwijzing voormalig synagogegebouwtje als gemeentelijk monument.

Gemeente Moerdijk. Monumentenwijzer. Informatie over gemeentelijke monumenten

PROVINCIAAL BLAD. Nadere subsidieregels Restauratie Monumenten

Stichting De Rietvink en Vrienden van de Rietvink Verslagjaar: 2012 Publicatie t.b.v. status culturele ANBI

College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel

Telefoonnummer Monumentenstichting voor gemeentelijke monumentale eigendommen

Stichting Vrienden van Onze Taal s-gravenhage

FINANCIEEL VERSLAG 2016

BELEIDSPLAN VAN DE STICHTING OUDHEIDKAMER TE ALBLASSERDAM

Rapport inzake de jaarrekening 2015

Stichting kasteel Huys ter Horst

Stichting Urgente Noden Friesland te Leeuwarden. Rapport inzake jaarrekening 2016

Restauratieplan woonboerderij Hoogcasteren tegenover nummer 17 Hoogeloon

Postcode :. Plaats: Telefoon / mobiel :. FAX / .

: kredietaanvraag restauratie Wetsingerzijl

Marine Artillerie Waffenkommando op Huisduinen te Den Helder.

PROVINCIAAL BLAD JAARGANG: 2013 NR: 75

Gebouwd monument of zelfstandig onderdeel daarvan

Stichting Westerwolds Monumentenfonds te Assen. Financieel verslag 2016

Borgstelling geldlening SPPiLL tbv aankoop langgevelboerderij Barrierweg 4.

Stichting Windkorenmolen De Leeuw. Lettele. Stichting Windkorenmolen De Leeuw. Beleidsplan voor de jaren 2014 t/m 2018

Leeuwarder Restauratiefonds

Commissie Bestuurlijk Domein. Commissie Ruimtelijk Domein. Commissie Sociaal en Economisch Domein. Informerende Commissie. Bespreken.

P r o v i n c i e F l e v o l a n d

WINDKORENMOLEN SANCTO ANTONIO HALSTEREN

Algemeen Heeft de monumentenstatus alleen betrekking op de buitenkant of ook op de binnenkant?

INFORMATIEBROCHURE. Regelingen voor eigenaren van gemeentelijke monumenten

Betalingen voor aankoop goederen en diensten zijn uitsluitend via de bank betaald na overleggen van de betreffende nota s.

Daamen administratie dienstverlening. Jaarrekening Monumentenstichting Baet & Borgh De Tuut AA APPELTERN

Gebouwd monument of zelfstandig onderdeel daarvan

*ZE90F02CD2F* Voorgeschiedenis, breder perspectief

VERENIGING VRIENDEN VAN DE GROTE OF ST.-BAVOKERK TE HAARLEM ALGEMEEN BELEIDSPLAN

Aanvraagformulier restauratiesubsidie

STICHTING BEHOUD PANORAMA MESDAG DEN HAAG FINANCIEEL VERSLAG 2015

Subsidieregeling restauratie monumenten

Restauratievisie. Korenmolen + motorhuis te Goidschalxoord. Stichting Molencomplex Goidschalxoort. Datum: 16 november 2007

Subsidieregeling instandhouding erfgoed Zaanstad Vastgesteld door het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Zaanstad

Stichting Magirus Middelburg. Pagina 1 van 5

JAARREKENING Algemene informatie 2. Balans per 31 december 3. Rekening van Baten en Lasten 4. Toelichting op de Balans 5 t/m 7

Stichting Urgente Noden Friesland te Leeuwarden. (Concept) Rapport inzake jaarrekening 2014

Stichting Magirus Middelburg. Pagina 1 van 5

Monumenten in Midden-Delfland

Bezoekadres: Kerkstraat 3A 7722 LR Hoonhorst Iedere zaterdagmiddag van tot uur gratis toegankelijk voor publiek.

Gebouwd monument of zelfstandig onderdeel daarvan

AGENDAPUNT voor burgemeester en wethouders

Collegevoorstel. Zaaknummer: subsidie restauratie molen Drunen

Stichting Dogtrailing

PROVINCIAAL BLAD. Uitvoeringsregeling subsidie restauratie rijksmonumenten Noord-Holland

Gelselaar Beschermd Dorpsgezicht Wat betekent dat?

VIII Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (VIII) voor het jaar 2007

MonumentenWijzer. waarvoor u in aanmerking kunt komen. Zo weet u waar u aan toe bent als u een grootscheepse restauratie of onderhoud laat uitvoeren.

Subsidieverordening voor onderhoud en restauratie van monumenten

Ruimtelijke motivering ten behoeve van een dakopbouw op het pand van de voormalige V&D aan de Schapenmarkt 4-6

Notitie Monumentenbeleid

Datum 3 maart 2014 Kamervragen van de leden Lucas, Aukje de Vries, Jacobi en De Rouwe over het behoud van de monumentenstatus molen "Windlust"

STICHTING STEUNFONDS HAAGS HISTORISCH MUSEUM DEN HAAG Rapport inzake jaarstukken 2012

Stichting De Rietvink en Vrienden van de Rietvink Verslagjaar: 2017 Publicatie t.b.v. status culturele ANBI

STICHTING HISTORISCH MUSEUM EDE JAARREKENING Aanbiedingsbrief 2. Balans 3. Baten en lasten 4. Specifieke lasten 2 7.

Datum : 16 oktober 2007 Nummer PS : PS2007WMC03 Afdeling : ECV Commissie : WMC Registratienummer : 2007INT Portefeuillehouder : A.

Rotterdams Restauratiefonds 2006

ANBI-gegevens van Stichting De Wieger en Stichting Vrienden van De Wieger

Monitor. Erfgoedinspectie. Monumenten en Archeologie

Winkel-/ kantoorruimte TE KOOP. Plein CV Dordrecht.

Heerder erfgoed, belangrijk voor de toekomst

Archeologisch monument of zelfstandig onderdeel daarvan

Balans per 31 december 2014, na resultaatbestemming

Heemkundekring Willem Snickerieme en Museum Zwaluws Erfgoed

Commissie Bestuurlijk Domein. Commissie Ruimtelijk Domein. Commissie Sociaal en Economisch Domein. Informerende Commissie. Bespreken.

Aan de Raad Raad Made, 24 maart 2015

Beleidsplan Versie oktober 2015

Inspectie rapport. Opname rapport Bosrand 16 Dwingeloo. Ing. B. Wortelboer

SPKS Churchilllaan GV Utrecht. KvK-nummer: CONCEPT RAPPORT INZAKE DE JAARREKENING 2017

1. Opbouw beleidstheorie(ën)

Projectnota Extra Investeringsimpuls Sociaal-culturele Infrastructuur CC 2 Verbetering van museumaanbod

Denken in Kansen 40+ club s-hertogenbosch 3 februari 2014

boekhouding jaarrekening fiscaal loonadministratie advisering

Stichting Voedselbank Nijmegen INHOUDSOPGAVE. blz REKENING EN VERANTWOORDING

Stichting kasteel Huys ter Horst

Jaarverslag Kamer van Koophandel: De Stichting Emoties is ingeschreven in de Kamer van Koophandel onder nummer

ALGEMEEN Bijbehorend formulier is uitsluitend bedoeld voor het aanvragen van een subsidie voor het wind- en waterdicht maken van gebouwde monumenten.

Transcriptie:

Projectplan Restauratie van Erfgoed. Restauratie van Coops Mölle te Zelhem Inhoudelijke projectplan. Opgesteld december 2016, herzien december 2017. Van Reeuwijk bouwmeester Email: vanreeuwijkbouwmeester@gmail.com KvK Leeuwarden: 59422246 Grauwe Kat 23, 8822WH Arum tel.0517 531849 BTW-nr: NL853475064B01 www.molensenmonumenten.nl Gsm. 06 57553756 IBAN NL61ABNA0893576654

Inhoudsopgave Projectplan Restauratie van Erfgoed. Restauratie van Coopsmolle te Zelhem Inhoud Restauratie van Coops Mölle te Zelhem... 3 Samenvatting... 3 Projectplan Restauratie van Coops Mölle te Zelhem... 5 Inleiding... 5 Coops Mölle te Zelhem... 5 Doelstelling van het restaureren en weer een functie geven aan de molen... 6 Het projectplan nader toegelicht.... 8 1. Functioneel gebruik van het erfgoed... 8 2. Omgevingsvergunning... 8 3.Cultuur-historische waarde... 9 4 Ruimtelijke kwaliteit van de omgeving... 9 5.Duurzame uitvoering... 11 6.Start van de restauratie en uitvoeringstermijn... 12 7.Investering, dekking en sluitende exploitatie... 13 Conclusie... 15 Bijlage Exploitatie Coops Mölle te Zelhem... 16 2 ~

Restauratie van Coops Mölle te Zelhem Samenvatting Al jaren bestaan er plannen om te komen tot de restauratie van de bijzondere Coops Mölle te Zelhem. Deze molen met een bijzonder model is een van de weinige rijksmonumenten in Zelhem. In 2016 werd de molen met de omliggende gebouwen en woning aangekocht door mevr. H.Pellegrini. Direct werden plannen gemaakt om tot restauratie van de molen te komen. Er is overleg geweest met de gemeente en op 9-11-2016 heeft wethouder A.Spekschoor van de gemeente Bronckhorst samen met de beleidsambtenaren de molen bezocht. Ook zij raakten enthousiast over de plannen om de molen weer van wieken te voorzien en weer uit te voeren als maalvaardige korenmolen. Het is daarbij de bedoeling dat de molen toegankelijk gaat worden voor de gemeenschap, door molenaars in werking zal worden gesteld waarbij in de naastgelegen oude maalderij de mogelijkheid bestaat om een kleine winkel te bezoeken waar de molenproducenten te verkrijgen zijn. Ook kan hier dan aanvullende informatie worden verkregen over korenmolens en de ( voormalige) molens in de buurt van Zelhem. De oudheidkundige vereniging betaalde mee aan het wind- en waterdicht maken van de molen om zo verder verval tegen te gaan. Begin 2017 werd een subsidieaanvraag ingediend bij de provincie Gelderland. Hier werd een beschikking van ontvangen voor 60% van de totale investeringskosten, een belangrijke bijdrage! Bij vier gespecialiseerde molenmakersbedrijven is een begroting aangevraagd om zo tot een marktconforme prijsstelling te komen. Al tijdens het proces werd duidelijk dat het restaureren van de molen voor met name de gemeenschap alleen op langere termijn succesvol zou kunne zijn wanneer deze in handen over zou gaan van een voor dit doel op te richten behoud stichting. Deze stichting is thans in oprichting. De stichting zal hierbij aan de Culturele ANBI doelstelling kunnen voldoen. De verwachting is dat medio januari de statuten voor Stichting Coops Mölle kunnen worden ondertekend. Er zijn al een aantal molenaars beschikbaar om de molen straks te kunne laten draaien en werken. 3 ~

De doelstelling is om in de eerste helft van 2018 een start te maken met de restauratie waarna de molen begin 2019 weer geheel werkend kan worden opgeleverd. In het projectplan zijn alle details verder uitgewerkt. Hierbij ook de kosten, dekking en toekomstige exploitatie. De conclusie hierbij is dat een bijdrage van de gemeente essentieel is om het project te doen slagen. Een bijdrage zal ook een belangrijke ondersteuning zijn voor de stichting om aanvullende fondsen aan te kunnen schrijven. 4 ~

Projectplan Restauratie van Coops Mölle te Zelhem Inleiding Dit projectplan geeft een omschrijving van de uit te voeren werkzaamheden ten behoeve van de restauratie van Coops Mölle te Zelhem. In het rapport zal worden aangegeven welke doelen worden nagestreefd met het plan, hoe het zal worden uitgevoerd en hoe het plan financieel zal worden gedekt. Ook zal inzicht worden gegeven in de exploitatie na restauratie. Coops Mölle te Zelhem Derk Coops (1768-1859) pachtte vanaf 1801 de standerdmolen, genaamd de Oude Molen, aan de Hummeloseweg van Hendrik Hesseling. Na een conflict over de pacht of het onderhoud liet Coops in 1818 een eigen molen bouwen, die dan ook de Nieuwe Molen werd genoemd. De Oude molen waarop Derk Coops begon. Deze standerdmolen stond circa 500 meter ten westen van de kerk in Zelhem en werd in 1917 gesloopt. De Nieuwe Molen werd een stenen molen met een bijzonder model; het onderste deel werd tot boven de ingangsdeuren loodrecht opgetrokken; daarboven is de romp sterk conisch. In de Achterhoek kwam dit model soms meer voor. Derk Coops werd opgevolgd door zijn zoon, ook een Derk Coops (1822-1911). Deze wordt weer opgevolgd door diens zoon, Derk Willem Johan Coops (1964-1950). Zijn zoon, Derk Jan Coops (1907-1980), zou de laatste molenaar van de molen worden. Hij laat in 1939 5 ~

een dieselmotor installeren, waarop de roeden uit de as worden gehaald. Later wordt ook de as zelf en de kap verwijderd. In 1986 is een stichting opgericht om tot completering van de molen te komen. Dit is niet van de grond gekomen, vooral door de eisen van de toenmalige eigenaar van het perceel waarop de molen staat. Thans is er een nieuwe eigenaar, mevr. H.Pellegrini, die het initiatief heeft genomen om tot restauratie ter plaatse te komen. Hierbij is het voornemen de molen bij positief uitzicht op restauratie over te dragen aan een behoudstichting met ANBI status die de molen in eigendom zal verkrijgen, zorg zal dragen voor de restauratie en in de toekomst de molen instand zal houden. Op dit moment geldt de molen als een van de weinige verweesde molens van ons land die hoog nodig een restauratie behoeven. Restaureren van de molen louter om alleen het object weer in een goede staat te brengen heeft niet zoveel zin wanneer er geen goede functie voor het gebouw zal zijn. Vanuit de bouwwijze van molens is het zeer moeilijk een ingrijpende herbestemming te geven aan het pand zonder teveel afbreuk te doen aan het industriële karakter van dit erfgoed. Met de uitvoering van het project wil de eigenaar de cultuur historische waarde die thans aanwezig is behouden en versterken. Dit met als doel de molen ook in de toekomst voor de gemeenschap te kunnen behouden. In Zelhem zijn maar 4 objecten aangewezen als rijksmonument. Doelstelling van het restaureren en weer een functie geven aan de molen - restauratie van de incomplete molen. Bij de restauratie zullen de onderdelen die in de tijd verloren zijn gegaan tevens worden gerestaureerd. Dit zijn met name de onderdelen die bij vrijwel alle molens in Nederland al eens ingrijpend zijn gerestaureerd of vervangen. - de thans leeg staande molen weer zijn oorspronkelijke functie teruggeven - door het terug brengen van de oorspronkelijke functie zal er een goede publiekstoegankelijkheid ontstaan. Hierbij zal met name de educatieve waarde van de molen goed inzichtelijk worden gemaakt voor bezoekers. Dit zijn zowel lokale bezoekers als met name toeristen die de provincie Gelderland bezoeken - Met het terugbrengen van de functie en de restauratie van deze voor Nederland zo bijzondere molen zal deze weer een volwaardige functie kan vervullen. Dit alles binnen de context dat de cultuur historische waarde zo maximaal mogelijke behouden zal blijven. - Het naastgelegen oude maalderijgebouw krijgt de functie van winkeltje waar de molenproducten kunne worden verkocht. Ook zal hier voor de molenaars een goede schaftgelegenheid ontstaan in het oude nog aanwezige kantoor van de maalderij met goed uitzicht op de molen. - De ruimte bij het maalderijgebouw zal ook worden gebruikt voor een kleinschalige publieksfunctie met informatie over de molens vuit de buurt van Zelhem en informatie over korenmolens in het algemeen. 6 ~

- Doelstelling is de molen als een centrum voor bedrijvigheid in te richten. Hiermee wordt dan ook de oude functie voor de gemeenschap teruggebracht, immers de molen was vaak de plaats waar de gemeenschap samenkwam om graan te laten malen en nieuws uit te wisselen. In de molen nog de oude balken uit 1818. Er is nog veel historisch materiaal overgebleven. Coops Mólle nog in volle glorie, een beeld dat naar verwachting in 2019 weer zichtbaar zal zijn! 7 ~

Het projectplan nader toegelicht. 1. Functioneel gebruik van het erfgoed De incomplete molen staat inmiddels al jaren leeg. De maalderijfunctie die vroeger in de gebouwen naast de molen werden uitgevoerd zijn komen te vervallen. Door de bouwwijze met dikke muren die vaak vocht doorslaan zal het vrijwel onmogelijk zijn om een wezensvreemde functie voor de molen aan te geven. Bij een wezensvreemde functie zal de cultuur- historische waarde sterk verminderen. Om deze reden is ervoor gekozen om de oorspronkelijke functie weer aan te brengen. Deze oorspronkelijke functie geeft ook de beste grondslag voor een goede exploitatie in de toekomst. Met de voorgenomen restauratie zal dus leegstand van het monument worden opgeheven. Met de functie als korenmolen die voor publiek toegankelijk zal zijn zal hiermee ook in de toekomst leegstand worden voorkomen. De restauratie, het eigendom en de toekomstige instandhouding zal in handen komen van een behoud stichting met ANBI status. De statuten voor deze stichting zullen naar verwachting medio januari 2018 kunne worden ondertekend. De molen staat nu leeg. Restauratie is zeer noodzakelijk om algehele teloorgang van dit rijksmonument te voorkomen. 2. Omgevingsvergunning De omgevingsvergunning voor de restauratie is verleend. Hierbij hebben zowel de toenmalige Rijksdienst voor Archeologie, Cultuur en Monumenten ( thans rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) alsmede de provincie Gelderland een positief advies afgegeven. 8 ~

3.Cultuur-historische waarde De molen kan op de huidige plaats worden gerestaureerd. De molen zal zeker na de restauratie weer vanaf ver zichtbaar zijn en een positieve invloed hebben op de ruimtelijke omgeving. Met de restauratie zal de cultuur-historische waarde van deze thans reeds bijzondere molen wat bouwwijze en uiterlijke verschijning betreft nog sterk verhoogd worden. De korenmolen is als volgt ingeschreven in het register van beschermde monumenten: INCOMPLETE MOLEN. De als grondzeiler uitgevoerde ronde stenen molen met de naam 'Coopsmölle' is in 1818 gebouwd als korenmolen. De molen is omstreeks 1938 onttakeld, waarbij het wiekenkruis, de kap en het gaande werk werden verwijderd. De incomplete molen kreeg een functie als opslagruimte voor de naastgelegen maalderij. De incomplete molen is thans in gebruik als opslagruimte. Naast de incomplete molen staat een schuur met daarin een niet meer functionerende mechanische maalderij. De incomplete molen is matig zichtbaar in een tamelijk open omgeving. Omschrijving De incomplete molen bestaat uit de ronde conisch gemetselde bakstenen romp, waarvan het onderste deel een cilindervorm heeft. De uit vier bouwlagen bestaande romp is voorzien van een puntkap. De kruivloer en de kuip zijn nog aanwezig. Waardering De incomplete molen is van algemeen belang: - vanwege bouwtechnisch-historische waarden als herkenbaar en representatief relict van een ronde stenen korenmolen de eerste helft van de 19e eeuw; - vanwege cultuurhistorische waarden als onderdeel van de geschiedenis van de graanmaalderijen van Nederland en de industriële ontwikkeling van Gelderland en de plaatselijke geschiedenis; - vanwege situationele waarden betreffende de historische gaafheid van de omgeving; - vanwege zijn zeldzaamheid als ronde conisch gemetselde bovenkruier waarvan het onderste deel een cilindervorm heeft; - vanwege zijn landschappelijke betekenis en goede molenbiotoop. 4 Ruimtelijke kwaliteit van de omgeving Restaureren van Coops Mölle is van groot belang voor het versterken van de ruimtelijke kwaliteit van de omgeving van de molen en de nog steeds aanwezige ( maar niet meer in gebruik zijnde) naastgelegen maalderij. De in het vlakke land gelegen molen is reeds van veraf zichtbaar. Dit zal zeker het geval zijn wanneer de molen is gerestaureerd en de wieken weer veelvuldig zullen draaien. Molens zijn hierbij onze nationale monumenten bij uitstek en typische gemeenschapsmonumenten, net als kerken. De molen en de kerk waren er immers beide ten dienste van een leefgemeenschap en in die hoedanigheid bijna te zien als een openbare gelegenheid. Daarnaast waren beide soorten objecten van 9 ~

zodanige afmetingen dat ze in sterke mate het stads- en dorpsbeeld bepaalden. Het dorp of de stad in de verte kreeg een karakteristiek "eigen" gezicht door de hoog boven alles uitstekende molens en kerktorens. Molens zijn zo aan te merken als objecten die van groot belang zijn voor de ruimtelijke kwaliteit van Nederland. Na de restauratie zal de molen weer zeer regelmatig gaan draaien. Zeker wanneer de molen draait zal een belangrijke aantrekkingskracht worden uitgeoefend op langskomende bezoekers/ toeristen.. De bezoekers kunnen in de molen inzicht krijgen in de werking van de molen. Een molen is een machine waarbij het voor de bezoeker van jong tot oud heel snel duidelijk is hoe alles werkt. Het is wat dat betreft bijzonder om midden in een werkende machine te kunnen staan. Molens maken zonder uitzondering een grote indruk op bezoekers. Ook voor kinderen is het bezoeken een leuke en leerzame gebeurtenis. Geconstateerd kan worden dat de restauratie van de molen een versterking zal zijn van de toeristische waarde van het gebied mede door de beeldbepalende ligging. Voor de toegang tot de molen is een nader plan uitgewerkt. De molen kan vanaf de openbare Wiekenweg worden bereikt. Aan de achterzijde van het complex zal een bescheiden parkeerruimte worden gemaakt met een eigen toegang tot de molen. Op deze wijze zal er geen sprake zijn van overlast bij buurtbewoners wanneer mensen de molen willen bezoeken. Dit zal ook voor het toekomstig behoud en goed functioneren van de molen van belang zijn. Situatie en toegang tot de molen na restauratie. De molen zal bereikbaar zijn vanaf de Wiekenweg. 10 ~

De maalstenen liggen nog buiten en zullen worden hergebruikt 5.Duurzame uitvoering Voor de restauratie is een uitgebreid restauratieplan opgesteld. Hierbij zijn vergelijkbare molens in de nabijheid opgemeten om de juiste streekgebonden bouwwijze en detaillering naar voren te laten komen. De belangrijke molendeskundige A.Sipman heeft deze molens opgemeten in het verleden. Ook deze gegevens zijn verwerkt in het totale restauratieplan. Naast archiefonderzoek en onderzoek bij andere molens is ook de aanwezige Coops Mölle uitgebreid onderzocht. Veel bouwdetails konden zo worden vastgelegd. In de molen zijn ook nog veel onderdelen ( deels) aanwezig van de vroegere maalfunctie. Van Reeuwijk bouwmeester heeft als erkend en gecertificeerd Monumenten- en molenadviesbureau de planvorming verzorgt. Dit bureau zal ook de directie gaan voeren over de restauratie. Door de medewerkers van het bureau zijn door de jaren heen voor bijna de helft van de ca 1200 Rijksbeschermde molens in Nederland al eens restauratie- of onderhoudsplannen gemaakt. Restauratie technische kennis van de restauratie van molens is dus volop aanwezig. De uitvoering zal geschieden door een molenmakersbedrijf met aantoonbare restauratiekennis van molens. Ook voor onderaannemers zullen bedrijven met aantoonbare ervaring worden ingeschakeld. Daarnaast zullen gespecialiseerde toeleveranciers worden ingeschakeld voor de leverantie van molenroeden, molenzeilen, molenstenen en zwaar constructiehout. Al het te gebruiken hout zal hierbij het FSC keurmerk dragen. Op deze manier zal een duurzame restauratie worden verkregen waarbij maximaal behoud van aanwezige waarden voorop zal staan. De opdrachtgever is voornemens bij het werk een of meer leerwerkplaatsen te realiseren. De leerwerkplekken kunnen hierbij zowel bij de molenmaker als bij het metselbedrijf worden 11 ~

gerealiseerd. Het restaureren van molens is echter zeer specialistisch werk en het is niet zeker of dit voornemen ook uitvoering kan krijgen. 6.Start van de restauratie en uitvoeringstermijn Het afgelopen jaar is door de eigenaar veel tijd geïnvesteerd in het voorbereiden van het algehele herstel van dit monument. Eind 2016 heeft de verantwoordelijk wethouder dhr. Spekschoor van de gemeente Bronckhorst met beleidsambtenaren ook de molen bezocht. De gemeente is erg positief over de voorgenomen plannen en heeft aangegeven het initiatief te ondersteunen. De restauratieplannen zijn gereed en er is een begroting van de totale kosten. De aanbesteding heeft ook al plaatsgevonden. Herstel van de molen is zeer urgent. De provinciale subsidie is toegezegd. Na verkrijgen van de overige gelden kan voorjaar 2018 een start worden gemaakt met het werk. Het streven is de molen bij het 200 jarige bestaan in 2018 in restauratie te hebben. Waarschijnlijk zal de restauratie begin 2019 kunnen worden opgeleverd. Dit zou een bekroning zijn op alle inspanningen van de afgelopen jaren. Realisatie van de plannen kan echter zeker binnen drie jaar worden gerealiseerd. In de molen veel onderdelen van de oude maalfunctie. Deze zijn netjes geselecteerd voor hergebruik bij de restauratie. 12 ~

7.Investering, dekking en sluitende exploitatie Het restaureren en opnieuw van een functie voorzien van industrieel erfgoed is een zware opgave. Dit speelt zeker bij molens die een vroege vorm van industrieel erfgoed zijn. Door de vaak beperkte ruimte in een molen en door de aanwezigheid van essentiële onderdelen in deze ruimte zelf is de mogelijkheid voor een herbestemming beperkt. Zeker wanneer de opgave is de cultuur historische waarde te behouden. Bij Coops Mölle zien we dan ook dat het ontbreken van een functie leegstand tot gevolg heeft gehad. Molens kunnen hierbij als monumenten van de gemeenschap worden beschouwd. Ze zijn van veraf zichtbaar, ze verlevendigen het beeld van het platteland, maar ook dorpen en steden door hun hoge bouwwijze. Draaiende wieken voegen hier nog wat extra`s aan toe. Ook voor toeristen en bezoekers hebben de molens een grote aantrekkingskracht. Molens zijn het Landmark van Nederland. De molen te Zelhem is al sinds de bouw nu bijna 200 jaar geleden in particulier eigendom bij een ( molenaars) familie. Dit is als immaterieel erfgoed een belangrijk gegeven in deze tijd. De huidige eigenaar wil de molen ook in de toekomst behouden voor de gemeenschap. De keuze is gemaakt om de molen over te dragen aan een behoud stichting. Op deze wijze is de overtuiging, dat de molen het beste voor het nageslacht kan worden behouden en instand worden gehouden. De stichting zal hierbij aan de ANBI doelstellingen voldoen. Het is echter evident dat er ook inkomsten moeten zijn om deze meest kwetsbare categorie monumenten binnen ons Rijks Monumenten bestand in stand te kunnen houden. Gelukkig zijn er bijdragen mogelijk van overheden zoals het rijk, de provincie en de gemeente die deze instandhouding duurzaam steunen. Na restauratie zal de molen dan ook goed instand kunnen worden gehouden zo is de verwachting. Bij molens elders in de provincie is dit reeds tientallen jaren een gevestigd begrip. In het exploitatieoverzicht zijn deze kosten inzichtelijk gemaakt. Voor de totale kosten is een aanbesteding georganiseerd onder vier ter zake kundige molenmakersbedrijven. Eind oktober 2017 kon de laagste offerte worden verkregen van molenmakersbedrijf Coppes te Bergharen. Deze begroting zal voor de verdere voortgang van het project in principe de basis zijn. Daarnaast zijn er natuurlijk aanvullende kosten zoals planvorming, directievoering, aankoop molen etc. Indirecte kosten 419.121,00 Algemene bouwplaatskosten 1.110,00 Algemene kosten, winst en risico 11.129,00 13 ~

Subtotaal 432.110,00 opstellen plan begeleiding werk 43.211,00 Subtotaal 475.321,00 Onvoorzien 10.000,00 CAR-verzekering 2.500,00 Leges, notariskosten 6.000,00 Accountantskosten afrekening subsidie 3.500,00 Aankoop molen 50.000,00 Subtotaal 547.321,00 BTW te verrekenen TOTAAL GENERAAL Excl. BTW afgerond 547.500,00 Voor de dekking van de kosten van de restauratie is reeds een subsidie verkregen van de provincie Gelderland. Daarnaast kan beroep worden gedaan op fondsen. De provinciale subsidie kan maximaal 465.600,- bedragen maar dit is afhankelijk van het wel of niet verrekenen van de BTW en de uiteindelijke kosten. Het subsidiepercentage is 60%. Van dit percentage is eerst uitgegaan bij de dekking. ( stand december 2017) In onderstaand overzicht is de dekking weergegeven. Dekking Financier Aangevraagd/ Opmerkingen te verwachten Totale kosten excl. BTW 547.500,00 Bijdrage provincie Gelderland 298.500,00 60% van kosten ( dec. 2017 excl. aankoop). Bijdrage diverse landelijke en lokale fondsen 44.000,00 Bijdrage gemeente 100.000,00 Aanvraag dec. 2017 Bijdrage uit gemeenschap 5.000,00 Eigen bijdrage stichting 50.000,00 Bijdrage stichting in leverantie 50.000,00 materialen zoals molenstenen ed Totaal 547.500,00 Voor de fondsen zal o.a. beroep worden gedaan op het Molenfonds, TBI fonds, Prins Bernhard Cultuurfonds, Dinamo Fonds, Hendrik Mullers Vaderlandsch fonds, RABO bank Coöperatiefonds en diverse andere, kleinere fondsen. Daarnaast zal door middel van Crowdfunding aanvullende gelden worden verworven. 14 ~

Bijdrage van de fondsen zal sterk afhangen van de bereidheid van provincie en gemeente om bij te dragen in dit project. Het moet duidelijk zijn dat dit een gedragen project is zowel op provinciaal, maar wellicht nog veel belangrijker ook op lokaal gebied. De dekking van de kosten moet gezien de grote betrokkenheid van de gemeenschap en oudheidskundige verenigingen reëel worden geacht. De eigen bijdrage van de stichting is beschikbaar. Conclusie Een bijdrage vanuit de gemeente wordt essentieel geacht om tot een goede dekking te komen voor dit project. Voor de stichting is het streven om de publieksfunctie zo optimaal te laten zijn. Door de te verwachten bijdrage van de bezoekers kan zo een deel van de onderhoudskosten van dit soort in onderhoud dure objecten worden gedekt. Het stelt de molen hiermee ook nog meer open voor het publiek en de gemeenschap. Per zesjaarlijkse instandhoudingsperiode heeft ook het Rijk 30.000,00 beschikbaar voor onderhoud en instandhouden. De provincie kan hierbij 12.000,- beschikbaar stellen. De gemeente stelt in principe 8.250,- beschikbaar. Hiermee is de molen duurzaam instand te houden. Voor de totale exploitatie zie de bijlage. Opgesteld in december 2016 door ing. G.J. van Reeuwijk van Van Reeuwijk bouwmeester in nauwe samenwerking met mevr. H.C.Pellegrini en stichting Coops Mölle i.o.. Aanvulling en herzien december 2017. 15 ~

Bijlage Exploitatie Coops Mölle te Zelhem Korenmolen : Exploitatiekosten en/ inkomsten op jaarbasis. Alle bedragen Excl. BTW Coops Molle te Zelhem 15-12-2017 Instandhoudinskosten van het complex per jaar Onderhoudskosten afgerond per jaar 10.000,00 Kosten bestuur 1.000,00 Kosten administratie. 1.000,00 Brandverzekering. 2.000,00 Exploitatiekosten van het complex per jaar. 1.Variabele kosten openbare voorzieningen met verbruik gas,water etc. Elektrisch. 500,00 2.Onkosten voor molenaars en andere vrijwilligers. 2.000,00 3.Aanschaf materiaal 1.500,00 inkoop graan 5.000,00 inkoop souvernirs 650,00 Verpakkingsmateriaal, folders. 500,00 Keuken- en sanitair.schoonmaakmiddelen. 100,00 4.Bijhouden winkel in maalderijgebouw, molen, administratie, 1.500,00 verkoop. kantoorkosten, telefoon, pinautomaat, bankkosten ed 1.000,00 5.Bijhouden terrein. 500,00 Enige banken, fietsensteun, paden, prullenmanden, bordjes. 6.Kosten aflossing en lening 10 jaar a 50.000,00 5.625,00 7.Post onvoorzien. 1.000,00 Totale kosten instandhouding en exploitatie 33.875,00 Inkomsten van het complex. Entreegelden 1500 bezoekers 5.250,00 3,50 Trouwpartijen 5 stuks per jaar x 1.250,-- = 6.250,00 Verkoop molenproducten, etc. 12.000,00 Verkoop souvernirs 1.000,00 Inkomsten per jaar van het complex 24.500,00 Inkomsten divers bijdrage donateurs 500,00 bijdrage sponsoren 1.500,00 bijdrage giften, donaties en schenkingen 2.000,00 Inkomsten divers 4.000,00 16 ~

Inkomsten onderhoud Rijk, Provincie en gemeente Bijdrage rijk onderhoud per jaar 5.000,00 Bijdrage provincie onderhoud per jaar 2.000,00 Bijdrage gemeente onderhoud per jaar 1.375,00 inkomsten onderhoud 8.375,00 Totale inkomsten per jaar 36.875,00 Inkomsten en uitgaven inclusief BTW Exploitatiekosten BTW te verrekenen onder hoge tarief 18.500,00 21% BTW 3.885,00 BTW te verreken onder lage tarief 6.250,00 9% BTW 562,50 Te verrekenen BTW i.v.m. kosten exploitatie 4.447,50 Inkomsten BTW te verrekenen onder hoge tarief 6.250,00 21% BTW 1.312,50 Af te dragen BTW 1.312,50 Terug te vorderen BTW 3.135,00 Saldo inkomsten/ exploitatiekosten 3.000,00 Totaal batig saldo per jaar 6.135,00 Batig saldo zal worden toegevoegd aan de reservering groot onderhoud Na 10 jaar zal de post lening vrijvallen. Er zal dan een grotere reservering groot onderhoud mogelijk zijn. 17 ~