BLAD CBB JAARGANG 49 NR 524 DECEMBER 2015 P

Bietplanter De MAANDBLAD CBB JAARGANG 49 NR 524 DECEMBER 2015 P 806265 In China wordt de suikerproductie steeds minder competitief ingevolge een tekort aan arbeidskrachten en een stijging van de productiekosten. kort geoogst 15 Producenten en werknemerssyndicaten in de suikersector vragen de oprichting van een herstructureringsfonds. Het fonds zou dienen om de sociale gevolgen van de voortgezette herstructurering van de suikersector te verzachten en om het verlies geleden door bedrijven, bietentelers en loonwerkbedrijven deels te compenseren, rekening houdend met de fabriekssluitingen en het investeringsverlies voor de industrie. Verenigde Staten: het gebruik van bietsuiker daalt met 47 procent in vergelijking met 2008 als gevolg van de anti-ggo-campagne. Amerikaanse bietentelers zaaien vrijwel uitsluitend ggo-rassen. Omwille hiervan hebben sommige industriële gebruikers van suiker (chocoladefabrieken,...) besloten om geen bietsuiker meer te verwerken. Daarvan profiteren nu de producenten van suikerriet gezien er geen ggo-suikerriet verkrijgbaar is op de Amerikaanse markt. Zwitserland ongerust over de toekomst van de biet-suikersector en zijn twee suikerfabrieken die jaarlijks ongeveer 260.000 ton suiker produceren. De Zwitserse suikermarkt is door bilaterale overeenkomsten gelinkt aan de Europese markt, waar de prijzen zich al een paar maanden op het laagste niveau bewegen. De prijs per 100 kg suikerbieten, die vijftien jaar geleden 15 CHF bedroeg, zakt nu naar 3,70 CHF. Die prijs dekt geenszins de productiekosten. Receptie-controle 13 2 CONTINUÏTEIT VERSUS NIEUW TIJDPERK Verschillende landen (Brazilië, Columbia, Australië) die lid zijn van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) verzetten zich tegen de exportsubsidies die India verleent voor de export van zijn suiker. In februari 2015 werd deze steun verhoogd tot meer dan 25 procent van de wereldreferentieprijs. De productie van de Compagnie sucrière, Congolese dochteronderneming van Finasucre, die ook eigenaar is van Iscal Sugar, zou met 80.000 ton dalen in 2015. Het is de enige suikerproducent van het land. Er werken meer dan 1.500 seizoenarbeiders en een honderdtal nationale en buitenlandse kaderleden. Volgens de Rabobank zou in 2016 de Amerikaanse dollar stijgen ten opzichte van de valuta s van de Latijns-Amerikaanse landen en Europa. De gevolgen van deze evolutie zouden gunstig moeten zijn voor Brazilië, s werelds grootste exporteur van suiker. In de importerende landen zoals China, zou de consumptie van suikerriet dalen ten gunste van een toename van de consumptie van suiker op basis van zetmeel. Maandblad van de Confederatie van de Belgische Bietenplanters vzw CBB Anspachlaan 111 Bus 10 1000 Brussel T. 02 513 68 98 F. 02 512 19 88 www.cbb.be lebetteravier@cbb.be COLOFON Verantwoordelijke uitgever Mathieu Vrancken, Voorzitter CBB Directeur van de publicatie Valerie Vercammen Uitgave en publiciteit Bernadette Bické - Martine Moyart Verantwoordelijke voor de suikerbiettechniek KBIVB Tienen Druk Corelio Printing Jaarabonnement 12,00 EU-land 22,00 niet EU-land 27,00 IBAN BE 70 1031 0384 3925 BTW BE 0445.069.157 w w w. s e s v a n d e r h a v e. b e amarok de referentie in 2016! Uitstekende opkomst Zeer goede schietersresistentie Kleine kop

2 EDITO Continuïteit versus nieuw tijdperk November en december zijn traditioneel zeer drukke vergadermaanden. De voorbije weken ontmoette ik biet- en riettelers uit binnen- en buitenland op, o.a., de jaarlijkse vergadering van de Wereldfederatie van biet- en riettelers (WABCG), het congres van de internationale suikerorganisatie (ISO) en het industrie-event van onze Britse collega s waar ik als gastspreker was uitgenodigd om er de visie van de Belgische bietplanters over het post-quotum toe te lichten. Verdeling van de (toegevoegde) waarde Hoofdthema op de vergadering van onze Wereldfederatie was dit jaar de verdeling van de waarde en de toegevoegde waarde van suiker tussen planters en fabrieken. WABCG maakte een bijzonder interessante studie over dit thema dat planters overal ter wereld aanbelangt. De studie toont aan dat bietplanters tussen 40 en 60% van de waarde van de bietsuiker krijgen en rietplanters van 50 tot meer dan 70% van de waarde van rietsuiker. Inspirerend? In de volgende editie van de Bietplanter kom ik hier uitgebreid op terug. Op pagina 6 van deze Bietplanter vindt u alvast de slottekst van de WABCG-vergadering. Post-quotum voorbereidingen in België Ook bij ons staat de verdeling van de waarde en de toegevoegde waarde van suiker centraal in de onderhandelingen met de suikerfabrikanten ter voorbereiding van het post-quotum. Het valt op dat planters en fabrikanten een totaal andere benadering hebben van het post-quotum. Bietplanters vragen continuïteit Planters zijn voorstander van continuïteit. Dit werd reeds duidelijk verwoord op het congres van de Europese Bietplanters van de CIBE in Berlijn in juni dit jaar. Op 30 september 2017 worden de quota afgeschaft, maar de sector zal zijn interprofessioneel en contractueel kader behouden. Het einde van de quota betekent echter niet dat we alle valabele elementen uit het verleden moeten opgeven. Uiteraard moet het interprofessioneel kader aangepast worden aan de nieuwe eisen van de GMO (Gemeenschappelijke Marktordening) en moet het de concurrentieregels respecteren. CBB werkt momenteel aan die aanpassing. Voor suikerfabrikanten is 2017 het begin van een nieuw tijdperk Suikerfabrikanten kijken op een heel andere manier naar de afschaffing van de suikerquota. Zij zien 2017 als het begin van een nieuw tijdperk. Tijdens onze eerste onderhandelingen over algemene aankoopvoorwaarden voor bieten voor het post-quotum merkten we, bijvoorbeeld, dat onze Belgische fabrikanten de afschaffing van de suikerquota als een kans zien om volledig nieuwe akkoorden te maken, het liefst met zo weinig mogelijk elementen uit het verleden en met meer vrijheid. Bietplanters wereldwijd krijgen 40 tot 60% van de waarde van de suiker, rietplanters 50 tot meer dan 70%. Landbouwcommissaris Hogan pleit voor remuneratieve prijs voor landbouwers De uiteenlopende visies van planters en fabrikanten over het postquotum maken er de onderhandelingen niet eenvoudiger op. Op het congres van onze Britse collega s stelde ik eind november de standpunten voor die CBB verdedigt voor het post-quotum: een remuneratieve en concurrentiële bietprijs voor onze planters, de billijke verdeling van de toegevoegde waarde en het respect van de prioriteitsakkoorden voor de participerende planters (U kunt het gedetailleerde standpunt nalezen in het activiteitenrapport 2014-2015 via de link op de homepage van onze website www.cbb.be). Commissaris Hogan deelt ons standpunt: hij stelt dat landbouwers recht hebben op een prijs die hun productiekosten dekt en hen een winstmarge geeft. Dit beantwoordt perfect aan de definitie van CBB van een remuneratieve prijs. Op vraag van de landbouwcommissaris gaat DG AGRI trouwens ook over tot de oprichting van een task force over de werking van de landbouwmarkten en de plaats van de landbouwer binnen de voedselketen. De task force moet aan DG Agri advies geven over belangrijke onderwerpen zoals: tools voor collectieve onderhandelingen en toepassing van de concurrentieregels, contractuele relaties tussen landbouwers en producenten, de billijke verdeling van de toegevoegde waarde van de keten en transparantie van de markt. Een goede timing, nu de onderhandelingen ter voorbereiding van het post-quotum in een stroomversnelling zouden moeten raken. Een beetje politieke steun is meer dan welkom! Valerie Vercammen, Secretaris-generaal van de CBB Opkomstzekerheids- GARANTIE Dankzij de plantverzekeringsgarantie van SCAM, hebben M.D Hooghe en M.Lacroix hun bieten kunnen herzaaien tegen een kostprijs van 0 voor de zaden! Gelukkig was ik dit jaar verzekerd! Vincent D HOOGHE, Vieux-Genappe Korstvorming? nachtvorst? Herbicideschade? Zwaar onweer? En u...? * de volledige voorwaarden zijn te bekomen via uw promoter of via Cyrielle Rigo, gsm nr. 0492/27.35.82 Waarom heeft u uw bieten moeten herzaaien? «Door een hevig onweer kort na zaai, is er korstvorming ontstaan en werd de opkomst sterk bemoeilijkt. Gevolg: er waren minder dan 15 bieten per 10 lopende meter». Hoe heeft u kunnen genieten van deze garantie? «Heel eenvoudig, omdat ik een bietenras gezaaid had van SYNGENTA en/of MARIBO». Christian Lavoix, Vedrin Hoeveel heeft u dit gekost? «Helemaal niets. Deze plantzekerheidsgarantie is gratis bij aankoop van een bietenras van SYNGENTA of MARIBO». Hoe is de garantie tussen gekomen? «Ik heb SCAM gecontacteerd, die onmiddellijk de vaststellingen heeft gedaan. De garantie heeft dan volledig de kosten gedragen voor de zaden die werden herzaaid».

Suikertaks: nuttig of niet? Terwijl Finland beslist om zijn taks op suikerwaren en roomijs af te schaffen, ontstaat een suikeroorlog in het Verenigd Koninkrijk. In België wordt vanaf 2016 een taks geheven op suikerhoudende dranken van 0,03 euro per liter en 0,01 euro per blikje. België gaat suikerhoudende dranken belasten. Half oktober kondigde de regering de accijnsverhoging op fris- of suikerhoudende dranken aan. Concreet betekent dit dat vanaf volgend jaar een literfles 3 cent duurder en een blikje 1 cent duurder wordt. Ook suikerhoudende dranken, die geen suiker bevatten, worden aan de taks onderworpen. Deze maatregel moet 50 miljoen euro opleveren. De sector reageerde onmiddellijk tegen deze maatregel, door unaniem te verklaren dat hij niet op een ernstige manier bij het debat betrokken werd. Het Verbond van de Belgische Industrie van Waters en Frisdranken (VIWF) merkt eveneens op dat dranken tot 40 procent duurder zijn in België dan in de buurlanden. Als dit verschil nog groter wordt, zal het grensoverschrijdend verkeer almaar stijgen. En dit zal een negatieve impact hebben op de werkgelegenheid in de sector. Finland schrapt suikertaks De Finse regering heeft aangekondigd dat zij de taks op suikerwaren en roomijs vanaf 2017 zal afschaffen. De taks van 95 cent per kilo op suikerwaren en roomijs werd in 2011 ingevoerd om de suikerconsumptie te beperken. Volgens de regering, zou deze taks dit jaar 109 miljoen euro opgebracht hebben. Maar vandaag, verklaarde de Europese Commissie dat deze taks de Finse producenten onterecht benadeelt. Volgens de eerste schattingen moet door de afschaffing van de taks een liter roomijs 50 cent minder gaan kosten, maar het is hoegenaamd niet zeker dat de daling aan de consument zal worden doorberekend. Elke eventuele prijsdaling zal afhangen van de beslissingen van de industrie en van de distributiesector. Velen denken dat de prijzen niet zullen dalen en dat de winkels het verschil op zak zullen steken. De suikertaks zou de Belgische staat 50 miljoen euro opleveren. Verenigd Koninkrijk verklaart de oorlog aan suiker In het Verenigd Koninkrijk ijveren gezondheidswerkers (wetenschappers, diëtisten, ), maar ook de mediatieke sterrenchef, Jamie Oliver, actief voor de invoering van een suikertaks. Hun argument is dat landen zoals Mexico erin geslaagd zijn om de suikerconsumptie te verminderen dankzij fiscale maatregelen. Uit een in oktober 2015 uitgevoerde peiling bij meer dan 2.000 personen bleek dat 53 procent van de Britten voorstander was van een taks op suikerhoudende dranken en voeding in de strijd tegen suikerziekte en zwaarlijvigheid. De gezondheidsadviseurs van de regering opteerden voor de dringende goedkeuring van een suikertaks. Premier Cameron was duidelijk een andere mening toegedaan en stelde dat er doeltreffender middelen zijn dan een suikertaks om suikerziekte en zwaarlijvigheid te bestrijden. Hij wil een verplichte herformulering van de op de markt gebrachte voedingsmiddelen om de hoeveelheid suiker terug te dringen. Deze oplossing werd met succes toegepast voor zout in het Verenigd Koninkrijk sinds 2000. Het zoutgehalte van de momenteel meest gekochte producten in de supermarkten daalde met 30 à 40 procent, zonder dat de consument het echt merkt. ALLERLEI SUIKER 3 Zelfklevende kunststoffolie op basis van suiker Avery Dennison, wereldleider in etikettering en verpakkingsmaterialen, introduceerde een nieuwe zelfklevende folie in biokunststof op basis van polyethyleen, geproduceerd op basis van suiker. Avery Dennison levert aan zijn industriële klanten materialen en verpakkingsoplossingen om hun merken aantrekkelijker te maken. Met deze nieuwe zelfklevende folie die meer dan 80 procent hernieuwbaar materiaal bevat, biedt Avery Dennison de industriëlen duurzame verpakkingsoplossingen aan, die de eigenschappen van een traditionele folieverpakking behouden. De op basis van suiker geproduceerde zelfklevende kunststoffolie heeft dezelfde kenmerken als deze op basis van olie en vereist geen nieuwe machines voor de vormgeving (snijden, ). In België, coöpereerde Avery Dennison met de label converter Desmedt voor het prototyperen en testen van verpakking met deze nieuwe biokunststoffolie in de vestiging van Ecover, fabrikant van milieuvriendelijke schoonmaakmiddelen. bron: www.label.averydennison.com Voorbeeld van verpakking met zelfklevende kunststoffolie op basis van suiker en die 80 procent duurzaam materiaal bevat. ED & F Man koopt de totaliteit van de Chileense suikerfabrieken De Britse suikerhandelaar ED&F Man, voor 25 procent in handen van Südzucker, versterkt zijn activiteiten in de suikerproductie in Chili door de quasi-totaliteit van de aandelen van de Chileense suikerondernemingen Campos en Iansa te verwerven. De Iansa-groep is de enige suikerfabrikant van het land met drie bietsuikerfabrieken en een raffinaderij van ruwe suiker, terwijl de Campos-groep de suikerhandel leidt op de Chileense markt. Vorig jaar, produceerde Iansa 400.000 ton witte suiker waarvan 250.000 ton bietsuiker op een areaal van 18.000 ha bieten. De handelaar ED&F Man is gespecialiseerd in de handel van landbouwproducten (koffie, suiker, melasse, bijproducten uit melasse, diervoeding en biobrandstoffen). ED&F Man is eigendom van zijn werknemers, behalve voor een participatie van 24,99 % in handen van Südzucker AG. Zeldzame parel: it s all in the seed. AALTJES- TOLERANT LEONELLA KWS n Top financieel in gezonde en nematode velden n Zeer hoog suikergehalte n Lage grondtarra www.kwsbenelux.com SEEDING THE FUTURE SINCE 1856 KWS-BE2015-02_Advertisement_Leonella_250x177_newspaper_RZ.indd 1 27.11.15 09:31

4 VERBOND SUIKERBIETPLANTERS EN COCO VLAANDEREN Goede afspraken Postquotum laten op zich wachten Met de veldwerkzaamheden achter de rug en het jaareinde in zicht is er opnieuw een hoogconjunctuurperiode wat vergaderingen betreft: Raden van Bestuur, Algemene Vergaderingen, fabriekscomités, technische comités en gewestbesturen volgen elkaar in sneltempo op. De gemeenschappelijke noemer van al deze vergaderingen: het belang van de suikerbietplanter op korte en lange termijn. Campagnenieuws Intussen draaien ook de suikerfabrieken op volle toeren en realiseren heel wat planters een persoonlijk record wat de product opbrengst/ha betreft. Iscal scoorde einde november gemiddeld 81,4 ton/ha en verwacht een campagnegemiddelde van 83 ton/ha à 18,03% suikergehalte, goed voor bijna 15 ton polsuiker/ ha. Hetzelfde geldt voor de TS waar men rekent op een gemiddelde opbrengst van 82,4 ton à 17,92% suiker. De gemiddelde verwerkingscapaciteit van de fabrieken ligt iets hoger dan aanvankelijk werd vooropgesteld. Zonder tegenslagen houdt dit in dat TS de campagne zal eindigen rond 4 januari en Iscal rond 17 januari 2016. Rendabiliteit Wat de financiële opbrengst betreft, moeten we vaststellen dat de quotumbieten nooit eerder zo weinig zullen betaald geweest zijn. Net als voor de vorige campagne wordt dit jaar de (Europees vastgestelde) minimumprijs betaald van 26,29 euro/ton netto à 16% suiker, te verminderen met 0,88 euro Europese productieheffing of omgerekend 30 euro/ton bieten à 18% suikergehalte - uitzicht op een meerprijs is er niet. Gelukkig is er nog de pulpwaarde van 5 euro bij TS en 5,75 euro bij Iscal. De financiële opbrengst per ha zal dan gemiddeld schommelen rond 2.900 euro, dit is slechts een fractie hoger dan de kostprijs. Uit een recente rentabiliteits- en kostprijsanalyse, uitgevoerd door het departement Landbouw en Visserij, blijkt dat de kostprijs van 1 ha suikerbieten (in 2013) 2.613 euro bedraagt. Besluit: was er de pulpwaarde niet, de biet was een verlieslatende teelt! Buiten quotumsuiker Zowel Iscal als TS zal, de overdracht van 2014 naar 2015 inbegrepen, de campagne met ± 20% overschotsuiker afsluiten. Coco Haspengouw sloot voor de overschotbieten met TS een collectief contract af dat inhoudt dat zo goed als al de overschotsuiker zal afgezet worden voor ofwel de productie van bio-ethanol, ofwel de export, ofwel als industriële suiker. De prijs voor deze overschotbieten wordt in de loop van januari vastgesteld maar zal minimum 15,5 euro/ton à 16% bedragen + 5 euro pulpvergoeding. Op basis van deze prijs zullen de planters dan een keuze kunnen maken tussen ofwel hun overschotbieten verkopen, ofwel deze vrijwillig overdragen naar 2016. Binnen Iscal zijn er op dit moment nog geen afzetmogelijkheden wat dus inhoudt dat al de overschotbieten verplicht zullen moeten overgedragen worden naar 2016. In het beste geval zou dit nog kunnen wijzigen mocht de Europese Commissie, gezien de relatieve schaarste op de Europese suikermarkt, nog beslissen een deel van de buitenquotumsuiker te herclasseren naar quotumsuiker. Het is echter koffiedik kijken of en wanneer dit zou gebeuren! Wintervergaderingen 2016 Pulpafzet en afdekken van de bieten Bieten ontvangen is één zaak, het bijproduct pulp afzetten een andere! In TS werd tot eind november vastgesteld dat heel wat planters-afnemers het niet zo nauw namen met hun pulpplanning en deze, ook na contactname door de pulpdienst, wensten te verdagen. We herhalen hier dat voor een niet (tijdige) afname financiële sancties kunnen opgelegd worden en dat het risico bestaat dat er op een later tijdstip onvoldoende pulp ter beschikking kan zijn om deze (uitgestelde) leveringen te voldoen. Een verwittigd planter is er twee waard! Ook m.b.t. het gebruik van TopTex blijven er planters die de Interprofessionele afspraken terzake nog (steeds) niet goed begrepen hebben. Op het moment dat u dit leest moeten bij TS al de bietenhopen verplicht afgedekt zijn. Voor niet afgedekte of gedeeltelijk afgedekte bietenhopen zal een financiële sanctie opgelegd worden. Ook kan beslist worden om het laden van deze bietenhopen te verschuiven naar het einde van de campagne. Einde november maakte de Landbouwkundige Dienst een stand van zaken op en contacteerde de planters met niet of onvolledig afgedekte bietenhopen met de vraag dat zij zich snel in orde zouden stellen. Ook hier is een verwittigd planter er twee waard! Bij Iscal geldt er geen verplichte afdekking, tenzij na oproep en verwittiging door de fabrikant als er strenge vorst wordt voorspeld afdekken kan dan met Toptex of met zwarte plastiek. De planter kan (in zijn eigen financieel belang) wel vrijwillig afdekken wanneer de klimatologische omstandigheden van die aard zijn dat zij een bescherming van de bietenhoop verantwoorden. Bij beide ondernemingen moet de planter de Landbouwkundige Dienst tijdig op de hoogte brengen wanneer en welke hoeveelheid bieten er werd afgedekt. Manifest onjuiste of frauduleuze aangiften worden gesanctioneerd! Participatie Tijdens de (druk bijgewoonde) Algemene Vergaderingen van de twee Coöperatieve Vennootschappen Sopabe en Sopabe-T, kregen de leden inzicht in de jaarrekeningen. Bij Sopabe keurden zij de toekenning van een dividend goed van 0,034 euro/aandeel. Dit komt overeen met 0,3 euro/ton bietenquotum waarvoor men participeert en met een rendement van 3,4%. Bij Sopabe-T keurden zij de toekenning van een dividend goed van 0,30 euro/aandeel. Dit komt met een rendement van 3,6% wat betreft de aandelen van de eerste participatieschijf. Voor de 3 volgende participatieschijven, de obligatieleningen, (dit zijn de nog niet in aandelen omgezette participatieschijven) genieten de participanten van Sopabe-T een interest van 0,654%. In Vichte was Iscal-directeur Robert Van Gaever aanwezig, in Thorembais-St.-Trond kreeg TS-directeur Guy Paternoster het woord. Het is duidelijk dat beide ondernemingen met hun lopende en voorziene investeringen in suikeropslagcapaciteit sterk inzetten op de toekomst. Over de voorwaarden die zullen gelden na 2017, als de quota en de minimumprijs tot het verleden behoren, konden nog geen mededelingen worden gedaan aangezien het overleg nog volop gaande is. De participanten van Sopabe-T verwachten wel dat er nu snel duidelijkheid komt over hoe hun participatiegelden uiteindelijk al dan niet verder omgezet zullen worden. De vierde participatieschijf is vandaag volledig volstort; er gebeurt dus geen afhouding meer van 0,4 euro/ton op de bietenafrekening van einde januari 2016. Bestuursverkiezingen - Verbond Suikerbietplanters vzw In het voorjaar 2016 vinden de statutaire bestuursverkiezingen plaats. Verbond Suikerbietplanters vzw uur gewesten plaats dinsdag 19/01/2015 14.00 Riemst - Tongeren - Maasland Parochiezaal - Vlijtingen donderdag 21/01/2015 20.00 Pajottenland Het Vijfde Wiel - Oetingen dinsdag 26/01/2015 14.00 Dijleland - Hageland Noord - Tienen de Glazuur - Glabbeek donderdag 28/01/2015 13.30 Landen - Sint-Truiden Stayen - Sint-Truiden (*) Coco Vlaanderen vzw - de vergaderingen starten allen om 20.00 uur gewesten plaats maandag 15/02/2015 Ieper - Poperinge AVOWEST woensdag 17/02/2015 Oudenaarde - Zuid-Oost-Vlaanderen Molenhuis - Eine donderdag 18/02/2015 Vlaams-Brabant Flandria - Steenhuffel maandag 22/02/2015 Kortrijk - Midden-West-Vlaanderen Rembrandt - Vichte dinsdag 23/02/2015 Veurne - Diksmuide Hof ter Molen - Leke-Diksmuide woensdag 24/02/2015 Brugse & Eeklose Polders De Carina - Moerkerke maandag 29/02/2015 Kieldrecht - Moerbeke zaal Centrum - Kieldrecht (*) (*) = onder voorbehoud van bevestiging in de volgende Bietplanter De werking van onze vereniging blijft gestoeld op de inzet van geëngageerde vrijwilligers. Elke planter die interesse heeft om onze werking mee vorm te geven kan zich aanmelden als lid van de Algemene Raad van het Verbond Suikerbietplanters vzw. De Algemene Raad komt in de plaats van de vroegere besturen van de gewestelijke verbonden. Vanuit de Algemene Raad worden vervolgens de leden aangeduid die deel zullen uitmaken van de Algemene Vergadering van de vzw. Hier wordt rekening gehouden met het relatief belang in de suikerbietteelt van elk gewest zodat een representatieve geografische spreiding van de afgevaardigden gewaarborgd is. De laatste stap is vervolgens de verkiezing van de leden van de Raad van Bestuur, een Voorzitter en twee Ondervoorzitters. Voelt u zich geroepen om deel uit te maken van de Algemene Raad? Vul dan onderstaande strook in en zend hem voor 15/01/2016 terug naar Eric Van Dijck secretaris Verbond Suikerbietplanters vzw Rumoldusstraat 52 1703 Schepdaal. Een e-mail sturen kan ook naar van.dijck.eric@gmail.com. Ondergetekende, Naam:... Volledig adres:...... Plantersnummer:... Email:... GSM/telefoon:... wenst deel uit te maken van de Algemene Raad van het Verbond Suikerbietplanters vzw. Handtekening Vlaanderen terugsturen voor 15/01/2016 aub! Aantal vennootschappen in de landbouw groeit gestaag De afgelopen vijf jaar zijn er meer vennootschappen actief geworden in de Vlaamse land- en tuinbouw. In de vijf provincies maken ze sinds 2014 minstens tien procent van alle landbouwondernemingen uit. Als voornaamste beweegredenen valt te onthouden de continuïteit van het bedrijf, vlottere familiale bedrijfsovernames, de duidelijke aansprakelijkheidsregeling en fiscale optimalisatie. Hinderpalen zijn er ook. Meer en meer landbouwbedrijven in Vlaanderen nemen de vorm van een vennootschap aan. Deze vervennootschappelijking houdt onder meer verband met de schaalvergroting van onze land- en tuinbouw, die het voor jonge landbouwers moelijker maakt om bedrijven op hun eentje in volle eigendom over te nemen, waarbij ze de overige familieleden moeten uitkopen. In 2014 waren er om en bij de 1.500 vennootschappen actief in de landbouw in de provincies West-Vlaanderen (1.552) en Antwerpen (1.412). In Oost-Vlaanderen zijn ze met 1.125, in Limburg met 896 en in Vlaams-Brabant met 632. Rekening houdend met het totaal aantal landbouwbedrijven in iedere provincie zijn de vennootschappen het dikst gezaaid in Antwerpen (18%), Limburg (15%) en Vlaams-Brabant (14%). Van 2010 tot en met 2012 waren er telkens een 140-tal landbouwers die een bedrijf in vennootschapsvorm gestart zijn en zo n 330 die beroep deden op de rechtsvorm voor een overname. In 2013 en 2014 ging het iets minder snel, met respectievelijk bijna 130 en 170 starters en ongeveer 250 en 270 overnemers. De vennootschapsvorm is het meest in trek bij bedrijven met meer dan 30 hectare en bij jonge bedrijfsleiders (<30 jaar). Van de twintigers onder de landbouwers kiest 37 procent voor deze rechtsvorm. Bij de dertigers is dat nog altijd bijna 30 procent. Wie kiest voor een vennootschap doet dat bijvoorbeeld om een familiale bedrijfsovername vlotter te laten verlopen. Redenen om niet voor een vennootschap te opteren, zijn de fiscaal interessantere landbouwbarema s voor natuurlijke personen, de dubbele boekhouding die vereist is voor de vennootschapsbelasting en de bijkomende kosten bij oprichting. Bron: Vilt

SUIKERMARKT Koersen beginnen te stijgen Na vijf opeenvolgende jaren van wereldwijd overschot, stonden de suikerkoersen deze zomer op hun laagste peil sinds zeven jaar. Vanaf volgend jaar verwacht men een suikertekort, waardoor de prijzen zouden kunnen stijgen. Voor de campagne 2015/16 voorspelt de Internationale Suikerorganisatie (ISO) een wereldwijd tekort van 2,5 miljoen ton. Voor 2016/17 zou dit tekort kunnen oplopen tot 6,2 miljoen ton. In 2015/16 vermoedt men dat de vraag naar suiker groter zal zijn dan de productie. India, tweede wereldsuikerproducent, kampt met een watertekort door te weinig neerslag, wat voor problemen zou kunnen zorgen tot aan de oogst 2016/17. In Thailand, Centraal-Amerika en Europa zal de productie ook lager uitvallen dan vorig jaar. Brazilië zou minder suiker en meer ethanol uit riet produceren door de recente stijging van de benzine- en dieselprijzen en het feit dat meer auto s op ethanol zullen rijden. Niettemin blijft er nog zowat 25 miljoen ton suiker wereldwijd opgeslagen. In China zeven miljoen ton en in India 4 miljoen ton, een hoeveelheid die het land mogelijk zal exporteren binnen enkele maanden. Andere neerwaartse elementen zijn: de economische crisis in Brazilië waardoor de Braziliaanse real daalt ten opzichte van de dollar en de Braziliaanse producenten hun suiker op de wereldmarkt verkopen. Ook kunnen de voornaamste producenten, met name, India en Thailand nog hinder ondervinden van het weerfenomeen El Niño. El Niño kan in onze streken zorgen voor een wat natter voorjaar El Niño is een natuurverschijnsel waarbij oceaanwater gedurende langere tijd sterk opwarmt. Dit heeft grote gevolgen voor het klimaat over de hele wereld. Zo ook bij de grootste suikerwereldproducenten, met te veel regen in Brazilië en extreme droogte in India en Thailand. Dit jaar verwachten meteorologen een grote impact van El Niño. El Niño kan leiden tot extreme droogte in Thailand en India. Volgens het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) is het enige effect van El Niño op het weer in Nederland een verhoogde kans op een nat voorjaar. Die kans wordt geschat op zo n 70 procent. 800 700 600 500 400 300 200 100 Prijs witte suiker 2008-2015 404 /t 425 /t 340 /t okt/08 okt/09 okt/10 okt/11 okt/12 okt/13 okt/14 okt/15 WereldMPrijs EU Prijs RefPrijs EU OPCO@skynet.be 5 Cichoreicampagne Oreye duurt tot half december Laadsysteem met reiniging van de oude «tafelreiniger» die werd omgebouwd. De cichoreicampagne 2015 loopt stilaan op zijn einde. De verwerking in de fabriek verliep vlot en op het veld waren de oogstomstandigheden vrij gunstig dit jaar. Men verwacht dat de aan de gang zijnde campagne zal eindigen tegen het einde van de derde week van december. Een eerste interprofessionele vergadering vond plaats midden november om de klachten te bespreken die waren ingediend in verband met ladingen, levering en receptie van de cichorei. De later ingediende klachten zullen na afloop van de campagne worden besproken. Tijdens genoemde vergadering werden meer speciaal de klachten behandeld die verband houden met de laadsystemen. Er wordt nogmaals gewezen op het feit dat het werk van de chauffeur van groot belang is voor alle werkgangen. Wanneer gereinigd wordt moet bij het laden van de bunker, in elk geval vermeden worden dat de cichorei te brutaal gestort wordt. In nattere omstandigheden (regen) of wanneer de tarra hoger is, mag de bunker niet overladen worden. In drogere omstandigheden of wanneer de tarra lager is, ontstaat bij een te trage vulling van de bunker risico op wortelbreuk. Het werk van de chauffeur is dus zeer belangrijk bij het laden van de cichorei en moet aangepast worden in functie van de omstandigheden. Kritiek werd geuit omtrent de werkgang van de oude tafelreiniger omgebouwd sinds de campagne 2014. Het werk blijkt minder goed te verlopen bij een hogere tarra, onder meer door een onvoldoende verwijdering van de tarra onderaan de machine (verstopping van de ketting tegen de aardehoop). Driemaal top: it s all in the seed. RHIZOMANIE RESISTENT GONDOLA KWS n Top financieel en best verkochte ras in 2015! n Hoog suikergehalte n Zeer goede bladziektentolerantie www.kwsbenelux.com SEEDING THE FUTURE SINCE 1856 KWS-BE2015-02_Advertisement_Gondola_250x177_newspaper_RZ.indd 1 26.11.15 14:00

6 ACTUALITEIT PARTICIPATIE ISCAL Dividend van 3,4 procent na reserve Op 24 november jongstleden vond in Vichte de Algemene Vergadering plaats van de coöperatieve vennootschap SOPABE om de rekeningen van het boekjaar 2014/15 goed te keuren. Winst van 559.720 euro De resultatenrekening vindt u terug in tabel 1. Het boekjaar 2014/15 van SOPABE werd afgesloten met een winst van 559.720 euro. Deze winst wordt hoofdzakelijk verklaard door de betaling van een dividend van 0,05 euro per aandeel zoals vorig jaar, hetzij een bedrag van 564.144 euro. Betreffende de winstverdeling van 559.720 euro, stelde de Raad van Bestuur voor om ongeveer 70% aan dividenden toe te wijzen (380.806 ) en om het saldo (178.914 ) toe te voegen aan de reserve. Dividend van 0,034 euro per aandeel S na reserve De houders van aandelen S, die eigenaar zijn van deze aandelen op 31 december 2014, hebben recht op een dividend. Op die datum wordt het aandeelhoudersbestand afgesloten om tot de betaling van het dividend van het afgelopen jaar 2014 over te gaan. Op 31.12.2014 waren er exact 11.200.174 aandelen S met een waarde van 1,00 euro. Gezien het dividend 0,034 euro bedraagt, beloopt het totaal toe te kennen bedrag aan dividenden 11.200.174 x 0,034 = 380.805,92 euro. De dividenden werden op 30 november betaald. Gezien Sopabe een erkende coöperatieve vennootschap is, blijft de eerste schijf van 190,00 euro dividenden belastingvrij voor elke individuele aandeelhouder (natuurlijke persoon). Boven het bedrag van 190,00 euro wordt er 25% roerende voorheffing ingehouden. De vennootschappen betalen wel roerende voorheffing. Benoeming van een bestuurder Gezien Jean-Pierre Esquenet met pensioen is gegaan werd een post van bestuurder vacant bij de Raad van Bestuur van Sopabe voor de Waalse ledenkringen. Na de oproep tot kandidaatstelling heeft de Algemene Vergadering José Druart als bestuurder van Sopabe aangeduid. Tabel 1: RESULTATENREKENING VAN SOPABE VOOR 2014/2015 Ontvangsten 617.502 Dividenden ISCAL 564.144 Intresten bankrekeningen + beleggingen 47.358 Emolumenten (RvB, ) 6.000 Uitgaven 57.782 Personeel 39.955 Bureelkosten (huur, tel, ) 5.034 Expert, notaris, 4.840 Vergaderingen 4.57 Financiële kosten 143 Allerlei (taksen, ) 3.753 Winst van het boekjaar 2014/15 559.720 Perspectieven bij Iscal Sugar Na de vergadering gaf Robert Van Gaever, directeur van Iscal, een overzicht van de campagne. Op basis van de uitstekende bietenresultaten (83 ton/ha aan gemiddeld 17,8 suikergehalte), zou Fontenoy dit jaar ongeveer 120% van zijn quotum produceren. Rekening houdend met de overdracht van vorig jaar, zou de fabriek beschikken over 41.000 ton buitenquotumsuiker aan het einde van de campagne 2014/15. Iscal heeft silo s in Frasnes en Fontenoy om suiker op te slaan en is van plan om tegen 2017 een derde silo te bouwen op de site van Fontenoy met een capaciteit van 60.000 ton. De vergunningsaanvraag werd ingediend. Suikerprijzen zijn nog steeds zeer laag in Europa, al merkt men een lichte toename van de vraag omdat, in tegenstelling tot België, vele Europese landen (Polen, Roemenië, Duitsland en sommige Franse regio s,...) geen goede oogst verwachten ingevolge de droogte en de hitte van afgelopen zomer. Men vermoedt dus dat de vraag zal toenemen op de Europese markt. Volgens Robert Van Gaever zou het misschien mogelijk zijn om buitenquotumsuiker te valoriseren via herklassering of export aan interessante voorwaarden. Deze mogelijkheden zullen in overleg met CoCo Iscal worden besproken. WABCG Verdeling van de toegevoegde waarde in de bietensector: van 40 tot 60 % Alhoewel er evenveel formules als landen zijn, wordt de toegevoegde waarde van suiker gemiddeld verdeeld van 40 tot 60 procent voor de suikerbiet en van 50 tot 70 procent voor het suikerriet. De WABCG kwam vorige maand bijeen in Londen. De deelnemers bogen zich over de verdeling van de waarde van het eindproduct (suiker, ethanol, elektriciteit, ) onder de actoren van de productieketen en de wereldwijde bepaling van de suikerbiet- en suikerrietprijs. Volgende conclusies werden getrokken: l De suikerbiet- of suikerrietprijs wordt bijna overal ter wereld vastgelegd volgens een voorafbepaalde formule die rekening houdt met de waarde van het eindproduct (ruwe of geraffineerde suiker, suiker voor de inlandse markt of uitvoer, industriesuiker, ethanol,...) en van de nevenproducten (elektriciteit, pulp...). l Hoe preciezer, transparanter en gebaseerd op het geheel van de door de fabriek verkochte producten, hoe minder betwistingen er zijn. Momenteel is de verdeling van de toegevoegde waarde meestal gefocust op suiker, soms op ethanol en zeer zelden op bagasse, niettegenstaande de productie van elektriciteit afkomstig van warmtekrachtkoppeling al enkele jaren aan een opmars bezig is. In de rietsector zullen de regels moeten worden aangepast om rekening te houden met deze nieuwe afzetmogelijkheid. l Alle systemen worden beheerd en gecontroleerd, hetzij door de regering, hetzij interprofessioneel, zodat de producenten vertrouwen hebben in de prijzen die zij ontvangen. l WABCG moedigt producenten en fabrikanten aan om te onderhandelen op basis van de valorisatie van de totaliteit van de oogst die door de telers geleverd wordt. RHIZOMANIE- EN NEMATODETOLERANT PAXY, Het meest resistente ras tegen bladziekten De gezonde suikerbiet «Heeft alles in zich: suiker, gezondheid en weinig grondtarra» Rue Bourie 16 5300 ANDENNE Tél. 085/82.40.80 semences@scam-sc.be

KONINKLIJK BELGISCH INSTITUUT TOT VERBETERING VAN DE BIET VZW Molenstraat 45, B-3300 Tienen - info@kbivb.be - www.irbab-kbivb.be ACTUALITEIT 7 De suikerbiet en haar teelttechniek PVBC - PROGRAMMA VOORLICHTING BIET CICHOREI, IN HET KADER VAN DE PRAKTIJKCENTRA Rubriek opgesteld en medegedeeld onder de verantwoordelijkheid van het KBIVB, J.-P. Vandergeten Directeur KBIVB, met de financiële steun van de Vlaamse overheid. De sleutelelementen van een opbrengstverhoging van suikerbieten Jean-Pierre VANDERGETEN (KBIVB vzw - IRBAB asbl) Inleiding Met het aangekondigde einde van de quota, zullen de landbouwers en de industrie concurrerend moeten zijn ten opzichte van andere bronnen van suiker (suikerriet, isoglucose,...). De enige manier om dit doel te bereiken is de productie per hectare snel te verhogen, zelfs al zit België nu in de top 3 van de Europese producenten! Deze verhoging mag echter niet ten koste gaan van de rendabiliteit van de teelt en zal moeten passen in de bindende context van milieueisen die we kennen. strikte proefplannen en de percelen worden gezaaid in 6 rijen. De opbrengstbeoordeling gebeurt uitsluitend op de 4 centrale rijen om randeffecten te voorkomen. Speciale machines zijn ontwikkeld voor dit doel. De valorisering van de verworven kennis door communicatie De eerste stap om de productie te verhogen, is om maximaal alle de resultaten van het onderzoek te valoriseren en de communicatie verder te verbeteren zodat zoveel mogelijk mensen kunnen profiteren van de nieuwste technische ontwikkelingen. Artikels, voordrachten en directe contacten met de planters zorgen voor deze kennisoverdracht. De informatie op onze website sluit aan bij de actualiteit en stelt iedereen in staat om een groot aantal problemen te identificeren en bewust te handelen. De toepassingen ontwikkeld voor computers, smartphones en tablets vertalen complex onderzoek naar eenvoudige hulpmiddelen die gebruikt worden om teelttechnieken te verfijnen. De grote evenementen zoals BetterAvenir in 2011, Avernas in 2013, BetterAvenir / Beet Europe georganiseerd in samenwerking met het ITB in het noorden van Frankrijk op 26 en 27 oktober 2016 te Moyvillers, dragen op grote schaal bij tot de overdracht van technologie en verspreiding van de onderzoeksresultaten. Machines voor de rooi van proefpercelen. De eerste machine ontbladert 6 rijen en verwijdert de bieten van rij 1 en 6 van elk klein perceel. De tweede machine rooit de 4 centrale rijen waarop de opbrengstmetingen worden gedaan. De kwaliteitscontrole van zaden wordt gedaan op commerciële zaden. Dit wil zeggen dat de bemonsteringen van de zaadloten gebeuren wanneer deze opgeslagen zijn in de suikerfabrieken vóór verdeling aan de planters. Alles wat naast dit circuit valt of de rassen niet ingeschreven op de Belgische lijsten, worden niet gecontroleerd. Het KBIVB bestudeert niet alleen de totale kiemkracht maar eveneens de kiemsnelheid in koude omstandigheden. Het zaadkaliber wordt geanalyseerd, wat vooral belangrijk is voor de mechanische zaaimachines. De analyses van de actieve stoffen aanwezig in de zaadomhulling (fungiciden en insecticiden) worden uitgevoerd op willekeurige zaadloten. Al deze zaadmonsters worden gebruikt voor de aanleg van de rassenproeven. De verschillende loten van eenzelfde ras worden niet gemengd om een gemiddeld monster te vormen. Met andere woorden: een problematisch lot kan men terugvinden in de proefpercelen. Dit systeem met volledige traceerbaarheid heeft zich in de afgelopen jaren meermaals bewezen! Productieverschil in suiker per hectare tussen de proeven KBIVB en de gemiddelde productie van de bietenplanters van 1996 tot 2014. De grafiek hierboven toont duidelijk het bestaande verschil in suikeropbrengst tussen de praktijk en de proeven van het KBIVB, waar alles is geoptimaliseerd. Het verschil is vooral afkomstig van een verschil in wortelopbrengst en minder van suikergehalte. Dit verschil kan deels worden verminderd door betere communicatie. Uit de opbrengststatistieken van de laatste 5 jaar blijkt eveneens dat 25% van de proefvelden van het KBIVB reeds een opbrengst hebben die de 20 ton suiker benadert of overschrijdt. Een veralgemeende productie van 18 tot 20 ton suiker per hectare in de nabije toekomst is dus niet utopisch. Hieraan moeten we ook toevoegen dat België in staat is tot hoge producties zonder extra watervoorziening door irrigatie! Water zal meer en meer gaan kosten en zal een belangrijke uitdaging worden in de toekomst. Dit onderscheidt de suikerbiet van suikerriet, deze laatste is veel meer waterintensief. Productieverhoging door middel van techniek De genetica en de kwaliteitscontrole van het zaad Grote genetische onderzoeksprogramma's werden geactiveerd, met name in Frankrijk en Duitsland. Het KBIVB heeft een sterk ontwikkeld systeem en een zeer strenge evaluatie van de industriële kwaliteit van de rassen. Het instituut onderzoekt niet alleen commerciële rassen maar ook nieuwe rassen voor inschrijving in de catalogus, en dit in opdracht van de regionale overheden. Dit beoordelingssysteem is vrijwel uniek in Europa. Alle proeven worden uitgevoerd volgens zeer Het KBIVB voert uitgebreide testen, waaronder testen op lage temperatuur op zaad dat opgeslagen is in de suikerfabrieken vóór verdeling aan de planters Beperking van productieverliezen Om de ontwikkeling van de rooimachines te beoordelen, zijn de volgende cijfers veelzeggend: 3% verlies in suikerproductie in 1980 en minder dan 2% vandaag! Dit toont duidelijk de vooruitgang van het rooimateriaal zelfs al zijn, door aanzienlijke investeringen, de te voorziene arealen per rooimachine sterk toegenomen. De klassieke systemen van ontbladering-ontkopping laten 15% bieten met bladstelen om te voorkomen dat meer dan 5% bieten te diep zouden ontkopt worden. Deze resultaten worden verkregen met goed afgesteld materiaal, scherpe messen en een snelheid van 5 km/u. Een paar jaar geleden heeft de firma WKM, gevolgd door andere bedrijven, geïnnoveerd door haar machines uit te rusten met kopmessen met dubbele parallellogram, efficiënter dan de klassieke kopmessen. Vanaf 2009 hebben de meeste constructeurs hun systemen verbeterd om een minimale ontkop-

8 ping uit te voeren, waarbij men vermijdt om te veel bieten met bladstelen en/of te diep ontkopte bieten te hebben aan een snelheid van 5 tot 8 km/u (Dynacut bij Holmer, Microtopper bij Ropa, gemengde of dual rotoren met minimale ontkoppers bij Grimme, polyvalente ontkopper bij Vervaet, nieuwe ontkopstang bij Gilles). Het doel van de minimale ontkopping is te voldoen aan de vraag van sommige landen zoals Frankrijk en Nederland die gekozen hebben om hele bieten te ontvangen met een forfaitaire koptarra. Hierdoor kunnen niet alleen de productieverliezen bij de rooi beperkt worden maar ook de suikerverliezen tijdens de bewaring. Men weet dat hoe groter het snijvlak, hoe meer blootstelling er is aan bacteriën en schimmels en hoe meer suiker de biet verlies tijdens de bewaarperiode. Er worden momenteel testen uitgevoerd om de impact van deze nieuwe ontkoppers te kwantificeren. Het KBIVB heeft ook grote onderzoeksprojecten gelanceerd om de bewaring van bieten te verbeteren en om om te gaan met de langere bietencampagnes terwijl de productieverliezen beperkt blijven. Tijdens de bewaring op lange termijn van bieten die mechanisch gerooid werden, d.w.z. ontkopt en gereinigd door de turbines van de rooimachine, ziet men dat het suikerverlies exponentieel wordt na 300 graaddagen, d.w.z. na twee maanden (60 dagen) bewaring aan een gemiddelde temperatuur van 5 C. Gemiddelde evolutie van de financiële opbrengst van de biet in functie van de toegediende stikstofdosis De biet bereikt haar optimale financiële opbrengst tussen 80 en 120 eenheden stikstof per hectare afhankelijk van het bodemtype. Boven deze dosis, ziet men de financiële opbrengst dalen door een vermindering van de suikerrijkheid. Dit gaat gepaard met een daling van de industriële kwaliteit en de suikerextraheerbaarheid. In de gronden met zeer weinig toevoer van organisch materiaal, ligt het optimum tussen 120 en 150 kg stikstof per hectare. Omgekeerd, in gronden met een grotere restitutie van organisch materiaal, zal het optimum zich bevinden tussen 0 en 50 kg stikstof per hectare. Noteer dat in gemiddelde omstandigheden de stikstofminerasatie van de bodem voldoende is om 85% van de financiële opbrengst te garanderen! Gemiddelde evolutie van het suikerverlies van bewaarde bieten in functie van de graaddagen Zoals blijkt uit de grafiek, kan dit verlies worden uitgedrukt in percentage in vergelijking met de hoeveelheid suiker gemeten bij de oogst, op basis van het wortelgewicht en hun suikergehalte. Dit verlies is over het algemeen minder dan 5% tot 300 graaddagen. Boven deze drempel, overschrijdt dit verlies 5% en kan snel 10% bereiken afhankelijk van de verwondingen opgelopen bij de rooi (ontkopping, wortelpuntbreuk, laterale verwondingen, ). Bieten gerooid in goede omstandigheden, dit wil zeggen met een weinig agressieve reiniging (zeer weinig puntwortelbreuk en zeer weinig laterale verwondingen) en met een minimum ontkopping (micro-ontkopping) kunnen iets langer bewaren, met een beperkte verliezen in suikerhoeveelheid. Het KBIVB heeft eveneens een zeer eenvoudig te gebruiken materiaal ontwikkeld om de bieten te beschermen tegen vorst (Jupettes). Alle studies over grondbewerking en zaaimachines dragen bij tot homogenere opkomsten en nauwkeurigere afstanden tussen de planten. Homogene opkomsten zijn minder gevoelig voor de remming veroorzaakt door de onkruidbestrijdingsbehandelingen (vooral op de allerkleinste bieten) en verlagen een late onkruiddruk van de percelen (gaten in de vegetatie). De nauwkeurigere afstand tussen de wortels vergemakkelijkt de ontbladering en ontkopping. Alle technieken (voorbereiding van de grond in één doorgang, ) die toelaten om vegetatiedagen te winnen en vroeger te zaaien, tonen duidelijk opbrengstverhogingen. 20 dagen vroeger zaaien (midden maart in plaats van begin april) kan een winst geven van +2 t/ha suiker, voor eenzelfde rooidatum! Het spreekt vanzelf dat de teeltoperaties moeten uitgevoerd worden in goede weers en bodemomstandigheden. Er zijn talloze voorbeelden van teelttechnieken en hun impact op de opbrengsten of op de productieverliezen. De productieverhoging kan niet gebeuren ten koste van kostprijs De gewasbescherming moet economisch blijven: onkruidbestrijding, insecticide- en fungicide strategie, rassenkeuze, Maar deze bescherming moet voldoende efficiënt zijn om de opbrengst te waarborgen en om verschijnselen van resistentie te vermijden. De jaarlijkse rassenproeven laten de planters toe om, in functie van hun teeltomstandigheden, hoogwaardige rassen te kiezen. De resultaten van de commerciële rassen worden herberekend over 3 jaar en een reeks van resultaten op basis van de stabiliteitscriteria wordt gepubliceerd. De waarnemingsvelden (medegefinancierd door de regionale overheden) zijn bijzonder belangrijk om te beschikken over informatie over de evolutie van bepaalde plagen of ziekten, over de noodzaak om een behandeling al dan niet uit te voeren en om de actieve stoffen en dosissen te kiezen waarmee de beste efficiëntie verkregen wordt. Door de opvolging van al deze velden is een efficiënte uitvoering van de bepalingen of beperkingen van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en het IPM programma (Integrated Pest Management) mogelijk. Computermodules maken het mogelijk om de voornaamste onkruiden (tweezaadlobbigen en grassen) alsook de plagen en ziekten van de biet te identificeren. De waarschuwingsdienst geeft ook algemeen advies voor het optimaliseren van de teelt. Het optimale beheer van de bemesting is een ander essentieel punt dat een belangrijke invloed heeft op de kostprijs. Daarom heeft het KBIVB een software ontwikkeld voor de berekening van de theoretische hoeveelheid stikstof, kalium en fosfor toe te passen op bieten. Op de website (http:// www.irbab-kbivb.be/) vindt u modules om het niveau van bemesting te beoordelen: «Theoretische advies voor minerale stikstofbemesting» en «Theoretische balans van de fosforkalium bemesting». Het beheer van de resistenties: een uitdaging voor de toekomst In 2015 heeft het IIRB (Institut International de Recherche Betteravière) een seminarie georganiseerd over het beheer van de resistenties. Dit werd gehouden in september in Oostenrijk met de hulp van het ARIC (Centre de recherche et d innovation) en AGRANA Zucker (Oostenrijkse suikerindustrie). Het beheer van de resistenties is essentieel voor het behouden van een doeltreffende bescherming van de biet. Het seminarie bestond uit 4 sessies gewijd aan: - de resistentie tegen schimmelziekten en resistente stammen van schimmels, - de resistentie tegen rhizomanie en hoe om te gaan met de virale wijzigingen in de verschillende Europese landen, - de schadelijk insecten en resistente onkruiden. De 130 aanwezige specialisten hadden ook de gelegenheid om proefvelden te bezoeken en in het bijzonder de strategieën van bestrijding tegen cercospora, een zeer schadelijke ziekte in dit productiegebied van suikerbieten gesitueerd ten oosten van Oostenrijk en in de buurt van de Hongaarse grens. Het beheer van de resistentie is het onderwerp van een artikel in de technische pagina s van deze Bietplanter. Milieuvriendelijke technieken moeten zorgen voor de duurzaamheid van de teelt Er werden talrijke technieken ontwikkeld voor een vermindering van de inputs: lage dosissen herbiciden met effectieve mengsels van werkzame bestanddelen (FAR), insecticiden aan zeer kleine dosissen in de zaadomhulling, verlaagde stikstofdosissen in de rij, In deze context kan het waarnemingsveldennetwerk, medegefinancierd door de regionale overheden, gerichte adviezen geven in functie van de aanwezigheid van onkruiden, het verschijnen van bepaalde ziekten en/of plagen en hun niveau van aantasting. Er werden grote inspanningen gedaan met betrekking tot de stikstof. In 1980 gebruikte men 4 kg minerale stikstof per ton bieten aan 16 S voor slechts 1,3 kg in 2012 (gegevens proeven KBIVB). Vergeleken met andere gewassen zijn de stikstofresten bij de oogst bijzonder klein. De ploegloze teelttechnieken (PTT) werden eveneens bestudeerd en zorgen voor een doeltreffende bestrijding van de erosie. De veralgemening van de reiniging en de combiatie reiniging/ afdekking Toptex zorgen voor een sterke vermindering van de hoeveelheid getransporteerde grond en groenresten. De studies over de groenbedekking bij perspulpsilo s tonen dat zij voordelig de plastiek dekzeilen en de gebruikte banden kunnen vervangen. Maar de sector staan vele uitdagingen te wachten: uitvoering van IPM (Integrated Pest Management), verdere vermindering van de nog beschikbare gewasbeschermingsmiddelen, antierosiemaatregelen, bodemverdichting,... Samenvatting De verhoging van de opbrengsten, de rentabiliteit van de teelt en de steeds strengere milieuvereisten, met name voor gewasbeschermingsmiddelen, vormen de belangrijkste uitdagingen van het onderzoek. De valorisatie van de verworven kennis, de optimalisatie van de teelttechnieken, de genetica en de vermindering van de productieverliezen zijn de belangrijkste manieren om de opbrengsten te verhogen en het hoofd te bieden aan de concurrentie. Het beheer van de resistenties is eveneens een belangrijk aandachtspunt voor de toekomst. Het gaat om resistenties van bepaalde schadelijke insecten, onkruiden, maar ook over bietenresistenties t.o.v. bepaalde ziekten of plagen. Meer bepaald de recente wijzigingen van het rhizomanievirus en de verschillende virustypes aanwezig in sommige Europese landen. Het is een bedreiging die onze aandacht verdient dat de bietenrassen die wij momenteel gebruiken over het algemeen slechts resistent zijn tegen één type virus. Men moet dus een voldoende diversiteit en een gediversifieerde bestrijdingsstrategie waarborgen d.m.v. behandelingen, teelttechnieken en genenpools om een rendabele en duurzame teelt te behouden.