DE GOUDSE WATERLEIDING MAATSCHAPPIJ N.V. JAARVERSLAG OVER

DE GOUDSE WATERLEIDING MAATSCHAPPIJ N.V. JAARVERSLAG OVER 1962

1962 DE GOUDSE ~ATE~LEIDI~~ ~~ATSCEAPPI~ N.V. Raad van beheer: mr dr K. F. O. JAMES, voorzitter C. C. MANTZ, secretaris H. LUIDENS mr J. W. BLANKERT Th. J.ARTS rnr J. J. A. GROENEVELD Commissie van advies: mr dr K. F. O. JAMES, voorzitter C. C. MANTZ, secretaris N. VAN DANTZIG J. KAPTEIN J. KRUI JSHEER mr A. Q. C. VAN RUITEN (een vacature) Directeur: C. RODENHUIS ing. Administrateur: G. VEERMAN

5 Algemeen overzicht. Het waterverbruik steeg van 2.716.415 m3 tot 2.843.923 m3 in het verslagjaar, zijnde een stijging van 127.508 m3 of 4,69 O/o. In 1961 bedroeg de stijging t.o.v. 1960 3,92O/o. Het industneverbruik steeg van 729.198 m3 tot 800.445 m3 in het verslagjaar, zijnde 9,77 O/o (vorig jaar 3,59 O/o). De gezamenlijke afname van de drie gemeenten, waaraan wij het water engros leveren, was praktisch gelijk aan die in 1961, n.1. 457.922 m3 tegenover 454.606 rn3 in 1961. Een stijging van 0,73 @/o (vorig jaar 12,39 Oio). Het meerverbruik was eveneens zo goed als gelijk aan dat in 1961. Het bedroeg 115.592 m3 tegenover 115.178 m3 in 1961. Een stijging van 0,360/0 (vorig jaar een vermindering van 11,28 O/o). De waterrekening steeg van f 653.456,24 in 1961 tot f674.018,60 in het verslagjaar. De bouwactiviteit in het verslagjaar was weliswaar vrij groot, maar het aantal woningen, dat gereed kwam, was ongekend klein. De toewijzingen van woningen aan Gouda zijn gering. In verband hiermede vermeerderde het aantal aangesloten percelen met slechts 72 (vorig jaar 219). Op deze aantallen zijn de vervallen aansluitingen wegens afbraak van woningen e.d. in mindering gebracht. De stijging van het aantal aangesloten percelen bedroeg in de jaren 1952 t/m 1956 gemiddeld 334 en in de jaren 1957 t/m 1961 gemiddeld 223 per jaar. De verwachting is gewettigd, dat in 1963 het aantal nieuwe aansluitingen belangrijk groter zal zijn dan in het verslagjaar. Op 31 december waren n.1. 505 woningen in aanbouw. In Gouda waren op 31 december 1962 13.781 percelen aangesloten en buiten Gouda 279 (vorig jaar resp. 13.710 en 278). Mede in verband met het geringe aantal nieuwe woningen, dat gereed kwam, vermeerderde de lengte van het hoofdleidingnet door nieuwe aanleg met slechts 823 m (vorig jaar 2.781 m). Wegens het aanbrengen van wijzigingen in het hoofdleidingnet vermeerderde de lengte met 676 m, maar anderzijds verminderde de lengte als gevolg van het verwijderen of buiten gebruik stellen van leidingen met 936 m. Het hoofdleidingnet vereiste weer het gebruikelijke bijzondere onderhoud. De lengte van 3.579 m die,,gelicht moest worden verschilde niet veel van die in 1961 toen 3.419 m gelicht moest worden. De kosten echter waren belangrijk lager dan in 1961, doordat de omstandigheden, waaronder gewerkt moest worden, in het algemeen veel gunstiger waren dan in 1961 (minder diepe ligging, eenvoudiger situaties e.d.). De waterwinningsmiddelen werden uitgebreid door ha bijboren van 4 nieuwe putten en het in gebruik nemen van een bronput, welke in 1957 geboord is voor een geo-hydrologisch onderzoek. In verband hiermede werd de aëratie-inrichting vergroot en moest de electrische installatie belangrijk worden uitgebreid. In de dienstwoningen werd veel bijzonder onderhoudswerk verricht. In de woning no. 21 werd o.m. de keuken vergroot en modern ingericht, zomede een nieuwe ruimte voor het closet en een douche-cabine gemaakt. Van de

6 woning no. 22 werden de slaapkamers c.a. op de verdieping geschilderd. Beide woningen werden van buiten geheel opnieuw geschilderd. Zowel bij de dienst in de stad als op het pompstation was het gewone onderhoud van normale omvang. Ons bedrijf voerde ook dit jaar het technisch beheer over het Gemeentelijk Waterleidingbedrijf van Gouderak. In het verslagjaar werd een belangrijke stap gezet voor de verwezenlijking van het nieuwe waterwinning- en zuiveringsbedrijf te Bergambacht. De Studiecommissie Organisatie Drinkwatervoorziening Zuid-Holland stelde in haar vergadering van 12 februari, waarin het rapport van het Rijksinstituut voor Drinkwatervoorziening dd. 27 november 1961, inzake het geohydrologisch onderzoek in de Krimpenerwaard en de nota dd. 28 november 1961 van de commissie, inzake de stichting van een centrale waterwinplaats, gelegen tussen Schoonhoven en Bergambacht, werden behandeld, een technisch-economische commissie ter voorbereiding van een centrale waterwinning in de Krimpenerwaard in. Deze commissie, die bestaat uit de directeuren van de waterleidingbedrijven van Alphen aan den Rijn, Bodegraven, Boskoop en Gouda, de heer ir K. C. Zijlstra, een vertegenwoordiger van het Rijksinstituut voor Drinkwatervoorziening en mr P. Zegwaard en waaraan enkele ambtenaren van de provinciale griffie van Zuid-Holland zijn toegevoegd, kreeg tot taak een onderzoek in te stellen omtrent de volgende punten: a. de uitgangspunten voor de berekening van de capaciteit van de waterwinplaats en de transportleidingen; b. de aanleg van een ringleiding winplaats-oudewater-bodegraven-alphen aan den Rijn-Boskoop-Gouda-winplaats; indien dit niet voor verwezenlijking in aanmerking komt: c. de noodzaak en de financiële consequenties van een dubbele transportleiding winplaats-gouda, in verband waarmede zal worden bezien: 1. de mogelijkheid,om de bestaande waterwinningen der gemeenten als reserve in stand te houden; 2. de aanleg van een verbinding met de winplaats, die het Waterleidingbedrijf Midden Nederland zal stichten bij Montfoort; d. verdeling van de kosten naar de grondslagen gelijke prijs van het water af pompstation, variërende kosten van transport naar gelang van de afstand. De technisch-economische commissie kreeg opdracht een afzonderlijk advies te geven omtrent onmiddellijk te treffen maatregelen, als b.v. opstelling van een proefinstallatie voor de zuivering van het water op het terrein van de waterwinning, aanvragen voor de erkenning van het openbaar belang van de aanleg van de werken c.a. en aankoop van het terrein, waarop het pompstation zal worden gebouwd. Dit interim-rapport werd reeds op 14 mei aan de Studiecommissie uitge-

7 bracht, die de daarin vervatte voorstellen in haar vergadering van 4 juni aanvaardde. In deze vergadering werd besloten, dat de hierna te noemen voorbereidingen spoedshalve ter hand worden genomen door en gefinancierd met gelden van ons bedrijf. a. het verwerven van de eigendom van grond, c.q. van beperkte zakelijke rechten op de grond, voor de bouwwerken en de putten; b. C. d. e. de erkenning van het openbaar belang van de werken, rijksconcessie, vergunning van gedeputeerde staten en vergunning ingevolge de Grondwaterwet Waterleidingbedrijven aanvragen; -stellen van een proefinstallatie ter bepaling van de juiste wijze van zuiveren van het water; grondmechanische onderzoekingen; plaatsen van een aantal waarnemingsputten.

8 De raad van beheer machtigde de directeur bij schrijven van 3 juli, no. 663, om terzake al het nodige te verrichten. De geraamde kosten voor aankoop van de grond bedragen f 150.000,- en voor de onder c, d en e genoemde werken f 40.500,-. Het bedrijf heeft intussen één kavel land ter grootte van 1.79.20 ha - ge- legen ten noorden van de Provincialeweg Bergambacht-Schoonhoven en ten westen van de Bergweg - kunnen kopen. Het verwerven van de eigendom van de overige grond - nodig voor de bouw van het pompstation en het plaatsen van de putten - is geen eenvoudige zaak. Op de bij het bedrijf in eigendom zijnde grond is de proefinstallatie gebouwd en zijn 3 waarnemingsputten geboord. Elders werden nog 3 van deze putten geboord. Bij de proefinstallatie is een definitieve put geboord, die past in het stelsel van later te maken putten. Voorts werden diverse spanningsmeters in de bodem geplaatst, een 12-tal sonderingen en een 12-tal steekboringen gemaakt. De proefinstallatie is op 29 oktober in bedrijf gesteld, maar moest wegens de vorst in de periode van 3 tot 15 december en van 24 tot 31 december worden stopgezet. Bij vorst mag n.1. geen water op de polder geloosd worden. De winter van 1962-1963, welke als een van de extreem langste en strengste winters moet worden gerekend, heeft grote vertraging in de proefnemingen veroorzaakt. Het ligt in de bedoeling om circa 6 maanden met de proefinstallatie te werken. De erkenning van het openbaar belang van de werken, rijksconcessie en vergunning van gedeputeerde staten werden op 3 juli gevraagd, de vergunning ingevolge de Grondwaterwet Waterleidingbedrijven op 28 juni. Bij het schrijven van dit verslag ligt het eindrapport van de technischeconomische commissie gereed. Daarin is aandacht besteed aan de door de gemeente Gouda gestelde voorwaarde voor de samenwerking, n.1. dat zij niet wenst mee te dragen in de kosten van het transport van het water voor de gemeenten Alphen aan den Rijn, Bodegraven en Boskoop c.a., of met andere woorden, dat de gemeente Gouda met betrekking tot de transportkosten niet duurder uit wenst te zijn, dan wanneer zij een winning alleen voor zichzelf zou hebben gesticht. Dit betekent, dat de verdeling van de kosten van het transport van het water zodanig zal moeten geschieden, dat de invloed van de afstand tot de winplaats in de kosten per m3 volledig tot uitdrukking komt. De Studiecommissie, die in haar nota van 28 november 1961 pleit voor een voor alle deelnemers gelijke, alle kosten dekkende, prijs per m3 water, kan het rapport van de technisch-economische commissie spoedig tegemoet zien. Er waren op 31 december i7 waterfitters bij ons bedrijf als plaatselijk erkend waterfitter ingeschreven. De samenwerking met deze groep was goed. Het aantal plaatselijke vergunninghouders voor eigen installaties bedroeg 6. Op i januari heeft ons bedrijf - na een jarenlange aangename relatie - het lidmaatschap van de bedrijfsgeneeskundige dienst,,gouda en Omstreken beëindigd. Sedertdien wordt het geneeskundig onderzoek van en het toezicht op ons personeel verricht door de gemeentelijke geneeskundige en gezondheidsdienst van Gouda. Het onderzoek werd aangepast aan het gestelde in de Waterleidingwet.

9 De brandverzekering voor de gebouwen en machinerieën werd tegen een belangrijk lagere premie bij een andere maatschappij ondergebracht. De bezittingen, die in 1954 voor het laatst waren getaxeerd, werden opnieuw getaxeerd. De waarde van de gebouwen werd op f 685.200,- en die van de machinerieën op f 359.800,- bepaald. In het verslagjaar betrokken wij 990.660 kwh electriciteit van het Gemeente Energiebedrijf, terwijl de eigen opwekking 25.320 kwh bedroeg. Totaal verbruik 1.015.980 kwh (in 1961 resp. 950.705 en 9.787 kwh). De kwh- prijs daalde van 5,932 cent in 1961 tot 5,543 cent in het verslabj 5 aar. Het tarief van 1959, waarbij op grond van de gemiddelde verrekeningsbrandstofprijs over 1958 van f 77,83 vijf intervallen werden toegepast, werd ook dit jaar gehandhaafd, hoewel de gemiddelde verrekeningsbrandstofprijs over 1961, zijnde Uf 60,40, het berekenen van twee intervallen mogelijk maakte. In de avond van 8 mei tussen 6.30 uur en 8 uur was de levering van water min of meer gestoord. Een en ander geschiedde tijdens het schoonmaken op 7 en 8 mei van de reactiebassins. IIPt verbruik was toen voor de tijd van het jaar zeer groot. De reserves aan capaciteit worden - vooral bij de filters - klein. De bedrijfsresultaten waren zeer gunstig. Aan het vernieuwingsfonds werd f 91.572,89 toegevoegd. Vorig jaar werd f 128.394,78 in dit fonds gestort, maar daarin was een bedrag van f 40.096,- begrepen, dat verkregen werd als winst op de verkoop van een terrein. Op de bezittingen werd f 69.663,57 extra afgeschreven. In 1961 werd f 126.346,02 extra afgeschreven. In dit bedrag zat het restant van de winst op de verkoop van bovengenoemd terrein, groot j 65.098,70, waarmede onze terreinen aan de Schielands Hoge Zeedijk geheel konden worden afgeschreven. Na betaling van f 42.500,- aan recognitie (vorig jaar eveneens f 42.500,-) en f 16.850,47 aan retributie (vorig jaar f 16.336,41) aan de gemeente Gouda, resteerde tenslotte een winst van f 22.480,- (vorig jaar f 16.860,-), welk bedrag werd aangewend voor uitkering van een dividend van 8 O/o (vorig jaar 6 O/o). Bestuur. De heren E. A. Polet en M. A. Engelhard maken sedert 4 september geen deel meer uit van de raad van de gemeente Gouda. In verband daarmede zijn zij op dezelfde datum als leden van de raad van beheer afgetreden. Zij werden opgevolgd door de heren Th. J. Arts en mr J. J. A. Groeneveld. De. heer N. J. Fennet, lid van de commissie van advies, maakt eveneens sinds 4 september geen deel meer uit van de gemeenteraad, zodat hij op die datum ophield lid van de commissie te zijn. Hij werd opgevolgd door de heer rnr A. Q. C. van Ruiten. Wegens vertrek buiten de gemeente eindigde op 26 november het lidmaatschap van de gemeenteraad van de heer drs. G. M. Nederhorst. De heer Nederhorst was lid van de commissie van advies waarvan hij sedertdien geen deel meer uitmaakt. In de vacature is nog niet voorzien. De commissie van advies vergaderde op 9 januari, 13 april en 9 november. Er werd geen vergadering van aandeelhouders gehouden.

10 Personeel. De klerk Ie klasse op arbeidscontract D. Lafeber werd ingaande 1 januari als zodanig in vaste dienst benoemd. Op grond van de uitkomsten van de werkclassificatiemethode konden met ingang van i januari 4 medewerkers in eer1 hogere salarisgroep worden geplaatst, n.1. de fitter J. H. van Buren van groep V naar groep VI, de grondwerker-hulpfitter A. J. van der Ham van groep IV naar groep V met als nieuwe functie-benaming voorman-grondwerker, de grondwerker-helper vakman C. T. de Bruijn van groep I11 naar groep IV met als nieuwe functiebenaming grondwerker-hulpfitter en de werkman-hulpkalkbereider W. van Kersbergen, die deels in groep I11 en deels in groep IV viel, naar groep IV. Aan de hulpmachinist in vaste dienst J. W. Sturris werd ingaande i februari in verband met verandering van werkkring eervol ontslag verleend. Met ingang van 1 april werd de heer J. Jansen te Gouda in zijn plaats benoemd. De werkzaamheden van de kalkbereider in vaste dienst H. van Eijk zijn met ingang van 19 maart overgenomen door de heer W. Perdijk te Gouda, die als kalkbereider op arbeidscontract in dienst werd genomen. H. van Eijk, die wegens het aanvaarden van een werkkring bij een particuliere ondernemer met ingang van 16 september eervol oiitslagen is, werd vanaf 19 maart als werkmanhulpkalkbereider te werk gesteld. Op 22 januari is de heer A. Evegroen te Gouderak als grondwerker op arbeidscontract in dienst genomen. De hulpmachinist J. Oskamp, die op i december 1961 gepensioneerd is, bleef het gehele jaar in los dienstverband werkzaam. Op het pompstation moest - in verband met de uitbreiding van de waterwinningsmiddelen - veel buitengewoon electro-technisch werk gedaan worden, waaraan door verschuiving van de diensten Oskamp indirect kon meewerken, terwijl met ingang van 29 oktober de bediening van de proefinstallatie te Bergambacht aan hem werd toevertrouwd. Aan de chef-fitter M. Speksnijder en de grondwerker-hulpfitter C. T. de Bruijn werden met ingang van 1 januari een vergoeding van J 10,- per drie weken voor het verrichten van,,thuiswachtdienst verleend. Analoog aan de door de gemeente Gouda getroffen salarismaatregelen per 1 januari 1962 werd ook voor het personeel van ons bedrijf de algemene- en gedifferentieerde salarisverhoging toegepast. Omdat de algemene salarisverhoging van î januari was achtergebleven bij de loonontwikkeling in het bedrijfsleven is op 30 november van het verslagjaar een uitkering ineens - berekend op basis van 2,2 @/o van het maandsalaris - over 1962 uitgekeerd. Voorts werd als gevolg van de huurverhoging op 1 september ingaande die datum een huurcompensatie van 1; */o verstrekt, met een minimum van J 9,80 per maand. Deze compensatie wordt met de bestaande huurcompensatie van 1 april 1960 als een afzonderlijke toeslag - groot 4 */o van het loon - verleend. In verband met deze maatregelen werd de kindertoelage iets verhoogd. Tenslotte werd de toelage voor ploegendienst verhoogd. De gemiddelde premie voor de verdienstebeloning, welke ten hoogste 12 O/o kan bedragen en geldende voor de werk- en vaklieden, bedroeg 6,9*/0 (2e halfjaar 1961 6,55 */o).

11 Het aantal ziektedagen bedroeg 115 (142), het aantal ongevallendagen nihil (13) Het gebruikelijke jaarlijks reisje, waaraan nagenoeg het voltallig personeel en enige gepensioneerden deelnamen, is weer bijzonder goed geslaagd. Het vond plaats op 6 juni. Vele heren waren door hun dames vergezeld. De reis ging over Breda en Antwerpen naar Kapelle op den Bosch waar de fabrieken van de N.V. Eternit bezichtigd werden. De ontvangst was hartelijk en de directie en enige stafleden bleken charmante gastheren te zijn. Na afloop van het bezoek aan het bedrijf van de N.V. Eternit werd ons in Mechelen een diner aangeboden. Bij zijn dankwoord tijdens de maaltijd bood de directeur aan de heren van de N.V. Eternit een bij uitstek Gouds product aan. Op de terugreis werd een kort bezoek aan Antwerpen gebracht, waarbij een boottocht op de Schelde niet vergeten werd. Onder Breda was het gezelschap nog vrij lang in een gezellige en sfeervolle stemming bijeen. Bij die gelegenheid werd de chauffeur van de bus, die het gezelschap voor de 10e keer reed, gehuldigd. Waterzuivering. Het water in de putten had een constante temperatuur. De laagste temperatuur van het water aan het pompstation afgeleverd bedroeg +5,5" C. Deze temperatuur werd op 31 januari waargenomen. De hoogste temperatuur, welke op 23 juni en 20 juli werd waargenomen, bedroeg + 16" C. De temperatuur van de buitenlucht varieerde van -7" C overdag op 25 december en -9" C in de nacht van 22 december tot +24" C overdag op 20 augustus en + 16" C in de nacht van 10 augustus. De ontharding van het water geschiedde met verzadigd kalkwater, waarvoor de poederkalk in eigen blusserij uit Duitse kluitkalk werd geproduceerd. Er werden 663.640 kg kalk verbruikt tegen 644.807 kg in 1961. Per m3 opgepompt water was 231,71 gram nodig (in 1961 235,64 gram). Per m3 afgeleverd water bedroeg het kalkverbruik 233,35 gram (in 1961 237,37 gram). Voor het tegengaan van algengroei in de langzame zandfilters werd van 1 april t/m 3 november kopersulfaat aan het water toegevoegd. In die periode werd 1.368 kg verbruikt, hetgeen neerkomt op 0,481 gram per afgeleverde m3 water (in 1961 0,463 gram). De snelfilters waren zonder onderbreking in bedrijf, zij het met uitzondering van elk twee dagen, toen de filterbedden werden afgeschept en aangevuld. De snelfilters werden in het algemeen om de 2 dagen gedurende een half uur gespoeld. Voor deze filters werden rond 10.207 m3 spoelwater gebruikt, die niet via de bezinkbak werden teruggepompt. De langzame biologische zandfilters waren, behalve de dagen waarop deze werden schoongemaakt, geregeld in bedrijf, n.1. Filter no. I 358 dagen, deze werd 7 maal schoongemaakt. Filter no. I1 358 dagen, deze werd 7 maal schoongemaakt. Filter no. I11 358 dagen, deze werd 7 maal schoongemaakt. De reactie- en bezinkbassins werden tweemaal schoongemaakt, waarvoor rond 10.000 m3 water werden verbruikt.

~ Pompbedrijf. 12 De pompen van de putten gebruikten totaal 313.047 kwh electriciteit of, omgerekend per m3 opgepompt water, 109,30 W (vorig jaar 107,14 W). De pompen, die het water van de reactiebassins naar de bezinkbassins en van de bezinkbassins naar de snelfilters pompen, gebruikten totaal respectievelijk 113.857 kwh en 88.531 kwh electriciteit, d.i. per m3 opgepomp water 39,75 en 30,91 W (vorig iaar resp. 44,81 en 31,24 W). Het gezamenlijk gebruik van de kalk-, kalkslib- en spoelpomp bedroeg 52.023 kwh of, omgerekend per m3 afgeleverd water, 18,29 W (in 1961 19,25 W). De reinwaterpompen gebruikten 393.731 kwh electriciteit, d.i. 140,75 W/m3 (in 1961 142,39 W/m3). Voor hulppompjes, hulpwerktuigen en verlichting in de machinekamer, werkplaatsen en op de terreinen, is 54.791 kwh verbruikt (in 1961 32.402 kwh). Van het Gemeente Energiebedrijf werd 990.660 kwh electriciteit betrokken. Door de eigen installatie werd 25.320 kwh geleverd. Totaal verbruik 1.015.980 kwh. D.i. per m3 afgeleverd water 357,25 W (vorig jaar 353,58 W/m3). De grootste afname per etmaal bedroeg 10.714 m3 op 3 september (vorig jaar 10.459 m3 op 30 juni), de kleinste afname per etmaal bedroeg 5.261 m" en geschiedde op 4 februari (vorig jaar 4.626 m3 op 1 januari), terwijl de gemiddelde afname 7.791 m3 bedroeg (vorig jaar 7.442 m'). Daarvan gebruikten de industrie, openbare dienst van Gouda en de gemeenten, waar wij het water engros aan leveren, gemiddeld 3.565 m3, de particulieren en neringdoenden, inclusief spuien, brandblussen en eigen gebruik, 3.662 m3, terwijl het meerverbruik gemiddeld 316 m3 per etmaal bedroeg. Rest een hoeveelheid van gemiddeld 248 m3 voor lekverlies en miswijzing van de watermeters. maand afgeleverd water in m3 grootste afname per etmaal kleinste afname per etmaal gemiddelde afname per etmaal januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december 217.888 200.233 232.510 233.550 244.042 249.345 238.377 247.383 247.426 257.8 15 242.426 232.928 8.655 8.874 8.884 9.976 10.010 10.171 10.216 9.751 10.714 10.058 9.835 9.267 5.263 5.261 5.544 5.546 5.621 5.335 5.659 5.948 6.254 6.333 6.256 5.559 7.029 7.151 7.501 7.785 7.873 8.312 7.690 7.980 8.228 8.317 8.081 7.514

13 Het gemiddelde dagverbruik van 7 tot 20 uur bedroeg 5.925 m3, tegen 5.781 m3 in 1961 en het gemiddelde nachtverbruik van 20 tot 7 uur, 1.867 m3 tegen 1.661 m3 in 1961. De maximum aflevering per uur bedroeg rond 775 m3, d.i. 7,24Qi/o van de grootste per etmaal afgeleverde hoeveelheid water (vorig jaar bedroeg dit percentage 7,17). De bedrijfsuren van de lagedrukpompen van de putten, bassins en filters en van de hogedrukpompen, zomede het energieverbruik, waren als volgt: lagedrukpompen aantal uren in bedrijf energieverbruik in kwh opgepompte ioeveelh. 'uwwater in m3 Pomp v,oor put 1 A, onderwaterp. 5 pk e.m. Pomp voor put 2 A, onderwaterp. 5 pk e.m. Pomp voor put 3 A, onderwaterp. 5 pk e.m. Pomp voor put 4 A, onderwaterp. 5 pk e.m. Pomp voor put 5 A, onderwaterp. 5 pk e.m. Pomp voor put 6 A, onderwaterp. 5 pk e.m. Pomp voor put 7 A, onderwaterp. 5 pk e.m. Pomp voor put 15 t/m 18; 27, 28, 30 en 41, 7", 20 plc e.m........... Pomp voor put 33,3", 6& pk e.m. Pomp voor put 34,3", 6& pk em..... Pomp voor put 35-36,4", 13% pk e.m... Pomp voor put 37, onderwaterp. 7; pk e.m. Pomp voor put 38, onderwaterp. 5 pk e.m.. Pomp voor put 39,3", 6& pk e.m.... Pomp voor put 40, onderwaterp. 5 pk em.. Kalkpomp, 3", 74 pk e.m.... Reserve-kalkpomp, 4", 13& pk e.m.... Voor het oppompen van het water uit de reactiebassins naar de bezinkbassins, 10" pomp, 19 pk e.m...... Bassinpomp, 5", 5& pk e.m.... Reserve-bassinpomp, 3", 7& pk e.m.. Reserve-bassinpomp, 4", 11 pk e.m..,. Reserve-bassinpomp, 8", 40 pk e.m.. Voedingspomp snelfilters, lo", 19 pk e.m.. Res.-voedingspomp snelfilters, 6", 15 pk e.m. Spoelpomp snelfilters, 8", 40 pk e.m.... Kalkslibpomp, 6", 15 pk e.m.... 6.116 6.154 6.138 6.098 3.651 3.339 2.774 5.633 6.317 6.317 3.852 5.017 6.363 6.273 5.631 6.136 200 6.452 5.051 1.221 962 268 6.593 2.404 438 70 19.591 19.715 19.665 19.539 12.204 10.826 9.076 57.443 21.015 21.013 24.885 21.465 19.419 19.322 17.869 31.759 1.108 73.903 18.648 6.690 3.863 10.753 64.360 24.171 18.326 830 226.807 228.129 227.63 1 226.503 138.056 118.428 100.706 443.452 131.564 131.565 179.459 169.31 1 176.665 167.798 198.056 1567.458!.864.130

14 hogedrukpompen aantal uren in bedrijf energieverbruik inkwh gasolieverbruik in liters afgeleverd reinwater in m3 Ruwoliemotor 30 pk res.-bassinpomp 20 pk res. I -bassinpomp Electromotor 15 pk 20 pk 1 voor aandrijving 50pk vande 65 pk hogedrukpompen 75 pk Ruwoliemotor 52 pk voor hogedrukpomp (draait in spits- en spertijden) 1.949 18.924 4.913 i 79.902 - - 113 5.912 5.030 288.993 244. 1 393.731 1 3.860 117.764 483.767-40.368 2.155.395 46.629 2.843.923 Dieselmotor met generator aantal gasolie- opgewekte uren in verbruik electrische bedrijf in liters energie in kwh MANDieselmotor 1 15~k 1 554 1 13.600! 25.320 Gebouwen en terreinen. De keuken in de dienstwoning Schielands Hoge Zeedijk no. 21 werd, door bijtrekken van het portaaltje bij de achteringang, belangrijk vergroot en modern ingericht. Daardoor kon meer licht verkregen worden, mede door het plaatsen van een raam in de binnenmuur met de achterkamer. Het closet, dat zich in genoemd portaaltje bevond, werd verplaatst naar de bijkeuken. Naast het; closet werd, langs de achterzijde van de bijkeuken, een grote kast gemaakt. De bijkeuken werd betimmerd en er is een tegelvloer in gelegd. De schuiframen in de achterkamer werden vervangen door draairamen. Op de overloop werd een douche-cabine geplaatst. In verband met deze verbouwingswerkzaamheden werden de gas- en waterleiding vernieuwd, zomede de electrische installatie in keuken en bijkeuken. Keuken, bijkeuken, achterkamer en douche-cabine, werden in lichte kleuren geschilderd. In de dienstwoning no. 22 werden de slaapkamers en overloop op de verdieping, zomede de trapopgang, opnieuw in frisse kleuren geschilderd. De westelijke buitenmuur van dit pand, welke zeer vochtig was, werd met Muroplast behandeld. Het kozijn van de in 1959 gebouwde erker werd voorzien van een markies en Luxaflex jaloezieën. Tegelijk met de werkzaamheden aan de electrische installatie in woning no. 21 werd de in slechte staat verkerende leiding in de bijkeuken vernieuwd.

15 Beide woningen werden van buiten geheel opnieuw geschilderd en de buitenverlichting aan de achtergevels vernieuwd. Er is in de laatste jaren - te beginnen in 1954 - veel bijzonder onderhoud aan de uit 1899 daterende dubbele dienstwoning besteed. Er was tot dan niet zoveel aan gebeurd, zodat de inrichting was verouderd. Gezegd kan worden, dat de woningen nu zoveel als mogelijk was aan de gewijzigde wooneisen zijn aangepast, met uitzondering van de trap met portaal c.a. van woning no. 21, welke in 1963 nog een beurt krijgen. Het grote kozijn met 4 deuren van de in 1961 verbouwde kalkloods werd afgeschilderd. Alle houten luiken op put- en pompenkeldertjes werden nagezien en tweemaal gecarbolineerd. De muren van de hoogspanningsgebouwtjes, die vochtig waren, werden met gevellak waterdicht gemaakt. De electrische verlichting in de schuilkelder werd van nieuwe armaturen voorzien. De,,dijken om de kalkslibberging werden wederom wat opgehoogd. Bij de 5 nieuwe putten werden gemetselde putkeldertjes gemaakt. De keldertjes van de putten no. 5A, 6A en 7A werden met een betonplaat, waarin geribd ijzeren luiken, afgedekt en op de keldertjes van de putten no. 40 en 41 zijn dubbel opgeklampte houten luiken aangebracht. In het magazijn Vrouwesteeg no. 1 werd een afzonderlijke electrische leiding gelegd voor stopcontacten in verband met het omzetten van de spanning op 220 Volt. ate er winning smid delen In het verslagjaar werden 2 nieuwe putten in het eigen wingebied bijgeboord en wel put no. 40 ter vervanging van de op 21 april 1961 buiten gebruik gestelde put no. 31 (geheel verzand) en put no. 41 ter vervanging van de op 24 juni 1961 als gevolg van de bouw van de zuurstoffabriek buiten gebruik gestelde put no. 21 (zie bladzijde 14 van het verslag over 1961). In het wingebied, dat wij van de Kaarsenfabrieken in gebruik hebben en waarin in 1958 de eerste 4 putten - no s 1A t/m 4A - geboord zijn, werden eveneens 2 nieuwe putten - genummerd 5A en 6A - bijgeboord, terwijl de pompput PP I gemaakt in 1957 in het kader van de proefboringen en volgende op put no. 6A, als put no. 7A in bedrijf werd genonien. De winningsmiddelen werden dus met 5 nieuwe putten uitgebreid. De opbrengst van verschillende putten in het eigen wingebied loopt terug, hetgeen voornamelijk het geval is met de nummers 15 t/m 18. Na de uitbreiding bedroeg de capaciteit van de waterwinningsmiddelen rond 600 m3 per uur. De putten no. 40, 41, 5A en 6A zijn geboord met boorbuizen wijd 500 mm en ze zijn geheel in P.V.C. buis uitgevoerd. Voor de zandvang en het pompfilter werd buis gebruikt in de afmeting 160 X 152,2 mm en voor de stijgbuis 250 X 237,8 mm. De pompfilters reiken respectievelijk van 15,20 tot 32,70 m-mv, 13,30-29,30 m-mv, 16,OO-33,50 m-kruin dijk en 16,OO- 33,50 m-kruin dijk. De zandvang is 1 m lang. De peilfilters zijn in P.V.C.

2,9 16 buis wijd 32 X 27 mm uitgevoerd. De putfilters hebben een dubbele omstorting van grind 3-6 mm en 1,2-1,7 mm. Het water wordt onttrokken aan matig grove tot grove zandlagen. Bij de proefpomping werden de volgende opbrengsten verkregen; Put no. 40 (6 februari in gebruik) 76 m3 per uur, afpomping 1,65 m. Put no. 41 (9 februari in gebruik) 27 m8 per uur, afpomping 0,36 m; 39 m3 per uur, afpomping 0,48 m; 60 m3 per uur, afpomping 0,73 m; 89 m3 per uur, afpomping 1,07 m. Put no. 5A (19 april in gebruik) 30 m3 per uur, afpomping 0,46 m; 47 m3 per uur, afpomping 0,79 m; 64 m3 per uur, afpomping 0,98 m; 78 m3 per uur, afpomping 1,38 m. Put no. 6A (8 mei in gebruik) 25 m3 per uur, afpomping 0,28 m; 47 m3 per uur, afpomping 0,65 m; 58 m3 per uur, afpomping 0,87 m; 78 m3 per uur, afpomping 1,27 m. Put no. 7A (8 mei in gebruik) 40 m3 per uur, ' afpomping 0,54 m; 72 m3 per uur, afpomping 1,62 m. De resultaten van een beknopt chemisch onderzoek van het water waren als volgt: 1 put40 I put41 put 5A j put 6A 1 i put 7A IJzer (Fe) in mg/l... 28,5 23,3 23,5 Mangaan (Mn) in mg/l. 1,3 1,6 2,1 2,3 Chloride (Cl') in mg/l... 370 22'2 202 22'2 Ammoniak (NH4) in mg/l 9,5 1 ~ 9,5 17,7 1 I 112 108 100 13,5 17,5 Hardheid in Duitse graden. 28,3 24,9 25,9 26,6 27,4 De bacteriologische hoedanigheid van het water uit deze putten is goed tot zeer goed. De gehalten aan ijzer, mangaan, ammoniak en de hardheid zijn van dezelfde orde van grootte als die van het normaal bij ons bedrijf gewonnen ruwe water. Het gehalte aan chloriden van het water uit de putten no. 40 en 41 in het eigen (oude) wingebied is belangrijk ongunstiger dan dat van het water uit de putten no. 5A t/m 7A in het (nieuwe) wingebied QP het terrein van de Kaarsenfabrieken. Het chloridegehalte van het water uit de put no. 40 ligt zelfs boven de smaakgrens. Alle putten in het oude wingebied werden mechanisch gereinigd. Hierbij geraakte de put no. 29 defect. Herstellen was niet meer mogelijk, zodat deze put op 14 mei buiten gebruik is gesteld. Met uitzondering van de putten no. 15 t/m 18 werden door de behandeling met lucht betere opbrengsten verkregen. Het gemiddelde chloridegehalte van het door het pompstation in het verslagjaar afgeleverde water bedroeg vóór de ingebruikneming van de 3 nieuwe putten op het terrein van de Kaarsenfabrieken 227 mg/l en daarna 188 mgj1 (in 1961 gemiddeld 218 mg/l). De gemiddelde waterstand in het wingebied - berekend uit 64 metingen van de verspreid liggende putten no. 3A, 35 en 38 - bedroeg bij stilstaande pompen 6,77 m-n.a.p. (vorig jaar 5,84 m) en

~ 17 in bedrijf zijnde pompen 8,89 m-n.a.p. (vorig jaar 7,93 m). De gemiddelde afpomping van de putten bedroeg 2,14 m. Aan het einde van het verslagjaar waren 23 putten in gebruik, n.1. de groep no. 15 t/m 18, 27, 28, 30 en 41 en de groep no. 35 en 36. Deze putten worden per groep door één pomp afgepompt. Voorts de putten nrs. 33, 34, 37, 38, 39, 40 en 1A t/m 7A, welke ieder afzonderlijk worden afgepompt. De gezamenlijke capaciteit bedroeg aan het einde van het verslagjaar circa 575 ms per uur (vorig jaar 410 m3). Op 3 oktober werd de radioactiviteit van het ruw- en reinwater door het KIWA gemeten. Deze bedroeg 0,3 picocurie. Het fluoridegehalte van het reinwater bedroeg toen 0,îO mg/l. Het ruw- en reinwater werd op geregelde tijden volgens het schema van de Waterleidingwet door het Waterleidinglaboratorium Zuid te Breda onderzocht. De samenstelling moge blijken uit de hierna volgende analyse. KEURINGSINSTITUUT VOOR WATERLEIDINGARTIKELEN N.V. KIWA Laboratorium: Waterleidinglaboratorium Zuid Datum van monsterneming: 3 oktober 1962 Herkomst van het monster: Waterleiding Gouda Physisch-chemisch onderzoek Temperatuur in "C Kleur, mg Platina per liter.. Geleidingsvermogen (K18 x 106). Waterstofexponent (ph) berekend Kaliumpermanganaatverbruik in mg/l (gef. water)..... Chloride (Cl') in rng/l.... Nitriet (N0'2) in mg/l. Nitraat (N0'3) in mg/l.. Sulfaat (So''4) in mg/l.... Bicarbonaat (HC0'3) in mg/l. Vrij koolzuur (Con) in mg/l.. Carbonaat (Co"3) in mg/l Ammonium (NH4) in mg/l. IJzer (Fe) in mg/l.. Mangaan (Mn) in mg/l.... Natriumbicarb. (NaHCOs) in mg/l Zuurstof (02) in mg/l... Totale hardheid in "D.. Bicarbonaathardheid in "D.. Agressiviteit t.o.v. calciumcarbon.. Fosfaat mg/l PO"4.. I Calcium mg/l Ca"..... I I 7.38 45.7 532 52.0 O 14.3 16.2 1.5 27.1 I1 8.23 45.6 370 O spoor 13.2 2.7 0.3 1 17.5 8.23 50.2 362 O spoor 13.0 0.14 0.07 5.5 17.5 niet agressief I11 I IV 34 898 7.84 53.4 178 4.4 3.7 21.8 349 12.4 O 7.8 0.06 0.13 0.11 17.6 16.0 I: ruwwater; 11: Na reactiebassin; 111: Voorfiltraat; IV. Reinwater.

Nieuwe installaties. 18 De nieuwe putten no. 40 en 5A t/m 7A werden uitgerust met,,sumo - onderwaterpompeii type 1 E 101 zt, capaciteit 40 m3 per uur bij 16 m opvoerhoogte, direct gekoppeld aan draaistroommotoren, type CF, 5 pk, 220 volt, 2900 toeren en voorzien van Allen West max. schakelaars. De pompen zijn in de putten opgehangen aan 108 X 100 mm geasphalteerd stalen leidingen, lang 10 m. De aggregaten in de putten no. 5A t/m 7A op het terrein van de Kaarsenfabrieken werden met een grondkabel lang 275 m 3 X 70 mm2 aangesloten aan de kastenbatterij in het pompgebouwtje langs de I Jsseldijk voor de puttengroep no. 15 t/m 18, 27, 28, 30 en 41. Voorts werd van de kastenbatterij in de werkplaats in het hoofdgebouw af, die daarvoor werd uitgebreid, een grondkabel lang 174 m 3 X 120 mm2 naar evengenoemd pompgebouwtje gelegd, welke dienst doet als ringkabel voor de installatie van de puttenrijen no. 15 t/m 18, 27, 28, 30 en 41 en 1A t/ni 7A. De pompen in de putten no. 5A t/m 7A worden - evenals de pompen in de putten no. 1A t/m 4A - op afstand bediend vanuit de machinekamer in de watertoren. Bij de installatie van de bedienings- en signaalkast voor de in 1958 geplaatste pompen is daarmede reeds rekening gehouden. Ten behoeve van de afstandsbediening en signalering werd 132 m telefoonkabel 40 X 0,8 mm2 gelegd naar de in de putkeldertjes gemonteerde putkasten, welke voorzien zijn van relais, schakelaars, zekeringen, stuurstroomzekeringen, aansluitklemmen, enz. In de persleiding van de pompen is een vaantje met Mobrey schakelaar ingebouwd. De in 1958 gelegde 400 mm asbestcementen persleiding van de putten no. 1A t/m 4A naar de aëratie-inrichting werd ter lengte van 115 m en wijd 300 mm doorgetrokken naar de nieuwe putten no. 5A t/m 7A, waarin de nodige stalen hulpstukken en een lagedrukafsluiter 300 mm werden aangebracht. De aëratie-inrichting werd uitgebreid met 2 geasphalteerde naadloze stalen sproeipijpen 150 X 159 mm, lang 14 m, welke werden aangesloten op de in 1958 gelegde geasphalteerde naadloze stalen verbindingspijp 254 X 267 mm tussen het eindpunt van de 400 mm persleiding en de aëratie-inrichting. Op elke sproeipijp staan 20 Talbot sproeiers. Aan de ijzeren ondersteuningsconstructie van de aëratie-inrichting werden consoles gelast voor oplegging van de 2 sproeipijpen. De 100 mm stalen leiding van de onderwaterpomp in put no. 40 werd aangesloten op de naastliggende 150 mm gietijzeren persleiding en de electromotor van deze pomp op een ter plaatse liggende kabel. In de put werd een licht- en krachtinstallatie aangebracht. De put no. 41 is met een 150, resp. 100 mm, zuigleiding aangesloten op de puttenrij no. 15 t/rn 18, 27, 28 en 30. Deze groep wordt door één pomp afgepompt. Teneinde meer mogelijkheden voor omschakeling te verkrijgen met de in 1961 geplaatste MAN Dieselmotor, die een generator aandrijft, werden omschakelaars van 350 A geplaatst voor de 65 en 75 pk hogedrukpompen. Deze kunnen nu naar keuze Òf met electriciteit van het Gemeente Energiebedrijf of met de door ons zelf opgewekte electrische energie gevoed worden.

De vrijgekomen 350 A walschakelaar wordt nu als hoofdschakelaar voor de MAN Dieselmotor gebruikt. Bij deze werkzaamheden werd een nuttig gebruik gemaakt van een niet in gebruik zijnde grondkabel. De oude 4 reserve-bassinpomp met 1 i pk electromotor, die zo langzamerhand de pomp is geworden met de meeste bedrijfsuren is op 3 mei vervangen door een nieuwe. De oude pomp werkte - mede doordat de opvoerhoogte onnodig groot was - erg onvoordelig, terwijl de capaciteit te klein werd. Geplaatst werd een HA-ES centrifugaalpomp, type NCP 12;-200, met een capaciteit van 145 m3 per uur, bij een opvoerhoogte van 6 m. De pomp is rechtstreeks gekoppeld aan een,,dordt geheel gesloten draaistroommotor, 52 pk, 220 volt, 1450 toeren. De 100 mm gietijzeren persleiding naar de bezinkbassins, lang 43 m, is tot 150 mm verzwaard. Onderhoud van putten c.a. en lagedrukpompen en motoren. De 20 pk electromotor met sleepringanker, aandrijvende de 7 lagedrukpomp voor de puttenrij no. 15 t/m 18, 27, 28, 30 En 41, geraakte als gevolg van warmlopen ernstig defect. De motor is vervangen door een goede tweedehands 20 pk kortsluitelectromotor voorzien van kogellagers, 220/380 volt, 1450 toeren, met sterdriehoekcontroller. Fabrikaat motor Asa, sterdriehoekcontroller Hazemeyer. De lichtinstallatie in het pompgebouwtje - waarin deze pompinstallatie is opgesteld - werd vernieuwd. In de 3 lagedrukpomp met 6; pk electromotor van put no. 33 werd een nieuwe as gemaakt. De,,Sumo onderwaterpompen met 5 pk draaistroommotor van de putten no. 3A en 4A werden gereviseerd, waarbij de bronzen lagerbussen en rubber stopbus vernieuwd werden. In de pomp van put no. 4A moest bovendien de rotor vernieuwd worden. De electrische krachtinstallatie van de 19 pk electromotor voor de 10 pomp voor de snelfilters werd gedeeltelijk vernieuwd. Onderhoud hogedrukpompen en motoren. De hogedrukpomp, aangedreven door een 75 pk electromotor, met een capaciteit van 450 m3 per uur, opgesteld bij de reinwaterkelder, werd nagezien, waarbij nieuwe lagers zijn aangebracht. De gehele pompinstallatie, zowel in de pompenkelder als in het bedieningsgebouwtje, werd roestvrij gemaakt, gemenied en in een lichtgroene kleur afgelakt. De deuren en ramen in het bedieningsgebouwtje werden in een moderne gele kleur geschilderd. De hogedrukpomp, staande in een kelder op het terrein bij het reactiebassin no. i, aangedreven door een 20 pk electromotor, kreeg een grondige onderhoudsbeurt. Er werden nieuwe kogellagers aangebracht en het uitgesleten slakkenhuis werd,,verdikt met Devcon staal. De electromotor werd nagezien, bij welke gelegenheid een andere centrifugaal-schakelaar werd aangebracht. Van de hogedrukpomp met 15 pk electromotor, staande in de machinekamer van de watertoren, werd de ingelopen as opgespoten met roestvrij staal en afgedraaid. In de flens en lagerpot, welke werden afgedraaid, is een bronzen lager gemaakt.

20 De brandstofpomp van de MAN Dieselmotor werd gereviseerd, waarbij enige nieuwe onderdelen, als nokkenas, werden aangebracht. Onderhoud diversen. De 12 pk electromotor met sleepringanker, voor aandrijving van de kalkblusketel, werd van een nieuwe schakelaar met kabels voorzien. Van de 7$ pk electromotor van de 3 kalkwaterpomp werd de stator opnieuw gewikkeld, zomede werden een nieuw lager en rollager aangebracht. De 100 mrn gietijzeren leiding voor afvoer van het verzadigd kalkwater naar het reactiebassin no. 1 werd over een lengte van 9 m, welke sterk was aangegroeid, vernieuwd. De flexibele zuigleiding van de voedingspomp voor water naar de kalkblusserij werd vervangen door een nieuwe 150 mm canvasslang lang 3 m. Van de kleine Jacobsladder in de kalkblusserij werd de 13 m lange 100 mm brede Dixit riem, waaraan de elevatorbakjes zijn bevestigd, vernieuwd. De 15 pk electromotor, voor aandrijving van de 6 kalkslibpomp, werd van een nieuwe Dixit drijfriem, lang 6,90 m, breed 140 mm, voorzien. Filters, bassins en reinwaterkelders. Deze objecten vergden weinig of geen bijzonder onderhoud. In het voor- en najaar werd de slijklaag van de bedden van de 7 snelfilters afgeschept. Bij die gelegenheid werd in het voorjaar de dikte van de bedden op ca. 85 cm gebracht. Daarvoor werd 167 ton scherpzand verwerkt. De 3 langzame zandfilters werden elk 7 maal schoongemaakt en de 2 reactieen 3 bezinkbassins elk 2 maal. Tijdens het schoonmaken van de reactiebassins no. 1 en 2 op 7 en 8 mei was het waterverbruik - voor de tijd van het jaar - abnormaal hoog. De schoonmaak van bassin no. 2 moest ontijdig worden beëindigd, omdat wij met de watervoorziening in moeilijkheden geraakten. Hoofleidingnet en zinkers. Aanleg. Uitbreidingsplan Vreewijk en Achterwillens. Het voor deze stadswijken opgemaakte plan werd in het verslagjaar geheel gerealiseerd. De volgende uitbreidingen werden nog gemaakt: Arthurpad 40 X 31 mm tileen buis........... Bunchestraat 150 mm gietijzeren buis.......... Dunantsingel 100 mrn gietijzeren buis.......... Merlijnstraat 40 X 31 mm tileen buis.......... Schweitzerplein 100 rn gietijzeren buis.......... 50 m 47 m 46 m 62m 74 m 279 m Op 31 december 1962 bedroeg de totale lengte van het hoofdleidingnet in en ten behoeve van de stadswijken Vreewijk en Achterwillens 5.446 m.

Uitbreidingsplan Oosterwei. In de volgende nieuwe straten of gedeelten daarvan werden hoofdleidingen gelegd: Dercksenstraat 100 mm gietijzeren buis.......... 80 m 57 m Koerierspad 100 mm gietijzeren buis.......... Vrijheidslaan 150 mm gietijzeren buis...... 29 m Walraven van Halllaan 100 mm gietijzeren buis...... 107m Dit hoofdleidingnet wordt tijdelijk gevoed door een 155 m lange 54 X 47,6 mm P.V.C. leiding met 14 m 63 X 49 mm tileen zinkerbuis, welke in 1961 voor dit doel vanaf de hoofdleiding in de Willens is gelegd. Eendrachtsweg 100 mm gietijleren buis.......... 48 m Eendrachtsweg (naar sportvelden) 50 X 40 mm tileen buis. 129 m Goejanverwelledijk 150 mm gietijzeren buis........ 44 m (mede ter vervanging van de in 1961 gelegde tijdelijke 40 X 31 mm tileen leiding door de wetering, waarin toen nog geen dam voor de straat was aangebracht) Wiardi Beckmanstraat 150 mm gietijzeren buis....... Er werd een tijdelijke leiding, bestaande uit 32 X 25 mm tileen buis en lang 82 m voor de levering van bouwwater gelegd van de Willens naar de H. Rietbergstraat. De aanlegkosten van deze leiding zijn ten laste van de exploitatie geboekt en zij wordt buiten de telling van de lengte van het hoofdleidingnet gehouden. Diversen. Van Hogendorpplein 40 X 31 mm tileen buis..... Industriestraat 32 X 25 mm tileen buis.......... Voor de levering van bouwwater in het uitbreidingsplan Noord- West werd tijdelijk een 40 X 31 mm tileen leiding, lang 487 m, gelegd. Ten aanzien van de boeking c.a. geldt hetzelfde als opgemerkt bij de tijdelijke leiding naar de H. Rietbergstraat. 9m 503 m 28 m 13 m 41 m Wijziging. De 80 mm gietijzeren hoofdieiding in de Snoystraat, die in het midden van de straat lag, werd vervangen door een 100 mm gietijzeren hoofdleiding. De nieuwe leiding werd in het trottoir gelegd. De 20 dienstleidingen in deze straat werden eveneens vernieuwd. De oude hoofdleiding, lang 288 rn, is afgekapt. Het was niet lonend om haar te verwijderen. Deze werkzaamheden werden uitgevoerd ten tijde van het ophogen van de straat. Tussen de Van Beverninghlaan en het brugje over het water in het Van Bergen IJzendoornpark werd de 100 mm hoofdleiding verlegd naar een gunstiger plaats in het plantsoen en daarbij deels vernieuwd. De lengte van de oude leiding bedroeg 84 m, die van de verlegde leiding 78 m. De 100 mm stalen zinker, lang 20 m, naast genoemd brugje werd vervangen door een tileen zinkerbuis 110 X 94 mm, lang 16 m.

22 In het nieuwe gedeelte van het Van Bergen I Jzendoornpark werd de aan de noordzijde gelegen 80 mm gietijzeren hoofdleiding, lang 167 m, vervangen door een 100 mm gietijzeren leiding lang 159 mm. Het betreft hier het gedeelte tussen de 100 mm stalen leiding (bij perceel no. i), dat evenwijdig aan de Nieuwe Gouwe oostzijde loopt en de 100 nim gietijzeren leiding in de Winiterdijk, nabij perceel no. 15. Aan de zuidzijde van het park werd tussen de percelen no. 4 en 8 115 m tileen leiding 40 X 31 mm gelegd. Daardoor verviel 118 m loden en 23 m koperen buis. De dienstleidingen werden op de nieuwe hoofdleidingen overgezet. De uitvoering van de omschreven werkzaamheden hield verband met de ophoging en verfraaiing van het park. De 1" loden hoofdleiding, lang 103 m, voor voeding van 7 percelen aan de Goudseweg in de gemeente Haastrecht (Stolwijkersluis), welke in slechte staat verkeerde, werd buiten gebruik gesteld. De dienstleidingen van de percelen werden vernieuwd en op de 80 mm gietijzeren hoofdleiding van de gemeentewaterleiding van Haastrecht aangesloten. In de 400 mm asbestcementen transportleiding op de hoek van de Vorstrnanstraat en de Prins Hendrikstraat moest ter plaatse van een nieuw hoofdriool een constructie van 400 mm stalen buis wurden aangebracht, zomede de 100 mm gietijzeren distributieleiding op de hoek van de Prins Hendrikstraat en de Kerkhoflaan worden omgelegd. Deze werkzaamheden geschiedden in opdracht en voor rekening van de gemeente. De gietijzeren brugovergang Achter de Kerk, die lek was, werd vervangen door een 7 m lange î î O X 94 mm tileen buis. Bij de afrit van de Nieuw Gouwe oostzijde naar de Majoor Fransstraat werd de 100 mm stalen leiding over een lengte van 20 m verwijderd en vervangen door tileen buis 110 X 94 cm. De loodmofverbindingen geraakten door uitschuiving geregeld lek. Aan het begin van de Graaf Florisweg, tussen de tunnel en perceel no. 4, werd 75 m 150 mm stalen buis buiten gebruik gesteld. De situatie van het stratenplan is ter plaatse gewijzigd. Wegens wijziging van de situatie verviel in het Zwaansgat 38 m hoofdleiding. In verband met de aanleg van een hoofdriool in de Boelekade moesten bij de overgang van de 150 mm hoofdleiding op 100 mm bochten op twee plaatsen ingebouwd worden, waarmede de leiding over het riool werd geleid. De kosten kwamen voor rekening van de gemeente. De lengte van het hoofdleidingnet bedroeg op 31 december van het vorige verslagjaar.............. 98.357 m Aanleg in de stadswijken Vreewijk en Achterwillens..... 279 m Aanleg in Oosterwei............... 503 m Diversen................... 41 m Aanleg verband houdendemet wijzigingen........ 676m 99.856 m Verwijderde of buiten gebruik gestelde leidingen...... 936 m Lengte van het hoofdleidingnet op 31 december 1962.... 98.920 m

23 In de nieuwe leidingen werd 1 afsluiter geplaatst, terwijl 7 brandkranen voor rekening van de gemeente werden aangebracht. Voor eigen gebruik werd in het bestaande hoofdleidingnet 1 brandkraan geplaatst. Op 31 december van het verslagjaar waren 775 afsluiters en 706 brandkranen, welke laatsten eigendom van de gemeente Gouda zijn, in het hoofdleidingnet aanwezig. Het aantal eigen brandkranen, welke uitsluitend voor afspuien van het net dienen, bedroeg 9 stuks, Lichten van leidingen. Er moesten in tal van straten - wegens ophoging daarvan - wederom hoofdleidingen worden gelicht tot een gezamenlijke lengte van 3.579 m. Deze lengte was ten naaste bij gelijk aan die in 1961, toen 3.419 m,,gelicht moest worden. De omstandigheden waaronder dit bijzondere onderhoud in het verslagjaar moest geschieden waren dikwijls gunstiger dan in 1961. Dit spreekt ook uit de kosten. Het lichten van de 3.579 m hoofdleiding in het verslagjaar heeft f 11.997, 02 gekost, terwijl het lichten van 3.419 m hoofdleiding in 1961 f 16.267,45 heeft gekost. Groepen van straten. a. Bockenbergstraat van no. 25 af tot Walvisstraat 211 m, Westerkade Z.Z. van no. 9 af tot Walvisstraat 310 m, Eerste Schoolstraat van no. 11 af tot Westerkade 28 m en Tweede Schoolstraat van no. 2 af tot Westerkade 58 m..... b. Van Hogendorpplein geheel 109 m, Statensingel (oneven) nagenoeg geheel 198 m, aansluitende straten Van Limburg Stirumstraat 14 m, Willem de Zwijgersingel tot ingang flat 73 m, Van der Duyn van Maasdamstraat 45 m.... c. Merlijnstraat van Hakwijnplein tot Isoldestraat 91 m, Halewijnplein van Merlijnstraat tot 7 m voorbij no. 6, 68 m, Isoldestraat (dubbele leiding) van Merlijnstraat tot Tristanstraat 121 m en Tristanstraat van Isoldestraat tot Zwarteweg 9i m................... d. Tweede E. J. Potgieterstraat van Jacob van Lennepkade tot Arnout Drostkade 260 m, Jacob van Lennepkade van no. 19 af tot Van der Palmstraat 74 m, Aernout Drostkade van no. 10 af tot Jacob Catsstraat 58 m en Jacob Catsstraat van Aernout Drostkade tot Van der Palmstraat 186 m... e. Thorbeckelaan van Groen van Prinsterersingel tot het Van Hogendorpplein 458 m, met aansluitende straatgedeelten in de Colijnstraat 23 m, Cort van der Lindenstraat 23 m, De Visserstraat 23 m en De Savornin Lohmansingel 25 m, zomede de Heemskerkstraat van no. 92 af tot Colijnstraat 95 m Diverse straten of gedeelten daarvan. f. Van Bergen IJzendoornpark bij oprit naar Nieuwe Gouwe O.Z................. Bernadottelaan van Bunchestr. af in de richting Dunantsingel 607 m 439 m 371 m 578 m 647 m 87 m 31 m

24 Bunchestraat van Bernadottelaan tot no. 38...... Van Henegouwenstraat geheel (dubbele leiding)..... Herenstraat hoek Emmastraat.......... Oranje Nassaulaan tussen Juliana van Stolbergstraat en Philips Willemsingel............... Philips Willemsingel bij hoek Oranje Nassaulaan.... Stresemannpad van Bunchestraat af........ Schweitzerplein van Tobias Asserstraat tot no. 35.... Tobias Asserstraat van no. 30 af tot Dunantsingel... Vossenburchkade van hoek Van Henegouwenstraat tot eindpunt in westelijke richting en tot no. 42 in oostelijke richting Winterdijk tussen Van Bergen I Jzendoornpark en Ferdinand Huyckstraat................ 70 m 178 m 15 m 68 m 22 m 12 m 75 m 118 m 156 m 105 m Onderhoud. 3.579 m In de gietijzeren hoofdleiding in de Willens kwamen als gevolg van het loswerken van loodmofverbindingen 13 lekkages voor (8 verbindingen met lekbeugels en 5 zonder) en in de bebouwde kom 45 (vorig jaar resp. 17 en 39). Bij kruisingen van gietijzeren leidingen met riolen, waaronder één brugovergang, ontstond 6 maal een breuk (vorig jaar 10). Eénmaal brak de flens van een beweegbaar E-stuk af, terwijl 2 maal een brcuk in een 80 mm asbestcementleiding voorkwam; in één geval ontstond de breuk tijdens het walsen van het dek van de weg waar de leiding in lag (vorig jaar kwamen dit soort breuken niet voor). Tot 2 maal toe was corrosie in stalen leidingen oorzaak van een lek (vorig jaar 1). In de 1 loden hoofdleiding voor voeding van 7 percelen aan de Goudseweg onder Haastrecht kwamen 2 lekken voor. Deze leiding is buiten gebruik gesteld (zie onder wijziging). Er moesten 22 afsluiters hersteld worden, waarvan de lekkages zich veelal tot een lekkende pakkingbus beperkten (vorig jaar 27), terwijl 4 defecte afsluiters door nieuwe vervangen werden (vorig jaar 3). In totaal werden in het verslagjaar 97 lekkages in hoofdleidingen hersteld (vorig jaar eveneens 97). Voor de gemeente Gouda werden 22 brandkranen verwisseld, gerepareerd of hoger gesteld (vorig jaar 19). Dienstleidingen. Buiten Gouda zijn door middel van 182 dienstleidingen de hierna volgende percelen rechtstreeks op ons hoofdleidingnet aangesloten: 1 perceel aan de Bloemendaalseweg, 88 percelen aan de Bodegraafsestraatweg, 8 percelen aan de Henegouwerweg, 28 percelen te Stolwijkersluis, 4 percelen te Stolwijkersluis, 27 percelen aan de Goudseweg, 84 percelen aan de Gouderalisedijk, 15 percelen aan de Provincialeweg, gemeente Waddinxveen gemeente Waddinxveen gemeente Waddinxveen gemeente Stolwijk gemeente Haastrecht gemeente Gouderak gemeente Gouderak gemeente Moordrecht