Practicum Laboratoriumgeneeskunde Dr. Pieter Vermeersch Prof. Norbert Blanckaert
Practicum laboratoriumgeneeskunde 1. Pre-analytische fase 2. Basisprincipes celtelling 3. Labobezoek
OUTCOME EFFECT MEDISCHE BESLISSING MEDISCHE VRAAG LEZEN & INTERPRETEREN VAN RAPPORT TEST AANVRAAG TRANSPORT VAN TESTAANVRAAG TRANSPORT VAN RAPPORT PRE-ANALYTISCHE FASE PATIENT VOORBEREIDING BEMONSTERING inclusief IDENTIFICATIE TESTRESULTAAT RAPPORTEREN MONSTER CONDITIONERING TRANSPORT RESULTAAT VALIDATIE PROTOCOLERING MONSTERVOORBEREIDING LABORATORIUM ANALYSE
Foutenbronnen
OUTCOME EFFECT MEDISCHE BESLISSING MEDISCHE VRAAG LEZEN & INTERPRETEREN VAN RAPPORT TEST AANVRAAG TRANSPORT VAN TESTAANVRAAG TRANSPORT VAN RAPPORT PRE-ANALYTISCHE FASE PATIENT VOORBEREIDING BEMONSTERING inclusief IDENTIFICATIE TESTRESULTAAT RAPPORTEREN MONSTER CONDITIONERING TRANSPORT RESULTAAT VALIDATIE PROTOCOLERING MONSTERVOORBEREIDING LABORATORIUM ANALYSE
Specimens BLOED ARTERIEEL CAPILLAIR VENEUS
Bloedcomponenten Volbloed = plasma + bloedcellen Plasma = serum + stollingsfactoren Serum Stollingsfactoren Rode bloedcellen Witte bloedcellen Bloedplaatjes
Specimens BLOED ARTERIEEL CAPILLAIR VENEUS URINE VERS URINESTAAL URINEDEBIET
24-uurs urinecollectie
Specimens BLOED ARTERIEEL CAPILLAIR VENEUS URINE VERS URINESTAAL URINEDEBIET ANDERE Faeces, amnionsvocht, lumbaalvocht, ascitesvocht, saliva,maagvocht,
OUTCOME EFFECT MEDISCHE BESLISSING MEDISCHE VRAAG LEZEN & INTERPRETEREN VAN RAPPORT TEST AANVRAAG TRANSPORT VAN TESTAANVRAAG TRANSPORT VAN RAPPORT PATIENT VOORBEREIDING BEMONSTERING inclusief IDENTIFICATIE TESTRESULTAAT RAPPORTEREN MONSTER CONDITIONERING TRANSPORT RESULTAAT VALIDATIE PROTOCOLERING MONSTERVOORBEREIDING LABORATORIUM ANALYSE
Patiëntvoorbereiding CONTROLEERBAAR NIET- CONTROLEERBAAR afnametijdstip voedselinname houding leeftijd geslacht ras
OUTCOME EFFECT MEDISCHE BESLISSING MEDISCHE VRAAG LEZEN & INTERPRETEREN VAN RAPPORT TEST AANVRAAG TRANSPORT VAN TESTAANVRAAG TRANSPORT VAN RAPPORT PATIENT VOORBEREIDING BEMONSTERING inclusief IDENTIFICATIE TESTRESULTAAT RAPPORTEREN MONSTER CONDITIONERING TRANSPORT RESULTAAT VALIDATIE PROTOCOLERING MONSTERVOORBEREIDING LABORATORIUM ANALYSE
Veneus bloed INTERNATIONALE KLEURCODES KLEURTUBE ADDITIEVEN EDTA Serumtube (Gel en clotactivator) Natriumcitraat 0,109M Droge Serumtube Lithium heparine Natrium fluoride/oxalaat TESTEN Hematologie Serologie en Biochemie Coagulatietesten Biochemie Biochemie en immunologie Glucose
Stollingscascade EXTRINSIEKE WEG F VII Weefseltromboplastine INTRINSIEKE WEG F XII, F XI F IX, F VIII Ca++, BP F X, F V Ca++, BP Protrombine (=F II) Fibrinogeen Trombine (=F IIa) Fibrine
Serum Met clot activator Met gel Centrifugeren
Stollingscascade EXTRINSIEKE WEG F VII Weefseltromboplastine CHELATOREN Irreversiebel (EDTA) Reversiebel (Citraat) INTRINSIEKE WEG F XII, F XI F IX, F VIII Ca++, BP F X, F V Ca++, BP Protrombine (=F II) Fibrinogeen Trombine (=F IIa) HEPARINE Fibrine
Plasma of volbloed Met anticoagulans Heparine Met of zonder gel EDTA Citraat Oxalaat
Volgorde Eventuele hemoculturen Droge serumtube Serumtube met gelseparator Citraat-tube Li-Heparine Plasmatube K 2 -EDTA Plasmatube Fluoride/oxalaat tube
Verkeerde staalname Buis Serum Heparine EDTA Na + -Citraat Dilutie Geen <1/100 <1/100 1/10 Na + 139.6 139.2 138.8 162.3 K + Cl - 104.6 104.3 97.6 83.9 Ca 2+ Mg 2+ 4.45 4.09 22.48 3.63 9.50 9.04 0.00 7.52 2.00 1.99 0.14 2.55 Glucose 101.8 98.6 102.0 94.4 Alk. Fosfatase 136 133 0 106 AST 23.2 22.5 22.9 19.0 ALT 14.5 14.5 17.4 10.1 Gamma-GT 26 27.5 27.3 22.9 Creatine Kinase 138 136 137 113 Albumine 49.2 48.6 49.3 42.7
OUTCOME EFFECT MEDISCHE BESLISSING MEDISCHE VRAAG LEZEN & INTERPRETEREN VAN RAPPORT TEST AANVRAAG TRANSPORT VAN TESTAANVRAAG TRANSPORT VAN RAPPORT PATIENT VOORBEREIDING BEMONSTERING inclusief IDENTIFICATIE TESTRESULTAAT RAPPORTEREN MONSTER CONDITIONERING TRANSPORT RESULTAAT VALIDATIE PROTOCOLERING MONSTERVOORBEREIDING LABORATORIUM ANALYSE
Practicum laboratoriumgeneeskunde 1. Pre-analytische fase 2. Basisprincipes celtelling 3. Labobezoek
Complet formule
Basisprincipes celtelling a) Electrische impedantie RBC, WBC en PLT b) RBC parameters c) Differentiële WBC telling
Elektrische impedantie Stroomdoorgang wordt verstoord wanneer een cel passeert. Daardoor wordt een elektrische puls gegenereerd. vacuüm elektrolyt Opening van 70-100µm
Elektrische impedantie impedantie impedantie tijd tijd
RBC parameters
RBC parameters 1) Gemeten parameters - Hemoglobine (Hb) - RBC aantal - Mean corpuscular volume (MCV) - RDW: maat spreiding MCV 2) Berekende parameters - Hematocriet (%) = MCV x RBC aantal - MCH = Hb / RBC - MCHC = Hb / Hct
3) Reticulocyten -onrijpe maturerbc RBC parameters - bevat veel RNA, maar geen kern - perifeer verlies RBC (b.v. bloeding, hemolyse) toename aantal reticulocyten gestoorde RBC aanmaak - bekijk het absolute aantal, niet het percentage
Wat? WBC differentiatie Neutrofielen Basofielen Eosinofielen Lymfocyten Monocyten
Lichtverstrooiing D Forward scatter D Side scatter Laserlicht
Lichtverstrooiing
Doorlooptijden Celtelling + automatische formule: 4-14 minuten Reticulocyten: 5-15 minuten Uitstrijkje: Aanmaak: 5-15 minuten Kleuren: 22 minuten Drogen: 10 minuten Afwerking: 3 minuten Analyse + validatie: 10-20 minuten
Practicum laboratoriumgeneeskunde 1. Pre-analytische fase 2. Basisprincipes celtelling 3. Labobezoek
Pre-analytisch Aanvraag Afname Transport Staalreceptie Analyse Staalvoorbereiding Conditionering
Pre-analytisch Aanvraag Afname Transport Staalreceptie Analyse Staalvoorbereiding Conditionering
Pre-analytisch Aanvraag Afname Transport Staalreceptie Analyse
Post-analytisch Analyse Rapport Beslissing Advies staalbewaring
Verkeerde staalname Na + K + Cl - HCO3 - Ca 2+ Mg 2+ Serum LiHep EDTA Na- Citraat NaF/KOx 139.6 139.2 138.8 162.3 212.5 4.45 4.09 22.48 3.63 42.59 104.6 104.3 97.6 83.9 108.3 27.7 27.7 25.1 21.9 27.7 9.5 9.04-0.30 7.52 0.38 2.00 1.99 0.14 2.55 1.6 Glucose 101.8 98.6 102.0 94.4 103.6 Albumine Alk. Fosfatase AST 49.2 48.6 49.3 42.7 42.5 136 133-2 106 111 23.2 22.5 22.9 19.0 20.0 ALT 14.5 14.5 17.4 10.1 12.6 GGT 26 27.5 27.3 22.9 21.8