Onderzoeksrapport: De zorgsector door de bril van de patiënt. Hoe informatiedeling in de zorgketen leidt tot innovatie.

Onderzoeksrapport: De zorgsector door de bril van de patiënt. Hoe informatiedeling in de zorgketen leidt tot innovatie.

Onderzoeksrapport: De zorgsector door de bril van de patiënt. De zorgsector ligt onder een vergrootglas. Zijn het niet de wachtlijsten die de gemoederen bezig houden dan gaat het wel om de voordelen of de risico s van het Elektronisch Patiëntendossier en ehealth. Ook het beheersbaar houden van de kosten en de werkdruk is in het nieuws. In alle politieke hectiek over bezuinigingen in de zorg, raakt de rol van de consument vaak ondergesneeuwd. Wat vinden zij eigenlijk van de kwaliteit van de zorg, de efficiëntie en het gebruik van technologie? Dat is een stem die gehoord moet worden, want iedereen in Nederland heeft te maken met zorg. Of het nu gaat om een bezoekje aan de huisarts, een zorgverzekering afsluiten of je ouders opzoeken in een verzorgingshuis - voor allerlei gebeurtenissen komen we in aanraking met de zorgsector en wisselen patiënt en aanbieder continu informatie uit. Desalniettemin is de zorgsector een behoorlijk complexe keten van verschillende actoren. Zorgaanbieders, gemeenten, verzekeraars, artsen en arbodiensten allen zijn zij verantwoordelijk voor een klein stukje van de totale zorgverlening richting de patiënt, terwijl de patiënt het gevoel moet krijgen centraal te staan en van de best mogelijke behandeling wil genieten. De versnippering binnen de zorg tekent zich echter ook af in de ICT-huishouding. Door de jaren heen is ICT steeds complexer geworden. Ziekenhuizen hebben bijvoorbeeld te maken met tal van applicaties die veel gegevens met elkaar moeten uitwisselen, maar ook naar buiten toe zal steeds meer digitale informatie over de patiënt gedeeld moeten worden. Helaas zijn veel van deze applicaties en systemen hier niet op toegerust of hanteert ieder zorgdomein hier weer andere standaarden voor. De praktijk is dus weerbarstig. Artsen ervaren vooral dat systemen slecht of überhaupt niet gekoppeld kunnen worden. Het gevolg is wel dat efficiency weglekt, dat communicatie met patiënten niet optimaal is en dat de gebrekkige samenwerking tussen zorgverleners kan leiden tot medische fouten. Als we echt stappen willen zetten richting een goed functionerende, betaalbare en kwalitatieve zorg, dan moeten we bij het begin beginnen: informatie deelbaar maken. Alleen dan kunnen we talloze nieuwe toepassingen ontwikkelen, processen verbeteren en een impuls geven aan de kwaliteit van de zorg. Om zorgorganisaties te helpen richting te geven aan hun digitale strategie en heldere prioriteiten te stellen, deden wij onderzoek naar wat de patiënt of cliënt nu eigenlijk verwacht. Wat vinden zij belangrijk in de communicatie? Wat verwachten ze op het gebied van digitale dienstverlening? In welke situatie en via welk kanaal hebben zij het liefst contact met een zorgprofessional? En in hoeverre hebben zij het gevoel dat zij zelf regie hebben over hun zorggegevens? In dit onderzoeksrapport vind je het antwoord op die vragen en laten we zien waar kansen liggen om de zorg aan te sluiten op de behoefte van de patiënt. Ik ben ervan overtuigd dat de democratisering van informatie zeker binnen de zorgsector ervoor zorgt dat we samen leven en samen werken beter kunnen maken. Frank Arts, CEO van Enable-U Amsterdam, december 2017 3/19

Samenvatting Enable-U deed onderzoek naar wat burgers verwachten van de digitale dienstverlening van de zorg. Hierbij is onder andere gekeken naar innovatie en technologie in de zorg, maar ook naar privacy en informatiebeveiliging van patiëntgegevens. In totaal werkten 1.002 respondenten mee aan het online onderzoek. De respondentengroep is representatief voor de totale bevolking in Nederland. De respondenten uit dit onderzoek zijn gelijkmatig verdeeld over alle twaalf provincies. Bovendien zijn de respondenten verdeeld over diverse soorten arbeidssituaties en branches. Man/Vrouw Leeftijd man vrouw 16 t/m 34 jaar 35 t/m 49 jaar 50+ jaar Arbeidssituatie 4/19

Patiënten in Nederland en klanten van zorgverzekeraars zijn zuinig op hun medische gegevens, blijkt uit dit onderzoek. Ze weten echter vaak niet wie er nu eigenlijk toegang heeft tot deze dossiers, en zelf hebben ze ook geen duidelijk overzicht van hun medisch dossier. Enerzijds zoeken consumenten bescherming van hun gegevens, anderzijds zien ze in dat het op de juiste manier delen van informatie ook kan bijdragen aan de kwaliteit van zorg. En telkens weer opnieuw je basisgegevens doorgeven aan een zorginstelling? Daar heeft de patiënt de buik van vol. Het gevoel ondergesneeuwd te raken in een wirwar van zorginstellingen, leeft bij veel zorgafnemers. Zestig procent vindt de zorgmarkt ondoorzichtig en versnipperd. Ruim tachtig procent is ervan overtuigd dat de zorg beter kan als er meer en beter informatie wordt gedeeld. 52 procent vindt dat zorginstellingen niet op de hoogte zijn van de situatie van de patiënt. Informatie deelbaar maken binnen de zorg ten behoeve van de dienstverlening is de sleutel. De patiënt staat het liefst zelf aan het roer als het gaat om zijn eigen data, zowel bij zorginstellingen als bij de verzekeraars. Daar ligt de potentie voor de zorg. De patiënt kan daarmee centraler komen te staan. Nu heeft minder dan de helft van de respondenten het gevoel dat zij centraal staan bij het verkrijgen van zorg. Er liggen dus nog veel kansen voor de zorginstellingen om hun dienstverlening te stroomlijnen en te verbeteren. Die kansen kunnen ook benut worden, want de patiënt staat zeker open voor innovatie, blijkt uit dit onderzoek. Respondenten zien in dat technologie hun zorgproces kwalitatief beter kan maken. Meer dan de helft staat open voor videochats met artsen en specialisten, en apps voor zelfhulp of informatieverstrekking kunnen op sympathie rekenen van meer dan de helft van de respondenten. Ook ziet een overgrote meerderheid (66 procent) in dat het delen van informatie de zorg ten goede komt, als dat resulteert in een grotere zelfredzaamheid en vrijheid. Er liggen dan ook grote kansen voor de zorgsector om deze markt vele malen efficiënter én klantvriendelijker te maken. Het grootste potentieel zit in het koppelen en beveiligen van informatiestromen. Niet alleen tussen applicaties van één instelling, maar binnen de volledige keten. Want hoe meer we delen, hoe waardevoller het wordt. 5/19

6/19

1. Digitaal of juist persoonlijk? De communicatie tussen patiënt en zorginstelling vindt steeds vaker langs de digitale weg plaats. In de eerste plaats via ehealth, waarbij internettechnologie gebruikt wordt om directe communicatie of onderzoek te laten plaatsvinden. En geheel in lijn met de hedendaagse technologie kennen we inmiddels ook mhealth, waarbij de m staat voor mobiel. Communicatie vindt plaats via de smartphone of tablet, waardoor de patiënt niet alleen tijd- maar ook plaatsonafhankelijk zorg kan gebruiken. Al deze ontwikkelingen bieden nieuwe manieren om zorg te verlenen aan patiënten. Maar hoe willen patiënten hun zorg eigenlijk regelen? Digitaal? Of toch liever persoonlijk? Digital first? Hoe een patiënt met zorgaanbieders en instanties zoals jeugdzorg, maatschappelijke opvang en zorgverzekeraars wil omgaan, verschilt sterk. Een groot gedeelte van de consumenten (40%), geeft aan alle zaken met betrekking tot zorg en gezondheid volledig digitaal te willen regelen, via bijvoorbeeld apps of websites. Aan de andere kant van het spectrum geeft 13 procent aan nog altijd de voorkeur te hebben voor persoonlijk contact, live of telefonisch. Dat is duidelijk, maar dan is er nog de helft van de consumenten die graag de keuze wil of hij zaken digitaal afhandelt of persoonlijk contact heeft met de betrokken zorgverlener of verzekeraar. En dat is niet heel gek; in de zorg lenen zich immers sommige processen beter voor persoonlijk contact, terwijl anderen juist beter digitaal kunnen verlopen. Voor zorgaanbieders betekent dit echter dat zij een multichannel-benadering moeten hanteren. Mochten ze een innovatieve toekomst nastreven, dan zal de kwaliteit van de digitale producten hoog moeten zijn. Conclusie De eerste stappen naar digitalisering in de zorg zijn gemaakt, en hebben als doel de communicatie en dienstverlening sneller en efficiënter te laten verlopen. De zorg staat niet bekend als de meest innovatieve bedrijfstak, maar zij heeft dan ook te maken met een verdeeld publiek. Iedereen in Nederland is in beginsel afnemer van zorg, en dat zorgt voor een enorme verscheidenheid in eisen en wensen. Waar de één het liefst alles regelt via een app, hecht de ander zeer aan persoonlijk contact met verplegend personeel en verzekeraars. Een belangrijke voorwaarde is echter wel dat informatie tussen alle betrokken instanties gedeeld wordt en beschikbaar is. En daar schort het nog wel eens aan. 7/19

2. De relatie met de zorgverzekeraar Iedere Nederlander is volgens de wet verplicht om een zorgverzekering af te sluiten. En voor deze verzekering hebben zij heel wat te kiezen. De hoogte van het eigen risico, de vrijheid om zelf een zorgverlener te kunnen kiezen en de mate van dekking. Daar komt nog eens bij dat veel verzekeraars al bijna volledig digitaal de relatie aangaan met hun klanten. Het afsluiten van een verzekering of het indienen van een nota; er komt bijna geen mens meer aan te pas. Ook wordt er in deze tak van de sector fors geïnnoveerd. Data-analyse om te voorspellen of en welke zorg iemand nodig heeft, of een stappenteller op basis waarvan de hoogte van de premie wordt bepaald nieuwe initiatieven zien aan de lopende band het levenslicht. Maar hoe ervaren consumenten de relatie met hun verzekeraar? En waar liggen de verbeterpunten? De noodzaak voor digitale perfectie Allereest is de respondenten gevraagd of zij wel eens zijn overgestapt van zorgverzekeraar als de digitale dienstverlening ondermaats is. In het verleden zorgde dit nog niet voor veelvuldig overstappen, nog geen twintig procent geeft aan wel eens over te stappen vanwege dit gebrek. Voor de toekomst verandert dat logischerwijs. Twee op de vijf patiënten zal wel overstappen als de digitale dienstverlening ondermaats blijkt. Voor verzekeraars betekent dit dat zij digitaal alles op orde moeten hebben, willen zij geen klandizie verliezen. Ken en adviseer je klant De respondenten zijn ook gevraagd naar hoe zij de relatie met hun zorgverzekeraar zien. Helaas geeft 30 procent van de consumenten aan dat zij hun verzekeraar niet transparant vinden als het gaat om prijzen, kosten en behandelingen. Ook geeft de meerderheid van de consumenten aan dat zij niet proactief geadviseerd worden door hun zorgverzekeraar als er iets in hun persoonlijke situatie verandert of als zij over- of onderverzekerd zijn (respectievelijk 53% en 56%). Persoonlijke situatie in beeld Gelukkig zijn de respondenten over het algemeen wel tevreden met de kennis van de verzekeringsmaatschappij over hun persoonlijke situatie. 56 procent geeft aan dat hun zorgverzekering goed op de hoogte is, tegenover 25 procent die vindt dat hun verzekeraar juist geen goed overzicht heeft van hun situatie. Als het gaat om de informatievoorziening van verzekeraar naar klant dan valt op dat deze ook goed beoordeeld wordt, 68 procent van de respondenten geeft de informatievoorziening een voldoende. Daar staat tegenover dat meer dan de helft (52%) nog wel eens verrast wordt door een onverwachte factuur. Ook moet nog steeds dertig procent meerdere keren dezelfde informatie met de maatschappij delen, wat uiteraard ook voor ergernis zorgt. 8/19

Het rapportcijfer 7 De Nederlandse consument beoordeelt de digitale dienstverlening van zijn/haar verzekeringsmaatschappij met een zeven. Conclusie Verzekeraars verzamelen - net als bedrijven in andere branches - steeds meer data over hun klanten, maar de data-analyse die daarop dient te volgen is volgens de respondenten nog niet op orde. Zij verwachten meer proactief advies van hun verzekeraar. Dat zou kunnen bijdragen aan het vertrouwen en de langetermijnrelatie met de maatschappij. Ook de efficiëntie zou omhoog kunnen. Meerdere malen dezelfde informatie verstrekken komt knullig over en irriteert patiënten. Op dit gebied valt dus nog veel potentieel te verzilveren. Een logische eerste stap hierin is om digitale informatie beter deelbaar te maken. Digitale informatie wordt vaak versnipperd vastgelegd in (legacy-)systemen die zich op verschillende plekken bevinden. In veel gevallen zit deze informatie opgesloten in deze systemen en wordt deze alleen gebruikt voor toepassingen waar het in eerste instantie voor is bedacht. Zodra deze informatie deelbaar gemaakt kan worden in de vorm van digitale bouwstenen, dan kunnen verzekeraars talloze nieuwe toepassingen ontwikkelen, processen verbeteren en een impuls geven aan de kwaliteit van zorg. 9/19

3. Zorggegevens: patiënt wil inzicht en overzicht Als patiënt wil je niets liever dan zorg op maat ontvangen, zonder al teveel gedoe en zonder het gevoel te hebben dat je van het kastje naar de muur gestuurd wordt. Ziek zijn is al vervelend genoeg. Kijkend naar de zorgsector als geheel valt op dat iedere aanbieder echter verantwoordelijk is voor een klein onderdeel van de totale zorg die een patiënt ontvangt. Reden te meer dus om te zorgen voor een goede samenwerking en informatiedeling onderling. De toekomst van efficiënte, kwalitatieve en patiëntgerichte zorg staat of valt dan ook bij een goede uitwisseling van digitale informatie in de zorgketen. Van huisarts tot ziekenhuis en van verzorgingstehuis tot verzekeraar, iedere speler in de zorg legt digitale informatie vast over de patiënt, de behandeling en de resultaten. Opzichzelfstaand is deze informatie slechts administratief, maar gedeeld in de keten is het zoveel meer waard. Een overzicht ontbreekt Medische gegevens opslaan is één ding. Die gegevens ontsluiten en op veilige wijze delen met andere zorgverleners of met de patiënt zelf, daar schort het behoorlijk aan volgens de respondenten. - 59 procent van de consumenten geeft aan dat de zorgsector ondoorzichtig en versnipperd is; - 55 procent mist één overzicht van al zijn zorggerelateerde zaken; - 30 procent vindt dat gegevens over zijn persoonlijke zorgsituatie niet eenvoudig in te zien of op te vragen zijn; - 43 procent weet niet precies wat hij of zij moet regelen als er iets in de persoonlijke zorgsituatie verandert. Het lijkt er dus op dat de patiënt al snel verdwaald raakt en een sterke behoefte heeft aan meer grip en inzicht. Gelukkig geeft 60 procent wel aan dat digitaal zakendoen in de zorg hen gemakkelijk afgaat, tegenover 26 procent die dit niet zo eenvoudig vindt. 10/19

Het rapportcijfer 6,7 De Nederlandse patiënt beoordeelt de digitale dienstverlening van de zorgsector als geheel met een 6,7. Medische fouten en een slechte beleving Informatiedeling in de sector is cruciaal om de patiënt de beste zorg en ervaring te bieden. Maar ook voor zorgprofessionals aan het bed of in de behandelkamer zorgt dit voor winst in kader van efficiëntie, kosten en werkgeluk. In de praktijk zijn de zorgverleners nog niet zo ver, vindt de patiënt. 67 procent vindt dat onderlinge uitwisseling tussen zorgspelers niet goed verloopt, en meer dan de helft (53%) heeft het gevoel dat instellingen niet goed op de hoogte zijn van hun situatie. Ook noemt 47 procent dat zij regelmatig reeds bekende informatie meermaals moeten verstrekken aan zorgaanbieders. Deze gegevens zorgen voor een negatieve ervaring bij de patiënt. Zo n 60 procent vindt dat de beleving als patiënt onder druk staat door de hoeveelheid partijen waar hij of zij mee te maken krijgt. 46 procent voelt zich niet centraal staan als patiënt. Daarbij komt ook nog eens dat het merendeel (58%) het gevoel heeft dat er (medische) fouten gemaakt worden door een slechte informatie-uitwisseling in de zorg. Conclusie In de zorg is het van groot belang dat patiënt- of cliëntinformatie aanwezig is op de juiste plek, zodat het zorgproces hierdoor niet geremd wordt. Dat betekent concreet dat een specialist in zijn primaire systeem met één druk op de knop de meest recente informatie moet kunnen inzien, maar ook dat de patiënt die mogelijkheid moet hebben. 11/19

Helaas schiet in veel gevallen de mogelijkheden om patiëntinformatie uit te wisselen tekort. Het gevolg is dat efficiëntie weglekt, dat communicatie met patiënten niet optimaal is en dat de foutgevoeligheid toeneemt. Door op een slimme manier systemen aan elkaar te koppelen kan waardevolle informatie soepel door de volledige keten stromen en kunnen zorgaanbieders beter in contact staan met de patiënt. De uitdaging hierbij is om te kijken naar de volledige keten, denk aan uitvoeringsinstanties, schakelpunten, zorg- of klantportalen, basisregistraties, softwareapplicaties en zorginformatiesystemen, etc. Al deze verschillende objecten zullen gegevens veilig en soepel met elkaar en met de patiënt moeten uitwisselen. Het gaat hierbij om een grote verscheidenheid aan informatie, uiteenlopend van gegevens over het inkomen (om de eigen bijdrage te kunnen bepalen), declaraties tot complete zorgdossiers met röntgenbeelden. 12/19

4. Privacy en informatiebeveiliging Als het aankomt op bescherming van gegevens en privacy, dan is de aandacht binnen de zorg groot. Naast betaalgegevens is de consument immers zeer gesteld op zijn persoonlijke informatie over zijn gezondheid, en is het van groot belang dat die vertrouwelijk behandeld wordt. Desalniettemin zien we dat digitale en vertrouwelijke informatie steeds vaker wordt uitgewisseld met diverse partijen, zoals ziekenhuizen, gemeenten, zorgverzekeraars en specialisten. Deze toenemende digitale verwevenheid zorgt ook voor kwetsbaarheid met name op het gebied van beveiliging van persoonsgegevens. Het wordt steeds belangrijker dat privacy als fundamenteel recht wordt beschermd. Voor dit onderzoek zijn de respondenten gevraagd naar hun perceptie van de informatiebeveiliging van zorgverzekeraars. Roep om digitale zelfbeschikking Op de vraag of de respondenten het gevoel hebben dat hun gegevens veilig zijn bij hun zorgverzekeraar, antwoordt 64 procent positief. Ook geeft 67 procent aan dat zij erop vertrouwen dat hun verzekeraar hackers buiten de deur houdt. Daar staat tegenover dat consumenten vraagtekens zetten bij de transparantie. 39 procent van de respondenten geeft aan dat hun verzekeraar niet transparant is over welke gegevens zij opslaan en gebruiken en op welke manier dat gebeurt, terwijl 82 procent aangeeft dit wel te willen weten. Ook geeft nog eens 87 procent aan graag te willen weten wie er toegang krijgt tot persoonlijke gegevens die de verzekeraar geeft opgeslagen. Een kwart is daar zelfs zeer stellig over. Voor verzekeraars valt er op dat vlak dus nog terrein te winnen. Kijkend naar de zorgsector als geheel geeft 67 procent van de respondenten aan dat zij eigenlijk niet weten met wie hun zorginformatie wordt gedeeld, tegenover slechts 21 procent die dit wel weet. Het is dan ook niet gek dat de overgrote meerderheid (88 procent) zelf wil bepalen hoe en met wie persoonlijke informatie mag worden gedeeld. De consument heeft een toenemende hang naar digitale zelfbeschikking. 13/19

Het rapportcijfer 6,7 6,8 De Nederlandse patiënt beoordeelt de digitale dienstverlening van zijn of haar apotheek met een 6,7 en de huisarts met een 6,8. Conclusie De Eerste Kamer heeft op 4 oktober 2016 ingestemd met een wetsvoorstel waarin de elektronische uitwisseling van medische gegevens tussen zorgverleners wordt geregeld. De wet stelt eisen aan de beveiliging van medische gegevens en bevordert de privacy van patiënten. Deze wet verbiedt zorgverzekeraars en bedrijfsartsen om in elektronische uitwisselingssystemen te kijken. Alleen zorgaanbieders met wie je een behandelrelatie hebt of aan wie je toestemming hebt gegeven kunnen gegevens inzien. De wet voorziet ook in een hoge boete voor zorgverzekeraars die toch misbruik maken. Die wet moet klanten van verzekeraars ten eerste een goed gevoel geven, maar deze wet regelt niet hoe een verzekeraar zijn gegevens beveiligt. In een toenemende digitale samenleving kan het voor veel respondenten blijkbaar een goed gevoel geven als verzekeraars openheid van zaken geven over hun wijze van opslag, beheer en ontsluiting van hun data. Daarnaast valt op dat consumenten steeds vaker zelf de regie willen houden over hun gegevens en met wie ze gedeeld worden. Organisaties moeten voorzieningen treffen in het kader van het recht van burgers om regie te krijgen op de verwerking van hun eigen gegevens. Eén van die voorzieningen kan een technische aansluiting op het Qiy Trust Framework zijn. Hiermee kan een organisatie via een beveiligde koppeling gebruik maken van persoonsgegevens die door de betreffende consument zelf, al dan niet tijdelijk, toegankelijk zijn gemaakt. Het uitgangspunt van het Qiy Afsprakenstelsel, waarop het Qiy Trust Framework 14/19

is gebaseerd, is dat aan elke verwerking van persoonsgegevens de toestemming van het desbetreffende individu ten grondslag ligt. Deze aanpak biedt ook kansen. Bijvoorbeeld in de zorgsector waarbij een patiënt zelf kan beslissen of zijn gehele zorgverleden, patiëntendossier of zelf verzamelde gezondheidsdata uit smartphones, apps, fitbits, etc. worden gedeeld met een zorgverzekeraar of zorginstelling. 15/19

5. Een blik in de toekomst Informatie en dan vooral digitale informatie kan ook wel gezien worden als de olie die de zorgmotor draaiend houdt. Hoe meer we weten van de situatie van een patiënt, hoe beter de zorg kan worden afgestemd op het individu. Dit zorgt voor betere uitkomsten, meer innovatie en minder klinische variatie, maar ook voor meer tevredenheid bij zowel patiënt als professional. Delen is vermenigvuldigen lijkt het credo. De respondenten van dit onderzoek zijn een viertal (toekomst)scenario s voorgelegd waarbij het delen van digitale informatie leidt tot simpele innovaties. 1. Bij de huisarts. Langsgaan bij de huisarts is vaak een eerste stap voor patiënten. Desalniettemin is voor sommige klachten een persoonlijk bezoek lang niet altijd nodig. De meerderheid van de respondenten (46 procent) geeft aan in het geval van ziekte graag gebruik te maken van een app om informatie te delen met de huisarts zodat zij niet meer fysiek langs hoeven te komen. Een win-win situatie voor patiënt en zorgverlener. 2. Zelfzorg Veel patiënten lezen zich tegenwoordig goed in voordat ze naar de huisarts stappen. Dit kan in sommige gevallen voordelig uitpakken, want als de patiënt goed geïnformeerd is, kunnen er in de spreekkamer direct spijkers met koppen geslagen worden. 54 procent van de patiënten wil het liefst eerst via een app zelfzorgadvies inwinnen, voordat ze naar de huisarts gaan. Vanzelfsprekend gaat het hierbij wel om een gereguleerde omgeving met correcte adviezen. 3. Videochat. Videochat is in opkomst. Het is een perfect kanaal voor patiënt en zorgprofessional om met elkaar in contact te komen. 52 procent van de respondenten staat open voor videochat met een specialist. Deze manier van contact kan tijdwinst opleveren en zelfs kosten besparen. 4. Wearables Een slimme bh die vrouwen behoedt tegen emotionele eetaanvallen op basis van de hormoonbalans of een armbandje dat medische gegevens automatisch deelt met je arts? Het is tegenwoordig al werkelijkheid. De wearables-trend biedt veel kansen in de zorgsector en draagt bij aan preventie op maat, vergroot het zelfmanagement bij chronische ziekten en monitort gezondheidsgegevens. Maar liefst drie kwart van de respondenten wil graag met een apparaat zijn eigen gezondheid digitaal monitoren als dit de vrijheid, zelfredzaamheid, behandeling en veiligheid verbetert. Als deze behoefte gefaciliteerd wordt biedt het ook hier veel winst. 16/19

Wat opvalt is dat een ruime meerderheid van de Nederlandse patiënten absoluut meerwaarde ziet in het ontketenen van nieuwe innovaties door eigen data op een veilige manier te delen. Bovengenoemde voorbeelden zijn slechts enkele voorbeelden van de impact die informatie-uitwisseling kan hebben op de maatschappij. De verder adoptie van internet of things, wearables, ehealth en mhealth zullen dit alleen nog maar meer aanzwengelen. 6. Enable-NU! Als er één aspect duidelijk wordt, dan is dat wel dat samenwerking in de zorg alle domeinen overstijgt. Een ziekenhuis moet kunnen communiceren met een instelling voor langdurige zorg, een apotheek of met een GGD-instelling. Zo zijn er vele meer of minder complexe ketens in deze sector. We zien dan ook we een explosie van digitaal berichtenverkeer en gegevensuitwisseling. De manier waarop de IT-omgeving bij veel zorginstellingen is ingericht, maakt het lastig de kansen van gegevensuitwisseling en interoperabiliteit tussen objecten en partijen volledig te benutten. De stap naar een oplossing lijkt wellicht groot, maar kleine stappen leiden al tot veel winst. Een holistische kijk op integratie is nodig om de zorgsector naar een hoger plan te tillen. Maar dan heb je het wel meteen over a whole new ball game. Dan heb je het namelijk over uitwisselen van informatie, koppelingen tussen applicaties, het hanteren en handhaven van standaarden, het voldoen aan wet- en regelgeving, informatiebeveiliging en het in acht nemen van de privacy van cliënten. Dit alles moet uiteraard op de meest kostenefficiënte wijze tot stand worden gebracht. We willen immers allemaal dat er zo veel mogelijk geïnvesteerd kan worden in het primaire zorgproces. De taak van IT-architecten in de zorgsector komt erop neer dat er een duurzame informatie-infrastructuur wordt gerealiseerd die interoperabiliteit tussen relevante schakels in de keten garandeert onder de geschetste strenge voorwaarden. Het lastige is echter dat de zorg veel verschillende standaard IT-architecturen kent, waarin een vorm van samenwerking in meer of mindere mate is gedefinieerd en beschreven. Denk hierbij aan ZiRA (Ziekenhuis Referentie Architectuur), PURA (Publieke gezondheid Referentie Architectuur) en LIDA (Langdurige zorg InformatieDomeinArchitectuur). Het probleem met deze op zich goed beschreven architecturen ligt in het feit dat deze alleen betrekking hebben op hun eigen domein. Daar komt nog eens bij dat de het integratievraagstuk redelijk taai is en dat de zorgsector te maken heeft met een grote hoeveelheid aan verschillende systemen en (internationale) communicatiestandaarden zoals HL7, Edifact, IHR-XDS en FHIR. Dan kan het nog zo zijn dat alle systemen middels verschillende protocollen of berichtformaten communiceren. 17/19

Kortom, de praktijk is weerbarstig en veel zorgaanbieders hebben dan ook moeite met het koppelen van applicaties, portalen en systemen. De oplossing De oplossing voor deze uitdagingen ligt in een nieuwe kijk op integratie. In plaats van individuele applicaties aan elkaar te rijgen, kunnen we veel beter werken met één centraal platform, al dan niet in de cloud. Op dit digitale platform ook wel een Enterprise Service Bus (ESB) komen alle digitale informatiestromen samen, waar vervolgens de informatie weer in het juiste formaat (eventueel na conversie) op het juiste moment via de juiste route (bijv. eerst langs het EPD) bij de juiste applicatie wordt afgeleverd. Kortom: het stelt je in staat om bepaalde zorgprocessen te automatiseren. In plaats van alle applicaties onderling met elkaar te verbinden, maak je dus per applicatie eenmalig een connectie naar dit knooppunt dat zich ofwel on-premises ofwel in de cloud bevindt. Op deze manier ontstaat een grote mate aan flexibiliteit in de integratie met veel verschillende systemen, bestandsformaten en transportprotocollen. Bovendien kunnen alle koppelingen vanaf één centraal punt beheerd en gemonitord worden. Een groot voordeel van deze aanpak, is dat de ESB vaak bestaat uit generieke componenten en optimaal gebruik maakt van de bestaande koppelvlakken van systemen van alle leveranciers. Hierdoor kunnen organisaties in de zorg bestaande koppelingen makkelijk hergebruiken en delen. Zoals gezegd hebben veel ziekenhuizen en huisartsen dezelfde applicaties in huis, die ieder weer gekoppeld moeten worden aan dezelfde applicatie bij een verzekeraar. Door de kennis en kunde van zo n specifieke koppeling te delen en door te werken met generieke componenten, hoeft niet telkens opnieuw een dure en trage consultancykermis opgetuigd te worden met daarin een vooronderzoek, een compliance-verificatie, een architectuurplan, een technische ontwerpsessie, een implementatietraject, et cetera. Dit maakt de architectuur een stuk overzichtelijker en daarmee ook beter beheersbaar. Nieuwe koppelingen kunnen veel sneller operationeel zijn en tegen een fractie van de kosten. En dat is een cruciale voorwaarde om te komen tot een goede uitwisseling van digitale gegevens die aan de basis staat van uitstekende zorg. 18/19

De rol van Enable-U Enable-U verbindt, deelt en verenigt informatie door slimme integraties en goed beveiligde informatiestromen. Als integratiespecialist helpen we onze klanten om veilig informatie te delen met behulp van de beste software. Dit doen wij met name binnen organisaties in de zorgsector en binnen de overheid, zoals Zorg-Lokaal, het Kadaster, CIBG, RDW, KvK, IND en diverse ministeries, provincies, waterschappen, en zo n 200 gemeenten. Door de complexe integratievraagstukken in die sectoren op te lossen, willen wij ervoor zorgen dat iedereen beter kan samen werken en samen leven. Dit sluit heel mooi aan bij de initiatieven rond de gegevensuitwisseling in de zorgsector, wat niet alleen leidt tot efficiëntie en kostenbesparingen, maar ook tot betere zorg en meer zelfredzaamheid. Zorg waarbij de patiënt centraal staat en ook in control is. Enable-U biedt uitkomst voor integratievraagstukken met laagdrempelige en eenvoudige oplossingen. Enable-U staat daarmee garant voor: - De integratie tussen verschillende processen en applicaties intern, binnen de zorginstelling en extern naar ketenpartners en SaaS-applicaties. - Het einde van de afhankelijkheid van softwareleveranciers voor het koppelen naar andere applicaties; dure en slecht beheersbare point-to-point koppelingen worden voorkomen. - Gestroomlijnde migratie naar de Cloud en SaaS-applicaties. - Ondersteuning van huidige en nieuwe standaarden binnen de zorg en overheid. - Eenvoudig beheer; technisch beheer vindt plaats door Enable-U, functioneel beheer via een eenvoudige beheerapplicatie. - Geoptimaliseerde processen door betrouwbare en veilige integraties; instellingen kunnen hun tijd besteden aan het primaire proces: zorg. Benieuwd wat Enable-U voor uw organisatie kan betekenen? Vraag direct een vrijblijvend kennismakingsgesprek aan! 19/19

Kaap Noord Asterweg 19D12 1031 HL Amsterdam +31 (0)20 716 38 66 www.enable-u.nl info@enable-u.nl