NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 12

Transcriptie

1 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 1 REKENAARTOEPASSINGSTEGNOLOGIE V NOVEMBER 014 PUNTE: 150 TYD: 3 uur Hierdie vraestel bestaan uit 15 bladsye.

2 Rekenaartoepassingstegnologie/V DBE/November 014 NSS INSTRUKSIES EN INLIGTING 1. Hierdie vraestel bestaan uit: AFDELING A AFDELING B AFDELING C (5 punte) (75 punte) (50 punte) Beantwoord AL die vrae. Nommer die antwoorde korrek volgens die nommeringstelsel wat in hierdie vraestel gebruik is. Begin ELKE vraag op 'n NUWE bladsy. MOENIE in die regterkantlyn van die ANTWOORDEBOEK skryf NIE. Laat 'n reël oop na ELKE subvraag. Daar word gewoonlik 'n punt per feit toegeken. Dus sal 'n punt-vraag TWEE feite vereis, ensovoorts. Skryf netjies en leesbaar.

3 Rekenaartoepassingstegnologie/V 3 DBE/November 014 NSS AFDELING A VRAAG 1: PASITEMS Kies 'n term/begrip uit KOLOM B wat by 'n beskrywing in KOLOM A pas. Skryf slegs die letter (A S) langs die vraagnommer ( ) in die ANTWOORDEBOEK neer, byvoorbeeld 1.11 T KOLOM A Sagteware wat gebruik word om geskandeerde dokumente na 'n formaat om te skakel waar die teks geredigeer kan word 'n Rekenaar wat hulpbronne en/of dienste aan ander rekenaars op 'n netwerk verskaf 'n Hoëverrigting- elektroniese stoortoestel wat dikwels gebruik word om tradisionele hardeskywe te vervang 'n Sigbladfunksie wat die akkuraatheid van 'n bewerking met betrekking tot die getal desimale plekke wat gebruik word, spesifiseer A B C D E F G H I KOLOM B dienspakket RSS AGB ('AUP') ROUND inpropprogram ('plug-in') bediener greep ('byte') PDF modus 1.5 'n Objek in 'n databasis wat gebruik kan word om soektogte volgens spesifieke kriteria uit te voer J K kliënt VTA ('SSD') Die manipulasie van data na betekenisvolle inligting 'n Studierigting wat daarop gemik is om die uitwerking van HOB ('RSI') op die gebruiker te verminder 'n Eenheid wat gebruik word om 'n toestel se stoorkapasiteit te meet L M N O P navraag GHz verslag OKH ('OCR') ergonomie Die tegnologie wat gebruik word om outomatiese opdaterings vanaf webtuistes te ontvang, sonder om elke webtuiste afsonderlik te besoek 'n Klein stukkie sagteware wat spesifieke funksies, soos 'n webblaaier, tot sagteware byvoeg Q R S verwerking afvoer IF (10 x 1) [10]

4 Rekenaartoepassingstegnologie/V 4 DBE/November 014 NSS VRAAG : MEERVOUDIGEKEUSE-VRAE Verskeie opsies word as moontlike antwoorde vir die volgende vrae gegee. Kies die antwoord en skryf slegs die letter (A D) langs die vraagnommer (.1.10) in die ANTWOORDEBOEK neer, byvoorbeeld.11 D..1 Watter EEN van die volgende is 'n sigbladfunksie wat gebruik word om die totaal van selwaardes in 'n reeks te bereken, slegs as daar aan 'n spesifieke vereiste voldoen word? A B C D IF COUNTIF SUMIF SUM (1). Watter EEN van die volgende drukkers funksioneer deur voorwerpe op te bou uit materiale soos plastiek? A B C D Stippeldrukker ('Dot matrix printer') 3D-drukker Inkspuitdrukker Kleurlaserdrukker (1).3 Watter EEN van die volgende is 'n voorbeeld van 'n e-handel-webtuiste? A B C D (1).4 Watter EEN van die volgende verwys na sellulêre tegnologie wat vir dataoordrag gebruik word? A B C D WiMAX Bluetooth Wi-Fi LTE (1).5 Watter EEN van die volgende toestelle is die beste voorbeeld van konvergensie? A B C D Slimfoon USB-modem MP3-speler Webkamera (1).6 Watter EEN van die volgende verwys na 'n situasie waar 'n webgebruiker in 'n strik gelei word om 'n versteekte skakel te selekteer? A B C D Dubbelklik ('Double clicking') Sleutelvaslegging ('Keylogging') Klikkaping ('Click-jacking') Hiperskakeling ('Hyperlinking') (1)

5 Rekenaartoepassingstegnologie/V 5 DBE/November 014 NSS.7 Watter EEN van die volgende verwys na 'n konsep waar werknemers hul eie toestelle aan die maatskappy-netwerk kan konnekteer en hul amptelike werk op hierdie toestelle doen? A B C D HOB ('RSI') DoS BTAS ('BIOS') BJET ('BYOD') (1).8 Watter lêerformaat word gebruik om teks te stoor wat geen formatering, soos kleure en fontgroottes, het nie? A B C D PDF RTF TXT HTML (1).9 Watter EEN van die volgende verwys na 'n tegnologie waar die verwerkingskrag van veelvuldige genetwerkte rekenaars gekombineer word om 'n spesifieke taak te verrig? A B C D Ruitnetrekenarisering ('Grid computing') Groenrekenarisering ('Green computing') Lêerdeling ('File sharing') Mobiele rekenarisering ('Mobile computing') (1).10 Watter EEN van die volgende is die verandering van 'n e-pos-boskrif sodat dit lyk asof die e-pos van 'n ander adres gestuur is as die een waarvandaan dit in werklikheid gestuur is? A B C D Bcc Krakery ('Cracking') Flousery ('Spoofing') Kuberkrakery ('Hacking') (1) [10]

6 Rekenaartoepassingstegnologie/V 6 DBE/November 014 NSS VRAAG 3: WAAR/ONWAAR-ITEMS Dui aan of die volgende stellings WAAR of ONWAAR is. Kies die antwoord en skryf 'waar' of 'onwaar' langs die vraagnommer ( ) in die ANTWOORDEBOEK neer. Korrigeer die stelling indien dit ONWAAR is. Verander die onderstreepte woord(e) om die stellings WAAR te maak. (Jy mag nie net die woord 'NIE' gebruik om jou stelling te verander nie.) Voorbeelde: VRAAG: 'n Stilus kan vir meer akkurate toevoer op sekere raakskerms gebruik word. Die Wêreldwye Web word gekenmerk deur ongelyke toegang tot IKT deur verskillende groepe mense. ANTWOORD: Waar Onwaar Digitale kloof 'n Dokument met 'n PDF-lêeruitbreiding kan gebruik word om te voorkom dat gebruikers die inhoud daarvan verander. 'n Blog is 'n webtuiste wat gebruikers toelaat om saam te werk om die inhoud daarvan met behulp van 'n webblaaier te verander. 'n Klanklêer, soos 'n nuusprogram of 'n onderhoud wat vanaf die Internet afgelaai kan word, word 'n regstelling ('patch') genoem. 'n QR-kode word gebruik om teks, soos 'n URL, visueel voor te stel. 'n Navraag kan in 'n sigblad gebruik word om spesifieke inligting uit 'n groot stel data te onttrek. (1) (1) (1) (1) (1) [5] TOTAAL AFDELING A: 5

7 Rekenaartoepassingstegnologie/V 7 DBE/November 014 NSS AFDELING B VRAAG 4: STELSELTEGNOLOGIEË 4.1 Die meeste moderne webblaaiers het 'n eienskap wat webblaai met gebruik van oortjies ('tabbed web browsing') genoem word. Noem TWEE voordele van webblaai met gebruik van oortjies ('tabbed web browsing'). () 4. Gee TWEE redes waarom biometriese toevoer veiliger kan wees as om tradisionele maatreëls soos wagwoorde te gebruik. () 4.3 Dit kan soms baie moeilik wees om 'n rekenaar te koop omdat daar so baie hardeware-opsies is om te oorweeg Noem TWEE van die hoofkomponente op 'n rekenaar wat 'n betekenisvolle invloed op die algehele verwerkingsprestasie van die stelsel sou hê. () 4.3. Verduidelik wat 'n raakpaneel ('trackpad/touch pad') is en noem EEN nadeel van die gebruik van 'n raakpaneel in plaas van 'n gewone muis. () LED-monitors het beeldbuis ('CRT') -monitors vervang. Noem TWEE voordele van LED-monitors. () Noem EEN moontlike nadeel om 'n ingeboude monitor in 'n rekenaar soos 'n skootrekenaar te hê. (1) 4.4 'n Onderneming moet besluit watter drukker hulle moet aankoop om groot hoeveelhede pamflette te druk Beveel 'n tipe drukker vir hul behoeftes aan EN gee 'n rede om jou aanbeveling te ondersteun. () 4.4. Noem TWEE nuwe tegnologieë of addisionele eienskappe wat in moderne drukkers voorkom. () 4.5 Die oopmaak van programme op 'n rekenaar kan soms oor 'n tydperk stadiger raak 'n Ondersteuningstegnikus stel voor dat die hardeskyf gefragmenteer mag wees. Hy beveel aan dat die hardeskyf gedefragmenteer moet word. Beskryf kortliks wat tydens die defragmenteringsproses gebeur. () 4.5. Identifiseer TWEE ander sagteware-verwante probleme wat die spoed van 'n rekenaar kan verminder, behalwe fragmentasie. Skryf 'n moontlike oplossing neer vir ELK van die probleme wat jy identifiseer (dit kan in die vorm van 'n tabel gedoen word). (4) 4.6 Verduidelik wat 'n zombie in 'n IKT-konteks is. () 4.7 Wat is die funksie van 'n netskans ('firewall')? () [5]

8 Rekenaartoepassingstegnologie/V 8 DBE/November 014 NSS VRAAG 5: INTERNET- EN NETWERKTEGNOLOGIEË 5.1 Hoekom sou die Internet as 'n WAN geklassifiseer word? (1) 5. Noem TWEE voordele van die gebruik van 'n netwerk. () 5.3 Vergelyk die funksionaliteit van 'n skakel ('switch') en 'n roeteerder ('router') in 'n netwerk. () 5.4 Noem 'n voordeel van die gebruik van veseloptiese kabels in plaas van koperdraad as 'n kommunikasiemedium. (1) 5.5 'n Aantal hardeware-kwessies, soos die tipe toerusting, beïnvloed die spoed en stabiliteit van 'n Wi-Fi-sein. Noem DRIE faktore, behalwe hardeware-kwessies, wat 'n invloed op 'n Wi-Fi-sein kan hê. (3) 5.6 Gee 'n voorbeeld van waarvoor NVK (naby-veld-kommunikasie) ('NFC/near field communication') gebruik kan word. (1) 5.7 Verduidelik die funksie van 'n hiperskakel. (1) 5.8 Noem EEN tipe konneksie tot die Internet, behalwe 'n landlyn. (1) 5.9 Al hoe meer mense verkies om aanlyn-, webgebaseerde e-posfasiliteite te gebruik Gee EEN voorbeeld van 'n gewilde webgebaseerde e-posdiens. (1) 5.9. Noem EEN moontlike voordeel van die gebruik van 'n webgebaseerde e-posstelsel in vergelyking met die gebruik van 'n plaaslike e-posstelsel soos Microsoft Outlook. (1) Watter e-posveld sou gebruik word om die adres van 'n ontvanger wat 'n kopie van dieselfde e-pos kry, weg te steek? (1) [15]

9 Rekenaartoepassingstegnologie/V 9 DBE/November 014 NSS VRAAG 6: INLIGTINGSBESTUUR 6.1 Noem TWEE moontlike tipes bronne wat gebruik kan word om persoonlike menings, sonder die gebruik van die Internet, in te samel wanneer navorsing gedoen word. () 6. Noem TWEE voordele van die gebruik van vrae wat 'n vaste stel moontlike antwoorde het (geslote vrae) wanneer 'n elektroniese vorm gebruik word. () 6.3 Noem TWEE maniere om die betroubaarheid of akkuraatheid van inligting in 'n Internetbron vas te stel. () 6.4 Die grafiek hieronder stel 'n vergelyking van die gemiddelde maandelikse temperatuur vanaf Januarie ('Jan') tot Desember ('Dec') voor Noem 'n meer gepaste tipe grafiek om hierdie inligting voor te stel. (1) 6.4. Stel DRIE verbeteringe aan die grafiek hierbo voor, behalwe om die tipe grafiek te verander. (3) [10]

10 Rekenaartoepassingstegnologie/V 10 DBE/November 014 NSS VRAAG 7: SOSIALE IMPLIKASIES 7.1 Groenrekenarisering word 'n kwessie van toenemende belang in IKT ('ICT') Noem EEN manier waarop 'n mens 'n ou skootrekenaarbattery op 'n verantwoordelike manier kan weggooi. (1) 7.1. Noem TWEE maniere waarop rekenaartegnologie gebruik kan word om die omgewing te beskerm. () Gee EEN voorbeeld van die gebruik van rekenaartegnologie wat 'n negatiewe uitwerking op die omgewing het, behalwe die weggooi van batterye. (1) 7. Gee die term vir die praktyk waar iemand, byvoorbeeld, 'n Facebookrekening oopmaak deur iemand anders se besonderhede te gebruik. (1) 7.3 Strikroof ('Phishing') is 'n wêreldwye probleem Noem TWEE maniere waarop 'n moontlike strikroofaanval ('phishing attack') geïdentifiseer kan word. () 7.3. Stel TWEE moontlike maniere voor waarop strikroof ('phishing') voorkom of bekamp kan word wanneer so 'n e-pos ontvang word. () 7.4 Gee EEN voorbeeld van hoe die aflaai van materiaal met kopiereg sonder toestemming, die eienaars of skeppers van die materiaal kan beïnvloed. (1) [10]

11 Rekenaartoepassingstegnologie/V 11 DBE/November 014 NSS VRAAG 8: OPLOSSINGSONTWIKKELING 8.1 Jy het webbladontwikkeling in jou RTT-kursus bestudeer Wat is die naam van die taal wat merkers en attribute gebruik om webblaaie te skep? (1) 8.1. Wat is die verskil in funksie tussen die merkers <ul> en <ol> wat in die kode van 'n webblad gebruik word? () Gee TWEE moontlike redes waarom 'n prentjie wat jy op 'n HTMLwebblad bygevoeg het, nie vertoon wanneer die webblad in 'n webblaaier bekyk word nie. () 8. Besighede gebruik gereeld databasisse Die name van verskeie skole word in 'n veld in 'n databasistabel gelys. Watter kriteria sou jy in 'n navraag insleutel om die name van al die skole wat die woord 'besigheid' op enige plek in hul naam bevat, te onttrek? () 8.. Noem TWEE voordele van/redes vir die gebruik van kodes in plaas van die 'volle teks' in 'n databasis, byvoorbeeld 0847 in plaas van die teks 'Besigheidstudies'. () 8.3 Sigblaaie word algemeen gebruik om data te ontleed Noem 'n eienskap van 'n sigbladprogram wat gebruik kan word om selle outomaties uit te lig ('highlight') indien hulle spesifieke waardes bevat. (1) 8.3. Die funksie hieronder is in 'n sigblad gebruik om die getal selle in die reeks A1:A10 wat waardes van 50 of hoër bevat, te tel. =COUNTIF(A1:A10,<50) Gee TWEE redes waarom hierdie funksie NIE korrek sal werk NIE. () Watter eienskap in 'n sigbladprogram kan gebruik word om woorde direk onder mekaar binne dieselfde sel te vertoon? (1) 8.4 Gee TWEE voordele van die gebruik van die veranderingspoor-eienskap ('Track Changes feature') van 'n woordverwerkingsprogram. () [15] TOTAAL AFDELING B: 75

12 Rekenaartoepassingstegnologie/V 1 DBE/November 014 NSS AFDELING C VRAAG 9: GEÏNTEGREERDE SCENARIO SCENARIO Jou skool het onlangs 'n fotografieklub begin. As die tegniese assistent sal jy klublede met enige rekenaarverwante probleme help. Lede word aangemoedig om enige toestel wat foto's kan neem, soos digitale kameras, slimfone en tablette, saam te bring. 9.1 Die skoolhoof wil graag in 'n nuwe digitale kamera belê Noem enige TWEE kamera-spesifikasies wat 'n invloed op die gehalte van 'n foto sal hê. () 9.1. Die sagteware op die digitale kamera het 'n fout ('bug'). Hoe sou jy 'n sagtewarefout ('software bug') herstel sonder om die toestel te vervang of dit na die winkel terug te neem? (1) Bestudeer die spesifikasies hieronder en beantwoord die vrae wat volg. 0 MP 4" LED-raakskerm 6x optiese zoem Mikro-'HDMI'- en USB-poort 4 GG ('GB') -SD-kaart ingesluit (a) Die spesifikasies dui op 'n 'HDMI'-poort. Noem EEN afvoertoestel wat tipies aan die 'HDMI'-poort van die kamera gekoppel sou word. (1) (b) Wat is die grootte van die kamera se skerm (beeld/'display')? (1)

13 Rekenaartoepassingstegnologie/V 13 DBE/November 014 NSS 9. Die algemeenste manier om foto's vanaf 'n digitale kamera na 'n rekenaar oor te dra, sou wees om 'n USB-kabel te gebruik Tydens die koppeling van die kamera aan die rekenaar se USB-poort kom jy agter dat 'n toesteldrywer ('device driver') outomaties geïnstalleer word. Wat is die funksie van 'n toesteldrywer ('device driver')? (1) 9.. Die toesteldrywer ('device driver') is geïnstalleer sonder dat 'n stoormedium soos 'n CD gebruik is. Van watter plek af kon die toesteldrywer ('device driver') geïnstalleer gewees het? (1) 9..3 Noem TWEE ander maniere, behalwe om 'n USB-kabel te gebruik, waarop foto's vanaf 'n digitale kamera na 'n rekenaar oorgedra kan word. () 9.3 Die sekretaresse probeer om 'n foto as 'n aanhegsel per e-pos na die plaaslike koerant te stuur. Die e-pos is verwerp omdat die aanhegsel die maksimum limiet vir grootte van 15 MB oorskry. Noem TWEE moontlike maniere waarop die foto se grootte verklein kan word. () 9.4 Een van die lede het 'n skootrekenaar met 'n ingeboude webkamera ontvang. Noem TWEE funksies van 'n webkamera indien dit saam met die Internet gebruik word. () 9.5 Die lede van die fotografieklub is baie bekommerd dat hulle die foto's wat hulle op hul rekenaars afgelaai het, kan verloor. Jy stel voor dat hulle 'n doeltreffende rugsteunbeleid moet hê om die verlies van data te voorkom indien hul rekenaars gesteel of beskadig sou word Noem TWEE praktiese riglyne of strategieë wat hulle in hul rugsteunbeleid kan insluit. () 9.5. Die skoolhoof noem dat hy wolkberging ('cloud storage') gebruik om die foto's wat hy met sy slimfoon neem, te stoor. (a) (b) Noem TWEE moontlike nadele van die gebruik van wolkberging vir hierdie doel. () Die skoolhoof maak seker dat die sinkronisering ('synching') -opsie op sy selfoon geaktiveer is. Watter voordeel bied sinkronisering ('synching') in hierdie konteks? (1)

14 Rekenaartoepassingstegnologie/V 14 DBE/November 014 NSS 9.6 Een van die lede het 'n kamera wat die opsie het om GPS-inligting van 'n foto te stoor Hoe werk GPS-tegnologie? () 9.6. Bespreek EEN rede om GPS-inligting by 'n foto te voeg. (1) 9.7 Noem TWEE voordele van die gebruik van raakskerms op draagbare toestelle soos 'n digitale kamera of slimfoon. () 9.8 Die klub benodig breëband- Internettoegang Verduidelik wat die term breëband beteken. (1) 9.8. Noem DRIE tegniese kriteria of kwessies, behalwe koste, wat oorweeg moet word wanneer die tipe breëband- Internetkonneksie gekies word. (3) Toegang tot die Internet beteken dat die klublede VoIP-tegnologie, soos Skype, kan gebruik. Wat is die grootste voordeel van die gebruik van VoIP vir oproepe in plaas van normale telefoonoproepe? (1) 9.9 Die klublede sal Internettoegang op al die rekenaars benodig. Dit beteken dat 'n netwerk geïnstalleer moet word Noem TWEE voordele van die installasie van 'n kabellose LAN (WLAN) in plaas van 'n gekabelde LAN. () 9.9. Wat sou die funksie van 'n NKK (netwerkkoppelvlakkaart) ('NIC') in 'n netwerk wees? (1) 9.10 Die klub wil graag hul foto's op sosialenetwerk-webtuistes op die Internet laai sodat hul ouers dit kan sien Noem TWEE voordele van die pos van die foto's op 'n sosialenetwerk-webtuiste. () Noem TWEE etiese riglyne wat die klublede moet oorweeg wanneer hulle foto's op die Internet pos. ()

15 Rekenaartoepassingstegnologie/V 15 DBE/November 014 NSS 9.11 Die fotografieklub wil graag 'n nuwe rekenaar aankoop wat gebruik sal word om foto's te redigeer. Beskou die spesifikasies van 'n moontlike nuwe rekenaar soos hieronder getoon. Core i5.4 GHz 4 GG ('GB') ETG ('RAM') 1 TB HDD GG ('GB') toegewyde grafikakaart Bluetooth-sleutelbord en -muis Windows 8 Pro Watter noodsaaklike afvoertoestel verskyn NIE in die spesifikasies hierbo NIE? (1) Noem TWEE voordele van die installasie of byvoeging van 'n geheuekaartleser op die rekenaar. () Die spesifikasies sluit 'n Bluetooth-sleutelbord en -muis in. Noem TWEE moontlike nadele van die gebruik van Bluetoothtoestelle. () GG ('GB') ETG ('RAM') word gespesifiseer. Wat is die hooffunksie van ETG ('RAM') in 'n rekenaar? (1) Hoekom sou die vermeerdering van ETG ('RAM') die rekenaar se werkverrigting verbeter? (1) 9.1 Die klublede benodig sagteware om hul foto's te redigeer. Hulle wil gratis en oopbronsagteware ('FOSS') gebruik. Wat is die grootste voordeel van die gebruik van 'FOSS' in hierdie situasie, behalwe vir die feit dat dit gratis is? (1) 9.13 Noem TWEE maniere waarop die fotografieklub groenrekenarisering ('green computing') kan toepas met betrekking tot ELK van die volgende kwessies: Papiergebruik () Elektrisiteitsverbruik () 9.14 Die klub sal 'n databasis gebruik om rekord te hou van lede se besonderhede. Noem DRIE databasis-veldeienskappe wat gebruik kan word om te verseker dat geldige en akkurate data in die databasis ingevoer word. (3) TOTAAL AFDELING C: GROOTTOTAAL:

16 NASIONALE SENIOR SERTIFIKAAT GRAAD 1 REKENAARTOEPASSINGSTEGNOLOGIE V NOVEMBER 014 MEMORANDUM PUNTE: 150 Hierdie memorandum bestaan uit 0 bladsye.

17 Rekenaartoepassingstegnologie/V DBE/November 014 VOORSTELLE EN AANBEVELINGS VIR NASIENERS Verwys dikwels terug na die vrae en hierdie memorandum gedurende die nasiensessie. Dit is raadsaam om die vraag dikwels te lees (en te herlees) saam met die kandidaat se antwoord om na te gaan of dit korreleer. Moenie deur die kandidaat se stellings/antwoorde mislei word nie. Wees versigtig om nie op sleutelwoorde of algemene stellings te fokus nie, maar lees eerder die hele antwoord. As jy twyfel, lees die hele antwoord, dan die vraag in die vraestel en die antwoord in die memorandum. Vra jouself of jou senior nasiener of die antwoord in lyn is met die memorandum voordat die korrekte punte toegeken word. Byvoorbeeld, die memorandum dui 'goedkoop' aan en die kandidaat se antwoord is 'nie duur nie'. Wees bedag op antwoorde op 'n spesifieke vraag wat oorvleuel. In die algemeen word EEN punt per feit toegeken. AFDELING A VRAAG 1: PASITEMS VRAAG : MEERVOUDIGE-KEUSE 1.1 O 1.1 C 1 1. F 1. B K 1.3 B D 1.4 B/C/D L 1.5 A Q/L 1.6 C P 1.7 D G 1.8 C B 1.9 A E 1.10 C 1 [10] [10]

18 Rekenaartoepassingstegnologie/V 3 DBE/November 014 VRAAG 3: WAAR/ONWAAR-ITEMS (Nota aan nasiener: In VRAAG 3., 3.3 en 3.5 moet kandidate beide die woord 'Onwaar', sowel as die korrekte term gee, bv. Onwaar, wiki om die punt te kry.) 3.1 Waar OF Onwaar, drmz 1 3. Onwaar, wiki/wikipedia Onwaar, potgooi/mp Waar Onwaar, databasis 1 [5] TOTAAL AFDELING A: 5

19 Rekenaartoepassingstegnologie/V 4 DBE/November 014 AFDELING B VRAAG 4: STELSELTEGNOLOGIEË 4.1 Meer as een webtuiste/webblad kan in 'n enkele venster ('window') oopgemaak/toegemaak word Maklike navigasie tussen oop webtuistes/meer doeltreffende deurblaai van webtuistes Laat toe dat normale en private deurblaai van webtuistes in dieselfde venster kan geskied Taakbalk is minder deurmekaar Laat veelvuldige tuisblaaie toe wat outomaties oopgemaak word Organiseer oortjies ('tabs') in 'n groep en stoor as gunstelinge Minder arbeidsintensief as om aparte gevalle/kopieë van elke bladsy op dieselfde webblaaier te gebruik, ens. (Nota aan nasiener: Moet NIE algemene antwoorde wat op enige webblaaier van toepassing is aanvaar nie. Aanvaar maak baie bladsye op dieselfde tyd oop.) 4. 'n Persoon se fisiese karaktereienskappe is uniek Die persoon moet teenwoordig wees vir die toevoer Fisiese karaktereienskappe kan nie maklik vervals word nie Wagwoorde word gereeld iewers laat lê/geraai/gekraak, ens. (Nota aan nasiener: Moet nie enige verwysing na koste aanvaar nie.) ETG ('RAM')/Geheue SVE ('CPU') SVE ('CPU') verwant bv. 'heat sink, 'cache' GVE ('GPU')/grafikakaart Hardeskyf/SSD (Nota aan nasiener: Moet nie slegs die woord stoor aanvaar nie.)

20 Rekenaartoepassingstegnologie/V 5 DBE/November 'n Raakpaneel is 'n area wat raak-sensitief is, waar die gebruiker die merker op die skerm kan beweeg deur aan die raakpaneel te raak in plaas daarvan om die muis te gebruik EN Gewoonlik ingebou by toestelle soos 'n skootrekenaar/kan nie verwyder word nie Nie so intuïtief om te gebruik nie/vat meer tyd om die merker akkuraat te posisioneer Bewerkings waar veelvoudige klikke gebruik word, is moeiliker 'Drag and drop' bewerkings kan moeilik wees Kan per ongeluk aangeraak word, wat die merker op die skerm kan beweeg na 'n onverwagte plek Kan nie gebruik word om speletjies te speel nie Sweterige, vuil en klam vingers/die dra van handskoene/enigiets wat 'n versperring veroorsaak, kan die beweging van die merker beïnvloed, ens. (Enige een) Hoër kontrasverhoudings Laer kragverbruik/genereer minder hitte Neem minder fisiese ruimte op/skraler Hoër resolusie/goeie beeldkwaliteit/minder oogspanning/ Minder glans Minder bestraling/gesondheidsrisiko Beskikbaar in groter groottes Addisionele poorte, ens. (Nota aan nasiener: Verwysings na groen rekenarisering moet gemotiveer word. Moet NIE verwysings na slim TV's aanvaar nie.) Onmoontlik/Moeilik om op te gradeer Duur om te herstel Hele masjien moet ingeneem word indien 'n probleem herstel moet word, ens. 1 (Enige een) (Nota aan nasiener: Moet NIE verwysings na skade agv val aanvaar nie. Aanvaar verwysings na skermgrootte wat beperk is.) 7

21 Rekenaartoepassingstegnologie/V 6 DBE/November Laserdrukker/(Genetwerkte) kantoor kopieerder EN Hoë spoed Koste-effektief op groot volumes swart en wit drukwerk (Enige een) (Nota aan nasiener: As die eerste punt verkeerd is (bv. inkspuitdrukker), ken slegs die tweede punt toe as die motivering vir die verkeerde aanbevole drukker korrek is bv. hoë kwaliteit uitdrukke vir inspuitdrukkers.) 4.4. Konnektiwiteit deur netwerk/kabelloos bv. Wi-Fi, Bluetooth, ens. Geïntegreerde sagteware-eienskappe, bv. afstandsdrukwerk 3D-drukwerk Geheuekaartleser/Direkte drukwerk vanaf 'n flitsskyf ('flash drive') Uitwisbare drukstof/'unprinting' Raakskerm/raakvlak koppelvlak, ens. (Nota aan nasiener: Aanvaar verwysing na multifunksie kan faks/kopieer/skandeer ('scan')/versamel/bind/ens.) 4

22 Rekenaartoepassingstegnologie/V 7 DBE/November Verspreide gedeeltes van lêers te herorganiseer na opeenvolgende/aangrensende areas (Nota aan nasiener: Moet nie verspreide lêers aanvaar nie.) 4.5. Probleem: Kwaadwillige sagteware/virusinfeksie Oplossing: Verwyder die infeksie met 'n antivirusprogram/ verwyderingsprogram 4 EN/OF Probleem: Te veel programme op dieselfde tyd oop vir die hoeveelheid ETG ('RAM') beskikbaar/geheue vol/programme wat op die agtergrond werk Oplossing: Maak ongebruikte programme toe/vind enige oorbodige programme wat in die agtergrond werk en maak hulle toe EN/OF Probleem: Sagteware opdaterings word outomaties afgelaai Oplossing: Skakel outomatiese opdaterings af EN/OF Probleem: Foutiewe program/programfout ('bug') Oplossing: Opdaterings/Vervang foutiewe toepassings EN/OF Probleem: Te veel onnodige lêers/tydelike lêers op die hardeskryf Oplossing: Gebruik 'Disk Cleanup'/Verwyder onnodige lêers of programme. (Nota aan nasiener: Moet nie enige verwysing na defragmentasie of opgraderingskwessies aanvaar nie.) 4.6 Rekenaar op 'n netwerk wat gekompromitteer/oorgeneem/gekraak word om kwaadwillige aksies uit te voer 4.7 Sagteware/Hardeware wat ongemagtigde toegang na of van 'n rekenaar op 'n netwerk/internet keer (Nota aan nasiener: Moet nie antwoorde aanvaar wat 'n antivirus verwar met 'n netskans, nie.) 6 [5]

23 Rekenaartoepassingstegnologie/V 8 DBE/November 014 VRAAG 5: INTERNET-EN NETWERKTEGNOLOGIEË 5.1 Die Internet is 'n globale konneksie van netwerke/is nie verbind in 'n klein area nie/die Internet is verspreid oor 'n wye, globale area (Nota aan nasiener: Moet nie die uitbreiding van die afkorting aanvaar nie.) 1 5. Deel van sagteware, bv. plaaslike dienste, lêers, sentralisering/deel van data/gesentraliseerde rugsteun Deel van hardeware, bv. drukkers, aftasters ('scanners'), ruitrekenarisering Fasiliteer van kommunikasie, bv. konneksie tussen rekenaars/ gebruikers, deel van 'n Internet konneksie, ens. Speletjies Verbeterde sekuriteit Onderwys/Uitsaai instrument Gesentraliseerde bestuur van rekenaars, ens. (Nota aan nasiener: Aanvaar toepaslike voorbeelde van die opsies hier bo.) 5.3 Skakel ('Switch') is 'n toestel wat gebruik word om rekenaars te konnekteer/datavloei tussen rekenaars op 'n netwerk te reguleer Roeteerder ('router') word gebruik om eksterne netwerke te konnekteer/netwerke 5.4 Veseloptiese kabels laat toe vir: hoër spoed vir data oordrag in vergelyking met koperdrade laer demping/seinverswakking ('attenuation')/minder steuring minder vatbaar vir 'n weerligslag, ens. (Enige een) (Nota aan nasiener: Minder geneig om gesteel te word.) Fisiese hindernisse/mure Nabyheid/Afstand van toegangspunt ('access point')/roeteerder ('router') Elektriese/Magnetiese steuring/sein-oorvleueling Netwerklas/Te veel rekenaars op die netwerk/kontensieverhouding Weersomstandighede Lae kwaliteit/lae spoed koppelingshardeware gebruik Beskikbaarheid van elektrisiteit, ens. (Enige drie) 3

24 Rekenaartoepassingstegnologie/V 9 DBE/November Deel/Oordra van lêers Bevestig identiteit/bekragtingsdoel Ligginggebaseerde profiel-outomatisering ('location-based profile automation') Kan gebruik word vir betalingstelsels Skakel toestelle aan of af, ens. (Enige een) (Nota aan nasiener: Aanvaar 'n spesifieke voorbeeld.) Verwys die webblaaier/toepassing na 'n webtuiste/dokument/ hulpbron Bied 'n konneksie/skakel/'shortcut' na 'n ander webblad/dokument Bied 'n skakel na 'n ander plek/boekmerk in dieselfde dokument (Enige een) (Nota aan nasiener: Moet nie slegs 'shortcut' aanvaar sonder 'n aanvaarbare verduideliking nie.) Satelliet Sellulêr/3G/LTE/GPRS/HSDPA/EDGE/4G Draadlos/Wi-Fi/WiMax/iBurst/Radiotegnologie (Enige een) (Nota aan nasiener: Aanvaar verduideliking van enige van die bogenoemde konsepte.) mail.yahoo/yahoomail Gmail Hotmail Ymail Webmail icloud, ens. (Enige een) 1 (Nota aan nasiener: Aanvaar enige geldige webgebaseerde e-posdiens.) 5.9. Toegang tot e-pos vanaf enige plek waar Internettoegang beskikbaar is Toegang tot e-pos vanaf enige toestel E-pos is nie verlore in geval van hardeware probleme nie Hoef nie sagteware opdaterings te doen nie/hoef nie sagteware aan te koop nie of te installeer Kan beter e-pos-beheerdienste hê, bv. met betrekking tot gemorspos en strikroof ('phishing') aanmelding Beter integrasie met ander webdienste, bv. Google Drive vir aanhegsels (Enige een) 1 3

25 Rekenaartoepassingstegnologie/V 10 DBE/November Bcc 1 (Nota aan nasiener: Aanvaar ook BCC of blindekopie veld.) [15]

26 Rekenaartoepassingstegnologie/V 11 DBE/November 014 VRAAG 6: INLIGTINGSBESTUUR 6.1 Vraelyste Opnames Onderhoude Stem (Enige twee) 6. Vinniger/Makliker om deur respondente in te vul/minder vatbaar vir foute Minder kans vir foute wanneer data vasgelê word Makliker om geldigheidsreëls op data toe te pas Makliker om inligting te stoor/verwerk/ontleed/beperk moontlike response, ens. (Enige twee) 6.3 Kontroleer geloofwaardigheid/affiliasie van outeur/organisasie wat die webtuiste bestuur Stel vas hoe onlangs die inligting geskep is/kontroleer wanneer dit opgedateer is Kruisverwysing met ander bronne Vergelyk objektiwiteit/vooroordeel met ander bronne Kyk na die algemene aanbieding, bv. Spelfoute Gereeldheid waar die bron aangehaal is (Enige twee) (Nota aan nasiener: Moet nie 'spell check' aanvaar nie.) Staafgrafiek ('Bar chart/graph') Kolomgrafiek ('Column chart/graph')/histogram Lyngrafiek ('Line chart/graph') Verspreidingsgrafiek ('Scatter chart/graph') Areagrafiek ('Area chart/graph') 1 (Enige een) 6.4. Voeg 'n gepaste titel/opskrif vir die grafiek by Maak gebruik van data-etikette/waardes/persentasies Voeg betekenisvolle/beskrywende aks titels Gebruik kleur/skakering, ens. 3 (Enige drie) (Nota aan nasiener: Moet nie sleutel of legende aanvaar nie. Aanvaar aks etikette vir die derde kolpunt.) 4 [10]

27 Rekenaartoepassingstegnologie/V 1 DBE/November 014 VRAAG 7: SOSIALE IMPLIKASIES Stuur battery in vir herwinning/e-gemors versameling Neem terug na die vervaardiger/verkoper Ruil in vir 'n nuwe een (Enige een) 7.1. Papierlose kantoor help om ontbossing te keer Spoor van bedreigde spesies Kragbestuur Meer effektiewe gebruik van skaars hulpbronne Monitor kwessies van klimaatveranderingskwessies/besoedeling/koolstofvrystellings, ens. (Enige twee) 1 (Nota aan nasiener: Aanvaar spesifieke rekenaargebasseerde voorstelle) E-gemors besoedeling soos weggooi van ou rekenaar-toerusting Energie vermorsing soos om nie rekenaars af te skakel wanneer dit nie gebruik word nie/nie gebruik maak van energiebesparende toestelle nie Mors van papier, ens. (Enige een) (Nota aan nasiener: Aanvaar enige gepaste antwoord wat op die bogenoemde betrekking het.) Identiteitsdiefstal/Bedrog/Identiteitsbedrog Die e-posadres mag verdag wees, bv. absa@gmail.com of support@paypal.co/nie vanaf jou bank Die e-pos se skrywer wil hê dat jy 'n skakel moet volg, maar spreek jou nie op jou naam of van aan nie Taalteenstrydighede bv. spelling, grammatika, verkeerde taal, formatering Vra aan om vertroulike inligting uit te gee/bevestig Hou die merker oor die hiperskakel om te sien of dit na die verwagte webtuiste wys, ens. (Enige twee) 7.3. Maak die e-pos toe/skrap die e-pos Moet as 'n algemene reël nie enige skakels in 'n e-pos volg nie Meld die e-pos aan as strikroof ('phishing') Swartlys/Blokkeer die spesifieke e-posadres Bel/Kontak die maatskappy om te verifieer, ens. (Enige twee) 4

28 Rekenaartoepassingstegnologie/V 13 DBE/November Verloor inkomste Werkverlies/Ineenstorting in die relevante industrie Eienaar se reputasie word benadeel a.g.v. produkte van 'n swak gehalte (Enige een) (Nota aan nasiener: Moet NIE algemene antwoorde soos 'maak hulle kwaad' of 'negatief' aanvaar nie, ens.) 1 [10]

29 Rekenaartoepassingstegnologie/V 14 DBE/November 014 VRAAG 8: OPLOSSINGSONTWIKKELING Aanvaar enige weergawe van HTML (XTML, XHTML, HTM, ens.) <ul> vertoon 'n kolpunt (ongeordende) lys <ol> vertoon 'n genommerde (geordende) lys Die prentjie is nie in die spesifieke lêergids nie Die prentjie se lêeruitbreiding is anders as die HTML-kode Spel-/tikfout Webblaaier kan nie die tipe/formaat van die prentjie vertoon nie Verkeerde merker is gebruik, ens *besigheid* Gebruik 'n asterisk aan beide kante van die woord besigheid (Nota aan nasiener: Ignoreer indien die 'Like' bewerkingsteken bygevoeg is. Gee net een punt indien die antwoord slegs na 'n oorheersstring ('wildcard') verwys. Aanvaar variasies van die woord 'besigheid'.) 8.. Makliker vir die persoon wat data toevoer/minder om te tik Minder foute wanneer data ingelees word Makliker om te gebruik in navrae Gebruik minder stoorspasie, ens. (Nota aan nasiener: Moet nie makliker/vinniger om te stoor/sorteer aanvaar nie.) Voorwaardelike formatering Verkeerde rasionele bewerkingsteken, bv. (>50) Byvoeging van die waarde 50, bv. (>=50) OF (>49) Kriteria moet in aanhalingstekens voorkom/aanhalingstekens (">=50") Teksomvou/Woordomvou 1 (Nota aan nasiener: Aanvaar enige verduideliking wat Alt+Enter gebruik om 'n nuwe reël te begin in die sel.) 4

30 Rekenaartoepassingstegnologie/V 15 DBE/November Laat toe/vergemaklik die redigering van een dokument deur veelvuldige gebruikers Laat toe dat oorspronklike data/veranderings gesien/hersien kan word voor dit permanent aangebring word/veranderinge kan aanvaar of verwerp word Dit is moontlik om te sien wie watter veranderings aangebring het, ens. (Nota aan nasiener: Aanvaar spesifieke voorbeelde soos dat een persoon se veranderinge in 'n verskillende kleur as die ander is of dat die veranderinge een vir een aanvaar of verwerp kan word.) [15] TOTAAL AFDELING B: 75

31 Rekenaartoepassingstegnologie/V 16 DBE/November 014 AFDELING C VRAAG 9: GEÏNTEGREERDE SCENARIO Kwaliteit van die lens Kwaliteit/grootte/tipe sensor bv. CMOS werk beter in laer lig as CCD, kleurdiepte Aanboord-sagteware/Sagteware filters ISO-waardes Digitaal vs. optiese zoem Beeldstabilisering Beeldverwerker (Mega-) beeldelementwaarde ('Megapixel value')/resolusie Sluiterspoed Flits, ens. (Nota aan nasiener: Moet nie enige antwoorde aanvaar wat nie na die spesifikasies verwys nie, bv. koste, handelsmerk, ens.) 9.1. Opdatering van sagteware/fermware ('firmware')/bedryfstelsel/ drywers/aflaai van 'n regstelling Herstel na fabrieksverstekwaardes/herinstalleer die oorspronklike sagteware (a) HDTV/Slim TV Rekenaarmonitor Projektor (Nota aan nasiener: Aanvaar televisie/tv. Moet nie skootrekenaar aanvaar nie.) (Enige een) (Enige een) (b) 4" (4 duim) 'n Toesteldrywer laat toe dat kommunikasie tussen die toestel/kamera en die rekenaar/bedryfstelsel plaasvind Die toesteldrywer laat toe dat die rekenaar/bedryfstelsel die toestel/kamera beheer Dit laat toe dat die rekenaar die kamera/toestel 'sien'/'gebruik'/'herken'. 1 (Enige een) 9.. As deel van die bedryfstelsel wat alreeds op die rekenaar is Aanboord/Op die kamera gestoor (Outomaties) vanaf die Internet afgelaai, ens. 1 (Enige een) 4

32 Rekenaartoepassingstegnologie/V 17 DBE/November Geheuekaartleser ('Memory card reader') Bluetooth 3G/Wi-Fi (soos Eye-Fi)/e-pos Laai outomaties na wolkberging soos Dropbox op FireWire 9.3 Verlaag die resolusie/dpi-waarde van die foto Verander na monochroom/grysskaal Sny dele van die foto wat nie nodig is nie uit Pers saam/verander lêerformaat Verminder die foto se afmetings, ens. 9.4 Videoklets/konferensieoproep bv. Skype Vodcast/vlog Profielfoto's Sekuriteitseienskap laat die gebruiker toe om oor die Internet te sien wat die webkamera sien (Nota aan nasiener: Sekuriteitseienskap moet gebruik word saam met die Internet.) Maak gereelde rugsteunkopieë Hou rugsteunkopieë in 'n ander fisiese ligging Wissel stoormedia vir rugsteun af (gebruik meer as een DVD) Gebruik meer as een stoormedium (gebruik DVD, eksterne hardeskyf in kombinasie, wolkberging) Maak seker dat die rugsteun werk/gebruik kan word om data te herstel Toenemende rugsteun ('Incremental backup')/rugsteun net nuwe of veranderde lêers Gebruik 'n duidelike lêergidsstruktuur/etikette/beskrywende name Outomatiseer rugsteunproses Sluit sekere lêertipes uit, ens. 9.5.(a) Toegang na die wolkberging hang af van die beskikbaarheid/kwaliteit van die Internetkonneksie Beperkte stoorplek beskikbaar Gebruik die databondel op, wat duur kan wees op slimfone Kan nie seker wees dat die foto's privaat sal bly nie/veilig Voortgesette lewensvatbaarheid van die wolkbergingsverskaffer, ens. 5

33 Rekenaartoepassingstegnologie/V 18 DBE/November (b) Nuwe foto's geneem met die slimfoon sal outomaties opgelaai word na die wolkstoorplek/nuwe foto's word gesinchroniseer met al die toestelle wat aan die diens gekoppel is GPS gebruik satelliete/sellulêre torings om die spesifieke geografiese posisie van die GPS-toestel te bepaal 9.6. Die plek te kry waar die foto geneem is bv. 'geotagging' Invoer van GPS-koördinate na 'n rekenaar om die plekke waar die foto's geneem is vas te lê bv. Google Maps 1 (Enige een) Meer spasie vir 'n groter skerm, a.g.v. minder fisiese knoppies Die uitleg van kieslyste en knoppies op die skerm kan verander/by die gebruiker aangepas word Gebare, bv. 'swiping' Meer intuïtief om te gebruik, ens Hoë spoed/hoë bandwydte (permanente) Internetkonneksie Dekking/Seinsterkte Indien mobiliteit benodig word of nie Ekstra dienste verskaf, bv. webtuiste berging, tegniese ondersteuning Spoed Datalimiet/Geen datalimiet Gevormd en ongevormd Billike gebruikersbeleid, ens. (Enige drie) 3 (Nota aan nasiener: Moet nie koste of ander nie-tegniese antwoorde aanvaar nie. Moet nie grootte aanvaar nie.) Goedkoper oproepe Oproepkoste bly dieselfde afgesien van afstand Kan oproepe maak na veelvoudige platforms soos slimfone na 'n skootrekenaar/rekenaar/tablet/skype-toestel (Enige een) (Nota aan nasiener: Aanvaar sien die persoon wat jy bel.) Draadlose verbindings kan gebruik word in plekke waar kabels nie kan bykom of gebruik kan word nie Draagbare toestelle kan geskuif word en gekonnekteer bly/mobiliteit Minder warboel drade Makliker om ekstra toestelle/nodusse by te voeg/koppel, ens

34 Rekenaartoepassingstegnologie/V 19 DBE/November Die fisiese konneksie tussen die rekenaartoestel en die kommunikasie medium /laat toe vir kommunikasie tussen die netwerktoestel en die netwerk/om rekenaars te konnekteer aan 'n netwerk Hoef nie per hand na alle belangstellendes te versprei nie Belangstellendes kan outomaties in kennis gestel word van nuwe items wat opgelaai word Die foto's kan vir die publiek beskikbaar gemaak word/toegangklik op enige plek Foto's kan gegroepeer word in elektroniese albums Gebruik as 'n alternatiewe rugsteunmetode Tentoonstelling/Lok kommentaar, ens Respekteer die privaatheid van die individu/sensitiewe aspekte van foto's kan tot verleentheid lei Foto's moet nie aanstoot gee nie Toestemming moet gevra word voor die foto's geplaas word bv. vir minderjarige onderwerpe,ens. (Nota aan nasiener: Moet nie enige verwysing na privaatinstellings aanvaar nie.) Monitor/Skerm Hoef nie kabels rond te dra om die kamera te koppel nie Hoef nie drywers te installeer vir toegang tot elke kamera nie Kan 'n verskeidenheid mediatipes lees Geheuekaarte kan gebruik word om ander data, buiten foto's, te stoor soos op 'n flitsskyf, ens Battery word benodig wat kan pap word Sein-oorvleueling/steuring Toestelle is duurder Toestelle is makliker om op te spoor/te steel, ens Tydelik stoor van data en instruksies Meer programme/data kan gelaai word Minder lees/skryf vanaf/na die stadiger hardeskyf benodig Minder virtuele geheue nodig (Enige een) 1 7

35 Rekenaartoepassingstegnologie/V 0 DBE/November Dit kan verander word Bronkode is beskikbaar wat geredigeer kan word Verbeteringe/kan verander word vir spesifieke behoeftes/deel opdaterings met ander gebruikers Kan op verskeie rekenaars gelaai word sonder regsaksie, ens. (Enige een) Drukvoorskou ('print preview')/voorkom dat dokumente met ooglopende foute gedruk word/gebruik Gebruik beide kante van die papier/koop 'n drukker wat beide kante van 'n bladsy kan druk Stuur dokumente elektronies Gebruik herwinde papier/'unprinting' Druk twee/veelvoudige bladsye op een vel papier, ens Skakel toestelle wat nie gebruik word nie af Gebruik kragskemas/-instellings van die rekenaar Maak gebruik van energiebesparende toestelle, ens Toevoermaskers ('Input masks') Verpligte velde Verstekwaardes ('Default values') Geldigheidsreëls Gebruik spesifieke formate Veldgroottes 'Lookup wizard' Primêre sleutel, ens. (Enige drie) 3 TOTAAL AFDELING C: 50 GROOTTOTAAL: 150