Water en onze samenleving

Transcriptie

1 Water en onze samenleving Tenerhir rivier - Marokko Maarten J. Waterloo 1

2 Themas Waterkringloop & hoeveelheden Functies en gebruik Waterproblematiek Ons waterverbruik Kosten van water Privatisering Klimaatverandering 2

3 Hydrologische kringloop Herkomst van water: waarschijnlijk van de geleidelijke ontgassingvan de Aardse mantel (+ kometen) (hoeveelheid: ~1 km 3 jaar -1 ). Mantel bevat nog steeds 15 keer meer water als de oceanen Grootste circulatie van stof in het aarde atmosferische systeem, aangedreven door zonne energie Potentiële energie: zwaartekracht stroming is een orde van grootte kleiner dan energie voor verdamping Water op Aarde komt voor in drie fasen: damp (gas), vloeistof en vast 3

4 Hydrologicalische kringloop (in m 3 jaar -1 ) 4

5 Belangrijke aspecten van watervoorziening Hoeveelheid (te veel of te weinig water op jaarbasis) Timing (overstroming in natte tijd, droogte) Kwaliteit (fysisch, chemisch en biologisch) 5

6 Hoeveel is er? Beschikbaar water voor gebruik: 0.007% 6

7 Water functies en toepassingen Functies Regelend (klimaat, energieen stoftransport) Levensbehoefte (wij hebben 3-8 l per dag nodig) Leefomgeving van veel soorten Gebruik Landbouw (irrigatie) Industrie (Koelvloeistof, afvallozing) Drinkwater en ander huishoudelijk gebruik Energie (stuwdammen voor elektriciteitsopwekking) Transport (oceanen & grotere rivieren) 7

8 Gebruik van water wereldwijd Landbouw: 82% Verlies in reservoirs (verdamping): 12% Industrie: 4% Huishoudelijk gebruik: 2% Water is afkomstig uit: Oppervlaktewater: nattere gebieden (rivieren, meren) Grondwater: zowel natte als aride gebieden (putten) Ontziltingsfabrieken: aride gebieden waar grondwater is schaars of van slechte kwaliteit 8

9 Bevolkingsgroei

10 Watergebruik door mensen Prognose: 6300 km 3 in

11 Historisch en toekomstig gebruik in Nederland Bron: 11

12 Wereldbankleningen, irrigatie en voedselprijs 12

13 Waterproblemen volgens kroonprins Bron: Elsevier, December

14 Verdwijning van het Tsjaad meer Natuurreservaat Werelderfgoed van UNESCO 1963: 11 de plaats op de wereldranglijst van grote meren Nu 90% kleiner dan 40 jaar geleden (klimaatverandering?) Bron van water voor landbouw in Nigeria, Kameroen, Tsjaad en Niger 14

15 Hetzelfde geldt voor de Aral zee 15

16 Aral zee

17 Waterzekerheid Waterzekerheid: een voorspelbare situatie voor betrouwbare en zekere toegang tot water in de toekomst Waterschaarste: absoluut tekort lage waterlevering mogelijk t.o.v. de minimum hoeveelheden die de samenleving nodig heeft voor de basisbehoefte Waterstress: minder dan 1,500 m 3 water per persoon per jaar beschikbaar in een land (UK, België <1,300 m 3 per persoon) Waterschaarste (FAO): minder dan 1,000 m 3 water per persoon per jaar beschikbaar (Malta 82 m 3 per persoon per jaar) 17

18 Waterzekerheidskaart 18

19 Belang van water: conflicten... Toen Egypte een vredesverdrag met Israel sloot in 1979, zei president Sadat: Egypt will never go to war again, except to protect its water resources... Huidige conflicten over water: Egypte, Ethiopië en Soedan (Nijl water voor irrigatie) Turkije and Irak (Eufraat) Singapore en Maleisië (verscheping van water) India en Bangladesh (Ganges, dammen) VS en Mexico (Colorado rivier) Zuid Afrika Namibië (Okavanga delta) 19

20 Waterschaarste: conflict of samenwerking? Er zijn conflicten, maar de meeste worden vreedzaam opgelost door opstellen van internationale verdragen Afgelopen 50 jaar: 507 conflicten, waarvan 37 geleid hebben tot geweld tussen overheden - 30 daarvan in het Midden-Oosten 1228 samenwerkingsverbanden, 200 internationale verdragen Pakistan India, Permanent Indus Water Commission overleefde 2 oorlogen 20

21 Traditionele waterwinning Aruba huishoudelijk gebruik en landbouw, 2008 Noord Portugal - landbouw,

22 Traditionele regenwater opvang Ongeveer 100 l regen water voor de hele familie Wat gebruikt u dagelijks? Nusalaut, Molukken,

23 Water use in The Netherlands (l/day) Huishoudelijk waterverbruik Consumptie per persoon: Senegal: <30 l/dag Afrika: 47 l/dag Azië: 85 l/dag Nederland: 128 l/dag Amsterdam: 156 l/dag UK: 334 l/dag VS: 700 l/dag Utah: 1140 l/dag year 23

24 Huishoudelijk watergebruik in Nederland 24

25 Huishoudelijk watergebruik in de VS 25

26 Kosten van drinkwater Unit pric e of water and s anitation s ervic es to hous eholds inc l. taxes (US D /m3) USD/m MEX KOR PRT GRC ITA CAN JPN ESP NZL HUN POL CZE AUS CHE SWE FRA GBR- A&G BEL-Wall. Source: OECD estimates based on countriy replies to the survey or public sources validated by the countries BEL-Fla. FIN GBR-ECO DNK

27 Toiletten: Los Angeles Airport en Schiphol 27

28 Carbon emission (ton/pcy) Energieverbruik - bruto nationaal produkt United States of America 15 Singapore Australia Canada Norway 10 5 Russian Federation South Africa Portugal Bulgaria Mexico Jordan Botswana Spain Germany Italy Netherlands Austria Belgium France Denmark 0 India Bangladesh 0 10,000 20,000 30,000 40,000 50,000 Gross National Product ($) Bron: 28

29 Huishoudelijk watergebruik bruto nationaal produkt 29

30 Privatisering van publieke watervoorziening Wereldbank (WB): Lars Thunell, hoofd van WB International Finance Corporation (IFC): "We believe that providing clean water and sanitation services is a real business opportunity. Via IFC condities voor leningen, dwingt de WB landen om watervoorzieningen te verkopen aan de hoogste bieders 10 grote bedrijven profiteren: Suez ($15 miljard, 130 landen), Veolia ($14 miljard, 60 landen), RWE-AG, etc.) Tanzania WB privatisering (Biwater) veroorzaakte: Sterke verhoging in waterprijs Geringe verbetering in diensten Rechtszaken Bolivia's "wateroorlog" (2001): direct gevolg van een WB initiatief met betrokkenheid van dochter van Bechtel Corp. 30

31 Klimaatverandering en water in de EU Bron: 31

32 Samenvatting Waterproblematiek is sterk gerelateerd aan voedselproduktie Bevolkingsgroei levert problemen op voor onze kinderen Er is voorlopig genoeg water, maar het beheer moet beter Klimaatverandering? 32