Sapindaceae. Grote familie (140 geslachten, soorten) Acer Aesculus Dipteronia Koelreuteria Litchi

Transcriptie

1 Sapindaceae Grote familie (140 geslachten, soorten) Acer Aesculus Dipteronia Koelreuteria Litchi

2 Acer 150 soorten, Noord & Centraal Amerika, Europa, Noord Afrika, Azië. Acer acuminata Acer argutum Acer buergerianum Acer caesium Acer campestre Acer capillipes Acer cappadocicum Acer carpinifolium Acer circinatum Acer cissifolium Acer crataegifolium Acer davidii Acer griseum Acer japonicum Acer macrophyllum Acer mono Acer monspessulanum Acer negundo Acer nipponicum Acer opalus Acer palmatum Acer pennsylvanicum Acer platanoides Acer pseudoplatanus Acer rubrum Acer rufinerve Acer saccharinum Acer saccharum Acer shirasawanum Acer spicatum Acer tataricum Acer triflorum Acer velutinum Acer x freemanii Acer x zoechense

3 Acer campestre L. Veldesdoorn, Hedge maple (E), Erable champêtre (Fr), Feldahorn (D) Herkomst: Europa, West Azië en Noord Afrika Kan 10-12m hoog worden. Kroon: ovaalrond tot koepelvormig.

4 Acer campestre L.

5 Acer campestre L. Schors licht grijsbruin, ondiep gegroefd, in kleine plaatjes later donkerder. Soms bezet met opvallende kurklijsten. Twijgen aanvankelijk fijn behaard, bruin tegen de herfst. Later vaak met kurklijsten Knoppen met overstaande paren, klein 3mm, konisch donker bruin.

6 Acer campestre L. Bladeren: Vrijwel rond in omtrek, handvormig, meestal vijf lobben bladvoet hartvormig, Bladrand gelobd, maar zeker niet getand. Bovenzijde diepgroen behaard. Onderzijde lichter met haarbosjes in de nerfoksels. Bladsteel behaard soms roodachtig, met melksap tot 5cm x 7-16cm Herfstkleur goudgeel.

7 Acer campestre L. Bloei: bloei in mei eenhuizig Kleine eindstandige tuiltjes, geelgroen. Vruchten: gevleugelde nootjes overstaand in paren. (samaren)

8 Acer campestre L. Cultuureisen: Alles behalve droge arme zandgronden Doet het ook in industriegebieden en verdraagt goed schaduw. zeer goed windbestendig. Verdraagt snoei zeer goed. Winterhardheidszone 5 Gebruik: Parkboom en solitair, landschappelijk Maar ook goede straat- en laanboom, voor bredere straten. Verdraagt redelijk goed verharding. Ook geshikt als haagplant.

9 Acer campestre L. Cultivars: Elsrijk : breed koepelvormige kroon. Klein donkergroen blad, weinig gevoelig voor meeldauw. Queen Elisabeth : ovale tot eironde kroon. Red Shine : losse breed-eironde kroon, jong blad opvallend rood later zeer donkergroen. Zorgvlied : smallere kroon dan Elsrijk meeldauwgevoelig.

10 Acer cappadocicum Gled. Kolchische esdoorn, Caucasian maple (E), Erable de Cappadoce (Fr), Kolchischer ahorn (D) Herkomst: Midden Oosten Noord Turkije tot Iran, Kaukasus. Kan 10-15(18)m hoog worden. Kroon: breed eirond.

11 Acer cappadocicum Gled.

12 Acer cappadocicum Gled. Schors Grijs, slechts zeer fijn ondiep gegroefd Twijgen groen met kleine roodbruine lenticellen, niet behaard, pas na drie tot vier jaar bruin wordend. Knoppen met overstaande paren, stomp eirond, groenbruin 4mm.

13 Acer cappadocicum Gled. Bladeren: Vrijwel rond in omtrek, 5-7, driehoekig gelobd, ondiep, lobben eindigen in een fijne punt. Basis bijna hartvormig tot rond. Bladrand niet getand Bovenzijde matgroen niet behaard. Onderzijde lichter, niet behaard enkel haarbosjes in de nerfoksels. Bladsteel, licht gegroefd,roze, rood of groen met melksap 3-12cm x 12-16cm Herfstkleur goudgeel.

14 Acer cappadocicum Gled. Bloei: bloei in mei eenhuizig Geelgroene tuilen met doormeter 6-7cm. Vruchten: gevleugelde nootjes overstaand in paren. (samaren)

15 Cultuureisen: Humusrijke, vochthoudende bodem. Geen hoge ph. Liefst zonnige standplaats. In de jeugd wat vorstgevoelig. Matig tot goed windbestendig. Toch wel opletten op winderige plaatsen. Winterhardheidszone 6 Gebruik: Parkboom en solitair. Acer cappadocicum Gled.

16 Acer cappadocicum Gled. Cultivars: Aureum : bij uitlopen bronskleurige bladeren, later geel, geelgroen. Best niet in volle zon anders mogelijk last van verbranding Lobel : met opgaande vaasvormige kroon. Rubrum : jong blad rood, later donkergroen.

17 Acer negundo L. Vederesdoorn, Box elder (E), Erable negundo (Fr), Eschenahorn (D) Herkomst: Midden & Oosten van Noord Amerika Kan 15-20m hoog worden. Kroon: breed rond, later gespreid koepelvormig, enigzins afgeplat.

18 Acer negundo L.

19 Acer negundo L. Schors Grijs, lang glad, pas bij oude bomen fijn regelmatig gegroefd. Twijgen groen met kleine roodbruine lenticellen, niet behaard, pas na twee tot vier jaar grijsbruin wordend. Knoppen met overstaande paren, eirond, zijdeachtig behaard groenbruin 3-5mm.

20 Acer negundo L. Bladeren: Oneven geveerd, 3-5(7) niet gesteelde deelblaadjes, vrij scherp gepunt wigvormige basis.(10 x 6,5cm) Bladrand ondiep gelobd. Bovenzijde licht- tot matgroen met enkel stroeve haartjes. Onderzijde met opliggende nerven, soms donsig behaard. Bladsteel, rond, roze of groen 6-8cm. Tot 20 x 15cm meestal kleiner. Herfstkleur slecht

21 Acer negundo L. Bloei: bloei in april tweehuizig Mannelijke bloemen paarskleurig, vrouwelijke bloemenin trosjes. Vruchten: gevleugelde nootjes overstaand in paren. (samaren)

22 Cultuureisen: Geringe bodemeisen, verdraagt kalk, zowel op droge als natte locaties. Matig windbestendig. Last van takbreuk op winderige plaatsen. Vaak veel stamschot Winterhardheidszone 4-5 Gebruik: Parkboom en solitair. Ook op bredere groenstroken. Acer negundo L.

23 Acer negundo L. Cultivars: Auratum : goudgeel blad, binnen in de kroon groen. Aureomarginatum : smalle donkergroene blaadjes met geelwitte rand vrouwelijke cloon. Flamingo : jong blad roze, later witgerand. Variegatum : bladeren met onregelmatige witte rand en vlekken in de bladschijf.

24 Acer platanoides L. Noorse esdoorn, Norway maple (E), Erable de Norvège (Fr), Leinbaum (D) Herkomst: Europa, van Zuid Scandinavië tot West Azië Kan 20-30m hoog worden. Kroon: breed eirond tot rond

25 Acer platanoides L.

26 Acer platanoides L. Schors Grijs, lang glad, pas bij oude bomen fijn regelmatig gegroefd. Twijgen groen gedurende eerste zomer, later lichtbruin tot olijfbruin. Knoppen met overstaande paren, eirond tot rond, groen soms met rode schijn, met veel knopschubben 7mm.

27 Acer platanoides L. Bladeren: 5-(7) lobbig, drie grootste lobben voorwaarts gericht, opnieuw scherp getand met twee of meer uitstekende punten. Insnijdingen afgerond. Bovenzijde matgroen met licht ingedrukte nerven. Onderzijde lichter groen met duidelijk opliggende nerven, niet behaard, behalve bruine haartjes in de nerfoksels. Bladsteel, rond, met verdikte basis bevat melksap, groen, soms roze 6-8cm x 8-20cm. Herfstkleur botergeel vaak met rode schijn.

28 Acer platanoides L. Bloei: bloei in april, opvallend voor bladontwikkeling eenhuizig Opstaande tuilen met opvallende geelgroene kleur. Vruchten: gevleugelde nootjes overstaand in paren. (samaren), bijna horizontaal

29 Acer platanoides L. Cultuureisen: Geringe bodemeisen, maar geen stagnerend water. Niet op extreem droge bodems. goed windbestendig, maar niet bestand tegen zeewind. Strooizoutgevoelig. Verdraagt verharding in open bodems Winterhardheidszone 4 Gebruik: Parkboom en solitair. Op geschikte bodems ook als straat- en laanboom.

30 Acer platanoides L. Cultivars: Zeer veel, meest gebruikte: Columnare, Olmsted : met zuilvormige kroon. Crimson King, Faassens s Black, Royal Red : met roodbruine bladeren gedurende het ganse seizoen. Drumondii : witgerand blad. Globosum : met ronde bolvormige kroon. Schwedleri : loopt roodbruin uit, blijvend rode bladsteel en nerven..

31 Acer pseudoplatanus L. Gewone esdoorn, Sycamore (E), Erable sycomore (Fr), Bergahorn (D) Herkomst: Midden Europa tot West Azië. Kan 25-30(40)m hoog worden. Kroon: breed ovaal, in koelere, vochtige gebieden zeer breed.

32 Acer pseudoplatanus L.

33 Acer pseudoplatanus L. Schors zilvergrijs, glad, pas op oudere leeftijd afschilferend in vrij kleine plaatjes. Twijgen groenbruin tot grijsbruin,met bleke lenticellen, later donkerbruin. Knoppen met overstaande paren, eirond, gepunt groen met bruin gepunte knopschubben tot 10mm.

34 Acer pseudoplatanus L. Bladeren: 5-lobbig, met drie grote en twee kleinere, insnijdingen scherp. Vaak last van bladvlekkenziekte. Bladrand meer of minder getand Bovenzijde saaigroen met netachtig nervenpatroon. Onderzijde veel lichter, met duidelijk opliggende nerven. Bladsteel, groen of rood, 4-17cm 10-20cm. Herfstkleur niet opvallend.

35 Acer pseudoplatanus L. Bloei: bloei in april eenhuizig Geelgroene hangende trossen. Vruchten: gevleugelde opvallend bolvormige nootjes overstaand in paren. (samaren) 3-3,5cm

36 Cultuureisen: Bruikbaar op alle bodems, behalve zeer arme of zeer droge. Liefst een zonnige of licht beschaduwde standplaats Zeer goed windbestendig ook in maritieme omstandigheden. Geen last van industrievervuiling. Licht gevoelig voor strooizout. Winterhardheidszone 4 Gebruik: Parkboom en solitair. Straten en lanen. Acer pseudoplatanus L.

37 Acer pseudoplatanus L. Cultivars: Vrij veel, de belangrijkste: Atropurpureum : met donkergroen blad met wijnrode onderkant. Leopoldii : witbont gevlekt blad. Erectum : met smallere meer opgaande kroon..

38 Acer rubrum L. Rode esdoorn, Red Marple (E), Erable rouge (Fr), Rotahorn (D) Herkomst: Midden en Oosten van Noord Amerika Kan 15-20(25)m hoog worden. In de natuur tot 40m Kroon: rond tot kegelvormig.

39 Acer rubrum L.

40 Acer rubrum L. Schors bleek zilvergrijs, glad, pas op oudere leeftijd barstend in lange ondiepe richels. Twijgen groen, tegen eerste winter koperbruin daarna grijs wordend. Knoppen met overstaande paren, eirond, afgerond, soms gepunt roodbruin, schubben behaard langs de randen 2-3mm.

41 Acer rubrum L. Bladeren: Variabel meestal 3-lobbig, met twee kleine lobbetjes aan de basis, blad loopt rood uit. Bladrand onregelmatig getand Bovenzijde donkergroen niet behaard. Onderzijde zilverwit,of blauwig wit donsig behaard. Bladsteel, groen van onder, rood aan de bovenkant, 3-9cm 8-10 x 7-11cm. Herfstkleur heel opvallend van geel over rood tot donker rood.

42 Acer rubrum L. Bloei: bloei in maart/april vrij opvallend tweehuizig In vrij kleine rode schermen. Vruchten: gevleugelde nootjes overstaand in paren. (samaren) 2-2,5cm

43 Cultuureisen: Bij voorkeur vochtige bodem maar ook goed op drogere, absoluut niet kalkhoudend. Matig to slecht windbestendig. Matig verharding verdragend. Winterhardheidszone 4 Gebruik: Parkboom en solitair. Straten en lanen. Acer rubrum L.

44 Acer rubrum L. Cultivars: De laatste jaren veel nieuwe selecties, de belangrijkste: Karpick : jonge exemplaren zeer smalle kroon. October Glory : bredere kroon felrode, late herfstverkleuring, vrouwelijke cloon. Scanlon : met smallere zuilvormige kroon. Verdraagt best verharding Tilford : met brede ronde kroon.

45 Acer saccharinum L. Zilveresdoorn, Silver Marple (E), Erable argenté (Fr), Silberahorn (D) Herkomst: Midden en Oosten van Noord Amerika Kan 20-25(30)m hoog worden. In de natuur tot 40m Kroon: ovaal tot rond, later koepelvormig, met opgaande gesteltakken en afhangende twijgen.

46 Acer saccharinum L.

47 Acer saccharinum L. Schors zilvergrijs, aanvankelijk glad, later barstend in lange losse platen. Twijgen groen, vaak met roze banden aan de internodieën, vanaf het tweede jaar afrijpend naar purperbruin. Knoppen met overstaande paren, eirond, afgerond, soms rood soms groen tot 10mm.

48 Acer saccharinum L. Bladeren: 5-lobbig, zeer diepe insnijdingende lobben op hun beurt opnieuw min of meer gelobd of getand. Bovenzijde glanzend groen met licht opliggende nerven. Onderzijde zilverwit met op liggende nerven. Bladsteel, groen of roze, lang 5-15cm 8-15 x 8-15cm. Herfstkleur geel tot rood.

49 Acer saccharinum L. Bloei: bloei in maart Meestal tweehuizig In vrij kleine onopvallende groengele tot roodgele schermen. Vruchten: gevleugelde nootjes overstaand in paren. (samaren) 4-5cm over het algemeen weing.

50 Acer saccharinum L. Cultuureisen: Geringe bodemeisen, zowel op natte als droge bodems. Matig to slecht windbestendig. Last van takbreuk. Sterke jeugdgroei waardoor dan wel eens scheefwaaien. Goed verharding verdragend. Geen last van luchtvervuiling Winterhardheidszone 4 Gebruik: Parkboom en solitair. Straten en lanen. Opletten voor takbreuk.

51 Acer saccharinum L. Cultivars: Asplenifolium : zeer diep ingesneden bladeren, met smalle kroon Laciniatum Wieri : ook zeer diep ingesneden bladeren maar lossere bredere kroon met veel afhangende takken. Pyramidalis : met smallere peervormige kroon. Opgaande takken. Minder last van takbreuk. Meest geschikt als straatboom

52 Acer x freemanii L., (E), (Fr),..(D) Herkomst: Amerikaanse selectie A. rubrum x A. saccharinum Kan 10-15(20)m hoog worden. Kroon: zeer divers en afhankelijk van de selectie.

53 Acer x freemanii L.

54 Acer x freemanii L. Schors zilvergrijs, aanvankelijk glad, later barstend in lange losse platen. Twijgen roodachtig bruin, vanaf het tweede jaar afrijpend naar purperbruin. Knoppen met overstaande paren, eirond, afgerond, meestal rood tot 10mm.

55 Acer x freemanii L. Bladeren: Mengeling van de beide ouders meer neigend naar A. rubrum. Bovenzijde glanzend groen. Onderzijde zilverwit x 10-20cm. Herfstkleur geel tot rood.

56 Acer x freemanii L. Bloei: bloei in maart/april In vrij kleine opvallende rode schermen. Vruchten: waarschijnlijk steriel

57 Acer x freemanii L. Cultuureisen: Geringe bodemeisen, niet kalkrijk. Zeer goed windbestendig. Veel minder last van takbreuk Sterke jeugdgroei maar zonder noemenswaardige problemen. Goed verharding verdragend. Winterhardheidszone 4 Gebruik: Parkboom en solitair. Beter geschikt voor Straten en lanen.

58 Acer x freemanii L. Cultivars: Armstrong : zuilvormige kroon Celzam : met ovaal-piramidale kroon Elegant : waaiervormige kroon, tragere jeugdgroei. Jeffersred : ovale kroon, met nog opvallendere oranjerode herfstkleur.