Roaccutane isotretinoïne Gids voor artsen betreffende het voorschrijven van Roaccutane info ROACCUTANE RM SM MANAGEMENT Programma ter Preventie van Zwangerschap
2
INHOUD 4. INLEIDING 5. BELANGRIJKE FEITEN OVER ROACCUTANE 5. Zwangerschap tijdens behandeling met Roaccutane 5. Aangeboren afwijkingen 7. INFORMATIE OVER HET VOORSCHRIJVEN VAN ROACCUTANE AAN VROUWELIJKE PATIENTEN* 7. Contra-indicaties 8. Waarschuwingen en bijzondere voorzorgen voor gebruik 9. Anticonceptie 9. Zwangerschapstesten 10. Voorwaarden voor voorschrift en aflevering 10. Zwangerschap en borstvoeding 3 11. ROACCUTANE, PROGRAMMA TER PREVENTIE VAN ZWANGERSCHAP 11. Elementen van het Roaccutane Programma ter Preventie van Zwangerschap 13. Hoe het Roaccutane Programma ter Preventie van Zwangerschap gebruiken? 15. BIJKOMENDE INFORMATIE * in de vruchtbare leeftijd
INLEIDING Deze brochure werd ontwikkeld om u, als voorschrijver, te laten kennis maken met dit nieuwe Roaccutane Programma ter Preventie van Zwangerschap, conform met de op Europees vlak geharmoniseerde SKP (Samenvatting van de Kenmerken van het Product). DEZE BROCHURE BEVAT ENKEL INFORMATIE OVER HET ROACCUTANE PROGRAMMA TER PREVENTIE VAN ZWANGERSCHAP - VOOR VOLLEDIGE VOORSCHRIJFINFORMATIE, ZOALS EEN OVERZICHT VAN DE BIJWERKINGEN, VERWIJZEN WIJ U NAAR DE SKP VAN ROACCUTANE (IN BIJLAGE). 4
Belangrijke FEITEN over Roaccutane - Roaccutane is een krachtig geneesmiddel dat geïndiceerd is voor de behandeling van ernstige acne (nodulaire acne, acne conglobata of acne met het risico van blijvende littekens) die resistent is tegen een adequate behandeling met systemische antibiotica en topische behandeling. - Roaccutane maakt deel uit van de klasse van geneesmiddelen die bekend staat als retinoïden, waaronder doorgaans alle natuurlijke en synthetische analogen van vitamine A worden verstaan. - Roaccutane is zeer teratogeen, en dus: is zwangerschap een absolute contra-indicatie tijdens de behandeling met Roaccutane. Vrouwelijke patiënten mogen terwijl ze met Roaccutane worden behandeld en gedurende een maand na beëindiging van de behandeling niet zwanger zijn of worden. kan blootstelling van de foetus aan isotretinoïne levensbedreigende of zware aangeboren afwijkingen tot gevolg hebben. Zwangerschap tijdens behandeling met Roaccutane De eliminatiehalfwaardetijd van isotretinoïne varieert van 10 tot 20 uur. De eliminatiehalfwaardetijd van 4-oxo-isotretinoïne, de metaboliet met de laagste eliminatiesnelheid, is ongeveer 29 uur. Daarom moeten vrouwelijke patiënten hun anticonceptie nog gedurende een maand na de beëindiging van Roaccutane verderzetten, ten einde een optimale veiligheidsmarge in te bouwen om zwangerschap te vermijden. 5 Aangeboren afwijkingen Er bestaat een zeer groot risico op een misvormd kind als een vrouw zwanger raakt terwijl ze Roaccutane inneemt, ongeacht de posologie en de -zelfs korte- duur van de behandeling.
In theorie kan elke foetus, die tijdens de zwangerschap aan het middel wordt blootgesteld, misvormd raken. Niet elke foetus die aan Roaccutane werd blootgesteld, heeft tot een misvormd kind geleid, maar er zijn geen nauwkeurige methoden beschikbaar om de incidentie van afwijkingen te meten. Het risico op spontane abortus is eveneens verhoogd. De volgende misvormingen van menselijke foetussen na behandeling met Roaccutane zijn beschreven : afwijkingen van het centrale zenuwstelsel (hydrocefalie, misvormingen/afwijkingen van het cerebellum, microcefalie) faciale dysmorfie gespleten verhemelte afwijkingen van het uitwendige oor (afwezigheid van het uitwendige oor, hypoplasie of afwezigheid van de uitwendige gehoorgangen) oogafwijkingen (microftalmie) cardiovasculaire afwijkingen (conotruncale afwijkingen zoals tetralogie van Fallot, transpositie van de grote vaten, septumdefecten) thymusafwijkingen bijschildklierafwijkingen 6
INFORMATIE OVER HET VOORSCHRIJVEN VAN ROACCUTANE AAN VROUWELIJKE PATIËNTEN* Vooraleer Roaccutane voor te schrijven, is het belangrijk om: 1) na te gaan of de patiënte reeds zwanger is 2) na te gaan of de patiënte mogelijk niet op betrouwbare wijze zal trachten een zwangerschap te voorkomen vóór, tijdens en na de behandeling. De patiënte dient de risico's en voorzorgsmaatregelen te accepteren die nodig zijn om te voorkomen dat een foetus wordt blootgesteld aan Roaccutane. De patiënte moet begrijpen welke cruciale verantwoordelijkheid zij op zich neemt als zij ertoe besluit een behandeling met Roaccutane te ondergaan en dat elke methode van geboortebeperking kan falen. U dient erop toe te zien dat elke individuele patiënte adequaat wordt geïnformeerd over alle haar ter beschikking staande anticonceptiemethoden en dat zij weet dat zij minimaal één, en bij voorkeur twee, effectieve anticonceptiemethoden moet kiezen en gebruiken. Contra-indicaties Isotretinoïne is gecontra-indiceerd bij vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven. Isotretinoïne is gecontra-indiceerd bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd tenzij aan alle voorwaarden van het Programma ter Preventie van Zwangerschap wordt voldaan. 7 Isotretinoïne is ook gecontra-indiceerd bij patiënten: met leverinsufficiëntie met hyperlipidemie met hypervitaminose A met overgevoeligheid voor isotretinoïne of één van de hulpstoffen. Roaccutane bevat arachide-olie, soja-olie, gedeeltelijk gehydrogeneerde soja-olie en gehydrogeneerde soja-olie. Bijgevolg is Roaccutane gecontra-indiceerd bij patiënten met een allergie voor arachide of soja. die gelijktijdig behandeld worden met tetracyclinen. * in de vruchtbare leeftijd
Waarschuwingen en bijzondere voorzorgen bij gebruik Dit geneesmiddel is TERATOGEEN Isotretinoïne is gecontra-indiceerd bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd tenzij aan alle volgende voorwaarden van het "Programma ter Preventie van Zwangerschap" wordt voldaan: De patiënte lijdt aan ernstige acne (nodulaire acne, acne conglobata of acne met het risico van blijvende littekens) die resistent is voor een adequate behandeling met systemische antibiotica en topische behandeling (zie rubriek 4.1 "Therapeutische indicaties"). Zij begrijpt het teratogene risico. Zij begrijpt de noodzaak van een strenge maandelijkse controle. Zij begrijpt de noodzaak van en accepteert effectieve anticonceptie die zonder onderbreking wordt toegepast 1 maand voorafgaand aan de behandeling, tijdens de behandeling en gedurende 1 maand na beëindiging van de behandeling. Er dienen ten minste 1, maar bij voorkeur 2, anticonceptiemethoden (waaronder een barrièremethode) te worden toegepast. Zelfs in geval van amenorree moet de patiënte alle maatregelen inzake effectieve anticonceptie opvolgen. 8 Zij is geïnformeerd over en begrijpt de mogelijke consequenties van zwangerschap en de noodzaak om snel een arts te raadplegen als er risico van zwangerschap bestaat. Zij begrijpt de noodzaak van en accepteert het ondergaan van een zwangerschapstest voorafgaand aan, eventueel tijdens de behandeling, en verplicht 5 weken na beëindiging van de behandeling. Zij verklaart de risico's en noodzakelijke voorzorgen samenhangend met het gebruik van isotretinoïne begrepen te hebben. Deze voorwaarden gelden ook voor vrouwen die verklaren niet seksueel actief te zijn, tenzij de voorschrijvend arts overtuigende redenen heeft om aan te nemen dat er geen zwangerschapsrisico bestaat.
De voorschrijvend arts moet zich ervan overtuigen dat: de patiënte voldoet aan de hierboven opgesomde eisen van het "Programma ter Preventie van Zwangerschap", hierbij inbegrepen de overtuiging dat ze over voldoende begripsvermogen beschikt de patiënte kennis heeft genomen van de hierboven opgesomde voorwaarden de patiënte minimaal 1, en bij voorkeur 2, doeltreffende anticonceptiemethoden, waaronder een barrièremethode, heeft toegepast gedurende ten minste 1 maand voorafgaand aan de behandeling en dat effectieve anticonceptie wordt voortgezet tijdens de behandeling en gedurende ten minste 1 maand na beëindiging van Roaccutane de zwangerschapstesten voorafgaand aan, tijdens de behandeling en 5 weken na beëindiging van de behandeling negatief zijn. De data en resultaten ervan dienen in het dossier van de patiënte bewaard te worden. Anticonceptie De patiënten moeten een volledige informatie aangaande zwangerschapspreventie krijgen en eventueel naar een gynecoloog doorverwezen worden voor advies over anticonceptie. Patiënten in de vruchtbare leeftijd moeten minimaal 1 doeltreffende anticonceptiemethode toepassen, bij voorkeur echter 2 complementaire anticonceptiemethoden, waaronder 1 barrièremethode. De anticonceptie moet nog ten minste 1 maand na beëindiging van de behandeling met isotretinoïne voortgezet worden, zelfs in geval van amenorree. Zwangerschapstesten De bloed- of urinetesten dienen een minimale gevoeligheid van 25 mui/ml te hebben. Het wordt aanbevolen de testen de 2e of 3e dag van de menstruatiecyclus uit te voeren volgens onderstaand schema: Voorafgaand aan de behandeling Ten einde een eventuele zwangerschap uit te sluiten wordt aanbevolen een eerste, onder medisch toezicht uitgevoerde, zwangerschapstest voor te schrijven en de datum en het resultaat ervan vast te leggen. Wanneer de menstruatiecycli niet regelmatig zijn, moet de datum van deze zwangerschapstest bepaald worden in functie van de seksuele activiteit van de patiënte, d.w.z. ongeveer drie weken nadat ze voor het laatst onbeschermde gemeenschap heeft gehad. De voorschrijvend arts moet aan zijn patiënte een volledige informatie aangaande anticonceptie verschaffen. 9 Een onder medisch toezicht uitgevoerde zwangerschapstest dient eveneens te gebeuren op de dag van de raadpleging waarbij Roaccutane voor het eerst voorgeschreven wordt, of binnen de 3 dagen voorafgaand aan deze raadpleging. De datum van deze test moet uitgesteld worden tot de patiënte ten minste 1 maand effectieve anticonceptie heeft toegepast. Het doel van deze test is een bevestiging dat de patiënte niet zwanger is wanneer ze de behandeling met Roaccutane begint.
Vervolgraadplegingen Vervolgraadplegingen dienen regelmatig om de 28 dagen voorzien te worden. De noodzaak om al of niet elke maand een onder medisch toezicht uitgevoerde zwangerschapstest te verrichten wordt overgelaten aan het oordeel van de arts, waarbij rekening dient te worden gehouden met de seksuele activiteit van de patiënte en met het verloop van de menstruatiecycli (menstruatiestoornissen, spaniomenorree, amenorree). Indien zwangerschapstesten aangewezen zijn dienen ze verricht te worden dezelfde dag van de vervolgraadpleging of binnen de 3 dagen voorafgaand aan deze raadpleging. Einde van de behandeling 5 weken na beëindiging van de behandeling moet de patiënte verplicht een laatste zwangerschapstest laten uitvoeren om zwangerschap uit te sluiten. Voorwaarden voor voorschrift en aflevering Bij voorkeur dienen de zwangerschapstest, het voorschrift van Roaccutane en de aflevering ervan aan de patiënte dezelfde dag plaats te vinden. Het afleveren van Roaccutane dient binnen maximaal 7 dagen na het uitschrijven van het voorschrift plaats te vinden. Zwangerschap en borstvoeding 10 Zwangerschap is een absolute contra-indicatie voor behandeling met Roaccutane (zie rubriek 4.3 "Contra-indicaties"). Zwangerschap, ondanks de anticonceptieve maatregelen, tijdens of binnen de maand na beëindiging van een behandeling met isotretinoïne, houdt een zeer groot risico in op zware misvormingen bij de fœtus. De misvormingen bij de foetus die met een behandeling met isotretinoïne samenhangen, omvatten afwijkingen van het centrale zenuwstelsel (hydrocefalie, misvormingen/afwijkingen van het cerebellum, microcefalie), faciale dysmorfie, gespleten verhemelte, afwijkingen van het uitwendige oor (afwezigheid van het uitwendige oor, hypoplasie of afwezigheid van de uitwendige gehoorgangen), oogafwijkingen (microftalmie), cardiovasculaire afwijkingen (conotruncale afwijkingen zoals tetralogie van Fallot, transpositie van de grote vaten, septumdefecten), thymusafwijkingen en bijschildklierafwijkingen. Het risico op spontane abortus is eveneens verhoogd. Indien zwangerschap optreedt bij een vrouw die met isotretinoïne behandeld wordt, moet de behandeling onderbroken worden en de patiënte verwezen naar een arts die competent/ gespecialiseerd is in teratologie voor evaluatie en advies.
Borstvoeding Aangezien isotretinoïne een in hoge mate lipofiele molecule is, is er zeer waarschijnlijk passage in de moedermelk. Rekening houdend met de mogelijke bijwerkingen bij blootstelling van moeder en kind aan isotretinoïne, is het gecontra-indiceerd tijdens de borstvoeding. ROACCUTANE, PROGRAMMA TER PREVENTIE VAN ZWANGERSCHAP Elementen van het Roaccutane Programma ter Preventie van Zwangerschap: 1) Brochure voor artsen voor het voorschrijven van Roaccutane aan vrouwelijke patiënten* 2) Checklist bij voorschrift aan vrouwelijke patiënten* 3) Akkoordverklaring voor behandeling en anticonceptie voor vrouwen* die met Roaccutane behandeld worden 4) Algemene informatiebrochure over Roaccutane voor alle patiënten 5) Brochure over anticonceptie voor vrouwelijke patiënten* 6) Brochure voor apothekers over de aflevering van Roaccutane Elk van deze elementen wordt hieronder in detail beschreven. 1) Brochure voor artsen voor het voorschrijven van Roaccutane aan vrouwelijke patiënten* 11 Het voorschrijven van Roaccutane aan vrouwelijke patiënten in de vruchtbare leeftijd dient te gebeuren volgens de richtlijnen van het Roaccutane Programma ter Preventie van Zwangerschap. U wordt er, als arts, aan herinnerd dat dit slechts eenvoudige richtlijnen zijn die de volledige SKP niet kunnen vervangen. 2) Checklist bij voorschrift aan vrouwelijke patiënten* Deze lijst bevat alle vereiste criteria en acties voor het voorschrijven van een behandeling met Roaccutane aan een patiënte in de vruchtbare leeftijd.
3) Akkoordverklaring voor behandeling en anticonceptie voor vrouwen* die met Roaccutane behandeld worden De akkoordverklaring voor behandeling en anticonceptie bevat informatie en waarschuwingen voor de patiënte met betrekking tot de behandeling met Roaccutane en vormt een bevestiging van het feit dat de patiënte duidelijk weet dat er zwangerschapsrisico's zijn tijdens het gebruik van Roaccutane en gedurende een maand nadat de behandeling is beëindigd. 4) Algemene informatiebrochure over Roaccutane voor alle patiënten Deze brochure bevat belangrijke informatie over de behandeling met Roaccutane en instructies voor het gebruik van Roaccutane door zowel mannelijke als vrouwelijke patiënten. Ze bevat ook waarschuwingen enkel voor vrouwelijke patiënten. Deze brochure dient bij de eerste raadpleging aan alle patiënten te worden overhandigd. Aan de patiënt moet worden aangeraden de brochure te bewaren en deze tijdens de behandeling regelmatig te raadplegen. 5)Brochure over anticonceptie voor vrouwelijke patiënten* Deze brochure bevat informatie over de verschillende anticonceptiemethoden, hun effectiviteit en hun respectieve voordelen en nadelen. De brochure moet aan de patiënte overhandigd worden bij de eerste raadpleging (instellen of voortzetten van een doeltreffende anticonceptie) en vóór het voorschrijven van Roaccutane. 6) Brochure voor apothekers over de aflevering van Roaccutane 12 Dit document beschrijft het Roaccutane Programma ter Preventie van Zwangerschap met de nadruk op de afleveringsbeperkingen die van toepassing zijn op de voorschriften van Roaccutane aan vrouwen*. * in de vruchtbare leeftijd
Hoe het Roaccutane Programma ter Preventie van Zwangerschap gebruiken? 1. Lees de brochure voor artsen voor het voorschrijven van Roaccutane aan vrouwelijke patiënten*. 2. Gebruik de checklist bij voorschrift aan vrouwelijke patiënten*. 3. Overhandig aan uw patiënte : de algemene informatiebrochure over Roaccutane de brochure over anticonceptie de akkoordverklaring voor behandeling en anticonceptie. 4. Bewaar de akkoordverklaring. 5. Controleer of de patiënte uw instructies goed begrijpt. 13 * in de vruchtbare leeftijd
Patiënte en arts beslissen samen voor een behandeling met Roaccutane Positieve zwangerschapstest vóór de aanvang van Roaccutane: Geen voorschrift voor Roaccutane tot de patiënte niet meer zwanger is De patiënte ontvangt de brochure over anticonceptie en oraal advies hierover Patiënte en arts zijn het eens over de te gebruiken anticonceptie De patiënte ontvangt de algemene informatiebrochure over Roaccutane De patiënte ondertekent de akkoordverklaring voor behandeling en anticonceptie De patiënte verbindt er zich toe een zwangerschapstest te laten uitvoeren Negatieve zwangerschapstest vóór de aanvang van Roaccutane: De patiënte krijgt een voorschrift voor 1 maand Roaccutane De patiënte gebruikt consequent de vooraf bepaalde anticonceptie 14 Positieve zwangerschapstest tijdens de behandeling met Roaccutane: Onderbreking van de behandeling met Roaccutane Medische evaluatie indien de laatste zwangerschapstest positief is De arts ziet de patiënte om de maand terug en schrijft eventueel maandelijks een zwangerschapstest voor Einde van de behandeling met Roaccutane Voortzetting van de anticonceptie gedurende 30 dagen na het einde van de behandeling Laatste zwangerschapstest 5 weken na het einde van de behandeling
AANVULLENDE INFORMATIE Voor aanvullende informatie over het Roaccutane Programma ter Preventie van Zwangerschap, gelieve contact op te nemen met N.V. Roche S.A., op het nummer : +32 (0)2 5258211 15 2003 F. Hoffmann-La Roche AG Alle rechten voorbehouden. Reproductie verboden.
2003 F. Hoffmann-La Roche AG. Alle rechten voorbehouden. Reproductie verboden. NV Roche SA - 75 rue Dantestraat - Bruxelles 1070 Brussel BR 7928-01/2007