HANDBOEK OPENBAARHEID VAN BESTUUR

Transcriptie

1 HANDBOEK OPENBAARHEID VAN BESTUUR MR. E.J. DAALDER BOOM JURIDISCHE Den Haag UITGEVERS

2 1 Inleiding Inleidende opmerkingen Vormen van openbaarheid Belangen die zich tegen openbaarmaking verzetten Opzet van dit handboek 17 2 Grondslagen van openbaarheid van overheidsinformatie Inleiding Democratie als grondslag voor openbaarheid van overheidsinformatie Artikelen 10 EVRM en 19IVBPR als grondslag voor een recht op toegang tot overheidsinformatie? Europese regelgeving Een grondrecht op informatie? Het Voorontwerp algemene wet overheidsinformatie 40 3 Politieke openbaarheid Inleiding Inlichtingenplicht jegens vertegenwoordigende lichamen Inleiding Natuurlijke belemmeringen Belang van de staat Bijzondere beperkingen op de inlichtingenplicht Openbaar belang Opleggen van geheimhouding (Parlementaire) enquêtes Inleiding De Wet op de parlementaire enquête Onderzoek door provinciale staten en de gemeenteraad Openbaarheid van de kabinetsformatie Inleiding Positie van de (in)formateur De Wob en de kabinetsformatie 95

3 3.4.4 De kabinetsformatie in de wetsgeschiedenis van de Wob 97 4 De Wet openbaarheid van bestuur Totstandkoming Wob 1978 en Wob Opneming Wob in de Algemene wet bestuursrecht Het Voorontwerp Algemene wet overheidsinformatie Andere ontwikkelingen met betrekking tot openbaarheid van bestuur Begrip'bestuursorgaan' Werkingssfeer De uitbreiding in Andere overheidsorganen Uitzondering voor OCW-instellingen Instellingen, diensten en bedrijven onder verantwoordelijkheid van een bestuursorgaan Verplichting tot openbaarmaking van informatie voor niet-bestuursorganen? Begrip 'document' Inleiding Definitie begrip document Elektronisch vastgelegde informatie De herkomst van documenten Het vervaardigen en verzamelen van documenten Openbare informatie Bij een bestuursorgaan berustend Begrip 'bestuurlijke aangelegenheid' Milieu-informatie Belang van de verzoeker om informatie Belang van de verzoeker algemeen Uitzondering: bijzonder belang van een ander bestuursorgaan of organisatie? Uitzondering: informatie over de verzoeker zelf? Processueel belang Positie van de pers Bijzondere openbaarmakingsregelingen Inleiding Bijzondere regelingen De huidige regeling Enkele bijzondere regelingen nader bezien 203

4 INHO UDSOPGAVE Bijzondere in de wet opgenomen regelingen Beslissingen over de toepassing van een bijzondere regeling Verhouding van de Wob met de Archiefwet Verhouding van de Wob met de Auteurswet Hergebruik van overheidsinformatie Actieve openbaarmaking Inleidende opmerkingen Artikel 8 Wob Openbaarmaking van sanctiebesluiten door toezichthouders op grond van een wettelijke regeling Openbaarmaking van sanctiebesluiten door toezichthouders op grond van artikel 8 Wob Beperkingen Intern beraad Persoonlijke beleidsopvattingen Inleiding Ratio bescherming persoonlijke beleidsopvattingen Definitie persoonlijke beleidsopvattingen Anonimisering en instemming Verstrekking in niet tot personen herleidbare vorm Persoonlijke beleidsopvattingen en milieu-informatie De uitzonderingsgronden van de Wob Inleidende opmerkingen Onderscheid absolute en relatieve uitzonderingsgronden Eenheid van de Kroon Veiligheid van de Staat Bedrijfs- en fabricagegegevens Bijzondere persoonsgegevens Internationale betrekkingen Economische en financiële belangen van de overheid Opsporing en vervolging strafbare feiten Inspectie, controle en toezicht Persoonlijke levenssfeer 348

5 7.12 Kennisneming door de geadresseerde Onevenredige benadeling en bevoordeling Enkele formele aspecten van de Wob Algemeen Besluit in de zin van artikel 1:3 lid 1 Awb De omvang van het verzoek Wijze van informatieverstrekking Hoorplicht Beslistermijn Motivering van besluiten Finale geschillenbeslechting; zelf voorzien Voorlopige voorzieningen Betaling voor informatie Procedurele openbaarheid Inleiding De verhouding tussen de Awb en de Wob De openbaarheid van besluiten Inleidende opmerkingen Het openbaar maken van besluiten en de Awb Specifieke bepalingen over publicatie van besluiten De besluitvormingsfase Het beginsel van een eerlijk proces De bezwaarschriftenfase Inleiding Op de zaak betrekking hebbende stukken Gewichtige redenen De fase van het beroep bij de rechter Het systeem van artikel 8:29 Awb Gewichtige redenen Procedurele openbaarheid en de burgerlijke rechter Inleiding Artikel 22 Rv Exhibitieplicht Verhoor van getuigen Voorlopig getuigenverhoor

6 9.9 Openbaarmaking door de rechterlijke macht Inleiding Openbaarheid van de zitting Openbaarheid van uitspraken Afschriften van rechterlijke uitspraken Afschriften van processtukken Europese openbaarheid Inleiding De totstandkoming van de Eurowob De Eurowob Het toepassingbereik van de Eurowob Verhouding tot andere openbaarmakingsregels Uitzonderingen Interne documenten Gevoelige documenten Documenten afkomstig van derden Enkele procedurele bepalingen Gevolgen van de Eurowob voor de Wob De invloed van communautaire voorschriften op de Wob 538 Verkort geciteerde literatuur 543 Jurisprudentieregister 561 Trefwoordenregister