ZORGPROGRAMMAGIDS TRIVIUMLINDENHOF

ZORGPROGRAMMAGIDS TRIVIUMLINDENHOF Rotterdam, 18 maart 2011

1

INHOUDSOPGAVE Pagina Inleiding 4 I. Overzicht Zorgprogramma s Jeugdhulp 6 1. Jeugdhulp thuis: individuele ambulante jeugdhulp 7 Ambulante Pedagogische Gezinsbegeleiding (0-18 jaar) Opvoeden NU (2-12 jaar) Tripio (0-16 jaar) Triple P (0-12 jaar) Video Home Training/ Video Interactie Begeleiding (0-18 jaar) Diabolo (o-18 jaar) Vertrektraining (15-18 jaar) Foyer de Jeunesse (16-18+) Individuele begeleiding (12-18 jaar) Individuele begeleiding Diabolo (0-18 jaar) 2. Jeugdhulp thuis: individuele ambulante jeugdhulp crisis 9 Families First (0-18 jaar) Ambulante Spoedhulp (0-18 jaar) 3. Jeugdhulp op locatie bij TriviumLindenhof 10 Assist (11-18 jaar) Speltherapie (4-12 jaar) Omgangsbegeleiding (0-12 jaar) 4. Groepsjeugdhulp 12 Diverse vaardigheidstrainingen voor kinderen en jongeren (4-18 jaar) Diverse opvoedcursussen voor ouders (0-18 jaar) II. Overzicht Zorgprogramma s Verblijf deeltijd 14 1. Observatiediagnostiek met verblijf deeltijd 15 2. Dagbehandeling 0 tot 7 jaar 16 Reguliere dagbehandeling Dagbehandeling voor kinderen met een Autistisch Spectrum Stoornis Observatie en kortdurende behandeling Ouder-Kind-Groep (0-2 jaar; 0-5 jaar) 3. Dagbehandeling 5 tot 12 jaar 18 Dagbehandeling 4. Dagbehandeling 12 jaar en ouder 20 Dagbehandeling 12-18 jaar niet-schoolgaande jeugd Dagbehandeling 12-18 jaar schoolgaande jeugd III. Overzicht Zorgprogramma s Verblijf 24 uurs 22 1. Observatiediagnostiek met 24-uurs verblijf 23 2. Behandelgroep 25 Behandelgroep 4-12 jaar (Samen met Thuis en Systeemgroep) Behandelgroep 4-14 jaar (Perspectiefgroep) Behandelgroep 6-14 jaar Behandelgroep 12-18 jaar Behandelgroep 12-20 jaar 3. Behandelgroep zwaar 27 Behandelgroep zwaar (12-17 jaar) 4. Crisisopvang 29 Crisisopvang jongere jeugd (4-12 jaar) Crisisopvang-plus jongere jeugd (4-12 jaar) Crisisopvang oudere jeugd (12-18 jaar) 5. Fasehuis 31 fasehuis met in/of naastwonend mentor (16-20 jaar) fasehuis individuele begeleiding (16-20 jaar) 6. Kamertraining 33 Kamertraining (16-20 jaar) Begeleid Wonen (16-20 jaar) 7. Gezinshuis 35 2

3

INLEIDING Waarom dit overzicht? TriviumLindenhof is een organisatie voor jeugd- en opvoedhulp in de Stadsregio Rotterdam en in de regio Zuid-Holland Zuid. Dit overzicht van onze zorgprogramma s is opgesteld ten behoeve van de beide financierende overheden en completeert de subsidieaanvraag voor het boekjaar 2011. Ook zal dit overzicht worden voorgelegd aan de Bureaus Jeugdzorg, ter ondersteuning van het indicatieproces. Naast de geïndiceerde zorg zijn er binnen de organisatie enkele projecten/programma s die niet vanuit de doeluitkering jeugdzorg worden gefinancierd. Deze zijn (nog) niet in dit overzicht opgenomen. Wat wordt verstaan onder een zorgprogramma? In het overleg van bestuurders van de Zuid-Hollandse jeugdzorginstellingen met de Provincie is uitgegaan van de definitie, die is opgenomen in de subsidieregeling jeugdzorg Zuid-Holland: een zorgprogramma is een combinatie van verschillende zorgvormen (in de functies verblijf, jeugdhulp en observatiediagnostiek) van een individuele, gecombineerd tot een aanbod dat tegemoet komt aan de behoeften van een bepaalde doelgroep, gekwantificeerd in aantallen bekostigingseenheden. (Zie Provinciaal blad van Zuid-Holland, 18 juni 2010). Toelichting op het overzicht Naast een korte beschrijving van elk zorgprogramma zijn bijbehorende bekostigingseenheden opgenomen. Er is gestreefd naar uniformering van taalgebruik en eenduidige formuleringen van overeenkomstige zorgprogramma s. In de bijlage Zorgprogramma structuur TriviumLindenhof is het overzicht schematisch weegegeven. Er is een onderverdeling gemaakt naar het verzorgingsgebied Stadsregio Rotterdam en het verzorgingsgebied Zuid-Holland Zuid, analoog aan beide deelbegrotingen. De uniformering van gehanteerde zorgprogramma s is nog niet voltooid. Specificatie van de bijbehorende bekostigingseenheden is daarom uitgewerkt per verzorgingsgebied. De interne Regiegroep Werkontwikkeling Zorgprogramma s werkt aan instellingsbrede harmonisatie en doorontwikkeling van de zorgprogramma s. Naast pxq vormt de invoering van evidence based methoden een belangrijke leidraad. Achtergronden van de hulp van TriviumLindenhof Missie en visie Onze missie is: het bieden van specialistische hulp aan kinderen, jongeren en hun ouders als opgroeien en opvoeden niet (meer) vanzelf gaan. De hulp is erop gericht dat cliënten zelfstandig vorm kunnen geven aan het gewone leven in het eigen netwerk. Onze visie op hulp is gebaseerd op drie principes: - Het kind maakt onlosmakelijk deel uit van het gezin - Wij gaan uit van mogelijkheden en krachten van cliënten - Wij bieden hulp die helpt Vanuit deze missie en visie komen een aantal centrale pijlers naar voren, die ten grondslag liggen aan de hulpverleningsmethodiek van TriviumLindenhof: 1. Competentiegericht werken De hulpverlening van TriviumLindenhof is sterk gericht op empowerment, dat wil zeggen op het uitbreiden en versterken van de competenties van de jeugdige en zijn ouders, zodat zij leren om op adequate wijze en op eigen kracht met moeilijke situaties in het dagelijks leven om te gaan. Medewerkers handelen vanuit het vertrouwen dat jeugdige en ouders zelf de kracht in zich hebben om te veranderen. Competentiegerichte Hulpverlening en Management (CHM) is leidraad voor het professioneel handelen. Alle nieuwe medewerkers ontvangen een basistraining CHM en ook het zittende personeel wordt regelmatig bijgeschoold. Het competentiegericht werken loopt als een rode draad door al onze hulpverleningstrajecten. Voor een evenwichtige ontwikkeling van kinderen is het van belang dat er een goede balans is tussen de uit te voeren taken en de vaardigheden die daarvoor nodig zijn. Ieder kind volgt bepaalde 4

fasen in de ontwikkeling en ook het ouderschap en opvoedvaardigheden van ouders ontwikkelen zich in de tijd. Zijn de taken voor ouder of kind te zwaar of zijn de vaardigheden te gering, dan raakt de balans verstoord en ontstaan achterstanden in de ontwikkeling van het kind. In dialoog met de cliënt en op basis van een competentieanalyse wordt een hulpaanbod gedaan, zodat dit evenwicht zich kan herstellen. 2. Gezinsgericht werken Een belangrijk uitgangspunt in de hulpverlening van Triviumlindenhof is dat een jeugdige onlosmakelijk verbonden is met zijn gezin en netwerk. De problemen waarvoor de zorg van TriviumLindenhof wordt ingeschakeld, bekijken we altijd binnen de gehele sociale context van de aangemelde jeugdige. Vaak is een verwevenheid van kind-, ouder- en gezinsfactoren oorzaak van de ontstane problemen. De zorg richt zich niet alleen op de jeugdige, maar op het gehele gezin. Er wordt in het handelen aangesloten bij de systeembenadering. Kerngedachte hiervan is dat ieder individu een onderdeel is van een groep individuen, van een systeem. In dit systeem, het gezin, is er sprake van wederzijdse beïnvloeding van gedrag. 3. Bieden van effectieve hulp TriviumLindenhof stelt zich ten doel effectieve hulp te bieden aan cliënten. Op verschillende manieren wordt hieraan gewerkt: middels het invoeren van evidence-based methoden, via praktijkgestuurd onderzoek beschrijven en onderbouwen van het bestaande cureaanbod en aan de hand van algemene en specifieke werkzame factoren doorontwikkelen van het care-aanbod. Ten behoeve van de inhoudelijke werkontwikkeling van zorgprogramma s is het model Werkontwikkeling zorgprogramma s vastgesteld. Het doel hiervan is het bewaken en bevorderen van de kwaliteit van het zorgaanbod volgens een cyclisch model van planning en evaluatie. Middels een plan voor effectmonitoring worden de effecten van de hulp systematisch gemeten en gemonitord. Een onderdeel hiervan vormt het rapporteren op prestatie-indicatoren. Diverse vragenlijsten worden hiervoor ingezet. Dit resulteert in voortdurende verbetering van het hulpaanbod, en het verantwoording kunnen afleggen aan de samenleving. Cliëntroute Elk hulpverleningsproces verloopt volgens erkende methoden en met de cliënt besproken stappen, vastgelegd in een zogenaamde cliëntroute. Centraal staat het hulpverleningsplan dat op grond van het indicatiebesluit van het Bureau Jeugdzorg en de kennismaking met elke cliënt wordt opgesteld en regelmatig geëvalueerd. Het bevat de doelstellingen en afspraken over de te volgen weg, in te zetten methoden en activiteiten. Zorgcoördinatie en trajectbegeleiding Vaak maken cliënten gebruik van zorgprogramma s, die bestaan uit meerdere zorgvormen, tegelijkertijd of achtereenvolgens. Dit is altijd het geval bij de verblijfsfuncties (verblijf deeltijd en 24 uurs-verblijf), waarbij naast verblijf van de jeugdige sprake is van jeugdhulp, in de vorm van begeleiding van het gezin. Ook combinaties van jeugdhulp komen voor (individuele jeugdhulp in de vorm van gezinsbegeleiding en groepsjeugdhulp in de vorm van een training). Als zorgprogramma s achtereenvolgens of tegelijkertijd worden ingezet, spreken we van een hulptraject. Hierbij is het van groot belang dat de samenhang en continuïteit in het hulpverleningsproces bewaakt wordt en dat de hulp onderling goed afgestemd wordt. Binnen TriviumLindenhof worden jeugdigen en ouders 1 begeleid door een vaste contactpersoon. Dit is een ambulant hulpverlener die het gehele hulptraject binnen TriviumLindenhof begeleidt en ervoor zorgt dat het volledige proces van start tot afsluiting van de hulp gecoördineerd verloopt. Als de jeugdige en de ouders ook gebruik maken van hulp buiten TriviumLindenhof, coördineert de ambulant hulpverlener op indicatie de gehele zorg rond de cliënt. Aanmelding en contact over/met cliënten TriviumLindenhof biedt voornamelijk geïndiceerde jeugdzorg. Aanmeldingen verlopen via de Bureaus Jeugdzorg. TriviumLindenhof beschikt over opnamecoördinatoren die in verband met de indicatiebesluiten en het te organiseren vervolg als eerste het contact met de Bureaus Jeugdzorg onderhouden. Na de start van de hulp verloopt het contact vooral via de ambulant hulpverleners. 1 Ten behoeve van de leesbaarheid wordt in dit document gesproken over ouders. Daarmee worden ook verzorgers bedoeld. 5

I. OVERZICHT ZORGPROGRAMMA S JEUGDHULP TriviumLindenhof biedt programma s jeugdhulp, die te categoriseren zijn in: - Jeugdhulp Thuis: individuele ambulante jeugdhulp - Jeugdhulp Thuis Crisis: individuele ambulante jeugdhulp crisis - Jeugdhulp bij de Zorgaanbieder: individuele jeugdhulp op één van de locaties van TriviumLindenhof; - Jeugdhulp Groep: jeugdhulp in groepsverband in de vorm van trainingen of cursussen op één van de locaties van TriviumLindenhof. In dit hoofdstuk leest u meer over de ambulante Jeugdhulpprogramma s van TriviumLindenhof, die autonoom aangeboden worden. Bij TriviumLindenhof is jeugdhulp daarnaast altijd onderdeel van de programma s voor Verblijf. Daarover leest u meer in hoofdstuk 2 en 3. 6

1.1. JEUGDHULP THUIS: INDIVIDUELE AMBULANTE JEUGDHULP Algemeen Onder Jeugdhulp Thuis vallen verschillende ambulante zorgprogramma s. Een aantal daarvan is specifiek bedoeld voor gezinnen, een aantal andere programma s is gericht op het individuele kind, of de jongere. Hoewel de activiteiten hoofdzakelijk in de eigen leefomgeving van de cliënt plaats vinden, zullen er ook afspraken zijn op locatie bij TriviumLindenhof. Er is zodoende altijd sprake van een combinatie van jeugdhulp thuis en jeugdhulp op locatie. Typering Zorgprogramma s voor gezinnen De zorgprogramma s voor Gezinnen zijn in algemene zin gericht op het verbeteren van het functioneren van het gezinssysteem en op het behandelen en begeleiden van de jeugdige. Versterking van de opvoedingscompetenties, van het zelfoplossend vermogen en verbetering van interactie en communicatie staan centraal. Meestal is er sprake van een complex samenspel van factoren. De relaties zijn verstoord, ouders voelen zich pedagogisch onmachtig of er doen zich bijzondere omstandigheden en problemen voor, die met de jeugdige(n) zelf te maken hebben. Deze leiden tot (versterking van) ontwikkelings- en gedragsproblematiek van één of meer kinderen uit het gezin. Begeleiding van het gezin kan ook worden ingezet als voortzetting van deeltijd- of 24uursverblijf niet langer nodig is, maar het gezin nog wel extra steun nodig heeft. Typering Zorgprogramma s voor jongeren Voor jongeren met psycho-sociale problematiek is er individuele begeleiding mogelijk, die zich op de eerste plaats richt op de eigen hulpvraag en problematiek van de jongere en in mindere mate op de gezinssituatie en opvoedvaardigheden van de ouders. Binnen deze zorgprogramma s wordt uiteraard goede afstemming gezocht met de ouders. Naar de jongeren toe is de begeleiding vooral gericht op de ontwikkeling van sociale en praktische vaardigheden, het versterken van de weerbaarheid, de deelname aan onderwijs en perspectiefontwikkeling. Voor jongeren vanaf 15 jaar is het opbouwen van een eigen sociaal netwerk en toewerken naar zelfstandig wonen aan de orde. Doelgroep Zoals hierboven aangegeven richten de ambulante zorgprogramma s zich op gezinnen, kinderen en/of jongeren met doorgaans complexe, meervoudige problematiek. Afhankelijk van de doelen richten de diverse zorgprogramma s zich op te onderscheiden doelgroepen. In algemene zin gaat het om gezinnen waarbij sprake is van een combinatie van opvoedings- en gedragsproblemen. Werkwijze Er is bij alle zorgprogramma s sprake van een gestructureerde, fasegewijze aanpak. In de eerste fase worden de doelen uit het indicatiebesluit, die ouders en jeugdigen willen bereiken met de hulpverlening, met hen besproken en zonodig bijgesteld. De doelen en de afspraken die worden gemaakt over de uitvoering van de hulp worden opgenomen in het hulpverleningsplan. Tijdens de hulpverlening worden de vorderingen ten aanzien van de doelen regelmatig geëvalueerd en vindt eventueel bijstelling van het plan plaats. De hulp wordt afgesloten met een eindevaluatie waarin de doelen geëvalueerd worden. Bij de kortdurende hulp vanuit Opvoeden NU en Vertrektraining wordt deze fasering in sneller tempo doorlopen. Intensiteit en duur De duur van de kortdurende intensieve varianten zoals Opvoeden NU en Vertrektraining is tien weken. De overige programma s duren gemiddeld zes maanden. 7

Standaard wordt geleverd Zorgaanspraken Bekostigingseenheden Omschrijving SRR ZHZ Jeugdhulp thuis JH2A JH2A Ambulante specialistische jeugdhulp Jeugdhulp op locatie JH2B JH2B Specialistische jeugdhulp bij de Jeugdhulp op locatie JH3B JH3B Therapeutische jeugdhulp bij de Jeugdhulp groep JH2-D JH2-D Specialistische groepsjeugdhulp zwaar Zorgprogramma s Gezinsbegeleiding - Ambulante Pedagogische Gezinsbegeleiding (APG; SRR 0-18 jaar en ZHZ 0-18 jaar) - Opvoeden NU (Kortdurende intensieve gezinsinterventie in de thuissituatie; 2-12 jaar) (SRR) - Tripio (Online hulpverlening voor ouders van kinderen tot 16 jaar) (SRR)(op termijn ook in ZHZ) - Triple P (Positief Opvoedprogramma voor ouders van kinderen tot 12 jaar) (ZHZ) - Video Home Training (VHT)/ Video Interactie Begeleiding (VIB; 0-18 jaar) (SRR en ZHZ) - Diabolo (gezinsbehandeling voor gezinnen met kinderen met diabetes of andere chronische problematiek 0-18 jaar) (ZHZ) Zorgprogramma s voor Jongeren - Vertrektraining (15 tot 18 jaar; voor jongeren die binnenkort zelfstandig gaan wonen) (ZHZ) - Foyer de Jeunesse (16 tot 18+; voor jongeren, die al zelfstandig wonen)(zhz) - Individuele begeleiding (12-18 jaar; voor jongeren met psycho-sociale problematiek) (SRR en ZHZ) - Individuele begeleiding Diabolo (0-18 jaar; voor kinderen en jongeren met diabetes) (ZHZ) De zorgprogramma s zijn beschikbaar vanuit de locaties Stadsregio Rotterdam: - Burg. Meineszlaan te Rotterdam en Oostzeedijk te Rotterdam (APG Noord) - Goereesestraat te Rotterdam en Perengaard te Spijkenisse (APG Zuid) - Noordvest te Schiedam (APG NWN) Regio Zuid-Holland Zuid: - Noordendijk te Dordrecht (APG Dordrecht) - Papeterspad te Dordrecht (APG Dordrecht) - Driemanschapslaan te Gorinchem (APG Oost) - Steenenstraat te Oud-Beijerland (APG West en Triple P) 8

1.2. JEUGDHULP THUIS: INDIVIDUELE AMBULANTE JEUGDHULP CRISIS Algemeen Individuele Ambulante Jeugdhulp Crisis kent twee varianten: - Families First - Ambulante Spoedhulp. Het gaat om gezinnen in een zeer ernstige crisissituatie, waarbij uithuisplaatsing en/of plaatsing in 24-uurs-crisisopvang van de kinderen dreigt. De hulp is outreachend, intensief en activerend en meestal ook zeer praktisch van aard. Bij beide varianten wordt in de eerste vier weken gewerkt zonder indicatie. Typering Zorgprogramma s Families First is bedoeld voor gezinnen die in een acute crisissituatie verkeren, waardoor uithuisplaatsing dreigt. Ambulante Spoedhulp is voor gezinnen die in een crisissituatie verkeren. In het gezin spelen (acute) problemen bij opvoedingssituaties; verdere escalatie dreigt. Doelstelling van de zorgprogramma s is het voorkomen van uithuisplaatsing, het terugdringen en hanteerbaar maken van de gezinscrisis, het bieden van veiligheid en structuur, het versterken van het probleemoplossend vermogen van de gezinsleden, het verhelderen van de problematiek en van mogelijkheden voor vervolghulp. Doelgroep Jeugdhulp Crisis is bedoeld voor gezinnen met kinderen van 0 tot 18 jaar, die in een acute crisissituatie verkeren. De crisissituaties zijn zeer verschillend naar aard en oorzaak. Ouders hebben geen overwicht meer over hun kinderen, de kinderen krijgen onvoldoende zorg, aandacht, rust en het lukt, om welke reden dan ook, niet om verbetering in de situatie te brengen. De veiligheid van de kinderen of andere gezinsleden is in het geding. Werkwijze Kenmerkend voor beide zorgprogramma s is dat binnen 24 uur na aanmelding gestart wordt met de hulpverlening. Eerst wordt nagegaan hoe het komt dat de balans tussen taken en vaardigheden in het gezin is verstoord. Dat geldt zowel voor ieder gezinslid persoonlijk als voor het gezin als geheel. Op deze manier wordt duidelijk wat de krachten en de aandachtspunten zijn van het gezin en de gezinsleden. Binnen drie dagen zijn de hulpdoelen geformuleerd en is het hulpverleningsplan opgesteld. Na twee weken vindt een tussenevaluatie plaats en wordt het vervolg besproken. Na vier weken is de eindevaluatie. Mogelijkheden voor vervolghulp zijn bekend en worden in gang gezet. Intensiteit en duur Gedurende 4 weken is een ambulant hulpverlener minimaal 7 uur per week in het gezin op tijden die aansluiten bij de agenda van het gezin. Daarnaast is er een bereikbaarheidsregeling, waardoor het gezin 24 uur per dag en alle dagen van de week contact kan opnemen met deze medewerker. Standaard wordt geleverd Zorgaanspraken Bekostigingseenheden Omschrijving SRR ZHZ Jeugdhulp thuis JH3-A JH3-A Ambulante therapeutische jeugdhulp Jeugdhulp op locatie JH2-B JH2-B Specialistische jeugdhulp bij de Jeugdhulp thuis JH4-A JH4-A Jeugdhulp crisis Zorgprogramma s - Families First (ZHZ) - Ambulante Spoedhulp (SRR) Het zorgprogramma is beschikbaar op de locaties Stadsregio Rotterdam: - Ambulante Spoedhulp te Rotterdam (SRR) Regio Zuid-Holland Zuid: - Families First te Dordrecht (ZHZ) 1.3. JEUGDHULP OP LOCATIE BIJ TRIVIUMLINDENHOF 9

Algemeen Jeugdhulp op locatie bij TriviumLindenhof wordt geboden in drie verschillende zorgprogramma s: - Assist - Speltherapie - Omgangsbegeleiding Hoewel de hieronder beschreven zorgprogramma s hoofdzakelijk op locatie bij TriviumLindenhof plaats vinden, zullen er daarnaast ook afspraken gemaakt worden in de thuissituatie van de cliënt. Er is zodoende altijd sprake van een combinatie van jeugdhulp op locatie en jeugdhulp thuis. Typering Zorgprogramma s - Assist Assist is een zorgprogramma voor jongeren uit de stadsregio Rotterdam en hun ouders. Het programma is opgebouwd uit verschillende modules, die naar keuze kunnen worden ingezet. Het gaat om individuele begeleiding van de jongere op locatie van TriviumLindenhof en/of thuis, gezinsbegeleiding al dan niet in de thuissituatie, een keuze uit diverse vaardigheidstrainingen en zo nodig een opvoedcursus voor ouders. De volgende trainingen kunnen worden aangeboden in het kader van Assist: Vrienden programma Studie training/huiswerktraining Zelfverzorgingstraining Schoolovergang training Sociale vaardigheidstraining Daarnaast kunnen jeugdigen deelnemen aan de reguliere trainingen van de APG-afdelingen (zie Groepsjeugdhulp op pagina 10). Groepsjeugdhulp wordt altijd geïndiceerd. - Speltherapie Speltherapie is bedoeld voor kinderen, die hun ervaringen onvoldoende kunnen verwerken, waardoor hun ontwikkeling wordt belemmerd. De behandeling van de kinderen vindt plaats op locatie bij TriviumLindenhof. Met de ouders zijn regelmatig gesprekken, zodat de vorderingen van het kind ook in het gezin kunnen worden voortgezet. Deze gesprekken zijn wekelijks of tweewekelijks, meestal bij het gezin thuis. - Omgangsbegeleiding Omgangsbegeleiding is voor gezinnen, die na scheiding geen goede omgangsregeling hebben kunnen treffen. De omgangsbegeleiding bestaat uit twee onderdelen: bemiddelingsgesprekken met de beide ouders en begeleide omgang van de niet-verzorgende ouder met het kind. De afspraken voor omgangsbegeleiding zijn grotendeels op locatie bij TriviumLindenhof. Vaak wordt de omgangsbegeleiding opgelegd door de kinderrechter. Doelgroepen - Assist: jongeren van 11-18 jaar en hun ouders, die in de dagelijkse omgang met zichzelf, met elkaar en/of met anderen problemen ervaren. - Speltherapie: kinderen van 4 tot ca. 12 jaar, die hulp nodig hebben bij het verwerken van (traumatische) ervaringen. - Omgangsbegeleiding: gezinnen met kinderen in de leeftijd van 0 tot 12 jaar, die na scheiding geen goede omgangsregeling hebben kunnen treffen. Werkwijze Er is bij alle zorgprogramma s sprake van een gestructureerde, fasegewijze aanpak. In de eerste fase worden de doelen uit het indicatiebesluit, die ouders en jongeren willen bereiken met de hulpverlening, met hen besproken en zonodig bijgesteld. De hulpverleningsdoelen worden opgenomen in het hulpverleningsplan. Ook worden afspraken gemaakt over de in te zetten hulpvormen en de planning daarvan in de tijd. Tijdens de hulpverlening worden de vorderingen ten aanzien van de doelen regelmatig geëvalueerd en vindt eventueel bijstelling van het plan plaats. De hulp wordt afgesloten met een eindevaluatie waarin de doelen geëvalueerd worden. Intensiteit en duur Assist duurt gemiddeld 6 maanden, speltherapie 6 tot 12 maanden en omgangsbegeleiding 6 maanden. De intensiteit verschilt per programma. Bij Assist gaat het in de opbouwfase om een intensiever traject, dat geleidelijk aan minder intensief wordt. Bij speltherapie gaat het om wekelijks een spelsessie met daarbij aanvullende oudergesprekken. 10

Standaard wordt geleverd Zorgaanspraken Bekostigingseenheden Omschrijving SRR ZHZ Jeugdhulp thuis JH2-A JH2-A Ambulante specialistische jeugdhulp Jeugdhulp op locatie JH2-B JH2-B Specialistische jeugdhulp bij de Jeugdhulp op locatie JH3-B JH3-B Therapeutische jeugdhulp bij de Jeugdhulp groep JH2-D JH3-B Specialistische groepsjeugdhulp zwaar Zorgprogramma s - Assist (11-18 jaar; SRR) - Speltherapie (4 tot 12 jaar; ZHZ) - Omgangsbegeleiding (0-12 jaar; ZHZ) Deze zorgprogramma s zijn beschikbaar op de locaties Stadsregio Rotterdam: - Oostzeedijk te Rotterdam (Assist APG Noord) - Goereesestraat te Rotterdam (Assist APG Zuid) - Perengaard te Spijkenisse(Assist APG Zuid) - Nieuwe Waterweg Noord (Assist APG NWN binnenkort beschikbaar) Regio Zuid-Holland Zuid: - Noordendijk te Dordrecht (Speltherapie) - Driemanschapslaan te Gorinchem (Speltherapie) - Van Schendelstraat te Dordrecht (Omgangsbegeleiding) 11

1.4. GROEPSJEUGDHULP Algemeen Het zorgprogramma Groepsjeugdhulp bevat een breed scala aan groepstrainingen voor kinderen en jongeren en opvoedcursussen voor ouders op een locatie van TriviumLindenhof, gecombineerd met individuele gesprekken. De trainingen en cursussen kunnen autonoom worden aangeboden, maar worden veelal ook aangeboden ter aanvulling op andere zorgprogramma s. Individuele gesprekken, al dan niet op locatie van TriviumLindenhof, zijn onderdeel van het zorgprogramma Groepsjeugdhulp. Het is daarom noodzakelijk om naast Jeugdhulp groep ook Jeugdhulp thuis en Jeugdhulp bij de te indiceren. Daarnaast kan Groepsjeugdhulp ook in combinatie met verblijf deeltijd en 24-uurs-verblijf worden aangeboden. Typering zorgprogramma 2 Het aanbod is zeer gevarieerd, zodat flexibel op de vraag van cliënten kan worden ingespeeld. In algemene zin kan gesteld dat de trainingen en cursussen zich richten op competentievergroting. Veel van de cursussen en trainingen zijn evidence based. Voorbeelden van groepstrainingen voor kinderen en jongeren: - Minder boos en opstandig (4-12 jaar; SRR) - Rots en Water (9-18 jaar; SRR en ZHZ) - Girls' Talk (vanaf 12 jaar; SRR) - Love limits (SRR) - STOP 4-7 (4-7 jaar; SRR en ZHZ) - Remweg (6-16 jaar) - Sociale Vaardigheidstraining (SRR en ZHZ) - Weerbaarheidstraining (12-18 jaar; SRR en ZHZ) - Kameleon voor jeugdigen in een echtscheidingssituatie (6-10jaar, 10-12 jaar en 12-16 jaar; ZHZ) - OKEE-training voor ouders en kinderen in een echtscheidingssituatie (SRR) Cursussen voor ouders: - Opvoeden & Zo (4-12 jaar; SRR) - Positief omgaan met je kind (0-12 jaar; ZHZ) - Beter omgaan met pubers (12-18 jaar; SRR en ZHZ) - Cursus Peuter in zicht (2-3 jaar; SRR) - Nieuwe partners, nieuwe kinderen (nieuw samengestelde gezinnen) (SRR) Doelgroep De doelgroepen verschillen onderling per specifieke werkvorm en zijn in aparte beschrijvingen terug te vinden. Werkwijze De trainingen en cursussen verlopen volgens een vast programma met een vast aantal bijeenkomsten. Voor de trainingen, waarvoor dat vereist is, beschikt TriviumLindenhof over gecertificeerde trainers. Eerst wordt met iedere cliënt een hulpverleningsplan opgesteld, waarin de eigen doelen worden vastgesteld; daarmee wordt recht gedaan aan de eigenheid van kind en gezin en wordt de aanpak op de individuele hulpvraag toegespitst. De hulp wordt afgesloten met een eindevaluatie waarin de doelen geëvalueerd worden. Intensiteit en duur Al naar gelang het aantal aanmeldingen wordt een groep gestart. Het gaat doorgaans om wekelijkse bijeenkomsten, gespreid over zes tot tien weken. 2 Het cursus-en trainingsaanbod zal in de loop van 2011 worden doorontwikkeld. 12

Standaard wordt geleverd Indicatiecategorieën Bekostigingseenheden Omschrijving SRR ZHZ Jeugdhulp thuis JH2-A JH2-A Ambulante specialistische jeugdhulp Jeugdhulp op locatie JH2-B JH2-B Specialistische jeugdhulp bij de Jeugdhulp op locatie JH3-B JH3-B Therapeutische jeugdhulp bij de Jeugdhulp groep JH2-D JH2-D Specialistische groepsjeugdhulp zwaar Zorgprogramma s - Diverse opvoedcursussen voor ouders (4-12 jaar SRR; 0-12 jaar ZHZ, 12-18 jaar; SRR en ZHZ) - Diverse groepstrainingen voor kinderen en jongeren in diverse leeftijdsgroepen (0-18 jaar; SRR en ZHZ) De zorgprogramma s zijn beschikbaar op de locaties Stadsregio Rotterdam: - Burg. Meineszlaan te Rotterdam en Oostzeedijk te Rotterdam (APG Noord) - Goereesestraat te Rotterdam (APG Zuid) - Perengaard te Spijkenisse (APG Zuid) - Noordvest te Schiedam (APG NWN) Regio Zuid-Holland Zuid: - Noordendijk te Dordrecht (APG Dordrecht) - Driemanschapslaan te Gorinchem (APG Oost) - Steenenstraat te Oud-Beijerland (APG West) 13

II. OVERZICHT ZORGPROGRAMMA S VERBLIJF DEELTIJD Op verschillende locaties in de Stadsregio Rotterdam en in de Regio Zuid-Holland Zuid heeft TriviumLindenhof zorgprogramma's met verblijf in deeltijd, aangeduid met Dagbehandeling. Kenmerkend voor dagbehandeling is het realiseren van een pedagogisch klimaat, waarbinnen kinderen en jongeren een optimale leeromgeving wordt geboden. Naast de dagelijkse opvang in de groep wordt er individueel met de jeugdige gewerkt en zijn er, al dan niet op locatie van TriviumLindenhof, ondersteunende gesprekken met de ouders. Ook kunnen er groepstrainingen worden aangeboden. Dagbehandeling wordt op diverse locaties in de Stadsregio en in Zuid-Holland Zuid uitgevoerd, onderverdeeld in de volgende categorieën: - Observatiediagnostiek Deeltijd 0-18 jaar; - Dagbehandeling 0 tot 7 jaar; - Dagbehandeling 5 12 jaar; - Dagbehandeling 12 jaar en ouder. Observatiediagnostiek Deeltijd wordt altijd geïndiceerd als traject, gekoppeld aan een bekostigingseenheid Verblijf Deeltijd. Over Observatiediagnostiek met 24-uurs Verblijf leest u in Hoofdstuk 3. Dagbehandeling wordt op diverse locaties aangeboden aan diverse leeftijdsgroepen. Dagbehandeling, oftewel Verblijf Deeltijd wordt altijd aangeboden in combinatie met Jeugdhulp. Er is voor elke cliënt een ambulant hulpverlener, die het zorgaanbod voor de cliënt coördineert en jeugdhulp biedt aan jeugdige en gezin. 14

2.1. OBSERVATIEDIAGNOSTIEK DEELTIJD Algemeen Bij Observatiediagnostiek Deeltijd wordt gebruik gemaakt van de capaciteit Dagbehandeling in de regio Zuid-Holland Zuid. Als na screening door Bureau Jeugdzorg niet duidelijk is wat er met de jeugdige en de opvoedingssituatie aan de hand is, vindt op indicatie van Bureau Jeugdzorg nader onderzoek plaats, waarbij de problemen, mogelijkheden en beperkingen van de jeugdige en het gezin in beeld worden gebracht. Op basis daarvan wordt een advies opgesteld over de in te zetten zorg. Het advies wordt met ouders en jeugdige besproken en aan Bureau Jeugdzorg gerapporteerd. Typering zorgprogramma Het programma kan bestaan uit de volgende onderzoeken: - anamnese; - observatie van de jeugdige in de behandelgroep, spelobservatie, psychomotore observatie; - screening van het functioneren aan de hand van testmateriaal, niveaubepalend onderzoek; - gezinsobservatie, onderzoek naar de pedagogische vaardigheden van de ouders en het functioneren van de jeugdige thuis; - ouder/kind interacties (o.a. met gebruik van VIB opname); - onderzoek naar het functioneren op school; - zo nodig kinderpsychiatrisch consult (GGZ), psychologisch onderzoek (GGZ), medisch consult (kinderarts), logopedisch onderzoek. Doelgroep Het gaat om jeugdigen van 3 tot 18 jaar. Voor het Bureau Jeugdzorg is niet goed vast te stellen wat er precies met hen en met het gezin aan de hand is en welke zorg daarbij het beste aansluit. Werkwijze De jeugdigen zijn voor observatie minimaal 3 dagen per week aanwezig in de groep voor dagbehandeling. Bij aanvang wordt in overleg met ouders en jeugdige een plan met observatiedoelen opgesteld. Behandelcoördinator, pedagogisch medewerkers en ambulant hulpverlener zijn bij de uitvoering betrokken. De observatie wordt beëindigd met een advies over in te zetten zorg. Intensiteit en duur Observatiediagnostiek duurt 6 weken met de mogelijkheid tot verlenging met 6 weken. Standaard wordt geleverd: Zorgaanspraken Bekostigingseenheden Omschrijving ZHZ Verblijf deeltijd VF1 Dagbehandeling Observatiediagnostiek OD Bij en bij jeugdige thuis Zorgprogramma - Observatiediagnostiek deeltijd Dit zorgprogramma is beschikbaar op de locaties: Regio Zuid-Holland Zuid: - Noordendijk te Dordrecht - Maasstraat te Dordrecht (de Loods) - Steenenstraat te Oud-Beijerland - Van Schendelstraat te Dordrecht - Driemanschapslaan te Gorinchem - Zoomwijcklaan te Oud-Beijerland - Singel te Dordrecht 15

2.2. DAGBEHANDELING 0 TOT 7 JAAR Algemeen Het zorgprogramma biedt een integrale vorm van orthopedagogische hulp met deeltijdverblijf en behandeling, zowel individueel als in groepsverband. Ouder- en gezinsbegeleiding maken deel uit van het programma, ter versterking van de competenties van ouders en de opvoedingssituatie. Ter voorbereiding op het onderwijs wordt nauw met school samen gewerkt. Typering zorgprogramma Dagbehandeling voor jeugdigen van 0-7 jaar en hun gezin is een aanbod dat wordt ingezet bij vragen rondom complexe ontwikkelings- en gedragsproblematiek van de jeugdige en/of een problematische opvoedingssituatie. De integrale vorm van behandeling die wordt geboden bestaat uit: behandeling van de jeugdige op verschillende ontwikkelingsgebieden, observatie en diagnostiek. In teamverband werken pedagogisch medewerkers samen met de ambulant hulpverlener onder leiding van de behandelcoördinator. Er wordt zowel op locatie bij TriviumLindenhof als in de thuissituatie met ouders en kind gewerkt. Soms en indien noodzakelijk worden ook andere specialisten ingeschakeld, zoals bijvoorbeeld een logopedist, fysiotherapeut, psychomotore therapeut, verpleegkundige of kinderarts. Er is een duidelijke dagelijkse routine, er wordt gewerkt aan het aanleren van nieuwe vaardigheden en er vinden specifieke individuele activiteiten plaats met bijvoorbeeld taalprogramma s, trainingen zindelijkheid, zelfredzaamheid, sociale en praktische vaardigheden, enz. Ouders worden intensief betrokken. Naast ouder/gezinsbegeleiding vindt coaching in de interactie tussen de gezinsleden plaats. Video Home Training of Video Interactie Begeleiding kan daarbij een hulpmiddel zijn. Binnen elke locatie voor dagbehandeling zijn reguliere, heterogene groepen, waarin maximaal 9 kinderen verblijven. Daarnaast zijn er op een aantal locaties kleine groepen met een specialistisch karakter: - groepen voor kinderen met een Autistisch Spectrum Stoornis (ASS). Binnen de ASS-groepen zijn zowel het pedagogisch klimaat als de kindgerichte activiteiten aangepast aan de mogelijkheden van de kinderen (SRR en ZHZ). - een kleine groep voor specifieke observatie en kortdurende behandeling. Naast observatie in de groep vindt ook observatie thuis en op school of kinderdagverblijf plaats. In de observatiegroep verblijft het kind zes weken tot maximaal 6 maanden, minimaal twee dagdelen per week (SRR). - Ouder-kind-Groepen voor ouders en (zeer) jonge kinderen. In de Ouder-kind-Groepen zijn de ouders altijd samen met het kind aanwezig en wordt gewerkt aan verbetering van de interactie tussen ouder en kind en vergroting van ouderschapsvaardigheden (SRR en ZHZ). Doelgroep De dagbehandeling 0-7 is er voor kinderen van 0 tot 7 jaar met problemen in hun ontwikkeling en/of gedrag, en hun ouders. De problemen in de opvoeding en in het gezin zijn van dien aard dat uitsluitend ambulante hulp niet volstaat. Voor reguliere voorzieningen, zoals kinderdagverblijf, peuterspeelzaal of basisschool geeft het kind te veel problemen. Voor zover er sprake is van verstandelijke of lichamelijke handicaps wordt vooraf nagegaan of deze geen belemmering vormen voor de uitvoering van het zorgprogramma. Werkwijze Er is sprake van een gestructureerde, fasegewijze aanpak. In de eerste fase worden de doelen uit het indicatiebesluit, die ouders willen bereiken met de hulpverlening, met hen besproken en zonodig bijgesteld. De hulpverleningsdoelen worden opgenomen in het hulpverleningsplan. Ook worden afspraken gemaakt over de in te zetten hulpvormen en de planning daarvan in de tijd. Tijdens de hulpverlening worden de vorderingen ten aanzien van de doelen regelmatig geëvalueerd en vindt eventueel bijstelling van het plan plaats. De hulp wordt afgesloten met een eindevaluatie waarin de doelen geëvalueerd worden. Intensiteit en duur Het kind is minimaal 4 dagdelen per week in de groep voor dagbehandeling. Het zorgprogramma heeft in de Drechtsteden een gemiddelde behandelduur van 9 maanden; in de Stadsregio is dit één tot anderhalf jaar. 16

Standaard wordt geleverd Zorgaanspraken Bekostigingseenheden Omschrijving SRR ZHZ Verblijf deeltijd VF1 VF1 Dagbehandeling Jeugdhulp thuis JH2-A JH2-A Ambulante specialistische jeugdhulp Jeugdhulp op locatie JH2-B JH2-B Specialistische jeugdhulp bij Jeugdhulp op locatie JH3-B JH3-B Therapeutische jeugdhulp bij Jeugdhulp groep JH2-D JH2-D Specialistische groepsjeugdhulp zwaar Zorgprogramma s binnen dagbehandeling 0-7 - Reguliere dagbehandeling (0-7 jaar; SRR en ZHZ) - Dagbehandeling voor kinderen met een Autistisch Spectrum Stoornis (SRR en ZHZ) - Observatie en kortdurende behandeling (SRR) - Ouder-Kind-Groep (SRR 0-5 jaar; ZHZ 0-2 jaar) Dit zorgprogramma is beschikbaar op de locaties Stadsregio Rotterdam: - Kamerlingh Onnesstraat te Vlaardingen Regio Zuid-Holland Zuid: - Van Schendelstraat te Dordrecht - Driemanschapslaan te Gorinchem 17

2.3. DAGBEHANDELING 5 TOT 12 JAAR Algemeen Dit zorgprogramma biedt integrale orthopedagogische hulpverlening, bestaande uit intensieve individuele behandeling en behandeling na schooltijd in groepsverband. In het programma neemt gezins- en ouderbegeleiding een belangrijke plaats in, gericht op het helpen oplossen van de problemen in het gezin en het versterken van de opvoedingscompetenties. Ook schoolbegeleiding maakt deel uit van het zorgprogramma om het functioneren op school te bevorderen. De locaties voor dagbehandeling maken gebruik van diverse trainingsprogramma s, welke bij de start van de hulpverlening nader worden toegelicht. Daarnaast kan gebruik gemaakt worden van de reguliere trainingen van TriviumLindenhof (Zie Groepsjeugdhulp op pagina 10). Typering zorgprogramma Het pedagogisch klimaat van de dagbehandeling biedt een optimale leeromgeving aan de kinderen. De groepen hebben een maximum van 9 kinderen. Er wordt in teamverband samengewerkt door pedagogisch medewerker en ambulant hulpverlener onder leiding van de behandelcoördinator. De aanpak is groepsgewijs en individueel. Het gezin wordt intensief begeleid, zowel in de thuissituatie als op locatie van TriviumLindenhof. Video Home Training/Video Interactie Begeleiding kan daarbij een hulpmiddel zijn. De school neemt een belangrijke plaats in, zowel voor een goede afstemming als voor wederzijdse advisering en ondersteuning. Soms en zo nodig worden specialisten, zoals bijvoorbeeld een kinderarts, geraadpleegd. In de groep is sprake van een duidelijke dagelijkse routine, waar nieuwe vaardigheden worden geleerd. Er wordt getraind in interactievaardigheden, in het probleemoplossend vermogen, het vergroten van de weerbaarheid, verminderen van impulsief en druk gedrag. Er is ruime aandacht voor de individuele behoeften van kinderen, ondermeer door individuele begeleiding en het inzetten van individuele trainingsprograma s. Voor de ouders zijn er oudertrainingen en thema-bijeenkomsten. Doel is de ouders meer inzicht te geven in het eigen functioneren als opvoeder, in beïnvloedingsmogelijkheden in de gezinssituatie en in adequate toepassing daarvan. Doelgroep Het gaat om jeugdigen van 5 tot 12 jaar met ontwikkelings-,gedrags- en emotionele problemen en hun ouders. De problemen uiten zich onder meer in moeilijk te hanteren gedrag, (leer)problemen op school en in het contact met leeftijdsgenootjes. In het gezin zijn er problemen, onder meer in de omgang met elkaar. Ouders voelen zich overbelast en zijn tijdelijk niet in staat zelfstandig en volledig hun opvoedingstaak uit te voeren. Werkwijze Er is sprake van een gestructureerde, fasegewijze aanpak. In de eerste fase worden de doelen uit het indicatiebesluit, die ouders en jongeren willen bereiken met de hulpverlening, met hen besproken en zonodig bijgesteld. De hulpverleningsdoelen worden opgenomen in het hulpverleningsplan. Ook worden afspraken gemaakt over de in te zetten hulpvormen en de planning daarvan in de tijd. Tijdens de hulpverlening worden de vorderingen ten aanzien van de doelen regelmatig geëvalueerd en vindt eventueel bijstelling van het plan plaats. De hulp wordt afgesloten met een eindevaluatie waarin de doelen geëvalueerd worden. Intensiteit en duur Deelname van de jeugdige aan de dagbehandeling na schooltijd is bij de start (de eerste maanden) minimaal 3 dagen. Daarna hangt het af van de ontwikkelingen bij kind en ouders en de fase in de behandeling. De gemiddelde duur van het zorgprogramma is één jaar. 18

Standaard wordt geleverd Zorgaanspraken Bekostigingseenheden Omschrijving SRR ZHZ Verblijf deeltijd VF1 VF1 Dagbehandeling Jeugdhulp thuis JH2-A JH2-A Ambulante specialistische jeugdhulp Jeugdhulp op locatie JH2-B JH2-B Specialistische jeugdhulp bij Jeugdhulp op locatie JH3-B JH3-B Therapeutische jeugdhulp bij Jeugdhulp groep JH2-D JH2-D Specialistische groepsjeugdhulp zwaar Zorgprogramma - Dagbehandeling 5-12 jaar (SRR en ZHZ) Dit zorgprogramma is beschikbaar op de locaties Stadsregio Rotterdam: - Boomgaardhoekseweg te Hoogvliet - Swammerdamsingel te Schiedam - Spalandlaan te Vlaardingen - Dopheide A en B te Rotterdam - Jericholaan te Rotterdam - Aspergedreef te Rotterdam - Persijnstraat te Rotterdam - Randweg te Rotterdam - Boergoensevliet te Rotterdam Regio Zuid-Holland Zuid: - Singel te Dordrecht - Zoomwijcklaan te Oud-Beijerland - Driemanschapslaan te Gorinchem 19