Studeren met een functiebeperking
|
|
- Frieda Driessen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Studeren met een functiebeperking 15 oktober 2013 Directie Hoger onderwijs en studiefinanciering Ministerie van OCW Anja van den Broek, Marjolein Muskens & Jeroen Winkels
2 Meerjarig onderzoek Hoofdvragen 1. Hoeveel studenten met een functiebeperking zijn er en welke ontwikkelingen hebben zich voorgedaan? 2. Hoe verloopt de opstap van voortgezet naar hoger onderwijs? 3. Wat bieden hoger onderwijsinstellingen aan ondersteuning voor studenten met een functiebeperking? 4. Welke oorzaken zijn er voor studievertraging en -uitval van studenten met een functiebeperking?
3 Wat komt aan bod vandaag? 1. Hoeveel studenten met een beperking zijn er in het hoger onderwijs (ho)? 2. Wat gebruiken zij aan voorzieningen: behoefte, noodzaak, aanbod, gebruik, tevredenheid? 3. Welke relatie bestaat er tussen studiesucces, studie-uitval en gebruik van voorzieningen? 4. Zijn er aangrijpingspunten om vertraging en uitval terug te dringen? 5. en welke suggesties heeft u?
4 Basispublicaties Severiens, et al. Studeren met functiebeperking. Resultaten van een onderzoek onder eerstejaarsstudenten. Ministerie van OCW, Den Haag, (SEOR/RISBO) Poels-Ribberink, et al., Maken ze meer mogelijk. Studeren met een functiebeperking Vervolgmeting. Ministerie van OCW, (ITS/ResearchNed) Van den Broek, et al., Studeren met een functiebeperking. De relatie tussen studievoortgang, studieuitval en het gebruik van voorzieningen. Eindmeting onderzoek studeren met een functiebeperking. Ministerie van OCW, (ITS/ResearchNed)
5 1. Hoeveel studenten met een beperking zijn er in het hoger onderwijs (ho)? 2. Wat gebruiken zij aan voorzieningen: behoefte, noodzaak, aanbod, gebruik, tevredenheid? 3. Welke relatie bestaat er tussen studiesucces, studie-uitval en gebruik van voorzieningen? 4. Zijn er aangrijpingspunten om vertraging en uitval terug te dringen? 5. en welke suggesties heeft u?
6 Hoeveel studenten met functiebeperking zijn er? Antwoord hangt af van definitie van functiebeperking en wijze van meting: variatie in vraagstelling beïnvloedt schatting sterk. (Ribberink et al. (2011): 12 enquêtes met 7 methoden na 2000) Advies na tweede meting aan stakeholders : standaardiseer de vraagstelling en kies voor tweetrapsvraag (niet voor filtervraag): Eerste trap: leg lijst van functiebeperkingen voor. Levert schatting van aandeel studenten met een functiebeperking in 2012: 30% Tweede trap: vraag naar mate van belemmering bij studie. Levert schatting van aandeel studenten dat in 2012 is belemmerd door een functiebeperking: 10%
7 Categorie Functiebeperking ADHD ADHD Beperking in concentratie Autisme Autisme/verwante stoornis Dyslexie Dyscalculie Chronische aandoening/ziekte Onder andere: (Langdurige) pijn Migraine Long-/ademhalingsprobleem Psychische aandoening/ziekte Functionele beperking Psychisch probleem/aandoening Eetstoornis Onder andere: Beperking in zien Beperking in horen Beperking in beweging Overige functiebeperking Andere aandoening/ziekte Andere functiebeperking
8 Meest voorkomende functiebeperkingen onder studenten (tussen vijf en zeven procent van alle studenten): - dyslexie - chronische vermoeidheid - migraine - beperking in concentratie - long-ademhalingsproblemen Minst voorkomende beperkingen (minder dan 0,5 procent van alle studenten) - epilepsie - spierziekte - andere neurologische aandoening - kanker - gebonden aan rolstoel
9 Meest belemmerd (tussen 50 en 65 procent) in studie: studenten met: - chronische vermoeidheid - beperking in concentratie - long- en ademhalingsproblemen - psychisch probleem - ADHD - gebonden aan rolstoel Minst belemmerd (tussen 0 en 12 procent) in studie: studenten met: - Long-ademhalingssproblemen - huidaandoening - hart- /vaatziekte - beperking in zien - beperking in horen - suikerziekte - epilepsie
10 En hoe zit het dan met dyslexie? 26% belemmerd En met autisme? 32% belemmerd En de overige beperkingen? (zeer weinig voorkomend, niet in de lijst van 29 beperkingen) 52% belemmerd
11 Studenten met functiebeperking vormen een heterogene groep: grote variatie in de aanwezigheid van een beperking en grote variatie in de mate van belemmering. De onzichtbare gebreken brengen vaker een grotere mate van belemmering met zich mee 10 procent van de studenten is belemmerd vanwege een functiebeperking, maar geen trends sinds 2000 waarneembaar. Schattingen in 2008 en 2010 met licht afwijkende vraag (toevoeging: ondanks hulpmiddelen : 7-8%. Ontbreken van een trend kan het netto resultaat zijn van twee tegengesteld werkende ontwikkelingen: meer doorstroom van studenten met functiebeperking vanuit voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs naar het hoger onderwijs. grotere aandacht in het ho voor studeren met een functiebeperking waardoor belemmeringen (soms) kunnen worden weggenomen.
12 1. Hoeveel studenten met een beperking zijn er in het hoger onderwijs (ho)? 2. Wat gebruiken zij aan voorzieningen: behoefte, noodzaak, aanbod, gebruik, tevredenheid? 3. Welke relatie bestaat er tussen studiesucces, studie-uitval en gebruik van voorzieningen? 4. Zijn er aangrijpingspunten om vertraging en uitval terug te dringen? 5. en welke suggesties heeft u?
13 Gebruik en waardering voorzieningen Aanpassing in het onderwijs Categorie Aanpassing in het onderwijs Voorzieningen Persoonlijk tijd- en examenschema (bijvoorbeeld aanwezigheidsplicht, op tijd aanwezig zijn, individueel rooster) Extra studieloopbaanbegeleiding (voor studenten met een functiebeperking) Beschikbaarheid van aangepaste onderwijsmaterialen Opgeknipte stages (stage met kortere dagen, over een langere tijd verspreid) Andere inhoud van curriculumonderdelen (bijvoorbeeld aangepaste opdrachten)
14 Gebruik en waardering voorzieningen Begeleiding, advies en ondersteuning Categorie Voorzieningen Begeleiding Medewerkers van de hogeschool of universiteit die helpen bij het volgen van de colleges/lessen Medewerkers van de hogeschool of universiteit die helpen bij het maken van opdrachten Begeleiding bij psychische belemmeringen Begeleiding bij dyslexie Lotgenotengroep Voorlezers, notitiemakers of schrijfassistenten Studententolken Persoonlijke begeleiders (bijvoorbeeld student-buddy systeem of assistenten) Advies en ondersteuning in contact met of doorverwijzing naar integratie-instanties (zoals UWV) Advies en ondersteuning van begeleiders naar werk (bijvoorbeeld trainingen om zelfbeeld te versterken, sollicitatietraining, beroepentest) Handboek of literatuur over functiebeperkingen
15 Gebruik en waardering voorzieningen Materiële voorzieningen Categorie Voorzieningen Materiële voorzieningen Aangepaste apparatuur en technologie Voorzieningen voor goede toegankelijkheid Aangepaste liften Aangepast vervoer binnen de instelling Gesproken leerboeken Rustruimte Digitale helpdesk, speciaal voor studenten met een functiebeperking Fysieke helpdesk, speciaal voor studenten met een functiebeperking Digitale aanvraagprocedure voor voorzieningen Papieren aanvraagprocedure voor voorzieningen Test om dyslexie vast te stellen
16 Gebruik en waardering voorzieningen Aanpassing in tentamens/examens Categorie Aanpassing in tentamens/ examens Voorzieningen Extra tijd bij tentamens/examens Alternatieve toetsvormen Vergrote letters Aangepaste opdrachten Op individuele mogelijkheden aangepaste tentamenplanning Bijzondere tentamen/examenvoorzieningen (bijvoorbeeld aparte ruimte, afwijkingen van organisatorische regels bijvoorbeeld met betrekking tot toiletgang)
17 Behoefte aan voorzieningen Percentage van studenten met een functiebeperking dat voorzieningen nodig heeft ten opzichte van alle studenten met een functiebeperking 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Hbo - Wo Onderwijs Begeleiding Materieel Examens
18 Aanbod voorzieningen Percentage van studenten met een functiebeperking dat voorzieningen nodig heeft en deze ook daadwerkelijk aangeboden krijgt naar jaar en soort hoger onderwijs 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Hbo - Wo Onderwijs Begeleiding Materieel Examens
19 Gebruik voorzieningen: Percentage van studenten met een functiebeperking dat voorzieningen aangeboden krijgt en deze ook daadwerkelijk gebruikt naar jaar en soort hoger onderwijs 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Hbo - Wo Onderwijs Begeleiding Materieel Examens
20 Tevreden over voorzieningen: Percentage van studenten met een functiebeperking dat voorzieningen gebruikt en daar ook tevreden over is naar jaar en soort hoger onderwijs 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Hbo - Wo Onderwijs Begeleiding Materieel Examens
21 1. Hoeveel studenten met een beperking zijn er in het hoger onderwijs (ho)? 2. Wat gebruiken zij aan voorzieningen: behoefte, noodzaak, aanbod, gebruik, tevredenheid 3. Welke relatie bestaat er tussen studiesucces, studie-uitval en gebruik van voorzieningen? 4. Zijn er aangrijpingspunten om vertraging en uitval terug te dringen? 5. en welke suggesties heeft u?
22 Studievertraging en uitval Resultaten uit de publicaties 2011 en 2013: 1. Over het algemeen is de tijd die studenten besteden aan de studie gestegen. 2. Studenten met beperking besteden meer tijd aan de studie en steken minder tijd in betaalde arbeid. 3. Studenten met een functiebeperking hebben een slechtere studievoortgang en behalen iets minder studiepunten. 4. Meer studievertraging bij studenten die zich belemmerd voelen door hun functiebeperking. 5. Motivatie van studenten met een functiebeperking is gemiddeld genomen iets lager dan die van de andere studenten. 6. Bijna de helft geeft aan dat hulp en ondersteuning nooit volledig de functiebeperking kan compenseren.
23 Studievertraging en uitval Percentage uitvallers onder studenten die wel en geen voorzieningen gebruiken naar soort hoger onderwijs. 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 9% 7% 3% Geen gebruikgemaakt van voorziening 5% 4% 1% Gebruikgemaakt van voorziening Hbo Wo Ho
24 Hoe gaat het in het vijfde studiejaar? Studenten najaar 2007 gestart en in april-mei 2012 gevraagd, dus 4,5 jaar na start Van de Hbo-studenten zonder functiebeperking is (in deze steekproef ) 63% afgestudeerd. Van de studenten met beperking: 46% Van de Wo-studenten zonder functiebeperking is 27% afgestudeerd. Van de studenten met beperking: 23% Van de Hbo-studenten zonder functiebeperking is 3% zonder diploma uitgevallen. Van de studenten met beperking: 14% Van de Wo-studenten zonder functiebeperking is) 2% zonder diploma uitgevallen. Van de studenten met beperking: 7%
25 Hoe gaat het in het vijfde studiejaar? Hbo-studenten met functiebeperking hebben gemiddeld 6 ECTS minder dan studenten zonder beperking Wo-studenten met functiebeperking hebben gemiddeld 21 ECTS minder dan studenten zonder beperking Studenten met een functiebeperking die zijn gestopt geven niet vaker dan de anderen aan dat hun studiestaken te voorkomen was geweest. In hun motivatie voor de studie en het studeren verschillen beide groepen studiestakers evenmin van elkaar.
26 Hoe gaat het in het vijfde studiejaar? Een derde van de studenten met functiebeperking is niet tevreden met hun huidige situatie. Bij de studenten zonder beperking is dit aandeel lager: een kwart. 20% van de studenten met een functiebeperking zit thuis (zonder maatschappelijke bezigheid), op de bank. Bij de studenten zonder beperking is dit 0%
27 1. Hoeveel studenten met een beperking zijn er in het hoger onderwijs (ho)? 2. Wat gebruiken zij aan voorzieningen: behoefte, noodzaak, aanbod, gebruik, tevredenheid 3. Bestaat er een relatie tussen studiesucces, studieuitval en gebruik van voorzieningen? 4. Zijn er aangrijpingspunten om vertraging en uitval terug te dringen? 5. en welke suggesties heeft u?
28 Zes aangrijpingspunten om vertraging en uitval terug te dringen 1. Verbeter de voorlichting (websites; vooral over leerroutes) met aandacht voor heterogeniteit én onzichtbare functiebeperkingen. 2. Nodig als universiteit of hogeschool op verschillende momenten studenten uit om functiebeperking te melden. 3. Communiceer intern de resultaten van individueel maatwerk. Wissel good/bad practices uit (bv over examenreglementen, studentenplatforms) tussen en binnen instellingen. 4. Vergroot de flexibiliteit van medewerkers: - functiebeperkingen kunnen veranderen, - in bepaalde studiefasen meer of minder belemmerend zijn, - en studenten vinden vaak tegelijkertijd een voorziening nodig en gebruiken deze niet, nog niet of niet meer.
29 Aangrijpingspunten (vervolg) 5. Maak duidelijk wat wordt verwacht van: studentendecaan <> studieadviseur/studiebegeleider <> docent <> student. Zorg voor voelsprieten onder docenten. 6. Verzamel en analyseer gegevens studievoortgang (ook nodig voor accreditatie) als verplicht onderdeel in managementrapportages (op diverse niveaus) én zorg voor feedback. Op niveau van instelling, faculteit, opleiding én student.
30 Zeven stellingen tot slot 1. Men onderschat in het hoger onderwijs vaak de omvang van de groep studenten die belemmerd worden door een functiebeperking. 2. De grote variatie in beperkingen (1), het geringe voorkomen van veel beperkingen (2), én de onzichtbaarheid van veel beperkingen (3) houden deze onderschatting (mede) in stand. 3. Waar generiek beleid wordt gevraagd is het antwoord: lever maatwerk (instellingen, opleidingen) en vraag/accepteer maatwerk (studenten). 4. Als voorzieningen nooit worden gebruikt/gevraagd moeten twee vragen worden gesteld: communiceren we duidelijk (instellingen, opleidingen) en oriënteren we ons goed (studenten)?
31 Zeven stellingen tot slot 5. Er is leerwinst te boeken door studenten met een functiebeperking minder vaak te laten uitstromen zonder diploma. 6. Geen enkele student met een functiebeperking die het hoger onderwijs zonder diploma heeft verlaten zou zonder maatschappelijke bezigheid moeten zijn. 7. Studenten met een functiebeperking die gemiddeld genomen langer over hun studie doen bouwen in een leenstelsel zonder studiebeurs meer studieschuld op.
32 en welke suggesties heeft u?
Studeren met een functiebeperking
CIJFERS Studeren met een functiebeperking Gebaseerd op het onderzoek Studeren met een functiebeperking 2012 door ResearchNed/ITS in opdracht van het Ministerie van OCW. 1 De 10 meest voorkomende functiebeperkingen
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking
Studeren met een functiebeperking Een student met dyslexie of autisme?! Wat betekent dat voor mij als docent? RU Onderwijsdag 2013 WELKOM! 1 Kennismaking Hanke van Buren Judith Jansen André Baars Jeroen
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking 2012
Studeren met een functiebeperking 2012 De relatie tussen studievoortgang, studieuitval en het gebruik van voorzieningen. Eindmeting onderzoek Studeren met een functiebeperking Onderzoek in opdracht van
Nadere informatiePROTOCOL STUDEREN MET EEN FUNCTIEBEPERKING AAN DE UNIVERSITEIT LEIDEN
PROTOCOL STUDEREN MET EEN FUNCTIEBEPERKING AAN DE UNIVERSITEIT LEIDEN Preambule Dit protocol is bedoeld om duidelijkheid te bieden over de mogelijkheden van het studeren met een functiebeperking binnen
Nadere informatieIntroductiebijeenkomst. Welkom bij [naam eigen onderwijsinstelling]
Introductiebijeenkomst Welkom bij [naam eigen onderwijsinstelling] Vandaag + Algemene opening - Op onderwijsinstelling - Studentenplatform - Ervaring + Informatiemarkt of rondleiding Welkom > Programma
Nadere informatieMonitor beleidsmaatregelen 2014. Anja van den Broek
Monitor beleidsmaatregelen 2014 Anja van den Broek Maatregelen, vraagstelling en data Beleidsmaatregelen Collegegeldsystematiek tweede studies uit de Wet Versterking besturing inclusief uitzonderingen
Nadere informatieMaken ze meer mogelijk?
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Beleidsgerichte studies 139 Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek Maken ze meer mogelijk? Studeren met een functiebeperking 2010 Vervolgmeting Hanneke
Nadere informatieStudenten met een functiebeperking helpen naar succes!
Studenten met een functiebeperking helpen naar succes! Fontys Hogescholen Dienst Studentenvoorzieningen Presentatie: André Rozendaal, teamleider Decanen & Psychologen Onderwerpen - Overgang van VO naar
Nadere informatiePlanmatig werken aan de toegankelijkheid van toetsing en examinering
Planmatig werken aan de toegankelijkheid van toetsing en examinering Hoger onderwijsinstellingen beschikken over adequaat beleid om de visie op de kwaliteit van het onderwijs te realiseren. Onderdeel van
Nadere informatiePlanmatig werken aan de toegankelijkheid van toetsing en examinering
Planmatig werken aan de toegankelijkheid van toetsing en examinering Hoger onderwijsinstellingen beschikken over adequaat beleid om de visie op de kwaliteit van het onderwijs te realiseren. Onderdeel van
Nadere informatieHET BEHOUDEN VAN EEN OPLEIDING
LANDELIJKE AANDACHT HET BEHOUDEN VAN EEN OPLEIDING Symposium Participatie door Educatie 11 november 2014 Jolanda Kroes - Veel aandacht binnen politiek en (hogeronderwijs - Uitval aantal studenten met een
Nadere informatieHET BEHOUDEN VAN EEN OPLEIDING. Symposium Participatie door Educatie 11 november 2014 Jolanda Kroes
HET BEHOUDEN VAN EEN OPLEIDING Symposium Participatie door Educatie 11 november 2014 Jolanda Kroes LANDELIJKE AANDACHT - Veel aandacht binnen politiek en (hogeronderwijs - Uitval aantal studenten met een
Nadere informatieStuderen met een Functiebeperking
STUDEREN Studeren met een Functiebeperking BESPREEK DE MOGELIJKHEDEN Maak een afspraak met de studentendecaan Windesheim zet kennis in werking Informatie voor ouders Een goede start is belangrijk om te
Nadere informatieStuderen met een handicap in 2005
Verwey-Jonker Instituut Drs. Esther Plemper Studeren met een handicap in 2005 Belemmeringen van studenten met een lichamelijke beperking, psychische klachten of dyslexie in het hoger onderwijs SAMENVATTING
Nadere informatieBetekenis geven aan data. expertworkshop
Betekenis geven aan data expertworkshop , Wie staat er voor u? Judith Jansen Beleidsadviseur handicap + studie judith.jansen@handicap-studie.nl 06-54675612 , Wat komt er aan bod? Effect cijfers voor handicap
Nadere informatieMaken ze meer mogelijk?
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Beleidsgerichte studies 139 Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek Maken ze meer mogelijk? Studeren met een functiebeperking 2010 Vervolgmeting Hanneke
Nadere informatieStuderen met een Functiebeperking
Studeren met een Functiebeperking Weten hoe jij zo optimaal mogelijk studeert? Maak een afspraak met de studentendecaan om je situatie te bespreken Windesheim zet kennis in werking Inhoud Pag 4 Studeren
Nadere informatieSuccesvol studeren met psychische klachten?! De rol van de onderwijsinstellingen bij de begeleiding van studenten met psychische klachten
Succesvol studeren met psychische?! De rol van de onderwijsinstellingen bij de begeleiding van studenten met psychische Sietske Sportel, adviseur Expertisecentrum handicap + studie Participatie door educatie,
Nadere informatieOverzicht. Begeleid Leren. Jong volwassenheid heeft een hoger risico om psychische problemen te krijgen
Begeleid Leren Overzicht Symposium Success@School Utrecht, 29 november 2018 Doelgroep Begeleid Leren Positionering van Begeleid Leren Ontwikkelde kennis, producten en diensten Dr. Lies Korevaar Agenda
Nadere informatieExpertisecentrum handicap + studie ondersteunt hogescholen en universiteiten bij het toegankelijk maken van onderwijs voor studenten met een
Expertisecentrum handicap + studie ondersteunt hogescholen en universiteiten bij het toegankelijk maken van onderwijs voor studenten met een functiebeperking. In deze folder leest u wat Expertisecentrum
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking
Studeren met een functiebeperking Informatie voor aspirant-studenten 1 Studiesuccescentrum Windesheim Inhoud Studeren met een functiebeperking, informatie voor aspirant-studenten... 1 Studeren met een
Nadere informatieWELKOM!! Workshop Het vervolg van matching: doorstroom naar studieloopbaanbegeleiding. Indra Newton Willem Vrooland
WELKOM!! Workshop Het vervolg van matching: doorstroom naar studieloopbaanbegeleiding Indra Newton Willem Vrooland Tijdlijn Matching CompetentieTest + Reflectievragenlijst SLB-gesprek Studievoortgangsassessment
Nadere informatieStuderen met een. functiebeperking
Studeren met een functiebeperking OPTIMAAL STUDEREN AAN DE CHE! Vaak heb je geen hulp nodig, maar soms is een duwtje in de rug prettig! 2 Wat is een functiebeperking? Waarschijnlijk denk jij bij het woord
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking
Studeren met een functiebeperking 1. Vooraf De Inspectie van het Onderwijs en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap hebben in de afgelopen jaren onderzoek gedaan naar de toegankelijkheid
Nadere informatieRegelgeving studeren met een beperking in het Hoger Onderwijs
Regelgeving studeren met een beperking in het Hoger Onderwijs Bronnen: Nel Hofmeester Ontwikkel je eigen leerstijl bijeenkomst 4 Expertisecentrum handicap + studie Regeringsbeleid leren/studeren met een
Nadere informatieKlik om de stijl te bewerken. Studie en psyche. Studiemiddag Ervaringswijzer 20 januari 2015 Sietske Sportel handicap + studie
Klik om de stijl te bewerken Studie en psyche Studiemiddag Ervaringswijzer 20 januari 2015 Sietske Sportel handicap + studie Klik om de stijl te bewerken uit het hoger onderwijs Rollen 2014/2015 Klik om
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus EA Den Haag
a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.minocw.nl
Nadere informatieo Vallen er veel studenten uit? o Zijn er veel moeilijke vakken, zo ja, welke? o Hoeveel contacturen zijn er / hoeveel zelfstudie moet je doen?
Gaan studeren Wil je na je havo-, vwo- of mbo-diploma graag verder studeren aan een hogeschool of universiteit? Maar weet je niet zeker of dat kan vanwege je functiebeperking? Dan helpt deze folder je
Nadere informatieStuderen met een handicap
Norbert Broenink Klaas Gorter Studeren met een handicap Belemmeringen die studenten met een lichamelijke beperking, psychische klachten of dyslexie in het hoger onderwijs ondervinden Onderzoek uitgevoerd
Nadere informatieInstroom en studiekeuze
Studeren met een functiebeperking Instroom en studiekeuze December 2012 Expertisecentrum handicap + studie Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 1. Inleiding... 2 2. Cijfers... 3 2.1. Uitval... 3 2.2. Aanvraag
Nadere informatieDe term functiebeperking wordt gebruikt als verzamelbegrip en omvat chronische ziekte, psychische of lichamelijke klachten, dyslexie en dyscalculie.
Inleiding Deze brochure is bedoeld voor (aspirant) studenten met een functiebeperking. Studeren met een functiebeperking is vaak niet eenvoudig. Zo kan een chronische ziekte vermoeidheid en pijn veroorzaken
Nadere informatieStuderen aan het hbo. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g
Studeren aan het hbo Inhoud van de presentatie Kenmerken van het hbo Verschil tussen havo en hbo Verschil hbo en universiteit Opbouw van een hbo-opleiding Studieresultaten en begeleiding Toelating en aanmelding
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 29 355 Gelijke behandeling voor mensen met een handicap of een chronische ziekte Nr. 47 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN
Nadere informatieHogeschool van Amsterdam Nota Begeleiding van studenten met een functiebeperking Universiteit en Hogeschool van Amsterdam
Hogeschool van Amsterdam Nota Begeleiding van studenten met een functiebeperking Universiteit en Hogeschool van Amsterdam 1 Voorwoord In 2005 hebben de Universiteit en Hogeschool van Amsterdam gezamenlijk
Nadere informatieCijfermatige achtergrondinformatie ten behoeve van Slotconferentie HO-tour
Cijfermatige achtergrondinformatie ten behoeve van Slotconferentie HO-tour In deze bijlage zijn feiten en cijfers opgenomen over het hoger onderwijs die illustratief kunnen zijn voor de discussies in de
Nadere informatieInclusief en toegankelijk onderwijs voor studenten met een functiebeperking
Inclusief en toegankelijk onderwijs voor studenten met een functiebeperking SOP 2-daagse Diversiteit en inclusiviteit in het hoger onderwijs, 30 juni 2017 Even voorstellen Expertisecentrum handicap + studie
Nadere informatieKlik om de stijl te bewerken. Een voldoende halen, of laten zien wat je kan? Welkom! conferentie Versterking examencommissies.
Klik om de stijl te bewerken Een voldoende halen, of laten zien wat je kan? Welkom! conferentie Versterking examencommissies 9 maart 2016 VSNU Klik om de stijl te (even bewerken voorstellen) Lex Jansen
Nadere informatieOnderzoek studie uitval HBO studenten Het belang van een goede studiekeuze. oktober 2011
Onderzoek studie uitval HBO studenten Het belang van een goede studiekeuze oktober 2011 Hoog percentage studie uitvallers Uit cijfers van de HBO-raad blijkt dat gemiddeld 15,8% van de HBO studenten afvalt
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking
Studeren met een functiebeperking NHL Hogeschool. Vergroot je perspectief. Haal het beste uit jezelf! NHL Hogeschool helpt studenten om hun talenten te ontdekken en ontwikkelen. Dat op zich is al een uitdaging,
Nadere informatieJOB-monitor 2016 Vragenlijst
JOB-monitor 2016 Vragenlijst (na testen met studenten) JOB in samenwerking met ResearchNed 2015 JOB. Geen van de materialen die onderdeel uitmaken van de JOB-monitor 2016 mogen zonder voorafgaande schriftelijke
Nadere informatieStudentenhuisvesting Feiten en trends 2010
Studentenhuisvesting Feiten en trends 2010 Studentenhuisvesting - Feiten en trends 2010-1- Studenten Aantal ingeschreven voltijd studenten in bekostigde HBO- en WO-instellingen in Nederland 2009-2010 2008-2009
Nadere informatieSuccesvolle overgang van vo naar ho. voor leerlingen met een specifieke ondersteuningsbehoefte
Succesvolle overgang van vo naar ho voor leerlingen met een specifieke ondersteuningsbehoefte Programma + Welkom + Aanleiding - Ervaringen - Cijfers + Handreiking + Dialoog Aanleiding Ervaringen en cijfers
Nadere informatieWarme overdracht voor studenten met een functiebeperking. Liesbeth Geling 2011
Warme overdracht voor studenten met een functiebeperking Liesbeth Geling 2011 Programma Introductie Facts & figures Wettelijk kader Wat maakt een student succesvol Instroom warme overdracht Vragen handicap
Nadere informatieSteeds meer niet-westerse allochtonen in het voltijd hoger onderwijs
Steeds meer niet-westerse allochtonen in het voltijd hoger onderwijs Esther van Kralingen Tussen studiejaar 1995/ 96 en 21/ 2 is het aandeel van de niet-westerse allochtonen dat in het hoger onderwijs
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking
Studeren met een functiebeperking Ervaringen van studenten met een functiebeperking aan de Universiteit Leiden Rapport nr 186 Oktober 2008 G. van Duijn D.N.M. de Gruijter Interfacultair centrum voor Lerarenopleiding,
Nadere informatieFeiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. juni 2011
Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs juni 2011 2 Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs Meer dan zeven op de tien studenten
Nadere informatieOverzicht. Waarom aandacht voor studenten met psychische problemen?
Ondersteuning van studenten met psychische problemen bij het volhouden/afronden van de studie Studieadviseurs Universiteit Utrecht Utrecht, 31 oktober 2017 Kennismaking Overzicht Waarom aandacht voor studenten
Nadere informatieFeiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. April 2016
Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs April 2016 Feiten en cijfers 2 Het algemene beeld Start van de studie uitval en wisselaars Tal van inspanningen bij hogescholen
Nadere informatieDe Studiekeuzecheck: voor wie werkt het?
De Studiekeuzecheck: voor wie werkt het? Onderzoek naar SKC bij de Randstad hogescholen Dr. F. Rutger Kappe 17 maart, Utrecht rutger.kappe@inholland.nl Opzet Landelijk overzicht SKC in het hbo Resultaten
Nadere informatieArbeidsgehandicapten in Nederland
Arbeidsgehandicapten in Nederland Ingrid Beckers In 2003 waren er in Nederland ruim 1,7 miljoen arbeidsgehandicapten; 15,8 procent van de 15 64-jarige bevolking. Het aandeel arbeidsgehandicapten is daarmee
Nadere informatieFactsheet. Samenvatting
Afgestudeerden en uitvallers 2017 In deze factsheet staan de belangrijkste kengetallen en ontwikkelingen met betrekking tot uitval, studiewissel en studiesucces. Alle cijfers betreffen voltijd hbo-bachelorstudenten
Nadere informatieAANMELDING VERVOLGOPLEIDING NA STUDIEKEUZE. Belangrijke informatie voor alle leerlingen (en ouders) van leerjaar 5 Havo De Hof!
AANMELDING VERVOLGOPLEIDING NA STUDIEKEUZE Belangrijke informatie voor alle leerlingen (en ouders) van leerjaar 5 Havo De Hof! Inhoud Hoe maak je een goede studiekeuze?... 3 Aanmelden... 3 Na je aanmelding:
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG.. Datum 25 oktober 2018 Profileringsfonds hoger onderwijs
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG.. Hoger Onderwijs en Studiefinanciering Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375
Nadere informatieDatum 8 april 2019 Brief met overzicht voorzieningen voor studenten met een beperking in mbo en hbo en reactie op onderzoek Mind the Gap
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Hoger Onderwijs en Studiefinanciering Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375
Nadere informatieWelkom. Wat komt er terecht van de aanbevelingen (inmiddels accreditatie-eisen) van de Commissie Maatstaf? Nationale Dyslexie Conferentie 2013
Welkom Wat komt er terecht van de aanbevelingen (inmiddels accreditatie-eisen) van de Commissie Maatstaf? Nationale Dyslexie Conferentie 2013 Expertisecentrum handicap + studie Lex Jansen www.handicap-studie.nl
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking
Studeren met een functiebeperking Campus Brugge Campus Oostende Gids voor studenten 2013-2014 Een functiebeperking kan studeren aan het hoger onderwijs bemoeilijken. De hogeschool heeft hier oog voor.
Nadere informatieStudentenwelzijn opdracht handicap + studie. 29 januari Utrecht
Studentenwelzijn opdracht handicap + studie 29 januari 2019 - Utrecht Aandacht voor studentenwelzijn (1) + Signalen studenten(bonden) + RVS-rapport Recept voor maatschappelijk probleem 2017 + Onderzoek
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking. www.windesheimflevoland.nl. Windesheim Flevoland 1
Studeren met een functiebeperking www.windesheimflevoland.nl Windesheim Flevoland 1 Inhoudsopgave Inleiding Inleiding pag. 3 Studentendecaan pag. 4 Rechten en plichten geregeld pag. 6 Voorzieningen en
Nadere informatieJOB-monitor 2018 Vragenlijst
JOB-monitor 2018 Vragenlijst (na testen met studenten inclusief wijzigingen t.o.v. 2016) JOB in samenwerking met ResearchNed 2017 JOB. Geen van de materialen die onderdeel uitmaken van de JOB-monitor 2018
Nadere informatieBijlage 9. Ongewijzigd Wet.vaardigheden_02 Het kritisch beoordelen van wetenschappelijk werk
Status Variabelenaam Vraag Opmerking Oordeel algemeen Ongewijzigd algemeen_01 We willen je graag vragen hoe jij je studie in het algemeen beoordeelt. Geef hieronder aan hoe tevreden je bent over: Inhoud
Nadere informatieOriëntatiefases en zoekmogelijkheden
Inzoomen op: Oriëntatiefases en zoekmogelijkheden Hoger onderwijs in beweging Opleidingen en eisen Inschrijvingsprocedure Drie categoriën / drie stadia van oriëntatie Open dagen (algemene oriëntatie)
Nadere informatieProfessionaliseringsaanbod
6 sept Studeren met dyslexie en dyscalculie Studeren met dyslexie of dyscalculie: wat is het, wat doet het en hoe worden studenten met dyslexie of dyscalculie belemmerd in hun studie? Welke oplossingen
Nadere informatieFunctiebeperking Van verzoek tot voorziening
Functiebeperking Van verzoek tot voorziening Van beperkingen naar mogelijkheden Een handreiking voor alle betrokkenen bij de toekenning en uitvoering van een voorziening voor studenten met een functiebeperking
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 31 524 Beroepsonderwijs en Volwassenen Educatie 31 288 Hoger Onderwijs-, Onderzoek- en Wetenschapsbeleid Nr. 416 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS,
Nadere informatieAfgestudeerden en uitvallers in Avans en het hoger beroepsonderwijs
Leer- en Innovatiecentrum Breda, 's-hertogenbosch, Tilburg NOTITIE ons kenmerk IR24052017 contactpersoon Daniël Rijckborst telefoon 0610359505 onderwerp Factsheet Vereniging Hogescholen e-mail d.rijckborst@avans.nl
Nadere informatie1. Aanleiding en opbouw handreiking
1. Aanleiding en opbouw handreiking 1.1 Aanleiding Voor studenten uit het mbo kan de stap naar het hbo groot zijn. Het onderwijs verandert, er wordt een meer proactieve houding van de student verwacht,
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Beleidsgerichte studies Hoger onderwijs en 134 Wetenschappelijk onderzoek Studeren met een functiebeperking Resultaten van een onderzoek onder eerstejaarsstudenten
Nadere informatieStudiebegeleiding: de studieadviseur en de student
30-5-2016 1 Studiebegeleiding: de studieadviseur en de student Geartsje Zondervan Anneke Schrik Bart Borghols Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen 30-5-2016 2 30-5-2016 3 Even voorstellen Geartsje
Nadere informatieNadere analyses studentenmonitor 2002; Studeren met een handicap en Studieverloop in het algemeen
Stichting voor Economisch Onderzoek Beleidsgerichte studies Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek 101 Nadere analyses studentenmonitor 2002; Studeren met een handicap en Studieverloop in het algemeen
Nadere informatieTOELICHTING INDICATOREN STUDIE IN CIJFERS WO d.d. mei 2017
TOELICHTING INDICATOREN STUDIE IN CIJFERS WO d.d. mei 2017 Studie in Cijfers (vaak ook studiebijsluiter genoemd) geeft een beeld van hoe een opleiding aan een universiteit het doet in vergelijking met
Nadere informatieFactsheet. Samenvatting
Studiesucces en uitval 2018 Deze factsheet bevat de belangrijkste ontwikkelingen in het hbo op het gebied van studiesucces, studieduur, uitval en studiewissel van voltijd bachelorstudenten uitgesplitst
Nadere informatieAdviezen voor studiekiezers op basis van de Startmonitor
Adviezen voor studiekiezers op basis van de Startmonitor Conclusies en aanbevelingen op basis van jaarlijks onderzoek naar studiekeuze en studiesucces Jules Warps ResearchNed mei 2012 2012 ResearchNed
Nadere informatieMonitor beleidsmaatregelen Anja van den Broek Jessica Nooij
Monitor beleidsmaatregelen 2015 Anja van den Broek Jessica Nooij Maatregelen, vraagstelling en data Beleidsmaatregelen Invoering studievoorschot (2015) Wet Kwaliteit in verscheidenheid (loting, toelating
Nadere informatieSubsector overig. Subsector overig
Subsector overig Samenvatting... Grote subsector... 2 Veel switchende studenten... 3 Hoge uitval onder mbo ers... 4 Hoog wo-diplomarendement... 4 Minste studenten van hbo naar wo... 4 8 accreditaties na
Nadere informatie5. Onderwijs en schoolkleur
5. Onderwijs en schoolkleur Niet-westerse allochtonen verlaten het Nederlandse onderwijssysteem gemiddeld met een lager onderwijsniveau dan autochtone leerlingen. Al in het basisonderwijs lopen allochtone
Nadere informatieStudenten aan lerarenopleidingen
Studenten aan lerarenopleidingen Factsheet januari 219 In de afgelopen vijf jaar is het aantal Amsterdamse studenten dat een lerarenopleiding volgt met ruim 9% afgenomen. Deze daling is het sterkst voor
Nadere informatieFeiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. Mei 2015
Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs Mei 2015 Feiten en cijfers 2 Inleiding Op 19 mei 2015 hebben de hogescholen hun strategische agenda #hbo2025: wendbaar & weerbaar1
Nadere informatieOnderzoekbevindingen en Good practices
Onderzoekbevindingen en Good practices 3e GoLeWe-projectconferentie Hasselt, 9 december 2010 Geert Speltincx Gert Vanthournout Vincent Donche Samenwerking tussen Universiteit Antwerpen (Onderzoeksgroep
Nadere informatieSubsector politicologie en bestuurskundige opleidingen
Subsector politicologie en bestuurskundige Samenvatting... 2 Weinig deeltijd... 2 Wo-instroom... 3 Weinig uitval iets toegenomen... 3 Veel switch... 3 Vier in herstel... 3 Veel studenten raden opleiding
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 31 288 Hoger Onderwijs-, Onderzoek- en Wetenschapsbeleid Nr. 665 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter van
Nadere informatieVoorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen
3 Voorwoord Goed onderwijs is een belangrijke voorwaarde voor jonge mensen om uiteindelijk een betekenisvolle en passende plek in de maatschappij te krijgen. Voor studenten met een autismespectrumstoornis
Nadere informatieStudiebegeleiding aan de TU Delft
aan de TU Delft Pascal de smidt, Studieadviseur CiTG Ouderavond 1 in de bachelor Wat kan uw kind verwachten? Begeleiding in het eerste bachelorjaar (propedeuse) Begeleiding in het tweede en derde bachelorjaar
Nadere informatieDit onderdeel gaat over diploma s van bekostigde opleidingen. Hierbij onderscheiden we diplomarendement en het aantal diploma s.
Na nominaal plus 1 jaar 45 procent een diploma... 2 Rendement wo stijgt, hbo-rendement daalt... 4 Hbo-ontwerpopleidingen laagste rendement van de sector... 6 Hoger rendement wo biologie, scheikunde en
Nadere informatieAANMELDING VOOR DE DECENTRALE SELECTIE OPLEIDING TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE HOGESCHOOL VAN ARNHEM EN NIJMEGEN (HAN) STUDIEJAAR 2015-2016
AANMELDING VOOR DE DECENTRALE SELECTIE OPLEIDING TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE HOGESCHOOL VAN ARNHEM EN NIJMEGEN (HAN) STUDIEJAAR 2015-2016 Instructie Leuk dat je interesse hebt voor de opleiding Toegepaste Psychologie
Nadere informatieVervroegde aanmelding, matching en studiekeuzecheck. Eerste resultaten Startmonitor VSNU-conferentie Matcht het?
Vervroegde aanmelding, matching en studiekeuzecheck Eerste resultaten Startmonitor 2014-2015 VSNU-conferentie Matcht het? Vandaag Kort: Startmonitor Achtergronden studieuitval Vervroeging aanmelding en
Nadere informatieStichting prof. dr. G.C. Heringa-Fonds. Activiteitenoverzicht 2015
Stichting prof. dr. G.C. Heringa-Fonds Activiteitenoverzicht 2015 Colofon Titel Activiteitenoverzicht 2015 Stichting prof. dr. G.C. Heringa-Fonds Auteur Patricia Defesche, Marian de Groot Expertisecentrum
Nadere informatieStudievoortgang en studiesucces in het wo
Evidence-based verbeteren Studievoortgang en studiesucces in het wo VSNU Conferentie Studiesucces, 13 juni 2012 Studentenmonitor Toegankelijkheid Determinanten van studiegedrag Studiekeuze Determinanten
Nadere informatieSuccesvol eerste studiejaar
Succesvol eerste studiejaar Wat kunt u als ouder doen Hermien Miltenburg Een succesvol eerste jaar begint met goed oriënteren op de opleiding Onderzoek van researchnet (startmonitor) op www.mijnkindgaatstuderen.nl
Nadere informatieFeiten en cijfers. Studenttevredenheids onderzoek juni 2008
Feiten en cijfers Studenttevredenheids onderzoek 2008 juni 2008 Feiten en cijfers 2 Studenttevreden heids - onderzoek 2008 Inleiding In maart 2008 hebben 27 hogescholen dezelfde vragenlijst voorgelegd
Nadere informatieGap Year onderzoek. 1. Uitkomsten Jongeren
Samenvatting Gap Year onderzoek Mei 2012 Gap Year onderzoek In april 2012 hebben het Europees Platform en de Nuffic onderzoek gedaan naar de toekomstplannen van leerlingen na hun eindexamen. De focus van
Nadere informatieBeleidsmaatregelen in het hoger onderwijs en de rol van decanen in het studiekeuzeproces. Anja van den Broek
Beleidsmaatregelen in het hoger onderwijs en de rol van decanen in het studiekeuzeproces Anja van den Broek Aandachtspunten Beleidsmaatregelen Onderwijsdeelname en toegankelijkheid Veranderingen in studiekeuze
Nadere informatieVragenlijst Nationale Studenten Enquête 2019
Vragenlijst Nationale Studenten Enquête 2019 V1. Selecteer een taal / Select a language: 1 Nederlands 2 English 3 Deutsch V2. Je kunt zowel anoniem als niet-anoniem deelnemen aan de NSE. In beide gevallen
Nadere informatieHet portfolio kan met betrekking tot de fasen en stappen uit het protocol de volgende functies vervullen:
Bijlage 3 Portfolio 1 Handleiding persoonlijk coach 1.1 Doel van een portfolio Op steeds meer scholen voor voortgezet onderwijs en vervolgopleidingen wordt gewerkt met portfolio s. Met het portfolio laat
Nadere informatieQuick scan dyslexie in mbo en ho
Quick scan dyslexie in mbo en ho Onderzoek in opdracht van het ministerie van OCW datum 7 september 2016 auteur(s) Boukje Cuelenaere versie 5.0 CentERdata, Tilburg, 2016 Alle rechten voorbehouden. Niets
Nadere informatieJaarverslag Kwaliteitszorg CMD
Jaarverslag Kwaliteitszorg CMD 2014-2015 INHOUD WAARDERING... 2 RENDEMENT... 2 AUDIT/ACCREDITATIE... 3 BIJLAGEN WAARDERING Rapportcijfers Propedeusevakken... 4 Rapportcijfers kernvakken V1... 4 Rapportcijfers
Nadere informatieHet College van beroep voor de examens aan de Universiteit Utrecht (hierna: het College) heeft de volgende uitspraak gedaan op het beroep van:
CBE, Postbus 80125, 3508 TC Utrecht College van Beroep voor de Examens ex artikel 7.60 van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek Bezoekadres Heidelberglaan 8, Utrecht UITSPRAAK Ons
Nadere informatieWat weet jij over het leenstelsel?!
Resultaten onderzoek Wat weet jij over het leenstelsel? 13-01-2015 Wat weet jij over het leenstelsel? In 2015 staan er ingrijpende veranderingen voor de deur die de toegankelijkheid van het onderwijs onder
Nadere informatieFlexibel studeren met een functiebeperking in het hoger onderwijs
Flexibel studeren met een functiebeperking in het hoger onderwijs Laura Bisschop, student HRM/HTD Bij punt 1 bespreek ik de belemmerende factoren die ik ben tegengekomen gedurende mijn studie en bij punt
Nadere informatieHet einde van passend onderwijs: Gaan studeren!
Het einde van passend onderwijs: Gaan studeren! Hannelore Veltman, Judith Jansen Voorstellen Hannelore Veltman Expertisecentrum handicap + studie Hannelore.veltman@handicap studie.nl +31 6 54675596 Judith
Nadere informatieInhoud. Inleiding 15 Waar kun je dit boek voor gebruiken? 15 Voor wie is dit boek? 15 Hoe werkt dit boek? 16
Inhoud Inleiding 15 Waar kun je dit boek voor gebruiken? 15 Voor wie is dit boek? 15 Hoe werkt dit boek? 16 1 MBO, HBO of universiteit 19 MBO: Middelbaar Beroepsonderwijs 20 Toelating 20 Locatie 21 HBO:
Nadere informatie