Meerjarenplan iawbz Vereenvoudiging en modernisering van de informatievoorziening in de Langdurige Intensieve Zorg

Transcriptie

1 1 november 2013 Versie 1.0 Definitief Meerjarenplan iawbz Vereenvoudiging en modernisering van de informatievoorziening in de Langdurige Intensieve Zorg

2 Inhoudsopgave 1. Verantwoording en leeswijzer 9 2. Het meerjarenplan iawbz in de context: de case for change Behouden wat goed is, vereenvoudigen en moderniseren waar dat nodig is, in samenhang met andere ketens Belangrijkste gegevensstromen blijven in nieuwe kern-awbz bestaan Doel van het meerjarenplan is toekomstbestendige informatievoorziening Toekomstbeeld IZO-platform gids voor meerjarenplan De toekomstige situatie: naar vereenvoudiging en modernisering Ketenbeleid: de toekomst van de AWBZ bouwt voort op bestaande keteninrichting Belangrijke onderdelen van de AWBZ worden overgeheveld naar andere wetgeving Uit te voeren activiteiten Governance: een nieuwe structuur om sturing te geven aan de uitvoering van het meerjarenplan iawbz Beheer van de iawbz: de Informatiekamer en het Beheerkantoor AWBZ Beheer van de informatievoorziening Zorg Uit te voeren activiteiten Processen, pilots en implementatie: meer uniformiteit, efficiency en vereenvoudigingen in de toekomstige iawbz Vereenvoudigen van de huidige werking van de huidige iawbz Uitvoeren iawbz pilots en incorporeren resultaten in definitieve architectuur Uit te voeren activiteiten Informatievoorziening en ICT: vernieuwing op basis van architectuur Werken onder architectuur AWBZ Gebruik van basisregisters Gebruik van (bron)registers Standaard voor berichtenverkeer Transitie van gegevens AWBZ ten behoeve van Wmo en Zvw Overige aspecten Uit te voeren activiteiten Verandermanagement en communicatie: Haalbare veranderingen op een realistisch tempo voor alle ketenpartijen Programmamanager iawbz verantwoordelijk voor veranderplan iawbz 32

3 Een communicatieplan iawbz als onderdeel van de verandering Een nieuwe communicatiestructuur wordt in gebruik genomen bij verdere vormgeving iawbz Communicatie belangrijke taak voor beheerkantoor Uit te voeren activiteiten Projecten, activiteiten en planning op hoofdlijnen Visuele weergave en totaaloverzicht van de uitgewerkte planning Gehanteerde uitgangspunten Ketenbeleidprojecten Governanceprojecten Processen, pilots en implementatieprojecten Informatievoorziening en ICT-projecten Verandermanagement en communicatie Business case Uitwerking business case Financiële investeringen en besparingen Financiële investeringen Financiële besparingen Kwalitatieve baten Risico s Programmaorganisatie Programmaorganisatie Belangrijkste stakeholders Programmaorganisatie Relatie met andere gerelateerde projecten Belangrijkste overleggen 63 A. Gehanteerde begrippen 64 B. De huidige keten: inzichten in uitgangspunten voor vereenvoudiging en modernisering 66 B.1. De huidige situatie op hoofdlijnen 66 B.1.1. De AWBZ-keten: belangrijkste spelers en hoofdprocessen 66 B.1.2. De informatievoorziening van de AWBZ-keten: AZR en de declaratieberichten 67 B.1.3. Taken en verantwoordelijkheden AZR 68 B.2. Belemmeringen en uitgangspunten in de huidige keten per aandachtsgebied 69 PwC Pagina 3 van 90

4 B.2.1. Ketenbeleid: een veranderlijk beleid maakt een toekomstvaste en beleidsonafhankelijke informatievoorziening noodzakelijk 70 B.2.2. Governance: knelpunten liggen voornamelijk in de tactische beheerslaag 71 B.2.3. Processen, pilots en implementatie: hoge administratieve lasten door onvoldoende aansluiting van informatievoorziening op zorgproces 72 B.2.4. Informatievoorziening en ICT: inflexibele systematiek zorgt voor hoge administratieve lasten en dure informatievoorziening 73 B.2.5. Verandermanagement en communicatie: noodzaak voor realistische veranderingen en eenduidige communicatie over (i)awbz 75 C. De huidige informatievoorziening AWBZ: gehanteerde berichten en applicaties 76 D. Verbeterpunten, knelpunten en risico s 77 D.1. Ketenbeleid 77 D.2. Governance 77 D.3. Dienstverlening/klant- en bedrijfsprocessen 80 D.4. Informatievoorziening en gegevens 81 D D.6. Verandermanagement en communicatie 90 PwC Pagina 4 van 90

5 Bestuurlijke samenvatting Een vereenvoudigde en gemoderniseerde informatievoorziening voor de Langdurige Intensieve Zorg De komende periode zal de langdurige zorg grondig worden hervormd. Het zwaartepunt van de hervormingen ligt op 1 januari 2015 waarbij nieuwe wet- en regelgeving in werking treedt voor onder meer de Wmo, AWBZ en Zvw. Bij de omslag in de langdurige zorg wordt gestreefd naar houdbaarheid van gefinancierde voorzieningen waarbij, binnen de gestelde kaders, maximaal aansluiting gezocht zal worden bij dat wat mensen daadwerkelijk nodig hebben. Bij de uitwerking van de afspraken uit het Regeerakkoord wordt onder andere voorzien in het overhevelen van verantwoordelijkheden en middelen vanuit de huidige AWBZ naar het gemeentelijk domein en de Zvw. Onderdelen van de AWBZ die overwegend gericht zijn op ondersteuning en participatie komen onder de verantwoordelijkheid van gemeenten te staan. Verder worden onderdelen van de huidige AWBZ die gericht zijn op behandeling en verpleging onder de Zvw gebracht om de samenhangende zorg vanuit de Zvw te versterken. De veranderingen op hoofdlijnen zijn: Gemeenten worden verantwoordelijk voor extramurale ondersteuning van burgers op grond van de nieuwe Wmo. Zorgverzekeraars worden op grond van nieuwe aanspraken in de Zorgverzekeringswet (Zvw) verantwoordelijk voor thuisverpleging. Ook de langdurige op behandeling gerichte geestelijke gezondheidszorg voor mensen boven de 18 jaar gaat onder de Zvw vallen. Ten slotte wordt een nieuwe wet Langdurige Intensieve Zorg (LIZ) voorbereid als opvolger voor de huidige AWBZ waarin de zorg wordt georganiseerd voor de meest kwetsbaren. Alle betrokken organisaties hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid om de uiteindelijke invoering goed te laten verlopen. Hiertoe is een flexibel ingericht stelsel nodig waarbij ongeacht het domein en de financieringsstroom waar de geleverde zorg en ondersteuning betrekking op heeft, zowel de cliënt als de professional hier zo min mogelijk overlast van ondervinden. Informatievoorziening speelt hierbij een cruciale rol als het gaat om de dienstverlening aan de cliënt en de uitvoering van administratieve (keten)processen. De overheveling van taken naar gemeenten en zorgverzekeraars zal namelijk leiden tot vele nieuwe stromen van gegevensuitwisseling binnen en tussen LIZ, Wmo en Zvw. Zo ontstaan bijvoorbeeld nieuwe inkooprelaties tussen zorgaanbieders en de ruim 400 gemeenten en is structurele informatie-uitwisseling tussen de verschillende domeinen nodig om cliënten integraal en dus beter te kunnen bedienen. Als het gaat om de informatievoorziening in de huidige AWBZ keten is, ondanks het functioneren ervan, een aantal knelpunten weg te nemen. Om ook de AWBZ in de toekomst goed te kunnen ondersteunen - mede in relatie tot andere ketens - is een vereenvoudigde en gemoderniseerde informatievoorziening voor de AWBZ benodigd. Een vereenvoudigde en gemoderniseerde iawbz kan tot verbeterde ketensamenwerking leiden, waardoor de preventie, de opsporing en de aanpak van zorgfraude verbetert, bijvoorbeeld door het komen tot een begrijpelijke rekening. De kern-awbz (Wet LIZ) leidt ertoe dat de doelgroep van cliënten die aanspraak maken op de AWBZ waarschijnlijk meer dan halveert. Omdat binnen de kern-awbz aanspraak gemaakt zal worden op intramurale zorg, zal de informatievoorziening rondom de AWBZ eerder eenvoudiger dan complexer worden. Tegelijkertijd blijven de verbindingen tussen de AWBZ enerzijds en de Wmo, Zvw, Jeugdwet en PwC Pagina 5 van 90

6 wetgeving voor de forensische zorg anderzijds bestaan. Niet alleen in de overgangsperiode, waarin delen van de AWBZ naar andere regimes worden overgeheveld, maar ook daarna. Ook de afstemming met privaat gefinancierde zorg zal steeds belangrijker worden. Er is een spanning tussen de publieke aansturing door de overheid en de operationele taken die liggen bij private partijen (zorgverzekeraars en zorgaanbieders). De overheid zal randvoorwaarden moeten scheppen zodat private partijen hun rol in het zorgstelsel kunnen spelen, terwijl zij daarbij afziet van ingrijpen bij individuele casuïstiek. Het Meerjarenplan iawbz beschrijft de weg naar een vereenvoudigde en gemoderniseerde informatievoorziening Een vereenvoudigde en moderne informatievoorziening AWBZ (iawbz) die is verbonden met de andere ketens is kort gezegd de opgave. Zorgaanbieders, zorgverzekeraars, publieke zorgorganisaties, softwareleveranciers, adviseurs en VWS zetten gezamenlijk de schouders onder deze opgave. Dat doen zij omdat het ieders overtuiging is dat een betrouwbare, snelle en minimaal belastende informatievoorziening voor alle partijen voordelen heeft. Het meerjarenplan is opgesteld om dit doel te bereiken. Dit meerjarenplan beschrijft voor de periode 1 juli 2013 tot 1 januari in de periode van de hervorming van de langdurige zorg - de projecten en activiteiten die nodig zijn om de wijzigingen in de iawbz vorm te geven. Het meerjarenplan beschrijft een deel van de weg die genomen moet worden naar de stip aan de horizon. Het voorliggende meerjarenplan iawbz is daarmee onderdeel van het grotere programma informatievoorziening Hervorming Langdurige Zorg (ihlz). Dit meerjarenplan iawbz is opgesteld door PwC in opdracht van het Ministerie van VWS. Om tot dit meerjarenplan iawbz te komen, is een traject opgezet waarbij de samenwerking met de ketenpartijen is gezocht. Experts vanuit alle ketenpartijen hebben zich over elk aspect van het meerjarenplan gebogen, met daarnaast aandacht voor onderlinge afstemming tussen de aandachtsgebieden. PwC heeft dit traject geleid en vormgegeven, en zorg gedragen voor het borgen van de onderlinge afstemming. Op diverse aandachtsgebieden, te weten Ketenbeleid, Governance, Processen, pilots en implementatie, Informatievoorziening en ICT, en Verandermanagement en communicatie zijn stappen beschreven die in de komende jaren genomen moeten worden. Wij danken de experts voor hun bijdrage. Onzekerheden in wet- en regelgeving en informatiearchitectuur vergen concretisering Tijdens de opstelling van het meerjarenplan is de nieuwe Wet LIZ, voor het tot stand komen van een kern-awbz, nog in wording. Dit betekent dat in het meerjarenplan met een aantal onzekerheden rekening wordt gehouden. Zo zijn bijvoorbeeld op het terrein van ketenbeleid nog onduidelijkheden over de wijze waarop diverse veranderingen concreet worden vormgegeven in wet- en regelgeving. Er zijn vraagpunten die geadresseerd dienen te worden, zoals de koppeling met de Zvw, de vraag hoe de financiering van overbruggingszorg verloopt, en waar de verantwoordelijkheid voor het bewaken van dubbele verstrekkingen ligt. Heldere en uitvoerbare wet- en regelgeving is een randvoorwaarde voor een verdere modernisering en vereenvoudiging van de iawbz. Verder heeft VWS een werkgroep Informatiearchitectuur iawbz ingesteld die tot doel heeft de toekomstige informatievoorziening AWBZ uit te werken naar een doelarchitectuur. Ten tijde van de vormgeving van dit plan is deze doelarchitectuur nog niet concreet. PwC Pagina 6 van 90

7 Wij willen benadrukken dat de urgentie voor het concretiseren van de openstaande vraagstukken hoog is gezien het in werking treden van de verschillende wetten per 1 januari Ten aanzien van de doelarchitectuur hebben wij aanvullende stappen in het plan opgenomen voor de concrete uitwerking hiervan. Ook hebben wij een activiteit opgenomen voor een tussentijdse herijking van het meerjarenplan op basis van meer concrete toekomstbeelden. Daar waar mogelijk hebben wij de invulling van het plan zo concreet mogelijk gemaakt, mede door gebruikmaking van de kennis in de expertgroepen. Wij danken de experts daarbij voor hun bijdrage. Realisme in vereenvoudiging en modernisering door onderscheid in urgente activiteiten voor 1 januari 2015 en minder urgente activiteiten In het meerjarenplan iawbz hebben wij onderscheid gemaakt tussen de meest noodzakelijke wijzigingen voor een overgang naar de kern-awbz per 1 januari 2015 en aanvullende activiteiten ter vereenvoudiging en modernisering van de iawbz. Wij realiseren ons dat er voor alle partijen in de zorg en ondersteuning vele veranderingen op stapel staan. Om deze veranderingen het hoofd te kunnen bieden, is het van belang dat er een realistisch tijdpad wordt ingezet om veranderingen vorm te geven en goed te ondersteunen met de juiste informatievoorziening. Wijzigingen die niet per definitie afhankelijk zijn van nieuwe wet- en regelgeving kunnen waar nodig in de tijd worden uitgesteld. Wij hebben in dit plan door middel van verschillende kleuren aangegeven welke projecten en activiteiten op het kritische pad liggen voor een geruisloze overgang naar de kern- AWBZ, vanuit het oogpunt van de kern-awbz-doelgroep. Randvoorwaardelijke activiteiten betreffen (1) een adequate eenmalige overdracht van cliëntgegevens vanuit de AWBZ- naar de Wmo-registratie per 1 januari 2015, zodat gemeenten als nieuwe financiers beschikken over de relevante gegevens van de cliënten voor wie zij Wmo-dienstverlening gaan bieden, en (2) een overdracht van gegevens van GGZ-cliënten vanuit de AWBZ naar de Zvw. Verder is in het plan voorzien in een impactanalyse van de beleidswijzigingen die betrekking hebben op het gebruik van zorgzwaarte in plaats van ZZP s bij indicatiestelling; deze wijziging zal immers effect hebben op gegevensregistratie en het berichtenverkeer. Afhankelijk van de uitkomsten van de impact van deze wijziging op de CIZ-registraties en de overige onderdelen van de AWBZ-keten zullen de bijbehorende aanpassingen doorgevoerd moeten worden voor 1 januari Belangrijke aandachtspunten voor de uitvoering van het meerjarenplan Procesmatige én inhoudelijke regie door VWS wenselijk voor bereiken gezamenlijk belang Er zullen de komende periode knopen doorgehakt moeten worden om de iawbz te vereenvoudigen en te vernieuwen. Om een succesvol traject te borgen is een strakke regievoering nodig. Door ketenpartijen en het veld is aangegeven dat men voor VWS hier een rol ziet. Om het doel te bereiken, zullen ketenpartijen vanuit een gezamenlijk belang moeten opereren. Alle ketenpartijen spelen een belangrijke rol bij de vormgeving van de iawbz. Een belangrijke speler is de zorgaanbieder. Hoewel evident is dat zorgaanbieders ook andere bestuurlijke vraagstukken op de agenda hebben staan in deze voor hen onzekere tijden, vormt een goede representatie deze groep iawbz-gebruikers een must bij de uitwerking van de iawbz. Om te komen tot een goede iawbz zal vanuit VWS inhoudelijke en procesmatige regievoering en besliskracht noodzakelijk zijn, zodat het traject soepel verloopt en op de juiste momenten beslissingen PwC Pagina 7 van 90

8 worden genomen. Ketenpartijen hebben uitgesproken dit als belangrijke voorwaarde te zien voor het realiseren van het meerjarenplan. Uitdagingen op het gebied van informatievoorziening liggen op het terrein van afstemming met de Wmo De AWBZ wordt eenvoudiger en kleiner. Er ligt een grote bestuurlijke uitdaging om een eenduidige en uniforme informatievoorziening óver de domeinen heen te realiseren. PwC Pagina 8 van 90

9 1. Verantwoording en leeswijzer 01 Dit meerjarenplan iawbz is opgesteld door PwC in opdracht van het ministerie van VWS. Om tot dit meerjarenplan iawbz te komen, is een traject opgezet waarbij de samenwerking met de ketenpartijen is gezocht. 02 Het traject had het karakter van invoegen in een lopend proces omdat het programma iawbz sinds september 2012 is gestart en diverse resultaten inmiddels opgeleverd waren. Door verschillende partijen is er onderzoek verricht op de verschillende aandachtsgebieden, wat gebruikt is als input voor dit meerjarenplan. In de tekst wordt waar relevant verwezen naar de betreffende stukken. 03 Voor het tot stand komen van het meerjarenplan zijn door alle ketenpartijen experts aangedragen. Hiermee zijn expertgroepen gevormd die zich over elk aspect van het meerjarenplan hebben gebogen, met daarnaast aandacht voor onderlinge afstemming tussen de aandachtsgebieden. PwC heeft dit traject geleid en vormgegeven, en zorg gedragen voor het borgen van de onderlinge afstemming. Het traject kent vijf aandachtsgebieden en evenzovele expertgroepen, waaraan vertegenwoordigers van betrokken partijen deelnemen (Figuur 1): Ketenbeleid. Governance. Informatievoorziening en ICT. Processen, implementatie en pilots. Verandermanagement en Communicatie. Figuur 1 Aandachtsgebieden meerjarenplan iawbz 04 Doordat de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) een beleidsdomein in ontwikkeling is, zijn er tijdens de opstelling van het plan ook veel onzekerheden geweest waar wij in het meerjarenplan rekening mee hebben gehouden. Zo is op het terrein van ketenbeleid nog onvoldoende duidelijk hoe PwC Pagina 9 van 90

10 diverse veranderingen concreet worden vormgegeven in wet- en regelgeving. VWS heeft een werkgroep Informatiearchitectuur iawbz ingesteld die tot doel heeft de toekomstige informatievoorziening AWBZ uit te werken naar een doelarchitectuur. Ten tijde van de vormgeving van dit plan is deze doelarchitectuur nog niet definitief opgeleverd. 05 Ten aanzien van de doelarchitectuur hebben wij aanvullende stappen in het plan opgenomen voor de concrete uitwerking hiervan. Ook hebben wij een activiteit opgenomen voor een tussentijdse herijking van het meerjarenplan op basis van meer concrete toekomstbeelden. Daar waar mogelijk hebben wij de invulling van het plan zo concreet mogelijk kunnen maken, mede door gebruikmaking van de kennis in de expertgroepen. Wij danken de experts daarbij voor hun bijdrage. 06 Wij willen benadrukken dat de urgentie voor het concretiseren van de openstaande vraagstukken hoog is. 07 Het meerjarenplan is als volgt ingedeeld: Hoofdstuk Inhoud 2 Case for change 3 De toekomstige keten 4 Activiteiten en planning op hoofdlijnen 5 De business case 6 Programma-organisatie en regie Bijlage A Begrippenkader Bijlage B De huidige keten: knelpunten en uitgangspunten Bijlage C Verbeterpunten, knelpunten en risico s Bijlage D De huidige informatievoorziening AWBZ: gehanteerde berichten en applicaties Tabel 1 Opbouw meerjarenplan iawbz Kernbegrippen meerjarenplan 08 In het gehele stuk worden de volgende begrippen aangehouden: AZR: de AWBZ-brede zorgregistratie (AZR) is een systeem voor het volgen van de cliënt in alle fasen van de keten: het indiceren, het toewijzen en het leveren van zorg en het opleggen van de eigen bijdrage aan cliënten 1. Elke ketenpartij geeft via AZR de informatie door die belangrijk is voor de volgende partij in de keten. De informatie-uitwisseling vindt plaats via elektronisch berichtenverkeer op basis van landelijk vastgestelde standaarden, de Externe Integratiestandaarden (EI) en afspraken. iawbz: De informatievoorziening AWBZ (iawbz) is het geheel van klanten, organisaties, administratieve middelen, processen en systemen gericht op de informatiebehoefte in de AWBZ-zorgketen die nodig is om de administratieve processen te voeden, zodat de daadwerkelijke zorg en ondersteuning aan de klant mogelijk gemaakt kan worden. 09 Voor een overzicht van alle begrippen verwijzen we naar bijlage A - begrippenlijst. 1 Handboek Zorgregistratie AWBZ AZR 3.0 Uitgave 10; CVZ; december PwC Pagina 10 van 90

11 2. Het meerjarenplan iawbz in de context: de case for change 10 Een vereenvoudigde en gemoderniseerde iawbz die is verbonden met de andere ketens is kort gezegd de opgave. Zorgaanbieders, zorgverzekeraars, softwareleveranciers, adviseurs, gemeenten en VWS zetten gezamenlijk de schouders onder deze opgave. Dat doen zij omdat het ieders overtuiging is dat een betrouwbare, snelle en minimaal belastende informatievoorziening voor alle partijen voordelen heeft Behouden wat goed is, vereenvoudigen en moderniseren waar dat nodig is, in samenhang met andere ketens 11 Op 24 april 2013 sloten het Ministerie van VWS, de werkgevers en de vakbonden het zorgakkoord 2 ; een dag later verscheen de brief van staatssecretaris Van Rijn 3 over de hervormingen in de langdurige zorg. In deze brief schetst de staatssecretaris zijn visie en de belangrijkste maatregelen voor de komende jaren. 12 In het zorgakkoord wordt een kern-awbz geschetst waarin de zorg wordt georganiseerd voor de meest kwetsbaren. Voor deze mensen is het niet (meer) verantwoord om in de eigen woonomgeving te blijven en daar de benodigde ondersteuning en zorg te betrekken uit meerdere domeinen. Daarom wordt deze zorg onder één stelsel gebracht. Gelet op de zware problematiek acht het kabinet een verzekerd recht in overeenstemming met de aard van de geleverde zorg. 13 Aanspraak op belangrijke onderdelen van de AWBZ vervalt en worden onderdeel van andere wetgeving (Figuur 2): Persoonlijke verzorging (tenzij onlosmakelijk verbonden met verpleging), begeleiding en dagbesteding wordt ondergebracht bij de Wmo. In 2014 blijft extramurale dagbesteding beschikbaar. Hiermee geeft het kabinet uitvoering aan de motie Samsom-Zijlstra. Ook de aanspraak op kortdurende extramurale persoonlijke verzorging gefinancierd uit de AWBZ blijft in 2014 nog bestaan; Begeleid wonen in de GGZ gericht op participatie gaat eveneens naar de Wmo (2015 is als mogelijke datum genoemd); Verblijf in de GGZ gericht op behandeling wordt in de Zorgverzekeringswet (Zvw) ondergebracht (2015); verpleging (wijkverpleging en de nieuwe aanspraak thuisverpleging inclusief de verzorging die daarmee onlosmakelijk is verbonden) gaat naar de Zvw vanaf 2015; Jeugd-GGZ en jeugd-lvg gaan naar de Jeugdwet. 14 De toegang tot de kern-awbz kent een strikte afbakening ten opzichte van de hiervoor genoemde voorliggende wetten. De brief beschrijft de volgende keten: Uitgegaan wordt van wat mensen kunnen in plaats van wat zij niet kunnen. Als ondersteuning nodig is, wordt eerst een beroep gedaan op het eigen sociale netwerk en de financiële mogelijkheden daarvan. 2 Bruggen slaan Regeerakkoord VVD PvdA; Rijksoverheid; 29 oktober Brief Hervorming langdurige zorg: naar een waardevolle toekomst; Rijksoverheid; 25 april PwC Pagina 11 van 90

12 Voor wie ook met steun van de omgeving niet zelfredzaam kan zijn, is er ondersteuning of passende zorg in de thuissituatie; voor zover daarvoor collectieve financiering nodig is, komt deze vanuit de Wmo. De meest kwetsbare mensen krijgen of houden een recht op intramurale zorg; de financiering komt vanuit de nieuwe kern-awbz. Zorg gericht op genezing of behoud van lichamelijke en geestelijke functies wordt verleend vanuit de Zvw Extramuraliseren ZZP VV1 en VV2, GGZ1 en GGZ2, VG1 en VG2 voor nieuwe cliënten vanaf 23 jaar ZZP VV3 voor nieuwe cliënten ZZP GGZ3 en VG3 voor nieuwe cliënten vanaf 23 jaar (deels) 50% van ZZP VV4 voor nieuwe cliënten. LG1 en LG3, ZG1 voor nieuwe cliënten Decentralisatie naar Wmo Curatieve zorg naar zorgverzekeraars Inrichten kern-awbz Verblijf in GGZ gericht op participatie naar Wmo Begeleiding, deel van PV*, kortd. verblijf met vervoer en dagbesteding naar Wmo Extramurale verpleging (VP) naar de Zvw Verblijf in GGZ gericht op behandeling naar Zvw Zorgverzekeraars risicodragend voor extram. verpleging (VP) Zorgverzekeraars risicodragend voor intramurale curatieve GGZ *Persoonlijke verzorging (PV) deels naar Wmo, deels naar Zvw Figuur 2. Aanpassingen op hoofdlijnen in de langdurige zorg in de tijd uitgezet Belangrijkste gegevensstromen blijven in nieuwe kern-awbz bestaan 15 De scope van het meerjarenplan is de iawbz. Nu zijn daarover twee belangrijke opmerkingen te maken. In de eerste plaats: de huidige informatievoorziening van de AWBZ voldoet niet meer. Deze is gegroeid uit een aanvankelijk simpele AZR bedoeld voor wachtlijstinformatie, die over de tijd uitgebreid is met allerlei functies en aangesloten is op steeds meer partijen. De AZR is onderdeel van de informatievoorziening AWBZ. Hoewel het duidelijk voordelen heeft om dezelfde standaarden in de AWBZ te gebruiken voor meerdere processen, brengen de uitbreidingen ook nadelen met zich mee. Door steeds meer informatie en belanghebbenden toe te voegen aan de bestaande AZR ontstaan er knelpunten op het gebied van complex IT beheer, onduidelijke regie, handmatige controles na uitval van data en verminderde uniformiteit. Bovendien is de vraag in hoeverre de complexe ICT-omgeving toekomstbestendig is bij veranderlijk beleid. 16 Voorafgaande aan het opstellen van dit meerjarenplan is onderzoek gedaan naar verbeterpunten en knelpunten betreffende de huidige keten. Een belangrijk resultaat is het Plexus-rapport Onderzoek 4 Programmaplan Informatievoorziening Hervorming Langdurige Zorg (ihlz); Ministerie van VWS - Directie Langdurige Zorg; 22 maart PwC Pagina 12 van 90

13 AWBZ-brede zorgregistratie en de procesanalyse en gegevensstromen rapport voor de AWBZ. Hiernaast zijn door de betrokken partijen in de iawbz-keten verbeterpunten, knelpunten en risico s geïdentificeerd, die de basis kunnen vormen waarop een transitie- of verbeterplan kan worden opgesteld (zie bijlage D). 17 In de tweede plaats: de AWBZ is zoals hierboven beschreven- in verandering. Het zorgakkoord met de uitwerking van de maatregelen die door het kabinet Rutte II zijn afgekondigd, is nog zeer recent. Het meerjarenplan zal bij die maatregelen dienen aan te sluiten. Tegelijkertijd blijven de verbindingen tussen de AWBZ enerzijds en de Wmo, Zvw, Jeugdwet en wetgeving voor de forensische zorg anderzijds bestaan. Niet alleen in de overgangsperiode, waarin delen van de AWBZ naar andere regimes worden overgeheveld, maar ook daarna. Cliënten die een beroep doen op de AWBZ kunnen te maken hebben met overdracht van of naar dienstverlening die vanuit andere regelgeving collectief wordt gefinancierd. Ook de afstemming met privaat gefinancierde zorg zal steeds belangrijker worden. 18 In de derde plaats blijkt uit de hoofdlijnenbrief dat de nieuwe kern-awbz geen wezenlijke verandering brengt in de belangrijkste informatiestromen en er alleen producten uitvallen. Het belang om te komen tot een goed afgestemd systeem is alleen maar groter geworden. De staatssecretaris noemt het meerjarenplan iawbz in zijn brief van 25 april 2013 expliciet. Hij acht het wenselijk dat verschillende actoren in de zorg en ondersteuning informatie over cliënten met elkaar kunnen uitwisselen als dat voor de dienstverlening noodzakelijk is: voor alle betrokkenen is een goed beeld nodig van de cliënt, zijn omgeving en de problematiek die speelt. De kabinetsmaatregelen maken een digitale ontschotting noodzakelijk, en in dit verband wordt het meerjarenplan iawbz aangehaald als middel om de vereenvoudiging en modernisering van de informatievoorziening vorm te geven. Standaardiseren van proces- en gegevenskoppelingen moet het aantal administratieve handelingen hierbij beperken. 19 In deze ontwikkelingen én in de opgave om te komen tot een vereenvoudigde en gemoderniseerde iawbz, klinkt al door wat de uitgangspunten zijn voor dit meerjarenplan: 1. De goede elementen uit de informatievoorziening worden behouden. Hergebruik van bestaande standaarden en beproefde voorzieningen. Een relatie leggen met aanpalende domeinen om cliënten integraal te kunnen bedienen en professionals zo optimaal mogelijk te ondersteunen bij hun werk. 2. De informatievoorziening wordt vereenvoudigd en gemoderniseerd. Het huidige systeem is op onderdelen complex geworden en is in technisch opzicht verouderd. De administratieve lasten en tijdsinvestering zijn hierdoor hoger dan wenselijk, waardoor er minder tijd voor de cliënt overblijft dan mogelijk zou zijn. 3. De afstemming tussen de informatievoorziening in de AWBZ en aanpalende ketens is geborgd. Aanpalende ketens zijn Wmo, Zvw, Jeugdwet, onderwijs, werk en inkomen en wetgeving voor de forensische zorg Doel van het meerjarenplan is toekomstbestendige informatievoorziening 20 Het doel van het meerjarenplan is om voor de periode 1 juli 2013 tot 1 januari in de periode van de hervorming van de langdurige zorg - de benodigde projecten en activiteiten te beschrijven die nodig zijn om de wijzigingen in de informatievoorziening binnen de AWBZ vorm te geven. Het uiteindelijke doel van de uitvoering van het meerjarenplan is dat de informatievoorziening weer toekomstbestendig wordt en aansluit bij de toekomstige omvang van de kern-awbz. 21 Het resultaat moet leiden tot een AWBZ-keten waarin zowel de klant, mantelzorger en vrijwilliger als de professionals optimaal ondersteund worden met een adequate informatievoorzieningsfunctie. Het gaat PwC Pagina 13 van 90

14 om het proces van indiceren via leveren tot factureren van de zorg. Het meerjarenplan beschrijft een deel van de weg die genomen moet worden naar de stip aan de horizon. 22 Het voorliggende meerjarenplan is onderdeel van het programmaplan iawbz, waarin onderscheid wordt gemaakt tussen vereenvoudiging en modernisering van de informatievoorziening AWBZ op de korte termijn en op de lange termijn: Gedurende de korte termijn fase (Fase I) wordt een aantal Quick Wins en onderzoeken uitgevoerd. In onderstaand kader staan de (beoogde) resultaten van de korte termijn acties opgesomd 5. De resultaten hiervan schetsen gezamenlijk het eindbeeld van de toekomstige iawbz. De ontwikkeling van het meerjarenplan is tevens onderdeel van Fase I en behelst het eindbeeld en de te verrichten activiteiten om het eindbeeld te realiseren. AZR Quick Wins (1 t/m 5); 1. Minder berichten; 2. Minder operationele en technische regels; 3. Pilot inkijkfunctie indicaties voor zorgaanbieders; 4. Communicatiecampagne; beter benutten AZR; 5. Betere ketenafspraken; Advies toekomstig beheer informatievoorziening AWBZ; Domeinarchitectuur AWBZ; Pilots op het gebied van informatievoorziening AWBZ (t.b.v. input meerjarenplan); Procesanalyse en gegevensstromen AWBZ (relatie met GuWA); Onderzoeken en adviezen (o.a. op het terrein van gegevensuitwisseling, privacy en beheer); Meerjarenplan programma iawbz (inclusief businesscase). Kader 1. Resultaten Fase I 23 De uitvoering op de lange termijn (Fase II) is de uitvoeringsfase van het meerjarenplan. 24 Wij hebben in bijlage B een beschrijving gegeven van de huidige situatie op hoofdlijnen, de knelpunten en uitgangspunten per aandachtsgebied. 25 Het meerjarenplan richt zich op het beschrijven van de weg naar de toekomstige informatievoorziening; inclusief een initiële business case met de (maatschappelijke) baten en lasten. 26 Betrokken zijn de volgende ketenpartners: cliënten, zorgaanbieders, zorgkantoren, Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ), College voor Zorgverzekeringen (CVZ) en Centraal Administratie Kantoor (CAK), met daarnaast als toezichthouders de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), en de softwareleveranciers. 27 Het Ministerie van VWS is opdrachtgever voor het meerjarenplan. 5 Programmaplan iawbz, Informatievoorziening AWBZ vereenvoudigen en moderniseren; Ministerie van VWS - Directie Langdurige Zorg; 16 oktober PwC Pagina 14 van 90

15 2.4. Toekomstbeeld IZO-platform gids voor meerjarenplan 28 Leidraad en uitgangspunt voor het meerjarenplan zijn het verder concreet maken van de door het IZOplatform geformuleerde drie perspectieven van informatievoorziening. IZO onderscheidt in zijn Toekomstbeeld 2016 het perspectief van de klant, van de keten en van de gegevens. Elk perspectief kent zijn eigen vereisten; de klant vraagt eenvoud, de keten vraagt lastenverlichting en het gegevensperspectief vraagt logica en efficiency in de gegevenshuishouding en -uitwisseling. Maar minstens even belangrijk is dat de drie perspectieven goed op elkaar zijn aangesloten. Dan is informatievoorziening geen administratieve last, maar een faciliterende en ondersteunende informatieketen. 29 Het Toekomstbeeld formuleert vanuit de drie perspectieven een aantal doelen. Klantperspectief Ketenperspectief Gegevensperspectief Inzicht in regels, voorzieningen en mogelijkheden om keuzes voor een zorgaanbieder te kunnen maken Inzicht in de status van hun aanvraag om zorg of ondersteuning Inzicht in de consequenties van de keuzes van de klant in termen van financiële bijdrage, wachtlijsten e.d. Evaluatie van het proces Tabel 2 Doelstellingen Toekomstbeeld 2016 Optimale ondersteuning ketenprocessen door: uniformering werkprocessen en onderlinge koppelvlakken gestandaardiseerde gegevens Controle achteraf: high trust, high penalty Onderlinge aansluiting Gegevenshuishoudingen werken met: authentieke registraties een Zorgbus als verwijzer, vertaler en inkijkfunctionaliteit Maximale transparantie en toegankelijkheid van vraag, aanbod en status van zorg en ondersteuning Beschikbaarheid van verbindingen met netwerken buiten zorg en ondersteuning, om als één overheid naar de burger te kunnen functioneren 30 Wij hebben de eerder in de Denktank iawbz geformuleerde verbeterpunten, knelpunten en risico s als input meegenomen in de uitwerking. In bijlage D zijn deze geordend naar de verschillende aandachtsgebieden. PwC Pagina 15 van 90

16 3. De toekomstige situatie: naar vereenvoudiging en modernisering 31 In dit hoofdstuk beschrijven we per aandachtsgebied (Figuur 3) de toekomstige situatie en de uit te voeren activiteiten om de toekomstige situatie te bereiken. 32 Voor de beschrijving van de toekomstige situatie hebben we gebruik gemaakt van de uitgangspunten die leidend zijn per aandachtsgebied, zoals genoemd in eerdere gremia en documenten. Deze uitgangspunten zijn mede afgeleid van de ervaren knelpunten in de huidige situatie, en worden uitgebreid beschreven in bijlage B. Figuur 3 Aandachtsgebieden meerjarenplan iawbz 3.1. Ketenbeleid: de toekomst van de AWBZ bouwt voort op bestaande keteninrichting 33 In deze paragraaf staat beschreven welke activiteiten van belang zijn voor de uitvoering van het meerjarenplan iawbz ten aanzien van ketenbeleid Belangrijke onderdelen van de AWBZ worden overgeheveld naar andere wetgeving 34 De AWBZ-keten heeft nu en in de toekomst als doel om op doelmatige wijze uitvoering te geven aan het treffen van een verzekering voor de zeer zware lasten die als gevolg van langdurige ziekten en ernstige gebreken en handicaps op iedereen kunnen komen te drukken. 35 Het regeerakkoord Rutte II stelt dat er een kern-awbz overblijft voor de intramurale zorg voor gehandicapten en ouderen vanaf In zijn hoofdlijnenbrief van april 2013 schetst de staatssecretaris PwC Pagina 16 van 90

17 zijn visie en de belangrijkste maatregelen voor de komende jaren. Aanspraak op belangrijke onderdelen van de AWBZ vervalt. Bepaalde aanspraken worden onderdeel van andere wetgeving, specifiek verdwijnen de volgende aanspraken uit de huidige AWBZ 6 : ZZP1-ZZP3 in de ouderenzorg en gehandicaptenzorg worden van 2013 tot 2015 voor nieuwe cliënten en her-indicaties geschrapt (extramuralisering) 7. ZZP4 in de ouderenzorg per 2016 voor 50%. De extramurale verpleging wordt per 2015 overgeheveld naar de Zvw. Ondersteuning, begeleiding en verzorging worden overgeheveld naar de Wmo met zeer ruime beleidsvrijheid, met de volgende fasering: i) 2015 aanspraak dagbesteding AWBZ vervalt. ii) 2015 beperking aanspraak persoonlijke verzorging AWBZ; iii) 2015 overheveling van de extramurale zorg naar gemeentelijk domein. 36 De grenzen tussen de Wmo, Zvw, Jeugdwet en AWBZ worden scherp getrokken om afwenteling tegen te gaan. Tegelijkertijd blijft het belang van afstemming en samenhang bestaan. Uitgangspunt is een naadloos aansluitende keten voor de cliënt. 37 AWBZ-zorg blijft een verzekerd recht, en het CIZ blijft het orgaan dat via een indicatiestelling de toegang tot de AWBZ bewaakt. Het CIZ bepaalt of een recht op zorg bestaat en welke zorgzwaarte een cliënt heeft. Dit zal niet langer gebeuren in termen van ZZP s maar in termen van zorgzwaarte 8. Taken van CIZ en zorgaanbieders worden duidelijker gescheiden en er komt een einde aan mandaatconstructies waarin zorgaanbieders de indicatie stellen met een steekproefsgewijze controle van het CIZ. Na de indicatie is het de taak van de zorgaanbieder om samen met de cliënt een passend aanbod te formuleren. 38 De uitvoering van de nieuwe AWBZ zal in eerste instantie in handen blijven van de zorgkantoren. Wel wordt het aantal zorgkantoren verminderd. Op een niet nader genoemde termijn zal worden bezien of de uitvoering kan worden overgedragen aan zorgverzekeraars. 39 Ook in de nieuwe kern-awbz kan de cliënt kiezen voor een persoonsgebonden budget Uit te voeren activiteiten 40 Ten behoeve van de uitwerking van het ketenbeleid zullen de volgende activiteiten uitgevoerd moeten worden: KB1. Plan van aanpak eenmalige gegevensoverdracht van de AWBZ naar de Wmo: Per 1 januari 2015 zullen cliëntgegevens overgedragen moeten zijn naar het gemeentelijk domein. Op dit moment loopt een onderzoek naar de wijze waarop de gegevensoverdracht vorm moet 6 Brief Hervorming langdurige zorg: naar een waardevolle toekomst; Rijksoverheid; 25 april In de genoemde brief staat het volgende vermeld over ZZP 3 en 4. Langer thuis wonen is niet voor iedereen met een zorgzwaartepakket 3 en 4 mogelijk. Meer mensen kunnen vanaf 2015 in een instelling verblijven. Verdere berichtgeving moet uitwijzen voor welke specifieke groep dit geldt. 8 Brief Hervorming langdurige zorg: naar een waardevolle toekomst; Rijksoverheid; 25 april PwC Pagina 17 van 90

18 krijgen. Dit is eveneens afhankelijk van de keuzes die binnen het gemeentelijk domein worden genomen ten behoeve van de uitvoering van de Wmo. De uitkomsten van dit onderzoek kunnen worden verwerkt in een plan van aanpak voor gegevensconversie van de AWBZ naar de Wmo. Per 1 juli 2014 moeten de gemeenten beschikken over de persoonsgegevens van de AWBZ cliënten die in het kader van de overheveling relevant zijn voor de desbetreffende gemeente. KB2. Realisatie gegevensoverdracht van de AWBZ naar de Wmo: Op basis van het plan van aanpak voor gegevensconversie van de AWBZ naar de Wmo, zal conversie moeten worden gerealiseerd. Deze conversie dient uiterlijk in Q3 van 2014 te worden afgerond. KB3. Realisatie gegevensoverdracht van de AWBZ naar de Zvw: Op basis van het plan van aanpak voor gegevensconversie van GGZ-cliënten van de AWBZ naar de Zvw, zal conversie moeten worden gerealiseerd. Deze conversie dient uiterlijk eind Q te worden afgerond. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij ZN en de gemeenten die de gegevens nodig hebben voor implementatie van hun Wmo-beleid. KB4. Impactanalyse beleidswijzigingen: Impactanalyse op de AZR en het berichtenverkeer daarin als gevolg van de voorgenomen beleidswijzigingen. Een belangrijk onderdeel daarvan vormt het gebruik van zorgzwaarte in plaats van ZZP s bij indicatiestelling. Afhankelijk van de uitkomsten van de impact van deze wijziging op de CIZ-registraties en de keten, zal aanvullend de wijziging doorgevoerd moeten worden. Overigens geldt hierbij dat wijzigingen in de AZRrelease zo beperkt als mogelijk moeten blijven, gezien de vele wijzigingen die per 1 januari 2015 op partijen afkomen. KB5. Verwerken beleidswijzigingen in informatievoorziening AWBZ: Op basis van de uitgevoerde impactanalyse zullen potentieel wijzigingen doorgevoerd moeten worden die meegenomen kunnen worden in de AZR-release van 1 januari Governance: een nieuwe structuur om sturing te geven aan de uitvoering van het meerjarenplan iawbz 41 In deze paragraaf staat beschreven welke activiteiten van belang zijn voor de implementatie van het meerjarenplan iawbz ten aanzien van de governance Beheer van de iawbz: de Informatiekamer en het Beheerkantoor AWBZ 42 Door de veranderingen in de AWBZ, de noodzaak tot het oplossen van knelpunten, en de noodzaak tot het uitwisselen van gegevens over domeinen heen, is een sterkere regie nodig op de informatievoorziening. 43 In de nieuwe governance structuur zal er regie gevoerd moeten worden op: Uitvoering van het meerjarenplan, waaronder het inrichten van een nieuwe informatievoorziening, en het afbouwen van de verouderde informatievoorziening. Het inrichten van gegevensuitwisseling met aanpalende domeinen, cliënt en professional. Het prioriteren en plannen van beheertaken vanuit een meerjarenperspectief, en het zorgdragen voor de uitvoering ervan. Coördinatie op het ontsluiten van beleids- en stuurinformatie ten behoeve van stakeholders. PwC Pagina 18 van 90

19 Afstemming met en aansluiting op ioverheid-brede ontwikkelingen. 44 Het toekomstbeeld voor het beheer van de informatievoorziening AWBZ (niet te verwarren met de strategische sturing op de beleidsketen AWBZ) is door VWS in een aantal scenario s uitgewerkt. Op basis van de scenario s is in overleg met de expertgroepen een voorkeursvariant voor het beheer van de informatievoorziening ontstaan. Dit is weergegeven in de onderstaande Figuur 4. Ketenoverstijgend Informatiekamer zorg Strategisch Informatiekamer AWBZ Tactisch Beheerkantoor Gebruikers platform Leveranciers platform Operationeel Figuur 4. Voorkeursscenario beheer van de informatievoorziening 45 Er wordt onderscheid gemaakt tussen de volgende beheerorganen: Op strategisch beheerniveau wordt een Informatiekamer AWBZ ingericht. Deze Informatiekamer AWBZ is het overleggremium tussen VWS en het AWBZ-veld over keteninformatiseringsbeleid en uitvoering op bestuurlijk niveau. De (brancheorganisaties van) ketenpartijen zijn vertegenwoordigd. Via dit gremium wordt bestuurlijk draagvlak gecreëerd over bijvoorbeeld standaarden, privacykaders, uitwisseling met andere ketens en doorontwikkeling van de keten. VWS is beslissingsbevoegd (opdrachtgever) in de Informatiekamer. Zorgbeleid wordt verwerkt in sturing vanuit beleidsvisie/meerjarenplannen. Op tactisch niveau wordt een Beheerkantoor AWBZ ingericht voor coördinatie van beheer, exploitatie en vernieuwing van de informatieketen. Dit Beheerkantoor AWBZ is de verbinding tussen VWS en de uitvoering van beheer in de keten. Expliciete eis aan het beheerkantoor is dat dit een neutrale organisatie betreft, die geen ketenbelang heeft bij de uitvoering van de AWBZ. Het Beheerkantoor richt zich op de informatievoorziening in de gehele AWBZ-keten (zowel rondom onder meer de AZR, CAK en de declaratieberichten, zoals dit nu belegd is bij het CVZ en ZN). Het Beheerkantoor draagt onder meer zorg voor het opstellen van samenwerkingsovereenkomsten, het vaststellen en beheren van standaarden, stuur- en beleidsinformatie, en het uitvoeren van (meerjaren)plannen. PwC Pagina 19 van 90

20 Op operationeel beheerniveau wordt de iawbz gemoderniseerd en vereenvoudigd, en (technische) vernieuwing en exploitatie van infrastructurele voorzieningen uitgevoerd. 46 In de Informatiekamer AWBZ zijn de ketenpartijen vertegenwoordigd. Deze partijen betreffen: Stichting CIZ, als indicatiesteller. ZN, als brancheorganisatie van de zorgkantoren. Een vertegenwoordiger van de brancheorganisaties GGZ Nederland, VGN, ActiZ, Federatie Opvang (FO), BTN, en softwareleveranciers. CAK, als uitvoerder van de eigen bijdrageregeling. CVZ, als onafhankelijk beheerder van AZR. 47 In het Beheerkantoor AWBZ worden alle tactische beheertaken rondom de indicatiestelling en zorglevering belegd en kunnen operationele afspraken daar waar nodig vastgelegd. Het Beheerkantoor richt een gebruikersplatform en leveranciersplatform in voor afstemming met het veld. Ook de toezichthouders NZa en IGZ zullen een rol in de governance-structuur moeten vervullen. 48 De beschreven governance structuur zal worden ingericht voor een vast tijdsbestek. Na twee jaar wordt een onafhankelijk onderzoek ingesteld, aan de hand waarvan zal worden bepaald in welke vorm de governance structuur vervolgens wordt voortgezet Beheer van de informatievoorziening Zorg 49 Ten behoeve van de afstemming over uitwisseling van gegevens die breder gaat dan de AWBZ, is er behoefte aan een zogenaamde Informatiekamer Zorg, waar in ieder geval vertegenwoordigers uit de ketens AWBZ, Wmo, Jeugdzorg en Zvw zitting hebben. Dit overleg dient ter bevordering van gezamenlijke afstemming over ontwikkelingen, standaarden en klantbehoeften. Vertegenwoordiging vanuit gemeenten is hierbij onontbeerlijk. Om deze afstemming in een vroegtijdig stadium vorm te geven, is verkenning van een brede Informatiekamer Zorg opgenomen, en eveneens de verbreding van het convenant samenwerking ketenpartijen iawbz naar een convenant samenwerking ketenpartijen informatievoorziening Zorg. 50 Deze bredere verkenning is op dit moment lopende binnen VWS. De in het meerjarenplan iawbz beschreven governance structuur zal ingepast kunnen worden aan de bredere structuren en de gehanteerde terminologie. Waar mogelijk dient aansluiting gezocht te worden met al binnen VWS lopende trajecten, zoals het Project Informatie Optimalisering VWS (PrIO) Uit te voeren activiteiten 51 Ten behoeve van de uitwerking van de governance zullen de volgende activiteiten uitgevoerd moeten worden: G1. Inrichten nieuwe governance structuur iawbz. Er wordt een kwartiermaker aangesteld voor het inrichten van de nieuwe governance structuur die per mei 2014 in werking zal treden. De instelling en fysieke inrichting van de nieuwe governance-structuur kan echter in juli 2015 pas definitief zijn. Tot die tijd is VWS opdrachtgever van de uitvoering van het Meerjarenplan iawbz en zal een tijdelijke governance-structuur worden ingericht, die naadloos over kan gaan in de definitieve structuur. PwC Pagina 20 van 90

21 G2. Verkennen verbreding samenwerkingsconvenant. De kwartiermaker zal gedurende de uitwerking van de governance iawbz een verkenning uitvoeren van een brede invulling van de Informatiekamer en het beheerkantoor (dus inclusief gemeenten), leidend tot een verbreding van het samenwerkingsconvenant AZR naar een samenwerkingsconvenant Zorg, per mei G3. Zorgdragen voor Meerjarenplan iawbz in nieuwe governance structuur. Er wordt, op basis van een nieuwe governance-structuur gewerkt in de Informatiekamer en de Beheerkamer aan het beheer van de iawbz. Tot de nieuwe governance-structuur gereed is, zal de uitvoering van het meerjarenplan iawbz een taak zijn die belegd is bij de programmamanager iawbz van VWS. G4. Herijking Meerjarenplan. Het Meerjarenplan wordt aangepast op basis van actuele inzichten en nieuwe ontwikkelingen ten behoeve van de periode januari 2015 tot en met G5. Vaststellen instellingsbesluit nieuwe governance beheer iawbz en programmaoverdracht iawbz. De governance voor het beheer van de iawbz wordt formeel vastgesteld en het programma iawbz wordt vanuit VWS overgedragen aan de nieuwe beheerorganisatie. VWS blijft wel de regie voeren maar de meerjarenplan-activiteiten zullen vanuit het beheerkantoor voor een groot deel worden uitgevoerd. G6. Fysieke inrichting beheerkantoor. Het beheerkantoor wordt praktisch ingericht door aanstellen medewerkers, inrichten werkplekken, etc Processen, pilots en implementatie: meer uniformiteit, efficiency en vereenvoudigingen in de toekomstige iawbz 52 In deze paragraaf staat beschreven welke activiteiten van belang zijn voor de implementatie van het meerjarenplan iawbz ten aanzien van het aandachtsgebied processen, pilots en implementatie Vereenvoudigen van de huidige werking van de huidige iawbz 53 Om een soepele overgang naar een gemoderniseerde architectuur mogelijk te maken, ligt het voor de hand de bestaande iawbz te vereenvoudigen, zodat migratie in de toekomst wordt vergemakkelijkt. We richten ons hierbij op de geautomatiseerde ondersteuning van de gehele keten, zowel voor het gestandaardiseerde (AZR, declareren, CAK, zorgaanbiederstandaard, eoverdracht-bericht) als het niet gestandaardiseerde deel (formulieren Zorgkantoren en NZa) van de informatie-uitwisseling. 54 AZR heeft een belangrijke functie binnen de zorg en binnen het iawbz domein op het gebied van standaardisatie van berichten en uitwisseling van gegevens. Vereenvoudiging van de huidige informatievoorziening kan onder meer voortkomen uit vermindering van het aantal AZR berichten. Voor het realiseren van veranderingen die gevolgen hebben voor de AZR moet rekening gehouden worden met de releaseplanning AZR. In de praktijk komt dit erop neer dat wijzigingen voor 1 januari 2015 op 1 maart 2014 moeten zijn ingediend. Wijzigingen die worden doorgevoerd worden 6 maanden tevoren gecommuniceerd (1 juli 2014) zodat de organisaties voldoende tijd hebben om de wijzigingen te incorporeren in de eigen organisatie. 55 In de expertgroep Processen, pilots en implementatie hebben we een inventarisatie gedaan van potentiële verbeteringen die kunnen worden doorgevoerd ter vereenvoudiging van de huidige iawbz. 56 Uit deze bijeenkomst is een aantal belangrijke aandachtspunten naar voren gekomen: PwC Pagina 21 van 90

22 Als gevolg van de beleidswijzigingen rondom de AWBZ wordt de doelgroep AWBZ kleiner en de informatie binnen de kern-awbz eenvoudiger. Extramurale zorg wordt nagenoeg overgeheveld naar de Wmo. Wanneer er niets aangepast wordt aan de geautomatiseerde keten ter ondersteuning van de AWBZ, zal er niets mis gaan, zo is de inschatting van de expertgroep. Wel zijn er een aantal vraagpunten die geadresseerd dienen te worden, zoals: i) De koppeling op procesniveau met de Zvw, ii) de partij die overbruggingszorg regelt, en iii) waar de verantwoordelijkheid voor het bewaken van dubbele verstrekkingen ligt. Voor het doorvoeren van wijzigingen om vereenvoudiging van de iawbz te realiseren is een strakke regievoering nodig. Eerdere trajecten om vereenvoudiging door te voeren strandden door een gebrek aan sturing en daadkracht in de keten. 57 Uit de expertgroep zijn de volgende vereenvoudigingen naar voren gekomen: In de vorm van het Experiment Regelarme zorg zijn de eerste stappen naar een vereenvoudigd gebruik van de informatievoorziening al gezet voor wat betreft de extramurale zorg. Dit experiment is met een jaar verlengd en zal doorlopen tot en met 31 december De organisaties die deelnemen aan het experiment laten bijvoorbeeld een deel van de AZRberichten buiten gebruik, lezen de aangemaakte zorgtoewijzingen van het zorgkantoor niet in of maken geen MAZ/MEZ 9 berichten. De resultaten van dit experiment kunnen dienen als voorbeeld voor vereenvoudiging van de informatievoorziening AWBZ. Om het experiment maximaal te benutten in het kader van voorliggend meerjarenplan, is het mogelijk een tussentijdse evaluatie te doen in Mogelijke wijzigingen voor de nieuwe AZR-release in januari 2015 moeten namelijk al in maart 2014 bekend zijn. Indien de resultaten van het experiment positief zijn, kunnen deze als voorbeeldcasus opgenomen worden in de vereenvoudiging van de informatievoorziening. Een belangrijke kanttekening bij het gebruik van de resultaten van het experiment Regelarme Zorg, is dat de vereenvoudigingen die daaruit voortkomen wel aan moeten sluiten op het geldend beleid. Bij vereenvoudiging in de AZR door berichten over productie niet langer in gebruik te nemen, kan onderzocht worden of de eigen bijdrage gebaseerd kan worden op het declaratiebericht. Momenteel wordt dit door het CAK bepaald aan de hand van aanvang- en einde zorg berichten die door het zorgkantoor verstuurd worden. 10 Dit zou gerealiseerd kunnen worden in de vorm van een productiemonitor, waarmee zorgaanbieders periodiek hun productie opgeven gebaseerd op het declaratiebericht. Zorgkantoren gebruiken werkwijzen (verschillende formulieren, etc.) waardoor bovenregionaal opererende zorgaanbieders kampen met extra administratieve lasten. Hier kan uniformering doorgevoerd worden. Uniformering op dit terrein is eerder aan de orde geweest, maar niet doorgezet. Bij de vereenvoudigingen moet de balans gezocht worden tussen de informatiebehoefte van zorgkantoren en VWS en de administratieve lastenverlichting van zorgaanbieders. Hierbij moet het zorgkantoor zijn taken ten aanzien van toetsing op rechtmatigheid en doelmatigheid kunnen blijven uitvoeren. 9 Melding Aanvang Zorg/ Melding Einde Zorg. 10 Handboek Zorgregistratie AWBZ, AZR 3.0 uitgave 9; CVZ; april PwC Pagina 22 van 90