Hoeveel kost het schoolreisje? Groep 5 rekenen 1 De leerlingen gaan in groepjes aan de slag om uit te rekenen hoeveel een schoolreisje kost. Ze gebruiken hierbij een computer om prijzen op te kunnen zoeken en een werkblad met een aantal vragen als richtlijn. Verder worden ze vrijgelaten om de opdracht in te vullen zoals ze dat zelf willen. Het gaat in deze opdracht vooral om het samenwerkingsproces, genereren van ideeën en het besef krijgen van de waarde van geld. Duur Vaardigheden waar we in de les(sen) op focussen 1 les a) Het spelen met ideeën. b) Naar elkaar luisteren/ideeën van elkaar in overweging nemen. c) Samen tot een uitkomst komen. d) rekenen met geld Curriculum en leerdoelen wat zijn de leerdoelen en hoe past dit in het curriculum? Leerdoelen De leerlingen krijgen besef van de waarde van geld (dus hoeveel iets kost). De leerlingen spelen met ideeën en komen samen tot een gezamenlijke uitkomst (zij leren naar elkaar te luisteren en suggesties van anderen uit te proberen). Link met het curriculum Het toepassen van rekenen met geld Het leren samenwerken Oefenen met optellen en vermenigvuldigen Het ontwikkelen van het creatief vermogen Hulpmiddelen Beschrijf kort de materialen die nodig zijn voor de lessen Digitaal en op papier Laptops/computers om gegevens op te zoeken Werkblad om de informatie op te schrijven 1 Ontwikkeld door docenten in het kader van het OECD-onderzoek Assessing progression in creative and critical thinking skills in education
lesplan beschrijf de verschillende stappen, rol van leerlingen en docent en evaluatiecriteria Stap Duur Rol van docent en leerlingen Evaluatiecriteria 1 De leerkracht introduceert het onderwerp van de les. De leerlingen gaan in groepjes van 3 een 5 min. schoolreisje bedenken en daarbij uitrekenen hoeveel dit schoolreisje gaat kosten (zowel in totaal als per leerling). Het is belangrijk dat het schoolreisje betaalbaar is. Ze krijgen hierbij een werkblad waarop vragen staan die hen kunnen helpen bij dit proces. Leerlingen kunnen op de computer informatie opzoeken over wat (onderdelen van) een schoolreisje kost. De voorwaarden om zo goed mogelijk samen te werken worden klassikaal besproken zoals: naar elkaar luisteren, elkaar uit laten praten, openstaan voor ideeën van anderen en ervoor zorgen dat iedereen inbreng heeft. Deze les stimuleert een open leerproces. Het antwoord (hoeveel kost een schoolreisje) is geen doel op zich, maar een middel om leerlingen te laten rekenen met geld, en na te denken over de waarde van geld. Het einddoel en de randvoorwaarden (een betaalbaar schoolreisje) vormt het vertrekpunt en zijn richtinggevend voor de opdracht. Leerlingen worden aangemoedigd om kritische denkers te zijn: hun keuze voor een schoolreisje met berekeningen te beargumenteren. Creativiteit wordt in deze les gestimuleerd door ideeën te genereren. Het omvat het onderzoeken van vragen (kosten) met een open geest en het gebruik van verbeeldingskracht om nieuwe mogelijkheden te verkennen 2 45 min. De leerlingen krijgen de tijd om de opdracht in groepjes uitwerken. Zij kunnen hiervoor de laptops/computers gebruiken om informatie op te zoeken. De leerkracht loopt rond om aantekeningen te maken over het samenwerkingsproces (aan de hand van de opgestelde rubric). Leerlingen oefenen divergent en convergent denken: verzinnen veel verschillende ideeën en zijn in staat om de ideeën te combineren tot een nieuw, betaalbaar idee voor een schoolreisje. 3 10 min. De kinderen vullen een vragenlijst in met vragen over het proces (zelfevaluatie). Klassikaal wordt het proces en de uitkomsten besproken. Wat ging goed, en wat minder goed? Als je kijkt naar wat een schoolreisje kost: wat heeft je het meest verbaasd?
Aansluiting met de rubric Geef aan op welke onderdelen van de rubric de stappen uit het lesplan aansluiten CREATIEF VERMOGEN Stappen KRITISCH DENKEN Stappen Bedenken van ideeën en oplossingen Vragen stellen en evalueren van ideeën en oplossingen Nieuwsgierig Vindingrijk Observeren en beschrijven van ervaringen en informatie Onderzoeken Verbanden leggen Spelen met ideeën (out of the boxdenken) Stap 2 Stap 2 Begrijpen van context en kaders van een probleem Beoordelen van alternatieve theorieën en meningen Herkennen van sterktes en zwaktes in beweringen Vragen stellen bij aannames, checken van nauwkeurigheid Stap 1 Stap 2 DOEN/DELEN Bedenken of ontwerpen van nieuwe producten of oplossingen Beoordelen van nieuwe producten of oplossingen Beoordelen van meningen of producten op inhoudelijke criteria Erkennen van eigen vooroordelen en van onzekerheid/beperkingen van meningen Stap 3
Scoringrubric Beschrijf de niveaus van een of meerdere onderdelen van de rubric (bijvoorbeeld voor vindingrijkheid, of delen/doen). Geef duidelijk aan wat verwacht wordt van leerlingen op elk niveau en welke criteria je daarvoor gebruikt. Hieronder is een voorbeeld uitgewerkt. Creativiteit Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4 VINDINGRIJK Spelen met ideeën De leerling houdt vast aan één eigen idee. De leerling komt met meerdere ideeën, maar luistert ook naar ideeën van anderen. Hij/zij heeft moeite met het combineren/selecteren van deze verschillende ideeën. Naast het uiten van zijn eigen ideeën, borduurt de leerling ook voort op de ideeën van anderen. De leerling doet zichtbaar zijn/haar best om samen tot een eindproduct te komen. De leerling komt met veel nieuwe, verschillende ideeën. Hij/zij is bereidt om ook te luisteren naar de ideeën van anderen en deze uit te proberen. De leerling neemt een leidende rol in het combineren van de verschillende ideeën. Vragen aan de leerlingen (als hulpmiddel voor het beoordelen van de criteria) Ik vond het jammer dat mijn ideeën niet genoeg gebruikt zijn in de groep. Ik vond het makkelijk om rustig naar de ideeën van anderen te luisteren, zonder zelf gelijk iets te willen zeggen. De ideeën van anderen brachten mij weer op ideeën. Ik werd heel erg enthousiast van het samenwerken in de les Ik vond mijn eigen ideeën het best. Ik vond het lastig om samen een schoolreisje te bedenken. Ik kreeg inspiratie van de ideeën van anderen. Ik vond het leuk om ervoor te zorgen dat onze ideeën goed werden gecombineerd tot één plan.
Bijlage: Lesbrief Hoeveel kost het schoolreisje? Jullie mogen dit jaar zelf een schoolreisje organiseren! Doel: uitrekenen hoeveel de schoolreis voor onze klas gaat kosten (in totaal en per persoon) Bedenk eerst verschillende schoolreisjes en schrijf die op..... Kies daarna samen een idee uit. Waar gaan we naartoe en wat gaan we doen?.. Wat heb je allemaal nodig en hoeveel kost dit? Benodigdheden Kosten totaal Kosten per kind
Hoeveel gaat het schoolreisje in totaal kosten?. En per kind?. Is dit een realistische (betaalbare) schoolreis? Waarom wel/niet?.. Als je klaar bent, vul je de vragenlijst in. Omcirkel het goede antwoord.
Ik vind het jammer dat mijn ideeën niet genoeg gebruikt zijn in de groep. Nee Een beetje Best wel Jazeker! Ik vond mijn eigen ideeën het best. Nee Een beetje Best wel Jazeker! Ik vond het makkelijk om rustig naar de ideeën van anderen te luisteren, zonder zelf gelijk iets te willen zeggen. Nee Een beetje Best wel Jazeker! Ik vond het lastig om samen tot een resultaat te komen. Nee Een beetje Best wel Jazeker! De ideeën van anderen brachten mij weer op ideeën. Nee Een beetje Best wel Jazeker! Ik kreeg inspiratie van de ideeën van anderen. Nee Een beetje Best wel Jazeker! Ik werd heel erg enthousiast van het samenwerken met andere kinderen. Nee Een beetje Best wel Jazeker! Ik vond het leuk om ervoor te zorgen dat onze ideeën goed werden gecombineerd tot één plan. Nee Een beetje Best wel Jazeker!