Notitie Woonservicegebieden Een aanscherping van het uitvoeringsplan

Transcriptie

1 Notitie Woonservicegebieden Een aanscherping van het uitvoeringsplan

2 1. Aanleiding Het onderwerp woonservicegebieden opgenomen in de prestatieafspraken Wonen tussen de Provincie Overijssel en de gemeente Hof van Twente van 28 januari Voor het ontwikkelen van woonservicegebieden heeft de Provincie een subsidie beschikbaar gesteld. Conform de voorwaarden van deze subsidie is in maart 2011 door het college het Uitvoeringsplan woonservicegebieden vastgesteld en naar de Provincie gestuurd. Recente ontwikkelingen, zoals de steeds concreter wordende demografische veranderingen, hebben ervoor gezorgd dat de Business case en het projectplan van het project woonservicegebieden tegen het licht gehouden zijn. Bovendien heeft op 7 februari 2012 een gesprek met de Provincie plaatsgevonden, waarin zij ons geadviseerd hebben om het aantal en de verscheidenheid aan projecten te heroverwegen om het behapbaar te houden. Hieruit is geconcludeerd dat het noodzakelijk is om het uitvoeringsplan aan te scherpen en concreter te maken en de scope van het project te beperken, zodat de doelstellingen van het project en de bedoelingen van de provincie geborgd blijven. 2. Demografische ontwikkelingen De bevolking van Nederland wordt steeds ouder. In de gemeente Hof van Twente is de ontwikkeling van de vergrijzing sterker in vergelijking met het regionale niveau. Daar komt bij dat het aandeel jongeren afneemt. Veel jongeren trekken weg wegens studie of werk. Vanwege deze ontwikkeling stijgt de gemiddelde leeftijd in de gemeente sterker. Dit heeft vervolgens gevolgen voorzieningenpeil en de behoefte aan een ander soort voorzieningen op lokaal niveau. 2.1 Huishoudens 2.2 Extramuralisering 3. Prestatieafspraken met de Provincie De gemeente Hof van Twente streeft er naar dat per 1 januari 2015 tenminste 50% van de huishoudens in enigerlei vorm van een woonservicegebied woont, zodat mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Een woonservicegebied biedt algemene voorzieningen en aanpasbare woningen of woningen die geschikt zijn voor zorgbehoevenden (bijvoorbeeld levensloopbestendige en 0-tredewoningen). Bestaande afspraken over de huisvesting van bijzondere doelgroepen, zoals statushouders dak- en thuislozen en woonwagenbewoners worden ongewijzigd voortgezet. Daarnaast draagt de gemeente zorg voor voldoende woningen/woonruimte voor jongeren die uitstromen uit de residentiële jeugdzorg. De provincie Overijssel reserveert ,- ten behoeve van de realisatiekosten van het concrete uitvoeringsplan wat ten doel heeft woonservicegebieden te realiseren. Hiervan is

3 65% bedoeld voor het treffen van fysieke maatregelen en 25% voor maatregelen op sociaal gebied. De gemeente en de provincie zullen overleg voeren over de voorbereiding en uitvoering van de beleidsvisie om na te gaan hoe de provincie de ontwikkelingen kan ondersteunen. 4. Definitie woonservicegebieden Een woonservicegebied is een wijk in een stad of dorp waar kwetsbare mensen als ouderen en als mensen met een beperking zo lang en zo zelfstandig mogelijk wonen. Door binnen een woonservicegebied te voorzien in de ondersteuningsvraag door middel van een actieve samenhang van voorzieningen op het gebied van wonen, welzijn en zorg, wil de gemeente met inwoners en organisaties zorgen dat mensen langer zelfstandig kunnen blijven wonen en kunnen participeren in de samenleving. Doelstelling De Stichting Experimenten Volkshuisvesting (2010) heeft een viertal kerndoelen voor de ontwikkeling van woonservicegebieden weergegeven, deze zijn ook relevant voor Hof van Twente: Bewoners kunnen langer in de eigen woning wonen, wat leidt tot een dalende vraag naar intramurale zorg, een hogere kwaliteit van leven. Bewoners kunnen (indien zij niet in hun eigen woning kunnen blijven wonen) langer in de eigen buurt wonen, wat leidt tot een hogere kwaliteit van leven, minder eenzaamheid, en een hoger aantal ouderen in de wijk en een sterkere wijkeconomie (doordat ouderen hun producten en diensten vaker in de eigen buurt inkopen) Bewoners kunnen langer actief zijn in de maatschappij, wat leidt tot een hogere kwaliteit van leven, minder eenzaamheid en een sterkere sociale cohesie Bewoners leven gelukkig en dus gezonder, wat leidt tot een dalende vraag naar zorg uit de verschillende domeinen Deze doelen leiden, kort samengevat, tot een tweetal beoogde maatschappelijke effecten: een hogere kwaliteit van leven en een lager beroep op dure zorg. 5. Uitgangspunten De geformuleerde uitgangspunten van de Wmo bepalen onder meer kaders van het nieuwe welzijnsbeleid, maar zijn ook ondersteunend aan de inrichting van de woonservicegebieden. Dit hebben we gedaan door drie pijlers te noemen die hieraan kunnen bijdragen. Dit zijn de pijlers: zelfredzaamheid, maatschappelijke participatie en gebruikmaking van de kracht van de samenleving. Zowel de maatregelen in het sociale domein als maatregelen in het fysieke domein dienen bij te dragen aan deze doelstellingen. Deze doelstellingen dragen vervolgens weer bij aan de leefbaarheid (prestatieveld 1 van de Wmo) en aan het creëren van de mogelijkheid dat mensen zo lang mogelijk in hun eigen omgeving blijven wonen. 6. Criteria Om te kunnen spreken van een woonservicegebied dient aan de volgende criteria te zijn voldaan: In een woonservicegebied: Is een infrastructuur waar diverse voorzieningen, diensten en activiteiten aangeboden of georganiseerd kunnen worden op het gebied van ontmoeting, dagactiviteiten, informele zorg, praktische en huishoudelijke diensten, gezondheidsdiensten, informatie en vervoer. Zijn voorzieningen voor de dagelijkse levensbehoeften zoals supermarkt, huisarts en apotheek. Zijn de belangrijke loop- en fietsroutes aangewezen en toegankelijk en veilig. Is een samenhangende, toegankelijke en complete zorgvoorziening aanwezig, die persoons- of gezinsgericht aangeboden worden.

4 Is een kleinschalige woonvorm binnen het gebied voor inwoners met behoefte aan zorg en toezicht en 0-treden woningen voor mensen met lichte functiebeperkingen. Is minimaal 1 ontmoetingsruimte voor welzijnsactiviteiten, waarbij er in ieder geval activiteiten voor ouderen worden georganiseerd. Is openbaar vervoer aanwezig. Is vervoer van deur tot deur is op afroep beschikbaar. Is een wijkserviceteam aanwezig, waar de inwoners een beroep op kunnen doen en waar instellingen vertegenwoordigd zijn, zodat de lijnen kort zijn en de zorg zo dichtbij mogelijk. Is bij de inwoners bekend welk aanbod van voorzieningen er is. 7. Aanwijzing woonservicegebieden Onderdeel van de prestatieafspraken met de Provincie is dat 50% van de huishoudens in 2015 in een woonservicegebied woont. Om dit te kunnen realiseren is het van belang dat de gebieden de juiste grootte hebben. In Hof van Twente worden de volgende gebieden aangewezen als woonservicegebieden. Delden De gehele kern Delden wordt aangewezen als woonservicegebied. De kern Delden heeft 7323 inwoners en 2815 huishoudens. Momenteel is 12% van de inwoners ouder dan 75 jaar, in 2030 is dit percentrage opgelopen tot 22%. Op het gebied van wonen is 21% van het totale woningaanbod een 0-tredenwoning. Veel voorzieningen die nodig zijn voor een woonservicegebied zijn in Delden wel te vinden. Diepenheim De gehele kern Diepenheim wordt aangewezen als woonservicegebied en heeft 2648 inwoners en 1075 huishoudens. Van deze inwoners is op dit moment 8% ouder dan 75 jaar, in 2030 is dit percentage naar verwachting 16%. Van het totale woningaanbod is 32% een 0- tredenwoning. Ook voor Diepenheim geldt dat er redelijk veel voorzieningen zijn. Hengevelde De gehele kern Hengevelde wordt aangewezen als woonservicegebied en heeft 2119 inwoners. Hiervan is ongeveer 12 % ouder dan 75 jaar. In 2030 ligt dit rond de 22 %. Van het totale woningaanbod is 32% een 0-tredenwoning. Ook voor Hengevelde geldt dat er relatief veel voorzieningen zijn. Markelo De gehele kern Markelo wordt aangewezen als woonservicegebied. De kern Markelo heeft 7630 inwoners in 3050 huishoudens. Op dit moment is 8% van de inwoners ouder dan 75 jaar, in 2030 is dit percentage opgelopen naar 16%. Ongeveer 33% van het aantal woningen is een 0-tredenwoning. Goor In de totale kern Goor wonen inwoners. Dit gebied is voor Hof van Twente te groot om in het geheel aan te merken als woonservicegebied. Daarom wordt in Goor de keuze gemaakt om het centrum van Goor (het gebied binnen de parkeerroute) aan te wijzen als woonservicegebied. De keuze voor het aanwijzen van de deze woonservicegebieden, houdt in dat, binnen dit project, alleen in deze gebieden fysieke danwel sociale maatregelen getroffen worden om deze woonservicegbieden te vormen of te optimaliseren. Dit houdt dan ook in dat maatregelen in andere gebieden niet binnen dit project opgepakt kunnen worden. Een uitzondering wordt gemaakt voor de toegankelijkheid van de kulturhusen in de buurtschappen, dit is heel belangrijk voor de leefbaarheid in de gemeente en ook een

5 speerpunt van de Provincie. Wel is de lijst met verzoeken vanuit de kernen en buurtschappen goed worden getoetst en zullen, daar waar mogelijk, verzoeken binnen de lijnorganisatie opgepakt worden. Een voorstel hiertoe is opgenomen in bijlage Uitvoering In de prestatieafspraken en de subsidiebeschikking van de Provincie is bepaald dat van het totale bedrag aan subsidie 65% moet worden uitgegeven aan fysieke maatregelen, 25% aan sociale maatregelen en 10% is bedoeld als invoeringsgeld. Bovendien is er voor Markelo en Diepenheim nog PMJP-geld beschikbaar van totaal ,-. Om deze subsidie binnen de verschillende woonservicegebieden goed te verdelen, is het belangrijk om een aantal zaken te bepalen: wat vraagt de provincie van ons, waar ligt de focus en welke behoefte bestaat er per woonservicegebied. In 2010 en 2011 zijn bijeenkomsten gehouden op verschillende plekken in de gemeente om, samen met de inwoners, te bepalen waar de behoefte ligt. Hieruit is een lijst opgesteld met allerlei verschillende wensen. Bovendien is in 2011 gestart met de uitvoering van een aantal initiatieven in het sociale domein. Het betreft het inrichten van het wijkserviceteam in Delden, waar dit als pilot is opgestart en het wegzetten van de pilot buurtbemiddeling. Op het gebied Sociaal ligt de focus op drie onderdelen: Inrichten van wijkserviceteams in elk woonservicegebied Buurtbemiddeling Generen van bekendheid van alles wat er al is oa allochtonenspreekuur Op het gebied van Fysiek ligt de focus op drie onderdelen: Toegankelijkheid openbare ruimte Toegankelijkheid kulturhusen (koppeling pmjp voor Markelo en Diepenheim) Bereikbaarheid dagelijkse voorzieningen Levensloopbestendige woningen of woningen die geschikt zijn voor zorgbehoevenden in het aanbod van de sociale huurwoningen Op basis van de inventarisatie in de gemeente, de voorwaarden van de Provincie en de door ons gekozen focus, komen we tot de volgende concrete zaken om aan te pakken. Organisatiebreed Pilot buurtbemiddeling 1 juni S Wijkserviceteams Loopt S Bekendheid voorzieningen Start 1 april S Stimuleringsbijdrage wonen Start 1 januari F Stimuleringsbijdrage domotica Start 1 januari S Bestek, tekeningen en toezicht, beh. bij fysieke maatregelen Start 1 juli ,- F Delden Toegankelijkheid: Totaal Greeckeringskamp, lichtmast 5.000,- F verplaatsen Vossenbrinkweg Averinkstraat, 2.000,- F

6 banden verlagen, oprit Parkeerplaats De Mors, realiseren 3.000,- F invalidenparkeerplaats t Kip, uitvaartcentrum; realiseren 3.000,- F invalidenparkeerplaats Langestraat Hengelosestraat; 2.500,- Banden verlagen Stationsweg, nabij station; stellen 1.500,- gootlaag Parkeerplaats station ,- Invalidenparkeerplaatsen vlakstraten Stationsweg Spoorstraat; herstraten 500,- verlaging Spoorstraat MR Racerstraat, 1.000,- banden verlagen Spoorstraat, verlaagde banden 1.500,- Langestraat, herstraten, banden verlagen, obstakels verwijderen ivm rolstoeltoegankelijkheid In centrum, verlagen banden Diepenheim Verbeteren toegankelijkheid Gereed voor Totaal ,- F Grotestraat; Maken en aanbrengen F van stalen oprijplaten t.b.v. opritten Grotestraat, voor de kerk, herstraten F voetpad ivm rolstoeltoegankelijkheid Algemene toegankelijk wsg, verlagen F trottoirbanden Herstraten, vlakmaken delen trottoir in ,- F/pmjp het centrum ivm rolstoeltoegankelijkheid Kulturhus Kerspel Goor, sportmiddelen voor preventie en ontspanning 2.500,- pmjp Hengevelde Verbeteren toegankelijkheid Gereed voor Totaal F Invalidetoilet De Marke ivm ,- F toegankelijkheid en bruikbaarheid mindervaliden Oprit voetpad Markesingel verlagen 500,- F Plaatsen borden 600,- F invalidenparkeerplaats Herstraten, vlakmaken delen trottoir in het centrum ivm rolstoeltoegankelijkheid ,- F

7 Markelo Inrichten trottoirs en Gereed voor Totaal F parkeerplaatsen ivm toegankelijkheid Prinses Irenestraat, verbeteren 2.500,- F omgeving abri Goorseweg, aanbrengen 2.500,- F fietsenstalling bij abri Grotestraat, Dirk en etos; aanleggen F parkeerplaatsen en aangeven trottoir ivm toegankelijkheid Kerkplein, parkeerplaatsen zichtbaar ,- F maken (huidige situatie onduidelijkheid, lastig voor rolstoelvriendelijkheid) In het centrum: aanleggen ,- F invalideparkeerplaatsen Burg. Beaufortplein, verlagen band, 500,- F oprit Burg. Beaufortplein, voetpad beter 750,- F aansluiten In het centrum, parkbanken 4.800,- F aanbrengen Sporthal Haverkamp, aanleggen ,- F invalideparkeerplaatsen Burg. Korthals Alteslaan, voetbad 3.000,- F aanleggen naar bankje bij speelplaats In het centrum, verlagen van banden 5.000,- F Lantaarnpaal Koolhoopsdijk 1.000,- F Herstraten en vlakmaken delen F/pmjp trottoir Scouting Markelo: vloer, dak en ,- pmjp herstraten Speeltoestellen kulturhus Markelosebroek ivm leefbaarheid 5.000,- pmjp Goor Toegankelijkheid centrum Goor Gereed voor Totaal F De Binnenstraat, verplaatsen 500,- F lichtmast ivm rolstoeltoegankelijkheid Kruispunt Schoolstraat Anjerstraat, 1.000,- F banden verlagen Pr Julianaplein, banden opnieuw 500,- F stellen Parkeerplaats pastoriestraat, 6.000,- F aanleggen invalideparkeerplaatsen Javastraat, banden verlagen 500,- F Bij Herfstzon, pad verleggen vim 3.000,- F

8 toegankelijkheid Kruispunt Kerkstraat, Waterstraat, 1.000,- F Grotestraat, banden verlagen In het centrum, banden verlagen ,- F Herstraten, vlakmaken delen trottoirs ivm rolstoeltoegankelijkheid ,- F 9. Samenwerkingspartners De stuurgroep woonservicegebieden bestaat naast de bestuurlijk opdrachtgever en de ambtelijk opdrachtgever uit een vertegenwoordiging van het veld zorg door een directeur van Cartintreggeland en een vertegenwoordiging van het veld wonen door de directeur van Viverion. Daarnaast bestaat een klankbordgroep die in samengesteld met verschillende stakeholders, bijvoorbeeld vertegenwoordigers van welzijnsinstellingen. De verantwoordelijkheid voor het inrichten van woonservicegebieden ligt niet alleen bij de gemeente, maar ook bij de hierboven genoemde organisaties en instellingen. Bijvoorbeeld op het gebied van wonen dient deze gezamenlijke verantwoordelijkheid ook tot uiting te komen bij de concrete aanpak. 10. Financiering De subsidieverlening vanuit de provincie is een eenmalige stimuleringsbijdrage ten behoeve van woonservicegebieden. Bij de inzet van middelen hanteren we daarom als uitgangspunt dat er primair eenmalige investeringen worden gefinancierd binnen het collectief domein. Daarnaast is het mogelijk een aantal pilots te financieren voor een periode van 3 jaar, die (afhankelijk van het succes en de behoefte) in de lijn opgepakt zouden kunnen worden. Wij realiseren ons daarbij dat de ontwikkeling van woonservicegebieden er niet is met een eenmalige investering voor een relatief korte periode ( ). Het realiseren van goed functionerende woonservicegebieden is een opgave voor de lange adem. Hierbij ligt er bijvoorbeeld een relatie met de demografische ontwikkelingen. Het is daarbij van belang dat niet alleen de gemeente verantwoordelijk is, maar tevens onze partners. Alleen door het ontschotten van zorg en financieringsstromen kunnen op gebiedsniveau structuren van zorg en welzijnsdiensten gecreëerd worden die het inderdaad mogelijk maken om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen. 11. Proces Dit document dient ter aanscherping van het uitvoeringsplan woonservicegebieden van 27 maart 2011 en zal, voor 1 april 2012 aan de Provincie worden aangeboden. Hierna vindt een gesprek plaats met de Provincie om de plannen definitief te maken en wordt overgegaan tot uitvoering.