Inleiding het probleem Wat is de sleutel tot succesvol ondernemen? Het zijn de mensen waar je mee werkt. Dat geldt ook in China. U heeft een goed team nodig. Een team waarin de deelnemers elkaar goed aanvullen en aanvoelen, waar iedereen op de juiste plek zit, met hoge motivatie en inzet, waar geweldige resultaten worden geboekt omdat de synergie een explosie van creativiteit, kracht en werkgenot geeft het is een droom en doelstelling van de meeste bedrijven en organisaties. Maar elk team en elke samenwerking, hoe klein ook, begint met: vindt de juiste mensen. Dit is een vanzelfsprekend feit. Maar toch onderschatten veel bedrijven en organisaties deze uitdaging wanneer ze aan de slag gaan in China. Dat heeft uiteenlopende oorzaken. Misschien zijn ze zo geconcentreerd bezig met de technische aspecten, de marketing strategie of de logistiek dat ze de factor mensen over het hoofd zien. Misschien onderschatten ze hoe ánders China is. Misschien denken ze, naïef of onwetend, dat hun ervaring met HR in het thuisland prima toegepast kan worden in China en voldoende is om een geweldig team in China op te zetten. Natuurlijk beseffen ze het belang van goede personeelswerving, maar kennelijk niet genoeg. Ook de meeste headhunters en recruiters weten helaas niet hoe ze echte kwaliteitsmensen voor u moeten vinden. De praktijk bewijst dat probleem: bedrijven verliezen enorm veel geld door falende personeelswerving. Een schrijnend feit in China. Doel van dit e-book Succesvol ondernemen in China begint bij het vinden van de juiste mensen. De afgelopen 20+ jaar heeft de SHI Group ervaring opgebouwd in de wereld van bedrijven en n.g.o. s in China. Het doel van dit e-book is om een stuk van onze ervaring op het gebied van personeelswerving met u te delen. We hopen dat onze voorbeelden en adviezen u helpen om succesvol te ondernemen in China, doordat u goede keuzes gaat maken bij het zoeken van Chinees toptalent.
Valkuilen op de weg naar succes in China China is anders. Dat komt omdat Chinezen anders zijn. Wie zijn die mensen, die bij uw solliciteren, echt? Wij hebben we ze leren kennen. We hebben enorme successen geboekt in China; onze referenties spreken daar van. Maar we hebben ook fouten gemaakt die ons bescheiden houden. Succes en fouten hebben ons geholpen om de typische valkuilen in China te leren kennen en te leren hoe we die kunnen voorkomen. Vanaf december 1977 hebben Chinezen pas goede scholing kunnen krijgen. Tijdens de Culturele Revolutie daarvoor ging bijna niemand naar school. Pas sinds het jaar 2000 is het aantal mensen wat een hogere opleiding volgt sterk toegenomen. Dat betekent dat u werkt met de eerste generatie die een hogere opleiding heeft genoten. En uw productiemedewerkers zijn mogelijk nooit naar school geweest. Doorgaans hebben ze nog nooit van een STEP-analyse of lean manufacturing gehoord. Om te zorgen dat productiemedewerkers westerse kwaliteit en systematiek goed begrijpen heeft u beter leiderschap nodig dan voor dezelfde werkzaamheden in Nederland. Maar als Chinezen het eenmaal oppakken, werken ze doorgaans harder dan in Nederland. Veel Chinezen begrijpen u niet en hebben daar ook geen behoefte aan. Ze vinden dat u de Chinese gewoontes en methodes moet gebruiken, omdat u tenslotte zaken wilt doen in China. Blijf bij dit soort mensen uit de buurt als u succesvol wilt zijn in China. Er is ook een ander slag Chinezen. Zij begrijpen u en geven de indruk dat ze hun werk goed doen. Maar ze krijgen uiteindelijk niets voor elkaar en kunnen niet aan uw verwachtingen voldoen, ook al beloven ze u van alles. Ze zijn goede praters vanaf het eerste sollicitatiegesprek. Ze beloven veel, maar hebben later net zo veel excuses waarom ze hun beloftes niet houden. Dit soort mensen draagt bij aan lage kwaliteit, lage productiviteit, slecht teamwork en weinig verantwoordelijkheid. Gelukkig is er ook goed nieuws. China heeft ook ervaren, getrainde leiders die u begrijpen en weten waarom ze u moeten volgen. Ze weten hoe het toegaat in westerse bedrijven en organisaties en hoe ze die westerse cultuur in China kunnen implementeren. Er zijn ook steeds meer jonge Chinezen die willen werken onder goede leiders om de westerse maatstaf voor kwaliteit en productiviteit te
leren kennen. Met zulke mensen kunt u een team opbouwen met een hoge standaard. Het is dus niet nodig om genoegen te nemen met matige kwaliteit.
De juiste mensen kunnen gevonden worden Gezichtsverlies is iets waar je rekening mee moet houden in China. Wanneer werknemers iets niet begrijpen of anders zien, knikken ze en beloven ze dat het zal gebeuren. Ze willen niet over komen als iemand die het niet weet. Maar omdat ze het niet begrepen of het niet vertrouwden. nemen ze geen verantwoordelijkheid en houden ze problemen verborgen. Zij laten iedereen in hun waarde, maar uw leidinggeven mislukt. Goede leiders moeten dit kunnen vermijden. Een goede leider in China vertelt werknemers wat ze moeten doen en doet gewenst gedrag duidelijk voor. Maar in de praktijk passen veel managers uw beleid aan, omdat het hun ontbreekt aan het inzicht om uw uitgangspunten en bedoelingen te begrijpen. Om gezichtsverlies te voorkomen stemmen ze in, maar er verandert niets. Sommige ondernemers wantrouwen hun Chinese medewerkers zodanig, dat ze goede mensen van zich afstoten. Anderen geven wel vertrouwen, maar ze controleren niet. Beide methodes werken niet. Sommige Chinezen zijn niet te vertrouwen. Maar zij die graag willen leren en uw plannen uitvoeren, moet u uw vertrouwen schenken. Die goede werknemers met karakter en passie bestaan in China. Maar het kost wel meer moeite om ze te vinden en te begrijpen dan u gewend bent. Wij begrijpen wat uw onderneming nodig heeft om succesvol te worden in China. Onze focus is: het opsporen van betrouwbare leiders. Ze nemen verantwoordelijkheid en bouwen aan een effectief team. Uw onderneming in China slaagt als u mensen met talent vindt die u kunt vertrouwen en die in staat zijn om uw verwachtingen te realiseren. Als een topleider uw onderneming kan leiden naar hoge kwaliteit en stipte levering, vaart uw het hele bedrijf daar wel bij. Dit soort Chinezen accepteert geen lage productiviteit en kwaliteit meer, net als u. Over de jaren hebben wij een sterk specialisme opgebouwd: dit soort mensen vinden en rekruteren voor onze klanten.
Op zoek naar talent Veel leiders willen alleen vaardige getalenteerde mensen in dienst nemen. Zou dat de reden kunnen zijn dat ze geen goede leiders zijn? Het gemiddelde westerse bedrijf wat naar China komt maakt zich zorgen over het beheer van de technische uitvoering. Daarom is het zoeken van de juiste vaktechnische vaardigheden hun eerste prioriteit. Wij zien het zakenleven in China al meer dan 20 jaar van dichtbij, maar we hebben nog niet één westers bedrijf zien falen door tekort aan technische vaardigheden. Maar we hebben al veel bedrijven en organisaties pijnlijk zien falen of ploeteren, omdat het hun technisch getalenteerde mensen aan iets anders ontbrak: karakter.
Pas op voor CV s We zoeken mensen die we kunnen vertrouwen niet alleen talent wat slim genoeg is om ons te misleiden. Maar CV s zijn daarvoor geen goed hulpmiddel. Zodra we een CV onder ogen krijgen, gaan we het analyseren en neemt het ons mee in zijn manier van denken. Het kan ons gemakkelijk verleiden en even later hebben we afspraken met allerlei getalenteerde, maar gevaarlijke mensen. CV s vertellen wat mensen hebben gedaan. Ze benadrukken het doen. Maar om ons bedrijf welvarend en ons team hecht en eensgezind te maken, hebben we mensen nodig die gericht zijn op iets anders: zijn. We hebben iemand nodig die de juiste match IS, niet iemand die iets heeft GEDAAN. Hier ligt een knelpunt in China: de meeste headhunters en HR managers, westerlingen of Chinezen, weten niet hoe ze zulke mensen kunnen vinden. Of ze kunnen hun leiders er niet van overtuigen dat karakter voorrang moet krijgen boven vaardigheden. Dus vallen ze terug op het analyseren van CV s. Hiermee zeggen we niet dat CV s slecht zijn. Ze kunnen nuttig en belangrijk zijn, maar het is essentieel dat we ons niet laten verleiden om genoegen te nemen met het oppervlakkige. Geven we vakgerichte ervaring en vaardigheden dus niet de prioriteit? We horen uw bezwaar: Het kost veel tijd en geld om mensen vaardigheden aan te leren. Maar daar staat het volgende tegenover: 1. Wat is makkelijker aan te leren: vaardigheden aan iemand die leergierig is of karakter aan iemand die al veel vaardigheden heeft? Wij hebben vaak gezien dat het bijna onmogelijk is om iemand met veel vaardigheden goed karakter aan te leren. Maar iemand met een leergierige houding kan snel vaardigheden aanleren. 2. Vaardigheden en karakter sluiten elkaar niet uit. Mensen met een goede houding hebben vaak ook heel wat waardevolle vaardigheden in huis. Maar ze zijn begonnen met karakter.
Een voorbeeld uit de ervaring van Jim Nelson, nu de internationale directeur van de SHI Group. Ik nam een 25-jarige onderwijzer aan als sleutelfiguur bij het opzetten van een nieuwe fabriek met een investering van US$1.000.000. De Amerikaanse eigenaar bezocht het project en vroeg de jongeman naar zijn vaardigheden. Dat leverde geen indrukwekkend antwoord op, maar gelukkig gaf de eigenaar ons wel zijn vertrouwen. De onderwijzer stelde niet teleur. De 70 werknemers die hij in dienst nam bewezen hun karakter door binnen korte tijd kwaliteitsproducten naar vier continenten te sturen. De eigenaar van deze onderneming leerde dat het tekort aan ervaring in techniek of productie bij een jonge onderwijzer geen bottleneck was. Karakter weegt zwaarder dan de CV. Aan de andere kant kennen we een fantastische organisatie waar het mis ging: de mensen met karakter gingen weg en de vaardige mensen werkten zich omhoog. De oorzaak lag bij de leiding, die te weinig aandacht gaf aan karakter. Zelfs wanneer ze goede mensen promotie aanboden, sloegen die het af. Het team verziekte, maar de leiding had onvoldoende beeld van zowel het probleem als de oplossing. Dit weliswaar extreme voorbeeld geeft aan hoe vaardigheden soms zelfs een probleem kunnen worden. Waar eindigt vaardigheid? Jonge mensen kunnen zich richten op de ontwikkeling van karakter of vaardigheden. Als ze groeien in karakter, stimuleert dat hun om er nog meer in te investeren. Ze kunnen dan uitgroeien tot bijzondere persoonlijkheden. Maar wanneer mensen hun aandacht volledig richten op het ontwikkelen van vaardigheden, zelfs ten koste van karakter, trekt dat hun langzaam naar beneden. Dat wil niet zeggen dat ze misdadig worden, maar ze leren om mensen te manipuleren met mooie woorden, door hun tekortkomingen te verbergen met een indrukwekkende presentatie. Zo n persoon kan veel, zonder goed en betrouwbaar te zijn. Uiteindelijk kan hij zelfs zijn leerbaarheid verliezen.
Hoe kun je mensen met karakter en passie vinden? Heeft u ooit aan een sollicitant gevraagd: Wat is volgens jou een succesvol leven? Wij wel. Sommige mensen leven te oppervlakkig om een zinnig antwoord op deze vraag te geven, anderen geven blijk van hun gerichtheid op bezit of macht. Heeft u sollicitanten wel eens gevraagd naar het laatste boek wat ze hadden gelezen? En of ze het een goed boek vonden? En waarom? Met soortgelijke vragen ontdekt u de waarden en de werkelijke persoon achter de persoon. Uw eigen waarden en hoe belangrijk die voor u zijn, gelden als uitgangspunt. Hoe dicht staan de kandidaten bij uw visie en waarden? We moeten dus nieuwsgierig zijn naar de reden achter hun voorkeuren. Dit soort vragen zijn nodig om een goed aanmeldingsformulier samen te stellen en om een open gesprek op te bouwen. Met eenvoudige, maar zorgvuldig gekozen vragen gaan we de diepte in. Wat zijn je interesses? Waar ben je goed in volgens anderen? Hoe kijk je tegen de toekomst aan: plannen, doelen, dromen? Er zijn natuurlijk talloze vragen te stellen. En we moeten niet alleen maar vragen naar waarden, anders wordt het te zwaar voor sommigen. Maar we moeten in ieder geval dieper graven dan de CV. We moeten een open en diepgaand gesprek aangaan. Alleen dan kunnen we hun werkelijke karakter en passie ontdekken en blijkt tevens wat alleen maar mooie woorden zijn.
Bouwen aan een team Wanneer we onze bedrijven en organisaties bouwen op karakter, en niet in de eerste plaats op vaardigheden, leggen we een fundament voor grootsheid. Het is de bouwsteen om gemotiveerde teams te bouwen met mensen die plezier hebben in hun werk. Dan wordt het zelfs mogelijk om een hechte bedrijfsfamilie op te bouwen waarmee u talent vasthoudt en kweekt. Het is mogelijk in China. We hebben het zelf gedaan. Dan is ondernemen in China: genieten van succes.