Investment Highlights week 34 Datum: 27 augustus 2018 Trump in de schijnwerpers Afgelopen week werd gedomineerd door (geo)politieke ontwikkelingen, waarbij Donald Trump direct of indirect betrokken was. In eigen land staat Trump onder druk vanwege diverse schandalen rondom zijn persoon. In de onderhandelingen met China over het handelsconflict zit nog weinig schot. Ondanks al deze perikelen, werd daar op de financiële markten weinig van aangetrokken. Aandelenmarkten lieten zich meer leiden door per saldo sterke bedrijfscijfers. Zo bereikten Amerikaanse aandelen weer nieuwe hoogterecords en realiseerde de S&P 0 de langste periode van koersstijgingen ooit (bull market) zonder een tussentijdse daling van 20% (bear market). Ook aandelen en obligaties uit de opkomende landen presteerden afgelopen week goed in lokale valuta. Doordat de opkomendelandenvaluta s ten opzichte van de euro daalden gedurende de week, pakten de rendementen in euro iets minder goed uit. De macroeconomische cijfers laten nog steeds een robuust beeld zien van de economie van de Verenigde Staten en van de eurozone. Wel duiden de meeste Amerikaanse vertrouwensindicatoren op een afzwakking van deze groei en die van de eurozone op stabilisatie. De afdronk van de Jackson Hole conferentie was enigszins dovish, maar leverde geen echte verrassingen op. Belangrijkste Economische data week 29 Dalende inkoopmanagersindices duiden op afname economisch momentum VS (zie grafiek 1) Inkoopmanagersindices eurozone stabiliseren (zie grafiek 2) < Lees verder op pagina 2> Overig Nieuws week 34 Trump in de schijnwerpers Handelsconflicten duren voort < Lees verder op pagina 3> Ontwikkelingen financiële markten week 34 Langste bull market aandelen ooit Amerikaanse rentetermijnstructuur vervlakt verder Forse stijging van de euro < Lees verder op pagina 4> Vooruitblik op week Diverse Amerikaanse en Europese inflatie- en vertrouwenscijfers Grafiek 1 Momentum Amerikaanse economie neemt af mrt-14 mrt-15 mrt-16 mrt-17 mrt-18 Grafiek 2 Stabilisatie inkoopmanagersindices eurozone PMI manufacturing PMI manufacturing Tabel 1 Selectie economische cijfers week 34 Act. Exp. Prev. VS: PMI Manufacturing 54,5,0,3 VS: PMI Services,2,8 56,0 VS: Durable goods orders -1,7% -1,0% 0,8% EZ: PMI Manufacturing 54,6,2,1 EZ: PMI Services 54,4 54,4 54,2 EZ: Consumer confidence -1,9-0,7-0,5 DLD: PPI (j-o-j) 3,0% 3,0% 3,0% DLD: BBP Q2 (j-o-j) 2,3% 2,3% 1,4% JP: PMI Manufacturing 52,2 52,3 JP: CPI (j-o-j) 0,9% 1,0% 0,7% Act. = Actual = meest recente cijfer, Exp. = Expectation = marktverwachting, Prev. = Previous = cijfer vorige periode PMI services PMI services mrt-14 mrt-15 mrt-16 mrt-17 mrt-18 Achmea Investment Highlights
Stabilisatie momentum eurozone Momentum Amerikaanse economie neemt af De Amerikaanse economie ligt er nog steeds goed bij. Wel neemt het momentum wat af. Steeds meer macroeconomische cijfers vallen per saldo wat tegen. Zo staat de Amerikaanse huizensector, vooral vanwege de gestegen Amerikaanse rente, onder druk. De huizenprijzen stegen in juni nog wel met 0,2%, maar dit was een kleinere stijging dan de maand ervoor en lager dan verwacht. De verkoop van woningen, zowel nieuwbouw als bestaande woningen, daalde terwijl een stijging verwacht werd. Ook de orders van duurzame goederen daalden harder dan verwacht. In tegenstelling tot de orders van kapitaalgoederen, die sterker stegen dan verwacht. De ontwikkelingen op de arbeidsmarkt zijn nog steeds gunstig. Zo daalden zowel de nieuwe als bestaande werkloosheidsuitkeringen harder dan verwacht. Vertrouwensindicatoren duiden op een afname van de economisch groei. Zo daalde de (voorlopige) inkoopmanagersindex (PMI Markit Composite) van,7 naar,0. Zowel de index van de productiesector als die van de dienstensector (van 56,0 naar,2) daalde harder dan verwacht (van,3 naar 54,5). Ook de Kansas Fed Activity index viel sterker terug dan verwacht. Trump had gehoopt op een cheap-money Fed De robuuste economische ontwikkelingen ondersteunen het pad van de Fed om geleidelijk aan de beleidsrente te verhogen. Dit beeld kwam ook naar voren in de Fednotulen. Deze notulen leverden geen echte verrassingen op. Wel was de toon iets genuanceerder over de economische vooruitzichten, waarbij benadrukt werd dat de neerwaartse risico s van de handel, de huizensector en de opkomende markten toegenomen waren. De ingeprijsde kans dat de Fed de rente in september verhoogt, bedraagt 88%. Sinds het aantreden van Trump is de rente al 5 keer verhoogd, waarvan 2 keer onder de huidige voorzitter Jerome Powell. Deze renteverhogingen blijken een doorn in het oog van Trump. Trump liet zich tijdens een liefdadigheidsdiner ontvallen dat hij gehoopt had dat Powell een cheap money Fed-voorzitter zou zijn. Trump had verwacht dat hij in deze tijd van toenemende overheidsbestedingen en toenemende overheidsschulden meer steun van de Fed zou krijgen. Het is overigens vrij uniek dat een (Amerikaanse) president zich kritisch uitlaat over het beleid van de centrale bank. Zorgen om de onafhankelijkheid van de Fed zijn echter niet aan de orde. Op de jaarlijkse conferentie voor centrale bankiers, de Jackson Hole conferentie, bevestigde Jerome Powell het ingezette beleid van geleidelijke renteverhogingen, zolang de economie zich nog steeds gezond blijft ontwikkelingen. Ook ziet hij geen grote risico s op oververhitting van de economie. Hierdoor verdwenen de zorgen dat de Fed harder op de rem moet trappen. Vertrouwensindicatoren eurozone stabiliseren De kritiek van Trump op de Fed moet ook bezien worden in het licht van het ruime beleid van andere centrale banken. Zo beschuldigt Trump niet alleen China van het manipuleren van de valuta, ook Europa krijgt er van langs. Het economische momentum in de eurozone nam de afgelopen maanden af, vooral door de politieke ontwikkelingen in Italië en diverse opkomende landen. De meest recente inkoopmanagersindices laten echter een stabilisatie zien. Zo steeg de inkoopmanagersindex (PMI Markit Composite) van 54,3 naar 54,4. Deze stijging was het resultaat van een stijging binnen de dienstensector (zie tabel 1). De Duitse inkoopmanagersindices lieten een vergelijkbaar beeld zien, maar liggen wel op hogere niveaus. De Franse inkoopmanagersindices stegen zowel in de productie- als in de dienstensector (zie grafiek 3). Het definitieve groeicijfer van de Duitse economie bleef over het tweede kwartaal onveranderd op 2,3% jaar-opjaar. Opvallend was dat op kwartaalbasis de import harder steeg (+1,7%) dan verwacht (+1,5%) en de export minder hard steeg (+0,7%) dan verwacht (+1,4%). De Duitse producentenprijzen (PPI) liepen in juli met 0,2% op en bleven daardoor jaar-op-jaar onveranderd op 3%. In de eurozone blijft de inflatiedruk per saldo nog beperkt. De ECB maakt dan ook nog geen haast met verdere normalisatie van het beleid. Uit de notulen van de ECB bleek dat de leden tevreden waren hoe afgelopen juni de communicatie over het monetaire beleid opgepakt was op de financiële markten. Dit lijkt het marktbeeld te bekrachtigen dat er momenteel geen renteverhoging ingeprijsd is tot de herfst van 2019. In de notulen van de ECB werd nog wel het risico van langdurige verhoogde volatiliteit op de financiële markten genoemd. Mogelijk doelend op de situatie in Italië. Japanse inflatie nog steeds laag De Japanse consumentenprijzen liepen minder hard op dan verwacht, van 0,7% naar 0,9% jaar-op-jaar. De kerninflatie liep op van 0,2% naar 0,3% jaar-op-jaar. Gezien de lage inflatieniveaus zal het Japanse monetaire beleid voorlopig dan ook nog wel ruim blijven. Grafiek 3 Inkoopmanagersindices (PMI Composite) Eurozone Frankrijk Duitsland dec-13 dec-14 dec-15 dec-16 dec-17 Achmea Investment Highlights 2/5
Trump domineert het nieuws I don't know how you can impeach somebody who's done a great job. I tell you what, if I ever got impeached, I think the market would crash. Waarschuwende woorden van president Trump. zorgen voor vertraging. Canada schuift pas aan de onderhandelingstafel aan zodra de VS en Mexico een akkoord bereikt hebben. Het doel was om deze maand nog tot een akkoord over het Noord-Amerikaanse vrijhandelsverdrag (NAFTA) te komen. De vraag is of dat nu nog gaat lukken. Belastende verklaringen aan adres Trump Michael Cohen, voormalig advocaat van Trump, bekende in de rechtbank schuld aan het in opdracht van Donald Trump betalen van zwijggeld aan twee vrouwen die een boekje wilden open doen over de affaires die zij met de toenmalige presidentskandidaat zouden hebben gehad. Omdat het zwijggeld als voornaamste doel had de verkiezingen te beïnvloeden, gelden deze betalingen als campagnefinanciering. De betaalde bedragen gaan ver boven het wettelijk maximum dat voor campagnebijdrages is toegestaan en dus is er sprake van een misdrijf. Cohen, die ooit zei bereid te zijn een kogel op te vangen voor Donald Trump, heeft aangegeven dat hij ook wil meewerken aan het onderzoek van speciale aanklager Robert Mueller naar de Russische bemoeienis met de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Bij het onderzoek naar Cohen is ook Allen Weisselberg, de financiële man van de Trump Organization, betrokken. Hem is strafrechtelijke immuniteit verleend om aan het onderzoek mee te werken. Paul Manafort, voormalig adviseur van Trump en door Robert Mueller als een sleutelfiguur gezien in de Russische bemoeienis met de Amerikaanse verkiezingen, werd door een jury in Virginia schuldig bevonden aan belastingfraude en misleiding van banken. De vraag is wat al deze ontwikkelingen zullen betekenen voor de tussentijdse verkiezingen in november van dit jaar. Mogelijk maakt dit de kans groter dat de Republikeinen hun meerderheid in het Huis van Afgevaardigden kwijtraken. Oproepen voor een afzettingsprocedure van Trump klinken er nog niet. Trump zelf waarschuwt in dat geval voor een crash op de aandelenmarkt. Handelsconflict met China ettert door De besprekingen tussen de Amerikanen en Chinezen om tot een oplossing te komen van het handelsconflict zijn op niets uitgelopen. De besprekingen werden beëindigd kort nadat nieuwe importtarieven over $16 miljard van beide landen in werking traden. Alhoewel er constructieve gesprekken gevoerd zouden zijn en de communicatie tussen de twee landen open blijft staan, is de kans groot dat de volgende ronde aan handelstarieven over $200 miljard gewoon in september in werking treedt. Desondanks gaat China wel gewoon door met het verder openstellen van haar financiële systeem. Zo werden limieten op het bezit van banken door buitenlandse investeerders opgeheven. Ook is er nog geen handelsakkoord tussen de Verenigde Staten en Mexico. Aanvankelijk leek er een deal op handen te zijn, maar meningsverschillen binnen de Mexicaanse gelederen Gespannen verhoudingen VS met andere landen Afgelopen week was het vrij rustig qua nieuws omtrent Turkije, mede doordat de Turkse markten gesloten waren vanwege een religieus feest. Wel kondigde de Verenigde Staten nieuwe sancties aan tegen Rusland, vanwege de betrokkenheid van Rusland bij de gifgasvergiftiging van een voormalige Russische spion en zijn dochter in het Verenigd Koninkrijk. De sancties zijn overigens relatief beperkt en hebben bijvoorbeeld betrekking op het leveren van wapens aan Rusland. De Russische economie heeft behoorlijk te lijden onder de bestaande sancties, net als de Russische roebel. De Russische centrale bank heeft haar aankopen van buitenlandse valuta met roebels stopgezet om een verdere val van de Russische munt te voorkomen. De maatregel geldt tot eind september en moet helpen een einde te maken aan de val van de roebel. Trump zocht met een tweet ook de confrontatie met Zuid-Afrika, net als Turkije een kwetsbaar land met grote tekorten en oplopende inflatie. Trump gaf minister van Buitenlandse Zaken Pompeo de opdracht om het op grote schaal uitmoorden van boeren en het in beslag nemen van boerderijen en boerenland in Zuid-Afrika te onderzoeken. Eventuele sancties zullen de Zuid Afrikaanse economie nog meer pijn doen. maar niet met Italië De Italiaanse vicepremier Luigi Di Maio dreigde dat Rome geen contributie meer zal overmaken aan de Europese Unie als andere lidstaten niet bereid zijn migranten van Italië over te nemen. Nu de Italiaanse regering steeds meer de confrontatie met de EU zoekt en de relatie tussen Italië en de Europese Unie steeds meer lijkt te bekoelen, zoeken de Italianen hun heil buiten Europa. Zo reist minister van financiën Giovanni Tria de komende week naar China om op zoek te gaan naar investeerders en had premier Giuseppe Conte onlangs een ontmoeting met Donald Trump, waarin de Amerikaanse president toegezegd zou hebben Italië te helpen met het kopen Italiaanse staatsobligaties. Achmea Investment Highlights 3/5
Langste Amerikaanse bull market ooit Ondanks alle (geo)politieke perikelen lijken beleggers vooral oog te hebben voor de per saldo goede bedrijfscijfers. Amerikaanse aandelenmarkten zetten weer nieuwe recordhoogtes neer. De S&P 0 beleeft de langste bull market ooit. Onder aanvoering van een sterke stijging van de olieprijs gingen grondstoffen met een flinke plus de week uit. Ook de euro steeg in waarde. Nieuwe all time highs Amerikaanse aandelen De wereldwijde aandelenmarkt sloot de week af met een winst 1% in lokale valuta. Aandelen uit de opkomende landen lieten de grootste stijging zien in lokale valuta. Door de stijging van de euro viel het rendement van deze aandelen in euro lager uit. Amerikaanse aandelen zetten weer nieuwe hoogterecords neer (zie grafiek 4), vooral gedreven door de gunstige winstontwikkelingen. De S&P 0 bevindt zich nu met 36 dagen in de langste bull market ooit. Door verschillende definities bestaat overigens geen consensus over dit record. Amerikaanse rentetermijnstructuur vervlakt verder Staatsobligaties uit de eurozone lieten een wisselend beeld zien. Staatsobligaties van de kernlanden eindigden in de min, terwijl die van de perifere landen juist in de plus eindigden. Duitse 10-jaarsrente liep op met 4 basispunten naar 0,%. Ondanks dat een clash van Rome met Brussel over de begroting nog steeds op de loer ligt, steeg de Italiaanse 10-jaarsrente iets minder hard. De Amerikaanse 10-jaarsrente daalde, terwijl de 2- jaatrsrente opliep. Het verschil tussen deze renteniveaus bereikte het laagste punt sinds 2007 (zie grafiek 5). Wisselend beeld kredietobligaties Het totaalrendement op de kredietobligaties liet een wisselend beeld zien. Investment grade euro-obligaties eindigden in de min (-0,2%), vooral door de opgelopen risicovrije rente. De risicovollere categorieën global high yield (0,3%) liet en EMD HC (0,5%) eindigden in de plus. Obligaties uit opkomende landen in lokale valuta eindigden in lokale valuta wel in de plus (0,3%), maar in euro in de min (-0,7%). was de Braziliaanse real, die als gevolg van toenemende steun in de verkiezingspolls voor de partij van expresident Lula da Silva het laagste niveau in 2,5 jaar tijd bereikte (zie grafiek 6). De daling van de Amerikaanse dollar werd in gang gezet door uitspraken van Trump over valutamanipulatie door andere centrale banken en door zijn teleurstelling in de renteverhogingen van de Fed. De munt verzwakte verder nadat Jerome Powell op de Jackson Hole conferentie aangaf dat het risico op oververhitting van de economie beperkt is. Hierdoor verdween de vrees dat de Fed harder op de rem gaat trappen. Vooral de euro profiteerde, waardoor de meeste opkomendelandenvaluta s wel daalden ten opzichte van de euro. Grafiek 4 Nieuwe all time highs Amerikaanse aandelen 1.7 1.0 1.2 1.000 7 0 2 dec-06 dec-09 dec-12 dec-15 Grafiek 5 Amerikaanse rentetermijnstructuur vervlakt 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% 0,0% Russell 2000 S&P 0 (rechteras) 3.000 10-jaarsrente minus 2-jaarsrente 2.0 2.000 1.0 1.000 0-0,5% dec-04 jun-07 dec-09 jun-12 dec-14 jun-17 Sterke stijging olieprijs De olieprijs kende een goede week, vooral door een verwachte afname van de olieproductie. De olieprijs steeg van $66 naar $69 per vat. Op agrarische grondstoffen na, stegen ook alle andere subcategorieën. De GSCI index sloot de week af met een winst van 2,7%. Euro stijgt in waarde Na de recente dalingen van de meeste opkomendelandenvaluta s herstelden de meeste van deze valuta s de afgelopen week ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Zo stegen bijvoorbeeld, mede door maatregelen van de centrale banken van Rusland en China, respectievelijk de roebel en yuan. Een uitzondering Grafiek 6 Braziliaanse real onder druk 2,0 dec-13 dec-14 dec-15 dec-16 dec-17 Achmea Investment Highlights 4/5 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 USD-BRL X-RATE
Achmea IM - Investment Strategy Postadres Postbus 866 3700 AW Zeist Bezoekadres Handelsweg 2 3707 NH Zeist www.achmeainvestmentmanagement.nl Chief Strategist - Wim Barentsen willem.barentsen@achmea.nl Auteurs: Alex van den Berg - Senior Strategist alex.van.den.berg@achmea.nl Maurice Geraets - Senior Strategist maurice.geraets@achmea.nl Coen van de Laar - Senior Strategist coen.van.de.laar@achmea.nl De auteurs van de Achmea Investment Highlights rouleren wekelijks over de afdeling Investment Strategy. De auteur van deze week: Alex van den Berg Disclaimer Achmea Investment Management B.V. ( Achmea IM ) heeft de in dit document opgenomen informatie met zorg samengesteld. Deze informatie wordt aan u ter beschikking gesteld in uw hoedanigheid van gekwalificeerde belegger en/of professionele belegger zoals bedoeld in de Wet op het financieel toezicht ( Wft ). Dit document is of bevat (i) geen aanbod of uitnodiging om financiële instrumenten te kopen, te verkopen of te verhandelen (in de zin van 1:1 Wft), (ii) geen beleggingsaanbeveling of beleggingsadvies (in de zin van 1:1 Wft), en (iii) geen juridisch of fiscaal advies. Raadpleeg in voorkomende gevallen een juridisch of fiscaal adviseur. Achmea IM raadt u af een (beleggings)beslissing uitsluitend te baseren op de in dit document opgenomen informatie. Achmea IM is niet aansprakelijk voor schade die het gevolg is van een dergelijke (beleggings)beslissing. De informatie in dit document is (mede) gebaseerd op informatie die Achmea IM van betrouwbaar geachte informatiebronnen heeft verkregen. Achmea IM garandeert niet de betrouwbaarheid van die bronnen en de juistheid en volledigheid van de van die bronnen verkregen informatie. De informatie in dit document is puur informatief en u kunt daaraan geen rechten ontlenen. Alle informatie is een momentopname, tenzij uitdrukkelijk anders is aangegeven. Het verstrekken van dit document na de oorspronkelijke publicatiedatum is geen garantie dat de hierin opgenomen informatie op die latere datum nog juist en volledig is. Achmea IM heeft het recht om deze informatie zonder aankondiging te wijzigen. Het noemen van rendementen op beleggingen in dit document dient uitsluitend als uitleg en toelichting. Achmea IM spreekt daarmee geen verwachting uit over het rendement of koersverloop van die beleggingen. De waarde van uw belegging kan fluctueren en in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. De informatie in dit document is gebaseerd op door Achmea IM gemaakte aannames. Het is mogelijk dat andere aannames worden gemaakt dan de door Achmea IM gemaakte aannames. De door Achmea IM getrokken conclusies zijn daarom niet noodzakelijkerwijs juist en/of volledig. U mag de informatie in dit document alleen voor eigen persoonlijk gebruik kopiëren. U mag de informatie niet overnemen, vermenigvuldigen, distribueren of openbaren zonder schriftelijke toestemming van Achmea IM. Alle informatie (teksten, foto s, illustraties, grafisch materiaal, handelsnamen, logo s, woord- en beeldmerken) blijft eigendom van of in licentie bij Achmea IM en wordt beschermd door auteursrecht, merkenrecht en/of intellectueel eigendomsrecht. Er worden geen rechten of licenties overgedragen bij gebruik van of toegang tot deze informatie. Uitgegeven door: Achmea Investment Management B.V., statutair gevestigd te Zeist en kantoorhoudende te Zeist (Handelsregister nr. 18059537). Achmea IM is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten ("AFM") in Amsterdam als een beheerder van beleggingsinstellingen als bedoeld in artikel 2:a Wft en is onder deze vergunning bevoegd tot het verlenen van de beleggingsdiensten als opgenomen in het door de AFM gehouden register. Achmea Investment Highlights 5/5