GRADED EXPOSURE. Een voorstel naar inhoud en praktijkvoorbeeld. Hilde De Vilder Kinesitherapeute AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV (campus SFX)

Transcriptie

1 GRADED EXPOSURE Een voorstel naar inhoud en praktijkvoorbeeld. Hilde De Vilder Kinesitherapeute AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV (campus SFX)

2 GRADED EXPOSURE Inhoud Toelichten term definitie Therapie-graded exposure Fysiotherapie Relaxatie Doel Opbouw Huiswerk technieken Belang van therapeut Oefentherapie Doel Inhoud huiswerk Praktijkvoorbeeld Literatuurlijst

3 Toelichten term graded exposure Cognitieve behandelstrategie waarbij de angst, vermijdingsdrang aangepakt worden Letterlijk geleidelijke blootstelling aan alle invloeden van buitenaf Onbelast werken, eerder stap terug Stimuleren van het lichaamsbewustzijn Evenwicht belasting/belastbaarheid herstellen

4 3 items: Fysiotherapie Relaxatietherapie Oefentherapie

5 FYSIOTHERAPIE Warmte (fango-hotpacks) Rustige omgeving Comfortabele houding Tijdens applicatie tijd voor intake toelichting therapie Eventueel antalgische fysiotherapie

6 RELAXATIE Doel Induceren van rust Gevoel van spanning/ontspanning via lichaam gedachten tot rust brengen (holistische benadering) Bereiken van zowel fysieke als geestelijke ontspanning Bereiken van innerlijke rust, zichzelf onder controle krijgen Bewuste ervaring van een (aangename) rustvolle zijn -toestand

7 Relaxatietherapie Opbouw - vaste procedure Voorbereiding Inductiefase Therapeutische fase Deductie (terugname) Evaluatie Huiswerk Therapeutische processen vinden tussen de sessies plaats Tijdig afbouwen (1x/week 1x/14 dagen 1x/maand) 1x/maand kapstok - eventueel digitale ondersteuning

8 Relaxatietherapie Technieken Dynamische relaxatie dynamische massage Progressieve relaxatie Passieve suggestie technieken - Autogene training - Mindfullness - Sofrologie Ademoefeningen volgens de methode van Dixhoorn Adem-hartcoherentietraining

9 Dynamische Relaxatie WAT? Vorm van manuele massage waarbij de patiënt voortdurend in beweging wordt gehouden door de therapeut in een vloeiende aaneenschakeling van sterk ritmisch uitgevoerde handgrepen (wiegen, schudden, slingeren, vallen, stretchen, tracties ) VOORDEEL Lichamelijke benadering, wisselwerking-feedback tussen patiënt en therapeut NADEEL Oppassen voor afhankelijkheid zich nestelen in passieve toestand

10 Progressieve Relaxatie WAT? Actieve methode waarbij volgens vaste procedure spierspanning wordt verhoogd, losgelaten en als doel heeft de residu- of restspanning te verlagen. (Jacobson Wolpe Bernstein) VOORDEEL Eenvoudige vaste procedure Actieve betrokkenheid v/d patiënt Quasi bij iedereen toepasbaar NADEEL Soms gevaar voor krampen bij te hoog opgebouwde spanning (bijsturen)

11 Passieve suggestie technieken WAT? - autogene relaxatie - sofrologie - mindfullness - VOORDEEL - Ideaal in verder therapieverloop, gericht op zelfregulatie - Overal toepasbaar, individueel aangepast NADEEL Deze vormen vragen mentale concentratie, je moet in staat zijn mentaal in contact te komen met je lichaam.

12 Adem-ontspanningstherapie volgens de methode van Dixhoorn WAT? Uitgebreid gamma aan bewegings- en ademhalingsinstructies die gericht zijn op de overspanning, lichaamsbewustwording, observatie. Adem-hartcoherentietraining handige apps Actieve training waarbij via ademoefeningen het hartritme wordt beïnvloed en bewust gaat vertragen. Voordeel: biofeedback via o.a. apps registratie van therapieverloop.

13 Belang van goeie match tussen patiënt en therapeut Gebruiken van de technieken waar je je als therapeut best bij voelt, aangepast aan je patiënt Zie jezelf als gids die patiënt de weg wijst Durven toegeven als het niet lukt - overleggen met andere hulpverleners(multidisciplinair) Zelfzorg ook essentieel bij therapeut anders niet vol te houden

14 OEFENTHERAPIE Doel? Via eenvoudige losmakende oefeningen loskomen uit verkrampte lichaamshouding nog niet opbouwend werken Wat? - Losmakende oefeningen nek- en schoudergordel - Grondoefeningen rug - Fietsen aan geringe weestand - De term onbelast is een relatief begrip!

15 OEFENTHERAPIE De oefeningen zijn individueel aangepast Huiswerk - Via bewegingsagenda activiteiten en rustmomenten registreren - Verloop van recuperatie eventuele malaises noteren - Stimuleren inpassen van oefeningen in het dagelijkse leven Ultieme doel Eigen lichaam terug kunnen omarmen en vat krijgen op zowel de interne als externe stressoren

16 Praktijkvoorbeeld VOORSTELLING PATIËNTE Lies 28 jaar Thuiswonend bij ouders Werkt fulltime in vleesverwerkend bedrijf (koelruimte) Veel actieve hobby s: - verschillende soorten sport (fietsen, lopen, zaalvoetbal, ) - wandelen met de hond - sociaal geëngageerd heel gedreven type Doorverwezen via huisarts voor wisselende klachten sinds ong. 1 jaar van spierspanning vnl. in onderste ledematen, nachtelijke krampen, gevoel van aanhoudende vermoeidheid. Antecedenten in laatste 5 jaar episodes van lage rugpijn, tijdelijk beter met oefentherapie Bijkomende onderzoeken werden uitgevoerd. Cryptotetanietest, isotopenscan totaal skelet, spect-ct, CK bepaling. Alle onderzoeken waren geruststellend. Functionele beperkingen: - werk (fysieke belasting) - hobby/vrije tijd

17 Praktijkvoorbeeld 1 E SESSIE Huidige klachten bevragen in kaart brengen vermoeidheid +++ Krampen Malaise na inspanning, eerst lokaal later verspreid over ganse lichaam Drukkend gevoel t.h.v. de borstkas Slaapproblemen (veel wakker worden)

18 Praktijkvoorbeeld Educatie i.v.m. opbouw overspanning (a.h.v. grafiek van Van Dixhoorn)

19 Praktijkvoorbeeld Gevoel spanning-ontspanning gewaar worden via dynamische relaxatie. Huiswerk Losmakende oefeningen nek- en schoudergordel Via bewegingsagenda alle activiteiten noteren Bewust pauzes nemen en aandacht geven aan eigen lichaam via korte ademhalingsoefening

20 Praktijkvoorbeeld 2E TOT 4E SESSIE Samen bewegingsagenda overlopen aantal activiteiten schrappen, max. aandacht op recuperatie Oefeningen op core-stability Verder verkorte dynamische relaxatie uitgebreid met visualisatie + ademhaling Voelt zich duidelijk meer ontspannen Doel opstellen wedstrijd zaalvoetbal over 2 maanden

21 Praktijkvoorbeeld 5E TOT 9E SESSIE Verder coachen activiteiten geeft aan dat het soms lukt, soms totaal niet belang van recuperatie, lichaam voelen en luisteren naar lichaam Aanleren actieve relaxatietechniek progressieve relaxatie (Bernstein) Patiënte is klaar om over te stappen naar de fase van graded exercise.

22 Literatuurlijst Onderstaand artikel vat de methode van Dixhoorn goed samen, met veel casuïstiek. relaxatie-therapie-eerste-samenvatting-gehele-methode/file Praktisch boek: Blijven ademen Katrien Geeraerts en Louis Van Nieuland (Mbooks) Interessante apps gericht op ademhaling-hartcoherentietraining Breath Pacer Respiroguide PRO Belly Bio Biofeed HeartRate+ Stress Doctor Interactive breathing Coherence by Azumio Boeken i.v.m ontstaan en behandeling van chronische hyperventilatie, spanning, angst en slaapproblemen. Chris Lenaerts: - Hyperventilatie ontmaskerd - Hyperventilatie actief loslaten - Grijp je leven - De nacht heeft kracht Recente uitgave: Hyperventilatie ontkracht (uitgeverij Lannoo)