Stap voor stap een nieuwe verbinding Werkzaamheden tijdens de aanleg van de nieuwe 380 kv-verbinding in de Randstad
Randstad 380 kv: zeker van energie Het project Randstad 380 kv voorziet in de aanleg van een nieuwe 380 kv(kilovolt)-hoogspanningsverbindingen in de Randstad en in de bouw van de benodigde hoogspanningstations. Deze brochure informeert u over de werkzaamheden die in uw woonomgeving zullen plaatsvinden. Dat kan variëren van de aanleg van een toegangsweg naar een bouwplaats, tot de plaatsing van een hoogspanningsmast of een bouwstrook voor de ondergrondse kabel. Waarom een nieuwe verbinding? De bestaande hoogspanningslijnen in de Randstad kunnen het groeiende elektriciteitsaanbod in de regio op termijn niet aan. De vraag naar elektriciteit stijgt door grote nieuwbouwlocaties en nieuwe bedrijventerreinen. Wanneer vanaf 2011 nieuwe energiecentrales op de Maasvlakte en een hoogspanningsverbinding naar Engeland in bedrijf worden genomen, zijn extra transportmogelijkheden nodig. Vandaar dat TenneT de komende jaren het hoogspanningsnet in de Randstad uitbreidt, te beginnen tussen Wateringen en Zoetermeer (de Zuidring ). Waar komt de nieuwe verbinding te liggen? N Zoetermeer Station Bleijswijk Station Wateringen Delft Pijnacker De nieuwe verbinding, die deels boven de grond en deels onder de grond (zie stippellijn in kaartje) komt te liggen, wordt zoveel mogelijk gebundeld met bestaande infrastructuren zoals snel- en spoorwegen. Dit om de invloed op het landschap zo laag mogelijk te houden. De beslissing om onder de grond te gaan, hangt af van bijzondere omstandigheden die vooraf door de overheid zijn onderzocht. Dit geldt bijvoorbeeld voor een omgeving waar de verbinding een landschappelijk of ecologisch waardevol gebied doorsnijdt. Ook de leveringszekerheid speelt een rol. Bovengronds Vanaf het nieuwe hoogspanningsstation bij Wateringse Veld loopt de verbinding boven de grond langs de A4 tot vlak bij de wijk Tanthof. Zodra deze nieuwe 380 kv-hoogspanningskabel in werking is, verwijdert de aannemer de bestaande 150 kv-hoogspanningsmasten langs dit stuk. De 150 kv-geleiders (de draden in de mast) uit deze oude masten worden samen met de 380 kv-geleiders in de nieuwe verbinding gehangen. Ondergronds Vanaf de wijk Tanthof verdwijnt de 380 kv-hoogspanningslijn onder de grond om 11 kilometer verderop, voorbij de Klapwijkse knoop, weer naar boven te komen. Hiermee worden de landschappelijk waardevolle gebieden Midden Delfland en Zuidpolder ontzien, net als de leefomgeving van de woonwijken van Pijnacker en Berkel Rodenrijs (Klapwijkse Knoop). Bovengronds Vanaf het opstijgpunt bij de Klapwijkse knoop loopt de hoogspanningslijn door tot aan het nieuwe 380kV schakelstation Bleiswijk. Planning De precieze planning van de verschillende werkzaamheden is moeilijk aan te geven. Dat is ondermeer afhankelijk van de vergunningen die worden afgegeven. Over het hele traject kunnen verschillende werkzaamheden daarom gelijktijdig worden uitgevoerd. TenneT informeert u tijdig wanneer en waar welke werkzaamheden plaatsvinden.
Een nieuwe mast Om de magnetische velden rondom hoogspanningsverbindingen te verkleinen, heeft TenneT een nieuwe hoogspanningmast laten ontwikkelen: Wintrack. TenneT gebruikt deze mast voor de bovengrondse aanleg van de nieuwe 380 kv-verbinding door de Randstad. Dankzij de Wintrack-mast wordt de grondstrook onder de hoogspanningslijnen waarop bouwbeperkingen gelden, verkleind van 300 naar maximaal 100 meter. Hierdoor zijn in het dichtbevolkte Zuid-Holland meer geschikte locaties te vinden voor de hoogspanningsverbinding. Feiten Wintrack Aantal Wintrack-masten in de Zuidring Afstand tussen masten Hoogte Wintrack-masten Grondoppervlak Hoeveel lijnen per mast Materiaal van de masten Kleur Wintrack-masten 36 mastlocaties met twee masten = 72 masten 300 tot 400 meter, afhankelijk van de locatie en kruispunten met bijvoorbeeld auto,- spoor, of waterwegen 40 tot 60 meter doorsnede maximaal 3,5 meter 24 lijnen bij 380 kv en 36 als er ook een 150 kv-verbinding meeloopt staal; de isolatoren tussen draden en mast zijn van niet-geleidend kunststof wit Hoe zit het met schade? De aanleg van een nieuwe hoogspanningsverbinding heeft, letterlijk en figuurlijk, heel wat voeten in de aarde. Hoewel TenneT tijdens de werkzaamheden overlast en hinder zoveel mogelijk zal proberen te beperken, kan bij de aanleg op verschillende manieren schade ontstaan. Denk hierbij aan situaties waarin u inkomsten mist omdat u uw grond tijdelijk niet kunt gebruiken of wanneer uw huis in waarde daalt. Over het vergoeden van deze schade dienen degelijke afspraken gemaakt te worden met de betrokken eigenaren en gebruikers in de omgeving. Mocht u door de aanleg van de hoogspanningsverbinding schade ondervinden, dan kunt u een beroep doen op de schaderegeling van TenneT. Meer informatie over het schadebeleid van TenneT vindt u in de brochure Randstad 380 kv en schadevergoeding. Een exemplaar kunt u opvragen bij het servicecentrum van TenneT. Heeft u nog vragen? Op de website www.randstad380kv.nl vindt u meer informatie over het project Randstad 380 kv. Bent u grondeigenaar en heeft u vragen over grondzaken, terreinschade of schade-afhandeling? Neem dan contact op met de rentmeester van TenneT waar u al contact mee heeft. Voor overige vragen kunt u terecht bij uw eigen gemeente of bij TenneT via 026-373 17 17 of servicencentrum@tennet.org.
Ondergrondse aanleg van 380 kv-verbinding 1 Overleg met rentmeester Net als bij de hoogspanningsverbinding, gaat de ondergrondse verbinding over grond of (water)wegen die in handen zijn van particulieren. Ook voor deze gebieden maken de rentmeesters van TenneT voor aanvang van de werkzaamheden afspraken en/of sluiten overeenkomsten met de betreffende landeigenaren. 2 Bouwplaats voorbereiden De bouwplaats rond het aanleggen van de ondergrondse verbinding is een strook van maximaal 35 meter breed. Deze strook bestaat uit een tijdelijke toegangsweg van rijplaten om alle benodigde materialen voor de aanleg van de ondergrondse kabel op de bouwlocatie te krijgen, een sleuf, waarin de kabel komt te liggen, en - parallel aan de sleuf - een strook waarop de afgegraven grond wordt gestort. De bouwstrook wordt afgerasterd met een hekwerk. 3 Horizontaal boren Een kabel kan niet zomaar over snel- en waterwegen worden aangelegd. Daarom voert de aannemer eerst boringen uit onder bestaande vervoersverbindingen, zodat de kabel er onderdoor kan worden getrokken. In totaal zullen er 11 boringen plaatsvinden. Het boren kan overlast in de vorm van geluid veroorzaken. Na het boren worden de kabels in buizen door de boorgaten getrokken. 4 Open sleuven graven Na de boringen worden met graafmachines de sleuven, waarin de rest van de kabels komen te liggen, gegraven. Om het grondwater weg te houden, worden pompinstallaties geïnstalleerd. De aannemer graaft telkens een sleuf van de lengte van het kabeldeel, variërend van 800 tot 950 meter, waarna de kabel erin wordt getrokken. Om overlast zoveel mogelijk te beperken zal niet de gehele sleuf (11 km) gelijktijdig open liggen. 5 Kabels leggen Als er een sleuf van 800 tot 950 meter is gegraven, wordt de kabel er in gelegd. De kabel wordt op haspels van zo n 50 ton per stuk met vrachtwagens aangeleverd. De kabel wordt direct van deze haspels afgerold en, vanwege zijn enorme gewicht, met behulp van een transportband in de sleuf gelegd. 6 Kabels verbinden Liggen alle kabels in de sleuf en door de boorgaten, dan worden ze aan elkaar gekoppeld. Dit gebeurt op zogenaamde moflocaties. Zodra de kabels zijn gekoppeld, worden de sleuven tussen de moflocaties weer bedekt met grond. Dit om beschadiging en diefstal te voorkomen. De moflocaties zelf blijven open liggen om in een later stadium te kunnen testen of de kabels goed functioneren. 7 Bouwplaats opruimen Na de testfase dekt de aannemer de moflocaties af en ruimt hij de bouwplaats op. Het enige verschil dat u ziet, is dat om de 2000 meter een aardkastje staat boven de moffen. Deze zijn nodig voor het beheer en onderhoud van de kabel en om snel storingen te kunnen lokaliseren. Ook komt mogelijk bestaande beplanting zoals bomen niet terug. Beplanting boven een hoogspanningskabel is namelijk niet of beperkt toegestaan. Over eventuele beplanting en de activiteiten die boven een ondergrondse kabel zijn toegestaan, maakt TenneT afspraken met de grondeigenaren. Eind 2011 zijn de werkzaamheden afgerond.
Bovengrondse aanleg van 380 kv-verbinding 1 Overleg met rentmeester De nieuwe verbinding kan over grond of (water)wegen gaan die iemand in eigendom heeft, beheert of gebruikt. Met deze eigenaren onderhouden de rentmeesters, een soort grondmakelaars in dienst van TenneT, vanaf het begin van het project contact. Dat geldt ook voor de grond waar slechts vervoer over plaats vindt. Vaak kunnen zware machines namelijk alleen via een speciaal aangelegde toegangsweg op een bouwlocatie komen. Met de grondeigenaren is een overeenkomst gesloten om, waar nodig, tijdelijk gebruik te mogen maken van hun grond. 2 Bouwplaats voorbereiden Een mast wordt in de meeste gevallen in een weiland of akkerland gebouwd. Om alle benodigde onderdelen daarheen te kunnen transporteren, moet vanaf de weg een speciale toegangsweg naar de bouwplaats worden gemaakt. Zodra de toegangsweg klaar is, start de aannemer met de voorbereidende werkzaamheden, zoals het plaatsen van een afrastering (tijdelijk bouwhek) om de bouwplaats. 3 Heipalen inslaan, beton storten Nadat de bouwplaats gereed is, starten de funderingswerkzaamheden. Dat begint met het heien van minimaal twee heipalen per mastlocatie. Afhankelijk van de draagkracht van de ondergrond en het type mast (steun- of hoekmast) kan het zijn dat er meer palen geheid moet worden. Heiwerkzaamheden zijn altijd goed hoorbaar. Als de heipalen de grond in zijn, wordt het beton erin gestort. Het beton moet een aantal weken goed uitharden. 4 Transport masten en montage Omdat de hoogspanningsmasten op de bouwlocatie worden opgebouwd, wordt de mast in onderdelen met grote vrachtwagens naar de bouwplaats vervoerd. Tijdens het vervoer kan het zijn dat omliggende wegen tijdelijk worden afgesloten. U kunt dus te maken krijgen met verkeershinder in de vorm van omleidingen. Met behulp van grote kranen zetten gespecialiseerde monteurs de mast ter plaatse in elkaar. Het in elkaar zetten van een mast neemt veel ruimte in beslag. Hier kunnen andere grondgebruikers hinder van ondervinden. Rentmeesters maken met hen vooraf afspraken over gebruik van hun grond. Als de mast staat, worden kranen en ander materieel afgevoerd. 5 Draden trekken Als er vijf tot tien masten staan, worden de stroomdraden er tussen getrokken. Dit draden trekken gebeurt over loopwielen die tijdelijk aan de mastarmen zijn gemonteerd. De benodigde meters stroomdraad worden vanaf enorme kabelhaspels getrokken, die wel enkele tonnen per stuk wegen. Deze haspels worden met vrachtwagens op plaats van bestemming gebracht. 6 Afmonteren Hangen de draden eenmaal goed, dan verwijderen de monteurs de loopwielen. Ze zetten de draden vast en installeren kunststof afstandhouders om draden en mast van elkaar af te houden. 7 Bouwplaats opruimen Na afronding van de werkzaamheden breekt de aannemer de bouwlocatie zo snel mogelijk op. De afrastering en de bouwweg verdwijnen en het gebied rondom de mast wordt in zijn vroegere staat hersteld. Eind 2011 zijn de werkzaamheden afgerond.
Stap voor stap een nieuwe verbinding De nieuwe Randstad 380 kv-verbinding komt voor een gro0t gedeelte boven de grond, maar ook een stuk onder de grond te liggen. Welke werkzaamheden kunt u tijdens de aanleg verwachten en in welke volgorde vinden ze plaats? Toegangswegbestaat uit ijzeren rijplaten met daarop 30 centimeter puin, ter bescherming van de ondergrond. Bovengrondse aanleg 380 kv-verbinding Toegangsweg 6 meter breed Met heien wordt een betonnen fundament gelegd van maximaal 6 x 6 meter en 2,5 meter diep. Het fundament steekt ongeveer een halve meter boven de grond uit. Ondergrondse aanleg 380 kv-verbinding Oude situatie loopwielen In de mast worden loopwielen gemonteerd. Een lier trekt de draad uit de haspel langs de mast. Een rem houdt de draad gespannen. Toegangsweg 12 meter breed Werkstrook van Per mast 24 tot 36 draden. 8 meter voor zandopslag haspel rem De bouwstrook bestaat onder andere uit een toegangsweg (inclusief opstelling van bemalingspompen en generatoren) van 12 meter breed. < 30 m. > < 30 m. > ca. 900 m. 2 3 4 5 6 Kabel ligt 1,4 meter diep lier < 15 m. > opstijgpunt 1 2 3 4 5 6 7 Transportband moflocatie Booropstelling Op moflocaties lassen monteurs aardkastje Nieuwe situatie Waar de hoogspanningslijn onder de grond gaat of de ondergrondse kabel in de open lucht komt, komen opstijgpunten. De omvang van een opstijgpunt is ca. 40 bij 80 meter. de kabels met koper aan elkaar. Na alle werkzaamheden wordt de bouwplaats in oorspronkelijke staat gebracht. In overleg met de grondeigenaar kan de toegangsweg blijven liggen.
TenneT TSO B.V. Utrechtseweg 310 6812 AR Arnhem Postbus 718 6800 AS Arnhem Telefoon 026 373 11 11 Fax 026 373 11 12 E-mail servicecentrum@tennet.org Internet www.tennet.org Arnhem, mei 2009